INHOUD

ACHTERGRONDEN 13Inleiding 13

Zon, zee en actie! 13Geschiedenis 18

Slaven, kolonisten, piraten en dictatoren 18Pre-Columbiaanse beschaving 19Taino-indianen 19De eerste ontmoetingen tussen de Taino enSpanjaarden 21Gezag van Columbus onder druk 22Genocide van indianen 23Witgoud en slaven 23Grote uittocht enontvolkingspolitiek 25Boekaniers 26De Franse Revolutie 27Haïtiaanse overheersing 29Onafhankelijkheid op 27 februari 1844 29Amerikaanse bezetting 30Trujillo 30Het einde van de dictator 31Joaquin Balaguer 32Sociaal-democraten aan de macht 32Leonel Fernandezen een neoliberaal beleid 33

Geografie 34Klimaat 39Fauna 40Flora 45Bevolking 47

Moderne slaven uit Haïti 48Taal 49Godsdienst 49Economie 50Eten 52Drank 56

Mamajuana 56Cultuur 56

PRAKTISCHE INFORMATIE 63Van A tot Z 63

Aankomst 63Accommodatie 63Adressen 65Afstanden 65Alarmnummers 65Autoverhuur en autorijden 66Banken 66Boeken 67Criminaliteit 67Dineren 67Drank 67Drinkwater 67Drugs 68Elektriciteit 68Feestdagen 68Fooien en afdingen 69Fotograferen 69Gehandicapten 70Geld 70Haïti 70Homoseksualiteit 71Internet 71Kerken 71Kinderen op reis 71Kleding 71Klimaat en beste reistijd 71Kokosnoten 73Maten en gewichten 73Media: radio, kranten entelevisie 73Openbaar vervoer 73Paspoort 74Politie 74Postkantoor 75Relaties 75Reisdocumenten 75Siësta 76Sporten 76Taal 78Telefoneren 79Tijdsverschillen 79Verkeer en verkeersregels 79Visum 79Vlieghavens 79Vluchten 80

5

01-dom rep 001-062 20-06-2005 15:36 Pagina 5

Volksaard 80Vrijwilligerswerk 80Vrouw alleen op reis 80Websites 81Wegen 81Wegenkaarten 81Winkel- en werktijden 81Ziekenhuizen 82Ziekte en ander ongemak 82Zonnebaden 83

BEZIENSWAARDIGHEDEN 85Noordoosten 85

Hoogtepunten 85Autoroute 85

Puerto plata 85Het centrum van Puerto Plata 90Amber: wanneer de bomen gouden tranen huilen… 92Langs de boulevard 95

Fuerte de San Felipe 95De drie grote B’s van RUM 98

Playa Dorada 100Sosua 103

Duiken en snorkelen: spring in dediepblauwe zee 108

Cabarete 113Paradijs voor watersporters 113Avonturieren met Iguana Mama 116Nacional Parque El Choco 118Het Dreamproject! 119

Rio San Juan, Playa Grande en Cabrera 122Nagua 123

Excursies noordkust 125

Het Noordwesten 127Hoogtepunten 127Autoroute 127

Cofresí 127Roberto Cofresí 127

Costambar 129

DOMINICAANSE REPUBLIEK6

01-dom rep 001-062 20-06-2005 15:36 Pagina 6

Lupéron 130Johnny Ventura wint Grammy Award 130

La Isabela 131Columbus verloor 9 schepen! 133

Esteron Hondo 134Punta Rucia 135Monte Cristi 135

Het Pijpenwrak 136Romanschrijfster Julia Alvarez:‘In de tijd van de vlinders’ 137Parque Nacional de Monte Cristi 137

Dajabon 140

Samana Peninsula 142Hoogtepunten 142Autoroute 142

Sanchez 147La Samana 147

Bultrugwalvissen 148Cayo Levantado 149

Las Terrenas 151Suikertreinen 151De zilveren schatten van het schip Concepcion 154

Las Galeras 158Carbo Cabron 158De Quicksilver galjoen-schepen 158Nacional Parque Los Haïtises 160

Het Centrum 163De Dominicaanse Alpen en de Cibao Vallei 163

Hoogtepunten 163Autoroutes 163

Santiago de los Caballeros 164Het leven van een sigaar 164Museo Leon voor moderne kunst 172

Moca 176Salcedo 177

7INHOUD

01-dom rep 001-062 20-06-2005 15:36 Pagina 7

Las Mariposas, de drie zussen Mirabal 177Agritoerisme 177

San Francisco de Macorís 180La Vega 181

La Vega Vieja 182Constanza 183Jarabacoa 184

Drie watervallen 186Pico Duarte 189

Koffie: van bes tot boon 192Vele wegen naar de top 194

Het Oosten 196De Kokoskust 196

Hoogtepunten 196Autoroute 196

Punta Cana en Bavaro 200Bayahibe 202

Isla Saona 204Parque Nacional del Este 204Altos de Chavon 205La Romana 208San Pedro de Macorís 209

Honkbal, de sport vanSammy Sosa 209Cueva de las Maravillas 214

Higuey 214Heiligdom van Nuestra Senora de la Altagracia 214

Juan Dolio 217Boca Chica 219

Tropisch golfen, onder de palmen 221Sabana de la Mar 226

Santo Domingo 227Historische stad, cultureelcentrum 227

Zona Colonial 227Hoogtepunten 230Wandelroute 230

Rondom Plaza Espana 231Dichtbij Plaza de Espana 238Rondom Plaza de Colon 240Buiten het centrum – op loopafstand 241Buiten het centrum –

niet op loopafstand 243Sir Francis Drake 243Filmdecor 247

Het Zuiden 250Land van extremetegenstellingen 250Hoogtepunten 250Autoroute 250

San Cristobal 251De grotten van El Pomier 254

Palenque 258Bani 258

Zand- en zoutduinen 258Vrijheidsstrijder Maximo Gomez 259

Azua de Compostela 260San Juan de la Maguana 261

Cacique Caonabo 261Elias Pina 262

El polo magnietico de Cabral 263

Barahona 264Larimar: Vulkanisch blauw! 266

Lago Enriquillo 269Krokodillen 269Isla Cabritos 269Excursie Lago Enriquillo 270Chief ‘Don’ Enriquillo 272

Jimani 273Neiba 273Oviedo 275

Roze en witte flamingo’s 275Parque de Jaragua 276

Pedernales 277

Woordenlijst Nederlands – Spaans 280

Literatuurlijst 286

Register 287

DOMINICAANSE REPUBLIEK8

01-dom rep 001-062 20-06-2005 15:36 Pagina 8

GESCHIEDENIS

Slaven, kolonisten, piraten en dictatorenDe geschiedenis van het eiland Hispaniola, het huidige Haïti en deDominicaanse Republiek, is er een waarin indianen, slaven, kolonisten,piraten en later dictatoren om de macht streden. De indianen waren deeerste mensen die het eiland ontdekten.

ACHTERGRONDEN18

De Taino-beelden zijn overal in veel musea te zien

01-dom rep 001-062 14-06-2005 17:42 Pagina 18

Pre-Columbiaanse beschavingHet is niet duidelijk wat de eerste indianen deed besluiten om 3000 jaarvoor Chr. te migreren van de tropische oerwouden naar de eilanden vanhet Caribisch gebied. De pre-Columbiaanse beschaving is de beschavingvan de tijd voordat Columbus arriveerde aan het einde van de 15e eeuw.De eerste preceramische en misschien de eerste ceramische groepen zijngemigreerd vanaf het vasteland van Zuid-Amerika. (Ceramische groepenmaakten en gebruikten aardewerk.) De preceramische kwamen mogelijkzelfs vanaf de kusten van Centraal-Amerika. Door uitwisselingen en loka-le ontwikkelingen trokken mensen verder naar andere eilanden en kwa-men terecht op het eiland Hispaniola, letterlijk vertaald Klein-Spanje. Deeerste nomaden woonden in grotten en onder overhangende rotsen bijrivieren en leefden van vis en wat ze bij elkaar konden scharrelen. Hetwaren geen boeren of pottenbakkers. Ze werden vroeger Ciboneysgenoemd en tegenwoordig de preceramische indianen.De tweede groep bracht de zogenaamde Saladoide cultuur mee en dezeindianen waren uitstekende pottenbakkers. Deze groep, genaamd Ara-wakken, kwamen uit de tropische wouden van Zuid-Amerika. Nu noemenwe ze Saladoid, naar de vindplaats Saladero gelegen aan de beneden-loop van de Orinoco in Venezuela waar hun resten zijn opgegraven.

19GESCHIEDENIS

Taino-indianenDe Taino waren geen primitieve wilden – ze leefden in hechte gemeen-schappen en waren goed georganiseerd. Ze bebouwden het land mettabaksplanten, zoete aardappelen (batata), bonen en pinda’s. Cassave,meegebracht van het vasteland, vormde het hoofdbestanddeel van hunmaaltijd. Ze joegen op wild en kookten op een barbacoa, het Tainowoord waar ons woord barbecue van af is geleid. Ze aten verder kleineknaagdieren zoals de agouti en de hutia, iguana’s en slangen. Met net-ten visten ze en met harpoenen gingen ze achter zeekoeien aan.De mannen bouwden de huizen en bewerkten de grond. De vrouwenmaakten uit klei potten, pannen en kookgerei. Ze weefden manden enmaakten uit kalebassen vazen, lepels en bekers. Ze ruilden goederenmaar hadden geen geld. De Taino leefden op vaste plekken, speeldensport met een rubberen bal op een plein genaamd batey. Een spelwaarbij handen en voeten niet mogen worden gebruikt.

Weinig ruziesDe Taino waren ook een monogaam volk, met uitzondering van hetopperhoofd van de groep, cacique genaamd. De vader stond aan hethoofd van de familie maar de opvolging ging matrilineair, in de vrouwe-lijke lijn. Wanneer een vader doodging dan ging de erfenis naar de oud-ste zoon, maar als er geen zoon was naar de oudste zoon of dochter vande zus van de overledene. De mensen waren onderling solidair. Het vielde Spaanse kolonisten bijvoorbeeld op dat er weinig ruzies waren bin-nen de groep. Ze waren verenigd in hun strijd tegen hun grootstebedreiging tot dan toe, de Cariben.

01-dom rep 001-062 14-06-2005 17:42 Pagina 19

VAN A TOT Z

Aankomst

De meeste Nederlanders en Belgenkomen aan op de internationale luchtha-vens in Puerto Plata, Punta Cana en SantoDomingo. Luchtvaartmaatschappijen ver-strekken een toeristenkaart, kosten 10 USdollars, vlak voor de landing. Deze kaart isook op de luchthaven te verkrijgen. Hetdeel dat door de douane wordt terugge-geven, moet je afgeven bij vertrek uit deDominicaanse Republiek, dus goedbewaren! De vertrekbelasting bedraagt20 US dollars, soms zit deze al in de vlieg-ticketprijs inbegrepen. Na het incheckenvoor de terugreis wordt dit aan een lucht-havenbelastingloket afgehandeld.Het is aan te raden een label met adres-gegevens aan de koffer vast te maken eneen slot op de koffer te hebben.

Accommodatie

Gelukkig zijn er ruim voldoende mogelijk-heden, variërend van luxe resorts tot goed-kope hotelletjes. De meeste Nederlanders

en Belgen opteren voor een resort all-inclu-sive met alle gemakken van dien. Dezecombinatie vlucht-hotel/resort is nog altijdde meest goedkope optie. De meesteresorts hebben informatieve websites, enmet behulp van een reisagent is het daarnavrij eenvoudig een reis te boeken.

Resorts ($$$-$$$$$)Stel jezelf de volgende vragen voordat jenaar het reisbureau stapt: wat wil ik doenof niet doen op vakantie (uitrusten, trek-ken, actief zijn, historie bekijken, natuurzien)? Hoe lang kan ik wegblijven?Met betrekking tot een resortverblijf denkaan het volgende: Wat betekent all-inclu-sive? Welke activiteiten zijn mogelijk?Welke activiteiten van het resort zijn gratisen welke niet? Is er een programma voorkinderen? Is het gemakkelijk om van hetresort een plek of stad in de omgeving tebezoeken? Is er een keuken in het appar-tement? Is een airco aanwezig? Is zee-zicht een vereiste (en wil je daarvoor ietsmeer betalen) of een wens? Is er eengenerator aanwezig? Wil je restaurantsbuiten het resort bezoeken en zijn die inde buurt of is eten in het resort de keuze?

PRAKTISCHE INFORMATIE

63

Prijs-kwaliteitverhouding in accommodatieAccommodatie zijn ingedeeld in de volgende prijs-kwaliteitscategorieën:Per nacht per persoon$ US$ 0-50 budgetaccommodatie$$ US$ 50-100 middenklasse-accommodatie$$$ US$ 100-150 luxe-accommodatie$$$$ US$ 150-200 topaccommodatie$$$$$ US$ 200 en hoger. Topaccommodatie plus faciliteitenDeze categorieën geven slechts een indicatie. Afhankelijk van het seizoenen de mogelijkheid van een package deal (all-inclusive met alle faciliteitenof niet) variëren de prijzen.

02-dom rep 063-084 15-06-2005 15:59 Pagina 63

RONDOM PLAZA ESPANA

Plaza EspanaDit plein heeft vele gezichten gehad. De laatste opknapbeurt was ter erevan de 500ste verjaardag van Christopher Colombus’ ontdekking van denieuwe wereld. De gebouwen aan de noordwestzijde van de Calle LaAtarazana waren veelal warenhuizen in de 16e en 17e eeuw. Nu is het eenprima plek voor een drankje op een van de terrassen.

Atarazanas, Museo NavalDit maritieme museum vertelt over de vele scheepswrakken De bijschrif-ten zijn in het Engels. Te zien zijn munten, kanonnen, zilverwerk, zwaar-den, drankflessen, pijpen en onder- en bovenwaterfoto’s van de expedi-ties naar de wrakken.Atarazana is een Arabisch woord van origine, en in het Spaans betekenthet droogdok. De eerste kolonisten importeerden deze term. De Ataraza-nas gebouwen aan de Ozamarivier werden gebruikt om cargo, goederen,op te bergen die door de schepen waren gebracht, om te verkopen of teverschepen.De bouw van de Atarazanas begon in 1509. Het gebied bij de havenwerd al enige tijd bewoond en er liep een straat naar de rivier. Rond1505 waren er hutten langs deze weg en die waren te huur voor 5 pesoper maand. Veel dienden als taveernes, de eerste in de nieuwe wereld.Pie de Hierro (IJzeren voet), El Marido de la Cordobesa (Cordebesa’sechtgenoot) heetten deze kroegen. In 1525 was het ‘werk in uitvoering’en tien jaar later was het dak nog steeds van stro. Pas in 1541 was eengedeeltelijk stenen dak gelegd. Later kreeg het een Romeins dak. Deentreedeur kwam in het midden van de 18e eeuw of misschien later.Aardbevingen, noch piraten, Francis Drake bijvoorbeeld, hebben ditgebouw beschadigd. Er woonde een rechter totdat de Casas Realeswaren gebouwd.Een blik op een oude kaart maakt duidelijk hoe dicht bij de opslagplaat-sen bij de Embarcaderos (steigers) lagen; het was een paar meter tot deschepen. Deze opslagplaatsen zijn de oudste in de nieuwe wereld (Ame-rika) en het zijn de enige gebouwen die bijna helemaal intact de tanddes tijds hebben doorstaan. Het was eerst een depot van de douane,later een warenhuis. Open van 9 tot 6 ma. tot en met za., wo. gesloten.Toegang is US$ 1.

Alcazar of Casa de ColonAlcazar was de officiële naam. Hier woonden Columbus’ zoon Diego, dederde gouverneur van de Indies, en zijn vrouw Dona Maria de Toledo inde zestiende eeuw. De tentoongestelde spullen schijnen van hen te zijn.Zeker is het niet. Ze woonden er tot 1523, waarna Diego naar Spanje werdteruggefloten wegens wanbeleid. Het had 72 deuren en 22 kamers. En 10van hun 12 kinderen werden er geboren. Zijn familie bleef er wonen.Later was het een gevangenis, een warenhuis en een onofficiële vuilnis-belt. Restauraties vonden plaats in 1957, 1971 en in 1992. Toegang US$ 1.

231SANTO DOMINGO

03-dom rep p227-285 16-06-2005 09:22 Pagina 231

�

�

�

�

�

�

�

�N�N

Puerto Ozama

19

18

17

2221

203

5

6

27

2

1

7

9

10

8

1623 24 25

11

14

12

1315

C. Libertador

Puente Duarte

Calle G. Puello

Benito

Calle

Gonzales

Avenida Duarte

Jacinto de la Concha

PuenteR.M. Mella

Calle General Cabral

Calle Jose R

eyes

Calle

Calle Santome

Avenid

a Mell

a

Calle Ravelo

Avenida Mella

Calle Restauracion

Calle Duarte

Calle Emiliano Tejera

Cal

le

la Atarazana

Cal

leIs

. C

atol

ica

Calle Santiago Rodrigues

Avenida BolivarCalle Mercedes

Calle

Calle General Luperón

Cal

leD

uart

e

Calle El Conde Calle El Conde

Calle Arzobispo Novel Calle Arzobispo Nouel

Calle Padre Billini

Calle Arzobispo Portes

Calle José Gabriel Garçia

Calle José Gabriel Garçia

Paseo Presidente Billini

Calle E

strelleta

Calle P

alo Hincado

Calle E

spaillat

Calle S

antome

Cal

le

San

chez

Cal

le

19

de

M

arzo

Cal

le

Hos

tos

Cal

le

A

rzob

ispo

Mer

iño

Cal

le

I

sabe

l

Cat

olic

a

Cal

le

l

as

D

amas

�

Río

Oza

ma

6Haven

IglesiaSan Miguel

�Iglesia deSanta Bárbara

Nuestra Señoradel Carmen

�

Casade Duarte

Colegio de Gorjón

Casa dela Moneda

MonumentoFray Antón de MontesinoFuerte

de San José

Cafe FuerteSan Gil

�San Lazaro

Fuerte deSan Miguel

�

➤

Avenida Mexico

Calle RaveloCaracas

Altagracia

ParqueEnriquillo

en Santiago

�

�

��

✝

�

Ë

% 9

h

�

�

�

�

Cal

le J

osé

Rey

es

�

C. Juan Isidro Perez

La Atarazana

FortalezaOzama

HospitalPadre Billini

Fuerte deSan Lazaro

Fuerte dela Caridad

Calle Juan I. Perez

�

Fuerte deSta. Bárbara

PuenteFlotante

PlazaEspaña

Puerto deSan Diego

Calle Duarte

Plaza de

Labastida

P

�

Mercedes

Monte y Tejada

Cal

leA

. Car

a

Calle El Conde F. A. C

amaño

Postkantoor

Av. del Puerto

Avenida

4

26

SANTO DOMINGO, ZONA COLONIAL

232 BEZIENSWAARDIGHEDEN

1 Parque Colon, park van Columbus (Parque Central)

2 Catedral de Santo Domingo3 Casa de Tostado4 Museo de Ambar5 Torre de Homenaje6 Casa de Bastidas7 Nicolas de Ovando8 Panteon Nacional9 Los Remedios

10 Reloj de Sol (zonneklok)11 Museo de las Casas Reales12 Alcazar de Colon bij Plaza Espana13 La Atarazana, Institucion Naval,

Museo del Jamon

14 Casa del Cordón15 Monasterio de San Francisco16 Hospital San Nicolas de Bari17 Iglesia las Mercedes18 Puerta del Conde (in Parque Independencia)19 Altar de la Patria20 Convento de los Dominicos21 Casa del Tapao22 Iglesia Regina Angelorum23 Casa de los Jesuitas24 Casas de Don Juan de Villoria25 Casa de las Gargolas26 Museo de Larimar27 Toeristenbureau

03-dom rep p227-285 16-06-2005 09:22 Pagina 232

Casa de CordónNiet te verwarren met Casa de Colon! Het eerste huis van SantoDomingo was het gezinsonderkomen voor een rijke mijneigenaargenaamd Francismo de Garay. Hij kwam naar de nieuwe wereld als eendienaar van de ontdekker Columbus, die hem het werk als schrijverleerde. Tegenover zijn huis was het Plaza del Contador of het boekhou-dersplein. Aan het plein waren andere huizen gebouwd, een of tweeverdiepingen hoog, met binnenplaatsen en waterputten. Garay was deeigenaar van tien van deze huizen.In 1509 ging Don Diego Columbus er wonen tot zijn paleis klaar was.Garay werd zelf in 1515 benoemd tot gouverneur van Jamaica. en kortdaarna, in 1519 werd hij benoemd tot adelantado van een gebied inhet huidige Mexico. De Spanjaarden gaven de titel ‘adelantado’ aaneen gouverneur van een gebied, grenzend aan een vijandige staat.Toen Francis Drake kwam plunderen, werd een schaal uit dit huisgebruikt om de afkoopsom te wegen.Het is een van de eerste Europese huizen in Amerika en een van deeerste residenties met twee verdiepingen. Hier zouden de vrouwen vanSt. Domingo hun sieraden hebben afgegeven aan Drake in de maanddat hij en zijn mannen de stad gegijzeld hielden.

In het Alcazar woonden Columbus' zoon Diego en zijn vrouw

233SANTO DOMINGO

03-dom rep p227-285 16-06-2005 09:22 Pagina 233