verdieping - wijzer in geldzaken | wijzer in geldzaken...• de week van het geld vond plaats van 7...
TRANSCRIPT
Jaarplan 2012
verdiepingFocus &
2
Voorwoord
In 2011 heeft Wijzer in geldzaken, in samenwerking met haar
partners, weer een grote stap voorwaarts gezet op het gebied
van financiële educatie. Er zijn prachtige resultaten behaald.
Hier mogen we als platform ontzettend trots op zijn! Financiële
educatie zal ook in 2012 blijvend op de agenda staan. Alleen
door gezamenlijk op te trekken en altijd de verbinding te zoeken,
houden we deze stijgende lijn vast en maken wij Nederland
daadwerkelijk wijzer in geldzaken.
Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Máxima der Nederlanden
Erevoorzitter Wijzer in geldzaken
De realiteit van vandaag maakt het nog belangrijker dat we
ons blijven inzetten om financiële vaardigheden te vergroten.
Nederland heeft te maken met een krappere beurs en daarom is
het van belang dat de consument zijn geldzaken op orde heeft,
voorbereid is op onverwachtse financiële tegenslagen en zelf
goed op de hoogte is van zijn pensioen. Vijftien jaar geleden ging
het vooral om consumentenbescherming; nu draait alles om
consumentenbewustzijn. Een grote uitdaging en rol voor Wijzer in
geldzaken om samen met haar partners ook in 2012 Nederlanders
vooruit te helpen en financieel bewuster te maken.
Gita Salden
Voorzitter stuurgroep Wijzer in geldzaken
3
Samenvatting
Voor het platform Wijzer in geldzaken (voorheen CentiQ) was 2011 een succesvol jaar, waarin de
partners belangrijke stappen zetten om Nederland wijzer in geldzaken te maken. Door de krachten te
bundelen in grote samenwerkingsprojecten als de Nationale Onderwijstentoonstelling (NOT), de Schuld-
Preventiewijzer, de Week van het geld en de Pensioen3daagse werd het thema Leren omgaan met geld
nog meer op de kaart gezet. De portal wijzeringeldzaken.nl blijkt in een grote behoefte te voorzien en
bereikt inmiddels meer dan 1 miljoen mensen per jaar; men vindt via wijzeringeldzaken.nl de weg naar
betrouwbare en laagdrempelige hulpmiddelen, tips, tools en informatie. Kennisdeling stond onder
andere centraal tijdens de goedbezochte platformbijeenkomst Eerst een cabrio dan je pensioen? in juni
2011. Agendasetting vormde een belangrijke katalysator voor de activiteiten van platform en partners.
De tomeloze inzet van de erevoorzitter en de grote inspanning van partners op het terrein van financiële
educatie zorgen ervoor dat het onderwerp nu echt op de agenda staat. Bijna iedere dag besteden de
media aandacht aan omgaan met geld. Steeds meer partijen ontwikkelen activiteiten om consumenten
financieel zelfredzaam te maken. Diverse onderzoeken gedurende het jaar hielpen om financieel
bewustzijn en pensioenbewustzijn te monitoren, projecten te evalueren en het thema op de agenda te
houden.
Ook in het buitenland is het resultaat van Wijzer in geldzaken niet onopgemerkt gebleven. Partners
kregen delegaties van verschillende landen op bezoek (onder meer uit Denemarken, Polen en België) en
het platform werd regelmatig gevraagd om over de Nederlandse aanpak te vertellen (onder meer door
Maleisië, Turkije, Nieuw-Zeeland en Italië).
De economische crisis en het pensioenakkoord zorgen ervoor dat het nóg belangrijker wordt om
financiële vaardigheden te vergroten. Veel mensen krijgen te maken met een krappere beurs en de
onzekerheid over (toekomstige) inkomsten neemt toe. Tegelijkertijd wordt overal bezuinigd en staan
de budgetten van overheid en bedrijfsleven sterk onder druk. Dit heeft de komende jaren niet alleen
gevolgen voor de portemonnee van de burger, maar ook voor Wijzer in geldzaken.
4
In het licht van de bezuinigingen is het onvermijdelijk dat ook het platform in 2012 minder middelen tot
haar beschikking heeft en daardoor nog meer focus moet aanbrengen in haar activiteiten. Er is geen
gebrek aan initiatieven voor financiële educatie en bewustwording. In 2012 vervolgt het platform de in
2011 ingezette koers. De krachten van het platform worden verder gebundeld in een beperkt aantal
kernprojecten, zodanig dat al deze initiatieven maximaal effect hebben voor de consument.
De afgelopen jaren hebben geleerd dat juist daar de toegevoegde waarde van Wijzer in geldzaken het
grootst is. In 2012 wordt ook een verdiepingsslag gemaakt, door de stap te zetten van agendasetting
naar bewustwording: het thema Leren omgaan met geld staat op de kaart bij media en bij stakeholders.
Het platform gaat in haar activiteiten de consument nog meer aanzetten tot actie.
Om deze kernprojecten tot een succes te maken wordt een aantal ondersteunende activiteiten
uitgevoerd, te weten activiteiten in het kader van het erevoorzitterschap van H.K.H. Prinses Máxima,
financiële bewustwording, netwerkactiviteiten en onderzoek.
Prinses
Máxima en
Minister
De Jager
openden de
Week van het
geld 2011
De volgende kernprojecten staan voor Wijzer in geldzaken komend jaar centraal:• Pilots Wijzer in geldzaken Geldloket
• Pensioen3daagse 2012
• Week van het geld 2012
• Portal wijzeringeldzaken.nl
5
Terugblik 2011
Het jaarplan voor 2011 had als motto ‘focus, verbinden en versterken’. Er kwam
meer focus op activiteiten waar de meerwaarde van het platform het grootst is,
namelijk op die activiteiten waarbij partners aan elkaar worden verbonden en
zo het effect richting de consument wordt versterkt. Onderzoek en
communicatie werden verder geïntegreerd in de programma’s en projecten.
Continue aandacht voor het thema Leren omgaan met geld, met de slogan
Wijzer in geldzaken als vehikel, zorgde ervoor dat het onderwerp het gehele
jaar op de maatschappelijke agenda stond.
Gedurende het jaar werden de projecten systematisch geëvalueerd. Hieronder
volgt een korte samenvatting van de belangrijkste resultaten voor 2011.
Programma Jong geleerd is oud gedaan
• In januari stonden partners met een gezamenlijke stand ‘Leren omgaan met geld’ op
de Nationale Onderwijstentoonstelling (NOT), dé vakbeurs voor het onderwijs. In totaal veertien
relaties van het platform namen deel aan deze stand (APS, Belastingdienst, BizWorld, DNB, E-quality,
Geldmuseum, Gemeentelijke Kredietbank, Klassekunst, Nibud, Poppentheater Binky Babbelkous,
Stichting LEF, NTR SchoolTV, NVB en het Verbond van Verzekeraars). De NOT was een belangrijk
contactmoment met het onderwijsveld. Ruim 50.000 docenten, voornamelijk uit het primair
onderwijs, bezochten de beurs. Meer dan 10.000 bezoekers hadden interesse in de vernieuwde
Handreikingen Leren omgaan met geld. Bijna 2.500 docenten lieten hun gegevens bij de stand
achter, omdat zij op de hoogte wilden blijven van de activiteiten van het platform of omdat zij meer
informatie wilden over de lesmaterialen van de aanwezige partners. In januari 2013 wordt de
volgende NOT georganiseerd, waaraan Wijzer in geldzaken weer deelneemt.
• De Week van het geld vond plaats van 7 tot en met 11 november. Deze tweede editie kende een
groeiend aantal samenwerkingsrelaties en grote belangstelling van het onderwijs. Ruim 1.500
basisscholen meldden zich actief aan om mee te doen, ofwel via de website van de Week van het
geld of via kanalen van partners. Tevens deed een groot aantal scholen mee middels eigen
projectweken of lessen over Leren omgaan met geld. De Week van het geld-krant werd in een
oplage van één miljoen, samen met een aantal lesmaterialen, verspreid onder alle basisscholen,
speeltuinen, bibliotheken en een aantal winkelketens. Ruim 35 organisaties sloten zich aan bij de
Week van het geld. Hierdoor werd een breed aanbod van activiteiten richting de scholen
gepromoot; van gastlessen van banken en verzekeraars tot programma’s over ondernemen, van
ouderavonden over financiële opvoeding tot theatervoorstellingen en activiteiten in het
Geldmuseum. Tevens stonden alle programma’s van NTR SchoolTV in het teken van omgaan met
geld. Uit evaluatie blijkt dat de doelstellingen zijn behaald en dat de Week van het geld zeer goed
werd gewaardeerd door alle partijen.
2011-2010-2011-2010-2011- 2011-2010-2011-2010-2011-2010-2011-2010-2011-2010-2011-2010 2011-2010-2011-2010-2011-2010-2011-2010- -2010-2011-2010-2011-2010-2011-2010-2011-2010-211-2010-2011-2010-2011-2010-2011-2010-2011-2 2011-2010-2011-2010-2011- 2011-2010-2011-2010-2011-2010-2011-2010-2011-2010-2011-2010 2011-2010-2011-2010-2011-2010-2011-2010- -2010-2011-2010-2011-2010-2011-2010-2011-2010-211-2010-2011-2010-2011-2010-2011-2010-201122011-2010-2011-2010-2011- 2011-2010-2011-2010-2011-2010-2011-2010-2011-2010-2011-2010 2011-2010-2011-2010-2011-2010-2011-2010- -2010-2011-2010-2011-2010-2011-2010-2011-2010-211-2010-2011-2010-2011-2010-2011-2010-2011
focus, verbinden en
versterken
Jaarplan
2011-2010
Doelstellingen 2011• 50% van alle basisscholen wordt bereikt met informatie over ‘Leren omgaan met geld’;
• 25% van de bereikte basisscholen behandelt in een (gast)les het onderwerp ‘Leren omgaan met geld’;
• 1 miljoen jongeren zoeken actief naar informatie over geldzaken.
6
• De campagne Zonder Cash ben je nergens liep tot het eind van 2010. Tegelijkertijd ontplooide een
aantal partners initiatieven om jongeren te bereiken met geldzaken. Zo introduceerde Stichting
Weet Wat Je Besteedt het jongerenplatform Edgie en ontwikkelde Nibud in samenwerking met
Wijzer in geldzaken nibud.nl/scholieren als opvolger van nibudjong.nl. In 2011 is er geen onderzoek
gedaan naar hoeveel jongeren actief hebben gezocht naar informatie over geldzaken. Dit vloeit
voort uit de keuze om vanuit het platform minder nadruk te leggen op jongerencommunicatie.
• De Handreikingen Leren omgaan met geld werden in januari in een vernieuwde versie uitgebracht.
In deze vernieuwde versie staat het overzicht van de lesmaterialen centraal. Tijdens de NOT en de
Week van het geld zijn de Handreikingen voor het primair onderwijs verspreid onder docenten.
De Handreikingen voor het voortgezet onderwijs en het speciaal voortgezet onderwijs zijn eind 2011
onder de aandacht gebracht middels een speciaal ontwikkelde bestelmodule op de website.
Deze bestelpagina voor leermiddelen ging in de laatste twee maanden van het jaar in pilot-versie
van start en bleek uitermate succesvol. In enkele weken werden duizenden handreikingen en
leermaterialen besteld.
• Het in 2011 gestarte project Je geld of je leven richt zich op professionals in het jongerenwerk die
werken met kwetsbare jongeren. Dit project loopt tot de zomer van 2012. In samenwerking met
onderzoeksbureau Noorda en Co wordt onderzocht op welke wijze intermediaire voorlichting,
waarbij de vertrouwenspositie van de jongerenwerker wordt benut om informatie door te geven aan
deze jongeren, het beste kan worden ingezet. Geselecteerde jongerenwerkers worden getraind in
kennis en vaardigheden om het onderwerp op verschillende manieren bij hun doelgroep
bespreekbaar te maken. Het experiment wordt onderzocht op de methodiek van voorlichten en de
effecten op financiële kennis en gedrag van de jongeren die meedoen. Als de formule werkt, wordt
de opgedane ervaring breed verspreid over het land.
• Gedurende het jaar is met een aantal nieuwe partijen een samenwerkingsrelatie aangegaan om het
thema Leren omgaan met geld nog beter bij het onderwijs onder de aandacht te brengen. Al deze
partijen hebben een sterk netwerk in het veld, zodat het bereiken van de doelgroep en het
verbinden van vraag en aanbod een extra impuls krijgt. Dit betreft partijen als Jong Ondernemen,
BizWorld, Theatergroep Playback, ROC Midden-Nederland en de VECON (de vereniging van leraren
in de economische/maatschappelijke vakken).
Klaas Knot
en Richard
Weurding
geven
gastlessen in
de Week van
het geld
7
Programma Financiën op orde
• In februari introduceerden zeven partijen (MO Groep, Divosa, ministerie van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid, NVVK, Nibud, VNG en Wijzer in geldzaken) samen de publicatie
SchuldPreventiewijzer en een database met voorbeelden van geslaagde preventie-activiteiten
(schuldpreventiewijzer.nl). Dit helpt gemeenten om actief aan de slag te gaan met schuldpreventie
en hierbij elkaars ervaringen en best practices te gebruiken. Ieder kwartaal komt er een nieuwsbrief
uit. De publicatie is door de partijen onder 3.000 professionals verspreid. De SchuldPreventiewijzer is
op congressen en bijeenkomsten gepresenteerd en in de media besproken. In een halfjaar tijd werd
schuldpreventiewijzer.nl ruim 12.000 keer bezocht. Evaluatieonderzoek vindt plaats in het voorjaar
van 2012.
• Gedurende het jaar werden met verschillende partijen gesprekken gevoerd en plannen gemaakt
voor een aantal pilots met Wijzer in geldzaken Geldloketten. In 2011 werden voorbereidingen
getroffen met als doel om in de eerste helft van 2012 op drie locaties in het land een
Wijzer in geldzaken Geldloket te openen.
• In navolging van ING introduceerden ook ABN-AMRO en SNS in 2011 een digitaal huishoudboekje.
Daarnaast was al een aantal digitale huishoudboekjes voorhanden (bijvoorbeeld AFAS Personal,
Nibud Cashflow Manager, Cashflow Online). Hiermee heeft 60% van de consumenten die bankieren
via internet toegang tot het gebruik van een digitaal huishoudboekje.
• De gratis Nibud Consumentenlijn (0800- 221 21 21) werd gemiddeld per maand zo´n 650 keer gebeld.
Daarnaast kwamen per maand gemiddeld 100 e-mails binnen. De onderwerpen varieerden van
vragen over schulden, de Cashflowmanager, kost- en zakgeld en bestellingen van Nibud-materiaal.
• De Wijzer in geldzaken Parade bezocht 10 bibliotheken (Den Haag, Leeuwarden, Almere, Delft,
IJmuiden, Maastricht, Amsterdam, Apeldoorn, Arnhem en Enschede). In de bibliotheken werden
30 moneyvents gehouden, van voorstellingen Binky Babbelkous tot pensioenworkshops. Ongeveer
80.000 mensen (exclusief ‘meekijkers’) bezochten de interactieve paviljoens van de Parade.
De Wijzer in
geldzaken Parade
Doelstellingen 2011• 40% van de gemeenten werkt met de Schuldpreventiewijzer;
• 60% van de consumenten die bankieren via internet kan gebruik gaan maken van een digitaal
huishoudboekje.
8
Programma Zorg voor de toekomst
• In maart 2011 werd het Manifest Pensioenbewustzijn gepresenteerd. In het manifest staat dat alle
betrokken partijen alles op alles zetten om het pensioenbewustzijn van Nederlanders te vergroten.
Het manifest werd onderschreven door Adfiz, AFM, Consumentenbond, ministerie van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid, Nibud, Pensioenfederatie, Stichting Pensioenkijker.nl en Verbond van
Verzekeraars.
• Van 6 tot en met 8 oktober was de eerste editie van de Pensioen3daagse. Tijdens de
Pensioen3daagse vonden er activiteiten plaats om mensen inzicht te geven in hun pensioen en om
zo nodig actie te ondernemen. Meer dan 100 organisaties namen deel aan de Pensioen3daagse
2011. Meer dan 250.000 mensen zijn gedurende de Pensioen3daagse in beweging gekomen of
gaven na afloop aan dat te doen naar aanleiding van de Pensioen3daagse. Ook in de media kreeg
het evenement en het onderwerp pensioen de nodige aandacht.
• Uit de Pensioenbewustzijnsmeter 2011 blijkt dat het pensioenonbewustzijn van de Nederlander is
afgenomen van 72% naar 69%. De beoogde doelstelling naar 50% is hiermee niet behaald. Dit blijkt
meer tijd en inspanning te vergen. Uit onderzoek blijkt dat mijnpensioenoverzicht.nl met name
bezoekers trekt die hun papieren UPO al goed bekeken en nog niet wordt bezocht door de
pensioenonbewuste Nederlander. In 2012 is nog meer gezamenlijke inzet noodzakelijk om het
pensioenbewustzijn te vergroten. Ook blijkt een actievere rol van de werkgevers noodzakelijk om
het pensioenbewustzijn te verbeteren. Wijzer in geldzaken stelt in 2012 wederom een ambitieuze
doelstelling (het pensioenonbewustzijn neemt af naar 60%).
• Met een groot aantal partners (Adfiz, Nibud, AFM, Consumentenbond, NVB, Verbond van
Verzekeraars en Vereniging Eigen Huis) werd gewerkt aan de Hypotheektool, deze wordt begin 2012
gelanceerd.
• Wijzer in geldzaken neemt sinds oktober 2011, in het kader van het pensioenakkoord, actief deel
aan de werkgroep Pensioencommunicatie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Deze werkgroep wordt voortgezet in 2012.
Agendasetting, bewustwording en online strategie
• Agendasetting en bewustwording werden enorm geholpen door de inzet van H.K.H. Prinses Máxima
als erevoorzitter van Wijzer in geldzaken. Haar aanwezigheid bij diverse evenementen, zoals de
Week van het geld en haar optreden in de BNN Geldtest, trokken veel media-aandacht. Daarnaast
was zij nationaal en internationaal een belangrijke ambassadeur voor het platform en gaf zij
interviews voor verschillende vakbladen voor de financiële sector. Maar ook de lancering van
verschillende checklisten, het uitbrengen van onderzoeksresultaten en het reageren op issues in het
nieuws leverden de nodige aandacht voor het platform en de website op.
• Het bezoek van wijzeringeldzaken.nl groeide in 2011 met 35% tot ruim een miljoen unieke
bezoekers. Meer dan 60% van de bezoekers vond via wijzeringeldzaken.nl de weg naar partnersites.
Op basis van een gebruikersonderzoek in mei 2011 is de site verbeterd op gebruikersgemak, inhoud,
vormgeving en vindbaarheid. Uit het onderzoek blijkt dat er bij consumenten nog steeds grote
behoefte is aan deze portal op het gebied van betrouwbare informatie en tools over geldzaken.
Doelstellingen 2011• Het aantal Nederlanders dat volledig pensioenonbewust is, wordt teruggebracht van 66 naar 50 procent.
Doelstellingen 2011• Het aantal unieke bezoekers van de website wijzeringeldzaken.nl stijgt naar 120.000 per maand.
9
• De Wijzer in geldzaken LinkedIn groep voor professionals is afgelopen jaar in ledenaantal
verdubbeld. In deze groep worden dagelijks discussies gevoerd over allerhande onderwerpen op het
gebied van financiële educatie.
• Dit jaar is Wijzer in geldzaken gestart met Twitter (@Wijzeringeld), vooral gericht op partners en
professionals. Inmiddels heeft het account ruim 650 volgers. De inzet van Twitter is ook succesvol ter
ondersteuning van de kernprojecten, zo bleek tijdens de #Weekvanhetgeld en de #Pensioen3daagse.
Netwerk
• Netwerkbijeenkomsten leverden ook in 2011 een belangrijke bijdrage aan kennisdeling tussen
partners. Tijdens het seminar Eerst een cabrio dan je pensioen? in juni 2011 wisselden partners met
wetenschappers van gedachten over de vraag op welke manier (financieel) gedrag van mensen kan
worden beïnvloed.
• De nieuwjaarsbijeenkomst vond plaats op de stand op de Nationale Onderwijstentoonstelling.
Ook tijdens de Pensioen3daagse en de Week van het geld werden netwerkbijeenkomsten
georganiseerd. Tijdens een expert pitch en expert meetings wisselden deskundigen van partners
kennis uit over uiteenlopende onderwerpen. De maandelijkse Wijzer in geldzaken nieuwsbrief houdt
partners op de hoogte van elkaars activiteiten en nieuws uit het platform. Daarnaast is er in 2011
gestart met een nieuwsbrief gericht op het onderwijsveld om o.a. de Week van het geld onder de
aandacht te brengen.
De Nationale
Geldtest 2011
Doelstellingen 2011• Er worden vier netwerkbijeenkomsten georganiseerd.
Netwerkbijeenkomst
Eerst een cabrio
dan je pensioen?
10
Onderzoek• In 2011 werd de Publieksmonitor Wijzer in geldzaken uitgevoerd, die tot doel heeft om trends in het
financieel gedrag en inzicht te meten.
• In het najaar vond de derde jaarlijkse meting plaats om het Pensioenbewustzijnonderzoek van
Nederlanders te meten.
• Zowel de Week van het geld als de Pensioen3daagse zijn geëvalueerd middels onderzoek onder de
betrokken doelgroepen en partners.
• In vervolg op het jongerenonderzoek in 2008 is een Juniormonitor opgezet om de kennis en het
gedrag van basisschoolleerlingen (in de leeftijd van 8-12 jaar) m.b.t. geldzaken te onderzoeken.
De eerste meting heeft plaatsgevonden in 2011.
• De gebruiksvriendelijkheid van de website wijzeringeldzaken.nl is onderzocht.
• Er is een onderzoek gedaan onder de risicogroep ZZP-ers, om te inventariseren welke risico’s er zijn,
in hoeverre zij behoefte hebben aan een uitgebreider informatieaanbod of andere ondersteuning
en waar het informatieaanbod op dit moment uit bestaat. Resultaten worden begin 2012
gepresenteerd.
• De expertgroep Onderzoek is drie keer bijeen gekomen om onderzoekservaringen uit te wisselen
en elkaar te informeren over lopende en geplande onderzoeken bij de partners van Wijzer in
geldzaken.
• Er is onderzoek gedaan ter ondersteuning van de Checklisten Samenwonen/trouwen en Wijzer in
geldzaken op vakantie.
Overige resultatenNaast deze resultaten werd in 2011 een groot aantal kleinere projecten uitgevoerd in platformverband.
Een kleine bloemlezing:
• De VFFP geeft werkgevers de mogelijkheid om hun werknemers een financiële scan aan te bieden.
De financiële scan werd gelanceerd tijdens de Pensioen3daagse. Dit project loopt door in 2012.
• Het Nibud optimaliseerde de voorlichting voor de risicogroep studenten door een
studentenonderzoek uit te voeren en de resultaten te verwerken in de Studieleenwijzer.
• Het Nibud ontwikkelde een persoonlijke koopkrachtberekenaar, die mensen helpt inzicht te krijgen in
en grip te krijgen op de persoonlijke financiële situatie.
• Diverse Hogescholen organiseerden met Stichting Pensioenopleidingen, verzekeraars en
pensioensfondsen pensioenspreekuren.
• Op ROC’s werd de cursus Wijzer in geldzaken verder uitgerold.
Schoolkinderen
aanwezig bij de
opening van de
Week van het geld
11
De lessen van 2011
De sleutel voor het succes van Wijzer in geldzaken wordt gevormd door innovatieve evenementen die
partners in staat stellen de krachten te bundelen richting de consument of professional. Projecten als
de Week van het geld en de Pensioen3daagse zorgen er niet alleen voor dat partners optimaal kunnen
aanhaken met hun ‘eigen’ activiteiten, maar ze zorgen er ook voor dat op efficiënte wijze veel mensen
worden bereikt.
Agendasetting en bewustwording blijven belangrijk. Het thema Leren omgaan met geld staat op de
agenda van stakeholders en bij de media. Dit werkt als Haarlemmerolie voor de projecten en activiteiten
van partners en van het platform. De bewustwording van consumenten loopt hierbij nog achter en vergt
blijvende inspanning en een lange adem. Uit diverse onderzoeken komt naar voren dat de behoefte aan
laagdrempelige toegang tot betrouwbare informatie, tools, hulpmiddelen, tips en checklisten groot blijft.
Naast de kernprojecten vond in platformverband een aantal kleinere projecten plaats, uitgevoerd door
één of enkele partners, en vaak gericht op een specifieke combinatie van doelgroep en thema.
De impact en het bereik hiervan waren veel minder groot, maar de projecten dragen bij aan innovatie
en het bereiken van lastig bereikbare doelgroepen zoals kwetsbare jongeren.
Onderzoek blijft belangrijk om resultaten van projecten en trends te meten en draagt bij aan
agendasetting. Resultaten worden gebruikt om de kernprojecten in 2012 nog succesvoller te maken.
De aftrap van
gastlessen in
de Week van
het geld door
de NVB
Netwerkbijeenkomst
Eerst een cabrio dan
je pensioen?
12
Plannen 2012
1. Programma Jong geleerd is oud gedaan
In 2012 ligt de focus nog meer op projecten die gericht zijn op krachtenbundeling richting de consument.
De middelen van het platform worden ingezet op kernprojecten en activiteiten met:
• maximale impact richting consument in termen van bewustwording en aanzet tot actie en/of
• maximale ‘aanhaakmogelijkheden’ voor partijen.
Week van het geld 2012(12 t/m 16 november)
De Week van het geld beleeft in 2012 haar derde editie. In de Week van het
geld zetten partners het onderwerp Leren omgaan met geld voor het primair
onderwijs op de agenda. Gedurende de week vinden verspreid door het
land tal van activiteiten plaats die erop gericht zijn om kinderen vanaf jonge
leeftijd te leren omgaan met geld.
Doelstellingen voor 2012:
Bereik:
• 90% van de basisscholen is bekend met de Week van het geld;
• 40% van de basisscholen heeft actief deelgenomen aan de Week van het geld;
• 50% van de ouders van kinderen tussen de 8 en 12 jaar is bereikt met informatie over financiële
opvoeding;
• 10% van de gemeenten heeft scholen gestimuleerd deel te nemen aan de Week van het geld.
Waardering:
• 80% van de deelnemende basisscholen geeft de Week van het geld een rapportcijfer 7 of hoger;
• 80% van de deelnemende partijen geeft de Week van het geld een rapportcijfer van 7 of hoger.
Kennis, houding en gedrag:
• 40% van de deelnemende basisscholen heeft de intentie om gedurende het schooljaar meer aandacht te
besteden aan het onderwerp Leren omgaan met geld;
• 40% van de ouders die bereikt zijn, heeft n.a.v. de Week van het geld met het kind gesproken over het
onderwerp Leren omgaan met geld.
Week van
het geld-munt
13
Naast de Week van het geld vinden er binnen het programma Jong geleerd is oud gedaan nog enkele
activiteiten plaats.
Voorbereiding Nationale Onderwijstentoonstelling (NOT) januari 2013
De NOT - die eens in de twee jaar plaatsvindt in de Jaarbeurs in Utrecht - is dé onderwijsvakbeurs.
In een week bezoeken ruim 50.000 docenten de NOT. Met een paviljoen geven de partners van
Wijzer in geldzaken weer acte de présence om docenten handvatten te bieden om het onderwerp
Leren omgaan met geld op te nemen in het onderwijscurriculum. De NOT vindt plaats in januari 2013.
De voorbereidingen vinden grotendeels in 2012 plaats.
Doelstellingen voor de voorbereiding in 2012:
• Bereik: tussen 10 en 15 partners van Wijzer in geldzaken nemen deel aan de stand Leren omgaan
met geld;
• Waardering: 80% van de deelnemende partijen waardeert de voorbereiding van de NOT met een
rapportcijfer van 7 of hoger.
Verkenningen
In het voortgezet onderwijs vindt in 2012 een verkenning plaats om te zien hoe het onderwerp Leren
omgaan met geld het beste in de klas kan worden gebracht. Daarnaast kan het Geldexamen een goede
rol spelen bij het verankeren van financiële educatie in het basisonderwijs. In 2012 wordt bekeken op
welke manier het Geldexamen middels het platform kan worden uitgerold. Voor beide verkenningen
komt een strategisch plan van aanpak.
Leren
omgaan
met geld-
stand op de
NOT 2011
14
Pilots Wijzer in geldzaken Geldloket(start eerste helft, looptijd gehele jaar)
Veel mensen hebben moeite om hun weg te vinden in het woud
van financiële informatie en tools op internet. De informatie is
bovendien vaak niet op maat gesneden. Wijzer in geldzaken
heeft daarom in 2011 met een aantal partijen geïnventariseerd
welke mogelijkheden er bestaan voor het inrichten van een
aantal pilots voor fysieke Geldloketten. Vanwege efficiënte inzet van middelen en de verwachte synergie is
besloten om de pilots vorm te geven samen met lokale instanties. Deze organisaties hebben ervaring met
dit soort dienstverlening. Het gaat om samenwerking met Stadsring51 te Amersfoort, het Juridisch Loket
te ’s-Hertogenbosch en een nog verder uit te werken pilot. Deze pilots starten in 2012. De voornaamste
activiteiten zijn doorverwijzing naar relevante (lokale) instanties, voorlichting en praktische assistentie
bij vragen over geldzaken. Hierbij worden de levensfasen en onderwerpen zoals op wijzeringeldzaken.nl
gecategoriseerd als uitgangspunt genomen.
Doelstellingen voor 2012:
Doel is om te meten in hoeverre er behoefte is aan een fysiek loket voor vragen over geldzaken. En hoe het
beste in deze behoefte kan worden voorzien. Voor de beoordeling hiervan is onder meer van belang:
• De bezoeker wordt vriendelijk, deskundig en naar tevredenheid geholpen bij zijn vraag over geldzaken;
• De bezoeker heeft naar aanleiding van het bezoek ook op langere termijn inzicht in de eigen financiën;
• De bezoeker heeft de intentie om het loket weer te bezoeken;
• De verleende dienstverlening is niet vervangbaar door andere, reeds bestaande, instellingen of door de
inzet van andere middelen als internet;
• Het aantal bezoekers rechtvaardigt de voortdurende beschikbaarheid van de dienstverlening en het
personeel;
• De dienstverlening is van voldoende kwaliteit;
• De toegang tot het loket is voor de bezoeker laagdrempelig.
Daarnaast hebben de geldloketten een signaalfunctie:
• Over welke onderwerpen zoekt de bezoeker informatie of hulp?
• Wat is het profiel van de bezoeker?
• In hoeverre voldoet het huidige aanbod?
Geldloket
Geldloket
Geldloket
2. Programma Financiën op orde
15
3. Programma Zorg voor de toekomst
Pensioen3daagse 2012(27, 28 & 29 september)
Vergroten van Pensioenbewustzijn van de Nederlanders is een kwestie van lange
adem. 69% van de Nederlanders is volledig pensioenonbewust. Aandacht voor
pensioenbewustzijn blijft daarom onverminderd nodig. In de tweede editie van de
Pensioen3daagse vragen partners van Wijzer in geldzaken en werkgevers met tal van
activiteiten aandacht voor het op de hoogte zijn van de persoonlijke pensioensituatie.
Net als in 2011 ligt de nadruk op de eerste stap naar pensioenbewustzijn (overzicht).
Het merendeel van de partijen die in 2011 deelnamen aan de Pensioen3daagse heeft aangegeven in 2012
opnieuw mee te doen. Wijzer in geldzaken zet in op deelname van platformpartners, pensioenuitvoerders,
werkgevers en financieel adviseurs.
Het succes van de Pensioen3daagse wordt voor een groot deel bepaald door:
• de bereidheid van organisaties om activiteiten tijdens het evenement te organiseren;
• het animo van de doelgroep voor de activiteiten;
• de media-aandacht die het evenement krijgt.
Doel is om bij de voorbereidingen van de tweede editie nog gerichter op deze zaken in te zetten en
partijen waar mogelijk te ondersteunen. Wijzer in geldzaken reikt praktische tools aan om gedurende
de Pensioen3daagse activiteiten te ontplooien. Uitgewerkte activiteiten en middelen (zoals de in 2011
ontwikkelde pensioenlunch) lijken te inspireren en aan te slaan. Meer van dit soort uitgewerkte ideeën
kunnen de drempel voor deelname verder verlagen. De best practices van de eerste editie kunnen hierbij
als inspiratie bieden. Daarbij wordt ook duidelijk gecommuniceerd wat organisaties van Wijzer in geldzaken
kunnen verwachten.
Uiteraard wordt ook in 2012 weer vol ingezet op het generen van zoveel mogelijk media-aandacht met
behulp van ondersteunend onderzoek en prominenten. Doelstellingen voor 2012:
• Het pensioenonbewustzijn wordt teruggebracht naar 60%;
• Tenminste 200 organisaties organiseren een activiteit tijdens de Pensioen3daagse;
• Tenminste 5% van de werkzame Nederlanders onderneemt actie of gaat actie ondernemen n.a.v. de
Pensioen3daagse;
• 80% van de deelnemende partijen waardeert de
gezamenlijke deelname aan de Pensioen3daagse
met een rapportcijfer van 7 of hoger;
• Tijdens de Pensioen3daagse vindt er minimaal één
pensioenevenement plaats gericht op ZZP-ers;
• 15% van de werkzame Nederlanders kent
de Pensioen3daagse.
3PE
NSIOEN
da a gse
Pensioen3daagse
Reuzenrad
voor Den Haag CS
16
Portal Wijzer in geldzaken
De website wijzeringeldzaken.nl wijst consumenten
de weg naar laagdrempelige en betrouwbare
informatie, hulpmiddelen, tools, checklisten en tips
van partners, vooral rond life events. In 2011 werd
de portal meer dan 1,2 miljoen keer bezocht. De gezamenlijke sites van Wijzer in geldzaken1 werden het
afgelopen jaar door 1,1 miljoen unieke bezoekers bekeken.
In 2012 wordt wijzeringeldzaken.nl verder geoptimaliseerd, zodat nog meer mensen hun weg weten te
vinden naar betrouwbare informatie over geldzaken op internet. De website speelt een belangrijke rol bij de
activiteiten gericht op agendasetting en bewustwording. Veel mensen zijn online op zoek naar informatie
over geldzaken o.a. via google maar ook via nieuwere kanalen zoals Twitter en Facebook. 54% van de
Nederlandse consumenten gebruikt dagelijks mobiel internet. Wijzer in geldzaken onderzoekt daarom de
mogelijkheden om beter aanwezig te zijn in het mobiele domein en op de sociale media.
Doelstellingen voor 2012:
• Online media zoveel mogelijk integreren in de kernprojecten;
• Bereik sociale media vergroten (Twitter, Wijzer in geldzaken LinkedIn groep, ontwikkelen strategie voor Facebook);
• Verkenning mobiele site/toepassing wijzeringeldzaken.nl;
• Doorverwijsfunctie verbeteren;
• Bereik vasthouden en waar mogelijk
vergroten tot meer dan 1 miljoen
bezoekers per jaar.
1 wijzeringeldzaken.nl, weekvanhetgeld.nl, schuldpreventieWijzer.nl en subsite Pensioen3daagse
4. Online
Homepage
Wijzer in geldzaken
17
Netwerk
Middels de kernprojecten bundelen de partners van Wijzer in geldzaken de krachten voor de consument.
Netwerkactiviteiten versterken deze krachtenbundeling door kennisuitwisseling tot stand te brengen.
Doelstellingen voor 2012:
• Er vindt één symposium plaats over een actueel onderwerp op een deelterrein van financiële
bewustwording;
• Er vinden tenminste drie netwerkbijeenkomsten plaats, voor zover mogelijk gekoppeld aan de
kernprojecten;
• Er wordt één expertpitch georganiseerd;
• Gedurende het jaar worden partners middels nieuwsbrieven en nieuwsflitsen op de hoogte gehouden
van actuele ontwikkelingen.
Financiële bewustwording
Door de inzet van PR, ondersteund met betaalde media, wordt het thema Leren omgaan met geld op
de agenda gehouden. De slogan Wijzer in geldzaken speelt hierin een centrale rol. Agendasetting en
bewustwording worden geconcentreerd rondom de kernprojecten. Het accent verschuift van agendasetting
bij stakeholders naar bewustwording van consumenten. H.K.H. Prinses Máxima geeft als erevoorzitter op een
aantal strategische momenten aandacht aan het thema. In communicatie wordt het thema zoveel mogelijk
gekoppeld aan handelingsperspectief om de consument in beweging te brengen.
Doelstellingen voor 2012:
• Communicatie in het kader van bewustwording wordt zoveel mogelijk geconcentreerd rondom de
kernprojecten: Wijzer in geldzaken Geldloket, Pensioen3daagse en Week van het geld;
• Lancering drie checklisten rondom één specifiek onderwerp.
Onderzoek
Het blijft belangrijk om de resultaten van projecten te meten en zichtbaar te maken. Hiertoe vinden er
gedurende het jaar evaluatie-onderzoeken plaats voor de verschillende (kern)projecten. Daarnaast vervult
onderzoek een belangrijke rol voor agendasetting. Onderzoeken worden waar mogelijk gekoppeld aan de
kernprojecten.
Doelstellingen voor 2012:
• Week van het geld: evaluatieonderzoek onder betrokken doelgroepen/partners;
• Pilots Wijzer in geldzaken Geldloket: evaluatieonderzoek;
• Pensioen3daagse: pensioenbewustzijnonderzoek en evaluatieonderzoek onder betrokken
• doelgroepen/partners;
• Portal Wijzer in geldzaken: tevredenheidsonderzoek onder bezoekers;
• Meting van financiële kennis, houding en gedrag van Nederlanders in de Publieksmonitor;
• Onderzoek naar digitale huishoudboekjes (vervolg 2011).
5. Ondersteunende activiteiten
18
Organisatie
Begin 2012 zijn de volgende wijzigingen in de organisatie van Wijzer in geldzaken doorgevoerd:
• Er is een kleine, slagvaardige stuurgroep gevormd. De stuurgroep bestaat uit het ministerie van
Financiën, Nederlandse Vereniging van Banken, Verbond van Verzekeraars, De Nederlandsche Bank
en het Nibud. De eerste vier zitten in de stuurgroep als betalende partner. Nibud zit in de stuurgroep
als dé expert in Nederland op het gebied van huishoudfinanciën en niet als uitvoerder van
activiteiten van het platform.
• Er is een programmaraad gevormd, die de stuurgroep op strategisch niveau adviseert. De
programmaraad bestaat uit zeven leden en vormt een goede afspiegeling van de platformpartners,
zodat verschillende sectoren en kennisgebieden evenwichtig vertegenwoordigd zijn. In de
programmaraad zitten het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, ministerie van
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Autoriteit Financiële Markten, Universiteit van Tilburg,
Consumentenbond, Pensioenfederatie en Adfiz.
• Op verzoek van stuurgroep, programmaraad of programmabureau kunnen (expert)groepen van
betrokken partijen worden samengesteld. Voor de Week van het geld, de Pensioen3daagse en het
Geldloket zijn (expert)groepen gevormd, bestaande uit een afvaardiging van de betrokken partijen.
• Gedurende 2012 wordt opnieuw invulling gegeven aan het partnerschapsmodel van het platform.
Een steeds groter aantal partners zet zich actief in voor Wijzer in geldzaken. Sommige zijn minder
actief en een aantal voor het platform relevante partijen is nog geen lid. Het platform gaat een
nieuwe fase in en er is de wens én noodzaak om de (financiële) basis van het platform te verbreden
en versterken. Daarom worden verschillende soorten lidmaatschap geïntroduceerd, inclusief
verschillende ‘rechten en plichten’.
• Het programmabureau blijft bij het ministerie van Financiën en wordt als aparte unit opgehangen
aan de directeur Financiële Markten, tevens voorzitter stuurgroep Wijzer in geldzaken. Het bureau
vervult de rol van regisseur en richt zich op het bestendigen en uitbouwen van wat in gang is gezet.
Het bureau is een zelfsturend, professioneel, compact en toegewijd team dat binnen afgesproken
kaders zijn werk doet.
Stuurgroep-
vergadering
december 2011
19
Programma-
bureau
Wijzer in geldzaken
Erevoorzitter H.K.H. Prinses Máxima der Nederlanden is sinds september 2010 erevoorzitter van het platform.
Stuurgroep• Gita Salden (voorzitter) - ministerie van Financiën
• Wim Mijs - Nederlandse Vereniging van Banken
• Richard Weurding - Verbond van Verzekeraars
• De Nederlandsche Bank - afgevaardigde nog niet bekend bij publicatie
• Gerjoke Wilmink - Nibud
Programmaraad• Harman Korte - Autoriteit Financiële Markten
• Fred van Raaij - Universiteit van Tilburg
• Marianne ten Napel - ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
• Mike van den Tillaart - ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
• Gerjan Huis in ‘t Veld - Consumentenbond
• Hanneke Hartman - Adfiz
• Pensioenfederatie - afgevaardigde nog niet bekend bij publicatie
Programmabureau• Olaf Simonse 070 - 342 75 21 [email protected]
• Henriëtte Raap-Scheele 070 - 342 83 60 [email protected]
• Susan Groen 070 - 342 71 40 [email protected]
• Nikki Hoop 070 - 342 82 79 [email protected]
• Marijke Vermeulen 070 - 342 71 84 [email protected]
• Esther Deppe 070 - 342 73 81 [email protected]
• Joost de Bree 070 - 342 89 68 [email protected]
• Dunja Engelbracht 070 - 342 82 06 [email protected]
• Marlies Geel 070 - 342 71 78 [email protected]
• Sasja van der Knoop - [email protected]
Wijzer in geldzakenPostbus 20201
2500 EE Den Haag
www.wijzeringeldzaken.nl
Deze partners dragen financieel bij aan Platform Wijzer in geldzaken:
Deze partijen zijn partner van Platform Wijzer in geldzaken:
ABN AMRO Foundation Citi Foundation