vergİnİn yansimasi

Verginin YansımasıVerginin Yansıması

TanımTanım

Vergi, her zaman konulduğu yerde, kanun Vergi, her zaman konulduğu yerde, kanun koyucunun mükellef olarak belirttiği kişiler koyucunun mükellef olarak belirttiği kişiler üzerinde kalmayabilmekte, vergiyi ödeyen kişi üzerinde kalmayabilmekte, vergiyi ödeyen kişi onu başkalarına devredebilmektedir. onu başkalarına devredebilmektedir. Bu durumda Bu durumda vergi, bir mükelleften alındığı halde başka birisi vergi, bir mükelleften alındığı halde başka birisi tarafından ödenmiş olmaktadır. tarafından ödenmiş olmaktadır. Herhangi bir ürün Herhangi bir ürün üzerinden üreticisi tarafından ödenmiş olan vergi üzerinden üreticisi tarafından ödenmiş olan vergi ürünün fiyatının yükseltilmesi suretiyle onu ürünün fiyatının yükseltilmesi suretiyle onu tüketenlere devrolunmakta, tüketici yüksek fiyat tüketenlere devrolunmakta, tüketici yüksek fiyat içerisinde vergiyi ödemiş olmaktadır.içerisinde vergiyi ödemiş olmaktadır.

Yansıma ŞekilleriYansıma Şekilleri

İleriye Doğru – Geriye Doğru Yansımaİleriye Doğru – Geriye Doğru Yansıma Verginin yüksek fiyat içerisinde tüketicilere transferine Verginin yüksek fiyat içerisinde tüketicilere transferine

“ileriye doğru” yansıma; verginin üretim faktörlerine “ileriye doğru” yansıma; verginin üretim faktörlerine doğru transferine ise “geriye doğru” yansıma doğru transferine ise “geriye doğru” yansıma denilmektedir.denilmektedir.

Kanuni – Fiili YansımaKanuni – Fiili Yansıma Yasa koyucu, vergilerle ilgili yasal düzenlemeleri Yasa koyucu, vergilerle ilgili yasal düzenlemeleri

yaparken verginin mükellefi tarafından başkalarına yaparken verginin mükellefi tarafından başkalarına aktarılmasını uygun görebilir. Örneğin KDV ve BSMV aktarılmasını uygun görebilir. Örneğin KDV ve BSMV gibi.gibi.

Ekonomik işlemlerden yararlanmak suretiyle Ekonomik işlemlerden yararlanmak suretiyle mükellefin vergi yükünü yasa koyucunun amaçlamış mükellefin vergi yükünü yasa koyucunun amaçlamış olmamasına rağmen başka kişilere devretmesine fiili olmamasına rağmen başka kişilere devretmesine fiili yansıma denilmektedir. Örneğin bina sahibinin kirayı yansıma denilmektedir. Örneğin bina sahibinin kirayı artırmak suretiyle vergiyi kiracıya ödetmesi gibi.artırmak suretiyle vergiyi kiracıya ödetmesi gibi.

Sınırlı – Sınırsız YansımaSınırlı – Sınırsız Yansıma Sınırlı yansıma, yansımanın belirli bir yönde Sınırlı yansıma, yansımanın belirli bir yönde

olacağını ve belirli iktisadi unsurlar ya da olacağını ve belirli iktisadi unsurlar ya da kişiler üzerinde toplanacağını, yansıma kişiler üzerinde toplanacağını, yansıma sonucu verginin sonsuza kadar sonucu verginin sonsuza kadar yayılmasından söz edilemeyeceğini ifade yayılmasından söz edilemeyeceğini ifade etmektedir.etmektedir.

Mansfield, Hamilton, Verri, Canard, Thiers gibi Mansfield, Hamilton, Verri, Canard, Thiers gibi bazı yazarlar ve teorisyenler ise; yansımanın bazı yazarlar ve teorisyenler ise; yansımanın sınırsız olacağını, sırttan sırta yüklenmek, sınırsız olacağını, sırttan sırta yüklenmek, trasnsfer edilmek suretiyle vergi yükünün tüm trasnsfer edilmek suretiyle vergi yükünün tüm topluma yayılacağını ve hissedilmeyecek hale topluma yayılacağını ve hissedilmeyecek hale geleceğini savunmuşlardır.geleceğini savunmuşlardır.

Mutlak Yansıma – Diferansiyel YansımaMutlak Yansıma – Diferansiyel Yansıma Mutlak yansımaMutlak yansıma, belirli bir vergideki artışın , belirli bir vergideki artışın

gelir dağılımı üzerindeki etkisini ifade gelir dağılımı üzerindeki etkisini ifade etmektedir. Devlet harcamalarında ve diğer etmektedir. Devlet harcamalarında ve diğer vergilerde herhangi bir değişiklik olmadığı vergilerde herhangi bir değişiklik olmadığı durumda, bir vergide yapılan değişikliğin veya durumda, bir vergide yapılan değişikliğin veya özel bir vergi uygulamasının yarattığı etkilerin özel bir vergi uygulamasının yarattığı etkilerin dağılımını inceleyen yansıma şeklidir.dağılımını inceleyen yansıma şeklidir.

Diferansiyel yansımaDiferansiyel yansıma, kamu harcamaları sabit , kamu harcamaları sabit varsayıldığında belirli bir vergi ile diğer bir varsayıldığında belirli bir vergi ile diğer bir verginin değiştirilmesi halinde, gelir verginin değiştirilmesi halinde, gelir dağılımında meydana gelen değişmedir.dağılımında meydana gelen değişmedir.

DEVLET BÜTÇESİDEVLET BÜTÇESİ

BÜTÇE TÜRLERİBÜTÇE TÜRLERİ

Klasik Bütçe; hangi kuruluşlarınhangi harcama Klasik Bütçe; hangi kuruluşlarınhangi harcama kalemlerine ne miktar ödenek verileceği tespit kalemlerine ne miktar ödenek verileceği tespit edilerek ve ödenekler parlamento onayından edilerek ve ödenekler parlamento onayından geçirilmek suretiyle bütçeler oluşturulur.geçirilmek suretiyle bütçeler oluşturulur.

Torba Bütçe; klasik bütçe sisteminde harcama Torba Bütçe; klasik bütçe sisteminde harcama kalemlerine ayrı ayrı ödenek verildiği halde, kalemlerine ayrı ayrı ödenek verildiği halde, torba bütçe sisteminde ayrıntıya inmeden torba bütçe sisteminde ayrıntıya inmeden ödenekler toplu olarak verilir. Bu bakımdan torba ödenekler toplu olarak verilir. Bu bakımdan torba bütçelerde harcamacı kuruluşlara verilen bütçelerde harcamacı kuruluşlara verilen ödeneklerde harcama yerleri bakımından ödeneklerde harcama yerleri bakımından herhangi bir sınırlama bulunmamaktadır.herhangi bir sınırlama bulunmamaktadır.

Bütçe Türleri (Devam)Bütçe Türleri (Devam)

Klasik bütçe sisteminde her yıl Klasik bütçe sisteminde her yıl gerçekleştirilen artışlar, uygulamada gerçekleştirilen artışlar, uygulamada genellikle bir önceki yıl verilmiş olan genellikle bir önceki yıl verilmiş olan ödeneklerin belirli yüzdeler şeklinde ödeneklerin belirli yüzdeler şeklinde artırılması şeklinde olmaktadır. Sıfır artırılması şeklinde olmaktadır. Sıfır tabanlı bütçe sisteminde, kurum tabanlı bütçe sisteminde, kurum bütçelerinin önceki yıl bütçeleriile ilişkileri bütçelerinin önceki yıl bütçeleriile ilişkileri tamamen kesilir.tamamen kesilir.


Plan-Program-Bütçe Sistemi; çeşitli Plan-Program-Bütçe Sistemi; çeşitli aşamalardan oluşmaktadır. İlki sistemin aşamalardan oluşmaktadır. İlki sistemin planlamaya dayanarak oluşturulmasıdır; planlamaya dayanarak oluşturulmasıdır; ikinci aşama programların ikinci aşama programların gerçekleştirilmesidir. Son aşama kamu gerçekleştirilmesidir. Son aşama kamu hizmetlerini fonksiyonel olarak hizmetlerini fonksiyonel olarak sınıflandırmadır. Bütçenin daha önce sınıflandırmadır. Bütçenin daha önce hazırlanan plan ve programlar hazırlanan plan ve programlar doğrultusunda hazırlanması gerekir.doğrultusunda hazırlanması gerekir.

Bütçe Türleri (Devam)Bütçe Türleri (Devam) Plan ve programların yaşama geçme süresinin Plan ve programların yaşama geçme süresinin

bir yıldan daha uzun bir süreyi kapsaması bir yıldan daha uzun bir süreyi kapsaması nedeniyle bütçeler yıllık yapılsa dahi, yapılan nedeniyle bütçeler yıllık yapılsa dahi, yapılan hizmetin toplam maliyeti ile ülkeye hizmetin toplam maliyeti ile ülkeye sağlayabileceği sosyal yararın birlikte sağlayabileceği sosyal yararın birlikte değerlendirilmesidir.değerlendirilmesidir.

Performans Esaslı Bütçeleme; üç aşamadan Performans Esaslı Bütçeleme; üç aşamadan oluşmaktadır. Birincisi bütçelerin yapılacak işlere oluşmaktadır. Birincisi bütçelerin yapılacak işlere göre sınıflandırılmasıdır. Bu sınıflandırma göre sınıflandırılmasıdır. Bu sınıflandırma sırasında hangi işlerin yapılacağının tespiti sırasında hangi işlerin yapılacağının tespiti önemlidir. İkinci aşama tespit edilen işlerin önemlidir. İkinci aşama tespit edilen işlerin maliyetlerinin hesaplanmasıdır. Üçüncü ve son maliyetlerinin hesaplanmasıdır. Üçüncü ve son aşamada elde edilen çıktı ve sonuçların aşamada elde edilen çıktı ve sonuçların ölçülmesi, başarı ya da başarısızlıkların tespit ölçülmesi, başarı ya da başarısızlıkların tespit edilmesidir.edilmesidir.


Dünya uygulamalarında karşımıza çıkan Dünya uygulamalarında karşımıza çıkan modelleri aşağıdaki gibi sıralamak modelleri aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür;mümkündür; Stratejik plan ile bütünleştirilmiş performans Stratejik plan ile bütünleştirilmiş performans

bütçe sistemi,bütçe sistemi, Performans sözleşmesine dayalı modeller,Performans sözleşmesine dayalı modeller, Bütçe formatına (kanun yapısına) Bütçe formatına (kanun yapısına)

dönüştürülmüş performans bütçe modeli.dönüştürülmüş performans bütçe modeli.

Bütçeleme İlkeleriBütçeleme İlkeleri

Genellik İlkesi; bütün gelir ve giderlerin Genellik İlkesi; bütün gelir ve giderlerin bütçede yer alması, bütün kamu bütçede yer alması, bütün kamu gelirlerinin bütün kamu giderlerinin gelirlerinin bütün kamu giderlerinin karşılığı olarak kabul edilmesidir.karşılığı olarak kabul edilmesidir. Safi usulSafi usul Gayrisafi UsulGayrisafi Usul Adem-i Tahsis ilkesi (Hazine Birliği İlkesi); Adem-i Tahsis ilkesi (Hazine Birliği İlkesi);

devletin belirli gelirlerinin belirli giderlere devletin belirli gelirlerinin belirli giderlere ayrılamamasına denilmektedir.ayrılamamasına denilmektedir.

Bütçe İlkeleri (Devam)Bütçe İlkeleri (Devam)

Birlik ilkesi; tüm gelir ve giderlerinin tek bir Birlik ilkesi; tüm gelir ve giderlerinin tek bir bütçede gösterilmesini öngörür.bütçede gösterilmesini öngörür.

Ön İzin İlkesi; mali yıla girmeden önce Ön İzin İlkesi; mali yıla girmeden önce bütçenin onaylanmış ve kanunlaşmış bütçenin onaylanmış ve kanunlaşmış olmasını öngörmektedir (izin ve yetki olmasını öngörmektedir (izin ve yetki verilmesi).verilmesi).

Yıllık Olma İlkesi; bütçe hemen her ülkede Yıllık Olma İlkesi; bütçe hemen her ülkede bir yıl için geçerlidir.bir yıl için geçerlidir.


Açıklık ve Alenilik İlkeleri; açıklık ilkesine Açıklık ve Alenilik İlkeleri; açıklık ilkesine göre bütçe herkes tarafından anlaşılabilir göre bütçe herkes tarafından anlaşılabilir olmalı; alenilik ilkesi ise, bütçe ile ilgili tüm olmalı; alenilik ilkesi ise, bütçe ile ilgili tüm işlem ve uygulamaların, herkesin gözü işlem ve uygulamaların, herkesin gözü önünde herhangi bir gizlenmeye önünde herhangi bir gizlenmeye başvurulmaksızın gerçekleştirilmesini başvurulmaksızın gerçekleştirilmesini öngörmektedir.öngörmektedir.

Doğruluk ve Samimilik İlkesi; bütçe Doğruluk ve Samimilik İlkesi; bütçe öngörüleri elden geldiği ölçüde gerçek öngörüleri elden geldiği ölçüde gerçek durumu yansıtmalı ve mevcut koşulları durumu yansıtmalı ve mevcut koşulları içtenlikle ortaya koymalıdır.içtenlikle ortaya koymalıdır.


Samimilik ilkesi, bütçe uygulaması Samimilik ilkesi, bütçe uygulaması sonunda gerçekleşen gelir ve giderlerin sonunda gerçekleşen gelir ve giderlerin bütçe tahminleriyle tutarlı bir biçimde mali bütçe tahminleriyle tutarlı bir biçimde mali yılın ekonomik koşullarına göre yılın ekonomik koşullarına göre uygunluğunu ifade etmektedir.uygunluğunu ifade etmektedir.

Türkiye’de Kamu Mali YönetimiTürkiye’de Kamu Mali Yönetimi

Kamu yönetimi reformunun mali ayağını Kamu yönetimi reformunun mali ayağını oluşturan 5018 sayılı Kanun 10 Aralık 2003 oluşturan 5018 sayılı Kanun 10 Aralık 2003 tarihinde TBMM’ce kabul edilmiştir.tarihinde TBMM’ce kabul edilmiştir.

Kanun kamu mali yönetimini, “Kamu Kanun kamu mali yönetimini, “Kamu kaynaklarının tanımlanmış standartlara uygun kaynaklarının tanımlanmış standartlara uygun olarak etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasını olarak etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasını sağlayacak yasal ve yönetsel sistem ve süreçler sağlayacak yasal ve yönetsel sistem ve süreçler olarak tanımlamaktadır. olarak tanımlamaktadır.

Kanun uyarıca genel bütçeli idareler, özel bütçeli Kanun uyarıca genel bütçeli idareler, özel bütçeli idareler ve düzenleyici ve denetleyici kurum idareler ve düzenleyici ve denetleyici kurum bütçelerinden oluşmaktadır.bütçelerinden oluşmaktadır.

5018 Sayılı Kanun ile Getirilen 5018 Sayılı Kanun ile Getirilen YeniliklerYenilikler

Bütçe türleri, uluslararası standartlarda Bütçe türleri, uluslararası standartlarda benimsenen biçimde yeniden tanımlanmış benimsenen biçimde yeniden tanımlanmış ve sınıflandırılmıştır.ve sınıflandırılmıştır.

Bütçelerin kapsamı genişletilmiş döner Bütçelerin kapsamı genişletilmiş döner sermayeli işletmeler ile fonlar ilgili oldukları sermayeli işletmeler ile fonlar ilgili oldukları idare bütçelerinin içine alınması idare bütçelerinin içine alınması sağlanmıştır.sağlanmıştır.

İdarelerin tüm gelir ve giderleri bütçelerde İdarelerin tüm gelir ve giderleri bütçelerde yer alması sağlanmıştır.yer alması sağlanmıştır.


Stratejik planlama ve performans esaslı Stratejik planlama ve performans esaslı bütçeleme, yeni sistemin temel ayakları bütçeleme, yeni sistemin temel ayakları olmuştur.olmuştur.

Harcama öncesi kontrol yapma ve harcama Harcama öncesi kontrol yapma ve harcama sonrası iç denetimi gerçekleştirme görevleriilgili sonrası iç denetimi gerçekleştirme görevleriilgili kamu idarelerine devredilmiştir.kamu idarelerine devredilmiştir.

Mahalli idareler ile sosyal güvenlik kurumlarının Mahalli idareler ile sosyal güvenlik kurumlarının bütçe büyüklükleri TBMM bilgisine sunulması bütçe büyüklükleri TBMM bilgisine sunulması sağlanmıştır.sağlanmıştır.


Vergi muafiyeti, istisna ve indirimleri ile Vergi muafiyeti, istisna ve indirimleri ile benzeri uygulamalar nedeniyle vazgeçilen benzeri uygulamalar nedeniyle vazgeçilen kamu gelirleri cetveli bütçe kanunlarına kamu gelirleri cetveli bütçe kanunlarına eklenmesi sağlanmıştır.eklenmesi sağlanmıştır.

BÜTÇENİN BÜTÇENİN HAZIRLANMASIHAZIRLANMASI

Bütçe Tahmin ve Bütçe Tahmin ve GerçekleşmeleriGerçekleşmeleri

1999 2000 2001 2002 2003

Bütçe Bütçe Bütçe Bütçe Bütçe

Tahmini Gerç. Tahmini Gerç. Tahmini Gerç. Tahmini Gerç. Tahmini Gerç.

27.143.467 28.084.685 46.713.341 46.705.028 48.360.006 80.579.065 98.131.000 115.682.350 146.996.389 140.454.842

7.952.784 9.172.790 13.040.209 13.613.937 16.049.781 20.448.022 28.783.230 31.107.959 37.139.699 38.513.866

5.603.000 6.911.927 9.200.000 9.978.784 11.300.000 15.211.894 21.000.000 23.089.184 27.986.669 30.209.473

2.349.784 2.260.863 3.840.209 3.635.153 4.749.781 5.236.128 7.783.230 8.018.775 9.153.030 8.304.393

1.340.593 1.544.427 2.351.784 2.475.116 3.469.629 4.149.580 5.735.940 6.891.836 8.950.125 7.179.667

17.850.090 17.367.468 31.321.348 30.615.975 28.840.596 55.981.463 63.611.830 77.682.555 100.906.565 94.761.309

10.300.000 10.720.840 21.132.975 20.439.862 16.677.400 41.062.226 42.795.000 51.870.659 65.450.000 58.609.163

9.500.000 9.824.622 19.802.975 18.791.862 14.297.400 37.494.301 36.900.000 46.807.038 58.050.000 52.718.886

800.000 896.218 1.330.000 1.648.000 2.380.000 3.567.925 5.895.000 5.063.621 7.400.000 5.890.277

386.100 416.800 594.600 885.908 847.100 1.107.081 1.655.000 2.170.000 1.881.000 1.881.000

193.050 176.442 198.200 248.200 187.150 513.150 40.000 25.000 60.000 40.000

891.000 1.159.991 966.225 1.632.049 1.300.200 2.918.206 3.400.000 5.665.750 6.762.000 8.335.922

2.350.000 2.750.000 3.468.500 3.321.098 4.335.000 5.112.000 7.930.000 11.205.000 14.923.000 15.922.000

970.000 1.035.000 1.620.285 1.775.000 2.250.000 2.625.000 4.000.000 4.822.000 5.890.000 6.145.000

793000 1.105.000 822.530 400.000 430.000 730.000 1.670.000 3.180.000 4.589.000 4.505.000

587000 610.000 1.025.685 1.050.685 1.380.000 1.437.000 1.740.000 2.943.000 4.094.000 4.922.000

0 95.413 275.000 320.000 520.000 260.000 350.000 350.000

845460 985.797 1.377.490 1.995.073 911.100 1.480.497 300.000 234.000 280.000 280.000

2.884.480 1.157.598 3.583.358 2.093.785 4.582.646 3.788.303 7.491.830 6.512.146 11.550.565 9.693.224

BÜTÇENİN HAZIRLANMASIBÜTÇENİN HAZIRLANMASI

Bütçenin Hazırlanma EsaslarıBütçenin Hazırlanma Esasları Bakanlar Kurulu Mayıs ayının sonuna kadar Bakanlar Kurulu Mayıs ayının sonuna kadar

toplanarak makro politikaları, ilkeleri, hedef ve toplanarak makro politikaları, ilkeleri, hedef ve gösterge niteliğindeki temel ekonomik gösterge niteliğindeki temel ekonomik büyüklükleri kapsayacak orta vadeli programı büyüklükleri kapsayacak orta vadeli programı onaylaması ile başlar. Orta vadeli program, onaylaması ile başlar. Orta vadeli program, kalkınma planları ve hükümetlerin öncelikleri kalkınma planları ve hükümetlerin öncelikleri ile uyumlu olmak zorundadır. Orta vadeli ile uyumlu olmak zorundadır. Orta vadeli program DPT hazırlanır ve Bakanlar program DPT hazırlanır ve Bakanlar Kurulu’nun onayı ile resmi gazetede Kurulu’nun onayı ile resmi gazetede yayımlanır. Orta vadeli planın süresi kanunda yayımlanır. Orta vadeli planın süresi kanunda belirtilmemekle birlikte 3 ilâ 5 yıldır.belirtilmemekle birlikte 3 ilâ 5 yıldır.

İkinci önemli belge orta vadeli mali plândır. İkinci önemli belge orta vadeli mali plândır. Orta vadeli mali plân orta vadeli program ile Orta vadeli mali plân orta vadeli program ile uyumlu olmalıdır. Söz konusu plân 3 yıl süre uyumlu olmalıdır. Söz konusu plân 3 yıl süre için Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanıp için Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanıp YPK’nca Haziran ayının 15’ine kadar karara YPK’nca Haziran ayının 15’ine kadar karara bağlanıp Resmî Gazetede yayımlanır. Orta bağlanıp Resmî Gazetede yayımlanır. Orta vadeli mali plân gelecek üç yıla ilişkin gelir ve vadeli mali plân gelecek üç yıla ilişkin gelir ve gider tahminlerini içerir. Malî plân hedef bütçe gider tahminlerini içerir. Malî plân hedef bütçe dengesini ve açık varsa bunun ne şekilde dengesini ve açık varsa bunun ne şekilde finanse edileceğini, fazla varsa bunun ne finanse edileceğini, fazla varsa bunun ne şekilde kullanılacağını belirtir.şekilde kullanılacağını belirtir.

Orta vadeli mali plânın en önemli unsurlarından Orta vadeli mali plânın en önemli unsurlarından birisi kamu idarelerinin ödenek taleplerine bir üst birisi kamu idarelerinin ödenek taleplerine bir üst sınır getirilmesidir.sınır getirilmesidir.

Gider Bütçesinin HazırlanmasıGider Bütçesinin Hazırlanması Gider Bütçesinin hazırlanması ile ilgili genel ilke Gider Bütçesinin hazırlanması ile ilgili genel ilke

ve standartlar Bütçe Çağrısı ve Yatırım ve standartlar Bütçe Çağrısı ve Yatırım Genelgesi ile belirlenmektedir. Bütçe Çağrısı Genelgesi ile belirlenmektedir. Bütçe Çağrısı Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanır ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanır ve Başbakan tarafından onaylanır. Yatırım Başbakan tarafından onaylanır. Yatırım genelgesi de yatırım programının hazırlanması genelgesi de yatırım programının hazırlanması ile ilgili genel esasları belirlemekte ve DPT ile ilgili genel esasları belirlemekte ve DPT tarafından hazırlanır. Bu belgeler en geç Haziran tarafından hazırlanır. Bu belgeler en geç Haziran ayının sonuna kadar Resmî Gazetede ayının sonuna kadar Resmî Gazetede yayımlanır. Kamu idarelerince hazırlanan gider yayımlanır. Kamu idarelerince hazırlanan gider bütçeleri Temmuz ayının sonuna kadar Maliye bütçeleri Temmuz ayının sonuna kadar Maliye Bakanlığına; Yatırım bütçeleri ilgili esaslar Bakanlığına; Yatırım bütçeleri ilgili esaslar çerçevesinde yine Temmuz ayının sonuna kadar çerçevesinde yine Temmuz ayının sonuna kadar DPT gönderilir.DPT gönderilir.

Gider Bütçesinin HazırlanmasıGider Bütçesinin Hazırlanması Düzenleyici ve denetleyici kuruluşların yatırım Düzenleyici ve denetleyici kuruluşların yatırım

harcaması niteliğindeki harcamalarının bilgi için harcaması niteliğindeki harcamalarının bilgi için ilgili yatırım programlarında yer verilmesi ilgili yatırım programlarında yer verilmesi öngörülmüş DPT belirleyici rolünün olmadığı öngörülmüş DPT belirleyici rolünün olmadığı ifade edilmiştir.ifade edilmiştir.

Sosyal Güvenlik Kurumları ile mahalli idarelerin Sosyal Güvenlik Kurumları ile mahalli idarelerin yatırım harcamalarında DPT belirleyici rol yatırım harcamalarında DPT belirleyici rol oynamaktadır. oynamaktadır.

Kamu yatırım projelerinin gerçekleşme ve Kamu yatırım projelerinin gerçekleşme ve uygulama sonuçları, ilgili kamu idaresi uygulama sonuçları, ilgili kamu idaresi tarafından izleyen yılın Mart ayı sonuna kadar tarafından izleyen yılın Mart ayı sonuna kadar bir rapor halinde Sayıştay Başkanlığı’na, Maliye bir rapor halinde Sayıştay Başkanlığı’na, Maliye Bakanlığı’na ve DPT Müsteşarlığı’na Bakanlığı’na ve DPT Müsteşarlığı’na gönderilmektedir. gönderilmektedir.

Gider Bütçesinin HazırlanmasıGider Bütçesinin Hazırlanması

Kamu idarelerinin yetkilileriyle Ağustos Kamu idarelerinin yetkilileriyle Ağustos ayının ikinci yarısından itibaren bütçenin ayının ikinci yarısından itibaren bütçenin TBMM sunulmasına kadar geçen süre TBMM sunulmasına kadar geçen süre içinde görüşmeler yapılır.içinde görüşmeler yapılır.

İdarelerle ayrı ayrı yapılan görüşmelerde, İdarelerle ayrı ayrı yapılan görüşmelerde, teklifler ayrıntılı olarak irdelenir, açıklığa teklifler ayrıntılı olarak irdelenir, açıklığa kavuşturulması gerekli hususlar idarelerin kavuşturulması gerekli hususlar idarelerin temsilcileri ile tartışılır ve ödenek tahsis temsilcileri ile tartışılır ve ödenek tahsis edilecek faaliyet ve projeler en etkin edilecek faaliyet ve projeler en etkin kaynak kullanımı sağlayacak şekilde kaynak kullanımı sağlayacak şekilde belirlenir.belirlenir.

Gider Bütçesinin HazırlanmasıGider Bütçesinin Hazırlanması

Düzenleyici ve denetleyici kurumlar, stratejik Düzenleyici ve denetleyici kurumlar, stratejik plân ve programları hedefleri doğrultusunda plân ve programları hedefleri doğrultusunda hazırlayacakları bütçelerinin Eylül ayı sonuna hazırlayacakları bütçelerinin Eylül ayı sonuna kadar doğrudan TBMM; bir örneğini de Maliye kadar doğrudan TBMM; bir örneğini de Maliye Bakanlığı’na gönderirler.Bakanlığı’na gönderirler.

Makro göstergeler ve bütçe büyüklüklerinin en Makro göstergeler ve bütçe büyüklüklerinin en geç Ekim ayının ilk haftası içinde YPK’nda geç Ekim ayının ilk haftası içinde YPK’nda görüşülmesinden sonra son şekli verilen ve görüşülmesinden sonra son şekli verilen ve Maliye Bakanlığı tarafından konsolide edilen Maliye Bakanlığı tarafından konsolide edilen bütçe mali yılbaşından en az 75 gün önce bütçe mali yılbaşından en az 75 gün önce Bakanlar Kurulu tarafından TBMM’ne gönderilir.Bakanlar Kurulu tarafından TBMM’ne gönderilir.

Gelir Bütçesinin HazırlanmasıGelir Bütçesinin Hazırlanması

Gelir Bütçesini hazırlama yetkisi Maliye Gelir Bütçesini hazırlama yetkisi Maliye Bakanlığı’na verilmiştir. Her yılın Ekim Bakanlığı’na verilmiştir. Her yılın Ekim ayının 17’sine kadar bağlanmış ayının 17’sine kadar bağlanmış olmaktadır.olmaktadır.

Gelir Bütçesinin Hazırlanmasında 3 temel Gelir Bütçesinin Hazırlanmasında 3 temel yaklaşım bulunmaktadır:yaklaşım bulunmaktadır: Bir Önceki Yıl Artış UsulüBir Önceki Yıl Artış Usulü Ortalama Artış Usulü (Geçmiş 3-5 yılın Ortalama Artış Usulü (Geçmiş 3-5 yılın

ortalamasına göre artışın yapılması)ortalamasına göre artışın yapılması) Doğrudan Doğruya Takdir UsulüDoğrudan Doğruya Takdir Usulü

Bütçe Kanun Tasarısının Bütçe Kanun Tasarısının GörüşülmesiGörüşülmesi

Mali yıl başından 75 gün önce (17 Ekim) Mali yıl başından 75 gün önce (17 Ekim) TBMM sunulan kanun tasarısı Plân ve TBMM sunulan kanun tasarısı Plân ve Bütçe Komisyonuna sevk edilir (Anayasa Bütçe Komisyonuna sevk edilir (Anayasa madde 162).madde 162).

Kırk üyeden oluşan Plân ve Bütçe Kırk üyeden oluşan Plân ve Bütçe Komisyonu’nda Bütçe ve ekleri görüşülür. Komisyonu’nda Bütçe ve ekleri görüşülür. Elli beş gün içinde görüşülüp oylanmak Elli beş gün içinde görüşülüp oylanmak zorundadır. Tasarıya muhalefet edenler zorundadır. Tasarıya muhalefet edenler komisyon raporunda muhalefet komisyon raporunda muhalefet nedenlerini belirtmek zorundadırlar. nedenlerini belirtmek zorundadırlar. Komisyonun bütçe tasarısı üzerinde her Komisyonun bütçe tasarısı üzerinde her türlü değişikliği yapma yetkisi türlü değişikliği yapma yetkisi bulunmaktadır.bulunmaktadır.

Genel Kurulda GörüşülmesiGenel Kurulda Görüşülmesi

Anayasa’nın 162 maddesi uyarınca 55 Anayasa’nın 162 maddesi uyarınca 55 gün içinde karara bağlana bütçe mali yıl gün içinde karara bağlana bütçe mali yıl başına kadar TBMM genel kurulunda başına kadar TBMM genel kurulunda görüşülüp karara bağlanmak zorundadır.görüşülüp karara bağlanmak zorundadır.

Bölümler ve değişiklik önergeleri görüşme Bölümler ve değişiklik önergeleri görüşme yapılmaksızın okunup oya sunulur. Üyeler yapılmaksızın okunup oya sunulur. Üyeler gider artırıcı ve gelir azaltıcı öneride gider artırıcı ve gelir azaltıcı öneride bulunamazlar. Genel Kurul bütçeleri, bulunamazlar. Genel Kurul bütçeleri, daireler ve bölümler itibariyle ayrı ayrı daireler ve bölümler itibariyle ayrı ayrı görüşür ve oylar.görüşür ve oylar.

vergİnİn yansimasi

Education