W Jakim sensie Mojżesz dawał Izraelitom do picia wodę z prochem zezłotego cielca?

W Jakim sensie Mojżesz dawał Izraelitom do picia wodę z prochem ze złotego cielca? Nie był to przejaw jakiegoś prymitywnego odruchu dzikich ludzi, czy pozostałość po pogańskich wierzeniach. Decyzja Mojżesza opierała się na głebokim zrozumieniu natury ludzkiej, którego to zrozumienia niewątpliwie udzielił mu Bóg, ponieważ jest źródłem wszelkiej mądrości i każdemu jej chętnie udziela (Jakuba 1:5). Zanim przejdę do rzeczy, najpierw postaram się wyjaśnić na czym polegało to rozrzucenie prochu ze startego złotego cielca nad wodami. Można to zrozumieć badając szerzej kontest biblijny, ponieważ: „Całe Pismo jest natchnione przez Boga” (2Tm 3:16). W Księdze Wyjścia czytamy:

Wyjścia 32:19-20

„Gdy więc [Mojżesz] zbliżył się do obozu i zobaczył cielca oraz tańce, Mojżesz zapłonąłgniewem i natychmiast wyrzucił tablice ze swych rąk, i roztrzaskał je u stóp góry.

Potem wziął cielca, którego uczynili, i spalił go w ogniu, i starł go na proch, po czym go rozsypał na powierzchnię wód i kazał to pić synom Izraela."

W Księdze Powtórzonego Prawa znajdujemy bardziej szczegółowe wyjaśnienie tego, co konkretnie uczynił Mojżesz:

• Powtórzonego Prawa 9:21

"I wasz grzech, który uczyniliście — tego cielca — wziąłem i spaliłemw ogniu, i skruszyłem, dokładnie go rozcierając, aż stał się miałki jak proch;

potem wyrzuciłem ten jego proch do potoku, który spływał z góry."

Mojżesz wrzucił proch z cielca do potoku przy którym zatrzymali się Izraelici, rozsypując go nad jego powierzchnią. Izraelici, a w tym zapewne i sam Mojżesz, pili z tego potoku zaspakając naturalne pragnienie. Najprawdopodobniej rozbili przy nim obóz, ponieważ mieli tam pozostać przez dłuższy czas. W jakim więc sensie grzeszni Izraelici pili wyrzucony do niego proch?

Każdy z nas wie jak szybko płyną gorskie potoki, zwłaszcza te, które spływają z góry, więc jest oczywiste, że proch z cielca został porwany z nurtem i pod jego wpływem wymieszany z piaskiem z dna rzeczki. Izraelici nie mogli więc pić wody z drobinami złota w sensie dosłownym. Zanim wyjaśnię znaczenie picia 'wody ze złotem', najpierw wytłumaczę dlaczego Mojżesz starł cielca na proch. Odpowiedź na to pytanie znajdujemy w Księdze Powtórzonego Prawa:

Powtórzonego Prawa 7:25

”Ryte wizerunki ich bogów macie spalić ogniem. Nie wolno ci pożądać srebraani złota będącego na nich ani go sobie brać, żebyś czasem nie został przez

nie usidlony; jest to bowiem obrzydliwością dla Jehowy, twego Boga.”

W jakim sensie Izraelita mógł zostać usidlony przez złoto pochodzące z wizerunków pogańskich bóstw? Bałwochwalcza religia Egipcjan, którzy za bogów uznawali krowy, bykii inne zwierzęta, niewątpliwie wywarła na Izraelitów wielki wpływ i przyczyniła się do tego, że wkrótce po wyzwoleniu z Egiptu zaczęli wielbić cielca. Potwierdzają to słowa Szczepana: „W swych sercach zawrócili do Egiptu, mówiąc do Aarona: ‚Uczyń nam bogów,aby szli przed nami. [...]’ Toteż w owych dniach uczynili cielca i przynieśli temu bożkowi ofiarę, i zaczęli się cieszyć z dzieł swoich rąk” (Dz 7:39-41).

Długotrwały kult bałwochwalczy może pozostawiać w psychoce człowieka niezagojone do końca ślady, które łatwo mogą się otworzyć u osób, które jeszcze nie są 'zakorzenione i umocnione' w prawdziwym wielbieniu Boga (Efez. 3:14-17,Prz. 12:3). Ten fakt uzmysławianam apostoł Paweł pisząc o braciach posiadających słabe sumienia: „Dobrze jest nie jeść mięsa ani nie pić wina, ani nie czynić niczego, czym twój brat się gorszy” (Rzymian 14:14, 20, 21). A zatem „my [...], którzy jesteśmy silni, powinniśmy znosić słabości tych, którzy nie są silni, a nie mieć upodobania w samych sobie. Niech każdy z nas podoba się bliźniemuw tym, co jest dobre, ku jego zbudowaniu” (Rzymian 15:1, 2). 1 Koryntian 10:23 -29 „Wszystko wolno, ale nie wszystko jest korzystne.Wszystko wolno, ale nie wszystko buduje. Niech każdy szuka korzyści nie swojej własnej, lecz drugiego. Wszystko, co jest sprzedawane w jatkach mięsnych, jedzcie, o nic nie wypytując ze względu na wasze sumienie; bo „do Jehowy należy ziemia i to, co ją napełnia”. Jeżeli zaprasza was ktoś z niewierzących, a wy chcecie pójść, jedzcie wszystko, co przed wami postawiono, o nic niewypytując ze względu na wasze sumienie. Ale gdyby ktoś wam rzekł: „To zostało złożone w ofierze”, nie jedzcie ze względu na tego, który to wyjawił, i ze względu na sumienie. „Sumienie”, mówię, nie twoje, lecz cudze.”

Nakaz niszczenia pogańskich wizerunków religijnych oraz tego, aby nie pożądać z nich złota i srebra (Powtórzonego Prawa 7:25) ma związek z niebezpieczeństwem powrotu do plugawych kultów religijnych, takich np., których wyznawcy składali w ofierze własne dzieci (Jer 7:31; 32:35). Od czasu do czasu popadający w zabobonny lęk Izraelici mogliby zacząć czcić przedmioty wykonane ze złota uzyskanego z przetopionego bożka, np. praktykować jakiś rytuał podczas którego pito by z kielicha odlanego z takiego metalu. Więc prawo to zostało dane dla dobra ludu Bożego i było bardzo uzasadnione biorąc pod uwagę późniejsze poczyniania Izraelitów.

Przykład z kielichem, jaki powyżej przytoczyłem nie jest oderwany od rzeczywistości. Wielu tak zwanych chrześcijan spędzało życie na poszukiwaniu różnych relikwi, które miały ich cudownie leczyć, lub obdarzać ponadnaturalnymi właściwościami w tym nieśmiertelnością. Możemy poczytać o tym w różnych legendach. Najbardziej znana jest chyba ta o poszukiwaczach świętego Graala, kielicha z którego Jezus miał pić podczas ostatniej wieczerzy.

Boży przeciwnik Szatan doskonale zdaje sobie sprawę z ludzkich słabości. W chwili śmierciMojżesz miał 120 lat. Został pogrzebany przez Jehowę w miejscu, które nigdy nie zostało zidentyfikowane (Pwt 34:5-7). Prawdopodobnie chodziło o to, by Izraelici nie uwikłali się w fałszywy kult, czyniąc z jego grobu sanktuarium. Najwyraźniej Diabeł chciał wykorzystać ciało Mojżesza do takiego celu, gdyż chrześcijański uczeń Juda, przyrodni bratJezusa Chrystusa, napisał: „Kiedy zaś archanioł Michał miał zatarg z Diabłem i toczył spór co do ciała Mojżesza, nie śmiał go osądzić obelżywymi wyrazami, lecz rzekł: ‚Niech cię zgromi Jehowa’” (Judy 9)

Niedaleko granicy z Edomem Izraelici zbontowali się przeciwko Bogu za co Jehowa zesłał na nich plagę węży. Gdy Izraelici okazali skruchę i Mojżesz wstawił się za nimi, Jehowa

kazał mu sporządzić wizerunek węża i umieścić go na słupie sygnałowym. Dzięki temu „jeśli wąż kogoś ukąsił, ten zaś utkwił wzrok w miedzianym wężu, to pozostawał przy życiu” (Lb 21:4-9; 1Ko 10:9). Takie było przeznaczenie tego wizerunku, ale Izraelici zachowali miedzianego węża, a później zaczęli oddawać mu niestosowną cześć i ‛kadzili przed nim dymem ofiarnym’. Ponieważ zrobili z niego bożka, więc gdy judzki król Ezechiasz (745-717 p.n.e.) przeprowadzał reformy religijne, kazał doszczętnie rozbić tego ponad 700-letniego węża (2 Królów 18:4).

Dlaczego Mojżesz napisał, że kazał pić Izraelitom wodę ze sproszkowanym cielcem? W dalszej części Biblii znadujemy podobne relacje, które nam uzmysławiają praktyczny cel tego typu czynów, jak i ich symboliczne znaczenie:

2 Królów 23:6-8

"Ponadto wyniósł święty pal z domu Jehowy na obrzeża Jerozolimy, do doliny potokuKidron, i spalił go w dolinie potoku Kidron, i starłszy go na proch, rzucił jego proch namiejsce, gdzie się grzebie synów ludu. [….] Potem sprowadził wszystkich kapłanów

z miast Judy, by wyżyny, na których za sprawą kapłanów wznosił się dym ofiarny, przestałysię nadawać do oddawania czci, od Geby aż po Beer-Szebę”

Proch w Biblii ma wiele znaczeń. Ponieważ ludzie utracili doskonałość, proch czasami symbolizuje ich słabość i ułomność. Bóg okazuje miłosierdzie tym, którzy się Go boją,

‛pamiętając, że są prochem’ (Ps 103:13, 14; Rdz 18:27). Proch wyobraża również śmiertelność ludzi, gdyż po śmierci „wracają do swego prochu” (Ps 104:29; Kzn 3:19, 20; 12:1, 7). W związku z tym niekiedy i grób bywa przenośnie nazywany „prochem” (Ps 22:29; 30:9). Proch może też wskazywać na stan poniżenia. Jehowa „z prochu podnosi maluczkiego” (1Sm 2:8; Ps 113:7). Proch jako jest przerdstawiany w Biblii, jako oznaka żałości i symbol upadku. (Lam 2:10, (Iz 47:1, Obj 18:17-19). Rozsypanie prochu ze zniszczonych wizerunków pogańskich na grobach ich kapłanów uzmysławiało Izraelitom, że ich bogowie są martwi i nic nie warci. Natomiast wrzucenie przez Mojżesza prochu ze startego cielca do strumienia być może miało uzmysławiać Izraelitom, że nie różni się ono od tego znajdowanego w nim podczas przesiewania piasku. Że jest jednym z pierwiastków ziemi, którą stworzył Prawdziwy Bóg Jehowa a nie bogiem, którego można czcić. Wodę taką pije się na co dzień i nie wyrządza ona nikomu szkody, ani nie obdarza żadnego człowieka nadnaturalnymi możliwościami.

Proch ma też w Biblii związek ze skruchą. Kiedy Hiob odwoływał to, co bez zrozumienia mówił, przedkładając Bogu argumenty w swojej sprawie, oświadczył: „Kajam się w prochu i popiele” (Hi 42:1, 3, 6). Zmuszenie wrogów do ‛lizania prochu’ oznaczało ich pokonanie i całkowite podporządkowanie (Ps 72:9; Mi 7:16, 17). Rzucanie prochu w powietrze lub na kogoś było przejawem zdecydowanego potępienia. W niektórych częściach Azji do dziś panuje zwyczaj rzucania prochem w przestępcę na znak, że żąda się jego ukarania. Motłoch zebrany w Jerozolimie, bezpodstawnie rozwścieczony pewnymi słowami Pawła, wyrażał swą wrogość do niego, ‛miotając proch w powietrze’. Słysząc okrzyki tych ludzi i widząc ich gniewne gesty, dowódca wojskowy szybko się zorientował, jak negatywnie są nastawieni do Pawła (Dz 22:22-24 zobacz też: 2Sm 16:5-13).

Można więc założyć, że kiedy Mojżesz kazał Izraelitom pić wodę z potoku nad którym rozsypał proch ze złotego cielca, to oznaczło, że nakazał im skruchę i pokutę. Woda, czy jej picie ma w Biblii wiele znaczeń. Pismo Święte mówi o „wodzie żywej”, którą jest życiodajna prawda z Biblii (Jana 7:38, Jeremiasza 2:13). Mówi też o Kielichu, który często symbolizuje odpłatę od Boga lub Jego gniew. Z takiego kielicha mają pić niegodziwcy: poszczególni ludzie, całe miasta, a nawet ludy i narody (Ps 11:6; 75:8; Iz 51:17, 22; Jer 25:12-29; 51:41; Lam 4:21; Obj 14:9, 10; 16:19; 18:5-8). Na przykład starożytny Babilon był w ręku Jehowy symbolicznym „złotym kielichem”, z którego wiele narodów miało wypić gorycz porażki (Jer 51:7).

Z podobną sytuacją mamy do czynienia, kiedy król Dawid nie chciał pić wody, którą z narażeniem życia przynieśli mu jego słudzy czym potępił tak brawurowe działanie. Dawid cenił zasady, na których opierało się Prawo Mojżeszowe, i chciał zgodnie z nimi żyć. Rozważmy, co się wydarzyło, gdy wyraził pragnienie ‛napicia się wody z cysterny betlejemskiej’. Trzej jego mocarze przedarli się do miasta okupowanego wtedy przez Filistynów i przynieśli mu wodę. Jednak „Dawid nie chciał jej pić, lecz wylał ją dla Jehowy”. Dlaczego? Wyjaśnił: „Jest nie do pomyślenia, przez wzgląd na mojego Boga, żebym to uczynił! Czyż miałbym pić krew tych mężów — kosztem ich dusz? Przynieśli ją bowiem z narażeniem swych dusz [życia]” (1 Kron. 11:15-19).

Dawid wiedział, że według Prawa krew powinna być wylewana dla Jehowy, a nie spożywana. Rozumiał też, dlaczego było to słuszne. Pamiętał, że „dusza ciała jest we krwi”. Ale tu chodziło o wodę, nie krew. Dlaczego więc Dawid nie chciał jej pić? Pojmował zasadękryjącą się za tym przepisem. Woda ta była dla niego tak cenna, jak krew owych trzech ludzi. Dlatego nie wyobrażał sobie, że mógłby ją wypić. Uznał, że musi ją wylać na ziemię (Kapł. 17:11; Powt. Pr. 12:23, 24). Pisarze Ksiąg biblijnych często posługiwali się metaforami czy personifikacjami w celu uwydatnienia jakichś myśli. Mojżesz mógł postąpićtak samo.

Po wydarzeniu związanym z kultem złotego cielca Jehowa nie odrzuciuł swojego ludu, więcsłowa Mojżesza należy rozumieć, jako nakaz okazywania skruchy oraz ostrzeżenia, że w razie braku pokuty (prawych uczynków odpowiadających skrusze) Izraelici będą pić „z kielicha gniewu Bożego” (Jer 25:15, 17, 20, 21). Innymi słowy ponosić skutki bezbożnego postępowania: Przysłów 1:31 „ Dlatego będą spożywać owoc swej drogi i nasycą się własnymi radami.".

Z czego był wykonany złoty cielec?

Szkielet złotego cielca został prawdopodobnie wyrzeźbiony z drewna i następnie powleczony złotem. Spalono więc samo rusztowanie, natomiast złotą blachę starto na proch i rozsypano nad wodą. W Biblii wielokrotnie opisano taki sposób wykonywania różnych przedmiotów. W przybytku zgodnie ze wskazówkami Bożymi zbudowano dwa ołtarze:

Ołtarz kadzielny (nazywany też „złotym ołtarzem”; Wj 39:38) był wykonany z drewna akacjowego, a jego wierzch i boki zostały pokryte złotem:

Wyjścia 30:7-9

„I wykonasz ołtarz, który będzie miejscem do spalania kadzidła; wykonasz go z drewnaakacjowego. Ma być czworokątny, długi na łokieć i szeroki na łokieć, a wysoki na dwa

łokcie. Jego rogi będą z niego wystawać. I pokryjesz go szczerym złotem, jego wierzch iboki dookoła oraz jego rogi; i wykonasz do niego dookoła złote obramowanie."

Ołtarz całopalny, który był zbudowany z drzewa akacjowego i powleczony miedzią:

Wyjścia 27:1-8

„I wykonasz ołtarz z drewna akacjowego, pięć łokci długi i pięć łokci szeroki. Ołtarz mabyć kwadratowy, wysoki na trzy łokcie. I wykonasz rogi na jego czterech narożnikach. Rogi

te będą z niego wystawać; i pokryjesz go miedzią.”

W podobny sposób została wykonana Arka Przymierza:

Wyjścia 25:10, 11

„I wykonają Arkę z drewna akacjowego, dwa i pół łokcia długą i półtora łokcia szeroką, ipółtora łokcia wysoką. I pokryjesz ją szczerym złotem. Masz ją pokryć wewnątrz i na

zewnątrz, wykonasz też na niej wokoło złote obramowanie.”

http://wol.jw.org/pl/wol/d/r12/lp-p/1200000867

"Ów lany cielec niekoniecznie był cały ze złota. Izajasz wspomniał o lanym posągu, któryrzemieślnik pokrywa złotem (Iz 40:19). Być może więc cielec ten był zrobiony z drewna i

potem tylko pokryty złotem. Gdy później Mojżesz go spalił, drewniany środek się zwęglił, awarstwa złota częściowo lub całkowicie się stopiła. To, co zostało, czyli złoto i węgiel

drzewny, starto na proch, który Mojżesz rozsypał po wodzie (Wj 32:20; Pwt 9:21).

Bałwochwalcza religia Egipcjan, którzy za bogów uznawali krowy, byki i inne zwierzęta, niewątpliwie wywarła na Izraelitów wielki wpływ i przyczyniła się do tego, że wkrótce po wyzwoleniu z Egiptu zaczęli wielbić cielca. Potwierdzają to słowa Szczepana: „W swych sercach zawrócili do Egiptu, mówiąc do Aarona: ‚Uczyń nam bogów, aby szli przed nami. (...)’ Toteż w owych dniach uczynili cielca i przynieśli temu bożkowi ofiarę, i zaczęli się cieszyć z dzieł swoich rąk” (Dz 7:39-41)."

Dlaczego tylu Izraelitów zginęło od miecza?

Odnośnie zabitych mieczem z rozkazu Mojżesza, to zanim zapłacili życiem za swój, popełniony z premedytacją grzech mogli okazać sruchę. Jehowa w swoim miłosierdziu dał im taką szansę i większość Izraelitów z niej skorzystała, w tym wszyscy synowie Lewiego. Proszę mieć na uwadze, że ci wszyscy ludzie jeszcze niedawno widzieli na własne oczy cuda i znaki, jakich dokonał Bóg, aby ich wyzwolić z Egiptu, więc ich grzech tym bardziej okazał się ciężki. Izraelici wykonali złotego cielca i nazwali go imieniem Boga „JeHoWaH” czym ośmieszali prawdziwe wielbienie w oczach wrogów Izraela i narażali cały naród na brak Bożego błogosławieństwa, co mogło pociągnąc za sobą ofiary w starciu z nimi. Czy to mało, żeby zasłużyć na śmierć? W dodatku kompletnie nie poczuwali się do winy! Nawet w dzisiejszym świecie szpiedzy i dywersanci, którzy działają na szkodę swojego narodu, są pociągani do odpowiedzialności i karani śmiercią. Niemniej czasami okazuje się łaskę tym, którzy okażą skruchę.

Wyjścia 32:25

„I Mojżesz zobaczył, że lud się rozzuchwalił, gdyż Aaron pozwolił im się rozzuchwalić kuhańbie wśród ich przeciwników. Wówczas Mojżesz stanął w bramie obozu i rzekł: „Kto jest

po stronie Jehowy? Do mnie!” I zaczęli się przy nim zbierać wszyscy synowie Lewiego.Powiedział więc do nich: „Oto, co rzekł Jehowa, Bóg Izraela: ‚Niech każdy z was przypasze

miecz do swego boku. Przejdźcie i wróćcie od bramy do bramy w obozie, i zabijcie —każdy swego brata i każdy swego bliźniego, i każdy swego najbliższego znajomego’”."

Jak wspomniałem grzech osób, które wykonały złotego cielca był bardzo ciężki, ponieważ widzieli cuda i znaki, jakich dokonał Jehowa. Podobnego grzechu dopuścili się przeciwnicy Jezusa:

Mateusza 12: 22-32

„Potem przyprowadzili do niego [Jezusa] człowieka, który był opętany przez demona, ślepyi niemy; i uleczył go, tak iż ów niemowa mówił i widział. A całe te tłumy niezmiernie się

zdumiały i zaczęły mówić: „Czyż to nie jest Syn Dawida?” Słysząc to, faryzeuszepowiedzieli: „Ten człowiek nie wypędza demonów inaczej, jak tylko za sprawą Beelzebuba,

władcy demonów” Znając ich myśli, rzekł do nich: „[….] Ale jeśli ja duchem Bożymwypędzam demony, to istotnie zaskoczyło was królestwo Boże.[…..]. Dlatego wam mówię:

Wszelkiego rodzaju grzech i bluźnierstwo będą ludziom przebaczone, ale bluźnierstwoprzeciw duchowi nie będzie przebaczone."

Zarówno starożytni Izraelici za czasów Mojżesza, jak i faryzeusze i uczeni w Piśmie w czasach Jezusa, zlekweważyli i odnieśli się z pogardą do jawnych dla nich przejawów działania Boga. Istnieją dwa rodzaje podłości z tych, jakich człowiek może się dopuścić: Podłość w wyniku niedoskonałości i taka jest przez Boga wybaczana po okazaniu skruchy. Oraz podłość, która jest wynikiem premedytacji. Trwanie w takiej postawie jest karane

śmiercią: „Każdy jest doświadczany, gdy go pociąga i nęci jego własne pragnienie. Potem pragnienie, gdy stanie się płodne, rodzi grzech; z kolei grzech, gdy zostanie popełniony, wydaje śmierć” (Jak 1:13-15). Ponieważ: „Zapłatą, którą płaci grzech, jest śmierć” (Rz 6:23).

Jana 11:45-53

„ Dlatego też wielu Żydów, którzy przyszli do Marii i zobaczyli, co uczynił, uwierzyło wniego; 4ale niektórzy z nich poszli do faryzeuszy i opowiedzieli im, co Jezus uczynił. Wtedynaczelni kapłani i faryzeusze zebrali Sanhedryn i zaczęli mówić: „Co mamy uczynić, skoro

ten człowiek dokonuje wielu znaków ? Jeżeli go tak pozostawimy, wszyscy w niegouwierzą i przyjdą Rzymianie, i zabiorą zarówno nasze miejsce, jak i nasz naród”. [….] Od

tego więc dnia naradzali się, aby go zabić.”

Jana 9:41

„Jezus rzekł do nich [faryzeuszy]: ‚Gdybyście byli ślepi, nie mielibyście grzechu. Ale terazmówicie: „Widzimy”. Wasz grzech pozostaje’” (Zobacz też: Dziejach Apostolskich 17:30).

Porównaj:

Liczb 14:11

„W końcu Jehowa rzekł do Mojżesza: „Jak długo lud ten będzie mnie traktował bezszacunku i jak długo nie będą mi wierzyć mimo wszystkich znaków, których pośród nich

dokonałem?"Sprawdziła się biblijna zasada:

Łukasza 12:48

„Komu wiele dano, od tego wiele wymagać się będzie; a komu wiele zlecono, tym więcejod niego żądać będą.”

Dlaczego wędrówka Izraelitów przez pustynię trwała aż 40 lat?

Czterdziestoletnia wędrówka Izraelitów przez pustynię nie była pierwotnym zamierzeniem Bożym, oni mieli tam dotrzeć szybko i sprawnie. Na własne życzenie sobie ją wydłużyli. Tutaj można obejrzeć film na podstawie sprawozdania biblijnego, który wyjaśnia przyczynętej tułaczki:

https://www.jw.org/pl/publikacje/filmy/szanuj-w%C5%82adz%C4%99-jehowy/

Przyczyna kary:

http://wol.jw.org/pl/wol/d/r12/lp-p/1200002523

"Izraelici rozłożyli się obozem na pustkowiu Paran. Stamtąd Mojżesz wysłał 12 mężczyzn, by przeszpiegowali Ziemię Obiecaną; jednym z nich był Jozue (inaczej Hoszea lub Jehoszua). Po 40 dniach tylko Jozue i Kaleb zdali pozytywną relację. Pozostałych 10 zwiadowców zniechęcało Izraelitów, twierdząc, że nie mają szans pokonać silnych mieszkańców Kanaanu. W rezultacie cały obóz zaczął szemrać. Wtedy Jozue i Kaleb rozdarli swe szaty i starali się rozproszyć obawy ludu oraz przestrzegli go przed buntem. Ale ich odważne wystąpienie, wynikające z przekonania, że Jehowa potrafi dotrzymać słowa, nie poskutkowało. Doszło do tego, że „całe zgromadzenie mówiło o obrzuceniu ich kamieniami” (Lb 13:2, 3, 8, 16, 25 do 14:10).

Za bunt Jehowa skazał Izraelitów na 40-letnią wędrówkę po pustkowiu, podczas której mieliumrzeć wszyscy objęci spisem mężczyźni od 20 roku wzwyż (nie dotyczyło to Lewitów, którzy nie podlegali obowiązkowi służby wojskowej razem z innymi Izraelitami; Lb 1:2, 3, 47). Ze spisanych mężczyzn tylko Jozue i Kaleb mieli wejść do Ziemi Obiecanej."

Korzystałem z następujących materiałów:

http://wol.jw.org/pl/wol/d/r12/lp-p/1200001737?q=proch+z%C5%82oto&p=par#h=8

Proch

http://wol.jw.org/pl/wol/d/r12/lp-p/1200001233

Kielich

http://wol.jw.org/pl/wol/d/r12/lp-p/1200004555

Proch i miłosierdzie Boże

http://wol.jw.org/pl/wol/d/r12/lp-p/202016288

„Naucz mnie spełniać wolę twoją”

http://wol.jw.org/pl/wol/d/r12/lp-p/2012842

Miecz

http://wol.jw.org/pl/wol/d/r12/lp-p/202016444