SEMINARSKI RAD

Urbanizam 1`

Urbanizam 1

Profesor: dr Katarina Jevti-Novakovi Student: Veljko Guduri 271/11

ISTORIJAT OPTINE ZVEZDARA

Nekada je ova beogradska optina bila deo petog reona, koji je obuhvatao pet naselja: Vukov spomenik, Bulbulder, Zvezdara, Paina esma i Zeleno brdo.Peti reon je 1953. podeljen na dve optine Stari eram i Zvezdaru, koja je svoje prve obrise dobila 1959. kada su joj pripojena prigradska naselja Mirijevo, Mali i Veliki Mokri Lug. Tada je ova teritorija dobila svoje sadanje ime. Nekada se ova teritorija nazivala (Veliki) Vraar i pod ovim imenom se spominjala jo od dolaska Turaka (1521) i obuhvatala teritoriju od Mostara do Karaburme. Na ovoj teritoriji je bilo puno vinove loze, vinograda, vonjaka, a u zapisima hroniara se nalaze podaci da se gajila smokva (Bulbulder), dudova (eram), a postoje podaci iz kojih se vidi da je gajena svilena buba. Na dalekoj periferiji Beograda u podnoiju dananje zvezdarske ume, u vreme Turaka bio je ekmekluk, tj. izletite sa lepo ureenim kuama. U kasnijem periodu ovaj deo Zvezdare bio je poznat pod nazivom Baba Ruin kraj. U period izmeu dva svetska rata teritorija Zvezdare je bila razliito naseljena I izgledala je znatno drugaije nego danas. U toku 30-tih I 40-tih godina 20. veka dananji deo oko Cetkove pijace bio je periferija. U tom kraju se meu srpskim stanovnitvom, ziveli I esi uglavnom muziari, ali nekoliko nemakih I maarskih porodica, a bilo je I Rusa I Jevreja emigranata.OPTINA ZVEZDARATeritorija optine Zvezdara se prostire na povrini od oko 32 km2 ( 3.165 ha) ili na 1% teritorije grada. Od ukupne povrine teritorije 1.793 ha je poljoprivredno zemljite (od toga 1.423 ha ine oranice I bate, pod vonacima je 116 ha, pod vinogradima 44 ha, livade se prostire na 25 ha, panjaci na 185 ha). Pored toga je 4.1 % optine (131 ha) je umsko zemljite. Optina Zvezdara je podeljena na etiri katastarske optine: Zvezdara, Mali Mokri Lug, Veliki MOkri Lug I Mirijevo. Na optini Zvezdara ima 17 mesnih zajednica: Stevan Sineli, Bulbulder, Veliki Mokri Lug, Vraarsko polje, Vukov spomenik, Zvezdara, Zeleno brdo, Lipov lad, Vojvoda Putnik, Mali Mokri Lug, Mirijevo, Severni bulevar, Slavujev potok, Smederveski eram, irilo i Metodije, Novo Mirijevo, Vojvoda Mii.Zvezdara ima pet pijaca, 14 osnovnih, 10 srednjih kola i 23 vrtia.LOKACIJALokacija dobijena za analizu preteno je stambenog tipa, ali postoji I verski objekat, crkva Svetog Antuna Padovanskog, kao I nekoliko objekata komercijalne namene. Lokacija je oiviena ulicama (ikom, Pop Stojanovom, Kajmakalanskom I Bregalnikom). Dobro povezana sa ostalim delovima grada, blizu je centra grada, a opet zaklonjena od velike buke. Parkova nema, a I ne dostaje zelenih povrina. Preovlauju niski objekti mada I ima nekoliko srednjih I visokih. Fasade na privatnim kuama su u veini sluajeva renovirane, mada ima I onih koje su ruinirane i daju lo utisak celokupnom vienju bloka,.Jedna od takvih kua nalazi se u Pop Stojanovoj, ne daleko od crkve.

CRKAVA SVETOG ANTUNA PADOVANSKOGOva samostalna upska crka pripada franjevcima Provincije Bosna Srebrena. Franjevci se na ovim prostorima pominju jo u 15-tom veku. Jedan samostan je 1521. godine sradao od Turaka, a drugi je varvarski uniten u 17-tom veku.Godine 1727. sagradili su crkvu I samostan pod zatitom Svetog Ivana Kapistana, koji je zbog turske opsade 18. septembra 1739. morali da napuste I preu u Zemun. Na poziv beogradsko-smederevskog nadbiskupa Rafaela Rdia, u Beogradu su ponovo dosli 1926. godine I kupili zemljite izmeu Bregalnike I Pop Stojanove ulice.Samostan je poeo da se gradi 3. avgusta 1926. godine, zavren ve 16. novembra, a blagosloven 17. decembra iste godine. Izgradnja nove crkve zapocela je 1929. godine po nacrtima poznatog slovenakog arhitekte Jozeta Plenika (1872-1957) kojeg je tadanji upnik Grgi pozvao na predlog vajara Ivana Metrovia.

Nova crkva blagoslovena je 8. decembra 1933. Godine, na praznik Blaenog Zaea. Nakon Plenikove smrti 1957. godine upustva za dalju gradnju preuzeo je njegov uenik Valentini. Toranj je dograen 1962. godineOva beogradska upa imala je 1935. godine oko 6500 vernika, 1963. 4300 vernika, 1991. 600, dok je danas oko 400.Crkava je viskoka 25m i graena je u obliku rotonde. Tlocrt crkve podsea na kip Sv. Antuna sa detetom (Isusom) u rukama. Sa obe ose centralne ose ove krune graevine nalaze se po tri velike u koje su smesteni boni oltari, isovedaonice i kapelica. Ima dve galerije od kojih je na jednoj smetena pevnica i orgulje.Toranj, zvonik visok je 52 m . Na vrhu je postavljen krst viskok 3,7 m izraen od belog celika. Zvonik je blago nagnut tako da predstavlja svojevsrnu malu atrakciju. Veliki glavni oltar graen je od blistavog crnog mermera, po negde proaran belim prugama. Ispered glavnog oltara se nalazi kip Svetog Antuna, delo vajara Ivana Metrovia. Izraen u bronzi visine 2,75 m. Postavljen je 1955. godine.

Glavni Oltar za vreme liturgije

Funkcionalan, a pritom I dekorativan stub kod glavnog ulaza u crkvu.

SPRATNOSTLegenda:

Vece od + 5Od + 2 do + 5Do + 1

Objekti u datom kvartu su pretezno niske spratnosti, ali ima objekata sa vie etaa. Na uglu Pop Sojanove i Kajmakalanske je objekat sa najviom spatnou, izuzimajui toranj crkve Svetog Antuna Padovanskog, ija je visina 52 m.

NAMENA OBJAKATA, KORISNICI

Stambena zona zauzima najveci deo gradske teritorije.Pored stambenih kompleksa nju sacinjavaju I objekti namenjeni zadovoljavanju svakodnevnih potreba stanovnistva: skole, zdravstvene ustanove, trgovacko-poslovni objekti, slobodni prostori za odmor I dr. Prema savremenim shvatanjima, pojam stanovanja nije samo krov nad glavom nego I mogucnost koriscenja slobodnih prostora za odmor I osvezenje, mreza decijih ustanova, drustveni I kulturni zivot koji je svakodnevna potreba, a ne povremena avantura I iszlet u nepoznato sto je najcesce slucaj u danasnjim uslovima.

Stanovanje po obimu I funkcijij predstavlja najbrojniju kategoriju u urbanoj strukturi, a izgradnja stanova je jos uvek najmasovniji vid izgradnje nasih gradova.

PRATECI OBJEKTI U STAMBENOJ ZONI Stanbene zgrade obezbedjuju osnovnu funkciju stambene zone krov nad glavom I odmor. Ali stanovanje kao sto je naglaseno podrazumeva stan uz objekte za zadovoljavanje I drugih potreba snadbevanje, obrazovanje, zdravstvenu zastitu.

SAOBRACAJSaobracajna mreza predstavlja okosnicu urbanog razvoja naselja, vezu sa regionom, krvotk grada I na zalost cve vise, uzrok I razlog njegovog razaranja.Svojim neocekivanim razvojem saobracaj se sukobljava sa sa naseldjenom gradskom strukturom, a to dovodi do zagusenja saobracajnica unistenje ionako oskudnih zelenih povrsina da bi se prosirile ulice ili stvorili parking prostori. Beograd ima 3,000 m2 zelenila pa stanovniku.

Blok koji je dobijen za analizu nalazi se izmedju Zicke, Pop Sojanove, Kajmakcalanske I Bregalnicke ulice. Zicka ulica je dvosmerna I veceg prioriteta od ostale tri. Njom prolaze gradske linije prevoza koje povezuju centar sa prigradskim naseljima popu naselja Medakovic, Brace Jerkovic I Vojvode Vlahovic. Pop Stojanova je uska jednosmerna ulica iz pravca Zicke, a pritom ima I parking mesta koja su paralelna uz kolovoz.. Trotoar je uzak I na nekim mestima se suzava na sirinu prosecnog coveka.Ovu ulicu vozaci automobila koriste kao najbolju vezu izmedju Zicke I Bulevara Kralaj Aleksandra. Bregalnicka je jednosmerna, takodje Iz pravca Zicke. Praking je paralelan uz kolovoz. Trotoar u Bregalnickoj je nesto siri u odnosu na Pop Stojanovu.

BONITET OBJEKATA

12 | Page