w numerze: proponuje nowo - · pdf filemagiczne drzewo [film] / scen., reż. andrzej maleszka....

2222 Podlaskie Wieści Oświatowe marzec 2012

W numerze:

Kurki pieski i kaczuszki [Dokument dźwiękowy] : rytmizujące zabawy dla ma-łych dzieci / Przemek Kieżel i Maciej Kie-rył. Białystok: Andromeda Records, 2009. Na płycie znajdują się utwory, w których występują naturalne odgłosy przy-rody, a także odgłosy zwierząt domowych, które są wplecione w muzykę tworząc nie-powtarzalną koncepcję artystyczną. Dosko-nała pozycja dla najmłodszych, dzięki której dziecko zapoznaje się z otaczająca przyro-dą. Publikacja składa się z płyty i książki.

Kolekcjonerzy mocnych wrażeń [Film] : moda na dopalacze / reż. i scen. Renata Zając. Kraków: Wydawnictwo WAM – Studio Inigo, 2011. Film edukacyjny ukazujący, co tak naprawdę kryją w sobie magiczne pigułki, czy susz roślinny zawiera toksyczne środki o charakterze psychodelicznym. Uświada-mia również, z jakimi konsekwencjami muszą się liczyć osoby sięgające po dopala-cze. Film jest adresowany przede wszyst-kim do młodzieży szkół gimnazjalnych i średnich.

Magiczne drzewo [Film] / scen., reż. Andrzej Maleszka. Warszawa: Telewi-zja Polska, 2007. Cykl filmów fantastycznych składa-jący się z siedmiu niesamowitych historii o przedmiotach wykonanych z magicznego drzewa, obdarzonych zdumiewającymi właściwościami. W każdym odcinku pozna-jemy niesamowitą historię magicznego przedmiotu oraz ludzi, do których trafił wywołując w ich życiu lawinę tajemniczych zdarzeń. Film jest zwykłą, ale porządnie zrealizowaną bajką, z czarnobiałym podzia-łem na dobro i zło. Ekranizacja dla całej rodziny.

Oprac. Małgorzata Kakareko-Wiszowata

Biblioteka Pedagogiczna CEN proponuje nowości:

Edukacja:

Wyniki ankiety skierowanej do dyrektorów szkół

dla młodzieży ................................................... 4

Jak wychowują podlaskie szkoły? – informacja

na podstawie ewaluacji zewnętrznych

przeprowadzonych w roku szkolnym 2010/11 ... 6

Ewaluacja jako element lokalnej polityki

oświatowej ....................................................... 8

„I love my Town” – „Kocham swoje miasto”

– edukacja regionalna w ramach projektu

eTwinning ...................................................... 10

Nauczanie i wychowanie:

Bezpieczeństwo dziecka w szkole .................... 12

Gimnazjum z sukcesami .................................. 13

Propozycje wychowawcze ............................... 16

Wydarzenia:

30. rocznica stanu wojennego 13 grudnia

1981 r. ........................................................... 18

Jubileusze w Łomży ......................................... 20

Prezentacje:

Wypoczynek zimowy w woj. podlaskim ........... 22

Wesołe ferie z tradycją! Na szczęście, na zdrowie,

na ten święty Szczepan! .................................. 24

Wypoczynek zimą ........................................... 26

marzec 2012 Podlaskie Wieści Oświatowe 3333

Szanowni Państwo Dyrektorzy i Nauczyciele W ostatnich tygodniach temat likwidacji szkół dominował w dyskusjach społecznych i nie schodził w czołówek doniesień medialnych. Niektóre spośród przedstawianych tam faktów, argumentów i ocen skłaniają do polemiki. Jednym z nich był zarzut o braku dialogu. Nie chcę oceniać, czy dialog między wła-dzami samorządowymi a przedstawicielami społeczności szkolnych i związkami za-wodowymi był wystarczający, ale nie mogę zgodzić się z tak kategorycznym stwier-dzeniem o jego braku. Pragnę też zauważyć, że istnieją pewne warunki konieczne do prowadzenia dialogu, które powinny spełniać wszystkie uczestniczące w nim strony.

Należą do nich m.in.: uznanie oczywistych faktów za punkt wyjścia do dyskusji, słuchanie się nawzajem i od-noszenie się do argumentów stron, unikanie manipulowania faktami i emocjami dla uzasadnienia swoich racji, nie oskarżanie się o złe intencje.

Podobno w 2012 roku uchwały o likwidacji „sypią się jak z rękawa”, padł „absolutny rekord” ilości za-mykanych szkół (około 120) i do końca lutego radni mieli „ostatecznie zdecydować” o ich losie.

Tymczasem, w lutym podejmowane są uchwały o zamiarze likwidacji. Decyzja o likwidacji wymaga przyjęcia nowej uchwały, z reguły po upływie co najmniej miesiąca. W ostatnich latach tylko nieco ponad 70% uchwał intencyjnych przyjęto następnie jako uchwały o likwidacji.

O rekordowym wyniku można mówić porównując go z poprzednim jeżeli obydwa zostały ustanowione na tych samych warunkach. Liczby uchwał dotyczących likwidacji podejmowanych w roku 2012 nie wolno po-równywać z tymi z roku 2011. Zdecydowana większość (ok. 70%) tych z roku 2012 odnosi się do szkół likwi-dowanych lub przekształcanych z mocy ustawy z 19 sierpnia 2011, która obowiązuje dopiero od roku 2012. To tak, jakby porównywać rekordowe wyniki w dwóch różnych konkurencjach sportowych. Natomiast liczba uchwał odnoszących się do szkół innych niż te, których dotyczy znowelizowana ustawa oświatowa – wynosi 35. W roku 2007 takich uchwał było 39, a w 2008 – 32. Czy te fakty i liczby i uzasadniają twierdzenia o „ostatecznej”, „masowej” i „absolutnie rekordowej” fali likwidacji? Oczywiście nie, ale jak efektownie brzmią jako tytuły i hasła.

W dyskusji o likwidacji szkół poddawano w wątpliwość argumenty demograficzne. Padło stwierdzenie, że „w tej chwili nie występuje niż demograficzny młodzieży w wieku ponadgimnazjalnym”. Tymczasem, w ciągu ostatnich 10 lat liczba uczniów w wieku 16-18 lat w województwie podlaskim zmniejszyła się o ok. 30%. Natomiast, w tym samym czasie liczba szkół ponadgimnazjalnych nie zmieniła się. W ciągu najbliższych 5 lat liczba młodzieży w tym wieku zmniejszy się o dalsze ok. 17%. Władze samorządowe planując zamykanie szkół argumentują to potrzebą dostosowania sieci szkół nie tylko do nadchodzących zmian demograficznych, ale przede wszystkim (dysponując nadmiernie rozbudowaną bazą) do aktualnych potrzeb wynikających z niżu demograficznego z lat poprzednich.

Jerzy Kiszkiel

Podlaski Kurator Oświaty

Miesięcznik Kuratorium Oświaty w Białymstoku Rynek Kościuszki 9, 15-950 Białystok

Tel. (85) 748 48 48, fax (85) 748 48 49 e-mail: [email protected]

www.kuratorium.bialystok.pl Skład kolegium redakcyjnego: Bożena Arłukiewicz, Maryla Boćkowska, Grażyna Czyżewska, Dariusz Daniluk, Jolanta Górska, Tadeusz

Halicki, Maritta Kossakowska, Jolanta Lenkiewicz-Broda, Marek Onoszko, Krzysztof Ostrowski, Lucja Orzechowska, Barbara Pietraszuk, Alicja Witkowska.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych, zastrzega sobie prawo redagowania nadesłanych tekstów i zmiany tytułów, nie od-powiada za treść zamieszczonych reklam i ogłoszeń.

Skład i druk: Wydawnictwo PRYMAT, Mariusz Śliwowski, Białystok, ul. Zwycięstwa 26 c lok. 7,tel. (85) 869 14 87, 602766304, e-mail: [email protected], www.prymat.biasoft.net.


W lutowym numerze Podlaskich Wieści Oświatowych przedstawiliśmy Państwu wyniki ankiety skierowanej do dyrektorów szkół publicznych i niepublicznych województwa podla-skiego dotyczące klasyfikacji uczniów w roku szkolnym 2010/2011. W bada-

niu tym pozyskaliśmy też informacje o prowadzonym przez dyrektorów szkół wewnętrznym nadzorze pedagogicz-nym oraz pewne informacje o realiza-cji zajęć wychowania fizycznego. W tym artykule przedstawimy wyniki powyższej ankiety.

Wewnętrzny nadzór pedagogiczny W ankiecie pytaliśmy o realizację

jednej z form nadzoru pedagogicznego czyli ewaluację wewnętrzną. Poniższa tabela przedstawia liczbę wskazanych przez dyrektorów szkół badań w po-szczególnych obszarach.

Edukacja

Dodać należy, że wymienione obszary pokrywają się z określonymi w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej w sprawie nadzoru peda-gogicznego. Należy tu przypomnieć, że wybór obszaru poddanego ewalu-acji wewnętrznej należy do autono-micznej decyzji szkoły. Nie mniej jednak badanie nasze pokazuje, że obszary z rozporządzenia cieszą się dużą popularnością co widać po licz-bach zawartych w tabeli. Jedynie 12 szkół, które wzięły udział w ankiecie przeprowadziło ewaluację wewnętrzną w innych obszarach.

Dane procentowe zawarte w po-wyższej tabeli wskazują, że najczę-ściej wybieranym obszarem do ewalu-acji wewnętrznej były:

• procesy zachodzące w szkole zachodzące w szkole (69,2 %) oraz

• efekty działalności dydaktycz-nej, wychowawczej i opiekuń-czej oraz innej statutowej (56.9 %).

Zdecydowanie mniejszym zainte-

resowaniem cieszyło się funkcjonowa-nie szkół w środowisku i sposób za-rządzania szkołą.

Z powyższych danych wywnio-skować można też, że w wielu szko-łach ewaluacją wewnętrzną objęto więcej niż jeden ze wskazanych obsza-rów.

Wnioski z części dotyczącej nadzoru pedagogicznego dyrektora szkoły:

Innym badanym obszarem działal-ności szkół w poprzednim roku szkol-nym była realizacja alternatywnych form zajęć wychowania fizycznego w szkole zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 sierpnia 2009 r. w sprawie dopusz-czalnych form realizacji dwóch godzin obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego (Dz. U. Nr 136 poz. 1116)

Takie formy wychowania fizycz-nego odbywają się w 231 (41% ankie-towanych) szkołach. W pozostałych nie prowadzi się tego typu zajęć. Nie jest to niezgodność z prawem, ponie-waż § 1 wspomnianego wyżej rozpo-rządzenia mówi o tym, że godziny te „mogą być” realizowane w czterech poniższych formach:

• zajęć sportowych, • zajęć rekreacyjno-zdrowotnych, • zajęć tanecznych, • aktywnych form turystyki. Poniższa tabela przedstawia ilość

szkół realizujących zajęcia wychowa-nia fizycznego w tych formach.

Wyniki ankiety skierowanej do dyrektorów szkół dla młodzieży

186

93

49

28

0

40

80

120

160

200

zajęcia sportowe zajęcia rekreacyjno -zdrowotne

zajęcia taneczne aktywne formyturystyki

obszary ewaluacji szkoła pod-

stawowa gimnazjum

liceum ogólno-

kształcące technikum

zasadnicza szkoła za-wodowa

inna szkoła ponadgim-

nazjalna Razem

procent szkół dokonują-

cych ewalu-acji we-

wnętrznej w poszczególnych obsza-

rach

procesy zachodzące w szkole 198 107 29 31 16 7 388 69,2

efekty 145 91 27 33 16 7 319 56,9

funkcjonowanie szkoły w środowisku lokalnym

59 40 14 10 4 3 130 23,2

zarządzanie szkołą 40 30 10 12 2 2 96 17,1


Edukacja

okres trwania zwolnienia

szkoły podstawowe

gimnazja licea ogólnokształcące technika zsz inne szkoły ponadgimn.

Razem

krótszy niż semestr

116 272 132 113 23 8 664

semestr 104 228 158 247 41 43 821

dłuższy niż semestr i krótszy

niż rok szkolny 52 73 47 73 14 13 272

rok szkolny 298 635 570 589 102 92 2 286

Razem 570 1 208 907 1 022 180 156 4 043

Jak widać z wykresu najczęstszą formą stosowaną w szkołach są zajęcia sportowe (186 wskazań) oraz zajęcia rekreacyjno-zdrowotne (93 wskaza-nia). Wyraźnie mniejszy udział mają zajęcia taneczne (49) oraz aktywne formy turystyki (28).

Analiza danych dotyczących reali-zacji alternatywnych form wychowa-nia fizycznego w szkołach wskazuje na konieczność zainteresowania dy-rektorów w skutecznym poszukiwaniu rozwiązań problemu realizacji takich zajęć.

Warto w tym miejscu przypo-mnieć, że 28 października 2010 r. w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Bia-

łymstoku odbyła się szkoleniowa kon-ferencja wojewódzka na temat: Zwięk-szanie szans na rozwój ruchowy i kształtowanie postaw prozdrowotnych uczniów poprzez uruchomienie szkol-nego systemu zajęć sportowych, tury-stycznych, tanecznych i rekreacji w szkole i poza nią w ramach obowiąz-kowych zajęć wychowania fizycznego. Jej organizatorami był Podlaski Kura-tor Oświaty oraz Ośrodek Doskonale-nia Nauczycieli w Łomży. Jej adresa-tami byli dyrektorzy i nauczyciele wychowania fizycznego szkół woj. podlaskiego. W trakcie konferencji prezentowano między innymi przykła-dy dobrych praktyk w zakresie organi-

zowania i realizacji alternatywnych form zajęć wychowania fizycznego. Zainteresowanych odsyłamy na stronę internetową Kuratorium Oświaty w Białymstoku. W zakładce: konferen-cje, narady spotkania można znaleźć informację o tej konferencji wraz z przedstawianymi dobrymi praktykami (w formie prezentacji).

Innym badanym zagadnieniem dotyczącym zajęć wychowania fizycz-nego było udzielanie przez dyrektorów szkół zwolnień uczniów z uczestnic-twa w nich. Liczby udzielonych zwol-nień, które miały miejsce w ubiegłym roku szkolnym przedstawia poniższa tabela:

Na tej podstawie stwierdzić nale-ży, że zdecydowanie dominują zwol-nienia na okres całego roku szkolnego. Stanowią one 57% wszystkich decyzji podjętych przez dyrektora w tej spra-wie.

Warto zwrócić uwagę na rozkład zwolnień w zależności od typu szkoły.

Do tego celu zostały obliczone warto-ści procentowe, które przedstawia poniższy wykres.

Jak pokazuje wykres dyrektor szkoły podstawowej zwalnia z zajęć wychowania fizycznego 1 na 100 uczniów swojej szkoły, a dyrektor innej szkoły ponadgimanzjalnej robi to

dziewięć razy częściej. Wyraźny wzrost liczby zwolnień pojawia się w szkołach ponadgimnazjalnych wszyst-kich typów.

Ogółem 3,7% wszystkich uczniów badanych typów szkół uzyskało zwol-nienie z zajęć wychowania fizycznego w roku szkolnym 2010/2011. Zjawi-sko to wymaga głębszej analizy przy-czyn. Być może jest to wynik nasilają-cego się zjawiska unikania zajęć wf. przez młodzież na IV etapie edukacyj-nym. Pewnym pocieszeniem może być to, że problem ten w naszym woje-wództwie nie przybrał niepokojących rozmiarów jak w przypadku innych rejonów kraju, o których donosiły ogólnopolskie media.

Jakie wnioski nasunęły się nam

z analizy wyników ankiety w tej części?

1. Dyrektorzy szkół realizując

plany nadzoru pedagogiczne-go w podległych sobie szko-


łach stosują formy zawarte w obowiązującym rozporządze-niu Ministra Edukacji Naro-dowej o nadzorze pedagogicz-nym.

2. Dyrektorzy szkół wiele uwagi poświęcili na doskonalenie ewaluacji wewnętrznej. Pomoc-ne w tym były narady i szkole-

nia – także z udziałem ośrod-ków doskonalenia nauczycieli oraz Kuratorium Oświaty w Białymstoku.

3. Widoczna jest potrzeba zachę-cania szkół do realizacji in-nych form zajęć wychowania fizycznego. Może to wpłynąć na zwiększenie ich atrakcyj-

ności, a co za tym idzie elimi-nowanie przypadków unikania przez uczniów zajęć wycho-wania fizycznego.

Zespół ds. Wspomagania Edukacji

Kuratorium Oświaty w Białymstoku

■

Edukacja

Jak wychowują podlaskie szkoły? – informacja na podstawie ewaluacji zewnętrznych

przeprowadzonych w roku szkolnym 2010/11

Wychowanie najprościej można zdefiniować jako jedną z form działal-ności społecznej człowieka. Składa się na nią wiele operacji, zabiegów i pro-cesów oraz czynników, mających na celu wpływanie na fizyczny, umysło-wy, duchowy i moralny rozwój czło-wieka. W przypadku szkół i placówek oświatowych powinniśmy mówić o świadomym działaniu przez wychowa-wcę/nauczyciela na wychowanka/ucznia mającym na celu wytworzenie pewnej zmiany w obrębie jego osobo-wości. Wprawdzie przedmiotem ewa-luacji zewnętrznej szkół i placówek nie jest stricte wychowanie, jednak na podstawie tego badania można zauwa-żyć pewne tendencje.

Poniżej zostaną zamieszczone spostrzeżenia dotyczące wychowania wynikające z ewaluacji zewnętrznej, przedstawione zgodnie z wybranymi wymaganiami zamieszczonymi w roz-porządzeniu z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedago-gicznego. Na początek sprawy wycho-wawcze objęte wymaganiem „Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy”. W następnym numerze „Podlaskich Wie-ści Oświatowych” kolejne wymagania.

Wymaganie: Szkoła lub placów-

ka ma koncepcję pracy (obszar pro-cesy)

Wszystkie badane szkoły i pla-cówki posiadały koncepcję pracy uj-mującą sprawy związane z wychowa-niem, jednak zdarzało się, że koncep-cje te były odwzorowaniem zapisów zadań określonych w prawie oświato-wym.

Ze zgromadzonych informacji wynika, że we wszystkich szkołach/

placówkach działania wychowawcze prowadzi się we współpracy ze środo-wiskiem lokalnym oraz instytucjami zewnętrznymi, które wzbogacają moż-liwości i ofertę wychowawczą. W wielu szkołach podstawowych i gim-nazjach zwraca się dużą uwagę na patriotyzm (podejmuje się wiele nie-stereotypowych działań z tym związa-nych), kształtowanie poczucia tożsa-mości narodowej i więzi z „małą oj-czyzną” (niewiele takich działań w szkołach ponadgimnazjalnych), podej-muje się działania związane z patro-nem szkoły. Już od przedszkola uczy się dzieci empatii i pracy na rzecz in-nych, zwłaszcza poprzez akcje chary-tatywne oraz wolontariat. Ważną rolę w procesie wychowawczym zwraca się również na ekologię. Ponadto we wszystkich typach szkół podejmuje się działania związane z przygotowaniem do kolejnego etapu edukacyjnego i do funkcjonowania na rynku pracy, przy czym w szkołach podstawowych i gimnazjach duży nacisk kładzie się na kształtowanie umiejętności interperso-nalnych, pracę w grupach, przedsię-biorczość i odpowiedzialność, a w szkołach ponadgimnazjalnych umożli-wia się młodzieży kontakt z ewentual-nymi pracodawcami, dużą uwagę przykłada się do kształcenia umiejęt-ności zawodowych. W szkołach po-nadgimnazjalnych dostrzega się dużą deklaratywność dotyczącą budowania sylwetki absolwenta, szczególnie wo-kół takich wartości jak: otwartość, tolerancja, wrażliwość, poczucie wła-snej wartości, szacunek dla innych itp., brak jednak działań potwierdzają-cych kształtowanie tych wartości. W przedszkolach, szkołach podstawo-

wych i gimnazjach podejmuje się dzia-łania na rzecz wspierania rozwoju intelektualnego i emocjonalnego uczniów, w szkołach ponadgimnazjal-nych zwraca się uwagę w zasadzie tylko na rozwój intelektualny. W wie-lu gimnazjach duży nacisk kładzie się na wychowanie obywatelskie i podej-muje w tym zakresie niestandardowe działania nowatorskie, w szkołach ponadgimnazjalnych występuje to sporadycznie. W przedszkolach, szko-łach podstawowych i gimnazjach wie-le wysiłku poświęca się również budo-waniu bezpieczeństwa fizycznego i emocjonalnego. Niestety, podejmowa-ne działania profilaktyczne w dużym stopniu są stereotypowe i standardowe – większość szkół korzysta z goto-wych programów zewnętrznych. W przedszkolach dużą uwagę przywiązu-je się we włączanie rodziców w proces wychowawczy, im wyższy etap eduka-cji, tym te działania są skromniejsze, bardziej rutynowe.

Jako przykłady przedsięwzięć,

realizujących koncepcje pracy szkół/placówek, warto wymienić:

– działania patriotyczne, kształ-

tujące tożsamość narodową (np. ob-chody świąt narodowych, udział w projektach np. „Wielokulturowość Podlasia”, „Otwartość na różnorod-ność”, kultywowanie tradycji szkol-nych, wpajanie dzieciom postaw tole-rancji i szacunku dla innych narodo-wości i wyznań poprzez organizowa-nie uroczystości świątecznych w obu obrządkach, poznawanie zwyczajów innych narodowości, spotkania z Sybi-rakami i udział w Marszach Żywej


Edukacja

Pamięci, sadzenie dębów dla upamięt-nienia zamordowanych w Miednoje, Charkowie i Katyniu, lekcje historii z udziałem zaproszonych gości (np. wspominających przeżycia wojenne i powojenne lub znających historię miejscowości), udział w projektach transgranicznych („Poznajmy się le-piej” – wymiana młodzieży z Litwą), opieka nad miejscem pamięci, cyklicz-na organizacja konkursów (m.in.: Wo-jewódzkiego Konkursu Pieśni i Poezji Patriotycznej, Ogólnopolskiego Kon-kursu Jednego Wiersza, Sacrum w Literaturze), wystawy historyczne organizowane we współpracy z Insty-tutem Pamięci Narodowej i Muzeum Wojska, udział w wykładach i odczy-tach organizowanych przez wyższe uczelnie, IPN, Archiwum Państwowe);

– działania związane z patro-

nem szkoły (np. współpraca i wymia-na doświadczeń z innymi szkołami noszącymi takie samo imię, Święto Szkoły, Dzień Patrona, Tydzień z pa-tronem (corocznie z innym hasłem przewodnim i przygotowanym spekta-klem teatralnym przez szkolne koło teatralne), budowanie tradycji i cere-moniału szkoły, konkursy związane z patronem, coroczne przyznawanie nagród (np. Cyprianów, Koziołków).

– akcje charytatywne, wolonta-

riackie, pomocowe (np. zbiórki pienię-dzy, żywności, odzieży dla potrzebują-cych, kiermasz bożonarodzeniowy i wielkanocny, z których dochód był przeznaczony na działalność hospi-cjum, pomoc rodzicom ucznia z cho-robą nowotworową, wsparcie dla fun-dacji zajmującej się dziećmi auty-stycznymi, „Szlachetna Paczka”, po-moc dla Domu Dziecka i Domu Sa-motnej Matki, organizacja festynu „Podarujmy sobie uśmiech” dla ucz-niów szkoły specjalnej, akcje i progra-my: „Nakrętka”, „Hospicjum to też życie”, Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom, Wielka Orkiestra Świątecz-nej Pomocy, „Góra grosza”, „Nowo-roczny Dar Serca”, „Starszy brat, star-sza siostra”, „Paczka dla dzieci w In-diach”, działanie klubu wolontariatu powołanego w ramach Caritasu czy PCK, występy artystyczne w Domu Pomocy Społecznej, w szpitalu zaba-wy dla dzieci chorych, krwiodawstwo, zbiórka karmy dla psów w schroni-sku).

– działania ekologiczne (np. ak-cje, programy i projekty „Sprzątanie świata”, „Dzień Ziemi”, „Komputery za tonery”, „Szlakiem parków narodo-wych”, „Flora i fauna Parku Biebrzań-skiego”, „Czysty las”, „Pomagajmy Ziemi codziennie”, „Ziemia w twoich rękach”, konkursy wiedzy ekologicz-nej „Chroń przyrodę dla przygody”, „Parki Narodowe – Perły Naszego Regionu”, Międzyprzedmiotowy Tur-niej Wiedzy Ekologicznej, zbiórka surowców wtórnych, zbiórka zużytych baterii, zielone lekcje na ścieżce edu-kacyjnej, współpraca z Departamen-tem Ochrony Środowiska i Gospodar-ki Komunalnej).

– działania związane z kształce-

niem, przygotowaniem do kolejnego etapu (edukacyjnego, w życiu), przed-siębiorczością, doskonaleniem zawo-dowym (np. kształtowanie w uczniach poczucia odpowiedzialności za własną edukację, w szczególności poprzez sumienne wykonywanie obowiązków, przygotowanie i egzamin na kartę ro-werową i motorowerową, konkurs BRD, BHP w rolnictwie, doradztwo zawodowe prowadzone dla uczniów, odwiedziny w zakładach pracy, lekcje zawodoznawcze, wyjścia do szkół ponadgimnazjalych, poszerzenie ofer-ty edukacyjnej szkoły z uwzględnie-niem potrzeb rynku pracy, zajęcia z przedsiębiorczości (minifirma „Nasza Buda”), współpraca m.in. z Fundacją Przedsiębiorczości, z Podlaskim Sto-warzyszeniem na rzecz Uzdolnionych oraz z uczelniami wyższymi, z Cen-trum Edukacji Obywatelskiej, pełnie-nie przez wielu absolwentów funkcji asystenta nauczyciela (prowadzenie zajęć, warsztatów z uczniami), realiza-cja projektów „Świadomy wybór pew-ny sukces”, „Szkoła dobrego wyboru”, „Moja praca – moja przyszłość”, „Mło-dzi w przejrzystej Polsce”, „Metro Edukacja” (współpraca z międzynaro-dowym koncernem Metro Group przy-gotowującym młodzież do pracy w nowoczesnych placówkach handlo-wych), „Nowoczesne kształcenie za-wodowe – szansa na dobry start” (prak-tyki uczniów w renomowanych fir-mach oraz zajęcia sportowe, wyrów-nawcze, wyposażenie w podręczniki, dodatkowe certyfikaty), „Koło młode-go przedsiębiorcy, bądź przedsiębior-czy – decyduj o sobie”, „Szkoła Przed-siębiorczości”, organizacja praktyk zagranicznych, prowadzenie zajęć

warsztatowych z zakresu planowania kariery zawodowej oraz poruszania się po rynku pracy (Ośrodek Kariery Za-wodowej), dodatkowe zajęcia o tym, jak się uczyć, wdrażanie do samodo-skonalenia);

– działania związane z rozwo-

jem uczniów (emocjonalnym, intelek-tualnym...) (np. organizacja zajęć po-zalekcyjnych (np. sportowo-rekreacyj-nych oraz dla uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, działalność klubu wiedzy o Unii Europejskiej, koła czytelnika dla małych dzieci), udział uczniów w konkursach i zawo-dach sportowych, działalność drużyny harcerskiej, spotkania z ciekawymi ludźmi, organizacja wycieczek, biwa-ków, wyjazdów na zielone szkoły, wychowanie młodzieży poprzez edu-kację teatralną, filmową, plastyczną, literacką, muzealną i historyczną, pre-zentowanie swoich talentów (Dzień Talentów), realizacja projektu „Szkoła przyjazna dla uczniów”, kształtowanie kultury osobistej, kultury słowa, wdra-żanie programu poprawy frekwencji, kształtowanie asertywności, zasad dobrego zachowania (savoir-vivre, bon ton – „Maniery na wesoło”, zasa-da fair play), organizacja uroczystości szkolnych, wyjazdy i zajęcia integra-cyjne, wakacyjne obozy językowe w różnych krajach Europy);

– działania związane z wycho-

waniem obywatelskim (np. organiza-cja demokratycznych wyborów do Samorządu Uczniowskiego („Rzecz-pospolita Uczniowska”), realizacja projektów obywatelskich (,,Młodzi głosują”, „Młodzi Obywatele Działa-ją”, prawybory), lekcje wiedzy o spo-łeczeństwie u burmistrza, udział w „Paradzie Schumana”, demokratyzacja zarządzania, rozwijanie idei współza-rządzania, powołanie Rzecznika Praw Ucznia, udział w konkursach wiedzy o samorządzie, wyjazdy do Parlamentu Europejskiego, współpraca z Centrum Edukacji Obywatelskiej, wydawanie szkolnej gazetki);

– działania związane z bezpie-

czeństwem i profilaktyk ą (np. uczest-nictwo w programach „Czyste powie-trze wokół nas”, „Kubusiowi Przyja-ciele Natury”, „Mamo, Tato, wolę wodę!”, udział w akcji recyklingu, „Bezpieczny przedszkolak”, „Zły do-tyk”, „Autochodzik”, spotkania z oso-


bami dbającymi o bezpieczeństwo (strażakami, policjantami, strażnikami miejskimi), wspólnie z tymi służbami realizowane są programy uczące bez-piecznych zachowań „Bezpieczne Ferie”, „Bezpieczne Wakacje”, „Bez-pieczna droga do szkoły”, „Straż Miej-ska Dzieciom – Bądź bezpieczny”, „Szkoła bez przemocy”, „Cyberprze-moc”, „Bezpieczne Miasto”, „Elemen-tarz 7 kroków”, „Spójrz inaczej”, „8 wspaniałych”, „Męski wobec kobiety, czyli jaki?”, „Kocham, nie biję”, kon-trola wchodzenia osób postronnych na teren szkoły, nadzór nad dziećmi i młodzieżą ćwiczącymi na boisku „Orlik 2012”, konkursy związane z bezpieczeństwem ruchu drogowego „Jak żyć bezpieczniej”, „Jestem bez-pieczny na drodze”, działania prozdro-wotne np. w ramach kampanii „Białej Wstążki”, „Alkohol, papierosy i nar-kotyki to nie dla mnie”, „Zdrowa szkoła”, „Dni zdrowia”, „Dzień bez

papierosa”, „Uczymy się życia bez ryzyka AIDS”, „Bez papierosa zadzie-raj nosa”, „Radosny uśmiech – Rado-sna Przyszłość”, „Trzymaj formę”, „Mi ędzy nami kobietkami”, „Różowa wstążeczka”, „Mam haka na raka” „Owoce w szkole” oraz „Mleko w szkole”, akcje informacyjne, zajęcia edukacyjne, teatry profilaktyczne, happeningi, projekcje filmowe, gazetki informacyjne, szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy, ćwicze-nia ewakuacji szkoły, opracowanie procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych, organizacja różnych form spędzania czasu wolnego, funk-cjonowanie zespołu interdyscyplinar-nego dla rodzin uczniów mających problemy i specjalne potrzeby, realiza-cja programów adaptacyjnych dla uczniów klas I, zajęć i imprez integra-cyjnych, „Szkolnych Dni Życzliwo-ści”, prowadzenie przez pedagoga szkolnego treningu autogennego Schult-

za (trening relaksacyjny dla uczniów klas pierwszych i trzecich).

– działania z/dla rodziców (np. pomoc specjalistów, warsztaty, konfe-rencje, prelekcje specjalistów, organi-zacja wyjazdów wspólnie w rodzica-mi, wprowadzenie dni otwartych dla rodziców, pikników czy festynów ro-dzinnych, raz w miesiącu „Otwarty poniedziałek” dla rodziców, porady dla rodziców, jak pracować z uczniami o specyficznych/specjalnych potrze-bach edukacyjnych, dyżury psycholo-ga i pedagoga szkolnego, przekazywa-nie rodzicom materiałów informacyj-nych, realizacja projektów np. „Szkoła dla rodziców”).

Bożena Chomicka lider zespołu wizytatorów

ds. ewaluacji KO Białystok ■

Ewaluacja jako element lokalnej polityki oświatowej

Edukacja

Raporty ewaluacyjne szkół i pla-cówek mogą być wszechstronnie wyko-rzystane przez władze samorządowe w ramach swoich kompetencji do moni-torowania, oceny i modyfikacji stoso-wanych rozwiązań.

Jednymi z odbiorców wyników

ewaluacji zewnętrznej są - oprócz pra-cowników danej placówki, uczniów, klientów (w niektórych typach placó-wek, np. w ośrodkach doskonalenia nauczycieli) i rodziców – pracownicy jednostek samorządu terytorialnego. Należy więc zadać pytanie: Jak moż-na wykorzystać raporty ewaluacyjne szkół dla prowadzenia lokalnej polity-ki oświatowej?

Główne zadania samorządu lo-

kalnego w sferze polityki oświato-wej, to m.in.:

• określanie sieci publicznych przedszkoli, szkół podstawo-wych i gimnazjalnych, a także granic ich obwodów, a także likwidacja tych jednostek;

• nadzór nad kontrolą spełnia-nia obowiązku szkolnego dzieci i młodzieży;

• prowadzenie polityki kadro-wej wobec dyrektorów szkół podstawowych, gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, przedszkoli i placówek oświa-towych;

• zatwierdzanie projektów arku-szy organizacyjnych szkół podstawowych, gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, przedszkoli i placówek oświa-towych;

• opracowanie wniosków w zakresie utrzymywania przed-szkoli, szkół i placówek oświatowych oraz zapewnie-nia im lokalowych i material-nych warunków realizacji ich zadań statutowych.

Polityka oświatowa samorządów

lokalnych polega na podejmowaniu działań w czterech obszarach zarzą-dzania (materiały z konferencji regio-nalnej dla dyrektorów szkół/placówek i przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego, maj 2011):

• planowaniu (formułowanie celów i zadań, korelacja z

innymi politykami lokalnymi, określanie standardów);

• organizowaniu (w gestii or-ganu prowadzącego jest: kon-struowanie i modernizacja sieci szkół i placówek oświa-towych, zapewnienie odpo-wiedniej bazy materialnej dla realizacji celów oświatowych i możliwie nowoczesnego, wy-posażenia szkół i placówek, określenie modelu pracy szkół i placówek);

• wdrażaniu (zapewnianie wy-sokiego poziomu profesjonal-nego, naukowego i etycznego kierownictwa szkół i placó-wek oraz kadry nauczycieli, zapewniania finansowania oświaty na poziomie pozwala-jącym realizować pozostałe instrumenty polityki eduka-cyjnej, z uwzględnieniem: usuwania i niedopuszczania do powstawania dysproporcji między warunkami kształce-nia w poszczególnych szko-łach na terenie jednostki tery-torialnej, tworzenia warunków organizacyjnych i lokalowych


dla pełnienia przez szkołę w środowisku szerszej społecz-nie roli centrum rozwoju i aktywności w sferach: kultu-ry, sztuki, sportu, rekreacji).

• kontroli (obejmuje szereg działań badawczych, anali-tycznych, diagnostycznych oraz sugestii interwencji na-prawczych, skierowanych na weryfikację lub/i poprawę i dotyczy trzech wcześniej-szych dziedzin zarządzania).

Po zapoznaniu się z treścią rapor-

tów ewaluacyjnych dotyczących pod-ległych szkół i placówek oświatowych organ prowadzący ma możliwość do-konania syntetycznej i strategicznej oceny ich działalności. Jest to ważny, chociaż trudny do realizacji cel Syste-mu Ewaluacji Oświaty.

Wnioski z raportów ewaluacyj-

nych szkół i placówek mogą być wy-korzystane w ramach kompetencji organu prowadzącego, w m.in. nastę-pujących obszarach (Źródło: opraco-wanie własne zespołu projektu):

• diagnoza funkcjonowania przy-jętej sieci szkół i placówek;

• identyfikacja deficytów w strukturze organizacyjnej lo-kalnej oświaty;

• identyfikacja ogólnego pozio-mu zaspokojenia potrzeb lo-kalowych i sprzętowych w skali JST i w poszczególnych szkołach/placówkach (rozkład terytorialny);

• identyfikacja zróżnicowań na terenie jednostki terytorialnej w poziomie świadczenia usług edukacyjnych;

• identyfikacja obiektów eduka-cyjnych, które warto zaadap-tować (i wyposażyć) tak by mogły pełnić cele środowi-skowe (szkoła, jako centrum aktywności lokalnej);

• identyfikacja poziomu „otwar-tości” lokalnych szkół i placó-wek na sprawy otoczenia: problemy wspólnoty samorzą-dowej, działalność lokalnych organizacji, kwestie społecz-ne, partnerstwo rodziców;

• identyfikacja skali niedofinan-sowania usług edukacyjnych w gminie i w poszczególnych szkołach/placówkach;

• identyfikacja potrzeb lokalo-wych i wyposażenia wymaga-jących zaangażowania środ-ków finansowych.

Wyniki ewaluacji zewnętrznej

mogą służyć wprowadzeniu ewentual-nych korekt wykorzystania narzędzi finansowych polityki oświatowej po-przez np.:

• restrukturyzację sieci szkół/placówek;

• modyfikację rozdysponowa-nia środków pomiędzy po-szczególne szkoły/placówki (remonty, wyposażenie).

Tak więc na podstawie informa-

cji zawartych w raportach można wnioskować o (Aleksander Noworól: „Jak czytać raport z ewaluacji ze-wnętrznej szkoły lub placówki oświa-towej?”):

• stanie oświaty lokalnej; • ukierunkowaniu zmian w

sferach: planowania, organi-zowania i bieżącego zawiady-wania zadaniami oświatowy-mi w gminie;

• tych elementach zarządzania jednostką samorządową, które wymagają interwencji i mo-dyfikacji;

• podjęciu ewentualnych dzia-łań korygujących w danej sferze;

• określeniu potrzeb lokalo-wych i wyposażenia wyma-gających dodatkowych nakła-dów i uwzględnienie tych potrzeb w lokalnej strategii lub/i wieloletnim planie inwe-stycyjnym;

• skali niedofinansowania usług edukacyjnych w po-szczególnych szkołach/pla-cówkach;

• wprowadzaniu ewentualnych korekt wykorzystania narzę-dzi finansowych polityki oświatowej;

• występujących na terenie jed-nostki terytorialnej zróżnico-wań w poziomie świadczenia usług edukacyjnych.

Władze samorządowe mogą więc

wszechstronnie wykorzystywać rapor-ty ewaluacyjne do monitorowania, oceny i modyfikacji stosowanych roz-wiązań w celu:

• zapewniania finansowania oświaty na poziomie pozwala-jącym realizować podstawowe zadania polityki edukacyjnej;

• usuwania i niedopuszczania do powstawania dysproporcji między warunkami kształce-nia w poszczególnych szko-łach na terenie jednostki tery-torialnej.

Na zakończenie chciałabym jesz-

cze przytoczyć nastrajające optymi-stycznie wyniki przeprowadzonego przez zespół projektu badania w 10 placówkach, w których wcześniej przeprowadzona była ewaluacja zewnętrzna (ośmiu szkołach i dwóch przedszkolach), które było swoistą „ewaluacją ewaluacji” („Ewaluacja ex – post procesu ewaluacji zewnętrznej Raport z realizacji badania pilotażo-wego”, strona npseo.pl). Główne wnioski wynikające z badań przepro-wadzonych wśród uczniów, rodziców, nauczycieli, dyrektorów, samorządow-ców i wizytatorów wskazują m.in., że:

• ocena ewaluacji zewnętrznej we wszystkich grupach bada-nych wypada pozytywnie - dostrzegane są zalety tego procesu. Badani uznali ewalu-ację zewnętrzną za obiektyw-ne, rzetelne badanie pozwala-jące: „zobaczyć, jak jest, a nie jak się wydaje” (ponad 80 proc. nauczycieli i dyrektorów zapytanych o sens ewaluacji stwierdziło, że to forma nad-zoru pedagogicznego wspo-magająca rozwój szkół i in-nych placówek pedagogicz-nych);

• nauczyciele i dyrektorzy opty-mistycznie wypowiadają się na temat procesu ewaluacji oraz użyteczności wniosków z ewaluacji (deklarują, że ewa-luacja zewnętrzna przydaje się m.in. do prowadzenia ewalu-acji wewnętrznej w szkole).

• samorządowcy deklarują, że raport jest dla nich przydatny, gdyż poszerza zakres informa-cji o działaniu szkoły, jakie posiadają samorządy.

Jolanta Lenkiewicz-Broda st. wizytator Kuratorium Oświaty

W Białymstoku ■

Edukacja


Przedszkole Samorządowe nr 1 w Białymstoku, już drugi rok szkolny podejmuje działania z partnerami z innych krajów. Przygoda z programem eTwinning rozpoczęła się w 2011 roku przez zarejestrowanie przedszkola na stronie www.etwinning.net.

Założyli śmy tezę, że jeżeli dziec-ko ma być otwarte na inne społeczno-ści, to musi czuć silny związek z własną kulturą, regionem i ojczyzną. Ucząc dzieci języka ojczystego, trady-cji, wpajając poczucie przynależności do jednej ojczyzny, kształtując podsta-wy tolerancji, poszanowanie godności każdego człowieka – przygotujemy naszych wychowanków do bycia „Małymi Europejczykami”. Dlatego pierwszy projekt „I love my Town”, który umieścili śmy na europejskim portalu eTwinning w celu poszukiwa-nia partnerów był związany z edukacją

regionalną. Następnie pracowaliśmy nad projektami „Traditions and cultu-re”, „The European Children and Ea-ster Bunny”,. „Discover the mysteries of nature by young scientists”.

Z entuzjazmem do projektu „I love my Town” przystąpiły Maria Haraga z Gradinita cu Program Normal Nr. 14, Rumunia; Simona Mignea z Gradinita cu Program Normal Nr. 14, Rumunia; Sakine Rüzgar z Ibrahim Koçaslan i.ö.o., Turcja, Drahoslava Orelová z Materská škola Za Humnami, Słowa-cja; Jarmila Šebeňová z ZŠ s MŠ Bán-ov, Słowacja.

Realizacja projektu trwała 3 mie-siące i była nowym doświadczeniem dla nauczycieli i dzieci oraz rodziców, ponieważ przy realizacji programu

„I love my Town” – „Kocham swoje miasto” – edukacja regionalna w ramach

projektu eTwinning

Edukacja


nauczania w przedszkolu zastosowane były innowacyjne narzędzia. Najpierw w celu poznania się z partnerami za-mieszczaliśmy na platformie materiały przedstawiające nasze przedszkole – za pomocą prezentacji PowerPoint ukazaliśmy krótką historię przedszko-la, rozkład dnia, zdjęcia przedstawiają-ce dzieci w poszczególnych grupach wraz z opiekunami oraz zdjęcia z wy-branych wydarzeń i uroczystości przedszkolnych.

Następnie dzieci wraz z nauczy-cielami poszukiwały materiałów w gazecie lokalnej, stronie internetowej nt. Białegostoku jego historii, zabyt-ków.

Założyli śmy również, że liczne wycieczki z dziećmi po naszym mie-ście sprawią iż dzieci będą potrafiły „patrzeć z sercem z miłością” na wła-sne miasto. Zaopatrzeni w aparaty fotograficzne zrobiliśmy wiele zdjęć najważniejszych obiektów w mieście, a także dzieci wykonały prace pla-styczne przedstawiające miasto ich oczami.

Wspólnie z rodzicami został wy-konany fotograficzny album naszego miasta. Nie zapomnieliśmy się po-chwalić naszym hejnałem oraz zdolno-ściami literackimi i plastycznymi dzie-

ci i ich rodziców, które w ramach kon-kursu z serii Tworzymy razem pt. „Legendy białostockie” ułożyły legen-dę pisaną wierszem o powstaniu na-szego miasta, która została przesłana naszym przyjaciołom.

Dzieci również miały okazję udać się na wycieczkę wirtualną po zaprzy-jaźnionych przedszkolach i miastach, porównać najważniejsze obiekty w swoich miastach tj. zabytki, ratusz, muzea, kościoły, bazar, szkoły, domy, parki, sklepy, ulice itp.

Zapraszamy wszystkich chętnych do wzięcia udziału w eTwinnig, a na-uczycieli języka angielskiego do pro-pagowania edukacji regionalnej na swoich lekcjach oraz wykorzystania naszego filmu i piosenek o Białymsto-ku – http://www.youtube.com/watch?v=blYj00my3yY

Inspiracją do działań w programie eTwinning niech będzie również moż-liwość wymiany doświadczeń i mate-riałów pedagogicznych z kolegami z krajów europejskich, poznanie ich systemów edukacyjnych oraz chęć pokazania dzieciom, że są różne moż-liwości korzystania z internetu i pro-gramów komputerowych. Pokazanie, że istnieje możliwość nawiązywania kontaktów z zagranicznymi partnerami

na odległość „w przestrzeni wirtual-nej” bez wyjeżdżania z kraju.

Powodzenia i do miłego zobacze-nia na platformie eTwinnig.

Maria Lisowska – dyrektor Joanna Kulikowska-Jopich

– nauczyciel Sylwia Ogórek-Miezio

– lektor jęz. angielskiego Przedszkole Samorządowe nr 1

w Białymstoku ■

Edukacja


Nauczanie i wychowanie

Bezpieczeństwo dziecka w szkole

19 grudnia 2011 roku w Zespole Szkół nr 8 w Suwałkach odbyła się konferencja „Bezpieczeństwo dziecka w szkole” zorganizowana przez Kura-torium Oświaty w Białymstoku, Dele-gaturę w Suwałkach we współpracy z Komendą Miejską Policji w Suwał-kach oraz Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w Suwałkach. W konfe-rencji wzięli udział przedstawiciele organów prowadzących, dyrektorzy szkół, pedagodzy szkolni i nauczyciele z powiatów: augustowskiego, sejneń-

skiego i suwalskiego. Wystąpienia prelegentów dotyczyły bezpieczeń-stwa w różnych aspektach.

O różnych źródłach trudnych za-chowań dzieci i młodzieży mówiła Barbara Boruta, wicedyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Su-wałkach. Szczególną uwagę poświęci-ła zespołowi nadpobudliwości rucho-wej, który jest coraz częściej spotyka-nym zjawiskiem wśród dzieci przed-szkolnych i uczniów. W trakcie swoje-go wystąpienia prelegentka omówiła rodzaje podstawowych interwencji i metod pracy z dziećmi z nadpobudli-wością, w tym podkreśliła znaczenie edukacji rodziców i nauczycieli oraz efekty terapii poznawczo-behawioral-nej dziecka, psychoterapii rodzinnej. Warto podkreślić, ze sukces szkolny i bezpieczeństwo dziecka z ADHD za-leży od trzech czynników: wiedzy nauczyciela na temat ADHD, metod

organizacji i utrzymania dyscypliny stosowanej w szkole, pozytywnego nastawienia nauczyciela i zaangażo-wania w proces prowadzenia ucznia, dlatego też wystąpienie spotkało się z zainteresowaniem pedagogów i dyrek-torów szkół, którzy dzielili się swoimi doświadczeniami w pracy z dziećmi z nadpobudliwością. Przykłady dobrych praktyk zaprezentowała Wanda Szcze-sna wicedyrektor Szkoły Podstawowej nr 2 w Zespole Szkół nr 8 w Suwał-kach omawiając podobne problemy

edukacyjno-wychowawcze występują-ce w szkole i sposoby ich rozwiązania przez nauczycieli edukacji wczesnosz-kolnej.

Z zainteresowaniem spotkało się też wystąpienie Jarosława Golubka – Naczelnika Sekcji Prewencji KMP Suwałki, który przypomniał procedury współpracy oraz postępowania na-uczycieli w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa ucznia, wskazując też zmiany prawne wprowadzone w ostat-nim czasie.

Ważną częścią konferencji była impreza profilaktyczna dla klas I-III „Bezpieczna droga do szkoły”, którą zaprezentowali uczniowie Szkoły Pod-stawowej nr 2 w Suwałkach. Było to podsumowanie projektu edukacyjnego pod hasłem ,,Bezpieczna droga do szkoły”, który od września 2011 roku realizowany był w tej szkole. Inicja-torkami projektu były: pedagog szkoły

Maria Lebiediew-Betiuk i nauczyciel-ki Ewa Miklaszewicz i Dorota Dziech-ciarz. W trakcie projektu dzieci miały możliwość utrwalenia poznanych za-sad bezpiecznego uczestnictwa w ru-chu drogowym. Oprócz cyklicznych zajęć z policjantami, funkcjonariusza-mi straży miejskiej, pedagogiem i na-uczycielami z klas 0-III dotyczących zasad bezpieczeństwa, w ramach pro-jektu przewidziano konkurs plastycz-ny, a także nakręcony został film z udziałem dzieci, ukazujący zasady

bezpiecznego poruszania się w drodze do szkoły. Wszyscy uczniowie młod-szych klas uczestniczyli też w nagra-niu teledysku „Bądź widoczny – bądź bezpieczny”. Warto zwrócić uwagę, że wzięli w nim udział też wszyscy pra-cownicy szkoły – od dyrekcji szkoły poprzez nauczycieli, pielęgniarki szkolnej i pracowników administracji i obsługi, w celu uświadomienia dzie-ciom, że ich bezpieczeństwo to troska wszystkich. Przygotowane przez uczniów metodą projektu film i tele-dysk, w opracowaniu których wspo-mógł realizatorki projektu Karol Gór-ski, nauczyciel informatyki, będą słu-żyły nadal jako pomoce dydaktyczne w dalszej realizacji edukacji w zakre-sie bezpieczeństwa. Projekt z pewno-ścią jest przykładem dobrych praktyk, które warto promować.

Uczestnicy konferencji podkreśla-li potrzebę takich spotkań z uwagi na


Bywają różne szkoły, każda z nich ma swoją specyfikę. Jednak o pierwszym niepublicznym suwalskim Gimnazjum im. Marii Konopnickiej można powiedzieć, że jest szkołą z duszą. Chociaż pierwsi absolwenci GMK zdawali w tym roku egzamin maturalny, szkoła na trwałe zdążyła wpisać się w obraz lokalnej oświaty. Jednak to – istniejące zaledwie 6 lat i liczące niewiele ponad 100 uczniów – gimnazjum może pochwalić się zna-czącymi osiągnięciami. Siedzibą szko-ły jest piękny, zabytkowy budynek leżący w samym centrum miasta, któ-ry nierozerwalnie wiąże się z historią suwalskiej edukacji. To tutaj wcze-śniej wiedzę zdobywały pokolenia młodych mieszkańców Suwałk.

Dobrą renomę w środowisku szkoła zawdzięcza wynikom egzami-nów gimnazjalnych, corocznie naj-wyższym w całym mieście. Potwier-dzeniem jakości nauczania może z pewnością być liczba laureatów kon-kursów przedmiotowych. Tylko w minionym roku szkolnym gimnazjali-ści z tej szkoły aż 10 razy sięgali po zaszczytny tytuł laureata wojewódz-kiego konkursu przedmiotowego.

Szkoła ma na swoim koncie trofea o wymiarze ogólnopolskim. W czerw-cu 2011 r. grupa młodzieży zajęła pierwsze miejsce w ogólnopolskim projekcie edukacyjnym „Rówieśnicy”, organizowanym m.in. przez Muzeum Historii Polski pod patronatem Mini-stra Edukacji Narodowej. Swój sukces powtórzyli następnie w listopadzie, kiedy to przygotowany przez nich film został również uznany za najlepszy w Polsce. Młodzi historycy odkryli po-stać swego rówieśnika sprzed kilku-dziesięciu lat, Mariana Piekarskiego, który m.in. za uwolnienie 6 żołnierzy AK z suwalskiego więzienia, został później w pokazowym procesie w Białymstoku skazany na karę śmierci. Wcześniej uczniowie tej szkoły byli również finalistami ogólnopolskiego konkursu na najciekawszą prezentację

na pomysł firmy, która może odnieść sukces na rynku.

Jury w uzasadnieniu napisało: „Grupa uczniów z Gimnazjum im. Marii Konopnickiej z Suwałk przed-stawiła bardzo oryginalny pomysł na firmę, którą nazwali Baby Taxi. Dzia-łalność przedstawiona w ich koncepcji obejmuje przewóz dzieci w wieku wczesnoszkolnym specjalnie do tego przystosowanymi taksówkami w asy-ście opiekunek. Poza dodatkowymi środkami bezpieczeństwa (...) odpo-wiedni fotelik (...), dla komfortu dziec-ka Baby Taxi na czas przejazdu oferu-je również rozmaite zabawki, które umilą małemu pasażerowi jego po-dróż. Oferta firmy będzie skierowana zarówno do pojedynczych rodziców, jak również do przedszkoli. W tych ostatnich członkowie zespołu przygo-towującego projekt przeprowadzili stosowne ankiety, które lepiej pozwo-liły im przygotować ich produkt.”

Dwukrotny udział w Konkursie Wiedzy o Samorządzie Terytorialnym zakończył się także uzyskaniem tytułów laureatów na szczeblu wojewódzkim.

Wielkim sukcesem zakończył się udział w miejskim konkursie filmo-wym „Prosto ze szkoły”. Film przygo-towany przez uczniów poświęcony był tematowi zagrożeń związanych z In-ternetem. Produkcja nie tylko zajęła I miejsce, ale była również wyświetlana podczas seansów w suwalskim kinie.

Znaczącymi wynikami kończył się również udział w konkursie „Poznajemy Ojcowiznę” organizowanym przez PTTK. Praca „Lucjan Ambrosiewicz – historia członka mojej rodziny za grani-cą” zakwalifikowała się w 2011 r. do etapu ogólnopolskiego, natomiast prace poświęcone polskiej emigracji „Argen-tyna – moja druga ojczyzna” oraz zabyt-kom i historii Suwałk znalazły się w tym roku w ścisłej czołówce etapu woje-wódzkiego.

Licznie działające koła zaintere-sowań, jak też koła przedmiotowe skupiają dużą grupę młodzieży, która

znajduje czas także na zaangażowanie się w działalność wolontariacką. Stało się już pewną tradycją, że reprezentant szkoły otrzymuje najwyższą nagrodę w miejskim konkursie „Barwy wolon-tariatu”. Ogromną popularnością cie-szy się ogólnopolski konkurs „Mój Szkolny Kolega z Misji”, w którym bierze udział większość uczniów. Mło-dzież – angażując się w różnego ro-dzaju przedsięwzięcia – ściśle współ-pracuje m.in. ze Stowarzyszeniem „Bank Żywności”, jak i Caritas diece-zji ełckiej.

Młodzież skupiona w kole pla-stycznym przygotowuje oryginalne prace zdobiące szkolne korytarze. Naj-ciekawsze z nich mają szansę zawi-snąć w specjalnej galerii. Członkowie koła dziennikarskiego mają na swoim koncie blisko 70 wydanych numerów miesięcznika „GMK”, na łamach któ-rego znajdziemy nie tylko omówienie najważniejszych wydarzeń, ale i twór-czość uczniowską (wiersze, opowiada-nia, rysunki). Prężnie działające koło teatralne przygotowuje ciekawe spek-takle i inscenizacje, które można zoba-czyć podczas szkolnych uroczystości. Warto wspomnieć też o kole tanecz-nym oraz kole informatycznym, które m.in. prowadzi witrynę internetową www.gmk1.pl.

Należy dodać także i to, że w mi-nionym roku szkolnym jeden z uczniów zdobył prestiżowy tytuł Su-pergłowy Suwalskich Gimnazjów.

Wielkim świętem całej społeczno-ści gimnazjum było nadanie sztandaru szkole. Z kolei odsłonięcie pamiątkowej tablicy w holu szkoły, stało się elemen-tem miejskich obchodów Roku Marii Konopnickiej. Z tej okazji szkoła zorga-nizowała również szereg konkursów poświęconych swojej patronce, które cieszyły się zainteresowaniem suwal-skich uczniów. Patronat nad całością sprawował Prezydent Miasta.

Grzegorz Kalejta

■

Gimnazjum z sukcesami


możliwość wymiany doświadczeń i ciekawych praktyk. W trakcie dysku-sji, także w kuluarach, uczestnicy opo-wiadali o swoich dobrych praktykach dotyczących edukacji w zakresie bez-pieczeństwa w szkołach. Materiały z projektu realizowanego przez szkołę

opublikowano na stronie szkoły www.sp2suwalki.prv.pl.

Opracowanie

st.wiz. Ewa Markowska Bożena Makarewicz-Jafiszow,

Kuratorium Oświaty w Białymstoku,

Delegatura w Suwałkach

Zdjęcie udostępnił Karol Górski, nauczyciel ZS nr 8 w Suwałkach

■


Wartości się nie starzeją, one niosą znamiona wiecznego trwania.


Współczesne czasy charakteryzu-ją się wielkim przyspieszeniem na poziomie materialnym i technicznym. To zjawisko dotyczy także sfery mo-ralnej społeczeństwa. Obserwuje się obecnie kryzys wartości, tożsamości osoby, rozpad rodziny, liberalizm, uzależnienia chemiczne, przemoc, próby samobójstw, brak mądrej spój-nej polityki nastawionej na wychowa-nie młodzieży. Pojawiają się projekty unijne finansowane dość dużymi środ-kami pieniężnymi, by wspierać proces wychowania i ujmować go w harmo-nijne ramy, ale to są akcje krótkotrwa-łe i pozbawione cech ustawiczności. Środowisko społeczne przestało być miejscem wychowania, zaznacza się więc potrzeba tworzenia integralnego środowiska wychowawczego. Trzeba siać światło dla młodych. Propozycją rozwiązań są twórcze warsztaty dla młodzieży, które organizują różne ośrodki. Młodzi sami zgłaszają tema-ty, nad którymi chcą pracować, ale sami wszystkiego nie zrobią, często potrzebują pomocy i opieki dorosłych. Od wielu lat istnieje MOPR, jednak dla wielu młodych ludzi kojarzy się ta instytucja z patologią i niedostosowa-niem społecznym, co budzi zrozumiałą niechęć i odrzucenie . Istnieje zatem uzasadniona potrzeba powołania wy-chowawców w klubach, świetlicach przykościelnych czy osiedlowych. Bp Andrzej Ryczan mówi: „Pokolenie JP 2 to my, to nie 16-17-latkowie.” To my mamy coraz lepiej odczytywać dziedzictwo Błogosławionego Papieża i przekazywać je następnym pokole-niom. Potrzebny jest dialog wycho-wawczy w społeczeństwie globalnym. Szkoła przeżywa rozwarstwienie prze-strzeni społecznej. Benedykt XVI na-pisał encyklikę „Caritas in verita-te” („Miło ść w prawdzie”). Każdego człowieka, także wychowanka, trzeba miłować w prawdzie. Żeby wychowy-wać – trzeba wiedzieć, kto jest osobą ludzką, znać jej naturę, problemy, zwłaszcza w sferze moralnej. Bardzo ważny jest dialog, potrzebne jest stwo-rzenie odpowiedniej wspólnoty osób. Dzisiaj coraz bardziej obserwujemy zmienność świata: przenoszenie się

osób z miejsca na miejsce, powierz-chowność kontaktów międzyludzkich, zmiany obyczajów, szybkość i niesta-bilność informacji medialnej. Takie uwarunkowania sprzyjają negatywne-mu zamykaniu się człowieka w sche-matach myślowych, co często fałszuje jego obraz. Człowiek tworzy nieudol-ne projekcje: nie jest tym kim jest, tylko kogoś udaje. W pewnym stopniu do takiego wizerunku przyczyniają się media, a więc do nieuzasadnionej od-powiedzialności tylko za siebie, pro-ponują łatwość komunikacji, ale też przyczyniają się do rozbudzenia lęku przed zachodzącymi procesami. Waż-na jest istota dialogu. Dialog angażuje każdego z nas, sięga do codziennych zachowań. Obserwuje się coraz bar-dziej widoczny przestrzenny dialog międzykulturowy i ten, który zachodzi między religiami. Dialog ma być roz-winięciem w poszukiwaniu prawdy. Łącznikami w dialogu i wychowaniu zdają się być zatem ludzie, którzy po-siadają umiejętność przerzucania mo-stów interdyscyplinarnych i potrafią prawidłowo tłumaczyć pojęcia z za-kresu kultury. Człowiek ma potrzebę prowadzenia dialogu. Tego na pewno nie zastąpią spotkania sieciowe on – line. Obserwuje się nierzadko zjawi-sko alienacji, gdy dwie koleżanki jadą-ce tym samym autobusem, piszą do siebie sms, a uczniowie wychodzący ze szkoły dzwonią do siebie z komór-ki, a później w domu zaraz piszą e-maile do kolegi, czy koleżanki mieszkającej za ścianą, w tej samej klatce blokowej. Każda społeczność musi być zorientowana na jednostkę, by rozwijać to, co najbardziej w niej wartościowe. Możliwe jest to tylko dzięki stworzeniu własnego programu i realizacji własnego powołania. Glo-balizacja nie unicestwia też samotno-ści lecz przyjmuje ją z szacunkiem do osoby. Dobro wspólne jest po to, by wszyscy byli odpowiedzialni za ca-łość. „W wychowaniu chodzi o to, by człowiek stawał się człowiekiem, by bardziej był niż miał” (Jan Paweł II, „W imi ę przyszłości kultury”).

„Młode pokolenia pragną, by do-rośli przekazywali im wartości i mora-

le życia prowadzące do szczęścia, do-starczali im wzorów osobowych” (Jan Paweł II). Wzór osobowy to ideał, najwyższy cel wychowania. To treści i metody pracy wychowawczej. Bardzo znaczące jest, żeby mieć autorytet. Wzór osoby to opis lub wyobrażenie osoby, arbitra pedagogicznego, który utożsamia się z przewodnictwem tak, jak drogowskaz, gdy szczególnie wy-różnia się w otoczeniu, jest ceniony przez innych. Ojciec J. Woroniecki wzór osobowy wychowawcy chrześci-jańskiego ujmuje jako stałe dążenie do doskonałości, kierowanie się wznio-słymi ideałami. Stanowi to nie tylko teoretyczny zbiór prawd i wartości, ale praktyczny wymiar życia. Ważna jest atrakcyjność wzoru osobowego. Istot-ne jest pytanie: co decyduje o wiary-godności wychowawcy? Wychowaw-ca urzeczywistnia swoje człowieczeń-stwo, jest przyjacielem Boga. Potrzeb-na jest przejrzystość i spójność w me-todach działania. Nie wychowa dru-giego człowieka ten, kto siebie wycho-wać nie potrafi. Nie opanuje wycho-wanka ktoś, kto nad sobą nie panuje. Wzory trochę są przykładem łatwych wyobrażeń w poszukiwaniu drogi i wyboru jakości życia. Niezbędne jest jednak rozumne wychowanie społe-czeństwa, a do tego potrzebne są wzo-ry. Papież Benedykt XVI w 2006 roku w Liście do Włochów pisał: „Istnieje ryzyko, że wyrośnie pokolenie sierot bez ojców i mistrzów, pod zwierzch-nictwem mód i władzy. Pokoleniu dorosłych wymknęła się potrzeba wy-chowawcza. Wychowanie to relacja dwóch wolnych osób dokonująca się we współpracy. Dzisiaj potrzeba już nie zwykłych wychowawców, ale mi-strzów”. Mistrz to osoba o najwyż-szym stopniu umiejętności. Pokazuje innym jak żyć, uczy umiejętności przyznania się do porażki, porusza się skutecznie po drogach trudności, na serio traktuje człowieczeństwo swoje i innych. Nauczyciel-wychowawca ma przekazywać tradycję, uczyć młodych właściwej postawy krytycznej i osądu moralnego. Powinien mieć jednocze-śnie świadomość, że bycie wycho-wawcą to także dorastanie do dojrzałej

Propozycje wychowawcze


miłości wychowawczej. To nie jest próba przypodobania się podopiecz-nym. Maria Grzegorzewska w „Listach do młodych nauczycieli” pisała: „Aby dużo dać, trzeba dużo mieć”. Warto-ści, które nosi w sobie nauczyciel, trzeba ciągle rozwijać i pogłębiać kre-atywną twórczością. Wielkość znacze-nia pedagoga można mierzyć warto-ścią jego życia wewnętrznego. Peda-gog ma być człowiekiem żywym, bo-gatym wewnętrznie, bezinteresow-nym, gruntownie przygotowanym do

swojej pracy. Podstawowe wymiary wychowawcy mieszczą się w funda-mentalnych wartościach takich jak: umiłowanie dusz ludzkich, wrażliwa dobroć do drugiego człowieka. Nie można poznać dziecka bez gruntowne-go poznania środowiska, w którym ono żyje. Ten rozwój ma być widziany integralnie. Ważna jest atrakcyjność przekazu treści w metodyce, integral-ność, konkretność, spotkanie, dialog, świadectwo. „Słowo nauki tu nie wy-starczy, życiem lud uczyć trzeba” –

pisał Edmund Bojanowski. Na potrze-bę permanentnej formacji zwracał uwagę już starożytny Cyceron – „Droga przez udzielanie pouczeń jest długa, przez przykład krótka i skutecz-na.” Na wychowawcę potrzeba osoby konkretnej, realnie doskonałej, godnej do tego, by ją naśladować. Wartości się nie starzeją, one niosą znamiona wiecznego trwania.

Ks. Czesław Walentowicz

■


XII MIĘDZYSZKOLNY KONKURS KOLĘD I PASTORAŁEK WIŻAJNY 2012 W dniu 20.01.2012 r. w Szkole Podstawowej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Wiżajnach odbył się po raz

dwunasty Konkurs Kolęd i Pastorałek. Swoją obecnością zaszczycili ksiądz proboszcz Ryszard Gwiazdowski, ksiądz wikariusz Krzysztof Plak, Wójt Gminy Wiżajny Józef Laskowski. Do konkursu w kategoriach solistów i zespołów dzieci młodszych i starszych, zgłosili się uczniowie ze:

1. Szkoły Podstawowej w Rutce - Tartak 2. Szkoły Podstawowej w Becejłach 3. Szkoły Podstawowej w Kaletniku 4. Szkoły Podstawowej w Słobódce 5. Szkoły Podstawowej w Wiżajnach 6. Świetlicy Gminnej w Wiżajnach 7. Szkoły Podstawowej w Przerośli 8. Szkoły Podstawowej w Jeleniewie

Organizatorzy i sponsorzy konkursu, to: 1. Szkoła Podstawowa im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Wiżajnach 2. Wójt Gminy Wiżajny

Laureatami w kategorii „Soliści młodsi – kl. 0-III” zostali: I miejsce – Aleksandra Mikielska (SP Wiżajny) II miejsce – Zofia Łangowska (SP Rutka - Tartak) III miejsce – Weronika Zamojska (SP Wiżajny) III miejsce – Aleksandra Wołyniec (SP Becejły)

„Soliści starsi – kl. IV-VI”: I miejsce – Iwona Wierzchowska (SP Wiżajny) II miejsce – Anna Dyczewska (SP Przerośl) III miejsce – Małgorzata Dudanowicz (SP Becejły) III miejsce – Weronika Wiliwińska (SP Słobódka)

„Zespoły starsze – kl. IV-VI ”: I miejsce – Zespół ze Szkoły Podstawowej w Przerośli III miejsce – Zespół ze Szkoły Podstawowej w Jeleniewie

Ciekawą prezentację artystyczną przedstawili: • Adam Krzywicki – SP w Kaletniku, otrzymał dyplom Najsympatycz-

niejszego Solisty, • Magdalena Balcer – SP otrzymała Dyplom Najmłodszej Solistki.

Serdecznie dziękuję Radzie Pedagogicznej Szkoły Podstawowej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Wiżajnach za przygotowanie scenografii i gościnnego przyjęcia, Wójtowi Gminy Józefowi Laskowskiemu za ufundowanie na-gród, jurorom za rzetelną, obiektywną ocenę, nauczycielom za przygotowanie uczestników konkursu, gościom za przybycie i kultywowanie jednej z najpiękniejszych polskich tradycji śpiewania kolęd i pastorałek.

Mirosława Wierzchowska, Dyrektor Szkoły


30. rocznica stanu wojennego 13 grudnia 1981 r.

Za oknem szarość przysłaniała niebo, dzień powoli przechodził w mrok. Z różnych stron miasta, przez plac szkolny, w stronę głównego wej-ścia przemieszczali się pojedynczo i w grupach zaproszeni goście oraz mło-dzież. Z niedowierzaniem spoglądali w stronę mundurowych, którzy stanęli przed wejściem do szkoły. Milicyjne radiowozy, rozpalony koksownik, śnieżna sceneria, groźnie wyglądający

zomowcy w pełnym rynsztunku oraz żołnierze LWP. Odżyły wspomnienia, wielu zaproszonych gości wróciło pamięcią do tamtej grudniowej nocy i poranka – pierwszych godzin stanu

wojennego. Jak się później okazało, tego wieczora wspomnienia miały wielokrotnie odżywać w słowach, obrazach i piosenkach, tworząc, nieza-pomnianą dla wszystkich uczestników, żywą lekcję historii.

19 stycznia 2012 r. w Miejskim Gimnazjum nr 1 im. Tadeusza Ko-ściuszki w Zambrowie odbyła się sesja popularnonaukowa pt. ,,Stan wojenny 13 grudnia 1981 r. – 30 lat później”.

Wszystkich zaproszonych gości oraz uczniów powitały słowa piosenki Mar-ka Grechuty pt. „Ojczyzna” w wyko-naniu uczennicy naszego gimnazjum – Weroniki Grodzkiej. Następnie wszyst-

kich przybyłych na sesję powitał dy-rektor szkoły – Ryszard Ogrodnik, który szczególne słowa podziękowania za przybycie skierował w stronę by-łych działaczy ,,Solidarności”, ludzi, którzy najaktywniej uczestniczyli w życiu Związku w latach stanu wojen-nego. Wśród nich znaleźli się: Krysty-na Podolska, Jerzy Jaśków, Marek Rutkowski, Stanisław Olszewski, a także uczestnik strajku z 1981 r. w

Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarni-czej w Warszawie – Sławomir Skrzyp-kowski.

Po powitaniu gości odbyło się podsumowanie szkolnych konkursów

Wydarzenia


(historycznego i plastycznego) po-święconych 30. rocznicy wprowadze-nia stanu wojennego, adresowanych do uczniów naszej szkoły, którego dokonał nauczyciel gimnazjum – Ma-riusz Gontarski. Przedstawił cel, tema-tykę konkursów oraz wyniki szkolnej rywalizacji. Przy okazji podkreślił, że ,,… udział szczególnie w konkursie historycznym, dla każdego gimnazjali-sty był nie lada wyzwaniem, ponieważ nauczanie historii w gimnazjum, zgod-nie z obowiązującą reformą, rozpoczy-na się w klasie pierwszej od starożyt-ności, by w klasie trzeciej zakończyć się na I wojnie światowej. Uczeń gim-nazjum nie ma szans, aby na lekcji historii usłyszeć o dwudziestoleciu międzywojennym, II wojnie światowej, historii najnowszej Polski, a tym bar-dziej o powstaniu ,,Solidarności” i wprowadzeniu stanu wojennego. To jest wiedza zarezerwowana dla wyż-szego poziomu szkolnictwa – szkoły ponadgimnazjalnej.” Na zakończenie dodał, że wszystkim uczestnikom na-leżą się podziękowania i brawa za udział w konkursie, którego tematyka daleko wykraczała poza program gim-nazjum. Następnie odbyło się wręcze-nie nagród najlepszym uczniom, które-go dokonali m.in. goście honorowi, burmistrz miasta Kazimierz Dąbrow-ski, przewodniczący Rady Miasta Zbi-gniew Korzeniowski, dr Krzysztof Sychowicz z IPN:

Wyniki konkursu historycznego: 1. Piotr Zalewski kl. IIIG 2. Przemysław Kulesza kl. I E,

Marcin Gontarski kl. II E 3. Maciej Gacki kl. II E Wyróżnienia: Paulina Szabłowska

kl. III D, Kinga Tarnowska kl. III h Wyniki konkursu plastycznego: 1. Klaudia Zalewska kl. IIIE 2. Magdalena Tomaszewska kl.

III D 3. Natalia Przychodzeń kl. III D Wyróżnienia: Dominika Dąbrow-

ska kl. III E, Ewa Choromańska kl. III B, Paulina Szabłowska kl. III D.

Wszyscy, zarówno zdobywcy

trzech pierwszych miejsc, jak i wyróż-nieni, otrzymali książki, dyplomy, koszulki okolicznościowe.

Po wręczeniu nagród uczennica kl. II Miejskiego Gimnazjum – Pauli-na Talarska wykonała piosenkę pt. „Wolność”, a w tle, na ekranie, ukaza-

ły się zdjęcia dokumentalne ukazujące wydarzenia lat 80., które rozegrały się w Polsce. Piękny tekst, profesjonalne wykonanie, czarno-białe zdjęcia, spo-wodowały, że wspomnienia tamtych dni odżyły ponownie, a w niektórych oczach pojawiły się łzy wzruszenia

Następnie głos zabrał przedstawi-ciel Instytutu Pamięci Narodowej Od-dział w Białymstoku – dr Krzysztof Sychowicz. Na początku podziękował za organizację uroczystości, stwier-dzając, że niewiele jest miast i szkół, które upamiętniły okrągłą rocznicę wprowadzenia stanu wojennego. Za-mbrów dzięki naszemu gimnazjum i objęciu patronatem organizowanych konkursów przez burmistrza miasta, należy do tego grona. Pan Krzysztof Sychowicz, rozpoczynając swój refe-rat, postawił pytanie – ,,Dlaczego mu-siało upłynąć aż trzydzieści lat, aby stwierdzono to, co ludzie ,,Solidarności” wiedzieli wtedy od pierwszych godzin wprowadzenia stanu wojennego, że wszystko, co robi władza, było niele-galne i niezgodne z ówczesnym obo-wiązującym w Polsce prawem?” Do-dał również, że stan wojenny przyczy-nił się do zniszczenia największego ruchu społecznego, jaki powstał w historii Polski, był jawnym złamaniem ówczesnej konstytucji. Dr Sychowicz przybliżył okoliczności wprowadzenia stanu wojennego oraz jego następstwa. Odwoływał się kilkakrotnie do wyda-rzeń mających miejsce w Zambrowie podczas stanu wojennego, do m.in. słów ówczesnego proboszcza parafii św. Trójcy, ks. Henryka Kulbata. Pod-kreślał również ważną rolę bp. łom-żyńskiego Mikołaja Sasinowskiego, który wspierał internowanych działa-czy „Solidarności”.

Wykład przedstawiciela IPN był wprowadzeniem do ostatniej części sesji – wystąpień zaproszonych gości – działaczy ,,Solidarności” z okresu stanu wojennego, którzy podzielili się swoimi wspomnieniami. Kolejni mówcy, zwracając się szczególnie do młodzieży, opowiedzieli, jak zapamię-tali moment wprowadzenia stanu wo-jennego. Szczególne wrażenie na zgro-madzonej młodzieży wywarły dość emocjonalne słowa Marka Rutkow-skiego, który jako jedyny ze zgroma-dzonych, nocą z 12 na 13 grudnia, został internowany i osadzony w areszcie śledczym w Białymstoku. Świadectwa: Krystyny Podolskiej, Marka Rutkowskiego, Jerzego Jaśków,

Stanisława Olszewskiego oraz Sławo-mira Skrzypkowskiego były szczegól-nie cennymi z punktu widzenia histo-ryka, były relacjami naocznych świad-ków. Zgromadzeni uczniowie z zainte-resowaniem wysłuchali ich słów.

Dla współczesnego ucznia gimna-zjum, który żyje w obecnej polskiej rzeczywistości, opowieści o tamtych czasach, represjach stanu wojennego, cenzurze, pustych półkach sklepo-wych, o kartkach na żywność i długich kolejkach, brzmiały niewiarygodnie. Nauka o latach 80. XX wieku dla ucznia gimnazjum, to jak odkrywanie zupełnie nierealnego, innego świata, zupełnie innego niż ten, w którym żyją obecnie. Dlatego możliwość zetknię-cia się z naocznymi świadkami wyda-rzeń była szczególnie cenna i poznaw-cza. Uwaga, którą poświęcili, by wy-słuchać gości, świadczyła o zaintere-sowaniu uczniów prezentowaną tema-tyką.

Na koniec głos zabrał dyrektor szkoły Ryszard Ogrodnik, który po-dziękował wszystkim przybyłym go-ściom, sponsorom, wszystkim, którzy przekazali pamiątki osobiste na wysta-wę, Oddziałowi IPN w Białymstoku za udostępnienie wystawy edukacyj-nej, a następnie zaprosił na zwiedzanie wystawy, prezentowanej w auli naszej szkoły.

Zaproszeni goście oraz młodzież udali się do auli, by obejrzeć zgroma-dzone eksponaty pochodzące z pry-watnych zbiorów oraz 28 plansz (fotogramów) przygotowanych przez białostocki IPN, zatytułowanych: ,,Represje stanu wojennego w woje-wództwie białostockim 1981-1983, 1989”. Największym eksponatem w sensie rozmiarów, jak i wartości histo-rycznej, był dumnie prezentujący się sztandar zambrowskiej ,,Solidarności” ufundowany i poświęcony w 1981 r., którego nie udało się władzom komu-nistycznym ,,internować”. Przechowy-wany najpierw w kościele św. Trójcy w Zambrowie, a następnie wywiezio-ny przez Lecha Feszlera do Warsza-wy, do parafii św. Stanisława Kostki, przetrwał okres stanu wojennego i lata 80. w bezpiecznym miejscu.

Był to niezwykły wieczór dla uczniów naszej szkoły, uczestnicząc w nim, widząc wśród siebie uczestników tamtych grudniowych wydarzeń 1981 r., mieli okazję przeżyć żywą lekcję hi-storii. Jestem przekonany, że wiele z tego, co przyswoili ucząc się do kon-

Wydarzenia


kursu historycznego oraz to, co usły-szeli podczas uroczystości, zostanie w ich pamięci na długo. A my, nauczy-ciele, możemy mieć satysfakcję, że młodzież tak licznie i chętnie chciała wziąć udział w obu przygotowanych przez nas konkursach. Gdyby nie licz-ny udział uczniów, ich chęci do wzię-cia udziału w szkolnych konkursach, przygotowywanie czegokolwiek wię-cej niż codzienne lekcje, nie miałoby

sensu, bo dla kogo, my nauczyciele, mielibyśmy to robić?

Na koniec należy dodać, że prze-życie tego wieczoru w taki sposób nie byłoby możliwe, gdyby nie członko-wie grupy rekonstrukcyjnej związani z Zambrowskim Klubem Motoro-wym ,,Żubr”, którzy ubrani w mundu-ry milicji, ZOMO, wojskowe z epoki, uatrakcyjnili przebieg uroczystości

prezentując m.in. kolportaż ulotek, aresztowanie opozycjonisty.

Mariusz Gontarski nauczyciel historii w MG 1

autor zdjęć: Waldemar Radomski

■

Jubileusze w Łomży

14 lutego – III Liceum Ogólno-kształcące w Łomży obchodziło 20-lecie szkoły, 14. rocznicę nadania szkole imienia Żołnierzy Obwodu Łomżyńskiego Armii Krajowej oraz 70. rocznicę utworzenia Armii Krajo-wej.

Uroczystość rozpoczęła msza święta celebrowana przez ks. biskupa Tadeusza Bronakowskiego w kościele Ojców Kapucynów. Uczestniczyła w niej cała społeczność szkolna wraz z zaproszonymi gośćmi, m.in. żołnierza-mi AK.

Druga część uroczystości odbyła się w budynku III LO przy ul. Senator-skiej. W przystrojonej barwami naro-dowymi sali gimnastycznej, z central-nie umieszczonym brzozowym krzy-żem, spowitym w biel i czerwień, po-witała licznie zgromadzonych gości dyrektor szkoły.

Nasz jubileusz przypomina nie tylko o powstaniu naszej szkoły, ale również o nadaniu jej imienia Żołnie-rzy Obwodu Łomżyńskiego Armii Kra-jowej w Łomży. Fakt, że otrzymaliśmy tak zaszczytne imię, zobowiązuje do godnego zachowania, mądrego korzy-stania z dziedzictwa, jakie pozostawili żołnierze Armii Krajowej. To dzięki takiemu patronowi staliśmy się spad-kobiercami szczytnych tradycji Polski walczącej, ale też tworzymy nowy wy-miar patriotyzmu, który związany jest z bohaterstwem wobec wyzwań współ-

czesnego świata – słowa te wypowie-działa dyrektor w swoim przemówie-niu. Wskazała również, przytaczając słowa Jana Pawła II, na konieczność pielęgnowania pamięci o bohaterach narodowych oraz propagowania po-staw patriotycznych.

Wiele ciepłych słów, często po-partych osobistymi przeżyciami i do-

świadczeniami, wypowiedzieli zapro-szeni goście.

Po wystąpieniach gości wszyscy mogli poznać historię III LO zaprezen-towaną przez dwoje nauczycieli. Z poczuciem humoru i nutką sentymentu przypomnieli oni dawne czasy, gdy na początku istnienia liceum nauczyciele przemieszczali się z jednej szkoły do drugiej, a z namierzeniem ich miała problem nawet dyrekcja. Najkrótsze przerwy, najwęższe korytarze, naj-droższe ogrodzenie, najwyżej położo-ny budynek szkoły, najbardziej wy-

sportowana młodzież, najmniejsza liczba boisk (bo zerowa), ale za to największa liczba kortów tenisowych, najdłuższa nazwa patrona szkoły – to tylko niektóre z naj- wymienionych przez pedagogów oraz obdarzonych żartobliwym i trafnym komentarzem. Ta część uroczystości wywoływała na

Wydarzenia


INNOWACYJNIE NA PODLASIU Niejeden z nas, nauczycieli, zadawał sobie w duchu pytanie, w jaki

sposób skłonić młodego człowieka do aktywności na zajęciach, uczest-nictwa w nich bez poczucia przymusu, zniechęcenia?

Wykorzystując swoje doświadczenie zawodowe i entuzjazm, zdecy-dowałam się opracować innowację pedagogiczną pn. klasa humanistycz-no-prawnicza. Jej nowatorstwo polega na wprowadzeniu dodatkowych zajęć z nowych przedmiotów – podstaw prawa i retoryki.

Pomoc w napisaniu programu okazały panie dr hab. Anna Cegieła – pracownik Instytutu Języka Polskiego Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego oraz mgr Beata Kornelius – asystent Katedry Teorii Pań-stwa i Prawa Uniwersytetu w Białymstoku. Ogromnie ucieszył mnie fakt, że uniwersyteccy pracownicy zgodzili się prowadzić zajęcia nieodpłatnie.

W I semestrze bieżącego roku szkolnego, na lekcjach oraz podczas zajęć warsztatowych, moi podopieczni po-znali perswazyjne walory ludzkiej mowy, klasyfikację gestów i aktów mowy, środki ekspresji językowej, chwyty styli-styczne i retoryczne. Przed nimi, jeszcze w tym roku, ciężka praca nad kompozycją wystąpień publicznych.

W czasie ferii zimowych uczestniczyli w zajęciach z podstaw prawoznawstwa, prowadzonych przez Beatę Kor-nelius. Odkryła ona przed uczniami tajniki prawoznawstwa jako dyscypliny, wyjaśniła takie pojęcia jak: norma praw-na, przepis prawny, źródła prawa. Ponadto omówiła cechy gałęzi prawa cywilnego, karnego, administracyjnego, podatkowego i międzynarodowego. Dzięki uczestnictwu w tych spotkaniach uczniowie dowiedzieli się, jaka jest róż-nica, pomiędzy polskim systemem prawa, a systemem krajów anglosaskich, poznali różnice między osobą prawną, a osobą fizyczną, a ponadto uzyskali niezbędną wiedzę o aplikacjach prawniczych, których ukończenie będzie warun-kiem wykonywania obranego zawodu.

Zajęcia z retoryki i podstaw prawa odbędą się w łącznym wymiarze 80 godzin w cyklu trzyletnim. Na każdy rok szkolny przewidziane są spotkania warsztatowe.

Założyłam sobie, że wdrożenie tego przedsięwzięcia poszerzy ofertę edukacyjną szkoły, wpłynie na jakość pra-cy, wyposaży uczniów w podstawową wiedzę z zakresu prawoznawstwa i dogmatyki prawnej oraz retoryki, udo-skonali ich umiejętności komunikacyjne, a ponadto zwiększy szanse dostania się na studia prawnicze.

Jestem pełna wiary, że uda się to osiągnąć i że… warto było! Małgorzata Kamińska-Pliszka,

nauczyciel dyplomowany języka polskiego Liceum Ogólnokształcące im. Króla Kazimierza

twarzach zgromadzonych pogodny uśmiech.

W bardziej refleksyjny i poważny nastrój wprowadziła wszystkich trawe-stacja piosenki Autobiografia. W jej ostatnich słowach – słowach pełnych nostalgii – można było usłyszeć:

I gdyby ktoś dawał mi pełen trzos, Bym stąd odszedł – fatalny krok,

Lepiej niech tu zostawią mnie wciąż Na drugi rok.

Szkolny zespół muzyczny wyko-

nał też inną piosenkę przygotowaną specjalnie na jubileusz szkoły. Z hu-morem zabrzmiały słowa:

Bo tak mówiąc szczerze, w III-cim jak

w operze, Jest od rana wrażeń moc.

Tutaj sprawdzian z matmy, wcale nie ostatni

Znów zarwana będzie noc...

Zupełnie inny charakter miał montaż słowno-muzyczny zatytułowa-ny Pamięci tych, co padli – Bądźcie godni! Grupa kilkunastu uczniów z

dramatyzmem opowiadała poprzez taniec, słowo poetyckie i piosenkę tragiczny los żołnierzy, tych wszyst-kich, których wojna naznaczyła tra-

Wydarzenia


Wypoczynek zimowy w woj. podlaskim

gicznym piętnem śmierci i bólu. W sposób niezwykle sugestywny i eks-presywny wyrazili oni bezmiar cier-pień, bestialstwo i okrucieństwo oprawców, ich obojętność na los in-nych ludzi.

Zgromadzeni ze wzruszeniem przyglądali się chłopcom przebranym w żołnierskie mundury składającym przysięgę:

W obliczu Boga Wszechmogącego

i Najświętszej Maryi Panny Królowej Korony Polskiej

kładę na ręce ten Święty znak Męki i Zbawienia

i przysięgam być wiernym Ojczyźnie mej...

Obserwowali też dramat matek żegnających swych ukochanych sy-nów, matek, które przypominały im, co jest powinnością Polaka, powinno-ścią nawet za cenę życia. Teksty po-etyckie w doskonały sposób uzupeł-niały piosenki. Warszawo ma, Rozbite oddziały, Biały krzyż, Dokąd idziesz Polsko?, to utwory, których nie spo-sób było słuchać bez wzruszenia i za-dumy. Słowo poetyckie, piękna muzy-ka, foldery przedstawiające sceny wal-ki o niepodległość, pełne grozy obrazy ludobójstwa, poruszająca wyobraźnię scenografia, nastrojowe oświetlenie – te wszystkie elementy stworzyły nie-zwykły spektakl, w którym pobrzmie-wała prawda uczuć ludzkich, uczuć, niestety, bardzo bolesnych, o których nie można zapomnieć.

Podczas uroczystości wręczono również nagrody laureatom konkur-sów zorganizowanych w ramach ob-chodów 70. rocznicy powstania Armii Krajowej.

14 lutego 2012 r. dostarczył obec-nym na obchodach 20-lecia III Liceum Ogólnokształcącego i 70. rocznicy utworzenia Armii Krajowej wielu nie-zwykłych i pięknych wzruszeń. Stał się lekcją historii, podróżą w prze-szłość, źródłem niespotykanych do-znań patriotycznych, doznań, które poruszyły serca i na długo zapiszą się w pamięci.

Bożena Konopka ■

Prezentacje

W okresie od 23 stycznia do 5 lutego 2012 r. w województwie podla-skim trwały ferie zimowe. W tym cza-sie uczniowie mogli korzystać z wielu interesujących zajęć zorganizowanych dla nich przez szkoły.

Wypoczynek w formie „otwartej szkoły” zorganizowały 53 szkoły pro-

ponując m.in. zajęcia: rekreacyjno-sportowe, plastyczne, koła zaintereso-wań, informatyczne w pracowni kom-puterowej, artystyczno-muzyczne, ku-linarne, jak też przygotowujące do konkursów lub egzaminów (szcze-gółowy wykaz wraz z harmonograma-mi zajęć dostępny jest na stronie inter-

netowej Kuratorium Oświaty www.ku-ratorium.bialystok.pl w zakładce „wy-poczynek”).

Wypoczynek w miejscu zamiesz-kania, czyli tzw. półkolonie zimowe zorganizowane zostały przez 11 szkół dla 522 uczniów. W Białymstoku zaję-cia te odbyły się w: Szkołach Podsta-

Warsztaty teatralne


wowych nr 7, 15, 26, 28 i 49; Zespole Szkół Nr 3 oraz Zespole Szkół Tech-nicznych. Zajęcia w tej formie odbyły się także w Zespole Szkół Specjalnych w Grajewie, Zespole Szkół w Sobole-wie, Zespole Szkół w Jaświłach, Ze-spole Szkół Sportowych w Supraślu.

Proponowane zagospodarowanie czasu wolnego cieszyło się dużym zainteresowaniem uczestników, bogatą ofertą i różnorodnością ciekawych zajęć, czego dowodem jest kolekcja zdjęć z aktywnie i bezpiecznie spędzo-nego wypoczynku zimowego. Ten wspaniały czas ferii zimowych pozwo-lił uczniom nabrać sił do dalszej nauki, a także sprawił wiele radości i pozo-stawił wspaniałe wspomnienia.

Katarzyna Wierzbicka

Kuratorium Oświaty w Białymstoku ■

JASEŁKA W KOŚCIELE PW. NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY W ŁUBINIE KOŚCIELNYM Żeby pokazać jedność i piękno przeżywania świąt Bożego Naro-

dzenia, przybliżyć uczniom, jak obchodzono je dawniej, w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Łubinie Kościelnym został opraco-wany projekt pt. „Boże Narodzenie wczoraj i dziś”. Jednym z działań w ramach projektu było wystawienie jasełek, misterium o narodze-niu Pana.

W niedzielę 8 stycznia 2012 roku w Kościele pw. Najświętszej Maryi Panny w Łubinie Kościelnym po porannej mszy świętej zostały wystawione przygotowane przez uczniów jasełka, opowiadające w skrócie losy Pana Jezusa od narodzin do przybycia Trzech Króli i zło-żenia przez nich darów. Scenki były połączone kolędami. Na zakoń-czenie wszyscy zgromadzeni w kościele zaśpiewali „Chrystus się rodzi”. Bardzo podobała się widzom wykonana po raz pierwszy kolęda pt. „Cieszmy się i pod niebiosy” oraz znana już piosenka „Przekażmy sobie znak pokoju”.

Mamy nadzieję, że jasełka dostarczyły wszystkim wielu przeżyć, pozwoliły jeszcze raz wrócić do chwili narodzin Zbawiciela oraz połączyły we wspólnym przeżywaniu tej radosnej chwili zgromadzone na nich osoby.

Opracowały Dorota Zimnoch i Natalia Sylwestruk

Prezentacje

Spotkanie z policjantem Zimowe zabawy

Przedstawienie teatru Arkadia „Mikołaje wszystkich krajów, łączcie się"


Wesołe ferie z tradycją! Na szczęście, na zdrowie, na ten święty Szczepan!

Jeszcze kilkadziesiąt lat temu ko-lędowanie było jedną z najpiękniej-szych naszych rodzimych tradycji, radosnym i barwnym zwyczajem nio-sącym domownikom świąteczno-nowo-roczne życzenia, które były przyjmo-wane jako pomyślna wróżba urodzaju i powodzenia w nadchodzącym roku.

Rozpoczynało się tradycyjnie w okresie Świąt Bożego Narodzenia i

trwało do Objawienia Pań-skiego. Często zwyczaj ten przesuwano do początku lutego czyli do Uroczystości Matki Bożej Gromnicznej. Kolędnicy zawsze byli mile widziani i wyczekiwani, ponieważ niewpuszczenie ich do domu niosło złą wróż-bę na przyszły rok.

Teraz, w naszym regionie tylko w nielicznych miejscowościach chodzą prawdziwi kolędnicy z szopką, kozą czy gwiazdą. Takich właśnie kolędni-ków można spotkać we wsiach Sła-wiec, Grzymały Nowogrodzkie i Grą-dy Nowogrodzkie.

Tradycję kolędowania przywróci-ły do życia i kultywują dzieci ze Szkolnego Koła Teatralnego „CHO-CHLIKI” działającego w Szkole Pod-stawowej im. Hanki Bielickiej w Sławcu pod kierunkiem Jadwigi So-

snowskiej przy współpracy Jacka Sokołowskiego. Od dziewięciu lat, zawsze w ostatnim tygodniu stycznia, we wsiach w Gminie Nowogród pojawia się kilku-nastoosobowa grupa kolędni-ków z gwiazdą. Wśród nich są figlarne diabły, rozbrykana koza, śmierć z kosą oraz do-

bre anioły. Kolędnicy, chodząc od domu do

domu, zwiastują dobrą nowinę, niosą radość domownikom oraz składają noworoczne życzenia, które są przyj-mowane jako pomyślna wróżba uro-dzaju i powodzenia.

Prezentacje

....Na szczęście na zdrowie, na ten święty Szczepan, żeby wam się rodziła kapusta i rzepa. Żyto jak koryto, pszenica jak rękawica, owiesek jak pański piesek. Na szczęście na zdrowie, na to Boże Narodzenie, żeby wam się kopiło, darzyło, wodziło w oborze. Co daj Panie Boże!...


Wszędzie są witani bardzo życzli-wie i obdarowywani zarówno słody-czami, jak i drobnymi kwotami pie-niężnymi. Z łezką w oku przyjmują ich najstarsi mieszkańcy, którzy przy okazji odwiedzin tej wesołej gromadki wspominają swoje dzieciństwo i mło-dość.

Dzieci, kultywując tradycje kolę-dowania, przywracają do życia piękny, polski zwyczaj, a działania Koła Te-atralnego „CHOCHLIKI” znakomicie wpisują się w ideę ocalenia dziedzic-twa kulturowego regionu.

Jadwiga Sosnowska Jacek Sokołowski

■

Prezentacje


Zespół Szkół Specjalnych im. Ja-na Pawła II w Grajewie należy do tych nielicznych placówek oświatowych w Grajewie, które organizują swoim wychowankom wypoczynek letni i zimowy.

Podobnie jak dwa lata temu jego organizacją podczas ferii zimowych zajęły się Wioletta Skwiot i Anna Ja-rząbek. Opracowały program zimowi-ska dla 40 uczestników, pozyskały od samorządów i sponsorów środki na jego realizację, zapewniły wyżywienie i transport na zaplanowane wyjazdy. Ferie zaczęły się od wyjazdu do Aqu-aparku w Suwałkach. Ponadto ucznio-wie byli na basenie w Ełku, w Cen-trum Nauki „Kopernik” w Warszawie, którego zwiedzanie dostarczyło uczestnikom zimowiska wielu nieza-pomnianych wrażeń. Większość z nich po raz pierwszy miała okazję być w planetarium, a tym samym odbyć fa-scynującą podróż po sklepieniu niebie-skim, by poznać tajemnicę ruchu wiro-wego i obrotowego Ziemi niejako od

środka. Zwiedzanie centrum polegało na aktywnym uczestnictwie w wielu eksperymentach pozwalających na po-znanie praw fizyki, zasad działania wie-lu urządzeń, mechanizmów powstawa-nia różnych zjawisk: przyrodniczych,

społecznych, kulturowych. Byliśmy także w Teatrze Robotycznym na spek-taklu „Tajemnice pustej szafy, czyli duch czwartego wymiaru” – lekcji po-glądowej o światach płaskich i wielowy-miarowych.

Przez kilka godzin możliwe było dotarcie do niewielkiej zaledwie czę-ści ekspozycji. Na obejrzenie całej nie starczyłoby ferii.

Jeden z dni spędziliśmy w Bia-łymstoku, gdzie nastąpił podział na dwie grupy. Młodsi i mniej sprawni pod opieką Doroty Jaśkowskiej odwie-dzili Centrum Zamenhofa, gdzie wzię-li udział w zajęciach edukacyjnych polegających na tworzeniu z klocków Lego przedmiotów codziennego użyt-ku oraz uczestnictwie we wznoszeniu repliki miejskiego ratusza. Starsi i ci z

zacięciem sportowym udali się na lo-dowisko. Uczniowie byli również w kinie na filmie „Ryś i spółka”, a także bawili się na dyskotece. Na zakończe-nie zimowiska wszyscy uczestnicy otrzymali słodycze i drobne upominki.

Realizacja tak bogatego w atrak-cje wypoczynku zimowego nie byłaby możliwa bez finansowego i rzeczowe-go wsparcia instytucji i podmiotów gospodarczych: Urzędu Miasta Graje-wo, Miejskiego Ośrodka Pomocy Spo-łecznej w Grajewie, Urzędu Gminy Prostki, Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Prostkach, Urzędu Mia-sta Szczuczyn, Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szczuczynie, Urzędu Gminy Grajewo, Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Graje-wie, Urzędu Gminy Radziłów, Gmin-nego Ośrodka Pomocy Społecznej w Radziłowie, Miejskiego Domu Kultu-ry w Grajewie, zakładu PSS „Społem” w Grajewie, Spółdzielni Mleczarskiej „Mlekpol”, piekarni „Konopki”, pie-karni „Łaguna”, Zakładu Mięsnego „Zagłoba”, za które to wsparcie w imieniu całej społeczności Zespołu Szkół Specjalnych im. Jana Pawła II, serdecznie dziękujemy.

Anna Jarząbek Wioletta Skwiot

■

Wypoczynek zimą

Prezentacje


Mechanizmy przemocy w rodzinie. Z pokolenia na pokolenie / Agnieszka Widera-Wysoczańska – Warszawa: Difin, 2010. Autorka w swojej publikacji podejmuje próbę poszukiwania i zro-zumienia czynników, które zwiększają ryzyko przekazywania różnych form przemocy w rodzinie z pokolenia na pokolenie. Poszukiwania oparte są o doświadczenia kliniczne Autorki jako psychoterapeuty zajmującego się oso-bami, które doświadczyły przemocy w

rodzinie. Badania dotyczą zwłaszcza rodzin z wewnętrzną prze-mocą seksualną. Opisywanie przemocy przez pryzmat przyczyn (elementów ją poprzedzających), charakteru (elementów wyja-śniających jej przebieg) i skutków (elementów po niej następują-cych) czyni przekaz książki kompletnym, logicznym i łatwo przy-swajalnym. Chociaż publikację można zaliczyć do kategorii raczej książek naukowych niż popularyzatorskich, jednocześnie dostęp-na jest dla szerokiego kręgu odbiorców.

Osoba z zespołem wad wro-dzonych i jej rozwój – problemy psy-chopedagogiczne. Studium wybranych zespołów i przypadków / Marzena Zaorska – Toruń: Wydawnictwo Eduka-cyjne „AKAPIT”, 2011. Jest to opracowanie ogarniają-ce wiele problemów edukacyjnych dzieci, które przyszły na świat z wadą rozwojową. Autorka prezentuje gene-tyczne przyczyny zespołów wad wro-dzonych w konkretnych przypadkach.

Cała treść książki wyznacza nowy kierunek myślenia i tworzenia dialektycznego poglądu na potrzebę i konieczność poznania i rozpoznania zespołów wad wrodzonych, będących przyczyną niepełnosprawności.

Niniejsze opracowanie, z punktu widzenia założeń teore-tycznych i metodologicznych, posiada dużą wartość poznawczą i pragmatyczną. Jest przykładem innowacyjnego myślenia o nie-pełnosprawności. Powinna zainteresować zarówno teoretyków, jak i profesjonalistów zajmujących się niesieniem opieki, terapii i wsparcia osobom niepełnosprawnym.

Drogi kariery. Jak wspomagać rozwój zawodowy dzieci i młodzieży / Teresa Chirkowska – Smolak, Aleksan-der Hauziński, Marcin Łaciak – War-szawa: Wydawnictwo Naukowe Scho-lar, 2011. Książka wpisuje się w nurt dys-kusji nad teoretycznymi, empirycznymi i praktycznymi problemami rozwoju zawodowego dzieci i młodzieży. Posia-da rzetelny warsztat i charakteryzuje się realistycznym podejściem do pro-

blemu. Autorzy ukazują nowe spojrzenie na pozornie dość do-brze znane kwestie. Publikacja przedstawia oryginalne ujęcie poruszanych tematów, a jednocześnie pokazuje w przystępny sposób zagadnienia, które w większości są intuicyjnie znane, wyczuwane lub bliskie. Niniejsza książka może być źródłem infor-macji dla osób, które w sposób świadomy pragną pomagać uczniom w ich problemach związanych z rozwojem zawodowym.

Zachowania dysfunkcyjne. Uwarunkowania społeczne, kulturowe i polityczno-prawne oraz stosowane rozwiązania / pod red. Alicji Lisowskiej i Jacka Kurzępy – Wrocław: Wydawnic-two Uniwersytetu Wrocławskiego, 2011. Książka wprowadza w proble-matykę zachowań dysfunkcyjnych, które zagrażają stabilności i integralno-ści współczesnych społeczeństw. Zapo-

znaje z problematyką oraz prezentuje funkcjonujące obecnie metody rozwiązań zachowań destrukcyjnych w przestrzeni spo-łecznej. Autorzy odwołują się zarówno do delikatnych, subtel-nych czy wręcz intymnych aspektów funkcjonowania jednostek, jak również zwracają uwagę na przyczyny zachowań destrukcyj-nych w przestrzeni społecznej. Ten ostatni wątek jawi się jako szczególnie cenny, autorami artykułów są bowiem osoby pracu-jące w obszarach problemowych i aktywnie działające na rzecz prewencji oraz minimalizacji skali występujących problemów.

Zabawa w psychoterapii / red. nauk. Heidi Kaduson, Charles Schaefer – Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psy-chologiczne, 2011. Doświadczeni psychoterapeuci przedstawiają w swojej publikacji 101 zabaw angażujących fantazję dziecka. Niektóre z nich oparte są na opowiada-niu historii, inne wymagają użycia przedmiotów, kukiełek, wykorzystują formy plastyczne. Wszystkie pomagają w dotarciu do uczuć dziecka, rozpozna-

niu emocji i przepracowaniu problemu. Każda z zabaw jest do-kładnie omówiona pod kątem celu, jakiemu ma służyć, a także praktycznego zastosowania odpowiednio do wieku dziecka, jego możliwości i zainteresowań. Zabawy te doskonale sprawdzają się w przypadku dzieci zdrowych i z niepełnosprawnością. Zawierają cenne wskazówki do pracy z dziecięcymi problemami psycholo-gicznymi.

W krainie liczb. Koncepcja wczesnego nauczania matematyki przez zabawę / Gerhard Friedrich, Vio-la de Galgóczy, Barbara Schindelhauer – Kielce: Wydawnictwo Jedność, 2011. Książka zawiera wypróbowane i niezawodne pomysły dla przedszkoli i szkół podstawowych, a także dla tych wszystkich, którzy chcą przez zabawę pokazać dzieciom piękno matematyki.

Jest dowodem na to, że nawet bardzo małe dzieci mogą polubić matematykę. Dzięki interesującym opowiadaniom, pięknym piosenkom i zabawom dostosowanym do wieku dzieci pozwala w atrakcyjny sposób wytłumaczyć matematyczne zależności i zachęcić maluchy do ich zgłębiania. Wzbogacając wiedzę dziec-ka, stymuluje rozwój psychomotoryczny. Poszczególne pomysły można płynnie łączyć z większymi projektami lub wykorzystać jako pojedyncze elementy w codziennym procesie nauczania. Rekwizyty tworzące Krainę Liczb opisane w książce i dołączona płyta CD z piosenkami czynią z publikacji kompletną pomoc dy-daktyczną.

Elżbieta Korzeniecka

Biblioteka Pedagogiczna CEN proponuje nowości:

w numerze: proponuje nowo - · pdf filemagiczne drzewo [film] / scen., reż. andrzej maleszka....

Documents