education.gov.scot · web viewtha slatan-tomhais air an leasachadh gus soilleireachd a...

Slatan-tomhais

Nuadh-chnanan

Am Mrt 2017

Foghlam Alba

Stiireadh air cleachdadh Shlatan-tomhais airson Measadh

Am Mrt 2017

Dhainmich Aithris do Luchd-cleachdaidh a Churraicealaim airson Sr-mhathais (CfE) (Lnastal 2016) aig Foghlam Alba gur e an d phromh stras a tha a cur taic ri luchd-cleachdaidh gus ionnsachadh, teagasg agus measadh a phlanadh:

Elasan agus Builean

Slatan-tomhais

Tha Slatan-tomhais air an leasachadh gus soilleireachd a sholarachadh air na h-rean niseanta a thathar a sileachadh taobh a-staigh gach raon den churraicealam aig gach re. Tha iad a mneachadh loidhnichean adhartais a tha gl shoilleir ann an litearrachd is Beurla agus ireamhachd is matamataig, agus tarsainn gach raon eile den churraicealam bho Thrth-rean gu Ceathramh rean (Ciad re gu Ceathramh re ann an Nuadh-chnanan). Tha iad a danamh soilleir na dhfheumas luchd-ionnsachaidh de dhfhiosrachadh agus a bhith comasach a dhanamh airson adhartachadh tro na h-rean, agus taic a chur ri cunbhalachd ann am breithneachaidhean proifeiseanta thidsearan is luchd-cleachdaidh eile.

Tha leasachadh sgilean mar phirt iomlan de na Slatan-tomhais gus taic a chur ri barrachd tuigse cho-roinnte. Tha tuigse do sgilean agus an re gu bheil iad a leasachadh a toirt comas do luchd-ionnsachaidh ceanglaichean a thogail eadar an ionnsachadh lithreach agus an roghainnean dreuchdail agus cosnaidh san m ri teachd.

Tha slatan-tomhais a tarraing cmhla agus a grinneachadh raon fharsaing de stiireadh measaidh a bh ann roimhe (a gabhail a-steach taobhan snraichte de dhionnsachadh, de fhraman adhartais agus de dheisimpleirean le beachdan) mar aon phromh stras airson taic a chur ri breithneachadh proifeiseanta thidsearan is luchd-cleachdaidh eile air adhartas chloinne agus dhaoine ga tarsainn gach raon den churraicealam.

Tha slatan-tomhais air an deilbh gus taic a chur ri conaltradh proifeiseanta mar phirt den phriseas cuimseachd, mar mheasadh air far a bheil clann agus daoine ga nan ionnsachadh. Cuidichidh iad le bhith a cur taic ri modhan measaidh iomlanach tarsainn ionnsachadh. Cha bu chir an comharrachadh dheth fa leth airson adhbharan measaidh.

Bu chir slatan-tomhais airson litearrachd is ireamhachd an cleachdadh mar thaic do bhreithneachadh proifeiseanta thidsearan air coileanadh re. Ann an raointean eile den churraicealam, tha Slatan-tomhais a cur taic ri tidsearan agus luchd-cleachdaidh eile gu tuigse cho-roinnte a thaobh inbhean agus na h-ath cheumannan ann an ionnsachadh chloinne a chomharrachadh. Thig fianais air adhartas agus coileanadh bho mheasgachadh de stran, a gabhail a-steach:

amharc air ionnsachadh bho latha gu latha sa chlasrum, semar-cluiche no rainn-obrach;

amharc agus ais-fhiosrachadh bho ghnomhan ionnsachaidh a tha a gabhail ite ann an rainneachdan eile, mar eisimpleir air a bhlr a-muigh, air greisean gnomhachais;

obair-crsa, a gabhail a-steach dheuchainnean;

cmhraidhean ionnsachaidh; agus

measadh iomlanach ineach air a phlanadh.

Slatan-tomhais ann an raointean curraicealaim

Tha slatan-tomhais anns gach raon den churraicealam air an deilbh gu bhith sgiobalta agus ruigsinneach, le gu ler de dhfhiosrachadh mionaideach airson nan inbhean a chonaltradh gu soilleir, a thathar a sileachadh mu choinneamh gach re den churraicealam.

Faodaidh tidsearan agus luchd-cleachdaidh eile tarraing air na Slatan-tomhais gus an t-elas, tuigse, sgilean airson ionnsachadh agus beatha is obair a mheasadh, a tha clann a leasachadh anns gach raon den churraicealam.

Ann an rd-sgoiltean, faodaidh Slatan-tomhais taic a chur ri tidsearan speisealach chuspairean ann a bhith a danamh mheasaidhean lidir air adhartas luchd-ionnsachaidh agus na h-inbhean a tha iad a coileanadh. Cuidichidh iad tidsearan gu bhith cinnteach gu bheil luchd-ionnsachaidh a danamh roghainnean iomchaidh agus gu bheil iad air an cur air adhart aig re iomchaidh airson Teisteanasan Niseanta san re as irde. Cuidichidh seo le eallach-obrach a sheachnadh a tha tuilleadh s a chir do thidsearan agus measaidhean neo-riatanach do luchd-ionnsachaidh. Mar eisimpleir, bu chir do luchd-ionnsachaidh a bhith air Elasan agus Builean buntainneach na Ceathramh re a choileanadh mus tisich iad air teisteanasan Niseanta 5. Bu chir do sgoiltean cunntas cramach a ghabhail air an seo nuair a thathar ag aontachadh roghainnean do S4. Bu chir Slatan-tomhais a chleachdadh airson cuideachadh leis na beachdachaidhean cudromach sin.

Litearrachd agus ireamhachd

Ann an litearrachd agus ireamhachd, tha Slatan-tomhais a cur taic ri breithneachadh proifeiseanta thidsearan a thaobh coileanadh re. Bidh breithneachaidhean proifeiseanta thidsearan air an cruinneachadh agus air am foillseachadh aig rean niseanta, ionadail agus sgoile. Tha e cudromach gu bheil na breithneachaidhean sin lidir agus earbsach. Cha ghabh seo a choileanadh ach tro chuimseachd ifeachdach air planadh ionnsachaidh, teagaisg agus measaidh.

Tha coileanadh air re stidhichte air breithneachadh proifeiseanta thidsearan, air a dheagh fhiosrachadh tro raon fharsaing de fhianais. Bu chir Slatan-tomhais a chleachdadh airson ath-sgrdadh a dhanamh air an raon de fhianais a chaidh a chruinneachadh gus a dhearbhadh gu bheil an inbhe a bhathar a sileachadh air a coileanadh, agus gu bheil an neach-ionnsachaidh air:

leud ionnsachaidh a choileanadh tarsainn an elais, an tuigse agus na sgilean mar a tha iad air am mneachadh ann an Elasan agus Builean don re;

diligeadh cunbhalach math leis an re de dhbhlan a tha air a mhneachadh ann an Elasan agus Builean don re, agus air gluasad air adhart gu ionnsachadh aig an ath re ann an cuid de thaobhan; agus

air gnomhachadh a thaisbeanadh anns na tha iad air ionnsachadh ann an suidheachaidhean ra agus neo-aithnichte.

Chan eil e riatanach do luchd-ionnsachaidh maighstireachd a thaisbeanadh air gach taobh fa leth de dhionnsachadh taobh a-staigh Slatan-tomhais aig re shnraichte mus gluais iad air adhart chun na h-ath re. Ach, tha e cudromach nach eil bernan mra sam bith ann an ionnsachadh chloinne is dhaoine ga nuair a thathar a coimhead tarsainn nam promh eagraichearan anns gach raon den churraicealam.

Planadh ionnsachadh, teagasg agus measadh a cleachdadh nan Slatan-tomhais

A thuilleadh air Aithris do Luchd-cleachdaidh a Churraicealaim airson Sr-mhathais (CfE) bho rd-Sgrdaire Foghlaim na Banrigh, An Lnastal 2016, mu adhbhar agus cleachdadh Shlatan-tomhais, bu chir do thidsearan agus luchd-cleachdaidh eile a chomhairle a leanas a thoirt fa-near.

PROMH THEACHDAIREACHDAN D NTHEAR

PROMH THEACHDAIREACHDAN D NACH DANAR

Slatan-tomhais litearrachd agus ireamhachd a chleachdadh gus cuideachadh le sil a chumail air adhartas a dhionnsaigh coileanadh re, agus taic a chur ri breithneachadh proifeiseanta iomlan air an uair a tha an neach-ionnsachaidh air re a choileanadh.

Seachain fcas neo-riatanach air Slatan-tomhais fa leth a dhfhaodadh toradh ann an cus measaidh no cus clraidh air adhartas chloinne.

Fs elach air Slatan-tomhais raointean eile den churraicealam r ine.

Seachain an riatanas a bhith a tional tuilleadh s a chir de dhfhianais airson coileanadh luchd-ionnsachaidh a mheasadh.

Slatan-tomhais a chleachdadh gus cuideachadh le dearbhadh a bheil luchd-ionnsachaidh a danamh adhartas freagarrach a dhionnsaigh nan slatan-tomhais niseanta a thathar a sileachadh, agus am fianais a chleachdadh airson nan ath cheumannan dbhlanach ann an ionnsachadh, a phlanadh.

Chan eil adhbhar air breithneachaidhean a dhanamh air rean curraicealaim anns na raointean uile den churraicealam cm ri litearrachd agus ireamhachd.

Slatan-tomhais a dheasbad taobh a-staigh agus tarsainn sgoiltean gus tuigse cho-roinnte a ruighinn de na h-inbhean niseanta a thathar a sileachadh tarsainn raointean a churraicealaim.

Na cruthaich dighean-obrach m-choltach no mionaideach le sgrdadh agus tracadh.

Na bi a measadh Shlatan-tomhais fa leth. Planaig measadh ineach is iomlanach air ionnsachadh chloinne is dhaoine ga.

Na comharraich dheth Slatan-tomhais fa leth.

25

Nuadh-chnanan Ciad re

isteachd agus Labhairt


Eagraichearan Curraicealaim

Elasan agus Builean airson planadh ionnsachaidh, teagaisg agus measaidh

Slatan-tomhais mar thaic do bhreithneachadh proifeiseanta luchd-cleachdaidh

Ag isteachd airson fiosrachadh

Tha mi a rannsachadh phtrain agus fhuaimean cnain tro rain agus rannan agus a taisbeanadh tuigse gu labhairteach agus gu neo-labhairteach.

MLAN 1-01a

Tha mi ag ionnsachadh pirt gnomhach a ghabhail ann an gnth-chrsaichean litheil, a freagairt do stiiridhean smplidh anns a bheil gluasadan-bodhaig agus faireachdainn.

MLAN 1-01b

Is urrainn dhomh isteachd ri agus tuigse do chnan a nochdadh bho ghuthan agus stran aithnichte.

MLAN 1-01c

Com-pirteachadh gu gnomhach ann an rain, rannan agus din sa chnan amasach.

Comharrachadh cuid de fhacail comhardach.

Ag ath-ghairm fhacail/abairtean a dhth air an taghadh ann an rain, rannan no din a tha air an deagh chleachdadh agus le taic, mar eisimpleir, bho dheilbh agus/no pupaidean.

Taisbeanadh tuigse do stiiridhean smplidh sa chlasrum, mar eisimpleir, tro ghluasad corporra, pongachadh, gluasad-bodhaig, samhlaidhean no freagairt sa chnan amasach.

Taisbeanadh tuigse do fhacail agus abairtean smplidh aithnichte sa bheil fiosrachadh pearsanta sa mhr-chuid.

isteachd agus labhairt ri cch

Tha mi a tiseachadh air promh fhiosrachadh a chomharrachadh bho chmhradh goirid ro-innseil agus a freagairt le facail agus gluasadan-bodhaig.

MLAN 1-02a

Tha mi a tiseachadh a roinn fiosrachadh mum dheidhinn fhn a cleachdadh structaran bunasach cnain agus briathrachais.

MLAN 1-02b

Le taic, tha mi a fs gu bhith nam neach-isteachd gnomhach agus is urrainn dhomh ceistean smplidh a thuigsinn, fhaighneachd agus a fhreagairt airson fiosrachadh a roinn.

MLAN 1-03

Is toil leam a bhith ag isteachd ri sgeulachdan, rain, rannan agus din sa chnan a tha mi ag ionnsachadh agus tha mi ag ionnsachadh le bhith a gabhail com-pirt agus a freagairt gus mo thuigse a nochdadh.

MLAN 1-05a

Is urrainn dhomh com-pirteachadh ann an raon de ghnomhan co-obrachail.

MLAN 1-05b

Freagairt cheistean smplidh ann an digh iomchaidh mu an deidhinn fhin, a cleachdadh sheantansan smplidh, facail agus gluasadan-bodhaig, mar eisimpleir, gnogadh-cinn agus/no pongachadh.

Roinn fiosrachadh smplidh pearsanta a thaobh chuspairean aithnichte mu an deidhinn fhin, mar eisimpleir, le innse d as toil agus nach toil.

Cleachdadh beagan bhuadhairean smplidh leithid iadsan co-cheangailte ri meud no dath agus a feuchainn ri ceangladairean a chleachdadh, mar eisimpleir, agus, le.

Ag isteachd ri agus a freagairt chich aig an m iomchaidh le bhith a freagairt agus a faighneachd cheistean smplidh sa chnan amasach.

Cleachdadh cuid de theirmean sisealta modhail gus toiseach is croch a chur air eadar-chonaltraidhean.

Toirt freagairt phearsanta do sgeulachdan, rain, rannan agus din sa chnan amasach.

Comasach air promh fhacail agus abairtean smplidh eadar-theangachadh bhon chnan amasach do an cnan fhin.

Taisbeanadh tuigse do dhrain, rannan, din agus geamannan sa chnan amasach tro ghnomhan iomchaidh, gluasadan-bodhaig agus mm.

Co-obrachadh le cch ann an raon de ghnomhan, mar eisimpleir, riochdan-gabhail goirid, cmhraidhean bethail/clraichte, geamannan agus gnomhaidhean.

Eagrachadh agus cleachdadh fiosrachadh

Tro mheasgachadh de mheadhanan, tha mi a leasachadh mothachadh do thaobhan sisealta, cultarach agus cruinn-elasach iteachan ann an dthaich far a bheil an cnan a tha mi ag ionnsachadh ga labhairt.

MLAN 1-06

Comharrachadh lrach na dthcha agus cuid de na feartan cruinn-elasach, mar eisimpleir, am promh bhaile-mr, comharran-tre cudromach, a bhratach/na brataichean niseanta.

Taisbeanadh tuigse do dhiomraidhean cultarach bunasach mu dhthaich/dhthchannan far a bheil an cnan amasach air a labhairt. Dhfhaodadh seo a bhith a gabhail a-steach, mar eisimpleir, iomraidhean air biadh no subhachasan niseanta.

Comharrachadh cuid de ionannachdan agus diofaran eadar Alba agus an dthaich/dthchannan far a bheil an cnan amasach air a labhairt, mar eisimpleir, an latha sgoile, a ghnth-shde no diofar ruithean-airgid.

Cleachdadh elas mu chnan

Tha mi a tiseachadh a rannsachadh ionannachdan agus diofaran eadar phtrain fuaime ann an diofar chnanan tro chluich, rannan, rain agus deasbad.

MLAN 1-07a

Is urrainn dhomh m elas mu chnan agus fuaimneachadh a chleachdadh gus a dhanamh cinnteach gu bheil cch gam thuigsinn nuair a labhras mi facail agus abairtean aithnichte.

MLAN 1-07b

Comharrachadh fhuaimean, litrichean agus ptrain airson facail a leughadh a tha ann an rannan, rain agus/no teacsaichean goirid aithnichte.

Cleachdadh fhacail a tha coltach ri facail sa Bheurla gus taic a chur ri tuigse do fhacail neo-aithnichte.

Aithneachadh fhacail aithnichte ann an diofar cho-theacsaichean, mar eisimpleir, sgeulachdan goirid, geamannan agus rannan for-aithnichte.

Fuaimneachadh fhacail gu soilleir mar thaic do chonaltradh, mar eisimpleir, nuair a tha iad a labhairt mun deidhinn fhin, toirt seachad mion-fhiosrachadh leithid ainm, teaghlach, peataichean, dathan/biadhan/beathaichean as fherr leotha.

Leughadh

Lorg agus cleachdadh elas air cnan

Is urrainn dhomh leubailean agus cl rainneachdail aithneachadh. Tha mi a tiseachadh ag eagrachadh omhaighean agus teacsa. Le taic, is urrainn dhomh omhaighean agus teacsa a chur an rdugh gus mo thuigse a thaisbeanadh.

MLAN 1-08a

Is urrainn dhomh obrachadh leam fhn no le cch gus mo thuigse a thaisbeanadh do fhacail agus abairtean sa bheil cnan aithnichte.

MLAN 1-08b

Ath-thogail teacsa/sgeulachd aithnichte ann an rdugh thuigseach, a cleachdadh, mar eisimpleir, facail, deilbh, leubailean, pupaidean no propaichean smplidh gus tuigse a nochdadh do theacsa sgrobhte anns a chnan amasach.

Maidseadh omhaighean le facal/teacsa iomchaidh sa chnan amasach.

Sealltainn tuigse do dhireamh a tha a sor fhs de dhabairtean, promh fhacail cuspair agus facail de chudromachd phearsanta, leotha fhin no ann an teacsa.

Leughadh airson idh ann an cultaran eile

Tha mi a tiseachadh ag aithneachadh ionannachdan agus diofaran eadar Alba agus dthaich far a bheil an cnan a tha mi ag ionnsachadh ga labhairt, a cleachdadh diofar theacsaichean smplidh, cuimhneachain lirsinneach agus meadhanan.

MLAN 1-09a

Comharrachadh cuid de phromh dhiofaran cultarach eadar Alba agus an dthaich/dthchannan far a bheil an cnan ga labhairt, tro theacsaichean lirsinneach le briathrachas smplidh, mar eisimpleir, cliopan bhidio no teacsaichean le taic bho dheilbh.

Leughadh airson idh agus tlachd

Tha mi air elas a chur air measgachadh de theacsaichean smplidh, a dhfhaodadh a bhith air an atharrachadh do luchd-ionnsachaidh g.

MLAN 1-10a

Taisbeanadh tuigse do theacsaichean smplidh sa chnan amasach tro, mar eisimpleir, ath-innse air cuid de mhion-fhiosrachadh ann am Beurla, taghadh agus cur omhaighean iomchaidh an rdugh, maidseadh ghnomhan no labhairt mu na pirtean a b fherr leotha.

Cleachdadh elas air cnan

Tha mi air tiseachadh a cleachdadh bancaichean-fhacail le deilbh, cuimhneachain dealbhach, faclairean le deilbh agus taisbeanaidhean, mar thaic do mo thuigse do theacsaichean smplidh.

MLAN 1-11a

Cleachdadh measgachadh de strasan aithnichte mar thaic do an tuigse do theacsaichean smplidh.

Sgrobhadh


Le taic, tha mi air tiseachadh ri sgrobhadh fheuchainn a-mach sa chnan a tha mi ag ionnsachadh.

MLAN 1-13

Cruthachadh theacsaichean smplidh ra stidhichte mu thimcheall nam facal agus abairtean a chaidh a chleachdadh ann an gnomhan cmhraidh, isteachd agus leughaidh, a cleachdadh stuthan taic, mar eisimpleir, bancaichean fhacail, faclairean dealbhach, agus/no framan sgrobhaidh.

Nochdadh cuid de mhothachadh do phuingeachadh agus blasan-cainnt agus a feuchainn rin cleachdadh ann an sgrobhadh sa chnan amasach.

Sgrobhadh abairtean smplidh, leubailean sa chnan amasach air nithean sa chlasrum agus timcheall na sgoile, gus fiosrachadh pearsanta a lbhrigeadh.

Nuadh-chnanan Drna re


Listening and Talking





isteachd airson fiosrachadh

Tha mi a cur elas air ptrain agus fuaimean cnain tro rain agus rannan agus a sealltainn tuigse agus tlachd le bhith ag isteachd, a gabhail pirt agus a freagairt.

MLAN 2-01a

Tha mi a gabhail pirt ann an gnomhan litheil sa chlas, a tuigsinn stiiridhean le taic bho ghluasad-bodhaig agus digh-labhairt.

MLAN 2-01b

S urrainn dhomh isteachd ri, agus sealltainn gu bheil mi a tuigsinn stiireadh agus cnan bho ghuthan agus ghoireasan air a bheil mi elach.

MLAN 2-01c

Com-pirteachadh gu gnomhach ann an rain, rannan agus din sa chnan amasach.

Taisbeanadh tuigse do dhrain agus rannan, mar eisimpleir, tro ath-innse, gluasadan-bodhaig freagarrach agus mm.

Comharrachadh fhacail le comhardadh.

Ro-innse fhacail a dhth bho rain, rannan agus din aithnichte.

Ath-ghairm agus comasach air pirtean de dhrain agus rannan aithnichte ath-aithris, uaireannan le taic, mar eisimpleir, bho dheilbh no gluasadan-bodhaig.

Taisbeanadh tuigse do raon de stiiridhean clasruim, mar eisimpleir, tro ghluasad corporra, coileanadh gnomhan-obrach no freagairt sa chnan amasach.

Taisbeanadh tuigse do fhacail agus abairtean aithnichte ann an seantanasan/abairtean a tha a sor fhs iomlan, agus a lbhrigeadh fiosrachadh mu cho-theacsaichean aithnichte, mar eisimpleir, fin, dachaigh, teaghlach, sgoil.

isteachd agus labhairt le cch

Tha mi a rannsachadh mar a tha gluasad-bodhaig, digh-labhairt agus cuideam gan cleachdadh gus cuideachadh le tuigse. S urrainn dhomh isteachd ri, agus freagairt a thoirt do ghuthan ann an cmhradh goirid a tha a leantainn ptran bhaisteach, a cleachdadh cnan furasta agus dighean neo-labhairteach mar a tha iomchaidh leithid gluasad-bodhaig agus glacadh-sla.

MLAN 2-02a

Nuair a bhios mi ag isteachd is a labhairt ri daoine eile, tha mi a tuigsinn cuin as cir dhomh isteachd agus cuin as cir dhomh labhairt. Tha mi ag ionnsachadh fhacail ra a bhios mi a cleachdadh airson fiosrachadh a thoirt seachad mum dheidhinn fhn agus mu dhaoine eile.

MLAN 2-03a

S urrainn dhomh pirt a ghabhail ann an cmhraidhean air an ullachadh ro-limh, le bhith ag innse fiosrachadh mum dheidhinn fhn, mu dhaoine eile no mu rudan anns a bheil idh agam, a cleachdadh fhacail air a bheil mi elach agus structaran cnain bunasach.

MLAN 2-03b

S urrainn dhomh cuideachadh iarraidh le misneachd, a cleachdadh abairtean a dhionnsaich mi agus cnan air a bheil mi elach.

MLAN 2-04a

Bidh mi a feuchainn rain agus rannan smplidh agus is toigh leam a bhith ag ionnsachadh cmhla ri daoine fhad s a tha sinn a bruidhinn is ag isteachd cmhla.

MLAN 2-05a

S urrainn dhomh pirt a ghabhail cmhla ri daoine ann an gnomhan air a bheil mi elach, mar gheamannan, cmhradh craid agus dealbhan-cluiche beaga.

MLAN 2-05b

Freagairt cheistean ann an digh iomchaidh mu a d(h)eidhinn fhin a cleachdadh sheantansan, abairtean, facail agus gluasadan-bodhaig leithid gnogadh-cinn agus/no puingeachadh.

Cur dhighean neo-labhairteach an ss ann an conaltradh le cch, mar eisimpleir, glacadh-sla, coltasan aodainn agus/no cnan bodhaig.

Roinn fiosrachadh pearsanta mu chuspairean aithnichte leithid innse d as toil agus nach toil le misneachd agus mionaideachd a tha a sor fhs. Labhairt barrachd is barrachd ann an seantansan nas iomlaine, a cleachdadh cheangladairean bunasach mar agus, ach, le, oir.

Cleachdadh ireamh de bhuadhairean aithnichte mar iadsan co-cheangailte ri bhith a danamh iomradh air fhin agus cch.

isteachd agus freagairt chich aig an m iomchaidh le bhith a freagairt agus a faighneachd cheistean smplidh, a cur an cill cnan a chaidh a chleachdadh roimhe.

Cleachdadh theirmean sisealta modhail airson eadar-chonaltraidhean a thiseachadh agus a chrochnachadh.

Labhairt, mar eisimpleir, mu d(h)eidhinn fhin agus cch le raon de bhriathrachas a tha a sor fhs.

isteachd, gabhail thursan agus cur ann an digh iomchaidh ri conaltradh le cch ann an cmhraidhean agus riochdan-gabhail a tha a sor fhs seasmhach, ged is ann a cleachdadh structaran cnain smplidh agus aithnichte.

Freagairt ann an digh iomchaidh do bheachdan chich, le bhith faighneachd agus freagairt cheistean sa chnan amasach mu chuspairean aithnichte, mar eisimpleir, mu nithean as toil/nach toil a thaobh biadh is deoch, sprs, cuspairean sgoile, a choimhearsnachd ionadail.

Comasach air cmhraidhean a thiseachadh agus a chrochnachadh ann an digh iomchaidh.

Sa chnan amasach, ag iarraidh air cch mar eisimpleir, ath-aithris no gabhail air an socair.

Taisbeanadh tuigse do dhrain agus rannan sa chnan amasach, tro ath-aithris iomchaidh air promh fhacail no earrannan, gnomhan, gluasadan-bodhaig agus mm.

Cleachdadh thuairmsean co-theacsail gus brgh briathrachais ir sam bith a cho-dhnadh.

Co-obrachadh le cch gus measgachadh de gheamannan a chluich sa chnan amasach leithid geamannan raon-cluiche, geamannan bird agus cairt ann an cruthan didseatach agus traidiseanta.

Com-pirteachadh ann an gnomhan cmhradh craid agus riochdan-gabhail le taic, mar eisimpleir, bho dheilbh agus shamhlaidhean.

Co-obrachadh le gnomhan labhairt sa chnan amasach, a toirt seachad fiosrachadh pearsanta agus fiosrachadh mu chch. Cumail chmhraidhean a dol fada gu ler airson tuigse a thaisbeanadh do chleachdadh air structaran bunasach agus briathrachas aithnichte ann an diofar cho-theacsaichean.



S urrainn dhomh taisbeanadh goirid a thoirt seachad mu chuspair air a bheil mi elach, a cleachdadh cnan agus abairtean air a bheil mi elach.

MLAN 2-06a

Dhobraich mi cmhla ri daoine eile, a cleachdadh diofar mheadhanan mar ICT mar as iomchaidh, agus s urrainn dhomh cur gu soirbheachail ri taisbeanadh ann am Beurla, le taic bhon chnan a tha mi ag ionnsachadh, mu chuspair a buntainn ris an dthaich far a bheil an cnan a tha mi ag ionnsachadh ga labhairt.

MLAN 2-06b

Sealltainn taisbeanadh goirid airson taic air cuspair sa bheil idh aige/aice do bhuidheann no do chlas sa chnan amasach, mar eisimpleir, deilbh, power point, podcast no clradh bhidio. Cumail thaisbeanaidhean a dol fada gu ler airson mionaideachd a nochdadh ann am fuaimneachadh agus digh-labhairt a tha iomchaidh don re.

Ag obair cmhla ri cch airson tuigse a thaisbeanadh do thaobhan cultarach na dthcha/nan dthchannan far a bheil an cnan amasach air a labhairt, tro thaisbeanadh no cuspair de a roghainn fhin.

Comasach air ionannachdan agus diofaran a chomharrachadh eadar Alba agus an dthaich/na dthchannan far a bheil an cnan amasach air a labhairt, leithid diofaran ann an siostaman sgoile, biadhan, mar a tha fillean gan comharrachadh.

S urrainn dhomh coimeas a dhanamh agus ceanglaichean a rannsachadh eadar ptrain fuaime ann an diofar chnanan tro chluich, deasbad agus deuchainn.

MLAN 2-07a

S urrainn dhomh m elas air cnan agus fuaimneachadh a chleachdadh airson danamh cinnteach gun tuig daoine eile mi nuair a bhios mi a leughadh a-mach no ag rdh fhacail, abairtean agus theacsaichean goirid air a bheil mi elach.

MLAN 2-07b

Cur elas air fuaimean/fonaigs sa chnan amasach gus taic a chur ri fuaimneachadh agus tuigse do fhacail, fuaimean, litrichean agus ptrain airson facail aithnichte ann an teacsaichean a leughadh, agus a danamh oidhirp air facail agus abairtean neo-aithnichte a leughadh le misneachd agus mionaideachd.

Cleachdadh fhacail a tha ionann ann an diofar chnanan agus tuairmsean co-theacsail mar thaic do thuigse air facail neo-aithnichte.

Ag aithneachadh fhacail aithnichte ann an diofar cho-theacsaichean, mar eisimpleir, ann an sgeulachdan goirid, geamannan agus rannan.

Fuaimneachadh fhacail aithnichte gu soilleir mar thaic do chonaltradh.

Cur an ss elas air fonaigs agus riaghailtean fuaimneachaidh a chnain amasaich gus facail neo-aithnichte fhuaimneachadh le misneachd agus mionaideachd a tha a sor fhs. Cur faireachdainn ris airson tuigse a nochdadh ann an leughadh theacsaichean aithnichte.

Leughadh

Lorg agus cleachdadh fiosrachadh

Tha mi ag obair leam fhn agus cmhla ri cch airson teacsa a thuigsinn, a cleachdadh strasan iomchaidh, a taisbeanadh mo thuigse le bhith a maidseadh fhacail agus dhealbhan agus le bhith a cur an teacsa air ais ri chile ann an rdugh rianail, mar eisimpleir.

MLAN 2-08a

S urrainn dhomh leughadh agus sealltainn gu bheil mi a tuigsinn fhacail, shoidhnichean, abairtean agus theacsaichean smplidh anns a bheil cnan air a bheil mi elach gu re mhr.

MLAN 2-08

Maidseadh omhaighean ri teacsa fhreagarrach sa chnan amasach.

Cleachdadh thuairmsean co-theacsa airson brgh theacsaichean a leughadh agus a thuigsinn sa chnan amasach anns a bheil facail neo-aithnichte.

Sreathadh dheilbh/leubailean gus promh thachartasan a chur an rdugh ann an teacsa sgrobhte sa chnan amasach.

Danamh gerr-iomradh air an teacsa ann am Beurla.

Sealltainn tuigse do dhireamh a tha a fs de fhacail chumanta/tric, leithid promh fhacail agus abairtean ann an cuspair, air am faicinn fa leth no ann an teacsa. Mar eisimpleir, dhfhaodadh seo a bhith a gabhail a-steach cnan a chaidh a chleachdadh ann an toirt iomradh air cch no gnomhan ine shaor. Dhfhaodadh e cuideachd a bhith a gabhail a-steach briathrachas co-cheangailte ri taman eadar-chuspaireil far a bheil cothroman air a chnan amasach a thuigsinn no a chleachdadh, mar phirt iomlan de na gnomhan a tha na lib.

Leughadh gus luach a chur air cultaran eile

Tha mi ag obair leam fhn agus cmhla ri daoine eile airson teacsaichean smplidh sa chnan a tha mi ag ionnsachadh a leughadh agus a dheasbad. S urrainn dhomh fiosrachadh smplidh a thoirt do dhaoine eile mu dhigh-beatha nan dthchannan far a bheil an cnan a tha mi ag ionnsachadh ga labhairt.

MLAN 2-09a

Taisbeanadh tuigse do raon de theacsaichean smplidh a tha iomchaidh don re, a gabhail a-steach deilbh, mapaichean, buill-ealain agus obair-ealain sa chnan amasach le, mar eisimpleir, mneachadh air brgh an teacsa sa Bheurla do chch, a notachadh posan fiosrachaidh bhon teacsa Bheurla no freagairt cuid de cheistean ann am Beurla mu na teacsaichean a tha iad air a leughadh. Comharrachadh dhiofaran agus ionannachdan cultarach eadar Alba agus an dthaich/na dthchannan leis a chnan amasach.


S urrainn dhomh measgachadh de theacsaichean de dhiofar shersaichean a thaghadh agus a leughadh gun str, leam fhn agus cmhla ri cch, nam measg neo-fhicsean, cunntasan goirid mac-meanmnach agus rosg is brdachd, a dhfhaodadh a bhith air an atharrachadh.

MLAN 2-10a

Taisbeanadh tuigse do theacsaichean ann an co-theacsaichean aithnichte agus neo-aithnichte a tha sgrobhte sa mhr-chuid san trth lthaireach agus a tighinn bho raon de ghnithean.

Cur an cill bheachdan ann am Beurla mu theacsaichean a tha iad air a leughadh anns a chnan amasach.


Tha mi a tuigsinn mar a tha faclair d-chnanach ag obair agus s urrainn dhomh a chleachdadh le taic.

MLAN 2-11a

S urrainn dhomh coimeas a dhanamh agus ceanglaichean a rannsachadh eadar ptrain litreachaidh ann am Beurla agus anns a chnan a tha mi ag ionnsachadh.

MLAN 2-11b

Tha mi a feuchainn a-mach cnan r, ag obrachadh a-mach brgh fhacail agus abairtean, a cleachdadh briathrachas a tha mi air ionnsachadh gu ruige seo.

MLAN 2-11c

S urrainn dhomh feartan eile nam chnan fhn aithneachadh agus bruidhinn orra, ann an digh a chuidicheas le ciall a dhanamh de fhacail sa chnan a tha mi ag ionnsachadh.

MLAN 2-11d

Cleachdadh faclair d-chnanach mar thaic do thuigse air briathrachas neo-aithnichte sa chnan amasach agus facail is abairtean a tha iad air a sgrobhadh sa chnan amasach, a thar-sgrdadh. Comasach air ionannachdan agus diofaran a mhneachadh eadar cleachdadh air faclair aon-chnanach agus d-chnanach.

Comharrachadh fhacail sa chnan amasach a tha ionann ann an diofar chnanan airson taic a chur ri tuigse do fhacail neo-aithnichte.

Cur an ss elas air rdugh an aibideil airson facail a lorg ann am faclair no str fiosrachaidh eile, gus cuideachadh le facail a tha duilich no neo-aithnichte a litreachadh.

Cur an ss tuigse do na diofar fhuaimean dante le litrichean agus coimeasgadh de litrichean sa chnan amasach.

Di-chdadh briathrachas agus structaran neo-aithnichte, a cleachdadh elas air ptrain litreachaidh sa chnan amasach agus tro aithneachadh air facail ionann ann am Beurla.

Comharrachadh mhrean-cainnte leithid ainmearan, buadhairean, co-ghnomhairean agus gnomhairean an didh deasbad ann am Beurla.

Cur an elais seo air structaran gramataigeach an ss mar as iomchaidh aig m leughaidh sa chnan amasach, mar thaic do thuigse.

Sgrobhadh


Tha mi a cleachdadh taic dhaoine eile agus stuthan-taic iomchaidh dem roghainn fhn gus mo chuideachadh a planadh mo sgrobhaidh ann an dighean a bhios tarraingeach don leughadair, a cleachdadh ICT nuair a tha sin iomchaidh.

MLAN 2-12a

Tha cothroman agam mi fhn a chur an cill ann an sgrobhadh, a rannsachadh agus feuchainn a-mach fhacail agus abairtean agus a cleachdadh strasan airson a dhanamh cinnteach gu bheil mo sgrobhadh a danamh ciall.

MLAN 2-13a

S urrainn dhomh cnan air a bheil mi elach a chleachdadh airson cunntas a thoirt orm fhn, agus airson fiosrachadh smplidh a thoirt seachad.

MLAN 2-13b

Chleachd mi m elas mu chnan agus slatan-tomhais soirbheachaidh airson mo chuideachadh, agus s urrainn dhomh danamh cinnteach gu bheil mi air facail agus abairtean aithnichte a sgrobhadh gun mhearachd.

MLAN 2-14a

Ag obrachadh cmhla ri cch airson obair sgrobhte a phlanadh agus a sgrdadh.

Cleachdadh taic leithid faclair d-chnanach, bancaichean fhacail, gnomhan a thaobh lonadh bhernan no framan sgrobhaidh gus teacsa sgrobhte a thoirt gu buil sa chnan amasach.

Cleachdadh ICT mar as iomchaidh airson facail a sgrdadh agus teacsa sgrobhte a thoirt gu buil ann an diofar chruthan.

Le taic bho stuthan fiosrachaidh, toirt obair sgrobhte gu buil sa chnan amasach a tha sa mhr-chuid ceart a thaobh grmar bunasach leithid cleachdadh air gnomhairean, buadhairean agus rdugh fhacail.

Sgrobhadh airson measgachadh de dhadhbharan agus luchd-amais.

Toirt obair sgrobhte gu buil sa chnan amasach a tha ceart sa mhr-chuid a thaobh:

- Puingeachadh

- Litreachadh

- Blasan-cainnt.

Nuadh-chnanan Treas re

isteachd agus labhairt





S urrainn dhomh isteachd ri, agus sealltainn gu bheil mi a tuigsinn, cnan agus stiiridhean air a bheil mi elach gu re mhr agus a tha a tighinn o dhiofar ghoireasan no dhaoine, far a bheil na seantansan nas fhaide agus far am faod barrachd air aon neach a bhith a bruidhinn.

MLAN 3-01a

Taisbeanadh tuigse do fhiosrachadh labhairte bho mheasgachadh de stran a gabhail a-steach, mar eisimpleir, TBh agus/no cliopan film anns a chnan amasach, air a chur an cill sa mhr-chuid ann am facail agus abairtean aithnichte.

Cleachdadh thuairmsean co-theacsail gus brgh briathrachais agus abairtean neo-aithnichte, eadar-mhneachadh.

isteachd agus labhairt le cch

S urrainn dhomh isteachd ri daoine is am freagairt ann an cmhraidhean a tha gu re mhr a leantainn ptran a tha bhaisteach ach a tha nas fhaide, a cleachdadh cnan air a bheil mi elach agus dighean neo-labhairteach, mar a bhios iomchaidh.

MLAN 3-02a

S urrainn dhomh pirt a ghabhail ann an cmhraidhean air an ullachadh ro-limh, le bhith a cleachdadh measgachadh de structaran cnain airson fiosrachadh, elasan agus beachdan a chur an cill, agus s urrainn dhomh adhbharan smplidh a thoirt airson nam beachdan sin.

MLAN 3-03a

S urrainn dhomh cmhradh a chumail a dol le bhith ag iarraidh cuideachadh, ag iarraidh air daoine rud a rdh a-rithist agus a faighneachd cheistean smplidh.

MLAN 3-04a

S urrainn dhomh pirt a ghabhail ann an raon de ghnomhan cmhla ri daoine eile, leithid geamannan, cmhradh craid agus dealbhan-cluiche smplidh ann an raon de cho-theacsaichean for air an suidheachadh sa mhr-chuid ann an dthaich far a bheil an cnan a tha mi ag ionnsachadh air a bhruidhinn.


MLAN 3-05a

isteachd, gabhail thursan agus cur aig an m iomchaidh ri conaltradh le cch ann an cmhraidhean a tha a sor fhs nas fhaide, air an ullachadh ro-limh sa mhr-chuid.

Taisbeanadh tuigse do chnan air a chleachdadh leis an eadar-labhrair tro fhreagairtean iomchaidh a tha a sor fhs fin-thoileil.

Roinn fiosrachadh mu chuspairean aithnichte ann an cmhraidhean nas fhaide, le fileantachd reusanta. Diligeadh le cnan bhon eadar-labhrair nach eil ro-innseil. Cleachdadh seantansan nas iomlaine.

Cur dhighean neo-labhairteach an ss leithid glacadh-sla, coltasan aodainn agus cnan bodhaig, mar thaic do chmhradh.

Cumail suas chmhraidhean san digh iomchaidh gus tuigse do na structaran bunasach agus briathrachas aithnichte, a thaisbeanadh. Cleachdadh ghnomhairean, buadhairean, ceangladairean agus rdugh fhacail sa mhr-chuid gun mhearachd.

Toirt adhbharan airson beachdan air an co-roinneadh taobh a-staigh chmhraidhean.

Cleachdadh theirmean sisealta modhail airson eadar-chonaltraidhean a thiseachadh agus a chrochnachadh.

Ag iarraidh air cch sa chnan amasach, mar eisimpleir, ath-aithris, gabhail air an socair, agus labhairt nas soilleire.

Comasach air innse don eadar-labhrair mura h-eil e/i a tuigsinn.

Ag obair cmhla ri cch, mar eisimpleir, airson briathrachas r, structaran no grmar a chleachdadh ann am measgachadh de gheamannan sa chnan amasach, ann an cruthan didseatach agus traidiseanta, ann an eacarsaichean cmhraidh craid agus ann an riochdan-gabhail.

Com-pirteachadh ann an gnomhan craid agus buidhne, le rean taic a sor lghdachadh.

Co-obrachadh ann an cmhraidhean agus gnomhan riochd-ghabhail de fhaid iomchaidh, gus tuigse do structaran bunasach agus briathrachas aithnichte a thaisbeanadh ann an diofar cho-theacsaichean.


Chuir mi gu soirbheachail ri buidheann airson raidean goirid a phlanadh agus ullachadh anns a chnan a tha mi ag ionnsachadh, mu chuspairean sa bheil idh agam no le ceangal ris an dthaich far a bheil an cnan a tha mi ag ionnsachadh ga bruidhinn.

MLAN 3-06a

S urrainn dhomh taisbeanadh a thoirt seachad leam fhn sa chnan a tha mi ag ionnsachadh, a cleachdadh diofar mheadhanan mar ICT mar a tha iomchaidh.

MLAN 3-06b


Gnomhadh gu co-obrachail airson raid a phlanadh agus a cho-lbhrigeadh sa chnan amasach. Cumail suas cmhradh fada gu ler airson mionaideachd a thaisbeanadh ann am briathrachas aithnichte agus grmar a thuilleadh air fuaimneachadh agus digh-labhairt.

Taisbeanadh conaltradh leis a chuspair le bhith a gabhail a-steach iomraidhean cultarach mun dthaich/na dthchannan far a bheil an cnan amasach air a labhairt, mar eisimpleir, iomraidhean air bailtean, idhean luchd-turais, agus comharran-tre/daoine ainmeil.

Planadh agus lbhrigeadh taisbeanadh goirid le susbaint agus structar iomchaidh, a conaltradh gu soilleir, so- chlaistinneach agus le fuaimneachadh iomchaidh.

Cleachdadh strasan mar a bhios iomchaidh mar thaic do chonaltradh, mar eisimpleir, power point no cairtean sanais.

Labhairt airson faid iomchaidh agus comasach air mionaideachd a thaisbeanadh ann am briathrachas, grmar agus digh-labhairt.


S urrainn dhomh m elas air cnan, air digh-labhairt agus air fuaimneachadh a chur gu feum airson:

danamh cinnteach gu bheil daoine eile gam thuigsinn nuair a tha mi a fuaimneachadh fhacail agus abairtean air a bheil mi elach

mo chuideachadh ann an obrachadh a-mach mar a dhfhuaimnicheas mi facail air nach eil mi elach

teacsa goirid a leughadh a-mach gun mhearachd agus le misneachd.

MLAN 3-07a

Cleachdadh riaghailtean fuaimneachaidh le facail neo-aithnichte le bhith a comharrachadh agus a cur an gnomh ptrain litrichean aithnichte.

Fuaimneachadh fhacail aithnichte gu soilleir agus cleachdadh raon seasmhach de bhriathrachas a tha iomchaidh don re.

Leughadh le tomhas de fhileantachd agus tuigse, a cleachdadh astar agus tnachd iomchaidh.

Taisbeanadh elas iomchaidh air structaran gramataigeach a gabhail a-steach elas air barrachd na aon trth, thar raon de ghnomhan labhairt.

Leughadh


Tha mi ag obair leam fhn agus cmhla ri daoine eile airson teacsa a thuigsinn, a cleachdadh ghoireasan iomchaidh. S urrainn dhomh leughadh agus sealltainn gu bheil mi a tuigsinn theacsaichean nach eil cho smplidh anns a bheil facail air a bheil agus air nach eil mi elach.

MLAN 3-08a

Cleachdadh measgachadh de thaic, leithid beag-fhaclair no faclair d-chnanach airson tuigse do theacsaichean fhaotainn, sa bheil cnan neo-aithnichte agus seantansan leudaichte.

Comharrachadh promh phuingean an teacsa agus comasach air conaltradh le cch.


Tha mi ag obair leam fhn agus cmhla ri daoine eile airson teacsaichean sa chnan a tha mi ag ionnsachadh a leughadh agus a sgrdadh. S urrainn dhomh an t-elas a tha agam a shealltainn mu bheatha agus cultar ann an cuid de na dthchannan far a bheil an cnan a tha mi ag ionnsachadh ga bhruidhinn.

MLAN 3-09a

Taisbeanadh tuigse do theacsaichean nas fhaide sa chnan amasach le, mar eisimpleir, sgrobhadh posan fiosrachaidh bho theacsa, freagairt cheistean, no mneachadh nam promh phuingean do chch agus beagan mion-fhiosrachaidh mun teacsa, airson taic.

Comharrachadh dhiofaran cultarach tro leughadh raon de theacsaichean mun dthaich agus a luchd-cmhnaidh sa chnan amasach.


S urrainn dhomh diofar theacsaichean a thaghadh agus a leughadh airson idh agus tlachd, a gabhail a-steach theacsaichean mac-meanmnach a tha nas fhaide agus ann an diofar stoidhlichean, an d chuid rosg agus brdachd, agus a tha s dcha air an atharrachadh gu re.

MLAN 3-10a

Cur raon de sgilean leughaidh agus ro-innleachdan an ss airson briathrachas neo-aithnichte a leughadh le tuigse a tha a sor fhs do raon de theacsaichean, a gabhail a-steach earrannan leughaidh no sgeulachdan nas fhaide. Cleachdadh elas air co-theacsa, co-dhimhean agus structaran gramataigeach mar thaic do thuigse.


S urrainn dhomh faclair d-chnanach a chleachdadh gu neo-eisimeileach airson mo chuideachadh a tuigsinn cnan r.

MLAN 3-11a

Aithnichidh mi feartan fhacail sa chnan a tha mi ag ionnsachadh agus s urrainn dhomh an cleachdadh gus facail agus na ceanglaichean eadar facail a thuigsinn.

MLAN 3-11b

Cleachdadh faclair d-chnanach no stran fiosrachaidh eile gus facail neo-aithnichte no gu cumanta air am m-litreachadh, a sgrdadh.

Ag aithneachadh ro-leasachain, iar-leasachain cumanta agus coimeasgadh de litrichean. Comharrachadh cheanglaichean eadar facail. Cleachdadh an elais seo gus co-dhimhean a chomharrachadh airson cuideachadh le brgh nam facal ra obrachadh a-mach.

Comharrachadh mhrean cainnte leithid ainmearan, buadhairean, co-ghnomhairean agus gnomhairean agus cur an elais seo an ss gus taic a chur ri an tuigse do theacsaichean.

Sgrobhadh


Tha mi a cleachdadh taic o dhaoine eile agus stuthan-taic iomchaidh dem roghainn fhn airson mo chuideachadh le planadh mo sgrobhaidh ann an dighean a bhios tarraingeach don leughadair, a cleachdadh ICT nuair a tha sin iomchaidh.

MLAN 3-12a

S urrainn dhomh barrachd fiosrachaidh a chur ri chile, ath-sgrobhadh agus a thaisbeanadh mum dheidhinn fhn agus mu dhaoine eile, mu rudan a thachair dhomh no mu chuspair dem roghainn fhn, airson adhbharan eadar-dhealaichte.

MLAN 3-13a

S urrainn dhomh mo bheachdan a chur an cill agus adhbharan smplidh a thoirt seachad air an son.

MLAN 3-13b

Obrachadh le cch airson obair sgrobhte a phlanadh agus ath-sgrdadh.

Cleachdadh taic mar fhaclair d-chnanach, notaichean grmair, no teicnelas didseatach gus mionaideachd ann an litreachadh no structar a sgrdadh.

Toirt obair sgrobhte gu buil sa chnan amasach a tha gun mhearachd sa mhr-chuid a thaobh cleachdadh air roimhearan pearsanta, roimhearan seilbheach, gnomhairean, trthan, buadhairean agus co-ghnomhairean.

Cur elas air ptrain agus riaghailtean litreachaidh an ss airson facail aithnichte a litreachadh gu ceart.

Taisbeanadh elas agus cur an ss mionaideach air bhaistean puingeachaidh sa chnan amasach leithid cleachdadh air litrichean mra, puingean-stad, cromagan, clisg-phuingean, comharran ceist agus blasan-cainnte.

Cleachdadh sheantansan smplidh de fhaid a tha a sor fhs.

Danamh oidhirp air seantansan a cheangal gu cunbhalach, a cleachdadh an d chuid naisgearan co-rdanachaidh agus fo-rdanachaidh, a taisbeanadh beagan elais air riaghailtean rdugh fhacail far a bheil sin iomchaidh.

Freanachadh bheachdan a cleachdadh raon de bhuadhairean, ceangladairean agus rdugh fhacail mar adhbharan airson nam beachdan sin.

Sgrobhadh


S urrainn dhomh measadh d cho ceart agus a tha mo sgrobhadh, a cleachdadh m elas air cnan, taic dhaoine eile agus stuthan-taic freagarrach, nam measg slatan-tomhais soirbheachaidh.

MLAN 3-14a

Ath-sgrdadh agus ceartachadh sgrobhadh gus a dhanamh cinnteach gu bheil e a danamh ciall agus freagarrach don adhbhar. Mar eisimpleir, cleachdadh faclair d-chnanach, notaichean grmair, no measadh chomhaoisean airson mionaideachd agus ciall a sgrdadh.

Nuadh-chnanan Ceathramh re







S urrainn dhomh isteachd agus sealltainn gu bheil mi a tuigsinn cnan o dhiofar ghoireasan no dhaoine, nam measg luchd-labhairt nach aithne dhomh, far a bheil na seantansan nas iomadh-fhillte agus m-bhaisteach agus anns a bheil cnan air nach eil mi elach agus cnan as aithne dhomh air a chleachdadh ann an suidheachaidhean ra.

MLAN 4-01a

Taisbeanadh tuigse do theacsaichean furasta le beagan cnain nach eil cho ro-innseil bho mheasgachadh de stran, leithid bho naidheachdan TBh/criomagan sde, no earrannan filmichean/prgraman TBh sa chnan amasach.

isteachd agus labhairt ri cch

S urrainn dhomh isteachd ri daoine eile is am freagairt, a gabhail a-steach fhileantaich chuideachail, ann an cmhraidhean nas fhaide nach eil a leantainn ptran bhaisteach.

MLAN 4-02a

S urrainn dhomh pirt a ghabhail gu h-ifeachdach ann an cmhraidhean sa bheil fiosrachadh nas mionaidiche, a cleachdadh raon farsaing de structaran cnain agus gnthasan-cainnte Gidhlig airson fiosrachadh, elasan, faireachdainn agus beachdan a chur an cill, agus s urrainn dhomh adhbharan nas mionaidiche a thoirt airson mo bheachd.

MLAN 4-03a

S urrainn dhomh cmhradh a thiseachadh is a chumail a dol le bhith, mar eisimpleir, a faighneachd cheistean iomchaidh agus ag iarraidh cuideachadh mar a tha feum air.

MLAN 4-04a

S urrainn dhomh co-obrachadh ann an ullachadh agus ann an taisbeanadh dhealbhan-cluiche nas sgaoilte ann an raon farsaing de shuidheachaidhean creidsinneach stidhichte san dthaich agam fhn agus ann an dthaich far a bheil an cnan a tha mi ag ionnsachadh ga bhruidhinn.

MLAN 4-05a

isteachd, gabhail thursan agus cur aig an m iomchaidh ri conaltradh le cch ann an cmhraidhean agus riochdan-gabhail de fhaid agus iom-fhillteachd a tha a sor fhs.

Taisbeanadh tuigse do chnan air a chleachdadh le eadar-labhrair, tro fhreagairtean a tha iomchaidh don re agus a dhfhaodadh a bhith a gabhail a-steach cleachdadh fin-thoileil air cnan.

Roinn fiosrachadh mionaideach le fileantachd reusanta mu raon de chuspairean.

Cur dhighean neo-labhairteach an ss, mar eisimpleir, glacadh-sla, coltasan aodainn agus cnan bodhaig mar thaic do chmhradh.

Cumail suas chmhraidhean agus a taisbeanadh tuigse do chnan neo-fhillte le comas air cuid de structaran agus briathrachas nach eil ro-innseil.

Cur gu h-iomchaidh ri cmhraidhean a cleachdadh raon a tha a sor fhs de structaran, a gabhail a-steach bhuadhairean, ceangladairean agus rdugh fhacail airson barrachd fiosrachaidh a lbhrigeadh.

Cleachdadh theirmean modhail sisealta gus eadar-chonaltraidhean a thiseachadh agus a chrochnachadh.

Tiseachadh agus cumail suas chmhraidhean le bhith, mar eisimpleir, a brosnachadh chich gu an cmhradh a ghluasad air adhart no tuilleadh cheistean fhaighneachd.

Ag iarraidh air cch sa chnan amasach ath-aithris, gabhail air an socair, no labhairt nas soilleire, mar eisimpleir. Ag innse don eadar-labhrair mura h-eil e/i a tuigsinn na thathar air a rdh.

Ag obair gu co-obrachail gus gnomhan riochd-ghabhail is suidheachaidhean fosgailte de fhaid iomchaidh, a chruthachadh agus a thaisbeanadh.

Taisbeanadh tuigse do structaran neo-fhillte agus briathrachas nach eil cho aithnichte ann an diofar cho-theacsaichean, le conaltradh ann an tar-ghnomhan ghdarrail, mar eisimpleir, ceannach thiogaidean siubhail, cur air digh ite-fuirich no rdachadh biadh.


S urrainn dhomh, a cleachdadh diofar mheadhanan mar ICT far a bheil sin iomchaidh, mo thaisbeanadh fhn a phlanadh, ullachadh agus a thoirt seachad anns a chnan a tha mi ag ionnsachadh, mu chuspairean sa bheil idh phearsanta agam, no aig a bheil ceangal ris an dthaich far a bheil an cnan a tha mi ag ionnsachadh ga bhruidhinn.

MLAN 4-06a

Planadh agus lbhrigeadh taisbeanadh le fuaimneachadh, susbaint agus structar iomchaidh, a conaltradh le tomhas de fhileantachd, a cleachdadh taic mar power point no cairtean sanais.

Taisbeanadh conaltradh le agus tuigse don chuspair le bhith a gabhail a-steach iomraidhean cultarach air an dthaich/na dthchannan far a bheil an cnan amasach air a labhairt, mar eisimpleir, iomraidhean air bailtean, idhean luchd-turais agus comharran-tre/daoine ainmeil.


S urrainn dhomh m elas air cnan, digh-labhairt agus fuaimneachadh a chur gu feum airson:

danamh cinnteach gu bheil daoine eile gam thuigsinn nuair a bhios mi a fuaimneachadh fhacail agus abairtean air a bheil mi elach

mo chuideachadh ann an obrachadh a-mach, gun mhearachd agus le misneachd, mar a leughas mi a-mach teacsan air a bheil agus air nach eil mi elach.

MLAN 4-07a

Taisbeanadh misneachd agus a conaltradh gu ceart le bhith:

- comharrachadh agus cur riaghailtean fuaimneachaidh an cill ann am facail neo-aithnichte le bhith a lorg phtrain litrichean aithnichte.

- fuaimneachadh fhacail aithnichte gu soilleir.

Leughadh a-mach theacsaichean aithnichte agus neo-aithnichte le fileantachd a tha a sor fhs agus le tuigse, a cleachdadh astar agus tnachd iomchaidh.

Leughadh


A cleachdadh measgachadh de ghoireasan, s urrainn dhomh leughadh, gun chuideachadh, teacsa le barrachd fiosrachaidh anns a bheil cnan nach eil cho smplidh leithid diofar thrthan, agus s urrainn dhomh sealltainn gu bheil mi ga thuigsinn.

MLAN 4-08a

Cleachdadh measgachadh de storasan leithid faclair d-chnanach no beag-fhaclair gus tuigse do theacsaichean neo-fhillte a thaisbeanadh, a tha a cleachdadh measgachadh de thrthan agus de chnan neo-aithnichte.


Tha mi ag obair leam fhn agus cmhla ri daoine eile airson teacsaichean sa chnan a tha mi ag ionnsachadh a leughadh agus a sgrdadh. S urrainn dhomh sealltainn gu bheil elas agam air cultaran eadar-dhealaichte agus gu bheil mi a tuigsinn gu bheil dighean eadar-dhealaichte air coimhead air an t-saoghal anns na dthchannan far a bheil an cnan a tha mi ag ionnsachadh ga bhruidhinn.

MLAN 4-09a

Taisbeanadh meudachadh de thuigse a thaobh theacsaichean neo-fhillte anns a bheil cnan neo-aithnichte, mar eisimpleir, a mneachadh nam promh phuingean do chch, sgrobhadh sos posan fiosrachaidh ann am Beurla, no freagairt cheistean mun teacsa.

Comharrachadh agus toirt beachd sa chnan amasach air diofaran agus ionannachdan cultarach eadar Alba agus dthaich/dthchannan a chnain amasaich.

Togail elas air diofaran cultarach tro bhith a leughadh raon de theacsaichean sa chnan amasach agus cur rannsachadh an gnomh air an dthaich/na dthchannan far a bheil an cnan ga labhairt agus a luchd-cmhnaidh.


S urrainn dhomh taghadh agus leughadh airson idh agus tlachd raon de theacsaichean anns a bheil barrachd fiosrachaidh agus cnan nach eil cho smplidh, a gabhail a-steach chunntasan mac-meanmnach, ann an rosg is brdachd, ann an cnan air a bheil agus air nach eil mi elach agus s dcha a chaidh atharrachadh gu re.

MLAN 4-10a

Taghadh theacsaichean nas fhaide gu neo-eisimeileach leithid sgeulachdan goirid, rosg, brdachd, teacsaichean bho lraich-ln, pipearan-naidheachd no irisean airson tlachd agus idh. Tha iad sin a gabhail a-steach structaran cnain neo-fhillte ach cuideachd briathrachas agus modhan-labhairt neo-aithnichte a tha iomchaidh don re.


S urrainn dhomh m elas air cnan agus ro-innleachdan eile a chleachdadh airson mo chuideachadh a tuigsinn agus a sgrdadh theacsaichean sa bheil barrachd fiosrachaidh agus anns a bheil cnan air nach eil mi elach agus structaran nach eil cho smplidh.

MLAN 4-11a

Cleachdadh faclair d-chnanach no str fiosrachaidh eile gus cleachdadh air facail neo-aithnichte agus gu bitheanta air am m- litreachadh a sgrdadh, agus tar-sgrdadh a dhanamh air an tuigse fhin don chnan.

Cur elas air structaran gramataigeach agus ceangladairean eadar facail an gnomh, gus taic a chur ri tuigse do theacsaichean anns a bheil raon fharsaing de bhriathrachas agus structaran. Faodaidh seo a bhith a gabhail a-steach measgachadh de thrthan, roimhearan pearsanta agus seilbheach, rdugh fhacail agus aonta buadhaireil.

Sgrobhadh


Tha mi a cleachdadh taic o dhaoine eile agus stuthan-taic iomchaidh dem roghainn fhn airson mo chuideachadh le planadh mo sgrobhaidh ann an dighean a bhios tarraingeach don leughadair, a cleachdadh ICT nuair a tha sin iomchaidh.

MLAN 4-12a

S urrainn dhomh barrachd a sgrobhadh air raon nas fharsainge de chuspairean, ann an diofar chruthan, a cleachdadh measgachadh de structaran, thrthan is de fhacail ceangail.

MLAN 4-13a

S urrainn dhomh sgrobhadh mu rudan a thachair dhomh, m fhaireachdainn agus mo bheachdan, agus adhbharan a thoirt seachad air an son.

MLAN 4-13b

Ag obair cmhla ri cch airson obair sgrobhte a phlanadh agus a sgrdadh.

Cleachdadh taic mar fhaclair d-chnanach, notaichean grmair, no teicnelas didseatach gus mionaideachd ann an litreachadh no structaran a sgrdadh.

Toirt measgachadh a tha a sor fhs de dhobair sgrobhte gu buil sa chnan amasach a tha a cleachdadh sheantansan neo-fhillte de dhiofar fhaid agus sersa.

Cur elas air ptrain agus riaghailtean litreachaidh an ss sa chnan amasach airson facail aithnichte a litreachadh gu ceart.

Taisbeanadh aithne air bhaistean puingeachaidh sa chnan amasach.

Sgrobhadh gun mhearachd a cleachdadh, mar eisimpleir, roimhearan pearsanta agus seilbheach ceart, cruthan ghnomhairean ceart, trthan iomchaidh agus aontaidhean buadhaireil ceart.

Ceangal sheantansan a cleachdadh an d chuid naisgearan co-rdanachaidh agus fo-rdanachaidh, taisbeanadh elas air riaghailtean rdugh fhacail mar as iomchaidh.

Freanachadh bheachdan a cleachdadh raon a tha a sor fhs de bhuadhairean, ceangladairean, cruthan ghnomhairean agus rdugh fhacail gus raon nas leudaichte de dhadhbharan a thoirt seachad airson nam beachdan aca.


S urrainn dhomh m elas mu chnan a chleachdadh, a gabhail a-steach structar, litreachadh agus puingeachadh, a cur shlatan-tomhais coileanaidh gu feum airson a dhanamh cinnteach dhomh fhn gu bheil mo litreachadh ceart.

MLAN 4-14a

Cur raon de ro-innleachdan agus strasan an gnomh gus a dhanamh cinnteach gu bheil litreachadh gun mhearachd, a gabhail a-steach briathrachas neo-aithnichte.

Sgrobhadh le mionaideachd a tha a sor fhs airson ciall a lbhrigeadh gu soilleir, a cleachdadh measgachadh de structaran gus ciall a shoilleireachadh agus sgrobhadh a neartachadh.

Deasachadh agus ath-sgrdadh sgrobhadh le neo-eisimeileachd a tha a sor fhs. A cleachdadh, mar eisimpleir, faclair d-chnanach, notaichean grmair no measadh chomhaoisean gus soilleireachd brgh agus mionaideachd a dhanamh cinnteach airson susbaint, cnan agus/no structar a leasachadh.

education.gov.scot · web viewtha slatan-tomhais air an leasachadh gus soilleireachd a...

Documents