wat phra that doi kong mu
DESCRIPTION
Wat Phra That Doi Kong Mu, Mae Hong Son, ThailandTRANSCRIPT
![Page 1: Wat phra that doi kong mu](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042618/57906f9f1a28ab687499b040/html5/thumbnails/1.jpg)
วดพระธาตดอยกองม พชรไทยใจอน
![Page 2: Wat phra that doi kong mu](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042618/57906f9f1a28ab687499b040/html5/thumbnails/2.jpg)
![Page 3: Wat phra that doi kong mu](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042618/57906f9f1a28ab687499b040/html5/thumbnails/3.jpg)
วดพระธาต
ดอยกองมพชรไทยใจอน
![Page 4: Wat phra that doi kong mu](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042618/57906f9f1a28ab687499b040/html5/thumbnails/4.jpg)
2 วดพระธาตดอยกองม2 วดพระธาตดอยกองม
ประวตวดพระธาตดอยกองม
มความเชอวาภเขาลกนเหมอนพระเจดยจงเรยกตดปากกนมาวาพระธาต-
ดอยกองมเดมมชอเรยกวาวดปลายดอยแตสมยกอนเคยเปนทสองสมกองโจรภาย
หลงไดสรางเปนวดพระธาตดอยกองมสรางในปพ.ศ.2403จองตองสและภรรยา
ชอนางเลกเปนผสรางพระธาตดอยกองมโดยครงแรกสรางกฏและพระเจดย(องค
ใหญ)ส�าหรบพระเจดยนนบรรจพระธาตของพระมหาโมคคลลานะเถระทพระ
อปนเตกตะชาวเมองตองกประเทศพมาไดน�ามาจากเมองมะละแหมงประเทศพมา
และพระอปนเตกตะกรบนมนตเปนเจาอาวาสองคแรกของวดนตลอดมาจนนาย
จองตองสเสยชวตลงพระอปนเตกตะจงกลบไปเมองตองกประเทศพมาบานเกด
ของตนเองจากนนมาเจาอาวาสกวางลงชวงนน“ชานกะเล”ไดรบการแตงตงจาก
เจาเมองเชยงใหมใหเปนเจาเมองแมฮองสอนคนแรกและไดรบสถาปนาขนเปน
“พญาสงหนาทราชา”เมอปพ.ศ.2417เพอเปนการฉลองและเปนอนสรณของพญา
สงหนาทราชาทเปนเจาเมองคนแรกทานจงสรางพระเจดยขนอกองคหนงซงม
ขนาดเลกกวาโดยบรรจพระธาตของพระสารบตรเถระทพระอเองตะกะน�ามาจาก
เมองมณฑะเลยสหภาพพมาแลวนมนตพระอเองตะกะเปนเจาอาวาสองคทสองตอ
จากพระอปนเตกตะวหารวดอยตดกบพระธาตองคใหญและสรางขนมาพรอมกนม
ลกษณะเปนอาคารเปดโลงรปสเหลยมผนผาหลงคาซอนกนสามชนเปนศลปะแบบ
พมามงดวยกระเบองไมและตกแตงโลหะฉลลวดลายประณตงดงามมากตามศลปะ
ไทใหญและพมา
![Page 5: Wat phra that doi kong mu](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042618/57906f9f1a28ab687499b040/html5/thumbnails/5.jpg)
วดพระธาตดอยกองม3วดพระธาตดอยกองม3
ผเฒาผแกเลาวามถ�าศกด� สทธมความยาวประมาณ1.5กโลเมตรกวาง
ประมาณครงกโลเมตรสงประมาณ2เมตรเศษปากถ�าอยเชงวดพระธาตดอย-
กองมมพระพทธรปยนปางหามญาต(ซงเปนพระประจ�าวนเกดของคนทเกดวน
จนทรสรางโดยเจานางเม�ยะเจาผครองเมององคท2(เพราะทานเกดวนจนทร)ซง
ท�าการฉลองวนเดยวกนกบองคพระนอนทวดพระนอน)ทางออกอยบรเวณบง
ใกลกบบานสวนกลางเมองรสอรทตามค�าพดของคนเฒาคนแกปากถ�าถกปดเมอ
ประมาณปพ.ศ.2459ซงภายในถ�ามของมคาอยมากมายเชนแกวแหวนเพชร
พลอยเงนทองค�าและของใชตางๆเชนถวยโถโอชามในสมยทปากถ�ายงเปดอย
หากชาวบานมการจดงานใหญโตเชนงานปอยสางลองจะเขาไปในถ�าจดธปเทยน
บชาและขอยมของเชนถวยจานชามแกวแหวนยมออกมาใชงานเมอเสรจงาน
แลวกจะน�าไปสงไวยงทเดมพอนานเขามชาวบานทยมของไปแลวไมยอมสงคน
หรอบางรายกจดสงของปลอมกลบคนถ�าท�าใหเจาของถ�า(เทวดารกษาถ�า)ไมพอใจ
จงท�าการปดปากถ�าไวทงดานบนและดานลางตงแตพ.ศ.2459เปนตนมาจนถง
ปจจบนและจองสวยจงตรทองเลาวาเมอพ.ศ.2524คณลงเหนคนเขาออกถ�าน
อยหลายครงและประมาณ1ปกอนทถ�าจะปดมงจงอางตวใหญเลอยเขาๆออกๆ
ถ�านไมนานถ�ากถกปดไปโดยมกอนหนลกใหญปดขวางไวปจจบนไมมแลว
![Page 6: Wat phra that doi kong mu](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042618/57906f9f1a28ab687499b040/html5/thumbnails/6.jpg)
4 วดพระธาตดอยกองม4 วดพระธาตดอยกองม
สถาปตยกรรมวดพระธาตดอยกองม
ลกษณะสถาปตยกรรมของวดพระธาตดอยกองมเปนศลปะแบบ
“ไทใหญ–พมา”ซงเปนลกษณะทแตกตางจากงานสถาปตยกรรมแบบลานนาท
พบเหนไดทวไปในวดทางภาคเหนอสถาปตยกรรมสวนใหญนยมอาคารดวยไม
ยกพนสงขนมาประดบตกแตงดวยสงกะสฉลลายแบบพมาเพราะในสมยกอนวด
พระธาตดอยกองมนยมจงชงทเปนชาวพมามาสรางวดเพราะการเดนทางสะดวก
และงายตอการเดนทางจงนยมจางชางชาวพมามากกวาทจะจางชางจากเมอง
เชยงใหม
![Page 7: Wat phra that doi kong mu](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042618/57906f9f1a28ab687499b040/html5/thumbnails/7.jpg)
วดพระธาตดอยกองม5วดพระธาตดอยกองม5
ศาลาการเปรยญ
ลกษณะศาลาการเปรยญเปนอาคารไมยกพนสงจากระดบพนดนมทาง
ขนสองทางเครองบนบรเวณดานหนาเปนมขยนออกมาหลงคามงดวยสงกะสเปน
หลงคาทรงปราสาทซอนชนขนไป3ชนเนองจากสกลชางไทใหญจะนยมสราง
โดยชายคาเปนปกเเบบ2ขางจะมลกษณะลาดเอยงลงมาซอนกน2ชนเเลวม
ชายคาบรเวณดานหนาทตอจากมขอก1ชนมฉตรอยขางบนตกแตงหลงคาดวย
สงกะสฉลลายลวดลายพนธพฤกษาบรเวณหนาบนชอฟาใบระกาหางหงสจะ
แตกตางจากทอนเนองจากเปนศลปะสกลชางไทใหญสรางโดยชางชาวพมาสราง
ศาลาการเปรยญสรางขนเมอปพ.ศ.2516
![Page 8: Wat phra that doi kong mu](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042618/57906f9f1a28ab687499b040/html5/thumbnails/8.jpg)
6 วดพระธาตดอยกองม6 วดพระธาตดอยกองม
เจดยองคเลก
ลกษณะเจดยองคเลกมฐานซอนชนในผงสเหลยมยกเกจตรงมมทงส
ของฐานพระเจดยประดบดวยสงหปนปนเหนอชดฐานขนไปเปนองคระฆงไมม
ชนบลลงกเชนเดยวกบพระเจดยองคใหญรอบองคพระเจดยมซมจระน�าทงหมด
สซมแตซมจระน�าทางดานทศตะวนออกจะมลกษณะพเศษโดดเดนกวาดานอนๆ
คอจดสรางเปนยอดปราสาทสามยอดประดบดวยลายปนปนแบบศลปะไทใหญ
ขนาดความกวางดานละประมาณ12เมตรความสงประมาณ28เมตร
![Page 9: Wat phra that doi kong mu](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042618/57906f9f1a28ab687499b040/html5/thumbnails/9.jpg)
วดพระธาตดอยกองม7วดพระธาตดอยกองม7
![Page 10: Wat phra that doi kong mu](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042618/57906f9f1a28ab687499b040/html5/thumbnails/10.jpg)
8 วดพระธาตดอยกองม8 วดพระธาตดอยกองม
พระธาตองคใหญ
ลกษณะพระเจดยองคใหญมฐานผงแปดเหลยมซอนชนตอขนไปดวย
องคระฆงและปลองไฉนโดยปราศจากชนบลลงกบนดานทงแปดประดษฐานพระ
พทธรปประจ�าวนอยในซมจรณมประดบลายปนปน(พระพทธรปประจ�าวนจนทร–
อาทตย)จะมดวยกนทงหมด8องคโดยในวนพธซงเปนวนกลางสปดาหจะถอ
เปนการเปลยนฤกษยามจงมพระพทธรปประจ�าวนพธกลางวนและวนพธกลางคน
แยกจากกนทางดานทศตะวนออกขององคพระเจดยสรางเปนวหารแบบไทใหญ–
พมามผงรปสเหลยมผนผาหลงคาซอนสามชนมงกระเบองและตกแตงดวยโลหะ
ฉลลายอนประณตภายในวหารประดษฐานพระพทธรปประจ�าทศขนาดความกวาง
รอบฐานประมาณ48เมตรสงประมาณ30เมตร
![Page 11: Wat phra that doi kong mu](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042618/57906f9f1a28ab687499b040/html5/thumbnails/11.jpg)
วดพระธาตดอยกองม9วดพระธาตดอยกองม9
![Page 12: Wat phra that doi kong mu](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042618/57906f9f1a28ab687499b040/html5/thumbnails/12.jpg)
10 วดพระธาตดอยกองม
ลวดลายประดบซมเจดย
ซมประดบเจดยมลกษณะเปนซมประดษฐานพระพทธรปประจ�าทศมการ
ประดบตกแตงดวยปนปนบรเวณหวเสาเปนแบบบวคว �าบวหงายบรเวณตวเสาเปน
ลายกระจงฟนปลาหนาบนเปนลายปนแกะสลกเปนลายพนธพฤกษาและลายกนก
ใบผกกด
![Page 13: Wat phra that doi kong mu](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042618/57906f9f1a28ab687499b040/html5/thumbnails/13.jpg)
วดพระธาตดอยกองม11
ศลปกรรม
นยมสรางประตมากรรมสางซนยมสรางไวตรงบนไดทางเขาวดและตรง
มมของฐานเจดยตรงบนไดทางเขาวดนยมสรางเปนสางซคสวนตรงฐานของเจดย
นนนยมสรางไวตามมมของเจดยมนยมสรางสางซใหอยในทานงขาหนาใหญเหยยด
ตรงทงสองขางหนาเชดมองตรงไปขางหนาอาปากเลกเลกนอยเหนเขยวและฟน
เตมปากดวงตากลมโตสขาวเหมอนกบล�าตวหนาอกนนไดสดสวนกบตวทใหญ
และอวบอวนหนาอกประดบดวยลายพนธพฤกษาสขาวขาหนาทงสองขางมลาย
แขงสงหประกอบเหนลายชดเจนบรเวณขาหลงทงสองขางมลายแขงสงหประดบ
![Page 14: Wat phra that doi kong mu](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042618/57906f9f1a28ab687499b040/html5/thumbnails/14.jpg)
12 วดพระธาตดอยกองม
ประเพณและพธกรรม
งานประเพณปอยสางลองหรองานบวชลกแกว
เปนประเพณตามธรรมเนยมชาวไทใหญซงถอไดวากศลแรงกวาการบวช
พระจดใหมขนในชวงเดอนมนาคม-เมษายนตรงกบปดเทอมฤดรอนโดยชาวบาน
จะตกลงกนก�าหนดวนนดหมายใหลกหลานไดบวชเรยนพรอมๆกนโดยผทจะ
บวชเณรจะมการแตงกายดวยเครองประดบมคาอยางสวยงามและประกอบพธบวช
ทวดก�ากอตรงขามทางขนพระธาตดอยกองม
![Page 15: Wat phra that doi kong mu](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042618/57906f9f1a28ab687499b040/html5/thumbnails/15.jpg)
วดพระธาตดอยกองม13วดพระธาตดอยกองม13
วหารวดพระธาตดอยกองม
วหารอยตดกบพระธาตเจดยองคใหญสรางขนพรอมกนมลกษณะเปน
อาคารทรงโรงเปดโลงผงรปสเหลยมผนผาหลงคาซอนสามชนมงดวยกระเบอง
ไมและตกแตงโลหะฉลลวดลายตามแบบศลปะไทใหญภายในวหารประดษฐาน
พระพทธรปประจ�าทศพระเจาทนใจสวนหลงคาเปนโครงสรางทรงปราสาทซอน
ชน3ชนวสดทใชคอสงกระสประดบตกแตงดวยสงกระสฉลลวดลายเครอเถา
ขนาดความกวาง4เมตรความยาวประมาณ9.3เมตรความสงประมาณ20เมตร
![Page 16: Wat phra that doi kong mu](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042618/57906f9f1a28ab687499b040/html5/thumbnails/16.jpg)
14 วดพระธาตดอยกองม
จตรกรรม
งานจตรกรรมเปนรปแบบการเลาเรองพทธประวตพระพทธเจาในตอน
ตางๆโดยใชสฝ นวาดบนผาใบเปนการเขยนภาพทมลกษณะเหมอนจรงทเรยกวา
Perspectiveโดยใหสแสงและเงาอยางกลมกลนมองเหนความตนลกของภาพตาม
ความเปนจรงโดยมการเขยนบรรยายใตภาพเปนภาษาไทยและภาษาพมา
ภาพวาดเกยวกบพทธประวตมทงหมด9ตอนไดแก
ภาพท 2
ตอนพระยามารยกทพมาชง
รตนบลลงกและตอนพระยา-
มารพายยกกองทพกลบพรอม
ความเสยใจ
ภาพท 1
ตอนทรงรบหญาของคน
หาบหญาชอโสตตยะตอน
ทพระองคทรงหาบหญาตาง
บลลงก
![Page 17: Wat phra that doi kong mu](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042618/57906f9f1a28ab687499b040/html5/thumbnails/17.jpg)
วดพระธาตดอยกองม15
ภาพท 3
ตอนทอาฬาวกยกษเอาถานไฟ
ทงแลวเอาหนาไมยงพระพทธ
องคและตอนอาฬาวกยกษยอม
พรอมรบฟงพระธรรม
ภาพท 4
ตอนพระองคตรสรกบพระ
เทวทตเอาสรา16หมอใหชาง
นาฬาครกนแลวบงคบท�าราย
พระพทธองคในตอนเชา
ภาพท 5
ตอนองคลมารไลฟนมารดา
และตอนพระพทธองคโปรด
องคลมาร
![Page 18: Wat phra that doi kong mu](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042618/57906f9f1a28ab687499b040/html5/thumbnails/18.jpg)
16 วดพระธาตดอยกองม
ภาพท 6
ตอนนางจญจมาณวภาเดน
ออกวหารของพระพทธ
องคในตอนเชาและตอนท
ใสความพระพทธองควา
นางตงครรภเพราะพทธ-
องค
ภาพท 7
ตอนสจจกนครนถทาแก
ปญหากบพระพทธองค
1,000ขอและตอนสจ
จกนครนถยอมแพรบฟง
ธรรม
![Page 19: Wat phra that doi kong mu](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042618/57906f9f1a28ab687499b040/html5/thumbnails/19.jpg)
วดพระธาตดอยกองม17
ภาพท 8
ตอนโปรดพระยานาคชอ
นนโทปนนทนาคราชและ
ตอนโปรดพระยานาคยอม
แพรบฟงธรรมเทศนา
ภาพท 9
ตอนโปรดพราหมณชอ
ปะกะในเมองพรหมและ
ตอนรบฟงธรรมเทศนา
![Page 20: Wat phra that doi kong mu](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042618/57906f9f1a28ab687499b040/html5/thumbnails/20.jpg)
18 วดพระธาตดอยกองม18 วดพระธาตดอยกองม
ประวตการบรณะ
เมอปพ.ศ.2496เกดไฟไหมวดขนครงแรกจงไดสรางวดขนใหมใน
ปพ.ศ.2497หลงจากการสรางวดไดไมนานในพ.ศ.2498กเกดไฟไหมขนเปน
ครงท2จงมการสรางวดขนใหมอกครงเมอปพ.ศ.2502และทางวดไดมการบรณะ
ใหมในปพ.ศ.2507และท�าการบรณะอกครงในปพ.ศ.2514
(ประวทยตนตลานกล2542:17)
เมอปพ.ศ.2491บรณะเจดยองคใหญ(องคทจองตองสสราง)
และหลงจากนนในปพ.ศ.2507บรณะเจดยองคเลก(พญาสงหนาทราชาสราง)
ปพ.ศ.2507ไดบรณะเจดยองคใหญอกครงเปนครงท2เสรจในปพ.ศ.2151และ
ปพ.ศ.2515ไดบรณะพระเจดยใหญเปนครงท3แลวเสรจในปพ.ศ.2518
![Page 21: Wat phra that doi kong mu](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042618/57906f9f1a28ab687499b040/html5/thumbnails/21.jpg)
วดพระธาตดอยกองม19
![Page 22: Wat phra that doi kong mu](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042618/57906f9f1a28ab687499b040/html5/thumbnails/22.jpg)
ชอเรองวดพระธาตดอยกองม ©2015(พ.ศ.2558)โดยพชรไทยใจอน
สงวนลขสทธ�
พมพครงแรกเมอตลาคมพ.ศ.2558 จดพมพโดยภาควชาศลปะไทยคณะวจตรศลปมหาวทยาลยเชยงใหม
เรยบเรยงและออกแบบโดยพชรไทยใจอน ออกแบบโดยใชฟอนทAngsanaNew16pt.
หนงสอเลมนเปนสวนหนงของการเรยนการสอน เพอสงเสรมและตอยอดศกยภาพการศกษา
ภายในภาควชาศลปะไทยคณะวจตรศลปมหาวทยาลยเชยงใหม
![Page 23: Wat phra that doi kong mu](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042618/57906f9f1a28ab687499b040/html5/thumbnails/23.jpg)
![Page 24: Wat phra that doi kong mu](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042618/57906f9f1a28ab687499b040/html5/thumbnails/24.jpg)
หมอกสามฤด
กองมเสยดฟา
ปาเขยวขจผคนด
ประเพณงามลอนามถนบวตอง