verİ analİzİ teknİĞİ

67
VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ Çağdaş Denetim Uygulamaları Hazırlayan Yeminli Mali Müşavir İlker ÇAĞCI

Upload: jabari

Post on 19-Mar-2016

120 views

Category:

Documents


2 download

DESCRIPTION

VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ. Çağdaş Denetim Uygulamaları. Hazırlayan Yeminli Mali Müşavir İlker ÇAĞCI. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

VERİ ANALİZİ TEKNİĞİÇağdaş Denetim Uygulamaları

HazırlayanYeminli Mali Müşavir

İlker ÇAĞCI

Page 2: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Vergi İdaresi; Vergi Daireleri Otomasyon Projesi (VEDOP-3) ve Merkezi Risk Analizi Katmanı

(MERAK) projeleri ile, vergi mükellefleri hakkında aşağıda başlıcaları sıralanan bilgileri toplayarak,

merkezi veri ambarında depolamaktadır. Veri anbarına, aşağıdaki bilgiler on-line olarak aktarılmaktadır.

Vergi Mükelleflerinin bildirim ve beyanları ile;

• Kurum ve Gelir Vergisi Beyanları,

• Katma Değer Vergisi ve Muhtasar Vergisi Beyanları,

• Bilanço ve Gelir tabloları, ve dipnotları

• Ba (Belge Alım), Bs (Belge Satım) bildirimleri,

• 31.12.2010 tarihinde yayınlanan tebliğ taslağı ile getirilmesi planlanan Elektronik kati mizan, 2

Page 3: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Diğer Kurumlar Tarafından elektronik olarak aktarılan bilgiler ile;

• Tapudaki emlak alım satım bilgileri,• Gümrük Müsteşarlığı’ndan alınan ithalat ve ihracat

bilgileri,• Kredi kartlarına ait harcama bilgileri,• Araç alım satım bilgileri,• Banka hesap hareket bilgileri,• Kullanılan kredi bilgileri,• Noterlerden gelen defter tasdik bilgileri,• Anlaşmalı matbaalardan gelen fatura basım bilgileri,• Sicil bilgileri ile ilgili değişiklik bilgileri,

Pazartesi 24.Nisan.2023 3

Page 4: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Ne Yapılıyor?• Veri anbarında oluşan bu bilgiler, şimdilik tespit

edilen 914 kriterde analiz edilerek, mükelleflerin risk analizleri yapılmaktadır. Karşılaştırmalar, Türkiye genelinden gelen bilgiler esas alınarak sektörel bazda belirlenmektedir.

• Tespit edilen kriterlerle, mükellef bilgileri karşılaştırılarak risk puanlaması oluşturulmaktadır.

• Riskli mükellefler tespit edilerek, olumsuzluk içeren konularda incelenmek üzere, elektronik ortamda otomatik olarak kayıtlı oldukları Vergi Dairelerine bilgi aktarılmaktadır.

Pazartesi 24.Nisan.2023 4

Page 5: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Sunu Planı– Risturn istisnası ve analiz teknikleri– Bağış ve Yardımlar– Eğitim öğretim kazanç İstisnasından yararlanan mükelleflerin belge kontrolü. – Ar-Ge İndiriminden yararlanan mükelleflerin belge kontrolü.(5746 Sayılı Kanuna

Göre) – Yatırım indirimi tasdik raporu ibraz etmesi gereken mükelleflerin tespiti. İndirim

esasları– Maddi duran varlık amortismanları toplamı, arsa ve araziler hariç maddi duran

varlıklar toplamından büyük olan mükelleflerin tespiti. – Satışların maliyeti satış hasılatlarından daha fazla olan mükelleflerin tespiti. – KDV Tutarı ile Gelir tablosundan Yurtiçi – Yurtdışı Satışların karşılaştırılması. – Ödenmeyen sosyal güvenlik primleri toplamı beyannamede yer alan kanunen

kabul edilmeyen giderlerden büyük olan mükelleflerin tespiti. – Geçmiş yıl zararlarının kontrolü. – Bilançolarında Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı olan mükelleflerin VUK. 323.

Md. de belirtilen şartları taşıyor mu? – Ortaklardan Alacaklar Hesabı ile faiz gelirlerinin karşılaştırılması sonucu

finansman gideri dolu olup, faiz giderleri boş olan mükelleflerin tespiti. – Yıllara Sari İnşaat işi ile iştigal edip hak ediş ödemesi aldığı halde gelir vergisi

tevkifatı yapılmayan mükelleflerin tespiti.

Pazartesi 24.Nisan.2023 5

Page 6: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

RİSTURN İSTİSNASI

Risturn, genel olarak geri verme anlamına gelmektedir. Burada ifade ettiği anlam ise;

Kooperatiflerin ortaklarıyla yaptıkları işlemlerden sağladıkları kazançların, kooperatifle yaptıkları işlem hacmi oranında ortaklara geri verilmesi ya da iade edilmesidir. Bir başka ifadeyle bu paylar, kooperatif kazancı olmayıp ortağın parasıdır.

Pazartesi 24.Nisan.2023 6

Page 7: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Kimler Dağıtır & Kimler Alır

Tüketim( İstihlak) Kooperatifleri Tüketici ortaklar

Üreticiler

Ortakların şahsi ve ailevi gıda ve giyecek ihtiyaçlarını karşılamak için satın aldıkları malların kıymetlerine göre hesaplanan risturnlar

Ortakların üretip kooperatife sattıkları veya kooperatiften üretim faaliyetinde kullanmak üzere satın aldıkları malların kıymetine göre hesaplanan risturnlar.

Üretim( İstihsal) Kooperatifleri

Pazartesi 24.Nisan.20237

Page 8: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Kredi Kooperatifi Ortaklar

Ortakların kullandıkları kredilere göre hesaplanan risturnlar.

Ortakların idare gideri karşılığı olarak ödedikleri paralardan harcanmayarak iade edilen kısımlar.

Risturn’un konusunu oluşturmaktadır.

Pazartesi 24.Nisan.2023 8

Page 11: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Nasıl Hesaplanır?Örnek: Bir tüketim kooperatifinde, dönem safi kazancı 20.000.- TL., genel iş hacmi (satış hasılatı) 80.000.- TL., ortaklarla ortaklık statüsü içinde yapılan iş hacmi 48.000.- TL., ortaklarla ortaklık statüsü dışında yapılan iş hacmi ile ortak dışı

işlemlerdeki iş hacmi toplamı ise 32.000.- TL.’dır. Buna göre, vergiden istisna edilecek risturn şöyle hesaaplanacaktır.

48.000 x 20.000 = 12.000 Lira, 80.000 Vergiye tabi safi kurum kazancı ise;

20.000 (-) 12.000 = 8. 000.- Lira olacaktır.

Pazartesi 24.Nisan.2023 11

Page 12: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

LÜTFEN DİKKAT• Ortaklardan başka kimselere yapılan işlemlerden doğan kazançlar

ile ortaklarla ortaklık statüsü dışında yapılan işlemlerden doğan kazançlar istisnadan yararlanamaz.

• Bunların genel kazançtan ayrılmasında, ortaklarla yapılan iş hacminin, genel iş hacmine olan oranı esas alınır.

Risturn istisnası ile ilgili koşullar ise;•Tüketim kooperatiflerinde, ortakların kişisel ve ailevi gıda ve giyecek ihtiyaçlarını karşılamak için satın aldıkları malların değerine,

•Üretim kooperatiflerinde, ortakların üreterek kooperatife sattıkları veya kooperatiften üretim faaliyetinde kullanmak üzere satın aldıkları malların değerine,

•Kredi kooperatiflerinde, ortakların kullandıkları kredilere göre hesapladıkları risturnlar olarak sayılmıştır. Ortak olmayanlara yapılan işlemler istisna kapsamına girmemektedir. 12

Page 13: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

• HEP ALMA OLMAZ Kİ!• VERENLER NE YAPACAK

• BAĞIŞ VE YARDIMLAR

Pazartesi 24.Nisan.2023 13

Page 14: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Neden ? Dayanışmayı, sivil toplum örgütlerini ve araştırma

geliştirme faaliyetlerini teşvik etmek amacıyla kurumlar vergisi mükelleflerinin yapmış oldukları bağışların belli bir kısmının kazançtan indirimine izin verilmektedir.

Vergi –Bağış =

EğitimSağlıkKültürSavunma

Pazartesi 24.Nisan.2023 14

Page 15: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Kimlere ?• Bağış ve yardım,

– Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine,– İl özel idarelerine, – Belediyelere ve köylere,

– Bakanlar Kurulu'nca vergi muafiyeti tanınan vakıflara,

– Kamu menfaatine yararlı sayılan dernekler ile Bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde

bulunan kurum ve kuruluşlara yapılmalıdır.

KAMU

KAMU Denetiminde

Özel

Pazartesi 24.Nisan.2023 15

Page 16: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Neler Bağışlanabilir?

• Nakdi bağışlar,– Nakit para– Para ile ölçülebilen her türlü menkul kıymet

• Ayni bağışlar– Taşınır taşınmaz her türlü mal– Gayrimenkul; Bina, arsa, arazi– Gayrı maddi haklar vb.varlıklardır.

Pazartesi 24.Nisan.2023 16

Page 17: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Nasıl Belgelenmeli?

• Makbuz karşılığı olmalı,

– Nakit bağışlarda kurum yetkililerince onaylanmış makbuz,

Pazartesi 24.Nisan.2023 17

Page 18: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

• AYNİ BAĞIŞLARDA• TİCARİ EMİA

– Sevk İrsaliyesi– Fatura ile teslim edilmeli. Fatura üzerinde bağış yapılan kuruma ait bilgiler

açık olarak yer alacak, mal bedeli ve KDV hesaplanmayacaktır. Ayrıca “Bağış olup bedeli tahsil edilmeyecektir.” İbaresi yer alacaktır.

Pazartesi 24.Nisan.2023 18

Page 19: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

• Gayrimenkul Bağışı• Gayrimenkuller

tapuya tescil ile devir olunacağından, tapuda devir ve iktisap şekli belirtilmesi yeterli olacaktır.

Pazartesi 24.Nisan.2023 19

Page 20: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

• Diğer Emtia ( İşletme dışından satın alınarak bağışlanan mallar)

• Alış faturası bağışlayan adına alınır, KDV indirim konusu yapılmaz.

• Bağışlanan malzeme, demirbaş vs. tutanak ile teslim olunur.

Pazartesi 24.Nisan.2023 20

Page 21: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Hangi Kazançlardan İndirilir ?

• Gelir Vergisine Tabi Kazançtan– Zarar mahsubu sonrası kazançtan. KKEG

dikkate alınmayacaktır.• Kurumlar Vergisinde Kurum Kazancından

– Zarar mahsubu dahil giderler ile iştirak kazançları istisnası düşüldükten sonra, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki tutar. KKEG dikkate alınmayacaktır.

Ticari Bilanço Karı-(iştirak Kaz.+G.Yıl Zararı)Pazartesi 24.Nisan.2023 21

Page 22: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Genel Kurallar

• Bağış tutarı beyannamede ayrıca gösterilmelidir.

• Aynı dönemde indirilemeyen tutarlar devredilmemelidir.

• Kazancın %5’i ve %100’ü tutarında indirim hakkı ayrımına dikkat edilmelidir.

Pazartesi 24.Nisan.2023 22

Page 23: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

GELELİM EN HASSAS NOKTAYA

Page 24: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Bağış Türleri ve İndirim OranlarıGelir ve Kurumlar Vergisi Kanunu

SPONSORLUK HARCAMALARI Amatör Spor Dallarında Profesyonel Spor Dallarında Sponsorluk alan ile sponsorlar arasında tarafların hak ve yükümlülüklerini içeren yazılı sözleşme yapılması zorunludur. Sponsorluk, ayni veya nakdi olarak yapılabilir. Vergi veya sosyal güvenlik kuruluşlarına borcu nedeniyle takibata uğrayan gerçek veya tüzel kişiler sponsorluk yapamazlar.

%100%50

KURUMLARA MAKBUZ KARŞILIĞI YAPILAN BAĞIŞLAR

Genel ve Özel Bütçeli Kamu İdarelerine, İl Özel İdarelerine, Belediyelere ve Köylere, Bakanlar Kurulunca Vergi Muafiyeti Tanınan Vakıflara ve Kamu Yararına Çalışan Dernekler ile Bilimsel Araştırma ve Geliştirme Faaliyetinde Bulunan Kurum ve Kuruluşlara (Yalnız Kurumlar)

%5

KÖY%10

Pazartesi 24.Nisan.2023 24

Page 25: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Bağış Türleri ve İndirim OranlarıGelir ve Kurumlar Vergisi Kanunu

Kurumlara bağışlanan okul, sağlık tesisi, 100 yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde 50 yatak) kapasitesinden az olmamak kaydıyla öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi ve bakım ve rehabilitasyon merkezi inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdi ve ayni bağış ve yardımlar.Bakanlar Kurulunca Vergi Muafiyeti Tanınan Vakıflara ve Kamu Yararına Çalışan Dernekler ile Bilimsel Araştırma ve Geliştirme Faaliyetinde Bulunan Kurum ve Kuruluşlara bu madde kapsamında yapılacak nakdi ve ayni bağış ve yardımlar beyan edilen kazançtan indirilemez.

%100

Kurum ve Kuruluşlar tarafından yapılan veya Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca desteklenen ya da desteklenmesi uygun görülen harcamalar ile makbuz karşılığı yapılan bağış ve yardımların

%100

Pazartesi 24.Nisan.202325

Page 26: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Bağış Türleri ve İndirim OranlarıGelir ve Kurumlar Vergisi Kanunu

Bakanlar Kurulu’nca yardım kararı alınan doğal afetler dolayısıyla Başbakanlık aracılığı ile makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdi bağışların

%100

Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığı’nca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedelinin Safi kurum kazancının tespitinde, GVK’nun ticari kazanç hakkındaki hükümleri uygulanacağından dolayı GVK’nun 40.Maddesinde yapılan düzenlemeden Kurumlar Vergisi Mükellefleri de yararlanacaktır. Gıda bankacılığı kapsamında yapılacak bağışların gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddesi niteliğinde olması gerekmektedir.

%100

26

Page 27: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Özel Durumlar• Kamu kurum ve kuruluşları ile imzalanan protokol

gereğince kamu arazisi üzerine okul yaptırılması halinde, söz konusu okul inşasına ilişkin olarak yapılan harcamaların, harcamanın yapıldığı yıla ilişkin kazancın tespitinde indirim konusu yapılabilecektir. İndirim için teslimin gerçekleşmesi beklenmez. Özel mülkiyete sahip arazi üzerine yapılan okul inşaatına ilişkin harcamalar ancak teslimin gerçekleştiği dönemde indirilir.

• Kültür Bakanlığınca desteklenen ya da desteklenmesi uygun görülen harcamalar ile ilgili olarak; Bu indirimden yararlanan mükellefin tarh dosyasından bağış yapılan projenin Kültür Bakanlığı tarafından desteklendiği veya desteklenmesinin uygun görüldüğüne ilişkin ilgili Bakanlığın yazısının bulunması gerekmektedir.

Pazartesi 24.Nisan.2023 27

Page 28: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Eğitim öğretim kazanç İstisnasından yararlanan mükelleflerin belge kontrolü.

• 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-ı maddesinde; okul öncesi eğitim, ilköğretim, özel öğretim ve orta öğretim özel okulları ile Bakanlar Kurulu’nca vergi muafiyeti tanınan vakıflara veya kamu yararına çalışan derneklere bağlı rehabilitasyon merkezlerinin işletilmesinden, ilgili Bakanlığın görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığı’nın belirleyeceği usuller çerçevesinde beş hesap dönemi itibarıyla elde edilen kazançların kurumlar vergisinden müstesna olduğu, bendin parantez içi hükmünde ise istisnanın, belirtilen okulların ve rehabilitasyon merkezlerinin faaliyete geçtiği hesap döneminden itibaren başlayacağı hükümlerine yer verilmiştir. Özel eğitim ve öğretim kurumlarının söz konusu istisnadan yararlanabilmesi için kurumların 01/01/2006 tarihinden itibaren faaliyete geçmiş olmaları gerekmektedir.

Pazartesi 24.Nisan.202328

Page 29: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

• Eğitim tesisleri ile rehabilitasyon merkezlerinde yer alan kantin, büfe, kafeterya, kitap satış yeri gibi tesislerin gerek bizzat işletilmesinden, gerekse kiraya verilmesinden elde edilen kazançlar istisna kapsamı dışındadır.

• Yemek ve konaklama hizmetlerinin okul bünyesinde verildiği ve bu hizmetlere ilişkin bedelin okul ücretine dahil olduğu durumlarda, elde edilen kazanç herhangi bir ayrıma tabi tutulmadan istisna uygulamasına konu olacak olup, yemek hizmetinin dışarıdan satın alınması istisna uygulamasına engel teşkil etmeyecektir.

Eğitim Hizmeti Yanında Verilen Destekleyici Hizmetler

Pazartesi 24.Nisan.2023 29

Page 30: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

• Yukarıda belirtilenlerin dışında kalan, öğrencileri istedikleri derslerde yetiştirmek, bilgi düzeyini yükseltmek üzere faaliyet gösteren dershaneler ile kişilerin sosyal, kültürel ve mesleki alanlarda bilgi, beceri, yetenek ve deneyimlerini geliştirmek veya serbest zamanlarını değerlendirmek üzere faaliyet gösteren özel eğitim kurumları ile öğrenci etüt merkezlerinin işletilmesinden elde edilen kazançlar hakkında istisna uygulanmaz.

Dershaneler, Etüd Merkezleri, Özel Eğitim Kurumları

Pazartesi 24.Nisan.2023 30

Page 31: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

AR-GE HARCAMALARINDA BELGE DÜZENİ

• AR-GE İndirimi YMM Tasdik Raporu ile hüküm ifade etmektedir. Bu nedenle süresi içinde Tam Tasdik veya Özel Rapor sözleşmesi düzenlenmelidir.

• Kazancın yeterli olmaması halinde devreden indirim hakkı için ayrıca YMM Raporu düzenlenmeyecektir.

• AR-GE indirimine ilişkin esasların denetimi YMM raporuna bağlandığından projenin başlangıcından itibaren YMM ile birlikte kayıtların yürütülmesi ve yönlendirilmesinde yarar bulunmaktadır.

• AR-GE projelerinde salt bilim kurulu onayı ve Tübitak’tan desteğin onaylanmış olması, indirim için yeterli değildir. Fiili durum; desteğe ilişkin Kurumlar Vergisi düzenlemelerine uygun olmalıdır.

• AR-GE projelerinin muhasebe kayıtları ve dikkat edilmesi gereken hususlar oldukça geniş kapsamlı olup, ayrı bir seminer konusu yapılmasında yarar vardır.

Pazartesi 24.Nisan.202331

Page 32: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

• Biraz Mola !

Pazartesi 24.Nisan.2023 32

Page 33: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Yatırım İndirimi• Şu anda yürürlükten kalkmış olmakla beraber; geçmiş

dönemden devir eden yatırım harcamaları, cari dönem kazançlarının yetersizliği nedeniyle indirim konusu yapılamayan Yatırım İndirimi harcamaları aşağıda belirlenen şartlarda indirim konusu yapılmaktadır.

• En son GVK.’nın 19. Maddesinde düzenlenmiş olan yatırım indirimi müessesesi; 5497 sayılı Kanun’un 2.maddesiyle 1.1.2006 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırılmıştır. Diğer taraftan GVK.69.madde çerçevesinde, kullanılmamış olan yatırım indirimi tutarı için 2008 yılına kadar indirim imkanı tanınmıştır.

• Ancak, 08.01.2010 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak bu tarihte yürürlüğe giren Anayasa Mahkemesi Kararı ile Yatırım İndirimi süresini 2006,2007 ve 2008 yılları ile sınırlayan yasa hükmü Anayasaya aykırı bulunarak iptal edilmiştir.

Pazartesi 24.Nisan.2023 33

Page 34: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

• Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 69’uncu maddesinde; gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin; 31/12/2005 tarihi itibarıyla mevcut olup, 2005 yılı kazançlarından indiremedikleri yatırım indirimi istisnası tutarları ile;

• 24/04/2003 tarihinden önce yapılan müracaatlara istinaden düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 09/04/2003 tarihli ve 4842 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılmadan önceki ek 1,2,3,4,5 ve 6’ıncı maddeleri çerçevesinde başlanılmış yatırımlar için belge kapsamında 01/01/2006 tarihinden sonra yapacakları yatırımları,

• 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun mülga 19’uncu maddesi kapsamında 01/01/2006 tarihinden önce başlanan yatırımlarla ilgili olarak, yatırımlarla iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz edip bu tarihten sonra yapılan yatırımları, nedeniyle, 31/12/2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre hesaplayacakları yatırım indirimi istisnası tutarlarını, yine bu tarihteki mevzuat hükümleri (vergi oranına ilişkin hükümler dahil) çerçevesinde sadece 2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait kazançlarından indirebilecekleri hüküm altına alınmıştır.

• 60 numaralı Gelir Vergisi Sirküleri’nde; “Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 69’uncu maddesinde yer alan düzenleme çerçevesinde yatırım indiriminden yararlanacak olan gelir vergisi mükelleflerini, 01/01/2006-31/12/2006 vergilendirme dönemine ilişkin beyan ettikleri kazançları üzerinden, Gelir Vergisi Kanunu’nun 31/12/2005 tarihinde yürürlükte bulunan gelir vergisi tarifesi üzerinden vergilendirileceklerdir.

Yatırım İndirimi

Pazartesi 24.Nisan.2023 34

Page 35: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Yatırım indirimi tasdik raporu ibraz etmesi gereken mükelleflerin tespiti.

• Yatırım İndirimi istisnasından yararlanan mükellef, istisnanın uygulandığı dönemde, Yatırım harcamaları ile ilgili Yeminli Mali Müşavir raporunu, beyanname verme süresini takip eden iki ay içinde mükellefi bulunduğu Vergi Dairesine teslim etmek zorundadır.

• Süresinde düzenlenmiş Tam Tasdik Sözleşmesi bulunan mükellefler ayrıca rapor düzenletmeyeceklerdir.

• Kazancın yeterli olmaması halinde devreden indirim hakkı için ayrıca YMM Raporu düzenlenmeyecektir.

Pazartesi 24.Nisan.2023 35

Page 36: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Yatırım İndiriminde İzlenen Konular

• Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefleri 31.12.2005 tarihi itibariyle mevcut olup 2005 yılı kazançlarından indiremedikleri yatırım indirimi istisnası tutarlarını 31.12.2005 tarihindeki mevzuat hükümleri çerçevesinde sadece 2006-2007-2008 yılı kazançlarından indirebilirler. (2006-2007-2008 ibaresi iptal edilmiştir.)

• 31/12/2005 tarihinden sonra alınan teşvik belgeleri yatırım indirimi unsurları kapsamamaktadır.

• Önceki tarihli alınan ancak 31/12/2005 ten sonra teşvik belgesi global listesine eklenen yatırım harcamalarına dikkate edilmelidir.

Pazartesi 24.Nisan.2023 36

Page 37: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

İktisadi Teknik Bütünlük• GVK19 uncu madde kapsamında 01.01.2006 tarihinden

önce başlanan yatırımlarla ilgili olarak, yatırımla ilgili iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz edip bu tarihten sonra yapılan yatırımları için; 31.12.2005 tarihindeki vergi oranı dahil mevzuata göre hesaplanan yatırım indirimi istisnası 2006-2007-2008 yılları kazançlarından indirilebilir.

• Teşvik belgeli yatırımlar içeriği yatırım harcamaları zaten iktisadi bütünlük arz etmektedir. Bu nedenle 19. madde kapsamında belgesiz yatırım harcamaları için bu açıklama yapılmıştır. İktisadi bütünlük kavramı dikkatle araştırılmalı gerekirse bilirkişi raporları ile desteklenmelidir.

Pazartesi 24.Nisan.2023 37

Page 38: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Vergi oranları• Yapılan düzenlemeler ile seçimlik olarak uygulaması öngörülen yasal

düzenlemeler ve Kurumlar Vergisi Oranları dikkatle uygulanmalıdır.

• Kurumlar vergisi mükellefleri açısından: Yatırım indiriminden yaralanmayı seçen mükellefler, yatırım indiriminden sonra kalan matrah için %30 kurumlar vergisi tahakkuk ettirmelidir.

• Örneğin 2005 yılı kazancından indirilemeyen belgeli (%19,8 stopaja tabi) 300.000,- YTL yatırım indirimi devri olan (A) A.Ş., 2006 yılında 2.000.000,- YTL kazanç elde etmiştir. Yaptığı hesaplama sonucu 2006 yılı matrahından yatırım indirimi düşmemeye karar veren (A) A.Ş. bu yatırım indirimini 2007 yılına devredemeyecektir.

 • Eğer (A) A.Ş.nin aksine yatırım indirimi istisnasında faydalanmayı

seçerse; indirimden sonra kalan (2.000.000-300.000) 1.700.000 YTL.için % 30 oranında Kurumlar Vergisi tahakkuk ettirecektir.

 • Eğer (A) A.Ş.nin 2006 yılı kazancı örneğin 250.000,- YTL olarak

gerçekleşmiş ise ve 2006 yılında yatırım indirimi uygulansa da uygulanmayacaksa da, 2007 yılına devredebileceği yatırım indirimi tutarı 50.000,- YTL olacaktır.

Pazartesi 24.Nisan.2023

38

Page 39: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Maddi Duran Varlıklarda İzlenen Konular• MDV ‘lar mal oluş değerleri ile

aktifleştirilirler.

• MDV alış giderleri maliyete eklenmiş midir?

• MDV alışı ile ilgili finansman giderleri maliyete eklenmiş midir?

• Amortismanlar faydalı ömür esasına göre ayrılmış mıdır?

• 1/1/2004 ten önce alınan MDV için eski hükümlere göre amortisman ayrılmaya devam olunmuş mudur?

Pazartesi 24.Nisan.2023 39

Page 40: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Varlık Amortisman Dengesi

Bir işletmede maddi duran varlıklar için birikmiş amortismanların toplam tutarı, maddi duran varlıkların toplam tutarından fazla olamaz.

M.D.V < B. Amortismanlar

VUK 314’üncü maddesinde; boş arazi ve boş arsaların amortismana tabii olmadığı, ancak;

1- Tarım işletmelerinde vücuda getirilen meyvalık, dutluk, fındıklık, zeytinlik ve güllüklerle incir bahçeleri ve bağlar gibi tarım tesisleri,

2- İşletmede inşa edilmiş olan her nevi yollar ve arkların, amortismana tabi tutulacağı ifade edilmiştir.

Pazartesi 24.Nisan.2023 40

Page 42: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Satış ve Maliyet Analizleri• Ticari Zarar söz konusu olmadığı

hallerde satışların maliyetinin, satış hasılatında fazla olmaması gerekir.

• Sektörel bazda, Türkiye geneline ait karlılık oranları ile;

Beyan edilen hasılat ve maliyet karşılaştırılması yapılmakta, Mükellefe ait kayıtların incelenmesinde; izah edilebilecek gerekçeler yoksa, faturasız mal alım ve satımı yapıldığı varsayımı ile cezalı tarhiyata muhatap olunmaktadır.

Pazartesi 24.Nisan.2023 42

Page 43: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

DİKKAT !!! ..... NELER OLUYOR.

• 602 Diğer Gelirler Hesabında tutar olduğu halde, diğer satışların maliyetinde değer bulunmamakta.

• 602 Diğer Gelirler Hesabında değer bulunmadığı halde, Diğer Satışların Maliyetinde değer bulunmakta.

• Satışların maliyeti satış hasılatından yüksek olmakta. ( Açıklanabilir zararlar hariç)• 153 Ticari mallar hesabındaki azalışlar, Satılan Ticari Mal

Maliyetinden düşük olmakta.• 152 Mamul mallar hesabındaki azalışlar, Satılan Mamul Mal

Maliyetinden düşük olmakta.• Yıllar itibariyle satış maliyet yüzdelerinde önemli sapmalar

ortaya çıkmakta.• Yıllık net satışlar artarken satış maliyetleri düşmekte veya tam

tersi net satışlar azalırken satış maliyetleri artmakta.Pazartesi 24.Nisan.2023 43

Page 45: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Katma Değer vergisi yıllık kümülatif hasılat toplamı ile Gelir Tablosundaki hasılat kalemlerin karşılaştırılması

• Gelir Tablosundaki Brüt Satışlar toplamı ile Katma değer vergisi beyannamelerindeki teslim ve hizmet bedelleri toplamının karşılaştırılması yapılmaktadır. Bu analiz doğrudan sonuç vermese de farklılık inceleme sebebi olarak görülmektedir.

• Farklar Nereden kaynaklanıyor? Neden? Ne yapmak gerekir ?

• Dönemde sabit kıymet satışı varsa; (araç, bina, makine gibi.)• Bir takvim yılından fazla süre içeren gelir tahakkukları varsa,(kira

geliri, intifa hakkı,...)• İhracattan doğan kur farkları (601 hesapta kayda alınmakta ancak

beyana dahil edilmemektedir.)• Bu tür gelirleri olup, KDV beyannamesinde teslim ve hizmet

bedelleri içinde gösterilmeyen tutarlar için; AÇIKLAMA YAPILMASI ŞARTTIR. Açıklama, E Beyannamede Gelir Tablosu dipnotlarında yapılabileceği gibi Vergi Dairesine Verilecek bir dilekçe ile de yapılabilir.Pazartesi 24.Nisan.2023

45

Page 46: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Ödenmeyen sosyal güvenlik primleri toplamı beyannamede yer alan kanunen kabul edilmeyen giderlerden büyük olan

mükelleflerin tespiti.

• 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 88. maddesinde, kuruma fiilen ödenmeyen prim tutarlarının gelir ve kurumlar vergisi uygulamasında gider yazılamayacağı hükme bağlanmıştır.

• Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. Maddesinin 2. Bendine göre, ticari kazancın tespitinde, işverenlerce hizmet erbabı için ödenen sigorta primleri gider olarak indirilebilmektedir.

• Bu nedenle, sigorta primleri dönemine ve ait olduğu yıla bakılmaksızın fiilen ödendiğinde gider yazılacaktır. Sadece istisna Aralık ayına aittir. Bir sonraki takvim yılında ödenmesine rağmen döneminde giderleştirilebilir.

Pazartesi 24.Nisan.2023 46

Page 47: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

ÖDENMEMİŞ SİGORTA PRİMLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

Sigorta primleri ödensin veya ödenmesin ilgili olduğu dönemde gider veya maliyet hesabına borç, 361 no.lu hesaba alacak kaydedilerek tahakkuk ettirilir.

 __________________________/__/__________________________770-GENEL YÖNETİM GİDERLERİ/ VEYA DİĞER GİDER HESAPLARI 335-PERSONELE BORÇLAR/VEYA 381- GİDER TAHAKKUKLARI 360-ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 360.01-Gelir Vergisi 360.02-Damga Vergisi 361-ÖDENECEK SOSYAL GÜVENLİK KESİNTİLERİ 361.01-SSK İşveren Payı 361.02-SSK İşçi Payı ________________________/__/___________________________

Pazartesi 24.Nisan.2023 47

Page 48: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Tahakkuk ettirilen ücret gideri yukarıdaki şekilde gider yazıldıktan sonra dönem sonunda halen ödenmemişse aşağıdaki kaydın yapılması ve ödenmeyen bu giderin kanunen kabul edilmeyen gider olarak muhasebeleştirilmesi gerekir. 

___________________________31/12/________________________361-ÖDENECEK SOSYAL GÜVENLİK GİDERLERİ 368-VADESİ GEÇMİŞ ERTELENMİŞ VEYA TAKSİTLENDİRİLMİŞ VERGİ VE DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLER__________________________/__/

____________________________950-KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER 950.01-Ödenmeyen SSK Primi 951-KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDER KARŞILIĞI__________________________/__/___________________________ Ödenmeyen sigorta primleri tahakkuk tarihinde gider kaydedildiği için

kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihte, KKEG olarak kazanca ilave edilip, 950 ve 951 no.lu hesaplar karşılıklı olarak ödeninceye kadar takip edilmek üzere kayda alınır.

Pazartesi 24.Nisan.2023 48

Page 49: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Daha Sonra Ödenen Sigorta Priminin Muhasebeleştirilmesi

________________________/__/__________________________368-VADESİ GEÇMİŞ ERTELENMİŞ VEYA TAKSİTLENDİRİLMİŞ VERGİ VE DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLER 100-KASA / BANKA ________________________/__/__________________________960-İNDİRİLECEK GELİRLER 960.10-Geçmiş Yıla Ait SSK Primleri 961-İNDİRİLECEK GELİRLER KARŞILIĞI________________________/__/___________________________

Pazartesi 24.Nisan.2023 49

Page 50: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Ödenmeyen Sigorta Primleri

• Ödenmeyen sigorta primlerini ödemenin yapıldığı yılda mali karın tespitinde “indirim” olarak dikkate alabilmek için, ilgili olduğu dönemde ticari kazancın tespitinde indirilmiş ve mali kara ilave edilmiş olmalıdır.

• Ticari kazançta dönemsellik ilkesi ve tahakkuk esası

geçerli olduğu için ödenmeyen sigorta primleri, ticari kazancın tespitinde gider veya maliyet olarak dikkate alınacaktır. Bu durum Tekdüzen Muhasebe Sisteminin de bir gereğidir.

• Bu bakımdan mali kara ilişkin düzenlemeler beyanname üzerinde yapılmalıdır.

Pazartesi 24.Nisan.2023 50

Page 51: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Gider veya Maliyet Yazmazsak Ne Olur?

Bir Örnek : İşletme 100 adet dikiş makinesi üretmiştir. Bununla ilgili İlk madde Malzeme Maliyeti 10.000 TL,

Direk İşçilik ( 1.200 TL SGK Primi Dahil )3.000 TL , G.Ü.G. 5.000 TL dir. Üretilen makinelerin 70 adedi 300 TL den satılmış, 30 adet stokta kalmıştır.

İstenen 1 : SGK primi ödenmemiş ve 280 hesaba yazılarak gelecek yıllara ait giderler hesabında aktifleştirilmiştir. Satışların maliyetini ve KV matrahını hesaplayınız.

İstenen 2 : SGK primi ödenmemiş maliyet hesaplarına dahil edilmiş, KV beyannamesinde KKEG olarak dikkate alınmıştır. Satışların maliyetini ve KV matrahını hesaplayınız.

Vergi ziyaı doğup doğmadığını tespit ediniz.

Pazartesi 24.Nisan.2023 51

Page 52: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Çözüm 1İlk Madde Malzeme Gideri 10.000 TL

Direkt İşçilik Gideri ( SGK Primi Dahil ) 3.000 TL

Genel Üretim Giderleri 5.000 TL

Üretim maliyeti Toplamı 18.000 TL

Birim Maliyet ( 100 adet üretilen için ) 180 TL

Satılan malın maliyeti 70*180= 12.600 TL

Satışlar 70*300= 21.000 TL

Satılan Malın Maliyeti 12.600 TL

Dönem Karı 8.400 TL

KKEG ( Ödenmeyen Sigorta Primleri ) 1.200 TL

Kurumlar Vergisi Matrahı 9.600 TL

Pazartesi 24.Nisan.2023 52

Page 53: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Çözüm 2İlk Madde Malzeme Gideri 10.000 TL

Direkt İşçilik Gideri ( SGK Primi HARİÇ ) 1.800 TL

Genel Üretim Giderleri 5.000 TL

Üretim maliyeti Toplamı 16.800 TL

Birim Maliyet ( 100 adet üretilen için ) 168 TL

Satılan malın maliyeti 70*168= 11.760 TL

Satışlar 70*300= 21.000 TL

Satılan Malın Maliyeti 11.760 TL

Dönem Karı 9.240 TL

KKEG ( Ödenmeyen Sigorta Primleri 280 Hesapta aktifleşti.) 0 TL

Kurumlar Vergisi Matrahı 9.240 TL

FARK : Çözüm 1 Matrah : 9600 TL Çözüm 2 Matrah : 9240 TL

360 TL

Pazartesi 24.Nisan.202353

Page 54: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Geçmiş yıl Zararları• Kurumlar Vergisi beyannamesinde, her yıla ilişkin zararlar ayrı

ayrı gösterilmek ve beş yıldan fazla nakledilmemek şartıyla, geçmiş yılların beyannamelerinde yer alan zararlar, kurum kazancında indirilebilir. Kurumların bir hesap dönemi içerisinde oluşan zararının, müteakip 5 hesap döneminde oluşacak kârlarla mahsup edilememesi halinde, mahsup imkânı artık ortadan kalkmaktadır.

• Zarar mahsubu, istenilen dönemde değerlendirilebilecek bir hak değildir. Yani mükellefler, kâr dağıtım politikaları veya başka sebeplerle belli bir dönemde geçmiş yıl zararlarını mahsup etmedikleri takdirde, bu haklarından vazgeçmiş kabul edilirler ve izleyen dönemde artık bu haklarını kullanamazlar.

• Yatırım indiriminden yararlanan mükelleflerin, önce geçmiş yıl zararlarını mahsup etmeleri, daha sonra kalan tutardan yatırım indirimini düşmeleri gerekmektedir.

Pazartesi 24.Nisan.2023 54

Page 55: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Geçmiş yıl zararları yıllık beyannamede düşülebileceği gibi, aynı zamanda geçici vergi beyannamelerinde de mahsup konusu yapılabilir. Zarar mahsubunun kullanılması, defterlerin (ve belgelerin) saklama ve ibraz sürelerini uzatabilir. Vergi Usul Kanunumuzda saklama ve ibraz ödevi, her ne kadar 5 yıllık tarh zamanaşımı süresi ile sınırlandırılmışsa da zarar mahsubu bu süreyi uzatan hallerden biridir. Zira saklama ve ibraz ödevi, vergilendirmeyle ilgili işlemlerin vergi ile ilgisinin kurulduğu son tarihi izleyen yılbaşından itibaren başlamaktadırMahsup süresi geçmiş veya mahsup edilmeyen geçmiş yıl zararları ?5 yıllık mahsup sınırı, geçmiş yıllar zararlarının dönem matrahından indirilmesi için konulmuş bir sınırdır.5 yıl geçtikten sonra, artık bu zararlar matrahtan indirilemez.Ancak, bu zararların, vergi sonrası karlara mahsubu için zaman sınırlaması yoktur.Zaten vergi sonrası karları, dağıtmak ya da sermayeye eklemek için önce bu zararların mahsup edilmesi gerekir.Öte yandan bu zararlar vergi sonrası karlardan mahsup edilemiyorsa, yani vergi sonrası kar kalmıyorsa, daha önce ayrılmış yedeklerden mahsup edilerek kapatılabilir.Ama hiç bir biçimde bunları 131 veya 331 hesapla kapatmayınız. O işlem ancak tasfiye sonunda mümkündür.

Pazartesi 24.Nisan.2023 55

Page 56: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Alacaklarda AmortismanDEĞERSİZ ALACAKLAR (V.U.K 322)

• Değersiz hale gelen alacak, ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idamesi ile ilgili işletme karının oluşumuna etkide bulunmuş mudur?

• Alacağın tahsilinin imkansız hale geldiği mahkeme kararı veya kanaat verici bir belgeye dayanmakta mıdır? Ölüm ve reddi miras,Gaiplik kararı, İflas Kararı vb.

• İcra dairelerince verilen aciz vesikalarına göre işlem yapılmış mıdır? Bu belge alacağın değersiz olduğunu ortaya koymaz şüpheli alacak karşılığı ayrılmalıdır.

• Alacak değersiz hale düştüğü tarihte zarar yazılmış mıdır? Sonraki dönemlerde zarar yazılması mümkün değildir.

Pazartesi 24.Nisan.2023 56

Page 57: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Alacaklarda AmortismanŞÜPHELİ ALACAKLAR (V.U.K 323)

• Şüpheli hale gelen alacak, ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idamesi ile ilgili işletme karının oluşumuna etkide bulunmuş mudur?

• Ticari kazanç bilanço esasına göre tespit edilmekte midir? • Alacak karşılığında alınmış bir teminat var mıdır? Alacağın teminatlı

olan kısmına karşılık ayrılamaz.– Alacak üçüncü bir kişi tarafından kefalete bağlanmış mıdır?– Alacak menkul rehni veya gayrimenkul ipoteği ile garanti altına alınmış

mıdır?– İhtiyati haciz, haciz yapılmış mıdır? – Kamu Kuruluşlarından olan alacaklar için karşılık ayrılamaz.

• Alacak tahsilinde dava ve icra safhasına gelinmiş midir? • Dönem içinde tahsil edilen veya teminata bağlanan alacaklar için

karşılık iptalleri yapılmış mıdır? • Dönem içinde tahsil edilen alacaklar için satış bedeli dışında elde

edilen faiz gelirleri var mıdır? Bunlar için iç yüzde hesabı ile KDV ayrılarak fatura kesilmiş midir?

Pazartesi 24.Nisan.2023 57

Page 58: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Ortaklar Cari Hesabı Faiz Gelirleri İlişkisi

Mükellef kurum ile ortaklarının farklı varlıklar olduğu gerçeği kabul edilmelidir.

Genelde müteşebbisler, sahip oldukları şirketlerin kasaları ile kendi ceplerinin ayni olduğu yanılgısına kapılarak, şirkete ait varlıkları sınırsızca kullanırlar.

Pazartesi 24.Nisan.2023 58

Page 59: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

• Ortağın, kendi şirketine borçlu olması ile komşusuna borçlanması; Vergi Yasaları çerçevesinde ayni kabul edilmektedir. Dolayısıyla Vergi İncelemelerinde; ortağın şirket varlıklarından kendi adına yaptığı transferler sorun halinde karşımıza çıkmaktadır. Özellikle finansman gideri yükü olan firmalarda, paranın belli bir elde etme maliyeti bulunmaktadır.

Her işin bir bedeli var !

Pazartesi 24.Nisan.2023 59

Page 60: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Ortak kurumu zarara uğratamaz!

• Bu katlanılan maliyetler Kurumun vergi matrahını azaltmaktadır. Bu nedenle Ortaklara ait borç ifade eden cari hesaplar, dönemsel olarak adat çalışması yapılarak, en az Merkez Bankası reeskont faiz oranı ile veya hesaplanabiliyorsa, şirketin kullandığı dış kaynakların tutar ile yüklendiği finansman giderlerinin oranı kadar ortağın kullandığı değerlere, şirket lehine gelirden yoksun kalınma gerekçesi ile faiz veya gelir tahakkuku yapılarak KDV.li fatura ile ortağa intikal ettirilmesi gerekmektedir.

Pazartesi 24.Nisan.2023 60

Page 61: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Örnek Bir HesaplamaCARİ HESAPLAR ADAT KONTROL TABLOSU

Cari Hesap UnvanıDENEME A.Ş

Kümülatif C/H Hesap Bakiyesi

200.000,00

Adat Faturası Kesilecek Tarih Yıl Günü Faiz Oranı % Toplam Faiz Tutarı KDV Oranı Hesaplanan KDV Fatura

Toplamı

31.12.2010 365 15,00 12.904,11 18,00 2.322,74 15.226,85

İŞLEM TARİHİ BORÇ ALACAK İŞLEM GÖRECEK TUTAR

KÜMÜLATİF BAKİYE Gün Faiz

31.12.2009 100.000,00   100.000,00 100.000,00                               

      365     15.000,00

25.03.2010   300.000,00 -300.000,00 -200.000,00                               

      281     34.643,84

16.06.2010 400.000,00   400.000,00 200.000,00                               

      198     32.547,95

Pazartesi 24.Nisan.2023 61

Page 62: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Yıllara Sari İnşaat Onarım İşi Yapanlarda Stopaj Kesintileri

• Gelir Vergisi Kanunu’nda bir yıldan fazla süren inşaat ve onarma işlerinden elde edilen ticari kazancın tespiti özel hükümlere bağlanmıştır. (GVK.42.Md.)

Bir inşaat onarma işinin 42. Madde kapsamına girebilmesi için;

• İş, inşaat ve onarım işi olmalıdır.• İnşaat ve onarım işi, başkalarının hesabına ve taahhüde

bağlı olarak yapılmalıdır.• İnşaat ve onarım işi, birden fazla takvim yılına sirayet

etmelidir. 12 ay takvim yılı değildir. Yani bir inşaat işi 2010/Aralık döneminde başlayıp 30.6.2011 tarihinde sona erse, 7 aylık bir dönemi dahi kapsamış olsa, yıllara sari kabul edilmektedir.

Pazartesi 24.Nisan.2023 62

Page 63: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Dikkat Edilecek Hususlarİşin Tanımı

• Yapılan iş inşaat ve onarma işi midir? K.D.V.K Sirküler 2003/5

• İnşaat ve onarım işi bir taahhüde bağlı olarak mı yapılmaktadır.

• İş bir takvim yılında başlayıp başka bir takvim yılında sona ermekte midir?

• İşin bitiş tarihi aşağıdakilerden hangisidir?– Geçici ve kesin kabul usulüne tabi işlerden Geçici

kabul tutanağının ihale makamınca onaylandığı tarih– Diğer hallerde filen tamamlandığı veya bırakıldığı

tarih. Pazartesi 24.Nisan.2023 63

Page 64: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Dikkat Edilecek HususlarVergileme

• YSİO İşi ile ilgili sözleşme ile alt taşeron sözleşmelerini temin ediniz. Sözleşmelerin Damga Vergisi yükümlülükleri yerine getirilmiş midir? Karşı tarafların damga vergisi ödemelerini de kontrol ediniz.

• Yıllara sari iş ile ilgili avans tahsilatları dahil tüm hak edişlerden %3 stopaj yapılmış mıdır?

• İnşaat onarım işi KDV Tevkifatı yükümlülüğü olan kurumlara yapılıyorsa Tevkifatların yapıldığını kontrol ediniz.

Pazartesi 24.Nisan.2023 64

Page 65: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Dikkat Edilecek HususlarStopajların Mahsubu

• 42’inci madde kapsamına giren işler dolayısıyla (yıllara sari inşaat işleri) bu işleri yapanlara (kurumlar dahil) ödenen istihkak bedellerinden %3 oranında vergi kesintisi yapılacağı belirtilmiştir.

• Kabul usulü ve işin bittiği yılda, kar ve zararın, kesin olarak hesaplanması gerekmektedir. Ve ilgili dönemin kazancı olarak beyan edilip, kesinti yoluyla ödenen stopajlar, tahakkuk eden vergiden mahsup edilecektir. Mahsup sonrası mükellefe iadesi gereken bir vergi varsa, bu vergi; Gelir Vergisi kanununda belirlenen şartlarda red ve iade olunur.

• Önemli olan husus; kesinti yapılan vergi; kesinti yapılan işin bitiminde hesaplanan vergiden mahsup edilmelidir.

• Lütfen dikkat : Yapılan kesintiler ancak kesintiye konu olan işin kar zararının hesaplandığı yılda mahsup edilecektir. İşin devamı esnasında Diğer faaliyetlerden oluşan karlar nedeniyle ortaya çıkan vergilere mahsubu mümkün değildir.

Pazartesi 24.Nisan.2023 65

Page 66: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Sorunlar Bitmez Dertler Tükenmez

Biter ve tükenirse varlık sebebimiz ortadan kalkar.

Önemli Olan Zoru Başarmak Değil mi ? Pazartesi 24.Nisan.2023 66

Page 67: VERİ ANALİZİ TEKNİĞİ

Umarım katkı sağlayabilmişizdir. SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER.

Pazartesi 24.Nisan.2023 67