vocabvla capitvli xviii
TRANSCRIPT
-
8/3/2019 VOCABVLA CAPITVLI XVIII
1/21
1
Jose Antonio Rojas Carrera
VOCBVLRIVM LATNVMVERBS ATQVE IMGINIBVS EXPLICTVM
Cap. XVIII
(Not bene:= contrrium, antonymum)
VOCBVLVM IMGO VERBS EXPLICTA
vclis, -is, f.
a e i o u yA E I O U Y
litterae sunt aut vclesaut cnsonants: vcls sunta, e, i, o, u, y; cterae sunt cnsonants.(XVIII, 7-9)
apud antqus Rmns:I et vcliset cnsonns erat.V quoque et vcliset cnsonns erat.in libr cu titulus est FAMILIA RMNA:
v, Vsunt cnsonants
u, Usunt vcls
cnsonns, -antis, f.
b c d f g h k lm n p q r s t xz
etiamI, vpossunt esse cnsonants
litterae cnsonantssunt: B (b), C (c), D (d), F(ef), G(g) H(h) K(k), L(el), M(em), N(en), P
(p), Q(c), R(er), S(es), T(t), X(ix), Z(zta)
etiam I et Vcnsonantssunt in vocbulis IAM,
VEL, VOS, QVAM, ct. (XVIII, 9-10)
mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected] -
8/3/2019 VOCABVLA CAPITVLI XVIII
2/21
2
zephyrus, -, m. litteraeYetZin vocbuls Graecs modo reperiuntur (ut
in vocbulzephyrus, id est nmenvent qu aboccidente flat). (XVIII, 11-13)
Zephyrusest nmen vent qu ab occidente flat.
-
8/3/2019 VOCABVLA CAPITVLI XVIII
3/21
3
sententia, -ae, f.
quot homins, tot sententiaeTerentius fer
cum vocbula coniunguntur sententiaefunt. Ecce
duae sententiae: Lingua in re estet Lingua Latnadifficilis est.(XVIII, 29-31)
sententiaest id quod sentmus et verbs dcimus:
exempla:
- hom sum, humn nihil m alinum putTerenti fr sententia (s. II a.C.)1
- mns sna in corpore snIuvenlis sententia(s. II p.C.)
- stat Roma pristina nomine, nomina nudatenemus. sententia Bernardi Cluniacensis (s. XIIp.C)
- cgit erg sumRent Cartesi sententia (s.XVII p.C.)
-
sapere2
aud Immanulis Kanti sententia (s.XVIII p.C.)
(1: a.C.= ante Christum -ntum- p.C. : post Christum -ntum- 2:sapere est scre)
-
8/3/2019 VOCABVLA CAPITVLI XVIII
4/21
4
erus, er, m.(= dominus, -, m.)
Ilius est dominus=
Ilius est erus
item varia vocbula eandem rem vel eundem hominem
significre possunt, ut
-
8/3/2019 VOCABVLA CAPITVLI XVIII
5/21
5
cra, -ae, f. discipul in crscrbunt, nam tabulae erum croperiuntur. craest mteriamollis quam aps, bstiolae
industriae, faciunt. (XVIII, 108-110)
tabella ex cret stilus
mteria, mteriae, f.
cra est mteriamollis quam aps, bstiolae industriae,faciunt. (XVIII, 109-110)
Physic scientific dcunt matriam id esse quodhabet massam atque occupatspatium(= et in locsitum est).
-
8/3/2019 VOCABVLA CAPITVLI XVIII
6/21
6
apis, -is, f.
cra est mteria mollis quam aps, bstiolae industriae,faciunt. (XVIII, 109-110)
ferrum, -, n.
pila ex ferr
ferrumest mteria draex qucultr:
gladi: stil: aliaeque rs multaeefficiuntur. (efficere = facere ex aliqu r)(XVIII, 113-114)
ex qu materi cnstat hic pns? ex ferr. est igitur
pns ferreus.
haec clavis ex ferr cnstat. est igitur clavis ferrea.
-
8/3/2019 VOCABVLA CAPITVLI XVIII
7/21
7
epistula, -ae, f.
Mrcus magistrum scrbere animadvertit eumque
interrogat: Quid t scrbis, magister? Epistulam,inquit ille ad patrem tuum scrb. Breviter scrb t esse
discipulum improbum.
(XVIII, 166-169)
calamus, -, m. magister calamumet chartam prmit et ipse scrbere
incipit; is enim calam in chart scrbit, nn stil incr ut discipul. (XVIII, 161-163)
calamscrbere in papr
charta, -ae, f.
(Charta ex paprefficitur, id est, ex alt herb quae inAegypt apud Nlum flmen repertur. Chartaet
vocbula Graeca sunt.)(XVIII, 163-165)
-
8/3/2019 VOCABVLA CAPITVLI XVIII
8/21
8
paprus, -, f.
charta ex papr
paprus
(Charta expaprefficitur, id est, ex alt herb quae inAegypt apud Nlum flmen repertur. Charta et
vocbula Graeca sunt.)(XVIII, 163-165)
paprus
mercs, mercdis, f.
mercsest pecnia quaecert tempore datur.
mercs est pecnia quam magister quque mnse patribus discipulrum accipit. discipul kalends cuiusque
mnsis mercdem magistr su afferre solent.(XVIII, 182-185)
Caesar mercdemmliti dat
rrus, -a, -um, adi.
frequns, -entis, adi.
Y et Z igitur litterae rraesunt in lingu Latn, inlingu Graec frequents. K littera, quae frequns
est in lingu Graec, littera Latna rrissimaest.
(XVIII, 13-15)
-
8/3/2019 VOCABVLA CAPITVLI XVIII
9/21
9
varius, -a, -um, adi.
dem, eadem, idem
variaefigrae
eaedemfigrae
ecce duae sententiae: LINGVA IN ORE EST etLINGVA LATINA DIFFICILIS EST. vocbulum prmum
utriusque sententiae idem est, sed hoc idemvocbulum
dus rs varissignificat. (XVIII, 30-33)vocbulum lingua significat dus rs varis:
1: et 2:
item, varia vocbula eandem rem vel
eundem hominem significre possunt, utstium et inua, dominus et erus.
turpis, -e, adi.
=
foedus-a-um, adi.
At magister, qu verba Mrc exaudit, litters tusturps inquit legere nn possum(XVIII, 92-93) =
litterae qus Mrcus scrbit nn sunt pulchrae, sed
turpssive foedae!
-
8/3/2019 VOCABVLA CAPITVLI XVIII
10/21
10
mollis, -e, adi.
(drus, -a, -um, adi.)
haec est mteriann est dra, sedmollis est.
mteriam mollemmanibus premere possumuseiusque formam mtre
cra est mteria mollisquam aps, bstiolae industriae,faciunt (XVIII, 109, 110)
cra enim est mollis
drus, -a, -um, adi.
(mollis, -e)
ferrum est mteria draex qucultr:
gladi: stil: aliaeque rs multaeefficiuntur. (efficere = facere ex aliqu r)(XVIII, 113-114)
qulis, -e, adi.
-
8/3/2019 VOCABVLA CAPITVLI XVIII
11/21
11
iung, iungere, v.
iungere mans
cnsonns per s syllabam nn facit, sed semper cum
vcl in edem syllab iungitur.(XVIII, 25-26)
s iungimuslitters: i + n + s + u + l + avocbulum ft quod est:
insula
coniung, coniungere, v.= iung, iungere
cum syllabae iunguntur, vocbula funt. cum vocbulaconiunguntur, sententiae funt.
(XVIII, 29-30)
si enim coniungimus vocbula:Austrlia + nsula + magna + est
sententia ft quae est:Austrlia nsula magna est
signific, significre, v.quidsignificat? id vocbulum Graecum
significatnsula.
quid significatverbum opperr? hoc verbum
significatexspectre.
-
8/3/2019 VOCABVLA CAPITVLI XVIII
12/21
12
leg, legere, v.
puella librum legit(tabula picta ab ill Renoir)
qu litters nescit legerenn potest.
magister,
-
8/3/2019 VOCABVLA CAPITVLI XVIII
13/21
13
intelleg, intellegere
-
8/3/2019 VOCABVLA CAPITVLI XVIII
14/21
14
scrb, scrbere in ld puer nn modo legere, sed etiam scrberediscunt. quisque discipulus in tabul su scrbit essententis qus magister e dictat. ita puer scrberediscunt. (XVIII, 48-51)
dict, dictre
quisque discipulus in tabul su scrbit es sententis
qus magister e dictat. ita puer scrbere discunt.(XVIII, 49-51)
-
8/3/2019 VOCABVLA CAPITVLI XVIII
15/21
15
compar, comparre
Titus sc scrbit:
Mrcus vr sc:
magister litters Titcomparat cum litters Mrc, etlitterae vestrae inquit aequ foedae sunt: t, Tite,neque pulchrius neque foedius scrbis quam Mrcus.(XVIII, 77-80)
[pulchrius = magis pulchrfoedius = magis foed]
exaudi, exaudre
(exaudre est audrequod parvvce dcitur)
Mrcus (parv vce ad Titum): magister dcit m prvscrbere: erg litters mes legere potest.
At magister, qu verba Mrcexaudit , litters tusturps inquit legere nn possum, sed numerrepossum.(XVIII, 90-94)
-
8/3/2019 VOCABVLA CAPITVLI XVIII
16/21
16
dsum, deesse
in hc seri numerrumnus
numerusdeest.qu numerus est?
Mrcus (parv vce ad Titum): magister dcit m prvscrbere: erg litters mes legere potest.
At magister, qu verba Mrc exaudit, litters tusturps inquit legere nn possum, sed numerre possum:
quattuor litters deessecern. aspice: in vocbul prmet in vocbul postrm eadem littera Hdeest.(XVIII,90-95)
in sententi Mrc quattuor litterae dsunt:1: H
-
8/3/2019 VOCABVLA CAPITVLI XVIII
17/21
17
prem, premere
premere
stilum graviter prem, sed cra nimis dra est.
(XVIII, 111, 112)
effici, efficere
(efficere = facere ex aliqu r;facere ex aliqu mteri.)
ferrum est mteria dra ex qucultr:
gladi: stil: aliaeque rs multaeefficiuntur. (XVIII, 113-114)
-
8/3/2019 VOCABVLA CAPITVLI XVIII
18/21
18
animadvert, animadvertere
animadvertere aliquid est id vidrevel audre dque e statim certiorfer.
magister Mrcum iubet quinquisscrberevocbulum nsum
-
8/3/2019 VOCABVLA CAPITVLI XVIII
19/21
19
sign, signre
epistula signtur sign quodimprimitur in cr
signre epistulam est claudere eam cr
imprim, imprimere
imprimereest premere in aliqu r
magister
-
8/3/2019 VOCABVLA CAPITVLI XVIII
20/21
20
ita
=hc mod; e mod
discipulus quamque litteram cuiusque vocbul sc*=hc mod+legit:M-I m, L-E-S-: m-les, R-O r, M-A m, R-m, N-V-S
nus: R-m-nus
-
8/3/2019 VOCABVLA CAPITVLI XVIII
21/21
quater
(= x 4)
(= quattuor temporibus)
magister: scrbe quatervocbulum oppidum !
discipulus igitur quaterscrbit:
oppidum, oppidum, oppidum, oppidum
qunquis
(= x 5)
(= qunque temporibus)magister: scrbe qunquisvocbulum liber !
discipulus igitur qunquisscrbit:liber, liber, liber, liber, liber
sexis
(= x 6)
(= sex temporibus)
magister: scrbe sexisvocbulumpstor !
discipulus igitur sexisscrbit:pstor,pstor,pstor,pstor,pstor,pstor
decis
(= x 10)
(= decem temporibus)
magister: scrbe decisvocbulum nn !
discipulus igitur decisscrbit:nn, nn, nn, nn, nn,nn, nn, nn, nn, nn.
adverbium, -, n.
adverbiumappniturad verbumtemporle etindicat varis rs: tempus, locum, modum