welzijn in de verzorgingsstaat 08 09, deel 1 studenten
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
WELZIJN IN DE WELZIJN IN DE VERZORGINGS- VERZORGINGS-
STAATSTAAT
Vroeger en nuVroeger en nu
Wat zeggen volgende uitspraken?
Het gemiddelde Belgische gezin heeft een inkomen van 2668 euro per maand
De gezinsuitgaven (per maand): wonen (502 euro), vervoer en communicatie (371), verwarming (130 euro), reizen (68 euro)
In België is iemand arm vanaf 822 euro per maand (11% VL, 18% W en 30% Brussel)
Wat zeggen volgende Wat zeggen volgende uitspraken?uitspraken?
Tussen 15 jaar en 64 jaar heeft 61% een baan (68% M en 54% V)
De Vlaming werkt 41,6 uur per week (arbeidscontract = 38 uur)
40% van de gezinnen kiest betaalde kinderopvang
Vaders zijn 1,26 uur en moeders 3,39 uur per week bezig met opvoeding en verzorging van de kinderen
Koken, huishouden, grasmaaien, poetsen,…bedraagt 19 uur per week
De Belg kijk per dag 2,5 uur televisie (meer dan de ½ van de dagelijkse vrije tijd)
Wat zeggen volgende uitspraken?
De samenleving zou ruwer zijn geworden, respect en verdraagzaamheid zijn ver te zoeken
Niet de agressie is toegenomen zeggen criminologen, maar onze gevoeligheid ervoor
België telt 1 arts per 248 inwoners
In Vlaanderen zijn er 5,3% mensen met een depressie
We spreken van We spreken van ‘verzorgingsstaat’ of ‘verzorgingsstaat’ of
‘welvaartstaat’‘welvaartstaat’
Verzorgingsstaat: – Van Doorn: Garantieformule:
samenleving zorgt voor uitgebreid stelsel van voorzieningen = waarborg voor redelijk bestaan voor iedereen
– Thoenes: Rechtsvorm: democratisch systeem van overheidszorg = garantie voor het collectieve sociale welzijn van burgers
BetekenisBetekenis
Welvaartstaat:– Deleeck: waarborgt
grondrechten van de burger met het oog op materiële welvaart en meer kansen op ontplooiing
Andere termen: consumptiemaatschappij, overvloedmaatschappij
Welvaartstaat = welvaart van burgers beschermen én waar nodig uitbouwen
Hoog welvaartspeil Overheidsoptreden (vb. via
uitkeringen)Verwezenlijking grondrechten
(recht op werk, huisvesting, onderwijs, cultuur, inkomen)
Behoud vrije markt en belang van overleg
Democratie
KenmerkenKenmerken
HistoriekHistoriek
PensioenZiekenfondsenLeerplichtVakbondenKinderbijslagWerkloosheidsuitkeringStemrecht
Weten jullie meer over het ontstaan: wanneer, waarom,…?
5 fasen1800 - 1880: industrialisatie en
liberalisme– Grotere levensstandaard– Weinig overheidstussenkomst– Dankzij solidariteit ontstaan de
‘voorlopers’ van ziekenfondsen en vakbonden
STILAAN STILAAN VERBETERING!VERBETERING!
1880 – na WO I: begin arbeidsbescherming en sociale verzekeringen– Stemrecht (eerst nog meervoudig)– Vakbonden– Ziekenkassen– Sociale wetten
Tussen W.O.I en W.O.II: economische depressie en crisis– Toename werkloosheid– Opkomst totalitaire regimes– Groeiend besef van belang
overheidsingrijpen– Groeiend belang sociaal overleg
Na W.O.II: concrete uitbouw welvaartstaat– Via systeem sociale zekerheid– Sinds 1973 stagnering
Meer faillissementen Stijging werkloosheid
VROUWENVROUWENSTEMRECHTSTEMRECHT
LEERPLICHT:LEERPLICHT:1414 1616 18 jaar18 jaar
STEMRECHT EEN STEMRECHT EEN HELE WEG HELE WEG AFGELEGD!AFGELEGD!
Nu: actieve welvaartstaat (zie verder)
WELVAART: WELVAART: 1950 versus nu1950 versus nu
Niet-staats: sociale organisaties zijn betrokken in besluitvorming en uitvoering van het sociaal beleid– Sociaal overleg– Uitvoering van het sociaal beleid– Uitbetaling van bepaalde
vergoedingen– Overheid controleert
Welvaartstaat is niet-Welvaartstaat is niet-staats en heeft verzuild staats en heeft verzuild
middenveldmiddenveld
Verzuild middenveld – Middenveld =
sociale organisaties
– Verzuild = vermenging levensbeschou-wing (religie, ideologie) met maatschappelijke initiatieven
– Verzuiling verkleint
Kennis- of informatiemaatschappij– Levenslang leren– Belang scholingsniveau
Risicosamenleving– Minder kansen voor
laaggeschoolden, mensen met beperkingen,…
Nieuwe sociale kwestie Nieuwe sociale kwestie en risicosamenlevingen risicosamenleving
GELIJKE KANSEN IN GELIJKE KANSEN IN ONZE HUIDIGE ONZE HUIDIGE
MAATSCHAPPIJ?MAATSCHAPPIJ?
meer fiscale sociale lastendruk door vergrijzing, hoge werkloosheid,…
Activeringsidee: ‘niet de mensen vis geven, maar ze leren vissen’
Actieve Actieve welvaartstaatwelvaartstaat
WELZIJN, WELZIJN, WELZIJNSBELEID, WELZIJNSBELEID, WELZIJNSZORG, WELZIJNSZORG, WELZIJNSZORG-WELZIJNSZORG-
BELEIDBELEID
WELZIJN = – toestand van welbevinden– Zich kunnen ontplooien– met respect en engagement voor
de ontplooiing van de anderen
WELBEVINDEN = gezondheid (breed!) = kwaliteit van leven
Welzijn = meer dan welvaart!
WELZIJNSBELEID: – Via beleid welzijn/welbevinden
bevorderen– Verantwoordelijkheid van
overheid
= SOCIAAL BELEIDWELZIJNSZORG
– Antwoord bieden aan noden– Verandert doorheen tijd
WELZIJNSZORGBELEID:– Specifiek beleidsterrein– Verantwoordelijkheid minister
van Welzijn
Soorten Soorten overheidsuitgaven: overheidsuitgaven:
Sectoren - categorieënSectoren - categorieën
Sectoren: de verschillende domeinen van het maatschappelijk leven (vb. gezondheid, onderwijs, …)
Categorieën: richt zich naar bepaalde doelgroepen (vb. personen met een handicap, allochtonen,…)
Beleidsniveaus en Beleidsniveaus en bevoegdheids- bevoegdheids-
verdelingverdeling
Complex!Vlaamse bevoegdheid:vb.
departement Welzijn, onderwijsFederale bevoegdheid: vb.
kinderbijslag, pensioen, leefloon
Bevoegdheid gemeente: vb. OCMW, lokale politie
De welzijnsboomDe welzijnsboom
Wonen Arbeid en tewerkstellingOnderwijsGezondheidszorgWelzijnszorgSocio-cultureel werkVeiligheid