UMUMLASHTIRILGAN SINFLAR UCHUNTEXNOLOGIYA FANIDAN

TIG‘IZLASHTIRILGAN TAQVIM-MAVZU REJA

(ikki guruhga bo‘linmaydigan sinflar uchun)

Toshkent-2021TUSHUNTIRISH XATI

Xalq ta’limi vazirligining 2020-yil 3-sentabrdagi 02-02/2-578-sonli xatiga binoan pandemiya munosabati bilan 2020-2021-o‘quv yilining 1-2-choragi davomida ayrim fanlarning masofaviy ta’lim shaklida o‘zlashtirib borilishi tavsiya etilgan edi.

Buungi kunga kelib umumiy o‘rta ta’lim maktablarida o‘quvchilarning davlat ta’lim standartlari va o‘quv dasturlarida belgilangan bilimlarni o‘zlashtirishga imkoniyat yaratish maqsadida, Xalq ta’limi vazirligining 25-dekabrdagi 02-02/2-1671-son xatiga asosan joriy o‘quv yilining 3-choragidan boshlab, Texnologiya fani an’anaviy shaklda o‘qitilishi belgilangan.

Shu munosabat bilan, ushbu fanni tig‘izlashtirilgan holda o‘qitish bo‘yicha mazkur namunaviy taqvimiy-reja va tavsiyalar ishlab chiqildi.

Shu o‘rinda ta’kidlash joizki, har qanday darsning sifati o‘qituvchi tomonidan qo‘llanilayotgan ilg‘or, zamonaviy pedagogik texnologiyalar va metodlarning natijaviyligiga hamda o‘qituvchining pedagogik salohiyatiga, ijodkorligiga va kasbiy mahoratiga bog‘liqdir.

O‘qituvchining kasbiy mahorati, o‘quvchilarning individual xususiyatlari, qiziqishlari, ta’lim muhiti va mavjud imkoniyatlarni inobatga olgan holda tanlangan va natijaviyligi kafolatlangan pedagogik texnologiyalarni to‘g‘ri qo‘llash uchun o‘qituvchilar tinimsiz o‘z ustida ishlashi talab etiladi.

Ushbu rejada metall va metallmas materiallarga ishlov berish hamda turli buyumlar yasash mavzulari bo‘yicha o‘qituvchi maktab imkoniyatidan kelib chiqqan holda, buyumlar yasashni o‘rgatishi lozim.

Mazkur tig‘izlashtirilgan namunaviy taqvim-rejada nazorat ishi uchun alohida soat ajratilman. Nazorat ishlarini o‘qituvchi belgilaydi va amaliy mashg‘ulotlar mazmunida bajariladi. Amaliy mashg‘ulot o‘tkazish vaqtida karantin qoidalariga va xavfsizlik texnikasi, sanitariya-gigiyena talablariga to‘liq rioya qilish lozim.

Pobototexnika bo‘limi bo‘yicha imkon qadar o‘quvchilar bilan amaliy mashg‘ulot o‘tkazishga hatakat qilish lozim.

Mazkur taqvim-rejaga metodbirlashma qaroriga asosan ichki imkoniyat va sharoitlardan kelib chiqqan holda 15 foizgacha o‘zgartirishlar kiritish mumkin.

V SINF

Darslar tartibi Mavzu nomi Soat Taqvimiy

muddatIII CHORAK

1-2-dars

Mehnat jarayonini tashkil etishda texnika va texnologiyalarning o‘rni va roli. Texnika turlari. Texnikaning klassifikatsiyasi va tavsiflari. Texnik tizimlar haqida tushuncha. Texnologik mashinalar.

2

3-4-darsTexnikaning asosiy konstruktiv elementlari. Texnikaning ishchi organlari. Trasnport vositalarini konsturksiyalash va modellashtirish

2

5-6-dars Yog‘ochga, metallga, gazlamaga ishlov berishda ish o‘rnlarini tashkil etish va xavfsizlik texnikasi qoidalari. Duradgorlik va chilangarlik dastgohlariga ish qismlarini mahkamlash usullarini o‘rganish.

2

7-8-darsYog‘ochdan uy-ro‘zg‘or buyumlarini (lobzik arrada) yasash. Uy-ro‘zg‘or buyumlarini elektrokuydirgich (elektrovijigatel) bezash

2

9-10-dars To‘qimachilik tolalari. Ip va gazlama haqida ma’lumot. Amaliy mashg‘ulot Paxta va zig‘ir tolasining arqoq va tanda iplari. Polotno va sarja to‘qish.

2

11-12-dars Xalq hunarmandchiligi texnologiyasi. Kashtachilik tarixi haqida ma’lumot Kashta chok turlari. Kashta chokida kompozitsiya ishlash.

2

13-14-dars Metallning turmushda va iqtisodiyot tarmoqlaridagi ahamiyati, tuzilishi va turlari, sohalari. Qora va rangli metallar. Metallarning tashqi ko‘rinishi va o‘ziga xos belgilari. Metallga ishlov berish turlari

2

15-16-dars Yumshoq simlarga ishlov berish. Amaliy mashg‘ulot: Yumshoq simlardan halqa hosil qilish. Metall va yupqa simlardan har xil buyumlar yasash

2

17-18-dars Kompozit materiallar va ularning turlari, foydalanish qoidalari. Xavfsizlik texnikasi. Kompozit materiallarga ishlov berishda ishlatiladigan asbob-uskuna va moslamalar.

2

19-20-dars Polimer loydan suvenir yasash. Amaliy mashg‘ulot: Polimer loyidan kitobcha shaklidagi

2

brelok yasash.IV CHORAK

21-22-dars Amaliy mashg‘ulot: 3D ruchkada foydalanib turli geometrik shakllar yasash. Energiya turlari (mexanik, elektr, Quyosh va Atom energiyasi). Elektr dvigatellar (motorlar). Batareyalar va ularning turlari.

2

22-23-24-dars

Loyiha ishi va uning bosqichlari. Loyiha ishi: Harakatlanuvchi sodda mexanizmlarni loyihalash va yasash.

3

25-26-27-dars

Mexatronika haqida tushuncha. Oddiy mexanizmlar. Aylanma harakatlanuvchi sodda mexanizm yasash.

3

28-29-darsKarusel. Karusel tezligini oshirish. Amaliy mashg‘ulot: Aylanma harakatlanuvchi sodda Karusel yasash.

2

30-31-dars Robotlarning atrof-muhit bilan o‘zaro aloqasi. Asosiy algoritmik konstruksiyalar 2

32-33-34-dars

Robototexnik tizimni loyihalash. Amaliy mashg‘ulot: Otto robotini yig‘ish. Robotlar musobaqasi.

3

35-36-dars Oila iqtisodiyotining inson hayotidagi o‘rni. Loyiha ishi: Eko parkni tashkil qilish. 2

VI SINF

Darslar tartibi Mavzu nomi Soat Taqvimiy

muddatIII CHORAK

1-2-darsMetall va metalmas materiallarning xossalari, tuzilishi. Metall va metalmas materiallarning turlari va xususiyatlari, ishlatilish sohalari.

2

3-4-dars

Metall va metalmas materiallarni rejalash asboblarining turlari, ularni ishlatish va saqlash qoidalari. Metall va metalmas materiallarga ishlov berish qurilmalarining tuzilishi va ulardan foydalanish qoidalari.

2

5-6-dars Metall va metalmas materiallarga ishlov berish asboblaridan to‘g‘ri foydalanish usullarini o‘rganish va buyumlar yasash.

2

7-8-dars Mashina, mexanizmlarining asosiy qismlari, 2

vazifalari, tuzilishi, ishlash prinsipi. Dastgohlar tuzilishidagi umumiylik. Mashina, mexanizmlaridagi kichik nosozliklar

9-10-darsDastgohlarni ishga tayyorlash hamda xavfsiz ishlatish qoidalari Metall va metalmas materiallardan uy-ro‘zg‘or buyumlarini tayyorlash

2

11-12-darsJun va ipak tolali gazlamalar, ularning olinishi. Gazlamalarning to‘qilish turlari. Atlas va satin to‘qish.

2

13-14-dars Ilgak, halqa tikish. Tugmacha va piston qadash texnologiyasi 2

15-16-dars Turli (elimlash, tikish, to‘qish va b.) usullardan foydalanib, sumka tayyorlash. 2

17-18-dars

Plastmassa va uning turlari. Rezinalar, to‘ldirgichlar va plastifikatorlar. Polimerlardan buyumlar tayyorlash usullari. Gul tayyorlashni texnologik xaritasi va xavfsizlik texnikasi qoidalari

2

19-20-dars

Polimerdan uy-ro‘zg‘or, turmush, maktabda foydalaniladigan buyumlar tayyorlash. Meva uchun taxtakach tayyorlash. Qora metallar qotishmalari cho‘yan va po‘latning asosiy mexanik xossalari: qattiqlik, elastiklik, plastiklik va mo‘rtlik

2

IV CHORAK

21-22-dars Xalq hunarmandchiligi turlari, ish usullari asosida buyumlar tayyorlash. 2

23-24-dars Metall va metalmas materiallarga bezak uchun naqsh (gul) tushirish 2

25-26-dars Metall va metalmas materiallarga tushirilgan naqsh (gul)ini pardozlash. 2

27-28-dars Nozmunchoq haqida tushuncha. Nozmunchoqdan geometrik shakllar asosida suvenir tayyorlash

2

29-30-dars Pechenie uchun qolip tayyorlashni. Bo‘shagan metall ichimlik idishidan uy-ro‘zg‘or uchun buyumlar yasash.

2

31-32-dars Bir va ko‘p lampali yoritgichlar hamda elektr armaturalar. Maishiy yoritish asboblaridan nuqsonlarni topish va bartaraf etish. Kavsharlash asosida elektromontaj ishlarni bajarish usullari. O‘tkazgich simlarning uchini chiqarish va kichik xalqa hosil qilish.

2

33-34-dars O‘tkazgich simlarni ulab uzaytirish va tarmoqlash. 2

Elektr armaturalarni o‘tkazgich simlarga montaj qilish. Elektro-texnik doskaga bir lampali yoritgichni montaj qilish.

35-36-dars Elektr asboblari – favqulodda vaziyat manbai. Montajning asosiy turlari: osma va pechatli. Elektr energiya manbalari. Elektr energiyasini hosil qilish, uzatish va taqsimlash. Elektr energiyadan tejamli foydalanish qoidalari. Sarflangan elektr energiyasini hisoblash usullari va asboblari.

2

VII SINF

Darslar tartibi Mavzu nomi Soat Taqvimiy

muddat

III CHORAK

1-2-dars

Metall va metallmas materiallarning olinishi, ularning qotishmalari haqida tushuncha. Metall va metallmas materiallarning kimyoviy va texnologik xossalari turlarga ajratish va xususiyatlarini aniqlash

2

3-4-dars

Metall va metallmas materiallarni qirqish, bukish va to‘g‘rilash asboblaridan foydalanish. Rejalash va o‘lchash usullari. Ishlov berish asboblarini ishga tayyorlash va ular bilan ishlashda xavfsizlik texnikasi qoidalari.

2

5-6-dars Metall va metallmas materiallarga ishlov berish dastgohlarining vazifasi, tuzilishi. Metall va metallmas materiallarga ishlov berish texnologiyasi.

2

7-8-dars Texnologik xaritalar tayyorlash. Buyum eskizini chizish va tayyorlash 2

9-dars10-dars

Uy-ro‘zg‘or, turmush va maktab uchun metall va metalmas materiallardan buyumlar tayyorlash.

2

11-dars12-dars

Uy-ro‘zg‘or, turmushda va maktabda qo‘llanilayotgan texnika va konstruksi-yalash elementlari.

2

13-dars14-dars

Xalq hunarmandchiligida naqqoshlik san’ati. Tayyorlanadigan uy-ro‘zg‘or buyumining texnologik xaritasini tayyorlash

2

15-16-darsMetall va metallmas materiallarga ishlov berishga oid xalq hunarmandchiligi turlari bo‘yicha ish usullari.

2

17-18-dars

Kauchuk to‘g‘risida umumiy ma’lumotlar. Polimerlar va metallarning birikmalaridan hosil bo‘lgan konstruksiyalar. Kauchuklardan buyumlar tayyorlash texnologiyasi.

2

19-20-dars

Polimerlar va metall birikmalardan buyumlar (xokondoz) tayyorlash. Xavfsizlik texnikasi qoidalariga rioya qilish. Rangli metallar va ularning qotishmalarining mexanik xossalari. Yupqa tunukalar, simlar, metallarga chilangarlik va tokarlik ishlov berish turlari va usullari

2

IV CHORAK

21-22-darsKiyim haqida umumiy ma’lumot. Tikiladigan kiyim uchun gazlama va fason tanlash. To‘y va bayram kechalari uchun liboslar ansamblini yaratish

2

23-24-dars

Dizayner-modeler kasbi to‘g‘risida tushuncha berish. Bolalar sport, bayram kiyimlari uchun yangi modellar eskizini yaratish. Kiyim turlari asosida yangi modellar yaratish.

2

25-26-dars Uy-ro‘zg‘or isitgich asboblarining tuzilishi. Elektr isitgich asboblaridan xavfsiz foydalanish qoidalari. Issiqlik relesining tuzilishi va ishlash prinsipi. Yasama issiqlik relesini konstruksiyalash

2

27-28-darsXonadon (oshxona, zal) elektr tarmog‘ini montaj qilish. Ikki qutbli vklyuchatel bilan bitta, ikkita, uchta lampani ulash.

2

29-30-dars

Elektromagnitlar va ularning qo‘llanishi. Elektromagnitning tuzilishi va ishlashi bilan tanishish. Elektromagnitdan foydalanib, kompleks buyum detallarini konustruktsiyalarini ishlab chiqish va tayyorlash

2

31-32-darsElektr qo‘ng‘iroqning tuzilishi va ishlash prinsipi. Elektrotexnik doskaga elektr konstruktor detallaridan foydalanib, elektr qo‘ng‘iroqni yig‘ish

2

33-34-darsElektromagnetrele. Kollektorlik elektrodvi-gatellarning tuzilishi. Elektrodvigateldan foydala-nib, elektromobil yasash.

2

35-36-dars Shahar va qishloq uylarida suv, gaz, elektr energiyasi va issiqlik ta’minoti tizimi va undan foydalanish qoidalari. Ta’mirlashda qo‘llanila-digan zamonaviy qurilish materiallari. Qurilish va ta’mirlash bilan bog‘liq kasb-hunarlar to‘g‘risida ma’lumot. Shahar va qishloq uylarida suv, gaz,

elektr energiyasi va issiqlik ta’minoti tizimi sxematik tasvirini tayyorlash

VIII SINF

Darslar tartibi Mavzu nomi Soat

Taqvimiy muddat

III CHORAK

1-dars

O‘zbekistonda xalq hunarmandchiligining turlari, rivojlanish tarixi, istiqbollari. Xalq hunarmandchiligi bo‘yicha ko‘rgazma va tanlovlarni tashkil qilish va ishtirokchilarni tanlash qoidalari

1

2-dars Amaliy mashg‘ulot: Yig‘iladigan stulcha yasash 1

3-dars Amaliy mashg‘ulot: Izonit usulida panno tikish 14-dars Maishiy kimyoviy vositalardan foydalanish usullari 1

5-dars Amaliy mashg‘ulot: Yog‘ochdan dekorativ soat tayyorlash 1

6-darsO‘zbekistondagi ishlab chiqarish turlari. Texnologik jarayon haqida tushuncha Amaliy mashg‘ulot: Kiyimlarni dazmollash

1

7-darsSuv quvrlari va kanalizatsiya. Amaliy mashg‘ulot: Oddiy smesitel qurilmalarini tuzatish va ta’mirlash ishlari

1

8-darsZamonaviy qo‘l elektr asboblari. Amaliy mashg‘ulot: Qo‘l elektr asboblarini tuzatish ishlari. 1

9-dars Elektronikaning iqtisodiyot tarmoqlaridagi o‘rni. Elektr yoritish asboblari 1

10-dars Amaliy mashg‘ulot: Yog‘ochni kuydirib naqsh solishda ishlatiladigan kichik yog‘och kuydirgich “Vijigatelni” yasash

1

IV CHORAK

11-dars Sanoat robotlari haqida tushuncha. Amaliy mashg‘ulot: Sodda ko‘rinishdagi harakatlanuvchi avtomobil yasash.

1

12-dars Inson hayotida kasbning o‘rni. Kasb-hunar egallashda inson salomatligiga qo‘yilgan talablar

1

13-dars Kasblar tasnifi, kasblarda mehnat turlarining ta’rifi.

1

14-dars Kasbni to‘g‘ri tanlashning mohiyati va istiqboli. Kasb tanlashda shaxs, shaxsiy qiziqish, mayl va qobiliyat

1

15-dars

Kasbga anlashdagiv onglilik va mustaqillik. Kasbning murakkablik omillari. Kasbiy o‘z-o‘zini anglash va kasbiy qiziqishni aniqlash usullari Nazorat ishi №2

1

16-dars Ijodiy loyiha. Ijodiy loyiha bilan tanishish. Ijodiy loyihani tayyorlash bosqichlari 1

17-dars Ijdiy faoliyat sohasini loyihalash. “Loyihalashtirilayotgan ob’ekt”, “Texnik vazifa”, “Taqdimot”, “Loyihani baholash”

1

18-dars Mustaqil ijodiy loyiha ishi. Tanlangan mavzu bo‘yicha loyiha tayyorlash. Loyiha mavzusini mustaqil tanlash. Loyiha taqdimotini tayyorlash va o‘tkazish

1

IX SINF

Darslar tartibi Mavzu nomi Soat

Taqvimiy muddat

III CHORAK

1-dars

Xalq hunarmandlar tomonidan eksport va ichki bozor uchun ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar. Hunarmandchilikda foydalanilayotgan nodir materiallar, asbob-uskunalar.

1

2-dars

Kompozitsion yaxlitlik. Kichik hajmli belanchak yasash usullari. Amaliy mashg‘ulot: Kichik hajmli belanchakni yasash, qismlarini yig‘ish va pardozlash

1

3-4-dars Dizayn va modellashtirish. Savat, qutilarni bezash. 25-dars Karvin san’ati. 16-dars Texnika va uning zamonaviy ishlab chiqarishdagi

roli. Zamonaviy texnologiyalar va yangi materiallar1

7-dars Amaliy mashg‘ulot: Uy-ro‘zg‘orda shlatiladigan mebellarni tamir talab qismlarini tuzatish texnologiyasi, mebellar uchun ushlagich yasash

1

8-dars

Amaliy mashg‘ulot: Zamonaviy oshxona jihozlari sozligini nazorat qilish va ta’mirlash ishlari. Kir yuvish mashinasi sozligini nazorat qilish va kichik ta’mirlash ishlari.

1

9-darsAmaliy mashg‘ulot: Zamonaviy oshxona jihozlaridan gaz plitasi. sozligini nazorat qilish va kichik ta’mirlash ishlari

1

10-darsAvtomatika va avtomatik qurilmalar haqida umumiy tushuncha. Amaliy mashg‘ulot: Sodda avtomatik qurilmalarni yig‘ish va sinash

1

IV CHORAK

11-dars Amaliy mashg‘ulot: Xabar beruvchi qurilma maketini tayyorlash 1

12-dars Raqamli qurilmalarning turlari. Raqamli hisoblash qurilmalari va uning vazifasi. Raqamli hisoblash qurilmalarida qo‘llaniladigan sxemalar.

1

13-dars Amaliy mashg‘ulot: Lego konstruktori yordamidan sodda robot yig‘ish va harakatga keltirish. 1

14-darsKasb tanlashga yo‘llash texnologiyasi. “Professiogramma”, “Psixogramma”, “Kasb tanlash varaqasi” va boshqalar

1

15-dars

Kasbga doir shaxsiy reja tuzish. Kasbiy qiziqish va moyilliklarni aniqlash bo‘yicha amaliy mashqlar bajarish. Tanlangan kasb-hunarga doir ma’lumotlar to‘plash va tahlil qilish. Nazorat ishi №2

1

16-dars“Men tanlagan kasbni egallashda kelgusidagi rejalarim” mavzusida ijodiy ish taqdimoti, ijodiy loyihasini tayyorlash

1

17-darsTurli buyumlarning dizayn komponentlari asosida loyiha variantlarini tayyorlash usullari. Devorga osiladigan shamchiroq yasash

1

18-darsMustaqil ijodiy loyiha ishi. Tanlangan mavzu bo‘yicha loyiha variantlarini tayyorlash tayyorlash. Loyiha mavzusini mustaqil tanlashva o‘tkazish.

1