web safety booklet

ХоρηγόϚ ЕπικοινωνίαϚ

Οδηγός Παιδικής Ασφάλειας στο ∆ιαδίκτυο

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγή 1

∆ιαδικτυακοί διαφθορείς 2

Γεγονότα και παραπληροφόρηση στο ∆ιαδίκτυο 7

Παιδικές ηλικίες και στάδια 9

Συmicroβουλές ασφάλειας 12

Χρήση οικογενειακών κανόνων 16

Τα παιδιά και το ∆ιαδίκτυο Συνήθεις απορίες 17

Γλωσσάριο 24

Τα τελευταία χρόνια οι εξελίξεις στις Τεχνολογίες Επικοινωνιών και Πληροφορικής (ΤΕΠ)

είναι δραmicroατικές Εmicroείς και τα παιδιά microας βοmicroβαρδιζόmicroαστε καθηmicroερινά microε καινοτοmicroίες που

microόλις πριν από λίγα χρόνια έλειπαν από τη ζωή microας Ως γονέας θυmicroηθείτε πότε ήταν η πρώτη

φορά που microάθατε να χρησιmicroοποιείτε το ∆ιαδίκτυο ή που στείλατε το πρώτο σας e-mail ή που

συνοmicroιλήσατε ηλεκτρονικά microε κάποιους φίλους και σίγουρα θα αντιληφθείτε ότι για τους

περισσότερους από εmicroάς αυτό έγινε πολύ πρόσφατα

Σε αντίθεση microε τα παιδιά microας που έχουν microεγαλώσει microε αυτές τις τεχνολογίες ένας γονέας

σπάνια βρίσκει το χρόνο ή έχει το απαιτούmicroενο ενδιαφέρον να ενηmicroερώνεται για τις τελευταίες

εξελίξεις Αποτέλεσmicroα είναι τα παιδιά τις περισσότερες φορές να βρίσκονται ένα βήmicroα microπροστά

σε θέmicroατα όπως το ∆ιαδίκτυο

Το ∆ιαδίκτυο microπορεί να αποτελέσει για τα παιδιά ένα εξαιρετικό περιβάλλον για microάθηση

ενηmicroέρωση ψυχαγωγία για να συνοmicroιλήσουν microε φίλους ή απλώς να χαλαρώσουν και να

ερευνήσουν διάφορα θέmicroατα Μπορεί όmicroως το ∆ιαδίκτυο όπως και το καθηmicroερινό microας

περιβάλλον να είναι και επικίνδυνο Για παράδειγmicroα όπως δε θα θέλατε τα παιδιά σας να

συνοmicroιλούν ή να συναντιούνται microε άγνωστα άτοmicroα στη καθηmicroερινή τους ζωή το ίδιο ισχύει

και για το ∆ιαδίκτυο Πριν αφήσετε τα παιδιά σας να χρησιmicroοποιήσουν το ∆ιαδίκτυο χωρίς την

επιτήρησή σας θα πρέπει να γνωρίζετε ορισmicroένα βασικά στοιχεία και κινδύνους που πιθανόν να

αντιmicroετωπίσουν στον κυβερνοχώρο

Ως microέρος της κοινωνικής τους προσφοράς η Microsoft και η Laiki eBank προσφέρουν

αυτόν τον Οδηγό Παιδικής Ασφάλειας στο ∆ιαδίκτυο στο κυπριακό κοινό σε microια προσπάθεια

να αναβαθmicroίσουν την ετοιmicroότητα των γονέων να αντιmicroετωπίσουν τέτοιους κινδύνους όταν

αυτοί παρουσιαστούν

Ένας από τους microεγαλύτερους κινδύνους είναι οι επιτήδειοι χρήστες που εκmicroεταλλεύονται

την ανωνυmicroία που προσφέρει το ∆ιαδίκτυο Σrsquo αυτόν τον Οδηγό θα ανακαλύψετε πώς

λειτουργούν αυτοί οι επιτήδειοι ποια ηλικία είναι η πιο ευάλωτη και πώς microπορεί να microειωθεί

ο κίνδυνος Θα microάθετε πώς να αντιληφθείτε εάν το παιδί σας έχει γίνει στόχος ενός τέτοιου

επιτήδειου και τι πρέπει να κάνετε σε microια τέτοια περίπτωση

Σrsquo αυτό το έντυπο θα βρείτε συmicroβουλές που microπορείτε να συζητήσετε microε τα παιδιά σας

για να microάθουν να χρησιmicroοποιούν το ∆ιαδίκτυο microε ασφάλεια Το έντυπο προσφέρει σε γονείς

πληροφορίες και ενηmicroέρωση για τις βασικές λειτουργίες του ∆ιαδικτύου και της ηλεκτρονικής

επικοινωνίας

Ο Οδηγός Παιδικής Ασφάλειας στο ∆ιαδίκτυο επεξηγεί στους γονείς τις microεθόδους

και εργαλεία που microπορούν να χρησιmicroοποιήσουν για να διασφαλίσουν τη σωστή χρήση

του ∆ιαδικτύου και την ασφάλεια των παιδιών τους Ο Οδηγός παρέχει εισηγήσεις για την

υιοθέτηση κανόνων οικογενειακής χρήσης και συmicroπεριφοράς κατά ηλικία που microπορούν να

τροποποιηθούν και να χρησιmicroοποιηθούν για τις ανάγκες του κάθε microέλους microιας οικογένειας

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Πηγή Ορισmicroένες από τις πληροφορίες αυτού του Οδηγού προσαρmicroόστηκαν κατόπιν άδειας από την έκδοση του Οmicroοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών (FBI) των ΗΠΑ laquoΟδηγός του Γονέα για την Ασφάλεια στο ∆ιαδίκτυοraquo

4 mdash Οδηγός Παιδικής Ασφάλειας στο ∆ιαδίκτυο

∆ΙΑ∆ΙΚΤΥΑΚΟΙ ∆ΙΑΦΘΟΡΕΙΣ

Πώς δρουν οι διαδικτυακοί διαφθορείςΟι διαφθορείς έρχονται σε επαφή microε τα παιδιά microέσω συζητήσεων σε δωmicroάτια

συνοmicroιλίας microέσω άmicroεσων microηνυmicroάτων ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου ή

οmicroάδων συζήτησης Πολλοί έφηβοι χρησιmicroοποιούν ηλεκτρονικά φόρουmicro

υποστήριξης από συνοmicroήλικους για να αντιmicroετωπίσουν προβλήmicroατα Οι

διαφθορείς συχνά επισκέπτονται αυτές τις διαδικτυακές περιοχές προς

αναζήτηση ευάλωτων θυmicroάτων

Οι διαδικτυακοί διαφθορείς προσπαθούν να παρασύρουν σταδιακά το

θύmicroα τους microέσω της προσοχής της στοργής της ευγένειας ακόmicroη και microέσω

δώρων και συχνά επενδύουν σηmicroαντικό χρόνο χρήmicroα και ενέργεια σε αυτήν

την προσπάθεια Γνωρίζουν τη microουσική και τα χόmicroπι που ενδεχοmicroένως

ενδιαφέρουν τα παιδιά Ακούν και κατανοούν τα προβλήmicroατά τους Για να

κάmicroψουν τις αναστολές των νεαρών ατόmicroων σταδιακά εισάγουν σεξουαλικό

περιεχόmicroενο στις συζητήσεις τους ή προβάλλουν σεξουαλικά ακατάλληλο

υλικό

Ορισmicroένοι διαφθορείς δρουν ταχύτερα από άλλους και αρχίζουν αmicroέσως

σεξουαλικά ακατάλληλες συζητήσεις Αυτή η πιο άmicroεση προσέγγιση

microπορεί να περιλαmicroβάνει και παρενόχληση ή ο διαφθορέας ενδεχοmicroένως

να παρακολουθεί το θύmicroα Οι διαφθορείς εκτιmicroούν επίσης κατά πόσο

θα microπορέσουν να συναντηθούν πρόσωπο microε πρόσωπο microε τα παιδιά που

γνωρίζουν στο ∆ιαδίκτυο

Όταν τα παιδιά χρησιmicroοποιούν εργαλεία επικοινωνίας στο ∆ιαδίκτυο όπως

δωmicroάτια συνοmicroιλίας ηλεκτρονικό ταχυδροmicroείο και άmicroεσα microηνύmicroατα

διατρέχουν τον κίνδυνο επικοινωνίας microε διαδικτυακούς διαφθορείς Η

ανωνυmicroία του ∆ιαδικτύου ευνοεί τη γρήγορη ανάπτυξη πίστης και οικειότητας

Οι διαφθορείς εκmicroεταλλεύονται αυτή την ανωνυmicroία για να δηmicroιουργήσουν

διαδικτυακές σχέσεις microε τα άπειρα νεαρά άτοmicroα Εάν γνωρίζετε τους κινδύνους

που αφορούν τη διαδικτυακή επικοινωνία και εάν παρακολουθείτε τη χρήση του

∆ιαδικτύου από τα παιδιά σας microπορείτε να τα προστατέψετε

Στο κείmicroενο που ακολουθεί microπορείτε να βρείτε απαντήσεις στα ερωτήmicroατά σας

σχετικά microε τον τρόπο δράσης των διαδικτυακών διαφθορέων ποιος κινδυνεύει

να πέσει θύmicroα τους πώς microπορείτε να microειώσετε τον κίνδυνο που διατρέχουν τα

παιδιά σας και πολλά άλλα


5

Ποια νεαρά άτοmicroα κινδυνεύουνΟι νεαροί έφηβοι είναι η πλέον εκτεθειmicroένη οmicroάδα και κινδυνεύουν

ιδιαίτερα να πέσουν θύmicroατα των διαδικτυακών διαφθορέων Οι νεαροί

έφηβοι συνήθως εξερευνούν τη σεξουαλικότητά τους αποmicroακρύνονται από

το γονικό έλεγχο και αναζητούν νέες σχέσεις εκτός της οικογένειας Με

πρόσχηmicroα την ανωνυmicroία συνήθως είναι τολmicroηρότεροι στο ∆ιαδίκτυο ακόmicroη

κι αν δεν καταλαβαίνουν απόλυτα τις πιθανές συνέπειες

Τα νεαρά άτοmicroα που είναι πιο ευάλωτα στους διαδικτυακούς διαφθορείς

είναι συνήθως

bull Νέα στο χώρο του ∆ιαδικτύου και άπειρα στους τρόπους επικοινωνίας

bull Επιθετικοί χρήστες του υπολογιστή

bull Τύποι που δοκιmicroάζουν νέες ακραίες εmicroπειρίες στη ζωή

bull Άτοmicroα που αναζητούν απεγνωσmicroένα προσοχή και στοργή

bull Επαναστάτες

bull Αποmicroονωmicroένα ή microοναχικά άτοmicroα

bull Περίεργοι

bull Συγχυσmicroένα σε σχέση microε τη σεξουαλική τους ταυτότητα

bull Παρασύρονται εύκολα από ενήλικες

bull Έλκονται από υποκουλτούρες εκτός του κόσmicroου των γονέων τους

Τα παιδιά πιστεύουν πως γνωρίζουν τους κινδύνους από τους διαφθορείς

αλλά στην πραγmicroατικότητα είναι αρκετά αφελή όσον αφορά τις

διαδικτυακές σχέσεις

Πώς microπορούν οι γονείς να microειώσουν τον κίνδυνοbull Μιλήστε στο παιδί σας σχετικά microε τους σεξουαλικούς διαφθορείς και τους

πιθανούς κινδύνους που κρύβει το ∆ιαδίκτυο

bull Τα νεαρά παιδιά δεν πρέπει να χρησιmicroοποιούν τα δωmicroάτια συνοmicroιλίαςmdash

οι κίνδυνοι είναι εξαιρετικά microεγάλοι Καθώς τα παιδιά microεγαλώνουν

καθοδηγήστε τα προς καλά επιβλεπόmicroενα δωmicroάτια συζητήσεων

για παιδιά Προτρέψτε ακόmicroη και τους έφηβους να χρησιmicroοποιούν

επιβλεπόmicroενα δωmicroάτια συνοmicroιλιών

bull Εάν τα παιδιά σας συmicromicroετέχουν σε δωmicroάτια συνοmicroιλιών φροντίστε να

γνωρίζετε ποια επισκέπτονται και microε ποιον συζητούν Παρακολουθήστε κι

εσείς οι ίδιοι τις περιοχές αυτές για να δείτε το είδος των συζητήσεων που

διεξάγονται

bull Πείτε στα παιδιά σας ποτέ να microη φεύγουν από τη δηmicroόσια περιοχή του

δωmicroάτιου συνοmicroιλίας Πολλά δωmicroάτια συνοmicroιλίας διαθέτουν προσωπικές

περιοχές όπου οι χρήστες microπορούν να έχουν συζητήσεις ένας προς

έναν microε άλλους χρήστες Τα προγράmicromicroατα επίβλεψης δεν microπορούν να

διαβάσουν αυτές τις συζητήσεις Αυτές οι περιοχές αναφέρονται συνήθως

και ως περιοχές ldquoψιθύρωνrdquo


bull Εγκαταστήστε τον υπολογιστή που είναι συνδεδεmicroένος microε το ∆ιαδίκτυο

σε έναν κοινόχρηστο χώρο του σπιτιού ποτέ στο υπνοδωmicroάτιο του

παιδιού Είναι πολύ δυσκολότερο για έναν διαφθορέα να δηmicroιουργήσει

microια σχέση microε το παιδί σας εάν η οθόνη του υπολογιστή είναι εύκολα

ορατή από άλλους Ακόmicroη κι όταν ο υπολογιστής βρίσκεται σε

κοινόχρηστο χώρο του σπιτιού σας να κάθεστε microαζί microε το παιδί σας όταν

αυτό συνδέεται στο ∆ιαδίκτυο

bull Όταν τα παιδιά σας είναι νεαρά θα πρέπει να χρησιmicroοποιούν τη

διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου της οικογένειας αντί να έχουν

προσωπικό λογαριασmicroό Καθώς microεγαλώνουν microπορείτε να ζητήσετε από

τον παροχέα υπηρεσιών ∆ιαδικτύου να δηmicroιουργήσει microια ξεχωριστή

διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου αλλά η αλληλογραφία του

παιδιού σας θα συνεχίσει να βρίσκεται στο δικό σας λογαριασmicroό

bull Πείτε στα παιδιά να microην απαντούν ποτέ σε άmicroεσα microηνύmicroατα ή σε

microηνύmicroατα ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου από ξένους Εάν τα παιδιά σας

χρησιmicroοποιούν υπολογιστές σε χώρους εκτός της επίβλεψής σας-σε

δηmicroόσιες βιβλιοθήκες στο σχολείο ή στα σπίτια φίλωνmdashmicroάθετε ποια

προστατευτικά microέτρα χρησιmicroοποιούνται στους υπολογιστές

bull Εάν όλες οι προφυλάξεις αποτύχουν και τα παιδιά σας συναντήσουν

κάποιον διαδικτυακό διαφθορέα microην τα κατηγορήσετε Η ευθύνη

είναι αποκλειστικά του διαφθορέα ∆ράστε αποφασιστικά ώστε να

σταmicroατήσετε την περαιτέρω επαφή του παιδιού σας microε αυτό το άτοmicroο

Πώς microπορούν τα παιδιά σας να microειώσουν τον κίνδυνοΥπάρχουν ορισmicroένες προφυλάξεις που microπορούν να πάρουν τα παιδιά σας

στις οποίες περιλαmicroβάνονται

bull Ποτέ να microη microεταφορτώνουν εικόνες από άγνωστη πηγή microπορεί να είναι

σεξουαλικά ακατάλληλες

bull Να χρησιmicroοποιούν φίλτρα ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου

bull Να ενηmicroερώσουν αmicroέσως έναν ενήλικα εάν κάτι που συmicroβαίνει στο

∆ιαδίκτυο κάνει κάποιο παιδί να νιώσει άβολα ή να φοβηθεί

bull Να διαλέξουν ένα αναγνωριστικό όνοmicroα που να microην αποκαλύπτει

το γένος και να microην περιέχει λέξεις microε σεξουαλικά υπονοούmicroενα ή να

αποκαλύπτει προσωπικά δεδοmicroένα

bull Ποτέ και σε κανένα να microην αποκαλύπτουν προσωπικά δεδοmicroένα στο

∆ιαδίκτυο για τους εαυτούς τους (συmicroπεριλαmicroβανοmicroένων της ηλικίας

και του φύλου) ή στοιχεία σχετικά microε την οικογένεια Ποτέ να microη

συmicroπληρώνουν ηλεκτρονικές φόρmicroες προσωπικών στοιχείων

bull Να διακόπτουν κάθε επικοινωνία microε ηλεκτρονικό ταχυδροmicroείο

συζητήσεις microε άmicroεσα microηνύmicroατα ή συνοmicroιλίες εάν κάποιος αρχίσει να κάνει

ερωτήσεις πολύ προσωπικές ή microε σεξουαλικό υπονοούmicroενο

bull Κολλήστε τους οικογενειακούς κανόνες χρήσης του ∆ιαδικτύου (βλέπε

κεφάλαιο Χρήση Οικογενειακών Κανόνων) κοντά στον υπολογιστή ώστε να

υπενθυmicroίζετε στα παιδιά να προστατεύουν το απόρρητό τους στο ∆ιαδίκτυο

7

Πώς microπορείτε να καταλάβετε εάν το παιδί σας έχει γίνει στόχος

Πιθανόν το παιδί σας να είναι στόχος ενός διαδικτυακού διαφθορέα εάν

bull Το παιδί σας ή ο έφηβος περνούν microεγάλο χρονικό διάστηmicroα στο

∆ιαδίκτυο Τα περισσότερα παιδιά που είναι θύmicroατα διαδικτυακών

διαφθορέων περνούν microεγάλο χρονικό διάστηmicroα στο ∆ιαδίκτυο ιδίως

σε δωmicroάτια συνοmicroιλίας και ενδεχοmicroένως να κλείνουν την πόρτα του

δωmicroατίου τους ή να κρατούν microυστική την εργασία τους στον υπολογιστή

bull Βρίσκετε πορνογραφικό υλικό στον οικογενειακό υπολογιστή

Οι διαφθορείς συχνά χρησιmicroοποιούν πορνογραφικό υλικό για να

προσελκύσουν τα παιδιά Μπορεί για παράδειγmicroα να παρέχουν

στοιχεία όπως διαδικτυακές τοποθεσίες φωτογραφίες και σεξουαλικά

microηνύmicroατα ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου ως έναν τρόπο έναρξης

σεξουαλικής συζήτησης microε τα υποψήφια θύmicroατα Οι διαφθορείς microπορεί να

χρησιmicroοποιήσουν φωτογραφίες παιδικής πορνογραφίας για να πείσουν

το παιδί ότι είναι φυσιολογικό για τους ενήλικες να έχουν σεξουαλικές

επαφές microε παιδιά Θα πρέπει να έχετε υπόψη ότι το παιδί σας ενδέχεται να

κρύβει αρχεία ή δίσκους microε πορνογραφικό υλικό ιδίως εάν άλλα microέλη της

οικογένειας χρησιmicroοποιούν τον υπολογιστή

bull Το παιδί σας ή ο έφηβος παίρνει τηλεφωνήmicroατα από άτοmicroα που δεν

γνωρίζετε ή καλεί (ορισmicroένες φορές υπεραστικά) αριθmicroούς που δεν

αναγνωρίζετε Αφότου ο διαφθορέας έρθει σε επαφή microε το παιδί σας

microέσω του ∆ιαδικτύου ίσως να προσπαθήσει να πείσει νεαρά άτοmicroα να

συmicromicroετέχουν σε τηλεφωνικό σεξ ή να προσπαθήσει να κανονίσει microια

πραγmicroατική συνάντηση πρόσωπο microε πρόσωπο Εάν τα παιδιά διστάζουν

να δώσουν το τηλέφωνο του σπιτιού τους οι διαδικτυακοί διαφθορείς

δίνουν το δικό τους Ορισmicroένοι διαθέτουν αριθmicroούς χωρίς χρέωση ώστε

τα υποψήφια θύmicroατα να τους καλούν χωρίς να το γνωρίζουν οι γονείς

τους Άλλοι θα συmicroβουλέψουν τα παιδιά να καλέσουν microε χρέωση του

καλουmicroένου και τότε χάρη στην αναγνώριση κλήσης οι διαφθορείς

microπορούν εύκολα να βρουν τον αριθmicroό τηλεφώνου του παιδιού Μην

επιτρέπετε στο παιδί σας να συναντήσει κατά πρόσωπο κάποιον άγνωστο

που γνώρισε στο ∆ιαδίκτυο χωρίς τη δική σας επίβλεψη


bull Το παιδί σας ή ο έφηβος παίρνει αλληλογραφία δώρα ή πακέτα από

κάποιον που δε γνωρίζετε Συνήθως οι διαφθορείς στέλνουν γράmicromicroατα

φωτογραφίες και δώρα στα υποψήφια θύmicroατα Οι διαδικτυακοί

διαφθορείς microπορεί ακόmicroη να στείλουν και αεροπορικά εισιτήρια

προκειmicroένου να παρασύρουν το παιδί ή τον έφηβο σε microία κατά πρόσωπο

συνάντηση

bull Το παιδί σας ή ο έφηβος αποmicroακρύνεται από την οικογένεια και τους

φίλους ή σβήνει αmicroέσως την οθόνη του υπολογιστή ή αλλάζει την

οθόνη όταν κάποιος ενήλικος εισέρχεται στο δωmicroάτιο Οι διαδικτυακοί

διαφθορείς καταβάλλουν microεγάλες προσπάθειες για να αποκόψουν τα

παιδιά από την οικογένειά τους και συχνά τονίζουν τα microικρά προβλήmicroατα

στο σπίτι Τα παιδιά που έχουν πέσει θύmicroατα σεξουαλικής παρενόχλησης

συνήθως κλείνονται στον εαυτό τους και παθαίνουν κατάθλιψη

bull Το παιδί σας χρησιmicroοποιεί το λογαριασmicroό ∆ιαδικτύου κάποιου άλλου

Ακόmicroη και τα παιδιά που δεν έχουν πρόσβαση στο ∆ιαδίκτυο στο σπίτι

microπορεί να συναντήσουν κάποιον διαφθορέα όταν συνδέονται στο

∆ιαδίκτυο στο σπίτι ενός φίλου ή σε κάποιον άλλο δηmicroόσιο χώρο ακόmicroη

και στη βιβλιοθήκη Οι διαφθορείς δίνουν συνήθως στα θύmicroατά τους

λογαριασmicroό ∆ιαδικτύου ώστε να microπορούν να επικοινωνούν

Τι microπορείτε να κάνετε εάν το παιδί σας γίνει στόχοςbull Εάν το παιδί σας λαmicroβάνει σεξουαλικά ακατάλληλες φωτογραφίες από

κάποια διαδικτυακή επαφή ή εάν λαmicroβάνει microηνύmicroατα ηλεκτρονικού

ταχυδροmicroείου άmicroεσα microηνύmicroατα ή microε κάποιον άλλο ηλεκτρονικό τρόπο

σεξουαλικά υπονοούmicroενα καλέστε την αστυνοmicroία Αποθηκεύστε τυχόν

στοιχεία όπως διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου διευθύνσεις

διαδικτυακών τοποθεσιών και microητρώα συνοmicroιλιών για να τα δώσετε

στην αστυνοmicroία

bull Ελέγξτε τον υπολογιστή σας για αρχεία microε πορνογραφικό υλικό ή

κάποιο τύπο σεξουαλικής επικοινωνίαςmdashαυτά αποτελούν συνήθως

προειδοποιητικές ενδείξεις

bull Παρακολουθήστε την πρόσβαση του παιδιού σας σε microέσα ζωντανής

ηλεκτρονικής επικοινωνίας όπως τα δωmicroάτια συνοmicroιλιών τα άmicroεσα

microηνύmicroατα και το ηλεκτρονικό ταχυδροmicroείο Οι διαδικτυακοί διαφθορείς

συνήθως συναντούν τα υποψήφια θύmicroατα σε δωmicroάτια συνοmicroιλιών και

στη συνέχεια επικοινωνούν microέσω ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου ή άmicroεσων

microηνυmicroάτων


9

Το ∆ιαδίκτυο παρέχει ανεξάντλητους πόρους και ευκαιρίες microάθησης Περιέχει όmicroως και

πάρα πολλές πληροφορίες που microπορεί να microην είναι ούτε ωφέλιmicroες ούτε αξιόπιστες Καθώς ο

καθένας microπορεί να δηmicroοσιεύσει σχόλια ή πληροφορίες στο ∆ιαδίκτυο οι χρήστες θα πρέπει

να αναπτύξουν ικανότητες κριτικής σκέψης ώστε να κρίνουν την ακρίβεια των πληροφοριών

αυτών

Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα παιδιά που συνήθως πιστεύουν πως ldquoΕάν είναι στο ∆ιαδίκτυο

πρέπει να είναι αλήθειαrdquo Παραδοσιακά οι έντυπες πηγές είχαν τους φύλακές τους τους

επιmicroελητές και τους διορθωτές που διόρθωναν τα λάθη και διέγραφαν τις ψευδείς και ανακριβείς

πληροφορίες Ωστόσο το ∆ιαδίκτυο σε πολλές περιπτώσεις δεν διαθέτει ασφαλιστικές

δικλείδες για τον έλεγχο της εγκυρότητας των πληροφοριών που δηmicroοσιεύονται

Μάθετε στα παιδιά σας πώς λειτουργεί το ∆ιαδίκτυο και εξηγήστε τους ότι ο καθένας microπορεί να

δηmicroιουργήσει microια διαδικτυακή τοποθεσία χωρίς να τον ελέγχει κανείς Μάθετε τα παιδιά σας

να χρησιmicroοποιούν microεγάλο εύρος πηγών πληροφοριών και να ελέγχουν να αmicroφισβητούν και να

διασταυρώνουν όσα βλέπουν στο ∆ιαδίκτυο

ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ

ΣΤΟ ∆ΙΑ∆ΙΚΤΥΟ

Πώς θα βοηθήσετε τα παιδιά να εντοπίζουν την

παραπληροφόρηση

bull Ξεκινήστε όταν τα παιδιά σας είναι microικρά Ακόmicroη και παιδιά

προσχολικής ηλικίας χρησιmicroοποιούν σήmicroερα το ∆ιαδίκτυο για την

αναζήτηση πληροφοριών γιrsquo αυτό είναι σηmicroαντικό να τα microάθετε από

microικρά να διακρίνουν το γεγονός από την άποψη και να αναγνωρίζουν την

προκατάληψη την προπαγάνδα και τις τοποθεσίες που χρησιmicroοποιούν

στερεότυπα

bull Ρωτήστε τα παιδιά σας σχετικά microε τις πληροφορίες που βρίσκουν στο

∆ιαδίκτυο Πχ ποιος είναι ο σκοπός της διαδικτυακής τοποθεσίας Η

ψυχαγωγία Οι πωλήσεις Περιέχει η τοποθεσία πληροφορίες επικοινωνίας

microε το συγγραφέα ή microια ενότητα ldquoΣχετικά microε εmicroάςrdquo Η τοποθεσία έχει

χορηγό κάποια συγκεκριmicroένη εταιρεία ή πρόσωπο ή microήπως είναι χώρος

δηmicroόσιας συζήτησης Είναι το ∆ιαδίκτυο ο καταλληλότερος τόπος για να

βρείτε τις πληροφορίες που αναζητάτε

bull Βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά σας διασταυρώνουν τις πληροφορίες που

συλλέγουν από το ∆ιαδίκτυο microε πληροφορίες από άλλες πηγές

Ανατρέξτε σε άλλες διαδικτυακές τοποθεσίες ή microέσα ενηmicroέρωσης όπως

εφηmicroερίδες περιοδικά και βιβλία για να επιβεβαιώσετε τις πληροφορίες

Ενθαρρύνετέ τα να συmicroβουλεύονται και εσάς

9


bull Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να χρησιmicroοποιούν ποικιλία πηγών όχι

απλώς το ∆ιαδίκτυο Πηγαίνετέ τα στη βιβλιοθήκη ή προmicroηθευτείτε

microια καλή εγκυκλοπαίδεια σε δίσκο CD-ROM όπως η Microsoft

Encarta Έτσι τα παιδιά σας θα έχουν πρόσβαση σε εναλλακτικές πηγές

πληροφοριών

bull ∆ιδάξτε στα παιδιά σας αποτελεσmicroατικές τεχνικές για την εύρεση

πληροφοριών στο ∆ιαδίκτυο Έτσι θα βελτιωθεί σηmicroαντικά η ικανότητά

τους να βρίσκουν ποιοτικές πληροφορίες Ένας τρόπος για να το πετύχετε

αυτό είναι να ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να χρησιmicroοποιούν διάφορες

microηχανές αναζήτησης και όχι microόνο microία

bull Συζητήστε microε τα παιδιά σας σχετικά microε το microίσος και το ρατσισmicroό Τα

φίλτρα λογισmicroικού microπορούν να αποκλείσουν ορισmicroένα από αυτά τα είδη

υλικού Τα παιδιά σας ωστόσο θα πρέπει να microάθουν για το ρατσισmicroό

και τα διεθνή γεγονότα ώστε να microπορούν να αναγνωρίζουν το εmicroπαθές

περιεχόmicroενο


11

Είτε τα παιδιά σας είναι αρχάριοι χρήστες του ∆ιαδικτύου είτε είναι πλέον ειδικοί microπορείτε

να τα καθοδηγήσετε στη χρήση του ∆ιαδικτύου καθώς microεγαλώνουν σε ηλικία και περνούν

διάφορες φάσεις στη ζωή τους

∆ιαβάστε τις παρακάτω ενότητες για να microάθετε πώς τα παιδιά διάφορων ηλικιών microπορούν

να χρησιmicroοποιούν το ∆ιαδίκτυο Η κάθε ενότητα αναλύεται περισσότερο στις επόmicroενες

σελίδες του Οδηγού ώστε να microάθετε περισσότερα σχετικά microε την προστασία της ασφάλειας

των παιδιών σας στο ∆ιαδίκτυο

ΠΑΙ∆ΙΚΕΣ ΗΛΙΚΙΕΣ ΚΑΙ ΣΤΑ∆ΙΑ

Ηλικίες 5 έως 6 ετών Μπορούν και microόνα τουςΜόλις φτάσουν στην ηλικία των 5 ετών τα παιδιά θα θέλουν microάλλον να

εξερευνήσουν τον Ιστό microόνα τους Οι γονείς θα πρέπει να καθοδηγήσουν

τα παιδιά τους στον τρόπο ασφαλούς περιήγησης στο ∆ιαδίκτυο καθώς τα

παιδιά αρχίζουν να το χρησιmicroοποιούν microόνα τους Η σελίδα MSN Kids έχει

σχεδιαστεί για παιδιά κάτω των οκτώ ετών και παρέχει εργαλεία (microηχανές)

αναζήτησης φιλικά προς τα παιδιά

Τα παιδιά ηλικίας 5-6 ετών έχουν γενικά θετική στάση και είναι ανοικτά σε

όλα Υπερηφανεύονται για τις νέες ικανότητες ανάγνωσης και αρίθmicroησης

και τους αρέσει να συζητούν και να microοιράζονται ιδέες Όχι microόνο θέλουν

να φερθούν σωστά αλλά επίσης εmicroπιστεύονται εύκολα και σπάνια

αmicroφισβητούν την εξουσία

Τι microπορούν να κάνουν τα παιδιά ηλικίας 5 έως 6 ετών στο ∆ιαδίκτυοΤα παιδιά αυτής της ηλικίας microπορούν να ακολουθήσουν εύκολα εντολές

στον υπολογιστή να χρησιmicroοποιήσουν το ποντίκι και να παίξουν παιχνίδια

στον υπολογιστή Εξαρτώνται ωστόσο ιδιαίτερα από τους ενήλικες ή

τα microεγαλύτερα αδέλφια στην ανεύρεση διαδικτυακών τοποθεσιών στην

ερmicroηνεία των πληροφοριών του ∆ιαδικτύου ή στην αποστολή microηνυmicroάτων

ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου

11


Ηλικίες 7 έως 8 ετών Το ενδιαφέρον microεγαλώνειΜέρος της κανονικής συmicroπεριφοράς για τα παιδιά αυτής της ηλικιακής οmicroάδας

είναι να δουν microέχρι πού microπορούν να φτάσουν χωρίς τιmicroωρία Όταν βρίσκεται

στο ∆ιαδίκτυο το παιδί αυτής της ηλικίας ίσως microεταβεί σε τοποθεσίες ή ίσως

συmicromicroετάσχει σε συνοmicroιλίες δωmicroατίου που δεν επιτρέπουν οι γονείς Οι

αναφορές δραστηριοτήτων στο ∆ιαδίκτυο από την υπηρεσία MSN Premium ή

άλλες υπηρεσίες microπορεί να αποδειχθούν ιδιαίτερα χρήσιmicroες σε αυτό το στάδιο

Τα παιδιά δε θα νιώθουν ότι οι γονείς τους στέκονται από πάνω τους αλλά

η αναφορά θα σας δείχνει microε ποιες σελίδες συνδέθηκαν Τα παιδιά αυτής της

ηλικίας συνεχίζουν να χρησιmicroοποιούν την τοποθεσία MSN Kids

Τα παιδιά επτά και οκτώ ετών έχουν ισχυρή την αίσθηση των οικογενειακών

δεσmicroών Αρχίζουν να αναπτύσσουν την αίσθηση της δικής τους ηθικής

ταυτότητας και του φύλου και συνήθως ενδιαφέρονται για τις

δραστηριότητες των microεγαλύτερων παιδιών στη ζωή τους Τα παιδιά ηλικίας

7-8 ετών είναι εύπιστα και γενικά δεν αmicroφισβητούν την εξουσία

Τι κάνουν τα παιδιά ηλικίας 7 έως 8 ετών στο ∆ιαδίκτυοΣτα παιδιά αυτής της ηλικίας αρέσει να κάνουν περιήγηση στο ∆ιαδίκτυο

για διασκέδαση και να παίζουν διαδραστικά παιχνίδια Πιθανόν να

χρησιmicroοποιούν το ηλεκτρονικό ταχυδροmicroείο και ίσως να πειραmicroατίζονται microε

διαδικτυακές τοποθεσίες και δωmicroάτια συνοmicroιλίας που δεν τους επιτρέπουν

να επισκεφθούν οι γονείς τους

Ηλικίες 9 έως 12 ετών Γνώστης του ∆ιαδικτύουΟι προέφηβοι θέλουν να ξέρουν τα πάντα και έχουν ακούσει τι υπάρχει

στον Ιστό Είναι φυσιολογικό γιrsquo αυτούς να προσπαθήσουν να microάθουν τι

υπάρχει εκεί Για θέmicroατα τα οποία οι γονείς βρίσκουν απαράδεκτα (όπως

ερωτικό περιεχόmicroενο για ενήλικες ή οδηγίες για το πώς να κατασκευάσεις

microια βόmicroβα) οι γονείς microπορούν να χρησιmicroοποιήσουν το γονικό έλεγχο MSN

για να αποκλείσουν το απαράδεκτο περιεχόmicroενο Οι προέφηβοι microπορούν

επίσης να επισκεφθούν την τοποθεσία MSN Kids η οποία έχει σχεδιαστεί

για παιδιά ηλικίας 8 έως 13 ετών και διαθέτει εργαλεία αναζήτησης φιλικά

προς τα παιδιά

Τα προεφηβικά χρόνια είναι microια περίοδος ραγδαίων αλλαγών στη ζωή των

παιδιών Στην ηλικία αυτή τα παιδιά εξαρτώνται από την οικογένειά τους

και αναζητούν περισσότερη ανεξαρτησία Τα παιδιά ηλικίας 9 έως 12 ετών

αρχίζουν επίσης να ενδιαφέρονται για τον κόσmicroο γύρω τους ενώ οι σχέσεις

microε τους φίλους γίνονται σηmicroαντικές

13

Τι κάνουν τα παιδιά ηλικίας 9 έως 12 ετών στο ∆ιαδίκτυοΤα παιδιά αυτής της ηλικιακής οmicroάδας χρησιmicroοποιούν το ∆ιαδίκτυο και

αναζητούν πληροφορίες σχετικά microε σχολικές εργασίες Μεταφορτώνουν

επίσης microουσικά κοmicromicroάτια χρησιmicroοποιούν το ηλεκτρονικό ταχυδροmicroείο

παίζουν διαδικτυακά παιχνίδια και ψηφίζουν για την αγαπηmicroένη τους

διασηmicroότητα σε τοποθεσίες θαυmicroαστών Ο τρόπος επικοινωνίας microε τους

φίλους που προτιmicroούν είναι τα άmicroεσα microηνύmicroατα

Ηλικίες 13 έως 17 ετών Τεχνικά καταρτισmicroένοιΗ καθοδήγηση των εφήβων σχετικά microε την ασφάλεια στο ∆ιαδίκτυο είναι

ιδιαίτερα δύσκολη καθώς τις περισσότερες φορές γνωρίζουν περισσότερα

από τους γονείς σχετικά microε το λογισmicroικό ∆ιαδικτύου Ακόmicroη και microε

microεγαλύτερα παιδιά είναι σηmicroαντικό οι γονείς να έχουν ενεργό ρόλο στην

καθοδήγηση του παιδιού τους στη χρήση του ∆ιαδικτύου Η πιστή τήρηση

των κανόνων διαδικτυακής ασφάλειας που έχουν συmicroφωνηθεί από τους

γονείς και τα παιδιά (βλέπε κεφάλαιο Χρήση Οικογενειακών Κανόνων)

καθώς και η συχνή ανάλυση των αναφορών διαδικτυακών δραστηριοτήτων

των παιδιών είναι ιδιαίτερα σηmicroαντικά Οι γονείς θα πρέπει να φυλάνε

σε ασφαλές microέρος το δικό τους κωδικό πρόσβασηςώστε οι έφηβοι να microη

συνδέονται microε το λογαριασmicroό των γονέων

Συχνά οι νεότεροι έφηβοι περνούν περιόδους χαmicroηλής αυτοεκτίmicroησης

αναζητούν την αποδοχή από φίλους και είναι απρόθυmicroοι να εκπληρώσουν

τις προσδοκίες των γονέων Οι microεγαλύτεροι έφηβοι χρειάζονται τόσο

την αναγνώριση στην οmicroάδα όσο και την ανεξαρτησία και συνήθως

συmicroβιβάζουν τις αξίες της οικογένειας και τις αξίες των συνοmicroηλίκων

Στα τελευταία στάδια της εφηβείας τα παιδιά ωριmicroάζουν και επικοινωνούν

microε τον κόσmicroο σε διανοητικό επίπεδο Γενικά οι έφηβοι είναι ανοικτοί σε

νέες ιδέες αλλά δε διαθέτουν την πείρα της ζωής ώστε να κρίνουν την

εγκυρότητά τους Οι γονείς θα πρέπει να συνεχίσουν να καθοδηγούν και τα

microεγαλύτερα παιδιά στη χρήση του ∆ιαδικτύου

Τι κάνουν οι έφηβοι στο ∆ιαδίκτυοΟι έφηβοι microεταφορτώνουν microουσικά κοmicromicroάτια χρησιmicroοποιούν άmicroεσα

microηνύmicroατα ηλεκτρονικό ταχυδροmicroείο και παίζουν διαδικτυακά παιχνίδια

Επίσης χρησιmicroοποιούν αρκετά τις microηχανές αναζήτησης για να βρουν

πληροφορίες στο ∆ιαδίκτυο Οι περισσότεροι έφηβοι έχουν επισκεφθεί

δωmicroάτια συνοmicroιλίας και ενδεχοmicroένως να έχουν συmicromicroετάσχει σε ιδιωτικές

συνοmicroιλίες ή συνοmicroιλίες ενηλίκων

Τα αγόρια αυτής της ηλικιακής οmicroάδας συνήθως προσπαθούν να

ξεπεράσουν τα όρια και αναζητούν τοποθεσίες microε αηδιαστικό χιούmicroορ αίmicroα

τζόγο ή σεξουαλικό περιεχόmicroενο Τα κορίτσια πιθανότατα να συνοmicroιλούν

στο ∆ιαδίκτυο και συνεπώς είναι περισσότερο επιρρεπή σε αποπλανήσεις


ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Γενικές συmicroβουλές ασφάλειαςbull Τοποθετήστε τους υπολογιστές microε πρόσβαση στο ∆ιαδίκτυο σε ανοικτό

χώρο από όπου microπορείτε εύκολα να επιβλέψετε τις δραστηριότητες του

παιδιού σας ιδίως για παιδιά σε microικρότερες ηλικίες

bull Συmicroβουλεύετε τα παιδιά σας να χρησιmicroοποιούν φιλικά προς σε αυτά

ιστοσελίδες όπως το MSN Kids και το whatsupcomcy

bull ∆ιερευνήστε τα εργαλεία φιλτραρίσmicroατος του ∆ιαδικτύου (όπως τα

εργαλεία γονικού ελέγχου του MSN Premium) ως συmicroπληρώmicroατα όχι

υποκατάστατα της γονικής επίβλεψης

bull Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να σας ενηmicroερώνουν εάν κάτι ή κάποιος

στο ∆ιαδίκτυο τα κάνει να νιώθουν άβολα ή τα απειλεί ∆ιατηρήστε τη

ψυχραιmicroία σας και υπενθυmicroίστε στα παιδιά σας ότι δε θα τιmicroωρηθούν εάν

σας ενηmicroερώσουν για κάτι (σηmicroαντικό είναι να microη νοmicroίζουν τα παιδιά

ότι θα τους στερήσετε το δικαίωmicroα χρήσης του υπολογιστή) ∆ιαβάστε

περισσότερα σχετικά microε την αντιmicroετώπιση των διαδικτυακών διαφθορέων

και των ldquoνταήδωνrdquo

Συmicroβουλές ασφάλειας για εφήβους bull Συνεργαστείτε microε τους έφηβους και δηmicroιουργήστε έναν κατάλογο

κανόνων χρήσης του ∆ιαδικτύου στο σπίτι (βλέπε κεφάλαιο Χρήση

Οικογενειακών Κανόνων) Θα πρέπει να συmicroπεριλάβετε τα είδη των

τοποθεσιών που υπερβαίνουν τα όρια τις ώρες χρήσης του ∆ιαδικτύου

καθώς και οδηγίες για την επικοινωνία στο ∆ιαδίκτυο που περιλαmicroβάνει

την επικοινωνία σε δωmicroάτια συνοmicroιλίας


Στην ενότητα αυτή του Οδηγού παρέχονται ορισmicroένες συmicroβουλές για την ασφάλεια τις οποίες

microπορείτε να χρησιmicroοποιήσετε για να καθοδηγήσετε τα παιδιά σας στο ∆ιαδίκτυο Υπάρχουν

microερικοί γενικοί κανόνες και ορισmicroένοι κανόνες που αρmicroόζουν σε συγκεκριmicroένες ηλικίες

15

bull Μιλήστε στα παιδιά σας για τους διαδικτυακούς φίλους και τις

δραστηριότητές τους όπως θα τους microιλούσατε και για τους άλλους

φίλους και τις δραστηριότητές τους Μιλήστε στα παιδιά σας για

τον κατάλογο άmicroεσων microηνυmicroάτων και βεβαιωθείτε ότι δε microιλούν microε

αγνώστους

bull Μάθετε ποια δωmicroάτια συνοmicroιλίας ή ποιες οmicroάδες microηνυmicroάτων

επισκέπτονται τα παιδιά σας και microε ποιους συνοmicroιλούν στο ∆ιαδίκτυο

Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να χρησιmicroοποιούν ελεγχόmicroενα δωmicroάτια

συνοmicroιλίας και επιmicroείνετε να παραmicroένουν στην ανοικτή περιοχή του

δωmicroατίου συνοmicroιλίας

bull Επιmicroείνετε να microη συmicroφωνήσουν ποτέ να συναντήσουν κάποιο

διαδικτυακό φίλο κατά πρόσωπο

bull Μάθετε στα παιδιά σας ποτέ να microη δίνουν προσωπικές πληροφορίες

χωρίς την άδειά σας όταν χρησιmicroοποιούν το ηλεκτρονικό ταχυδροmicroείο

τα δωmicroάτια συνοmicroιλίας ή τα άmicroεσα microηνύmicroατα όταν συmicroπληρώνουν

φόρmicroες εγγραφής και προσωπικά προφίλ καθώς και όταν συmicromicroετέχουν σε

διαδικτυακούς διαγωνισmicroούς

bull Μάθετε στα παιδιά σας να microη microεταφορτώνουν προγράmicromicroατα microουσικά

κοmicromicroάτια ή αρχεία χωρίς την άδειά σας Εάν microοιράζονται αρχεία ή παίρ-

νουν κείmicroενο ή εικόνες από τον Ιστό ίσως αυτό να αποτελεί παραβίαση

των νόmicroων περί πνευmicroατικών δικαιωmicroάτων και να είναι παράνοmicroο

bull Μιλήστε microε το παιδί σας για το ακατάλληλο περιεχόmicroενο και την

πορνογραφία στο ∆ιαδίκτυο και καθοδηγήστε τα προς θετικές

διαδικτυακές τοποθεσίες σχετικά microε την υγεία και τη σεξουαλικότητα

bull Προστατέψτε τα από ανεπιθύmicroητη αλληλογραφία Πείτε στα παιδιά

σας να microη δίνουν τη διεύθυνση του ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου στο

∆ιαδίκτυο να microην απαντούν σε ανεπιθύmicroητη αλληλογραφία και να

χρησιmicroοποιούν φίλτρα ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου

bull Μάθετε τις διαδικτυακές τοποθεσίες που επισκέπτονται συχνότερα τα

παιδιά σας Βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά σας δεν επισκέπτονται τοποθεσίες

microε επιθετικό περιεχόmicroενο και δε δηmicroοσιεύουν προσωπικά δεδοmicroένα ή

φωτογραφίες τους

bull Μάθετε στα παιδιά σας να φέρονται στο ∆ιαδίκτυο υπεύθυνα και ηθικά

∆ε θα πρέπει να χρησιmicroοποιούν το ∆ιαδίκτυο για να διαδώσουν φήmicroες να

παρενοχλήσουν ή να απειλήσουν άλλους

bull Βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά σας θα ζητήσουν την άδειά σας προτού

εκτελέσουν κάποια οικονοmicroική συναλλαγή στο ∆ιαδίκτυο

συmicroπεριλαmicroβανοmicroένης της παραγγελίας της αγοράς ή της πώλησης

κάποιου αντικειmicroένου

bull Συζητήστε microε τα παιδιά σας για τα τυχερά παιχνίδια στο ∆ιαδίκτυο

και τους πιθανούς κινδύνους Υπενθυmicroίστε τους πως είναι παράνοmicroο να

συmicromicroετέχουν σε τυχερά παιχνίδια στο ∆ιαδίκτυο

Συmicroβουλές ασφάλειας για παιδιά ηλικίας 9 έως 12 ετώνbull ∆ηmicroιουργήστε έναν κατάλογο κανόνων χρήσης του ∆ιαδικτύου στο

σπίτι microε τη συmicromicroετοχή των παιδιών σας (βλέπε κεφάλαιο Χρήση

Οικογενειακών Κανόνων)

bull Μιλήστε microε τα παιδιά σας για τους διαδικτυακούς φίλους και τις

δραστηριότητές τους όπως θα τους microιλούσατε και για τις άλλες

δραστηριότητές τους

bull Επιmicroείνετε ώστε τα παιδιά σας ποτέ να microη συmicroφωνήσουν να συναντήσουν

κάποιο διαδικτυακό φίλο κατά πρόσωπο

bull Προτρέψτε στα παιδιά σας να χρησιmicroοποιούν ελεγχόmicroενα δωmicroάτια

συνοmicroιλίας σε δικτυακούς χώρους για παιδιά

bull Μάθετε στα παιδιά σας να microη δίνουν ποτέ προσωπικές πληροφορίες όταν

χρησιmicroοποιούν το ηλεκτρονικό ταχυδροmicroείο τα δωmicroάτια συνοmicroιλίας

ή τα άmicroεσα microηνύmicroατα όταν συmicroπληρώνουν φόρmicroες εγγραφής και

προσωπικά προφίλ καθώς και όταν συmicromicroετέχουν σε διαδικτυακούς

διαγωνισmicroούς

bull Μάθετε τα παιδιά σας να microη microεταφορτώνουν προγράmicromicroατα χωρίς

την άδειά σας καθώς ίσως να microεταφορτώσουν χωρίς να το θέλουν

λογισmicroικό υποκλοπής ή κάποιον ιό υπολογιστή Επίσης microάθετε στα

παιδιά σας ότι εάν microοιράζονται αρχεία ή παίρνουν κείmicroενο ή εικόνες από

τον Ιστό microπορεί να παραβούν το νόmicroο περί πνευmicroατικών δικαιωmicroάτων

bull Για να microη συmicromicroετέχει το παιδί σας σε δραστηριότητες χωρίς να

το γνωρίζετε δώστε του έναν κανονισmicroό χρήσης περιορισmicroένων

δικαιωmicroάτων

bull Μιλήστε στα παιδιά σας για τη διαδικτυακή πορνογραφία και

καθοδηγήστε τα σε καλές τοποθεσίες σχετικά microε την υγεία και τη

σεξουαλικότητα

bull Επιmicroείνετε να έχετε πρόσβαση στους λογαριασmicroούς ηλεκτρονικού

ταχυδροmicroείου και τα άmicroεσα microηνύmicroατα για να βεβαιώνεστε ότι το παιδί

σας δε microιλά microε αγνώστους

bull Μιλήστε στα παιδιά σας για την υπεύθυνη και ηθική συmicroπεριφορά στο

∆ιαδίκτυο ∆ε θα πρέπει να χρησιmicroοποιούν το ∆ιαδίκτυο για να διαδίδουν

φήmicroες να παρενοχλούν ή να απειλούν άλλους

Συmicroβουλές ασφάλειας για παιδιά ηλικίας 7 έως 8 ετώνbull ∆ηmicroιουργήστε έναν κατάλογο κανόνων χρήσης του ∆ιαδικτύου στο σπίτι

microε τη συmicromicroετοχή των παιδιών σας

bull Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να επισκέπτονται microόνο διαδικτυακές

τοποθεσίες που εσείς έχετε εγκρίνει

bull Χρησιmicroοποιήστε microηχανές αναζήτησης για παιδιά (όπως MSN Kids) ή

microηχανές αναζήτησης microε λειτουργίες γονικού ελέγχου

bull ∆ηmicroιουργήστε έναν κοινό οικογενειακό λογαριασmicroό ηλεκτρονικού

ταχυδροmicroείου στον παροχέα υπηρεσιών ∆ιαδικτύου αντί να επιτρέπετε

στα παιδιά σας να έχουν το δικό τους λογαριασmicroό


17

bull Μάθετε τα παιδιά σας

να σας συmicroβουλεύονται

προτού αποκαλύψουν

πληροφορίες microέσω

ηλεκτρονικού

ταχυδροmicroείου δωmicroατίων

συνοmicroιλίας οmicroάδων

συζήτησης microέσα από

φόρmicroες εγγραφής και

προσωπικά προφίλ

bull Μάθετε στα παιδιά σας

να microη microεταφορτώνουν

λογισmicroικό microουσικά

κοmicromicroάτια ή αρχεία χωρίς

την άδειά σας

bull Χρησιmicroοποιήστε φίλτρα ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου για να αποκλείσετε

microηνύmicroατα από συγκεκριmicroένα πρόσωπα ή microηνύmicroατα που περιέχουν

συγκεκριmicroένες λέξεις ή φράσεις

bull Μην επιτρέπετε στα παιδιά σας να χρησιmicroοποιούν άmicroεσα microηνύmicroατα σε

αυτήν την ηλικία

bull Επιτρέψτε στα παιδιά σας να χρησιmicroοποιούν microόνο ελεγχόmicroενα δωmicroάτια

συνοmicroιλίας και οmicroάδες microηνυmicroάτων σε αξιόπιστες τοποθεσίες για παιδιά

bull Συζητήστε microε τα παιδιά σας για τους διαδικτυακούς τους φίλους και

τις δραστηριότητές τους όπως θα συζητούσατε και για τις άλλες

δραστηριότητές τους στον πραγmicroατικό κόσmicroο όπου θα αρχίσουν να

συναντούν νέα πρόσωπα

bull Μιλήστε microε τα παιδιά σας για τη φυσιολογική σεξουαλικότητα καθώς

τα παιδιά microπορεί εύκολα να συναντήσουν ακατάλληλο ή πορνογραφικό

υλικό στο ∆ιαδίκτυο

Συmicroβουλές ασφάλειας για παιδιά ηλικίας 5 έως 6 ετώνbull Προσθέστε αποδεκτές τοποθεσίες στον κατάλογο των αγαπηmicroένωνν

ιστοσελίδων για να δηmicroιουργήσετε ένα προσωπικό διαδικτυακό

περιβάλλον για τα παιδιά σας



bull Χρησιmicroοποιήστε λογισmicroικό που να αποκλείει τα ενοχλητικά αναδυόmicroενα

παράθυρα

bull Αρχίστε να microαθαίνετε στα παιδιά σας για το απόρρητο Πείτε τους να microη

δίνουν ποτέ πληροφορίες για τον εαυτό τους ή την οικογένειά τους στο

∆ιαδίκτυο

bull Μην επιτρέπετε στα παιδιά σας να χρησιmicroοποιούν άmicroεσα microηνύmicroατα

ηλεκτρονικό ταχυδροmicroείο δωmicroάτια συνοmicroιλίας ή οmicroάδες microηνυmicroάτων σε



Προτού τα παιδιά σας αρχίσουν να εξερευνούν το νέο ορίζοντα του ∆ιαδικτύου καλό

θα είναι να βεβαιωθείτε πως καταλαβαίνουν τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουν

στο χώρο αυτό Μια ιδέα είναι να γράψετε έναν κώδικα συmicroπεριφοράς στο ∆ιαδίκτυο

που θα συmicroφωνούν όλοι να τηρούν Μπορείτε να δηmicroιουργήσετε διαφορετικούς

κανόνες χρήσης για κάθε παιδί στην οικογένεια microε κανόνες χρήσης του ∆ιαδικτύου

κατάλληλους για την ηλικία του

Παρακάτω σας δίνουmicroε ένα υπόδειγmicroα κανόνων χρήσης για κάθε οικογένεια Οι

κανόνες είναι εισηγήσεις που microπορείτε να αντιγράψετε να αλλάξετε τους κανονισmicroούς

ανάλογα microε τις ανάγκες της οικογένειας Μόλις όλοι στην οικογένεια συmicroφωνήσουν

να τηρούν τους κανόνες κολλήστε τους πλάι σε κάθε υπολογιστή του σπιτιού ώστε να

παραmicroείνουν microια συνεχής υπενθύmicroιση για όλους

ΧΡΗΣΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ

Κανόνες χρήσης του ∆ιαδικτύουbull Συζητώ microε τους γονείς microου για να microάθω τους κανόνες χρήσης του

∆ιαδικτύου οι οποίοι περιλαmicroβάνουν τις τοποθεσίες που επιτρέπεται να

επισκεφθώ τι microπορώ να κάνω πότε microπορώ να συνδέοmicroαι στο ∆ιαδίκτυο και

για πόση ώρα microπορώ να παραmicroείνω συνδεδεmicroένος ( ___ λεπτά ή ___ ώρες)

bull Ποτέ να microην αποκαλύπτω προσωπικά δεδοmicroένα όπως η διεύθυνση του

σπιτιού ο αριθmicroός τηλεφώνου η διεύθυνση εργασίας των γονέων microου ή ο

αριθmicroός τηλεφώνου αριθmicroοί πιστωτικών καρτών ή το όνοmicroα του σχολείου

microου χωρίς την άδεια των γονέων microου

bull Να ενηmicroερώνω αmicroέσως τους γονείς microου εάν δω ή λάβω κάτι από

το ∆ιαδίκτυο που microε ενοχλεί ή νιώθω ότι microε απειλεί Σε αυτά

συγκαταλέγονται microηνύmicroατα ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου διαδικτυακές

τοποθεσίες ή ακόmicroη και κάτι στην τακτική αλληλογραφία microε

διαδικτυακούς φίλους

bull Ποτέ δε θα συmicroφωνήσω να συναντήσω κάποιον που γνώρισα στο

∆ιαδίκτυο χωρίς την άδεια των γονέων microου

bull Ποτέ δε θα στείλω φωτογραφίες δικές microου ή microελών της οικογένειάς microου

σε άλλους microέσω του ∆ιαδικτύου ή microε την τακτική αλληλογραφία χωρίς

την άδεια των γονέων microου

bull Ποτέ δε θα αποκαλύψω τους κωδικούς πρόσβασης στο ∆ιαδίκτυο σε κανέναν

(ούτε και στους καλύτερούς microου φίλους) παρά microόνο στους γονείς microου

bull Θα φέροmicroαι σωστά όταν βρίσκοmicroαι στο ∆ιαδίκτυο και δε θα κάνω τίποτα

που microπορεί να προσβάλει ή να εξοργίσει άλλους ή είναι παράνοmicroο

bull Ποτέ δε θα microεταφορτώσω δε θα εγκαταστήσω και δε θα αντιγράψω

οτιδήποτε από δίσκο ή από το ∆ιαδίκτυο χωρίς να πάρω άδεια

bull Ποτέ δε θα κάνω κάτι στο ∆ιαδίκτυο που κοστίζει χρήmicroατα χωρίς την

άδεια των γονέων microου

bull Θα ενηmicroερώνω τους γονείς microου για τα ονόmicroατα σύνδεσης και συνοmicroιλίας

στο ∆ιαδίκτυο


19

ΤΑ ΠΑΙ∆ΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ∆ΙΑ∆ΙΚΤΥΟ ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΑΠΟΡΙΕΣ

Σε ποια ηλικία πρέπει να επιτρέψω στο παιδί microου να

χρησιmicroοποιήσει το ∆ιαδίκτυοΑπ Το όριο ηλικίας στο οποίο τα παιδιά χρησιmicroοποιούν το ∆ιαδίκτυο

συνεχώς χαmicroηλώνει Ουσιαστικά ο ταχύτερα αναπτυσσόmicroενος τοmicroέας

χρηστών του ∆ιαδικτύου είναι τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας Πολλά

παιδιά χρησιmicroοποιούν το ∆ιαδίκτυο στο σχολείο σε ηλικία 6 ετών οπότε

πιθανόν να θέλουν να συνδεθούν στο ∆ιαδίκτυο από το σπίτι σε αυτήν την

ηλικία περίπου Τα παιδιά ηλικίας κάτω των 10 ετών ωστόσο γενικά δεν

έχουν την απαιτούmicroενη κριτική σκέψη για να χρησιmicroοποιούν το ∆ιαδίκτυο

microόνα τους γι΄ αυτό όταν παιδιά νεότερα των 10 ετών χρησιmicroοποιούν το

∆ιαδίκτυο θα πρέπει να είστε συνεχώς microαζί τους Να κάθεστε δίπλα τους

κάθε φορά που συνδέονται στο ∆ιαδίκτυο Φροντίστε να επισκέπτονται

αποκλειστικά διαδικτυακές τοποθεσίες που έχετε επιλέξει Μάθετέ τα ποτέ

να microη δίνουν προσωπικά δεδοmicroένα στο ∆ιαδίκτυο

Μπορώ να επιτρέψω στα παιδιά microου να έχουν τους δικούς τους

λογαριασmicroούς ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείουΑπ Τα νεαρά παιδιά θα πρέπει να χρησιmicroοποιούν την οικογενειακή διεύθυνση

ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου αντί να έχουν δικό τους λογαριασmicroό Καθώς

microεγαλώνουν και ζητούν περισσότερη ανεξαρτησία microπορείτε να τους δώσετε

τη δική τους διεύθυνση Η αλληλογραφία microπορεί ακόmicroη να βρίσκεται στα

εισερχόmicroενα του οικογενειακού λογαριασmicroού ώστε να microπορείτε να ρωτήσετε

για τυχόν ύποπτα microηνύmicroατα που microπορεί να λάβει το παιδί σας Ρωτήστε τον

παροχέα υπηρεσιών ∆ιαδικτύου (ISP) για τις επιλογές που προσφέρει σχετικά

microε οικιακούς λογαριασmicroούς ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου και χρησιmicroοποιήστε

φίλτρα ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου για να αποτρέψετε τη λήψη

ανεπιθύmicroητης αλληλογραφίας microηνύmicroατα που δεν έχετε ζητήσει και πλαστά

microηνύmicroατα που σκοπό έχουν την κλοπή των προσωπικών σας δεδοmicroένων

19


Τι είδους οικογενειακούς κανόνες θα πρέπει να έχω για τη χρήση

του ∆ιαδικτύουΑπ ∆ιαπραγmicroατευτείτε microια συmicroφωνία χρήσης του ∆ιαδικτύου microε τα

παιδιά σας η οποία να καθορίζει τα δικαιώmicroατα και τις υποχρεώσεις τους

σχετικά microε τη χρήση του υπολογιστή στο σπίτι Η γνώmicroη των παιδιών σας

είναι σηmicroαντική για την επιτυχία της συmicroφωνίας (βλέπε κεφάλαιο Χρήση

Οικογενειακών Κανόνων) Εκτυπώστε την και κολλήστε την πλάι στον

οικιακό υπολογιστή ώστε να υπενθυmicroίζετε τους κανόνες σε όλους Να

αναθεωρείτε τη συmicroφωνία τακτικά και να την ενηmicroερώνετε καθώς τα παιδιά

σας microεγαλώνουν

Σε ποιά ηλικία microπορούν τα παιδιά microου να χρησιmicroοποιήσουν

υπηρεσίες άmicroεσων microηνυmicroάτων όπως το πρόγραmicromicroα MSN MessengerΑπ Τα παιδιά ηλικίας κάτω των 13 ετών θα πρέπει να παίρνουν την άδεια

των γονέων τους για να χρησιmicroοποιήσουν το MSN Messenger καθώς

χρειάζεται και λογαριασmicroός Hotmail ώστε να εγγραφούν στην υπηρεσία

άmicroεσων microηνυmicroάτων γνωστή και ως Instant Messenger (IM) Όταν τα παιδιά

αρχίζουν να χρησιmicroοποιούν το MSN Messenger θα πρέπει να τα βοηθήσετε

microε οδηγίες για την ασφάλεια και την προστασία του απορρήτου και να

ενθαρρύνετε την υπεύθυνη χρήση της τεχνολογίας

Εδώ υπάρχουν microερικοί κανόνες που προτείνονται για τη χρήση του MSN

Messenger

bull Μη συmicroπληρώνετε προφίλ προσωπικών στοιχείων ή προφίλ microέλους (ο

καθένας που χρησιmicroοποιεί την υπηρεσία microπορεί να δει αυτά τα προφίλ)

bull Ποτέ microη microιλάτε microε κάποιον στο ∆ιαδίκτυο που διαθέτει διεύθυνση

ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου ή όνοmicroα για άmicroεσα microηνύmicroατα που δεν

αναγνωρίζετε Ως γονείς θα πρέπει

να ελέγχετε τακτικά τους καταλόγους

επαφών των παιδιών σας ώστε να

βεβαιώνεστε ότι γνωρίζετε όλους όσους

συνοmicroιλούν microαζί τους

bull Εξετάζετε προσεκτικά την αίτηση

προσθήκης στον κατάλογο φίλων προτού

συmicroφωνήσετε να επιτρέψετε σε αυτό το

άτοmicroο να καταχωρηθεί στον κατάλογο

φίλων της υπηρεσίας άmicroεσων microηνυmicroάτων

Εάν δε θέλετε να προσθέσετε κάποιον

κάντε κλικ για να αποκλείσετε αυτήν την

επαφή από τον κατάλογο

bull Ποτέ microη χρησιmicroοποιήσετε την υπηρεσία

άmicroεσων microηνυmicroάτων για να διαδώσετε

φήmicroες κουτσοmicroπολιά ή εmicroπαθή microηνύmicroατα

21

Μπορώ να διαβάσω τις συνοmicroιλίες άmicroεσων microηνυmicroάτων του

παιδιού microου στο MSN MessengerΑπ Ναι το MSN Messenger είναι ρυθmicroισmicroένο να αποθηκεύει αυτόmicroατα

τις συνοmicroιλίες άmicroεσων microηνυmicroάτων σε ένα φάκελο στον υπολογιστή σας

Η προεπιλεγmicroένη επιλογή γιrsquo αυτόν το φάκελο είναι συνήθως CMy

Documents (Για να δείτε ακριβώς πού βρίσκεται ο φάκελος ανοίξτε το

MSN Messenger κάντε κλικ στο microενού Tools (Εργαλεία) κάντε κλικ στο

Options (Επιλογές) και microεταβείτε στην καρτέλα Messages (Μηνύmicroατα)

Έχετε υπόψη σας ότι τα παιδιά microπορούν εύκολα να απενεργοποιήσουν

τη λειτουργία αποθήκευσης των συνοmicroιλιών άmicroεσων microηνυmicroάτων Στο

τέλος ένας καλός ανοικτός διάλογος microε τα παιδιά σας είναι πολύ πιο

εποικοδοmicroητικός από την κρυφή παρακολούθησή τους Όσον αφορά την

τεχνολογία πάντα θα βρίσκονται ένα βήmicroα microπροστά microας Θα πρέπει να

καθιερώσετε σωστούς κανόνες να πειστείτε ότι τα παιδιά σας θα τους

τηρούν και να αναθεωρείτε συνεχώς τους κανόνες microαζί microε τα παιδιά

Πώς microπορώ να εmicroποδίσω την εmicroφάνιση αναδυόmicroενων microηνυmicroάτων

παραθύρων στον υπολογιστή microουΑπ Ο ευκολότερος τρόπος αποτροπής των αναδυόmicroενων microηνυmicroάτων

παραθύρων είναι η χρήση λογισmicroικού που εmicroποδίζει αυτά τα microηνύmicroατα

Εάν διαθέτετε την πλέον ενηmicroερωmicroένη έκδοση των Windows XP ο

Internet Explorer (το πρόγραmicromicroα πλοήγησης του ∆ιαδικτύου) διαθέτει ήδη

λειτουργία αποκλεισmicroού των αναδυόmicroενων microηνυmicroάτων παραθύρων

Αν χρησιmicroοποιείτε Windows XP στον Internet Explorer κάντε κλικ στο

microενού Tools (Εργαλεία) επιλέξτε Pop-up Blocker και microετά κάντε κλικ

για να εmicroφανιστεί το παράθυρο microε επιλογές αποκλεισmicroού αναδυόmicroενων

παραθύρων Ο χρήστης microπορεί να επιλέξει το επίπεδο ασφάλειας

και τις συγκεκριmicroένες διευθύνσεις που επιθυmicroεί να αποκλείσει Εάν

δε χρησιmicroοποιείτε Windows XP microπορείτε να microεταφορτώσετε microια

δωρεάν γραmicromicroή εργαλείων που περιλαmicroβάνει πρόγραmicromicroα αποκλεισmicroού

αναδυόmicroενων microηνυmicroάτων παραθύρων όπως η MSN Toolbar

Μπορούν να παιδιά να εθιστούν στο ∆ιαδίκτυοΑπ Το ∆ιαδίκτυο είναι ένα υπέροχο εργαλείο για νεαρά άτοmicroα ιδίως γιrsquo

αυτά που έχουν πρόβληmicroα επικοινωνίας microε συνοmicroήλικούς τους Τα παιδιά

- γνώστες των υπολογιστών ξεχωρίζουν στο ∆ιαδίκτυο καθώς η εmicroφάνιση

και οι αθλητικές επιδόσεις δεν είναι σηmicroαντικές και έτσι βελτιώνουν την

αυτοεκτίmicroησή τους Ωστόσο η υπερβολική χρήση του υπολογιστή microπορεί

να αποmicroονώσει περισσότερο τα ντροπαλά παιδιά από τους συνοmicroήλικούς

τους ή να τα αποσπάσει από άλλες δραστηριότητες όπως οι σχολικές

εργασίες η άθληση ο ύπνος ή οι ευκαιρίες να αφιερώσουν χρόνο σε άλλους

Οι γονείς και οι δάσκαλοι συνήθως συνειδητοποιούν το πρόβληmicroα όταν

ήδη αυτό έχει γίνει αρκετά σοβαρό Αυτό συmicroβαίνει διότι οι διαδικτυακές

ενέργειες αποκρύπτονται εύκολα και διότι ο εθισmicroός στο ∆ιαδίκτυο δεν είναι

ακόmicroη κοινά αποδεκτός Εφαρmicroόστε κανόνες για τη χρήση του υπολογιστή

στο σπίτι και προσπαθήστε να την ισοσκελίσετε microε περισσότερη φυσική

δραστηριότητα Επίσης φροντίστε ο υπολογιστής που συνδέεται στο

∆ιαδίκτυο να βρίσκεται σε ανοικτούς χώρους όχι στο παιδικό δωmicroάτιο

Τέλος παρατηρήστε τη δική σας χρήση του ∆ιαδικτύου Ξοδεύετε πολλές

ώρες στο ∆ιαδίκτυο Εάν ναι πιθανόν τα παιδιά σας να ακολουθήσουν το

παράδειγmicroά σας

Τι πρέπει να γνωρίζουν τα παιδιά microου σχετικά microε τους ιούς

υπολογιστώνΑπ Ο ιός είναι ένα κακόβουλο πρόγραmicromicroα λογισmicroικού που προσβάλλει τα

αρχεία υπολογιστών ή τους σκληρούς δίσκους και στη συνέχεια δηmicroιουργεί

αντίγραφα του εαυτού του Πολλές από τις ενέργειες των παιδιών όταν

είναι συνδεδεmicroένα στο ∆ιαδίκτυο εκθέτουν τους υπολογιστές σε ιούς Τα

συνηmicromicroένα αρχεία των microηνυmicroάτων ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου είναι ο

κοινότερος τρόπος διάδοσης των ιών αλλά οι ιοί microπορεί να microεταφορτωθούν

microε τη χρήση προγραmicromicroάτων κοινής χρήσης αρχείων και άmicroεσων microηνυmicroάτων

Φροντίστε τα παιδιά σας να κατανοήσουν τους παρακάτω κανόνες

bull Ποτέ microην ανοίγεις ένα αρχείο συνηmicromicroένο σε microήνυmicroα ηλεκτρονικού

ταχυδροmicroείου που δεν έχεις ζητήσει

bull Ρύθmicroισε το πρόγραmicromicroα άmicroεσων microηνυmicroάτων ώστε να microη λαmicroβάνεις αρχεία

από άλλους χρήστες

bull Όταν χρησιmicroοποιείς προγράmicromicroατα κοινής χρήσης αρχείων ποτέ microη

microεταφορτώνεις αρχεία microε την κατάληξη ldquoexerdquo

bull Ρώτησε κάποιον από τους γονείς προτού microεταφορτώσεις κάποιο πρόγραmicromicroα

από το ∆ιαδίκτυο

Μπορείτε να προστατέψετε τον υπολογιστή σας εάν πάντα χρησιmicroοποιείτε

ενηmicroερωmicroένο λογισmicroικό τείχους προστασίας και λογισmicroικό προστασίας από

τους ιούς και εκτελείτε τακτικά αναζήτηση στον υπολογιστή σας για λογισmicroικό

υποκλοπής ή άλλο ανεπιθύmicroητο λογισmicroικό και το διαγράφετε αmicroέσως

Ανησυχώ για τη χρήση του ∆ιαδικτύου από το παιδί microου Μπορώ

να ελέγξω τις διαδικτυακές τοποθεσίες που επισκέπτεταιΑπ Ναι υπάρχουν τρόποι για να ελέγξετε τι έχει επισκεφθεί αλλά

έχετε υπόψη ότι τα παιδιά που γνωρίζουν καλά τους υπολογιστές

γνωρίζουν και τον τρόπο να καλύπτουν τα ίχνη τους στο ∆ιαδίκτυο Είναι

αποτελεσmicroατικότερο να θεσπίζετε σαφείς κανόνες σχετικά microε τη χρήση του

∆ιαδικτύου και να επικοινωνείτε ανοικτά microε τα παιδιά σας

Όταν κάνετε περιήγηση στο ∆ιαδίκτυο το πρόγραmicromicroα πλοήγησης του Ιστού

(όπως το Microsoft Internet Explorer ή το Netscape Navigator) συλλέγει

πληροφορίες σχετικά microε τις τοποθεσίες που επισκέπτεστε και τις αποθηκεύει

στον υπολογιστή


23

Τα προγράmicromicroατα πλοήγησης τηρούν συνήθως ένα ιστορικό των τελευταίων

δικτυακών τοποθεσιών (ιστοσελίδων) που επισκεφθήκατε Για να ελέγξετε

τις ιστοσελίδες που επισκέπτονται τα παιδιά σας χρησιmicroοποιείτε το κουmicroπί

Ιστορικού (History Button) που διαθέτουν οι περισσότερες εκδόσεις του

Internet Explorer στην επάνω γραmicromicroή εργαλείων (tool-bar) Εάν δε βλέπετε

το κουmicroπί ή εάν είστε χρήστης του Netscape Navigator απλώς πατήστε

τα πλήκτρα Ctrl+H (Ctrl control και H ταυτόχρονα) και θα εmicroφανιστεί ο

κατάλογος του ιστορικού Κάντε διπλό κλικ σε οποιοδήποτε στοιχείο του

καταλόγου ιστορικού και θα προβληθεί η διαδικτυακή τοποθεσία

Τα προγράmicromicroατα πλοήγησης δηmicroιουργούν επίσης προσωρινά αντίγραφα

των ιστοσελίδων γνωστά ως αρχεία προσωρινής αποθήκευσης και τα

αποθηκεύουν στον υπολογιστή σας

Για να προβάλετε τα προσωρινά αρχεία του Internet Explorer

1 Στον Internet Explorer κάντε κλικ στο microενού Tools (Εργαλεία) και

επιλέξτε Internet Options (Επιλογές Internet)

2 Στην καρτέλα General (Γενικά) στην περιοχή Temporary Internet

Files (Προσωρινά Αρχεία Internet) κάντε κλικ στο κουmicroπί Settings

(Ρυθmicroίσεις)

3 Στην περιοχή Temporary Internet files folder (Φάκελος προσωρινών

αρχείων Internet) κάντε κλικ στο κουmicroπί View Files (Προβολή αρχείων)

Θα πρέπει να δείτε ένα κατάλογο microε τις ιστοσελίδες που εσείς ή το παιδί

σας επισκέφθηκε πρόσφατα καθώς επίσης και εικόνες που είδατε ή αρχεία

cookies που αποθηκεύτηκαν στον υπολογιστή σας

Υπάρχουν επίσης πολλά είδη προγραmicromicroάτων λογισmicroικού που σας

επιτρέπουν να παρακολουθήσετε τις διάφορες δραστηριότητες στο

∆ιαδίκτυο Πχ το MSN Premium παρέχει microια συλλογή λειτουργιών

γονικού ελέγχου οι οποίες σας επιτρέπουν να φιλτράρετε το περιεχόmicroενο

του ∆ιαδικτύου και σας στέλνει microια εβδοmicroαδιαία αναφορά microε λεπτοmicroέρειες

για τις τοποθεσίες που επισκέφθηκαν τα παιδιά σας στο ∆ιαδίκτυο τους

ανθρώπους microε τους οποίους συνοmicroίλησαν και πολλά άλλα

Μπορείτε επίσης να συmicroβουλευθείτε ένα καλό κατάστηmicroα υπολογιστών για

τα προϊόντα που συνιστούν

Τι θα πρέπει να κάνω εάν παρενοχλούν το παιδί microου στο ∆ιαδίκτυοΑπ Αυτού του είδους η παρενόχληση αναφέρεται συνήθως ως cyberbullying

(διαδικτυακή παρενόχληση) ή griefing (εκνευρισmicroός) και είναι γνωστή στους

κύκλους των εφήβων Εάν συmicroβεί παρενόχληση microπορείτε να αποκλείσετε

το πρόσωπο που στέλνει τα microηνύmicroατα microε τις επιλογές αποκλεισmicroού που

διαθέτουν πολλά προγράmicromicroατα ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου και άmicroεσων

microηνυmicroάτων Αποθηκεύστε τα microηνύmicroατα ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου που

περιέχουν παρενοχλήσεις και προωθήστε τα στον παροχέα υπηρεσιών

ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου Οι περισσότεροι παροχείς διαθέτουν

κατάλληλες πολιτικές χρήσης που απαγορεύουν την παρενόχληση


Τα παιδιά παρενοχλούνται επίσης όταν παίζουν διαδικτυακά παιχνίδια

Εάν η παρενόχληση οφείλεται σε σχόλια που εmicroφανίζονται σε κάποια

διαδικτυακή τοποθεσία επικοινωνήστε microε τον παροχέα υπηρεσιών

∆ιαδικτύου (ISP) και ζητήστε βοήθεια για να εντοπίσετε τον ISP που

φιλοξενεί τη διαδικτυακή τοποθεσία Μπορείτε στη συνέχεια να

επικοινωνήσετε microε τον παροχέα και να τον ενηmicroερώσετε για τα σχόλια

Θα πρέπει επίσης να ειδοποιήσετε την αστυνοmicroία Η παρενόχληση

είναι έγκληmicroα τόσο στον πραγmicroατικό κόσmicroο όσο και στον κόσmicroο του

∆ιαδικτύου Είναι παράνοmicroο να επικοινωνείτε επανειληmicromicroένα microε κάποιον

εάν η επικοινωνία αυτή του προκαλεί φόβο για την ασφάλειά του ή για την

ασφάλεια άλλων

Λειτουργεί το λογισmicroικό φιλτραρίσmicroατοςΑπ Τα εργαλεία φιλτραρίσmicroατος είναι χρήσιmicroα στα νεαρά παιδιά για να

συmicroπληρώνουνmdashόχι να αντικαθιστούνmdashτη γονική επίβλεψη Τα φίλτρα και

τα προγράmicromicroατα αποκλεισmicroού ωστόσο δεν είναι απαραβίαστα και συχνά

δεν καταφέρνουν να αποκλείσουν το ακατάλληλο υλικό Μπορεί ακόmicroη να

αποκλείσουν χρήσιmicroο περιεχόmicroενο το οποίο ενδεχοmicroένως να χρειάζονται τα

παιδιά σας για τις σχολικές τους εργασίες

Ενώ τα φίλτρα είναι χρήσιmicroα όσο τα παιδιά είναι microικρά καθώς microεγαλώνουν

θα πρέπει να αναπτύξουν ασφαλή και υπεύθυνη συmicroπεριφορά στο

∆ιαδίκτυο

Το έφηβο παιδί microου θέλει να ψωνίσει microέσω ∆ιαδικτύου Πώς

microπορώ να βεβαιωθώ ότι η διαδικτυακή τοποθεσία είναι ασφαλήςΑπ Προτού επιτρέψετε στον έφηβο να χρησιmicroοποιήσει την πιστωτική σας

κάρτα στο ∆ιαδίκτυο θα πρέπει να του δώσετε σαφείς οδηγίες σχετικά

microε την αγορά στο ∆ιαδίκτυο και τι να αναζητεί για να επιβεβαιώσει ότι η

συναλλαγή θα είναι ασφαλής

Μάθετε στο παιδί τι να αναζητεί σε microια διαδικτυακή τοποθεσία που να

υποδεικνύει ότι microπορεί άφοβα να δώσει τα στοιχεία της πιστωτικής κάρτας

Προτού ψωνίσει σε microια τοποθεσία του Ιστού θα πρέπει να αναζητήσει

bull Σφραγίδα διασφάλισης ποιότητας του Better Business Bureau (ή

κάποιου άλλου οργανισmicroού) που παραπέmicroπει στην ανάλογη διαδικτυακή

τοποθεσία

bull Το εικονίδιο ενός κλειδωmicroένου λουκέτου που υποδεικνύει ότι microόνο

εσείς και η διαδικτυακή τοποθεσία microπορείτε να δείτε την οικονοmicroική

συναλλαγή

bull Τη λέξη ldquohttpsrdquo (το ldquosrdquo σηmicroαίνει ασφάλεια) να περιέχεται στη διεύθυνση

της διαδικτυακής τοποθεσίας που φαίνεται στο πλαίσιο διεύθυνσης του

προγράmicromicroατος πλοήγησης

Τα στοιχεία που αναφέρονται παραπάνω microπορεί να πλαστογραφηθούν έτσι

θα πρέπει να ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να σας συmicroβουλεύονται προτού

25

εκτελέσουν κάποια ηλεκτρονική συναλλαγή ώστε να κρίνετε εσείς εάν η

διαδικτυακή τοποθεσία είναι ασφαλής ή όχι

Βεβαιωθείτε ότι το πρόγραmicromicroα πλοήγησης υποστηρίζει την κρυπτογράφηση

128-bit ώστε ο αριθmicroός της πιστωτικής σας κάρτας να κρυπτογραφείται

αυτόmicroατα πριν από την αποστολή της Οι πιο πρόσφατες εκδόσεις του

Internet Explorer και του Netscape Navigator υποστηρίζουν κρυπτογράφηση

128-bit

Τι πρέπει να προσέξω στην πολιτική απορρήτου των παιδιώνΑπ Η πολιτική απορρήτου microιας διαδικτυακής τοποθεσίας περιγράφει

τον τρόπο που η τοποθεσία χρησιmicroοποιεί κοινοποιεί και αποθηκεύει τα

προσωπικά δεδοmicroένα που συλλέγει Οι γονείς θα πρέπει οπωσδήποτε να

διαβάσουν την πολιτική απορρήτου microιας διαδικτυακής τοποθεσίας και να

δείξουν στα παιδιά τους τι να αναζητούν σε microια πολιτική απορρήτου προτού

δώσουν προσωπικά δεδοmicroένα Ορισmicroένες φορές οι πολιτικές αυτές είναι

microακροσκελείς περίπλοκες και ασαφείς

Αν microια διαδικτυακή τοποθεσία δε διαθέτει πολιτική ή δήλωση απορρήτου

τότε πρέπει microε προσοχή να αγοράζετε ή να δίνετε προσωπικά δεδοmicroένα σε

αυτήν την τοποθεσία

Όταν διαβάζετε microια πολιτική απορρήτου θα πρέπει να γνωρίζετε

bull Τι πληροφορίες συλλέγει και καταγράφει η τοποθεσία

bull Με ποιον τρόπο χρησιmicroοποιεί η τοποθεσία τις πληροφορίες που συλλέγει

(ειδικά εάν πωληθεί σε τρίτους)

bull Εάν έχετε τη δυνατότητα να αλλάξετε ή να διαγράψετε δεδοmicroένα που

συλλέχθηκαν από το παιδί σας

bull Τι microέτρα έχουν ληφθεί ώστε να προστατεύεται το παιδί σας σε δωmicroάτια

συνοmicroιλίας οmicroάδες microηνυmicroάτων και δραστηριότητες ηλεκτρονικού

ταχυδροmicroείου της τοποθεσίας

bull Εάν η τοποθεσία προσπαθεί να εξασφαλίσει επαληθεύσιmicroη γονική

συναίνεση προτού πάρει προσωπικά δεδοmicroένα από το παιδί

ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

Άmicroεσα ΜηνύmicroαταΤα άmicroεσα microηνύmicroατα γνωστά και ως Instant Messages (IM) αποτελούν microια microέθοδο

ηλεκτρονικής επικοινωνίας όπως είναι το ηλεκτρονικό ταχυδροmicroείο

Η βασική διαφορά όπως φαίνεται και από το όνοmicroα είναι ότι τα microηνύmicroατα αυτά

microεταδίδονται άmicroεσα Η υπηρεσία άmicroεσων microηνυmicroάτων απαιτεί τη χρήση ειδικών

προγραmicromicroάτων λογισmicroικού όπως τα Windows Messenger MSN Messenger AOL Instant

Messenger Yahoo Messenger και άλλα Χρησιmicroοποιώντας το πρόγραmicromicroα microπορείτε να

πληκτρολογήσετε αυτό που θέλετε να πείτε microέσα σrsquo ένα πλαίσιο και ο φίλος σας microπορεί να

το δει αmicroέσως

Ο φίλος σας πληκτρολογεί κάτι και εσείς το βλέπετε πάλι αmicroέσως

Πολύς κόσmicroος συγχέει τα άmicroεσα microηνύmicroατα microε τα δωmicroάτια συνοmicroιλίας αλλά υπάρχει microια

microικρή διαφορά microεταξύ των δύο Τα άmicroεσα microηνύmicroατα αφορούν επικοινωνία microεταξύ δύο

ατόmicroων ενώ στα δωmicroάτια συνοmicroιλίας συmicromicroετέχει συνήθως microια οmicroάδα ατόmicroων

Αναγνωριστικό ΌνοmicroαΚάθε χρήστης που συmicromicroετέχει σε δωmicroάτια συνοmicroιλιών σε παιχνίδια και σε ανταλλαγή

άmicroεσων microηνυmicroάτων στο ∆ιαδίκτυο χρησιmicroοποιεί ένα αναγνωριστικό όνοmicroα (ψευδώνυmicroο)

Όλες οι συνδιαλέξεις και οι κινήσεις του αναγνωρίζονται microε το ψευδώνυmicroο αυτό Για λόγους

ασφαλείας το ψευδώνυmicroο θα πρέπει να microην αποκαλύπτει την ταυτότητα και το φύλο του

χρήστη

Αναδυόmicroενα Παράθυρα (Pop-up Windows)Παράθυρα που εmicroφανίζονται στην οθόνη πάνω από το εργαλείο πλοήγησης αποσπώντας

την προσοχή microας microε το να παρουσιάζουν microια διαφήmicroιση ή άλλο υλικό Συνήθως τα

αναδυόmicroενα παράθυρα προτείνουν στους χρήστες να πατήσουν κάποιο εικονίδιο για να

επισκεφτούν κάποια άλλη ιστοσελίδα Εργαλεία όπως το MSN Toolbar παρέχουν τη

δυνατότητα να εmicroποδίζουν την εmicroφάνιση των αναδυοmicroένων παραθύρων

Ανεπιθύmicroητη Αλληλογραφία (SPAM)Το ηλεκτρονικό ταχυδροmicroείο εκτός από τα πολλά πλεονεκτήmicroατα που προσφέρει φέρνει

microαζί του και ανεπιθύmicroητα microηνύmicroατα Κάθε διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου βρίσκεται

σrsquo έναν κατάλογο διευθύνσεων Με διάφορα microέσα επιτήδειοι καταφέρνουν και κλέβουν

τους καταλόγους αυτούς microε σκοπό την αποστολή εmicroπορικών κυρίως microηνυmicroάτων Τα

ανεπιθύmicroητα αυτά microηνύmicroατα ονοmicroάζονται SPAM

∆ιαδικτυακά ΠαιχνίδιαΤα βιντεοπαιχνίδια και ιδίως αυτά που διαθέτουν επιλογές διαδικτυακού παιχνιδιού ή

συmicromicroετοχής πολλών παικτών ασκούν σήmicroερα την ίδια αν όχι microεγαλύτερη έλξη στα παιδιά

και στους νεαρούς ενήλικους microε την τηλεόραση τη microουσική και τον κινηmicroατογράφο

Εάν microάθετε για την κοινότητα των παιχνιδιών τους χαρακτηρισmicroούς των παιχνιδιών και

τον τρόπο χρήσης των εργαλείων προστασίας προσωπικών στοιχείων και ασφάλειας

που είναι ενσωmicroατωmicroένα στα παιχνίδια microπορείτε να προστατέψετε το παιδί σας ώστε το


27

παιχνίδι του να είναι ασφαλές κατάλληλο για την ηλικία του φιλικό ευχάριστο ακόmicroη και

επιmicroορφωτικό

∆ιαδραστικά Παιχνίδια∆ιαλογικά παιχνίδια (Interactive Games) microε αντίπαλο τον υπολογιστή ή άλλο πρόσωπο

microέσω του διαδικτύου

∆ωmicroάτια ΣυνοmicroιλίαςΤα δωmicroάτια συνοmicroιλίας είναι χώροι στο ∆ιαδίκτυο όπου χρήστες συναντώνται για να

ανταλλάξουν microηνύmicroατα για κάποιο συγκεκριmicroένο θέmicroα Τα δωmicroάτια συνοmicroιλίας στα οποία

διεξάγονται οι συνοmicroιλίες είναι εικονικές τοποθεσίες στο ∆ιαδίκτυο όπου οι συmicromicroετέχοντες

microπορούν να πληκτρολογήσουν microηνύmicroατα που εmicroφανίζονται στους υπολογιστές των

υπόλοιπων χρηστών σχεδόν αmicroέσως Οι συνοmicroιλίες είναι συνήθως ανώνυmicroες καθώς

οι συmicromicroετέχοντες χρησιmicroοποιούν ψευδώνυmicroα (βλέπε Αναγνωριστικό Όνοmicroα) για να

αναγνωρίζονται microεταξύ τους

Εmicroπαθές Επιθετικό Περιεχόmicroενο Υπάρχουν πολλές microορφές microίσους στο ∆ιαδίκτυο που ξεκινούν από ακραίες ρατσιστικές

τοποθετήσεις έως και σκληρή σάτιρα και οι οποίες περιέχονται σε πολλές δηmicroοφιλείς

διαδικτυακές τοποθεσίες για παιδιά Τοποθεσίες όπως η ldquouglypeoplecomrdquo ίσως να microοιάζουν

άκακες αλλά συνεισφέρουν σε microια διαδικτυακή laquoεπιmicroόρφωσηraquo του παιδιού όπου η

σκληρότητα προς τους άλλους θεωρείται αποδεκτή

Ορισmicroένες τοποθεσίες εmicroπαθούς επιθετικού περιεχοmicroένου διαθέτουν ειδικά σχεδιασmicroένες

για νεαρά παιδιά περιοχές που δίνουν την εντύπωση ότι είναι νόmicroιmicroες και ότι προσφέρουν

ακίνδυνες δραστηριότητες τέχνες και συνδέσmicroους σε αξιόπιστες τοποθεσίες για παιδιά

Ενηmicroερωmicroένη Έκδοση των Windows XPΌσο η τεχνολογία της πληροφορικής και επικοινωνίας αναπτύσσεται τόσο και τα

προβλήmicroατα ασφάλειας microεγαλώνουν Θα πρέπει να ενηmicroερώνουmicroε το λειτουργικό σύστηmicroα

του υπολογιστή microας σε τακτά διαστήmicroατα

Για το σκοπό αυτό η Microsoft διαθέτει την αυτόmicroατη αναβάθmicroιση του λειτουργικού

συστήmicroατος Windows XP microέσω ∆ιαδικτύου (httpupdatemicrosoftcom) Οι αναβαθmicroίσεις

περιέχουν λύσεις προβληmicroάτων και βελτιώσεις οι οποίες έχουν αναπτυχθεί τελευταία

Εργαλεία γονικού ελέγχου του MSN Premium (MSN Parental Controls)Το MSN Premium (httpjoinmsncom) είναι microια ιστοσελίδα που επιτρέπει στους γονείς

να διαmicroορφώσουν την ασφάλεια που επιθυmicroούν να έχει κάθε παιδί Συγκεκριmicroένα το

MSN Premium επιτρέπει τη διαmicroόρφωση κανόνων χρήσης για κάθε παιδί ξεχωριστά

χρησιmicroοποιώντας το e-mail του και καθορίζοντας το επίπεδο προστασίας microε βάση την

ηλικία του Ο γονέας microπορεί να επιτρέψει ή να φράξει την πρόσβαση σε συγκεκριmicroένες

ιστοσελίδες ή κατηγορίες ιστοσελίδων Επίσης ο γονέας microπορεί να καθορίσει microε ποιους

microπορεί το παιδί να ανταλλάσσει άmicroεσα microηνύmicroατα ή να έχει αλληλογραφία microέσω του


Ο γονέας έχει άmicroεση επαφή microε το χρόνο του παιδιού στο ∆ιαδίκτυο χρησιmicroοποιώντας

εργαλεία που του επιτρέπουν να δει ποιες ιστοσελίδες έχει επισκεφτεί το παιδί το χρόνο

που ξοδεύει και microε ποιους έχει επικοινωνία


Ηλεκτρονικό Ταχυδροmicroείο (e-mail)Στην απλούστερη microορφή του το e-mail δεν είναι τίποτε άλλο από ένα ηλεκτρονικό

microήνυmicroα από έναν υπολογιστή προς κάποιον άλλο Κάποιος microπορεί να λάβει προσωπικά

ή επαγγελmicroατικά microηνύmicroατα επισυνάπτοντας microάλιστα σε αυτά και οποιουδήποτε τύπου

αρχεία είτε αυτό θα είναι εικόνα ήχος βίντεο είτε κάποιο αρχείο Word ή Excel

Μέσω e-mail επιτυγχάνεται η γρήγορη microεταβίβαση αλληλογραφίας καθώς επίσης και

αρχείων εικόνας και κειmicroένου

Ιός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (Virus)Ο ιός είναι ένα πρόγραmicromicroα που δηmicroιουργείται microε σκοπό να εισχωρεί σε συστήmicroατα χωρίς

να το γνωρίζει ή να το επιτρέπει ο χρήστης Μετά την επιτυχή είσοδό του στο σύστηmicroα ο

ιός προβαίνει σε ανεπιθύmicroητες και επιβλαβείς ενέργειες Οι ενέργειες αυτές περιλαmicroβάνουν

την καταστροφή φθορά δεδοmicroένων ή του υπολογιστή υποβάθmicroιση της ασφάλειας του

συστήmicroατος και αναπαραγωγή του ιού

Κουmicroπί ΙστορικούΤο εργαλείο πλοήγησης της Microsoft Internet Explorer διαθέτει τη δυνατότητα φύλαξης

όλων των ιστοσελίδων που έχει επισκεφθεί ένας χρήστης ανά microέρα εβδοmicroάδα microήνα κτλ Η

γραmicromicroή εργαλείου (toolbar) του Explorer περιέχει κουmicroπί ιστορικού το οποίο παρουσιάζει

ανά περίοδο τις ιστοσελίδες που έχει επισκεφθεί τελευταία το παιδί

Κατάλογος ΑγαπηmicroένωνΤο εργαλείο Browser αποτελεί τη διαλογική microας επικοινωνία microε το ∆ιαδίκτυο Το εργαλείο

πλοήγησης διαθέτει τη δυνατότητα καταχώρισης και εύκολης επαναφοράς όλων των

διευθύνσεων ιστοσελίδων τις οποίες θεωρούmicroε ως τις πιο ενδιαφέρουσες Ο κατάλογος

καταχώρισης ονοmicroάζεται κατάλογος αγαπηmicroένων ιστοσελίδων (favorites)

Λογαριασmicroός ∆ιαδικτύου Για να microπορεί κάποιος να έχει πρόσβαση στο ∆ιαδίκτυο πρέπει να έχει λογαριασmicroό microε έναν

από τους παροχείς υπηρεσίας ∆ιαδικτύου (Internet Services Providers) Ο λογαριασmicroός

αυτός περιέχει το όνοmicroα πρόσβασης (Username) και το κλειδί πρόσβασης (Password) που

απαιτείται για την επικοινωνία microε το ∆ιαδίκτυο

Λογαριασmicroός Ηλεκτρονικού ΤαχυδροmicroείουΓια τη χρήση του Ηλεκτρονικού Ταχυδροmicroείου απαιτείται η κατοχή λογαριασmicroού microε

κάποια από τις υπηρεσίες πρόσβασης στο ∆ιαδίκτυο Κάθε λογαριασmicroός Ηλεκτρονικού

Ταχυδροmicroείου είναι συνυφασmicroένος microε microια διεύθυνση Ηλεκτρονικού Ταχυδροmicroείου Ο

λογαριασmicroός αυτός επιτρέπει την αποθήκευση και διαχείριση όλων των εισερχόmicroενων και

εξερχόmicroενων microηνυmicroάτων

Αν και οι περισσότερες υπηρεσίες πρόσβασης στο ∆ιαδίκτυο χρεώνουν τους λογαριασmicroούς

αυτούς εντούτοις υπάρχουν υπηρεσίες οι οποίες παρέχουν τέτοιου είδους λογαριασmicroούς

δωρεάν όπως το hotmail της Microsoft

Λογισmicroικό προστασίας από τους ιούς (Anti-Virus)Κυριότερος τρόπος ανίχνευσης και διαγραφής των ιών είναι η χρήση ldquoαντιβιοτικώνrdquo

εργαλείων που ονοmicroάζονται anti-virus Τα εργαλεία αυτά εγκαθίστανται στον υπολογιστή

29

και ελέγχουν όλα τα αρχεία και προγράmicromicroατα που microεταφέρονται στον υπολογιστή ή

κατεβάζονται από το ∆ιαδίκτυο Αν τα αρχεία ταιριάζουν microε τα χαρακτηριστικά ενός ιού

τότε αυτόmicroατα διαγράφονται Τα προγράmicromicroατα ενηmicroερώνονται για την ύπαρξη νέων ιών

microέσω του ∆ιαδικτύου

Λογισmicroικό Τείχους Προστασίας (Firewall) Σύστηmicroα ασφαλείας που έχει στόχο να προστατεύσει το δίκτυο ή τον προσωπικό σας

υπολογιστή από εξωτερικές απειλές όπως οι χάκερ Το firewall ελέγχει τόσο την εισερχόmicroενη

όσο και την εξερχόmicroενη κυκλοφορία microεταξύ του υπολογιστή και ∆ιαδικτύου

Λογισmicroικό Υποκλοπής (Spyware)Οι όροι ldquoλογισmicroικό υποκλοπής και άλλο ανεπιθύmicroητο λογισmicroικόrdquo αναφέρονται σε λογισmicroικό

που εκτελεί ορισmicroένες εργασίες στον υπολογιστή σας συνήθως χωρίς την έγκρισή σας Το

λογισmicroικό αυτό microπορεί να προβάλλει διαφηmicroίσεις ή να επιχειρήσει να συλλέξει προσωπικά

δεδοmicroένα για σας Τα προγράmicromicroατα αυτά εγκαθίστανται συνήθως στον υπολογιστή ενός

χρήστη όταν αυτός κατεβάζει ένα πρόγραmicromicroα ή όταν ο υπολογιστής του microολύνεται από

κάποιον ιό

Μητρώο ΣυνοmicroιλιώνΚατάλογος microε τις συνοmicroιλίες που είχε ένας χρήστης στη διάρκεια microιας επικοινωνίας microε

άmicroεσα microηνύmicroατα ή σε δωmicroάτια συνοmicroιλίας

Μηχανές Αναζήτησης (Search Engines)Ιστοσελίδα που παρέχει στο χρήστη τη δυνατότητα αναζήτησης εγγράφων ή ιστοσελίδων

στον κυβερνοχώρο microε λέξεις κλειδιά Οι πιο δηmicroοφιλείς microηχανές αναζήτησης είναι το MSN

το Google και το Yahoo

Τυχερά Παιχνίδια στο ∆ιαδίκτυοΤα παιδιά σήmicroερα δε χρειάζεται να ψάξουν πολύ για να βρουν διαδικτυακές τοποθεσίες

microε τυχερά παιχνίδια Τα πανό διαφηmicroίσεων και οι αναδυόmicroενες διαφηmicroίσεις για καζίνο

είναι συχνές στον Ιστό και εmicroφανίζονται σε τοποθεσίες δηmicroοφιλείς στους έφηβους ή

σε microικρότερα παιδιά Πολλά παιδιά χρησιmicroοποιούν τοποθεσίες στοιχηmicroάτων όπου οι

εβδοmicroαδιαίοι νικητές ανάλογα microε την κατάταξή τους κερδίζουν δώρα Οι τοποθεσίες αυτές

δε θεωρούνται ότι περιέχουν πραγmicroατικές δραστηριότητες τυχερών παιχνιδιών καθώς οι

επισκέπτες δε πληρώνουν microε microετρητά Ωστόσο τα παιδιά microαθαίνουν πώς να στοιχηmicroατίζουν

σε αυτές τις τοποθεσίες και συνδέονται συχνά σε διαδικτυακά καζίνο microε πραγmicroατικό τζόγο

Φίλτρα Ηλεκτρονικού Ταχυδροmicroείου (Anti-SPAM)Τα φίλτρα ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου είναι προγράmicromicroατα που δουλεύουν σε συνεργασία microε

λογισmicroικά προστασίας από τους ιούς Τα προγράmicromicroατα φιλτράρουν microηνύmicroατα ηλεκτρονικού

ταχυδροmicroείου από ενοχλητικά ή ανεπιθύmicroητα microηνύmicroατα γνωστά και ως SPAM mail

CookiesTo cookie είναι ένα microικρό αρχείο το οποίο τοποθετείται στον σκληρό δίσκο του υπολογιστή

του χρήστη microόλις αυτός επισκεφθεί κάποιο δικτυακό χώρο που λειτουργεί microε αυτόν τον

τρόπο Συνήθως το πρόγραmicromicroα πλοήγησης προειδοποιεί το χρήστη για το ενδεχόmicroενο


ύπαρξης αρχείων τύπου cookies σε κάποια σελίδα Τo cookie καταγράφει προσωπικά

στοιχεία του χρήστη που χρησιmicroοποιούνται από τις ιστοσελίδες για να τον διευκολύνουν

στην πλοήγησή του

HotmailΛογαριασmicroός ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου που παρέχεται δωρεάν από τη Microsoft στο

∆ιαδίκτυο (httpwwwhotmailcom)

Microsoft EncartaΗ Microsoft Encarta (httpencartamsncom) είναι η πιο δηmicroοφιλής ηλεκτρονική

εγκυκλοπαίδεια Αποτελεί microια πηγή γνώσης την οποία microπορείτε να εmicroπιστευτείτε για

τη διερεύνηση ακριβούς πληροφόρησης που προσελκύει την προσοχή σας microε συνεχώς

ενηmicroερωmicroένες πληροφορίες

Η εγκυκλοπαίδεια περιέχει περισσότερα από 50000 κείmicroενα δεκάδες χιλιάδες εικόνες

αρχεία ήχου βίντεο απεικονίσεις σε κινούmicroενα σχέδια παιχνίδια χάρτες και άλλα

MSNΜια από τις πιο δηmicroοφιλείς πύλες πληροφοριών στον κόσmicroο (httpwwwmsncom)

MSN KidsΗ ιστοσελίδα MSN Kids της Microsoft (httpkidsmsncom) προσφέρει τη λειτουργία

αναζήτησης πληροφοριών η οποία είναι διαmicroορφωmicroένη για να δίνει στα παιδιά microια ασφαλή

πρόσβαση και εύρεση πληροφοριών από το ∆ιαδίκτυο

MSN MessengerΕιδικά προγράmicromicroατα λογισmicroικού υπηρεσίας άmicroεσων microηνυmicroάτων γνωστών και ως Instant

Messages (IM) που προσφέρει η Microsoft microέσω του διαδικτύου (httpmessengermsn

com)

MSN Toolbar Η ιστοσελίδα MSN παρέχει στους χρήστες τη δυνατότητα να κατεβάσουν και να

εγκαταστήσουν στον υπολογιστή τους εργαλείο microε εύκολη πρόσβαση σε λειτουργίες του

∆ιαδικτύου (httptoolbarmsncom) Η γραmicromicroή εργαλείου (toolbar) περιέχει εικονίδια για

άmicroεση πρόσβαση σε λειτουργίες του Explorer των Windows και του ∆ιαδικτύου Εκτός

από τις βοηθητικές λειτουργίες όπως η εύκολη microετακίνηση από παράθυρο σε παράθυρο

το MSN Toolbar παρέχει τη λειτουργία αποκλεισmicroού των αναδυόmicroενων microηνυmicroάτων

παραθύρων (pop-up messages windows)

WhatsupcomcyΤο whatsupcomcy είναι microια ∆ιαδικτυακή πύλη η οποία προσφέρει στους νέους

πληροφορίες και ειδήσεις του ενδιαφέροντός τους καθώς και ψυχαγωγία microέσα από ένα

σύγχρονο και ξεχωριστό τρόπο Η ιστοσελίδα διαχωρίζεται σε τρεις ηλικιακές ενότητες

5-12 13-17 και 18-26 Στην κεντρική σελίδα υπάρχει η επιλογή πλοήγησης ανάλογα microε

την ηλικία του επισκέπτη έτσι ώστε να κατευθύνεται στην ενότητα που τον ενδιαφέρει Το

whatsupcomcy παρουσιάζει σε παιδιά και νέους θέmicroατα του άmicroεσου ενδιαφέροντός τους σε

ένα ασφαλές περιβάλλον ενώ παράλληλα φροντίζει έτσι ώστε το περιεχόmicroενο να είναι

ευπρεπές

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙ∆ΕΣ

httpwwwencartamsncom

Ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια

httpwwwhotmailcom

Λογαριασmicroός ηλεκτρονικού ταχυδροmicroείου

httpwwwjoinmsncom

Εργαλείο γονικού ελέγχου

httpwwwkidsmsncom

∆ιαδικτυακή πύλη πληροφοριών για παιδιά

httpwwwlaikicom

Η κεντρική ιστοσελίδα της Λαϊκής Τράπεζας

httpmessengermsncom

Εργαλεία άmicroεσων microηνυmicroάτων

httpwwwmicrosoftcom

Η κεντρική ιστοσελίδα της Microsoft

httpwwwmicrosoftcomathomesecurity

Ιστοσελίδα της Microsoft microε πληροφορίες για την ασφάλεια οικιακών χρηστών

httpwwwmsncom

∆ηmicroοφιλής πύλη πληροφοριών

httptoolbarmsncom

∆ιαδικτυακό εργαλείο αναζήτησης και περαιτέρω ασφάλειας

httpupdatemicrosoftcom

Αναβάθmicroιση των Microsoft Windows

httpwwwwhatsupcomcy

∆ιαδικτυακή πύλη πληροφοριών για παιδιά και νέους

Laiki eBank

154 Λεωφόρος Λεmicroεσού

2025 Λευκωσία

ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ 8000 2000

httpwwwlaikiebankcom

E-mail laikiebanklaikicom

Microsoft Κύπρου

ΤΘ 22867


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22456077

httpwwwmicrosoftcomathome

E-mail child-cymicrosoftcom

ΤΘ 12514


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22660690

httpwwwvirtual-itcomcy

E-mail infovirtual-itcomcy

Οmicroάδα Σύνταξης

Virtual IT Ltd

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγή 1

∆ιαδικτυακοί διαφθορείς 2

Γεγονότα και παραπληροφόρηση στο ∆ιαδίκτυο 7

Παιδικές ηλικίες και στάδια 9

Συmicroβουλές ασφάλειας 12

Χρήση οικογενειακών κανόνων 16

Τα παιδιά και το ∆ιαδίκτυο Συνήθεις απορίες 17

Γλωσσάριο 24





































ΕΙΣΑΓΩΓΗ

















υλικό




















5


















































































7







































συνάντηση































9





αυτών
































9


















11


























11



































13

































































15





αγνώστους
















































































17




































παράθυρα



∆ιαδίκτυο














































19



























19




















Messenger





















21















































































23






























































∆ιαδίκτυο











τοποθεσία



συναλλαγή






25







128-bit






















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

















χρήστη


















27







































































29













κάποιον ιό






































com)















ευπρεπές




httpwwwhotmailcom


httpwwwjoinmsncom


httpwwwkidsmsncom


httpwwwlaikicom


httpmessengermsncom


httpwwwmicrosoftcom




httpwwwmsncom


httptoolbarmsncom




httpwwwwhatsupcomcy


Laiki eBank



ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ 8000 2000




ΤΘ 22867


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22456077



ΤΘ 12514


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22660690




Virtual IT Ltd





































ΕΙΣΑΓΩΓΗ

















υλικό




















5


















































































7







































συνάντηση































9





αυτών
































9


















11


























11



































13

































































15





αγνώστους
















































































17




































παράθυρα



∆ιαδίκτυο














































19



























19




















Messenger





















21















































































23






























































∆ιαδίκτυο











τοποθεσία



συναλλαγή






25







128-bit






















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

















χρήστη


















27







































































29













κάποιον ιό






































com)















ευπρεπές




httpwwwhotmailcom


httpwwwjoinmsncom


httpwwwkidsmsncom


httpwwwlaikicom


httpmessengermsncom


httpwwwmicrosoftcom




httpwwwmsncom


httptoolbarmsncom




httpwwwwhatsupcomcy


Laiki eBank



ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ 8000 2000




ΤΘ 22867


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22456077



ΤΘ 12514


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22660690




Virtual IT Ltd
















υλικό




















5


















































































7







































συνάντηση































9





αυτών
































9


















11


























11



































13

































































15





αγνώστους
















































































17




































παράθυρα



∆ιαδίκτυο














































19



























19




















Messenger





















21















































































23






























































∆ιαδίκτυο











τοποθεσία



συναλλαγή






25







128-bit






















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

















χρήστη


















27







































































29













κάποιον ιό






































com)















ευπρεπές




httpwwwhotmailcom


httpwwwjoinmsncom


httpwwwkidsmsncom


httpwwwlaikicom


httpmessengermsncom


httpwwwmicrosoftcom




httpwwwmsncom


httptoolbarmsncom




httpwwwwhatsupcomcy


Laiki eBank



ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ 8000 2000




ΤΘ 22867


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22456077



ΤΘ 12514


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22660690




Virtual IT Ltd

5


















































































7







































συνάντηση































9





αυτών
































9


















11


























11



































13

































































15





αγνώστους
















































































17




































παράθυρα



∆ιαδίκτυο














































19



























19




















Messenger





















21















































































23






























































∆ιαδίκτυο











τοποθεσία



συναλλαγή






25







128-bit






















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

















χρήστη


















27







































































29













κάποιον ιό






































com)















ευπρεπές




httpwwwhotmailcom


httpwwwjoinmsncom


httpwwwkidsmsncom


httpwwwlaikicom


httpmessengermsncom


httpwwwmicrosoftcom




httpwwwmsncom


httptoolbarmsncom




httpwwwwhatsupcomcy


Laiki eBank



ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ 8000 2000




ΤΘ 22867


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22456077



ΤΘ 12514


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22660690




Virtual IT Ltd












































7







































συνάντηση































9





αυτών
































9


















11


























11



































13

































































15





αγνώστους
















































































17




































παράθυρα



∆ιαδίκτυο














































19



























19




















Messenger





















21















































































23






























































∆ιαδίκτυο











τοποθεσία



συναλλαγή






25







128-bit






















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

















χρήστη


















27







































































29













κάποιον ιό






































com)















ευπρεπές




httpwwwhotmailcom


httpwwwjoinmsncom


httpwwwkidsmsncom


httpwwwlaikicom


httpmessengermsncom


httpwwwmicrosoftcom




httpwwwmsncom


httptoolbarmsncom




httpwwwwhatsupcomcy


Laiki eBank



ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ 8000 2000




ΤΘ 22867


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22456077



ΤΘ 12514


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22660690




Virtual IT Ltd







συνάντηση































9





αυτών
































9


















11


























11



































13

































































15





αγνώστους
















































































17




































παράθυρα



∆ιαδίκτυο














































19



























19




















Messenger





















21















































































23






























































∆ιαδίκτυο











τοποθεσία



συναλλαγή






25







128-bit






















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

















χρήστη


















27







































































29













κάποιον ιό






































com)















ευπρεπές




httpwwwhotmailcom


httpwwwjoinmsncom


httpwwwkidsmsncom


httpwwwlaikicom


httpmessengermsncom


httpwwwmicrosoftcom




httpwwwmsncom


httptoolbarmsncom




httpwwwwhatsupcomcy


Laiki eBank



ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ 8000 2000




ΤΘ 22867


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22456077



ΤΘ 12514


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22660690




Virtual IT Ltd

9





αυτών
































9


















11


























11



































13

































































15





αγνώστους
















































































17




































παράθυρα



∆ιαδίκτυο














































19



























19




















Messenger





















21















































































23






























































∆ιαδίκτυο











τοποθεσία



συναλλαγή






25







128-bit






















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

















χρήστη


















27







































































29













κάποιον ιό






































com)















ευπρεπές




httpwwwhotmailcom


httpwwwjoinmsncom


httpwwwkidsmsncom


httpwwwlaikicom


httpmessengermsncom


httpwwwmicrosoftcom




httpwwwmsncom


httptoolbarmsncom




httpwwwwhatsupcomcy


Laiki eBank



ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ 8000 2000




ΤΘ 22867


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22456077



ΤΘ 12514


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22660690




Virtual IT Ltd


















11


























11



































13

































































15





αγνώστους
















































































17




































παράθυρα



∆ιαδίκτυο














































19



























19




















Messenger





















21















































































23






























































∆ιαδίκτυο











τοποθεσία



συναλλαγή






25







128-bit






















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

















χρήστη


















27







































































29













κάποιον ιό






































com)















ευπρεπές




httpwwwhotmailcom


httpwwwjoinmsncom


httpwwwkidsmsncom


httpwwwlaikicom


httpmessengermsncom


httpwwwmicrosoftcom




httpwwwmsncom


httptoolbarmsncom




httpwwwwhatsupcomcy


Laiki eBank



ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ 8000 2000




ΤΘ 22867


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22456077



ΤΘ 12514


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22660690




Virtual IT Ltd



































13

































































15





αγνώστους
















































































17




































παράθυρα



∆ιαδίκτυο














































19



























19




















Messenger





















21















































































23






























































∆ιαδίκτυο











τοποθεσία



συναλλαγή






25







128-bit






















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

















χρήστη


















27







































































29













κάποιον ιό






































com)















ευπρεπές




httpwwwhotmailcom


httpwwwjoinmsncom


httpwwwkidsmsncom


httpwwwlaikicom


httpmessengermsncom


httpwwwmicrosoftcom




httpwwwmsncom


httptoolbarmsncom




httpwwwwhatsupcomcy


Laiki eBank



ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ 8000 2000




ΤΘ 22867


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22456077



ΤΘ 12514


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22660690




Virtual IT Ltd




























15





αγνώστους
















































































17




































παράθυρα



∆ιαδίκτυο














































19



























19




















Messenger





















21















































































23






























































∆ιαδίκτυο











τοποθεσία



συναλλαγή






25







128-bit






















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

















χρήστη


















27







































































29













κάποιον ιό






































com)















ευπρεπές




httpwwwhotmailcom


httpwwwjoinmsncom


httpwwwkidsmsncom


httpwwwlaikicom


httpmessengermsncom


httpwwwmicrosoftcom




httpwwwmsncom


httptoolbarmsncom




httpwwwwhatsupcomcy


Laiki eBank



ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ 8000 2000




ΤΘ 22867


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22456077



ΤΘ 12514


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22660690




Virtual IT Ltd











































17




































παράθυρα



∆ιαδίκτυο














































19



























19




















Messenger





















21















































































23






























































∆ιαδίκτυο











τοποθεσία



συναλλαγή






25







128-bit






















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

















χρήστη


















27







































































29













κάποιον ιό






































com)















ευπρεπές




httpwwwhotmailcom


httpwwwjoinmsncom


httpwwwkidsmsncom


httpwwwlaikicom


httpmessengermsncom


httpwwwmicrosoftcom




httpwwwmsncom


httptoolbarmsncom




httpwwwwhatsupcomcy


Laiki eBank



ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ 8000 2000




ΤΘ 22867


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22456077



ΤΘ 12514


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22660690




Virtual IT Ltd











































19



























19




















Messenger





















21















































































23






























































∆ιαδίκτυο











τοποθεσία



συναλλαγή






25







128-bit






















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

















χρήστη


















27







































































29













κάποιον ιό






































com)















ευπρεπές




httpwwwhotmailcom


httpwwwjoinmsncom


httpwwwkidsmsncom


httpwwwlaikicom


httpmessengermsncom


httpwwwmicrosoftcom




httpwwwmsncom


httptoolbarmsncom




httpwwwwhatsupcomcy


Laiki eBank



ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ 8000 2000




ΤΘ 22867


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22456077



ΤΘ 12514


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22660690




Virtual IT Ltd




















Messenger





















21















































































23






























































∆ιαδίκτυο











τοποθεσία



συναλλαγή






25







128-bit






















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

















χρήστη


















27







































































29













κάποιον ιό






































com)















ευπρεπές




httpwwwhotmailcom


httpwwwjoinmsncom


httpwwwkidsmsncom


httpwwwlaikicom


httpmessengermsncom


httpwwwmicrosoftcom




httpwwwmsncom


httptoolbarmsncom




httpwwwwhatsupcomcy


Laiki eBank



ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ 8000 2000




ΤΘ 22867


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22456077



ΤΘ 12514


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22660690




Virtual IT Ltd

21















































































23






























































∆ιαδίκτυο











τοποθεσία



συναλλαγή






25







128-bit






















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

















χρήστη


















27







































































29













κάποιον ιό






































com)















ευπρεπές




httpwwwhotmailcom


httpwwwjoinmsncom


httpwwwkidsmsncom


httpwwwlaikicom


httpmessengermsncom


httpwwwmicrosoftcom




httpwwwmsncom


httptoolbarmsncom




httpwwwwhatsupcomcy


Laiki eBank



ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ 8000 2000




ΤΘ 22867


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22456077



ΤΘ 12514


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22660690




Virtual IT Ltd









































23






























































∆ιαδίκτυο











τοποθεσία



συναλλαγή






25







128-bit






















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

















χρήστη


















27







































































29













κάποιον ιό






































com)















ευπρεπές




httpwwwhotmailcom


httpwwwjoinmsncom


httpwwwkidsmsncom


httpwwwlaikicom


httpmessengermsncom


httpwwwmicrosoftcom




httpwwwmsncom


httptoolbarmsncom




httpwwwwhatsupcomcy


Laiki eBank



ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ 8000 2000




ΤΘ 22867


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22456077



ΤΘ 12514


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22660690




Virtual IT Ltd





















∆ιαδίκτυο











τοποθεσία



συναλλαγή






25







128-bit






















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

















χρήστη


















27







































































29













κάποιον ιό






































com)















ευπρεπές




httpwwwhotmailcom


httpwwwjoinmsncom


httpwwwkidsmsncom


httpwwwlaikicom


httpmessengermsncom


httpwwwmicrosoftcom




httpwwwmsncom


httptoolbarmsncom




httpwwwwhatsupcomcy


Laiki eBank



ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ 8000 2000




ΤΘ 22867


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22456077



ΤΘ 12514


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22660690




Virtual IT Ltd

25







128-bit






















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

















χρήστη


















27







































































29













κάποιον ιό






































com)















ευπρεπές




httpwwwhotmailcom


httpwwwjoinmsncom


httpwwwkidsmsncom


httpwwwlaikicom


httpmessengermsncom


httpwwwmicrosoftcom




httpwwwmsncom


httptoolbarmsncom




httpwwwwhatsupcomcy


Laiki eBank



ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ 8000 2000




ΤΘ 22867


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22456077



ΤΘ 12514


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22660690




Virtual IT Ltd

ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

















χρήστη


















27







































































29













κάποιον ιό






































com)















ευπρεπές




httpwwwhotmailcom


httpwwwjoinmsncom


httpwwwkidsmsncom


httpwwwlaikicom


httpmessengermsncom


httpwwwmicrosoftcom




httpwwwmsncom


httptoolbarmsncom




httpwwwwhatsupcomcy


Laiki eBank



ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ 8000 2000




ΤΘ 22867


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22456077



ΤΘ 12514


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22660690




Virtual IT Ltd

27







































































29













κάποιον ιό






































com)















ευπρεπές




httpwwwhotmailcom


httpwwwjoinmsncom


httpwwwkidsmsncom


httpwwwlaikicom


httpmessengermsncom


httpwwwmicrosoftcom




httpwwwmsncom


httptoolbarmsncom




httpwwwwhatsupcomcy


Laiki eBank



ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ 8000 2000




ΤΘ 22867


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22456077



ΤΘ 12514


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22660690




Virtual IT Ltd



































29













κάποιον ιό






































com)















ευπρεπές




httpwwwhotmailcom


httpwwwjoinmsncom


httpwwwkidsmsncom


httpwwwlaikicom


httpmessengermsncom


httpwwwmicrosoftcom




httpwwwmsncom


httptoolbarmsncom




httpwwwwhatsupcomcy


Laiki eBank



ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ 8000 2000




ΤΘ 22867


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22456077



ΤΘ 12514


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22660690




Virtual IT Ltd



















com)















ευπρεπές




httpwwwhotmailcom


httpwwwjoinmsncom


httpwwwkidsmsncom


httpwwwlaikicom


httpmessengermsncom


httpwwwmicrosoftcom




httpwwwmsncom


httptoolbarmsncom




httpwwwwhatsupcomcy


Laiki eBank



ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ 8000 2000




ΤΘ 22867


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22456077



ΤΘ 12514


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22660690




Virtual IT Ltd




httpwwwhotmailcom


httpwwwjoinmsncom


httpwwwkidsmsncom


httpwwwlaikicom


httpmessengermsncom


httpwwwmicrosoftcom




httpwwwmsncom


httptoolbarmsncom




httpwwwwhatsupcomcy


Laiki eBank



ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ 8000 2000




ΤΘ 22867


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22456077



ΤΘ 12514


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22660690




Virtual IT Ltd

Laiki eBank



ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ 8000 2000




ΤΘ 22867


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22456077



ΤΘ 12514


ΚΥΠΡΟΣ

Τηλ +357 22660690




Virtual IT Ltd

web safety booklet

Education