BELGELENDİRME KRİTERİTSE K .............

BELGELENDİRME KRİTERİTSE K ………:2020

Belgelendirme Kriteri tasarısıTSE K .............2020TSE K ............................ yerineICS

Atık bertaraf sistemi SYSTEM FOR DISPOSAL OF WASTE

Mütalaa Sayfası

TÜRKSTANDARDLARIENSTİTÜSÜBELGELENDİRMEKRİTERİTSE K …………. 2020 ICS ……Atık bertaraf sistemi

System for disposal of waste

ÖnsözBu belgelendirme kriteri, Türk Standardları Enstitüsü Makina İhtisas Kurulu’na bağlı TK13 Tesisat ve Basınçlı Kaplar Teknik Komitesi’nce hazırlanmış ve Genel Sekreterliğin ………………….. tarihli onayı ile kabul edilerek yayımına karar verilmiştir.Bu kriterde kullanılan bazı kelime ve/veya ifadeler patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent hakkının belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.

İçindekiler

1Kapsam12Bağlayıcı atıflar13Tanımlar, tarifler ve semboller24Sınıflandırma ve özellikler34.1Sınıflandırma34.1.1 Sınıf34.1.2 Tipler34.2Özellikler34.2.1Malzeme34.2.2Yapılış özellikleri54.2.3 Genel çalışma prensibi124.2.4 Makinada güvenlik124.3 Yanma ürünleri ve Emisyonların özellikleri134.3.1 Toz emisyonları134.3.2 Karbonmonoksit emisyonları134.3.3 Azotoksit (NOx) emisyonları134.3.4 Kükürtdioksit emisyonu144.4 Boyut ve toleranslar144.5 Özellik, muayene ve deney madde numaraları145 Numune alma, muayene ve deneyler145.1 Numune alma145.2 Muayeneler145.2.1 Gözle muayene145.2.2 Boyut muayenesi155.3 Deneyler155.3.1 Performans ve Fonsiyonel deneyleri155.4 Değerlendirme155.5 Muayene ve deney raporu156 Piyasaya arz166.1 Katalog / Kullanma Talimatı166.2 Ambalaj166.3 İşaretleme166.3.1 Genel166.3.2 Tehlike ve Uyarı İşaretlemeleri166.3.3 İşaretlemenin Dayanıklığı ve Silinmezliği167 Çeşitli hükümler17

Kapsam

Bu kriter, evsel, tıbbi, biyokütle ve sanayi atıklarının 1250°C ila 1500°C arasında yakılarak bertaraf edilmesi ve/veya bertarafın yanı sıra ortaya çıkan ısıdan sıcak su elde edilmesi için kullanılan anma ısıl gücü 5 MW’ın altında olan atık bertaraf sistemini kapsar.

Bağlayıcı atıflar

Bu kriterde diğer standart ve/veya dokümanlara atıf yapılmaktadır. Bu atıflar metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste halinde verilmiştir. Tarihli atıflarda, yalnızca alıntı yapılan baskı geçerlidir. Tarihli olmayan dokümanlar için, atıf yapılan dokümanın (tüm tadiller dâhil) son baskısı geçerlidir. * İşaretli olanlar bu standardın basıldığı tarihte İngilizce metin olarak yayımlanmış olan Türk Standartları’dır.

TS No

Türkçe adı

İngilizce adı

ISO 26382

Kojenerasyon sistemleri –

Planlama, değerlendirme ve tedarik

için teknik bildirimler

Cogeneration systems – Technical

declarations for planning, evaluation and

procurement

TS EN 10088-1

Paslanmaz Çelikler Bölüm 1 Paslanmaz Çeliklerin Listesi

Stainless steels. List of stainless steels

TS EN 61008-1

Artık akımla çalışan devre kesiciler - Ayrılmaz bir bütün hâlinde aşırı akım koruması bulunmayan- Ev vb yerlerde kullanılan(RCCB)- Bölüm1: Genel kurallar

Residual current operated circuit-breakers without integral overcurrent protection for household and similar uses (RCCBs) - Part 1: General rules

(98/37/AT)

Makina Emniyeti Yönetmeliği

Machinery Directive. Directive 98/37/EC

TS EN ISO 13857

Makinalarda güvenlik - Kol ve bacakların erişebileceği bölgelerde tehlikenin önlenmesi için güvenlik mesafeleri

Safety of machinery - Safety distances to prevent hazard zones being reached by upper and lower limbs

TS EN ISO 13849-1

Makinelerde güvenlik- Kumanda sistemlerinin güvenlikle ilgili kısımları- Bölüm 1: Tasarım için genel prensipler

Safety of machinery - Safety-related parts of control systems - Part 1: General principles for design

TS EN ISO 14120

Makinelerde Güvenlik - Muhafızlar - tasarım için genel şartlar ve sabit ve hareketli korumaların yapımı

Safety of machinery - Guards - General requirements for the design and construction of fixed and movable guards

TS EN ISO 12100

Makinalarda güvenlik - Tasarım için genel prensipler - Riskin değerlendirilmesi ve azaltılması

Safety of machinery - General principles for design - Risk assessment and risk reduction

TS EN 60204-1

Makinalarda güvenlik-Makinaların elektrik donanımı -bölüm 1:Genel kurallar

Safety of machinery - Electrical equipment of machines Part 1: General requirements

TS CWA 45547

Birleşik ısı ve gücün (CHP) tayini

Manual for determination of Combined Heat and Power (CHP)

TS EN 14511-1*

Mekan ısıtma ve soğutma için elektrikle tahrik edilen kompresör ile çalışan iklimlendirme cihazları, sıvı soğutma paketleri ve ısı pompaları - Bölüm 1: Terimler, tarifler ve sınıflandırma

Air conditioners, liquid chilling packages and heat pumps with electrically driven compressors for space heating and cooling - Part 1: Terms, definitions and classification

3Tanımlar, tarifler ve semboller

Bu kriterin amaçları bakımından aşağıda verilen terimler ve tarifleri uygulanır.

3.1

atık bertaraf sistemi

Reaktör, siklon, eşanjör, kurutma, scrubber ve otomasyon ünitelerinden oluşan; evsel, tıbbi, biyokütle ve sanayi atıklarının yüksek sıcaklıkta (1250°C ila 1500°C) yakılarak bertaraf edildiği ve/veya ortaya çıkan ısıdan sıcak su üretildiği sistem

3.2

ısı reaktörü

atıkların yüksek sıcaklıkta (1250 °C ila 1500 °C) ve hava kontrollü olarak yakılarak bertaraf edildiği ve ortaya çıkan egsoz gazlarının çıkış borusu vasıtası ile sisteme taşındığı ünite

3.3

atık

imalatçısı veya fiilen elinde bulunduran gerçek veya tüzel kişi tarafından çevreye atılan veya bırakılan ya da atılması zorunlu olan herhangi bir madde veya malzeme

3.4

otomasyon ünitesi

atık bertaraf sisteminde çeşitli amaçlar için kullanılan motor, redüktör, çalıştırma ve durdurma, sol ve sağ yönlü dönüş sağlama, güç ve aktarma amaçlı kontrol ünitelerini ve ekipmanlarını bir pano içerisinde barındıran ünite

3.5

siklon

içinde katı taneler bulunan bir gaz akımını, teğetsel giriş etkisiyle sınırları belli bir girdap hareketine dönüştüren ve taneler üzerine etkiyen santrifüj kuvveti yardımıyla katı taneleri gazdan ayırarak gazın temizlenmesinde kullanılan cihaz

3.6

ısı değiştirici (eşanjör)

farklı sıcaklıklara sahip iki akışkan arasında, birbiri içerisinde karışmalarına müsaade etmeden, ısı transferinin gerçekleştirildiği cihaz

3.7

kurutma

orman, tarım, gübre, arıtma çamuru gibi atıkların olabilecek en uzun süre boyunca sıcak havaya maruz kalarak kurutulmasını sağlayan ekipman

3.8

scrubber (gaz temizleme)

sanayi tesisi ve işletmelerin faaliyetleri sonucu oluşan emisyonları ve kokuları gidermek için kurulan gaz arıtma sistemi

3.9

kurutmalı sistem

İçerisinde Kurutma Ünitesinin olduğu, nemli malzemelerin kuru madde oranını yükselterek reaktörde yakmaya uygun hale getiren Atık Bertaraf Sistemi tipidir.

3.10

kurutmasız sistem

İçerisinde Kurutma Ünitesi nin olmadığı, kuru madde oranı yüksek malzemlerin direkt olarak reaktöre beslendiği Atık Bertaraf Sistemi tipidir.

4Sınıflandırma ve özellikler4.1Sınıflandırma4.1.1 Sınıf

Bu kriter kapsamındaki atık bertaraf sistemleri bir sınıftır.

4.1.2 Tipler

Bu kriter kapsamındaki atık bertaraf sistemleri Kurutmalı ve Kurutmasız tip olmak üzere ikiye ayrılır.

· Kurutmalı sistem

· Kurutmasız sistem

4.2Özellikler4.2.1Malzeme

Atık bertaraf sisteminde kullanılan malzemeler Çizelge 1 ‘de verilen özelliklere uygun olmalıdır.

Çizelge 1 — Kullanılan Malzemelerin Özellikleri

Parça Adı

Özellik

İlgili ulusal/uluslararası standart numarası

Helezon

1.0037, S235JR çelik

TS 10699

Pompa

Dalgıç

TS 11146

Redüktörler

Redüktör pik döküm

Motor Alüminyum Gövde

TSE K 558

Motorlar

Kestamit, rulmanlı ve yağ keçeli

TS EN 60034-1

Röleler

Koruma rölesi

TS 4833

Tuğlalar

Şamot ve yüksek alüminalı, 1500 ‘C dayanıklı

TS 5410

Reaktör, Siklon, Eşanjör, Scrubber ünitlerinin dış gövde sacları ve sistemin boru bağlantıları

1.0037 , S235JR çelik , Çekme dayanımı 340-470 Mpa, Akma sınırı 235 Mpa

TS EN 10088-1, TS EN 10028-2

Reaktör yanma tablası, karıştırıcı mil, bakım kapağı, besleme kapağı, reaktör çıkış borusu

310 (1.4845) paslanmaz çelik

TS EN 10088-1, TS EN 10028-2

Rashing halkası

316 (1.4401) paslanmaz çelik

TS EN 10088-1

Brülör

Tek kademeli sıvı yakıt (motorin)

TS EN 267

İzolasyon malzemesi

Taşyünü

TS EN 14304

Emniyet klapesi/ventili

Standart kompakt tip

TS EN ISO 4126-3

Termokupl

-200…1200‘C ölçüm aralığında, PT100 tip

TS EN 60584-1

Fanlar

sıcak hava sirkülasyonu için

TS EN ISO 5801

NOT Atık bertaraf sisteminin imalinde kullanılan malzemelerin çalışma sırasında oluşacak mekanik ve ısıl zorlamalara dayanıklı olması gerekmekte olup; malzemelerin özellikleri imalat çelikleri için TS EN 10025-1 standardına; sac malzeme TS EN 10028-1 +A1 standardına uygun olmalıdır.

4.2.2Yapılış özellikleri4.2.2.1 Atık bertaraf sisteminin ana parçaları

NOT Bu kriterde belirtilen şekil ve resimler bilgi amaçlı verilmiştir.

A- Atık bertaraf sistemi - kurutmasız tip

Açıklama:

1 Reaktör

2 Siklon

3 Eşanjör

4 Scrubber

Şekil 1 — Atık bertaraf sistemi (Kurutmasız tip) - Genel görünümü ve bölüm tanımları

B-Atık bertaraf sistemi – kurutmalı tip

Açıklama:

1 Reaktör

2 Siklon

3 Eşanjör

4 Kurutma

5 Scrubber

Şekil 2 — Atık bertaraf sistemi (kurutmalı tip) - Genel görünümü ve bölüm tanımları

4.2.2.2 Reaktör ünitesi

Şekil 3 — Reaktör ünitesi

Reaktör, yanma olayının gerçekleştiği ünitedir. Sistemin ilk çalışması sırasında, yanma sıcaklığına ulaşılabilmesi için atık, harici bir yakıt brülörü ile tutuşturulur. Atıklar belirli bir aralık dahilinde otomasyon kontrollü olarak sisteme beslenir. Taze hava fanı, yanma için gerekli olan temiz havayı sisteme gönderir.

Reaktörün içerisinde 1250-1500 ‘C aralığında bir sıcaklık ortaya çıkar.

PT-1 Reaktör çıkış sıcaklığı: Otomasyon ünitesinde, termokupl değeri 650-700 ‘C görülmelidir.

4.2.2.3 Hidrolik Besleme Sistemi

Konveyör yardımıyla reaktör bunkerine gelen atıkları, otomasyon kontrollü ve hidrolik tahrikli olarak reaktör yanma bölgesine aktaran ünitedir.

Kuru/ kurutulmuş atıklar, hidrolik besleme ünitesi vasıtası ile reaktör içerisine atığın vasfına ve yoğunluğuna göre 1…2 ton/h besleme kapasitesine sahip olacak şekilde aktarılır.

(Besleme bunkerinin bir kerede taşıdığı malzeme miktarı) X (Otomasyonun 1 saatteki besleme aralığı) = 1 saatteki atık yakma kapasitesidir.

4.2.2.4 Karıştırıcı Mekanizma

Yanma sonucu oluşan küllerin, redüktörlü motor yardımıyla belirli bir devirde döndürülerek reaktör yanma tablası üzerinde kiboşluklardan dan geçirilip kül helezonuna aktarılmasını sağlayan mekanizmadır.

Ayrıca, atıkların yanma bölgesinde bir yerde birikmesi de önlenerek homojen yanma sağlanmış olur.

4.2.2.5 Siklon ünitesi

Şekil 4 — Siklon ünitesi

Yanma odasında yanma gerçekleştikten sonra, egzos gazı partiküllerinden ayrıştırılmak üzere Siklon a gönderilir. Siklon (partikül ayrıştırma sistemi) yaygın olarak kullanılan endüstriyel toz tutucudur. Partiküllerinden ayrıştırılan sıcak egzos gazı sistemde eşanjör ya da kurutma olması durumuna göre ilgili ünitelere ısısını iletir. Siklonda biriken küller bağlantı borusu vasıtası ile kül helezonuna iletilir.

4.2.2.6 Eşanjör (Isı Değiştirici) ünitesi

Şekil 5 — Eşanjör (ısı değiştirici) ünitesi

Siklon ünitesinde partiküllerinden ayrışan egsoz gazı ısısını bırakmak üzere Eşanjör e gelir. Burada ilgili akışkana ısısını bırakır. İhtiyaca göre, sıcak su elde edilmesi mümkün olur. Yaklaşık 50 ‘C sıcaklık değerinde atık gaz olarak Scrubber ünitesine geçer.

4.2.2.7 Scrubber ünitesi

Şekil 6 — Scrubber ünitesi

Sistemde ısısını kaybetmiş olarak Scrubber’a gelen atık gazlar sulu filtreleme işlemine tabi tutulurlar. Bağlantı borusu ile suya giriş yapan atık gazlar ünite içerisinde yükselmeye başlar. Rushing halkaları vasıtasıyla sıvıyla temas yüzeyleri artar. Bu sayede gaz, yıkanıp yoğuşarak koku ve zararlı atıklardan kurtulmuş olur. Yıkanıp temizlenmiş olan bu gazlar çıkış bacasından dış ortama su buharı olarak salınmış olur.

Sistemde, sülfirik asit oluşumuna karşı aşağıda belirtilen işlem uygulanacaktır:

Kireç kaymağı suyu 100 litrelik dozaj tankına doldurulur. Bu tank, bir dozaj pompası ve asit kontrol ölçüm cihazı ile donatılmıştır. Asidik değer, standartta belirli değere yükselince pompa çalışarak asidi nötralize eder.

Scrubber tankı belli seviyeye kadar suyla doldurulur. Duman girişi direkt olarak suya verilir. Su, kirlilik oranına göre alt havuza alınır. Burada çamur süzülerek devir daim pompası vasıtası ile Scrubber a alınır. Böylece su burada arıtılmış olur.

Biriken çamurda çamur pompası vasıtası ile tahliye olunur.

4.2.2.8 Kurutma ünitesi

Şekil 7 — Kurutma ünitesi

Kurutma ünitesi; bunker ve döner tamburdan oluşur. Ayrıca kurutmadan çıkan malzemelerin yanma ünitesine taşınmasını sağlayan bir taşıyıcı helezon da bulunur. Kurutucu ekipmanın bunkerine aktarılan atıklar (arıtma çamuru, tavuk gübresi vs.) yaklaşık 400°C sıcaklıkta kurutma ünitesi içerisinden geçerek taşıyıcı helezonlar vasıtası ile yanma reaktörüne yakıt olarak aktarılır.

Kurutma ünitesinin sıcaklığı, reaktöre gelen ve yakıt olarak kullanılan atıkların yanması sonucu oluşan egzos gazlarının ısısı ile sağlanır. Burada kullanılan atık ısı, kurutma ünitesinin çıkışından Scrubber a gönderilir.

Kurutma ünitesine giren atığın kuru madde oranı X0.25-0.35 iken, Kurutma ünitesinden çıkan atığın kuru madde oranı en az X0.70-0.80 aralığında olmalıdır.

PT-2 Kurutma giriş sıcaklığı : Otomasyon ünitesinde, termokupl değeri 350-400 ‘C görülmelidir.

PT-3 Kurutma çıkış sıcaklığı: Otomasyon ünitesinde, termokupl değeri 100-150 ‘C görülmelidir.

4.2.2.9 Otomasyon ünitesi

Şekil 8 — Otomasyon ünitesi

Tüm sistem bir otomasyon ünitesi üzerinden yönetilir. Sistem manuel ve otomatik olarak kontrol edilebilir. Sistem; makine – kullanıcı arayüzü, AC Motor sürücüleri ve PLC ile donatılmıştır.

Fanların, motorların. yükleme sisteminin, kurutma ünitesinin hız kontrolleri, üretim oranları buradan ayarlanır. Frekans değerlerine bağlı olarak motor devirleri değişkendir.

Sistem de kullanılan valfler, Reaktör den çıkan yaklaşık 650 ‘C sıcaklıktaki egsoz gazını prosesin ihtiyacına göre ısı üreten cihaza veya bacaya yönlendirir.

4.2.3 Genel çalışma prensibi

Makine şebeke gerilimi 380 V 50 Hz ve 16A ile çalışır.

Atık bertaraf sistemi, atıkların (1250 °C ila 1500 °C) arasında yakılarak bertaraf edilmesini yada bertaraf edildikten sonra enerji üretilmesini sağlar.

Yükleme bölümü ile reaktör ünitesine giriş yapan atıklar, sisteme verilen hava ile çevreye duyarlı şekilde yakılarak ısı enerjisine dönüştürülür.

Reaktör çıkışından yanma ürünü olarak geçen egsoz gazı , Siklon (Partikül Ayrıştırma) ünitesine geçerek orada kaba partiküllerinden ayrışır.

Daha sonra bu egsoz gazı , Kurutma ünitesi ya da Eşanjöre gider.

Her durumda Scrubber (Gaz Temizleme) e gelen atık gazlar burada sulu filtrelemeden geçerek çıkış bacasından yaklaşık 50 oC sıcaklıkla doğaya salınır.

Bütün sistem otomatik olarak beslenmelidir. Panoya acil durum dışında müdahale olmamalıdır.

Reaktörün iç kısmı 1500 oC ısıya dayanıklı şamot ve yüksek alüminalı tuğla ile kaplı olmalıdır. Bu malzemeler yüksek termal şok dayanımı, yüksek mukavemet, asidik ve bazik maddelere karşı yüksek dayanıma sahip olmalıdır.

Reaktörün dış kısmında ısı gömleği mevcut olup , yanmayı kolaylaştırmak için burada 300 oC sıcaklığındaki hava dolaştırılarak yakıt ile birlikte reaktöre verilmelidir.

Siklondan ve yanma sonucu reaktörden alt hazneye dökülen küller , kül helezonu vasıtasıyla toplanmalıdır.

4.2.4 Makinada güvenlik4.2.4.1 Yüzeyler

Reaktörde kullanılan malzemelerin yüzeylerinde çatlak, çapak, derin çizik vb kusurlar bulunmamamalı ve yüzeyleri düzgün malzemeden imal edilmelidir. Yüzeyler korozyona karşı dayanıklı olmalıdır.

4.2.4.2 Hava Pompası

Her iki karışım ünitesinde oksijen dengesini sağlamak amacı ile sürekli çalışır durumda olmalıdır. Hava pompası TS EN 14511-1’e uygun olmalıdır.

4.2.4.3 Elektrik ve Kumanda Sistemi

Elektrik panolarında; kısa devrelere, aşırı akımlara ve faz kesintilerine karşı sigorta, termik ve motor koruma röleleri kullanılmalı, kullanılan kablolar TSE uygunluk belgeli olmalıdır. Güç devresi iletkenleri ile koruyucu bağlantı devresi arasında 500 volt doğru akımda ölçülen yalıtkanlık direnci 1 MΩ (mega ohm)’dan büyük olmalıdır (bk. TS EN 60204-1). Makine sisteminin topraklaması 21.08.2001 tarih ve 24500 sayılı Resmi Gazete de yayınlarak yürürlüğe giren Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği’ne uygun yapılmış olmalıdır. Panoda TS EN 61008-1 uygun Kaçak Elektrik Koruma Devre Kesicisi kullanılmalıdır.

4.2.4.4 Kumanda sisteminin güvenliği

Kumanda sisteminin tasarımında ve imalatında dikkat edilecek noktalar aşağıdaki gibi belirlenmelidir:

· Kendi mantığında hatalar tehlikeli bir duruma sebep olmayı önleyecek biçimde tasarlanmaları ve imal edilmeleri gereklidir.

· Kullanımı kolay, dokunmatik ekran ile kontrol edilebilen ve ayarlanabilen bir PLC kontrollü sistem olmalı

· Makine üzerinde farklı yerlerde olmak üzere en az 2 adet Acil durum durdurma tertibatı veya butonu olmalı .

· Makinalar, emniyetli kullanımları için gerekli göstergelerle (kadranlar, sinyal lambaları ve benzerleri) donatılmalıdır. Operatör bu göstergeleri kumanda yerinden kolaylıkla okuyabilmelidir.

· Operatör, bulunduğu kontrol noktasından, tehlike bölgelerinde tehlikeye maruz kimsenin olmadığından emin olabilmelidir.

· Kontrol sistemi bir makinanın çalışmaya başlaması anında sesli ve/veya ışıklı bir sinyal verecek şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.

· Riske maruz şahıslar için, makinanın çalışmaya başlamasını önlemek için “Yetkili Operatör’den başkası kullanmamalıdır “ v.b gibi uyarı etiketi bulunmalıdır.

4.2.4.5 Koruyucu ve mahfazalar

Koruyucu ve mahfazalar TS EN ISO 12100’e uygun olmalıdır.

NOTMakinanın/reaktörün genel güvenliği ile ilgili olarak, TS EN ISO 12100, Ek B (Tehlikeler, tehlikeli durumlar ve tehlikeli olaylar) Ek A’da verilmiştir.

Sistemdeki egzos gazlarının geçtiği tüm borular, siklon, eşanjör, kurutma ünitesinin izolasyon malzemesi ile yalıtımı sağlanmalıdır. Bunların üzeri kaplama malzemesi ile kaplanarak koruma altına alınmalıdır. (TS EN 14304 )

Kurutma ünitesini döndüren dişli ve dönen mekanizmalar koruma mahfazı ile korunaklı olmalıdır.

Yanma sonucu oluşan katı partiküller Siklon ünitesinde toplanarak, kül helezonu vasıtası ile kontrollü olarak biriktirilmelidir.

4.3 Yanma ürünleri ve Emisyonların özellikleriBaca gazında % 6 hacimsel oksijen esas alınır.4.3.1 Toz emisyonları4.3.1.1 Katı yakıtlı yakma tesislerinin baca gazlarındaki toz emisyonları aşağıdaki sınır değerleri aşmamalıdır:

Yakıt ısıl gücü ≤ 500 kW olan tesislerde islilik derecesi Bacharach skalasına göre en çok 4 olmalıdır.

500 kW < yakıt ısıl gücü ≤ 5 MW olan tesislerde toz emisyonu 200 mg/Nm3 ün altında olmalıdır.

5 MW < yakıt ısıl gücü < 50 MW olan tesislerde toz emisyonu 150 mg/Nm3 ün altında olmalıdır,

4.3.1.2 Madde 4.4.1.1’de öngörülen emisyon sınırlandırmaları kurum üfleyicilerin çalıştığı sürelerde de geçerlidir.4.3.2 Karbonmonoksit emisyonları

Baca gazları karbonmonoksit emisyonları 200 mg/Nm3 ü aşmayacaktır.

4.3.3 Azotoksit (NOx) emisyonları

Azot oksit emisyonları, baca gazı geri besleme veya ikincil hava ile yakma yoluyla alev sıcaklığının düşürülmesi ve benzeri teknik tedbirlerle düşürülmelidir.

4.3.4 Kükürtdioksit emisyonu

Katı yakıt yakan tesislerin baca gazlarından çıkan kükürtdioksit emisyonu önlenmelidir. Burada kükürtdioksit ve kükürt trioksit miktarları baca gazında kükürtdioksit üzerinden verilmiştir.

4.3.4.1 Katı yakıt kullanan tesislerden baca gazındaki SO2 ve SO3 emisyonu (eşdeğer SO2 olarak verilmiştir) aşağıdaki sınırların altında olanlar için ayrıca bir kükürt arıtma tesisi gerekmez.Yakıt ısıl gücü < 50 MW olan tesislerde baca gazında 2000 mg/Nm3,4.3.4.2 Madde 4.3.4.1’de verilen sınırlar aşılıyorsa kükürtdioksit emisyon derecesini yakıt ısıl gücü 50 MW’a kadar olan tesislerde %10’a, yanma öncesi, yanma esnasında veya yanma sonrasında tatbik edilebilecek bir kükürt tutma işlemi uygulanarak Madde 4.3.4.1’deki sınırların altında kalınmaya çalışılır. Buna rağmen Madde 4.3.4.1’deki sınır değerlerini gerçekleştirmeyen tesislerden yakıt ısıl gücü 50 MW kadar olanlar kükürt emisyon derecesini en fazla %10, muhafaza edebilecek kükürt azaltımı tedbirleriyle çalıştırılabilir.4.3.4.3 Belirli bir süre için bir tesis, tasarımında öngörülen kükürt oranlı kömür bulamaz ise ve baca yüksekliği bu orandaki kükürt için uygun biçimde düzenlenmiş ise 2500 mg/Nm3 kükürt oksitleri emisyonuna izin verilebilir. Bu tipteki çalışma 6 (altı) ayı aşamaz.4.3.4.4 Bir yakma tesisinin, kükürt oksitleri emisyonunu azaltan arıtma tesisinin devreden çıkması durumunda ilgililere bildirmek şartıyla birbirini takip eden 72 saat veya bir takvim yılı içinde 240 saati geçmeyen süre içinde çalıştırılmasına izin verilebilir. 4.4 Boyut ve toleranslar

Sistem içerisindeki üniteler, makineler ve tüm bağlantı parçalarının boyutları, toleransları dahilinde teknik resim ölçülerine uygun olmalıdır.

4.5 Özellik, muayene ve deney madde numaraları

Bu kriterde belirtilen özellikler ile bunların muayene ve deney madde numaraları Çizelge 2 ‘de verilmiştir.

Çizelge 2 - Özellik, muayene ve deney madde numaraları

Özellik

Özellik Madde No

Muayene ve Deney Madde No

Piyasaya Arz

6

5.2.1

Görünüş

4.2.1 ; 4.2.2

5.2.1

Boyut Özellikleri

4.2.2

5.2.2

Performans ve Fonksiyonel Deneyler

4.3.1; 4.3.2; 4.3.3; 4.3.4; 4.2.2.2; 4.2.2.8; 4.2.2.3

5.3.1.1; 5.3.1.2; 5.3.1.3; 5.3.1.4

Değerlendirme

4.2

5.1

5 Numune alma, muayene ve deneyler5.1 Numune alma

Bir defada muayeneye sunulan aynı kod, seri veya parti numaralı, farklı imal tarihli, farklı sınıf ve tip ile miktardaki makinalar genel olarak bir parti sayılır. Muayene ve deneyler için seçilen numune makine montaj yerinde veya imalat yerinde kontrol ve muayene edilir.

5.2 Muayeneler5.2.1 Gözle muayene

Madde 5.1 e göre alınan numunelerin tamamı gözle muayeneden geçirilir. Sonucun, Madde 4.2.2 ve Madde 6’ya uygun olup olmadığına bakılır.

Makine gözle muayene edildiğinde keskin köşe, kaynak, montaj, izolasyon hataları, yanık, çıkıntı, delik, kabarcık, boya şişmesi, yüzey pürüzü, yüzeyde boya kalkması, boya sıyrılması gibi kusurlar görülmemelidir.

Makinalar üzerinde bulunan etiket ve/veya işaretlemeleri, ambalaj, kullanma talimatı ile uyarıcı işaretlemeler gözle muayene edilir. İşaretleme kalıcılığı denenir. Sonucun Madde 6’ya uygun olup olmadığına bakılır.

5.2.2 Boyut muayenesi

Madde 5.1’ e göre alınan numunelerin tamamı boyut muayenesinden geçirilir. Sonuçların Madde 4.2’ye ve Madde 4.4’e uygun olup olmadığına bakılır.

5.3 Deneyler5.3.1 Performans ve Fonsiyonel deneyleri

Sistem, imalatçının beyan ettiği teknik özellikler esas alınarak performans ve fonksiyon deneylerine tabi tutulur.

5.3.1.1Baca gazı emisyonları ölçüm deneyi

Baca gazı emisyonu ile ilgili ölçümler TS EN 14181’e göre yapılır. Sonucun Madde 4.3.1, Madde 4.3.2, Madde 4.3.3 ve Madde 4.3.4’e uygun olup olmadığına bakılır.

5.3.1.2Sistem sıcaklık değerleri deneyi

Reaktör çıkışı, kurutma girişi ve kurutma çıkışındaki sıcaklık değerlerinin ölçümleri termokupllar ile yapılır. Sonucun, Madde 4.2.2.2 ile Madde 4.2.2.8’ e uygun olup olmadığına bakılır.

5.3.1.3Reaktör yakma kapasitesi deneyi

Kuru/kurutulmuş atık malzemenin reaktöre girmeden önce ağırlık ölçümü otomatik tartım aleti ile yapılır. Sonucun, Madde 4.2.2.3’ e uygun olup olmadığına bakılır.

5.3.1.4Atığın kuru madde oranı deneyi

Kuru madde oranı ile ilgili ölçümler kurutma öncesi ve sonrası Malzeme Nem Ölçüm Cihazı ile yapılır. Sonucun Madde 4.2.2.8 ‘ e uygun olup olmadığına bakılır.

5.4 Değerlendirme

Madde 5.1’ e göre alınan numunenin, Madde 4.2’de belirtilen özelliklerden herhangi birine uymaması halinde, numunenin alındığı parti kritere aykırı sayılır.

5.5 Muayene ve deney raporu

Muayene ve deney raporunda en az aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır:

· Firmanın adı ve adresi,

· Muayene ve deneyin yapıldığı yerin ve laboratuvarın adı,

· Muayene ve deneyi yapanın ve/veya raporu imzalayan yetkililerin adları, görev ve meslekleri,

· Numunenin alındığı tarih ile muayene ve deney tarihi,

· Numunenin tanımı,

· Muayene ve deneylerde uygulanan standartların/kriterlerin numaraları,

· Sonuçların gösterilmesi,

· Muayene ve deney sonuçlarını değiştirebilecek faktörlerin mahzurlarını gidermek üzere alınan tedbirler,

· Uygulanan muayene ve deney yöntemlerinde belirtilmeyen veya mecburi görülmeyen, fakat muayene ve deneyde yer almış olan işlemler,

· Numunenin kritere uygun olup olmadığı,

· Rapor tarihi, her sayfanın özgün numarası ve toplam sayfa sayısı.

6 Piyasaya arz6.1 Katalog / Kullanma Talimatı

Güvenli kullanım yçöntemi, bakım planı ve yedek parça listesi verilmelidir.

6.2 Ambalaj

Makinalar uygun ambalajlarda çizilmeye darbeye karşı korunmuş olarak (streç film, balonlu naylon, palet veya ahşap sandık vb) piyasaya arz edilir. Ambalajlar üzerine işaretleme maddesindeki bilgileri içeren bir etiket yapıştırılmalı ya da iliştirilmelidir.

6.3 İşaretleme6.3.1 Genel

Genel olarak makinanın üzerine tutturulmuş ve kolayca görülebilecek bir yerine monte edilmiş alüminyum vb. etiket üzerinde; aşağıdaki asgari bilgilerle okunaklı ve silinmez olarak işaretlenmelidir:

Makinenin

· Üretici Firma Adı ve/veya Markası

· Atıf (TSE K …..)

· İmal tarihi,

· Seri numarası

bilgileri olmalıdır.

6.3.2 Tehlike ve Uyarı İşaretlemeleri

Uyarı veren işaretleme bilgileri kolayca okunabilir olmalı ve ilgili tehlikeye en yakın şekilde yerleştirilmelidir. Bu işaretleme, makinenin satılacağı ülkenin resmi dillerinden birinde olacaktır. Alternatif olarak, kontrast renklerdeki uygun piktogramlar / semboller kullanılmalıdır (yani sarı, siyah (genel arka plan sarı ise kırmızı veya turuncu) fakat yeşil veya mavi değil). İşaret dökülür, kabartılır veya damgalanırsa, renkler gerekli değildir.

- Aşağıdaki uyarılar makinede işaretlenerek (kelime veya resim yazılarında) belirtilmelidir. Piktogramlar kullanılabilir)

· TEHLİKE - Dönen bıçaklar. Makine çalışırken elleri ve ayakları açıklıklardan uzak tutun;

· Kullanıcı talimatlarını okuyunuz.

· Makine tasarımına uygun olarak, iş ekipmanı ( Göz ve / veya kulak koruması ) kullanın.

Uygunluk denetim ile kontrol edilmelidir.6.3.3 İşaretlemenin Dayanıklığı ve Silinmezliği

Tanımlama, yönlendirme ve/ veya uyarı bilgileri için verilen işaretler aşağıdaki gereksinimleri karşılamalıdır:

· Taban malzeme yüzeyi ile dayanıklı bir bağ olmalı ;

· Suya dayanıklı olmalı ve sürekli okunaklı olacak şekilde tasarlanmalıdır;

· Okunabilirlik çevre ve ortam şartlarından etkilenmemeli ;

· Uygunluk muayene ve aşağıdaki deney ile kontrol edilmelidir.

· Dökme, kabartma veya damgalama yapılmadıkça, 6.3'de belirtilen tüm işaretler 15 saniye boyunca suya batırılmış bir bezle ve yine 15 saniye boyunca heksana batırılmış bir bezle silinir. İşaret, kolayca okunabilir kalacaktır. Herhangi bir etiketi çıkarmak kolay olmayacaktır ve herhangi bir etiket herhangi bir kıvrım belirtisi göstermeyecektir.

· Bu bilgiler gerektiğinde Türkçe’nin yanı sıra yabancı dilde de yazılabilir.

7 Çeşitli hükümler

İmalatçı, bu kritere uygun olarak imal edildiğini beyan ettiği makinalar için, istenildiğinde, kritere uygunluk beyannamesi vermek veya göstermek mecburiyetindedir. Bu beyannamede, satış konusu makinaların;

· Madde 4.2’de belirtilen özelliklerde olduğunun,

· Madde 5’te belirtilen muayene ve deneylerin yapılmış ve uygun sonuç alınmış bulunduğunun

belirtilmesi gerekir.

20© TSE - Tüm hakları saklıdır.

© TSE – Tüm hakları saklıdır.17

SCRUBBER

REAKTÖR

EŞANJÖR

SİKLON

REAKTÖR

SCRUBBER

EŞANJÖR

SİKLON

KURUTMA