19/02/2018

1

Mogućnosti za analizu rada kanalizacionog sistema u uslovima jakih kiša – primer iz

Beograda 30.5.2013.

Andrijana Todorović, dipl.građ.inž.

Mr Dragutin Pavlović , dipl.građ.inž.

Doc. Dr Jasna Plavšić , dipl.građ.inž.

Prof. Dr Dušan Prodanović , dipl.građ.inž.

Građevinski fakultet u Beogradu

VODOVOD I KANALIZACIJA 2013

Beograd 30.5.2013.

19/02/2018

2

Sadržaj

1. Analiza kiše 30.5.2013.

2. Protoci u Beogradskom kanalizacionom sistemu 30.5.2013.

3. Zaključci

ANALIZA KIŠE 30.5.2013.

19/02/2018

3

Raspoloživi podaci o kiši 30.5.2013.

• Podaci sa automatskih kišomera sa klackalicom

– Kišomeri koji su u nadležnosti RHMZ-a

• Podaci sa 8 kišomerao Podaci sa nekih kišomera nisu bili dostupni (npr. “Dušanovac”)

o Osmatranja sa kišomera “Vinča” su isključeni iz analize zbog velikog odstupanja od ostalih osmatranja

– Kišomer na eksperimentalnom poligonu Građevinskog fakulteta u Beogradu

Kišomerne stanice u nadležnosti RHMZ-a

Ukupne dnevne kiše 30.5.2013. na

razmatranim kišomernim stanicama koje su u nadležnosti RHMZ-a

19/02/2018

4

Eksperimentalni poligon GRF

• Eksperimentalni poligon – deo naučnog projekta Ministarstva prosvete i nauke Republike Srbije TR 37010 “Sistemi za odvođenje kišnih voda kao deo urbane i saobraćajne infrastrukture”

• Eksperimentalni poligon

– Kišomer sa klackalicom tipa “RIMCO” (“RIMCO-GRF”) i kišomer za osmatranje ukupnih dnevnih padavina

– Infiltracioni bazen

Kišomer “RIMCO-GRF”

19/02/2018

5

Sumarne linije kiše 30.5.2013.

0

5

10

15

20

25

ΣP

[mm

]

vreme

Sumarne linije pale kiše na području Begrada 30/5/2013

SREMCICA

PIONIR

RIPANJ

SLANCI

PETLOVO BRDO

MAKIŠ

UMKA

RHMZ

GRF

Analiza kiše – HTP krive

0

10

20

30

40

50

60

70

1 10 100

VIS

INA

PA

LE

KIŠ

E [

mm

]

TRAJANJE KIŠE [min]

HTP krive za stanicu "Vračar" i HTP kiše 30.5. osmotrene na kišomeru "RIMCO-GRF"

2god_Vracar

5god_Vracar

10god_Vracar

20god_Vracar

GRF_30_5_2013

19/02/2018

6

Analiza kiše – hijetogram

• Kiša osmotrena na kišomeru “RIMCO-GRF”– Prosečni 5-minutni intenziteti kiše

Bezdimenzionalne sumarne linije kiše

– Bezdimenzionalna sumarna linija prvih 60 min. kiše osmotrene na kišomeru “RIMCO-GRF”

– Poređenje sa bezdimenzionalnim sumarnim linijama kiše trajanja tk = 60 min. sa stanice “Vračar”

0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

0.7

0.8

0.9

1

0 10 20 30 40 50 60

P(t

) / T

(tk

=60

min

)

vreme [min]

Bezdimenzionalne sumarne linije kiše P(t) / P(tk = 60min)

Pr = 10%

Pr = 20%

Pr = 50%

Pr = 80%

Pr = 90%

RIMCO_GRF

19/02/2018

7

Radarski snimci 30.5.2013. LAWR Beograd

– LAWR radar

o UTC vreme (lokalno - 2h)

o Poluprečnici 30 km i 60 km u odnosu na položaj radara na Košutnjaku

0

5

10

15

20

25

ΣP

[m

m]

vreme

Sumarne linije pale kiše na području Begrada 30/5/2013

SREMCICA

PIONIR

RIPANJ

SLANCI

PETLOVO BRDO

MAKIŠ

UMKA

RHMZ

GRF

Kiša 30.5.2013.

• Intenzivna kiša (imax > 1.7 mm/min) praćena gradom

• Visine pale kiše tokom prvih 10 min. odgovaraju kišama 2-godišnjeg povratnog perioda prema HTP krivama za stanicu “Vračar”

• Napredna kiša – veliki deo ukupne kiše je pao tokom prvih 10 minuta

– Prema obliku kiša 30.5.2013. ima povratni period > 10 godina

19/02/2018

8

PROTOCI U BEOGRADSKOM KANALIZACIONOM SISTEMU 30.5.2013.

Merna mesta u Beogradskoj kanalizaciji (1)

1. Sajmište2. Lasta

3. Ušće4. Dorćol

5. Istovarište6. Ada Huja 1

7. Ada Huja 2 8. Višnjica

19/02/2018

9

Merna mesta u Beogradskoj kanalizaciji (2)

• Merno mesto “Istovarište”o Opšti kanalizacioni sistem

o Asl = 1112 ha

o Jajasti presek širine 3 m i visine 4.5 m

• Merno mesto “Višnjica”o Otpadne vode sa područja Višnjičke banje

Od 2007. priključen je Mirijevski kolektor

o Asl = 115.6 ha

o Kružni presek prečnika 800 mm

Protoci u Beogradskoj kanalizaciji 30.5.2013.

• Merno mesto “Istovarište”

– Došlo je do prekida u komunikciji sa bazom – podaci su ostali sačuvani na internoj memoriji logera

• Merno mesto “Višnjica”

– Dostupni podaci o protocima nakon 15:00 h (zbog prekida u napajanju el. energijom)

19/02/2018

10

Protoci 30.5.2013. – “Istovarište”

Upozorenje: Kolektor pod usporom!!!

Protoci 30.5.2013. – “Višnjica”

0

5

10

15

20

25

ΣP

[m

m]

vreme

Sumarne linije pale kiše na području Begrada 30/5/2013

SREMCICA

PIONIR

RIPANJ

SLANCI

PETLOVO BRDO

MAKIŠ

UMKA

RHMZ

GRF

o“Višnjica” – upotrebljene vode sa područja Višnjičke banjeo 2007. priključen je i Mirijevski kolektor : upotrebljene i atmosferske vode

19/02/2018

11

Osmotreni protoci 30.5.2013.

• Merno mesto “Istovarište”

– Tečenje pod pritiskom u periodu maksimalnih protoka

– Merno mesto pod usporom - potrebno je održavanje izliva

– Pouzdanost• Delineacije slivnog područja

• Poznavanja prostorne raspodele padavina

• Merenja protoka

• Merno mesto “Višnjica”

– Pojava pikova hidrograma tokom popodneva odgovara pojavi kiše osmotrenoj na stanici “Pionir”

Merno mesto “Istovarište” - presek

19/02/2018

12

ZAKLJUČCI

Zaključci

• Analiza rada kanalizacionog sistema u uslovima intenzivnih kiša zahteva više podatkaka merenja u sistemu

• Potrebna je finija prostorna rezolucija osmatranja padavina

• Merenja protoka u kanalizacionom sistemu– Veći broj mernih mesta

– Pouzdanost rada opreme

19/02/2018

13

HVALA NA PAŽNJI

Autor fotografije Thomas Einfalt,I nagrada na foto – takmičenju u okviru UDM 2012 u Beogradu