upala slepog creva - apendicitis

STUDENT: PROFESOR:

VEDRANA BOGAŠIĆ MILOŠ VOJINOVIĆ

UPALA SLEPOG CREVA - APENDICITIS

Akutni apendicitis, u narodu poznat kao upala slepog creva, predstavlja zapravo zapaljenski proces koji zahvata appendix vermiformis (apendiks, crvuljak, crvoliki privezak) odnosno produžetak slepog creva, koji je takođe slepo zatvoren.

Veoma česta bolest,koja može vitalno ugroziti bolesnika

Javlja se podjednako kod oba pola,najčešće u drugoj i trećoj deceniji života

UPALA SLEPOG CREVA-CRVULJKA

Crvuljak ili appendix je crvolika tanka cev koja započinje na dnu slepog creva.Može biti dugačak od 5 mm-30 cm.Promera je između 0,3-1cm.

Smešten je u donjem desnom kvadratu stomaka. Njegova građa se razlikuje od građe ostatka

digestivnog trakta jer sadrži veliki broj grupisanih limfnih žlezda, zato se i naziva „crevni krajnik“.

Upala crvuljka javlja se u 7% populacije,a najčešća je u drugoj dekadi života.

Ukoliko se javi u trudnoći,verovatnoća od gubitka ploda je oko 30%.


Crvuljak može imati niz različitih položaja i varijacija, pa se simptomi mogu znatno razlikovati kod pojedinih pacijenata. Otežavajuća je okolnost što se mnoge druge bolesti odlikuju sličnim simptomima kao upala crvuljka

Uloga apendiksa u organizmu nije poznata! Njegova uloga je imunološka,dok u varenju i resorpciji hrane on nema nikakvu ulogu


Glavni uzrok nastanka zapaljenja je prepreka na izlazu crvuljka koja sprečava izlazak njegovog sadržaja pa dolazi do širenja crvuljka i zadržavanja hrane, tečnosti, sluzi i bakterija u njemu

Najčešći položaj zapaljenskih promena na apendiksu odigrava se u mukozi, limfnom tkivu, a zatim se zapaljenje širi zahvatajući submukozu, muskularis i serozu. Zapaljenje apendiksa moze biti: infiltrativno, gnjno i gangrenozno.


Akutno zapaljenje crvuljka prolazi kroz nekoliko stadijuma

-appendicitis acuta catarrhalis

-appendicitis acuta phlegmonosa

-appendicitis acuta gangraenosa

-appendicitis acuta perforativa

STADIJUMI ZAPALJENJA CREVULJKA

Najčešći patogeni izazivači zapaljenja su Streptococcus i Staphilococcus. Veoma retko zapaljenje može da bude izazvano parazitima.Najprihvaćenija je teorija prema kojoj se infekcija razvija kao posledica začepljenja crevuljka, komadićem stolice, stranim telom parazitima (dečija glista) uvećanim limfnim čvorom, tumorom…

ETIOLOGIJA

Početni simptom je obično slabo ograničen bol u trbuhu u predelu pupka koji nastaje zbog grčenja i širenja crvuljka, nakon 6 -12 časova bolovi se lokalizuju u donjem desnom delu trbuha, gde se najčešće nalazi crvuljak. Bol se može difuzno širiti ka maloj karlici, i dalje spuštati niz desnu nogu.Bol je jasno ograničen i pojačava se pri pokretu.

Može postojati povećana potreba za velikom nuždom i puštanjem gasova

KLINIČKA SLIKA

Javljaju se mučnina i povraćanje. Bolesnici mogu imati gubitak apetita i

opstipaciju ili diareu zbog nadražaja tankog crijeva.

Povišena temperaturaKada crevuljak pukne bolesnik može da oseti

kratkotrajno poboljšanje. Ubrzo bolovi postaju jači. Zbog akutnog peritonitisa (upale trbušne maramice) bol se širi na čitav trbuh, koji je na dodir tvrd (defans muskulature

KLINIČKA SLIKA

Obilna eksudacija u peritonealnu šupljinu i transudacija u lumen intestinalnog trakta dovode do brzih poremećaja hidroelektrolitskog bilansa, acidobazne ravnoteže što se klinički manifestuje dehidratacijom, oligurijom, stanjem šoka i kolapsa.

Puls bolesnika je ubrzan, jezik obložen, bolesnik leži sa privučenom desnom nogom jer mu to smanjuje napetost desne strane trbušnog zida. Trbuh je bolno osetljiv na palpaciju

KLINIČKA SLIKA

Postavlja se na osnovu:

Anamneze Kliničkim pregledom (Mak Burnejeva

tačka, Blumbergov znak, Rowsingov znak)

Kliničke slike Laboratorijskih pretraga UZ nalaza RTG abdomen-nativ

DIJAGNOZA

Akutna upala se isključivo leči hiruški.Postoje dve tehnike izvođenja ovod hiruškog zahvata klasično ili laparaskopskom tehnikom

LEČENJE UPALE SLEPOG CREVA

Apendektomija je hirurška procedura koja uključuje otvaranje trbušne duplje i uklanjanje crvuljka (Appendix vermicularis) zbog akutne ili hronične upale slepog creva.

Apendektomija predstavlja jedan od najčešćih operativnih zahvata u opštoj abdominalnoj hirurgiji


Hroničnom upalom slepog creva smatra se upala crvuljka koja uzrokuje povremene bolove u donjem desnom kvadrantu trbuha praćene probavnim poremećajima. U mnogim slučajevima hronične upale slepog creva javlja se povremeno kočenje desne noge. Deformisan je atrofičan, stanjenih ili zadebljalih zidova.Većina hirurga smatra kako je u ovim slučajevima opravdano odstranjenje crvuljka kako bi se sprečila akutna upala slepog creva koja može izazvati sepsu organizma. Hronična upala crvuljka je jedna od najvažnijih indikacija za odstranjenje crvuljka.

HRONIČNA UPALA SLEPOG CREVA

Dosadašnja svetska istraživanja pokazuju značajnu prednost laparoskopske apendektomije u odnosu na klasičnu apendektomiju koja se posebno ističe kod gojaznih pacijenata i kod žena, kao i u slučaju sumnje u tačnost dijagnoze. Takođe, smatra se da je velika prednost laparoskopske operacije u veličini operativnog reza, manjem postoperativnom bolu i bržem oporavku i povratku svakodnevnim aktivnostima.Laparaskopska hirurgija je vrsta minimalno invazivne hirurgije koja se izvodi kroz nekoliko manjih otvora na abdomen


Komplikacije apendicitisa su:-perforacija apendiksa-peritonitis-priraslice-ileus-crvenila i gnojenja operativne rane -pojava opšte infekcije- sepse

KOMPLIKACIJE APPENDICITISA

Prvih nekoliko dana nakon operacije preporučljivo je odmaranje i uzimanje samo laganih namirnica. Neophodno je izbegavati hranu koja je teška za probavu. Bolesnik ne treba da menja životni stil, ni ishranu na duže vreme.Sportistima se savetuje da sačekaju najmanje mesec dana nakon hiruškog zahvata sa početkom treninga

POSTOPERATIVNI OPORAVAK

Osnovni problemi zdravstvene nege bolesnika sa upalom slepog creva su:

Smanjena sposobnost samozbrinjavanja Smanjena/ograničena (ne)pokretljivost bolesnika

– oštećenje integriteta kože, poremećaj cirulacije, opstipacija, oštećenje telesne pokretljivosti i sl.

Bol Poremećaji orijentisanosti u vremenu, prostoru i

drugim licima Smanjena otpornost organizma Povišena telesna temperatura

SESTRINSKE DIJAGNOZE I INTERVENCIJE KOD PACIJENATA SA UPALOM SLEPOG CREVA

Prikupljanje osnovnih subjektivnih i objektivnih podataka od pacijenta ili rodbine

-Prikupljanje podataka o intenzitetu,lokalizaciji,širenju i vremenskom periodu nastanka abdominalnog bola

-Proceni jačinu bola-Prikupi podatke o telesnoj temperaturi -Izmeri vitalne funkcije-Prikupi podatke o stanju svesti i orjentaciji u

odnosu na sebe i okolinu-Prikupi podtake o starosti pacijenta

POSTAVLJANJE SESTRINSKE DIJAGNOZE

-Prikupi podatke o indeksu telesne mase-Prikupi podatke o stepenu pokretljivosti

pacijenta-Prikupi podatke unosu tečnosti-Prikupi podtke o medicinskim dijagnozama-Prikupi podatke o upućenosti pacijenta o

bolesti-Prikupi podtake o pacijentovoj sposobnosti

usvajanja znanja i veština


Vodeće karakteristike zdravstvene nege su:

-Abdominalni bol-Povraćanje-Mučnina-Povišena temperatura-Poremećaj svesti-Teskoba


Cilj izrade plana zdravstvene nege je : -smanjenje bola-da pacijent razume važnost intervencije kojoj

će biti podvrgnut (apendektomija)-nestanak ili smanjenje straha

CILJ IZRADE PLANA ZDRAVSTVENE NEGE

-meriti vitalne funkcije-pružanje emocionalne podrške-podsticati pacijenta na fizičku aktivnost i ustajanje iz

kreveta-pomoć pri ustajanju iz kreveta-prepoznavanje komplikacija-namestiti pacijenta u odgovarajući položaj u krevetu-primeniti ordiniranu terapiju -pratiti bilans tečnosti-pratiti bol u mirovanju i pri mobilizaciji pomoću skale

za procenu bola-obrada rane

SESTRINSKE INTERVENCIJE

Hirurški bolesnici izloženi su jačoj teskobi, strahu i potištenosti od bolesnika na mnogim drugim odeljenjima i jer su izloženi pretnji neizbežnog operativnog zahvata koji, uza sve ostale strahove,izaziva još i strah od boli, osakaćenja i smrti.

Sestrinska dijagnoza-Psihološka priprema za hirurške zahvate

Sestrinske intervencije kod psihološke pripreme pacijenta su:

Informisati pacijenta o predstojećem zahvatu,Pružanje emotivne potpore,Detaljno upućivanje o standardnim pripremnim

postupcima za operaciju uz objašnjavanje razloga njihovog preduzimanja,

Davanje saveta o načinu komunikacije sa zdravstvenim radnicima,

Sprovođenja antistresnog programa pre operacije (s demonstracijama vežbi disanja i opuštanja)

Sestrinska dijagnoza-Psihološka priprema za hirurške zahvate

Sestra posmatra reakcije pacijenta na bol kako bi utvrdila sledeće:

- Jačinu bola-Toleranciju pacijenta na bol-Karakteristike bola -Uticaj bola na dnevne aktivnosti(spavanje,

apetit, koncentraciju, interakcijus drugima) -Šta pacijent misli da bi mu moglo olakšati

bol ili je učiniti podnošljivijom

Sestrinska dijagnoza -Strah od pojave bola

Sestrinske intervencije koje koristimo kod nege pacijenta s bolom su:

Uveriti pacijenta kako znamo da bol postoji i da ćemo mu pomoći

Koristiti skale za procenu bola kako bi utvrdili intezitet bolaProceniti i zabeležiti karakteristike bola: lokaciju, jačinu,

učestalost i trajanje Naučiti pacijenta strategijama olakšanja bola i naučiti ga

tehnikama ublažavanja bola Podsticati bolesnika da verbalizuje svoje strahove Pokazati saosećanje prema bolesniku Uveriti bolesnika da se svi bolovi mogu rešiti Uputiti bolesnika kako da nas dozove u slučaju povratka bola

Sestrinska dijagnoza -Strah od pojave bola

Cilj postavljanja sestrinske dijagnoze je da bolesnik da bolesnik razume proceduru operativnog zahvata i moguće postoperativne komplikacije

Sestrinske intervencije koje koristimo su:-Napraviti plan i objasniti bolesniku vrstu

operativnog zahvata i moguće komplikacije -Objasniti bolesniku važnost ustajanja prvog

postoperativnog dana. - Objasniti bolesniku postupak s operativnom

ranom prilikom kašljanja i vežbi dubokog disanja.

Sestrinska dijagnoza –neupućenost u hirurški zahvat i postoperacijski tok

Da bi propisanai postupci bili uspešni pacijent treba da shvati svoju situaciju i faktore koji će mu pomoći odnosno pogoršati stanje.

Da bi kućna nega pacijenta bila uspešna sestra treba da edukuje pacijenta o ponašanju nakon otpusta iz bolnice

-u vezi lekova koje sme ili ne sme da uzima kod kuće-dijete koje treba da se pridržava-odmora i redukcije stresa-svesnosti koplikacija koje eventualno mogu da nastanu

Sestrinska dijagnoza -edukacija bolesnika i kućna nega

Upala slepog creva je veoma česta bolest,koja može biti opasna po život,i najčešće je potrebna hitna hiruška intervencija. Akutni apendicitis, u narodu poznat kao upala slepog creva, predstavlja zapravo zapaljenski proces koji zahvata appendix vermiformis (apendiks, crvuljak, crvoliki privezak).

Crvuljak može imati niz različitih položaja i varijacija, pa se simptomi mogu znatno razlikovati kod pojedinih pacijenata. Otežavajuća je okolnost što se mnoge druge bolesti odlikuju sličnim simptomima kao upala crvuljka i zbog toga kod pojave jakog bola u abdomenu ne daju se analgetici

REZIME

Klinička slika ako je tipična :bol u donjem desnom kvadratu trbuha,praćen mučninom i povraćanjem,povećanom temperaturom,dok je rektalna temperatura veća od aksilarne za jedan ili više stepeni.

Dijagnoza je često veoma teška zbog brojnih anatomskih varijacija crvuljka.Anamneza,klinički pregled i krvna slika su glavni dijagnostički znaci.

Terapija je isključino hirurška,a sastoji se u odstranjenju crvuljka(appendectomia).

REZIME

HVALA NA PAŽNJI!

upala slepog creva - apendicitis

Documents