ve duyu eŞiĞinin lektriksel ÖlÇÜmÜ · elektriksel duyu eġiĞiÖlÇÜmÜ 1994’lerden bu...
TRANSCRIPT
AĞRı-DUYU FIZYOLOJISI
Reseptörler
Sinir lifleri
Spinal Yollar
Sinapslar
Talamus-Çekirdekler
Somatik Duysal Korteks
Uyarı
Algı
AĞRI YOLAĞI
Hızlı ağrı (keskin)
Yavaş ağrı (kronik)
Lam.marjinalis
Çapraz-anterolateral spinotamik trakt
Talamus ventrobazal kompleks
Somatoduysal korteks-limbik sistem-asosiasyon alanları
Substansiya jelatinoza
Çapraz-anterolateral spinotamik trakt
Beyin sapı
Talamus intralaminar çekirdekler
DUYU YOLAĞI
Dorsal kolon-mediyal lemniskal yol
Lokalizasyon gerektiren dokunma
Vibrasyon
Pozisyon
Basınç ve uyaran Ģiddetinin hassas derecelendirilmesini
gerektiren duyular
Anterolateral yol
Ağrı (hızlı,yavaĢ)
Sıcak-soğuk
Kaba dokunma-basınç
Gıdıklanma-kaĢınma
Cinsel duyular
ELEKTRIKSEL DUYU EġIĞI ÖLÇÜMÜ
1994’lerden bu yana elektrik uyarısı ile duyu
ölçümü ile ilgili çalıĢmalar (periferik
nöropati,diyabet,radikülopati, transplantasyon
sonrası duyu..)
2001 de Davey et al.iki nokta ayrımı ve
elektriksel uyarıyı karĢılaĢtırıyorlar
YaĢla birlikte iki nokta ayrımı değiĢir,
Frekansa göre uyarılan lifler değiĢiyor!
2006 Savic et al. ,2008 Leong et al. Spinal kord
hasarlılarda elektriksel duyu eĢiği ölçümü ile
ilgili çalıĢmalar
EPT (ELECTRICAL
PERCEPTUAL THRESHOLD)
ASĠA (American Spinal InjuryAssociation) duyu noktaları kullanılıyor.
Sabit akım kare dalga, 0,5ms 3Hz.
Max 10 mA
Deneme yapılmalı
Ascending EPT
Her dermatom için 3 tekrar
AVANTAJLARı
Klinik muayene ile (dokunma,2 nokta ayrımı..)
belirlenen seviyelerden daha yukarıda
bulunabiliyor, küçük hasarlara karĢı daha
duyarlı
Klinik muayenede tam duyu kaybı olan bölgelere
EPT uygulanabiliyor
Tekrar edilebilir,kullanımı kolay
Uygulayana bağlı değiĢkenlik az
Hasta takibinde kullanılabilir, küçük
değiĢiklikler belirlenebilir
NÖROSELEKTIVITE
Kare dalga uyarımında akım Ģiddeti arttıkça
iletim hızının azaldığı bulunmuĢ.
A-beta A-delta C
Akım Ģiddeti
Kalın liflerin uyarılması (A-beta)…atma,sızlama
Ġnce liflerin uyarılması (A-delta ve C)
...iğnelenme,batma,sızlama
ELEKTRIKSEL UYARı
Önce düĢük eĢikli kalın A-beta lifleri uyarılır….
arka kordon….atma…ön kordon hasarı
olanlarda EPT nin normal bulunması!!! (iğne ile
muayenede duyu kaybı görülse bile)
Akım Ģiddeti arttırılınca … yüksek eĢikli A-delta
ve C…batma…ön kordon
Lifler saf selektif olarak uyarılamıyorLow intensity intra-epidermal electrical stimulation can activate Adelta-nociceptors
selectively.
Mouraux A, Iannetti GD, Plaghki L.
Somatotopik varyasyon gösterir (bölgesel
özellikler)
YaĢ ve EPT arasında bir korelasyon yok
EriĢkinlikte cinsiyet farkı yok
ELEKTRIKSEL UYARı
AĞRı EġIĞI
Uyaran akım Ģiddeti arttırılır
(Farklı uyarım prosedürleri…)
Hastanın yanıtı önemli
Uyaran ağrılı olduğu zaman
Dayanılmaz olduğu zaman
Ağrı eĢiği ölçmede elektriksel uyarım dıĢında
basınç, sıcaklık, laser uyarım kullanılan diğer
yöntemler.
Ağrı çalıĢmaları (farklı ağrı tiplerinin
patofizyolojisini anlamak)
Ağrı ve duyu modulasyonu
DCS TMS.. santral mekanizmaya yönelik
Test edilebilirlik
Neden Ağrı Eşiği?
DENEMELER
Denek Bölge PW(mikros) Frekans Akım
(mA)
1 Sol el sırtı 100 300 4
2 Sol el sırtı 100 300 3
3 Sol el sırtı 100 300 4,7
4 Sol el sırtı 100 300 4,1
5 Sol el sırtı 100 300 3,2
6 Sol el sırtı 100 300 2,6
7 Sağ el sırtı 100 300 2,9
8 Sol el sırtı 100 300 2,6
9 Sol el sırtı 100 300 2,5
10 Sol el sırtı 100 300 6
11 Sol el sırtı 100 300 4,5
GELECEK
Daha selektif uyarılar
Duyu eĢiği ölçümü ile cerrahi sonrası takip-hasar
(örn: meme çalıĢması)
Nöromodulasyon modaliteleri ile birlikte laser ve
elektriksel ağrı ve duyu eĢiği değiĢiklikleri
tDCS ve TMS çalıĢmaları prefrontal korteks
sağlıklı gönüllülerde etkisi
Ağrı algısına etki eden değiĢkenlerin kantitatif
değerlendirilmesi (spor, duygu durum,ilaç
etkisi..)