UYGARLIKLAR BEŞİĞİ ANADOLU

Sizce Anadolu’ya Uygarlıklar Beşiği

denilmesinin sebebi nedir ?

Dünya’daki en eski uygarlıklar Anadolu’da kurulmuştur. Anadolu’nun göç ve ticaret yolları üzerinde olması, Asya ve Avrupa’yı birbirine bağlaması

ve topraklarının verimli, ikliminin uygun olması sebebiyle Anadolu’ya

böyle denmiştir.

Şimdi de Uygarlıklarımızı bir bir görelim.

UYGARLIKLARHİTİTLER

FRİGLER

URARTULAR

LİDYALILAR

İYONLAR

SÜMERLER

ASURLULAR

BABİLLER

HİTİTLER

Hititler, Anadolu’nun ilk devletidir. Başkenti Hattuşaş’tır. Bu devlet krallıkla

yönetilmekteydi. Kraldan sonra en yetkili kişi Tavananna’dır. Hititlerde Pankuş

denilen bir meclis vardı. Bu meclis asillerden oluşmaktaydı.

Hititler, kendilerine inandıkları kralların ve tanrıların resimlerini kaya

üzerine kabartma şeklinde yapmışlardır.

Hititler, resimli yazı(Hiyeroglif) ve çivi yazısı olarak iki tür yazı kullanmışlardır. Yaptıkları

kabartmalarda hiyeroglifi kullanırken, çeşitli belgeler ve krallarının hayatlarını anlattıkları Anal adlı yıllıklarda ise çivi

yazısını kullanmışlardır.

Hititlerin ekonomileri tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Başlıca

ürünleri buğday ve arpadır. Yaşadıkları bölge maden bakımından zengin olduğu için altın, gümüş gibi madenlerden çeşitli

eşyalar yapmışlardır.

Hititler oldukça gelişmiş bir orduya sahiptirler. Günümüzdeki Suriye topraklarını almak için Mısır ile yapılan savaş sonrasında Kadeş Antlaşması’nı

imzalamışlardır. Bu antlaşma tarihin bilinen ilk antlaşmasıdır.

FRİGLER

Frigler, Sakarya Nehri çevresinde kurulmuşlardır. Ülkenin başkenti

Gordion’dur. Friglerin efsanevi kralı Midas’tır. Friglerin tamamen kendilerine

özgü yazı sistemi vardır.

Frigler, Sakarya Nehri etrafında kurulduklarından dolayı tarım ve hayvancılıkla uğraşmışlardır. Özellikle maden işçiliğinde çok

iyi gelişmişlerdir. Bronz tabaklar, kazanlar, fibula denen çengelli iğneler ve tokalar

yapmışlardır.

Frigler, dokumacılıkta da ileri gitmişlerdir. Tapates adını verdikleri halı ve kilimleri ile ön plandadırlar. Çok tanrılı bir dine inanıyorlardı. Ancak inançları içinde en tanınmışı Kibele’dir.

Frigler özellikle soylu kişileri ve kralları tepe görünümündeki tümülüslere veya kaya

mezarlarına gömmüşlerdi.

URARTULAR

Urartular, Doğu Anadolu Bölgesi’nde, Van ve çevresinde kurulmuş bir uygarlıktır. Başkentleri

Tuşpa’dır.

Çok tanrılı dinlere inanıyorlardı. Krak ülkeyi Savaş Tanrısı Haidi adına yönetirdi. Urartular, dağlık ve

kayalık bir bölgede hüküm sürmüşlerdir. Taş işçiliği ve taştan kale yapımında ilerlemişlerdir.

Urartular, başlıca geçim kaynakları olan tarımı geliştirmek için sulama amaçlı ilk göletleri

kurmuşlar ve suları gelişmiş kanallarla tarlalarına taşımışlardır. Hayvancılık da önemli bir geçim

kaynağıydı.

Çevrelerinde bulunan madenleri çok iyi işlemişler ve maden işçiliğinde çok ileri

gitmişlerdir. Friglerin tümülüslerinde birçok madeni eşyaya rastlanmıştır.

Urartularda, yönetici kesim ve aileleri, büyük kale ve merkezin yakınındaki çok odalı kaya

mezarlarına gömülür. Halk ise sosyal statülerine göre toprak altına inşa edilen mezarlara

gömülürdü.

LİDYALILAR

Lidyalılar, Gediz ve Menderes ırmakları arasındaki bölgede kurulmuştur. Başkentleri

Manisa’daki Sard’dır. Ticaret sayesinde zenginleşmişlerdir. Kral Yolu’nun açılmasında bu

yüzden etkili olmuşlardır.

Lidyalıların tarihteki en önemli başarısı parayı ilk bulan uygarlık olmalarıdır.

Lidyalılar kısa sürede yıkılmışlardır. Bunun sebebi ordularında çeşitli kavimlerden toplanan ücretli

askerlerin bulunmasıdır. Çok tanrılı dine inanmışlardır.

İYONLAR

İzmir körfezinden Güllük körfezine kadar olan bölgeye İyonya denirdi. Şehir devletleri şeklinde yaşamışlardır

ve dış tehditlere karşı devlet yönetimini Tiran adı verilen güçlü devlet adamlarına bırakmışlardır.

İyonlar, yaşamış oldukları bölgenin coğrafi konumundan dolayı deniz ticaretinde çok

gelişmişlerdir.

İyonlar, bilim ve sanatta da oldukça gelişmiş bir toplumdur. Bunun sebebi doğanın oluşumuna bilimsel bir açıklama getirmeye çalışmalarıdır. Matematikte Tales ve

Pisagor, tarihte heredot, tıpta Hipokrat, felsefede Diyojen önemli bilim adamlarıdır.

Günümüzden binlerce yıl önce yaşamış

uygarlıklardan bize neler kalmış olabilir? Bunun cevabına hep

birlikte bakalım.

SÜMERLER

Sümerler M.Ö 3500-2000 arasında Mezopotamya’da kurulan ilk uygarlıktır. Sümerler site denilen şehir

devletleri kurmuşlardır. Bu şehir devletleri Patesi adı verilen rahip krallar tarafından yönetiliyordu.

Sümerler, çok tanrılı bir dine inanıyorlardı. Tapınaklarına Ziggurat denilmektedir. Bu tapınak 7 kattan ve 3

bölümden oluşmaktadır. İlk erzak deposu, ikinci katlar okul ve tapınak, en son katlar ise rasathane yani

gözlemevi olarak kullanılıyordu.

Sümerler tarımda bilimsel yöntemleri kullanan ilk uygarlıktır. Mevsimlere göre ekim yapmışlardır barajlar ve su kanalları inşa etmişlerdir. Kötülüklerden korunmak için

sihir ve büyüye inanmışlardır. Yıldız ve gök cisimlerini takip etmişler bu da astronomiyi ortaya çıkarmıştır.

Ay ve Güneş tutulmasını hesaplamışlardır. Dünya’da bilinen ilk yazıyı bulmuşlardır. Çivi yazısını bulup

geliştirmişlerdir. Sümerlerden bize Tufan Menkıbesi ve Gılgameş Destanı gibi eserler gelmiştir.

ASURLULAR

Dicle Nehri kıyısında kurulmuşlardır. Başkentleri Ninova’dır. Anadolu’da ticaret kolonileri kurmuşlardır.

Böylece Mezopotamya ve Anadolu uygarlıkları arasında kültürel etkileşimi sağlamışlardır.

Asurlular, ordularına çok önem vermişlerdir. Asurlular tarihteki ilk kütüphaneyi Ninova’da kurmuşlardır.

Hititlerden öğrendikleri heykelciliği geliştirerek tapınaklarının ve saraylarının kapılarını insan başlı aslan

ya da boğa heykelleri ile koruyorlardı.

ASURLULAR

Babiller Fırat Nehri kenarında kurulmuş bir uygarlıktır. Merkezi krallıkla idare

ediliyorlardı. En ünlü kralları Hammurabi’dir.

Hammurabi, Sümerler’in yasalarını geliştirerek kendi adını verdiği Hammurabi Yasalarını oluşturmuştur. Çok

tanrılı bir dine inanırlardı ve onlar da Zigguratlar inşa etmişlerdir.

Sümerlerin çivi yazısını kullanan Babiller, Gılgameş Destanı’ndan etkilenerek Yaradılış Destanı’nı

yazmışlardır. Dünya’nın yedi harikasından sayılan Babil’in Asma Bahçeleri’ni basamaklı piramit şeklinde

yapmışlardır. Bir tapınak olduğu düşünülen Babil Kulesi en önemli eserleridir.

BENİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN

TEŞEKKÜR EDERİM

HAZIRLAYAN

SEZER KILINÇ20110956072

KAYNAKÇA

6.Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı http://www.ensonhaber.com/sgkdan-cocuklara-ozel-cizgi-film-2012-05-05.html http://nedirhakkindabilgiler.kadinlaricin.net/makaleler/soru-isareti.htm http://eodev.com/gorev/1008111