wetsvoorstel bestuurlijke harmonisatie beroepsonderwijs ......Øharmonisatie groen onderwijs met het...

Wetsvoorstel Bestuurlijke harmonisatie beroepsonderwijsSamenvatting consultatiedocument

17 mei 2020 2

Het beroepsonderwijs is de ruggengraat van het Nederlandse bedrijfsleven, door de (doorlopende) opleiding van jongeren en werkenden, en vormt een vitale schakel in het betrekken en betrokken houden van kwetsbare Nederlanders. De manier waarop het (voorbereidend en middelbaar) beroepsonderwijs is georganiseerd is aan verandering onderhevig, onder meer door demografische ontwikkelingen. Het recent voor consultatie gepubliceerde Wetsvoorstel Bestuurlijke harmonisatie beroepsonderwijs wil daar op inspelen, door een keur aan maatregelen.

Het sectorteam Kennis & Onderwijs ziet dat het Wetsvoorstel geboren is uit een vraag van de praktijk. In dit document hebben wij de voorgestelde maatregelen voor de sector op een rij gezet, bij wijze van duiding. Let wel: er is nog een lange weg door het parlement te gaan en inwerkingtreding is pas beoogd per 2022.

Wij constateren tegelijk dat er vragen zijn over de uitwerking van de voorgestelde oplossingen. In een apart document geven we daarom onze opmerkingen bij het wetsvoorstel, op basis van onze ervaringen in de praktijk. Aan de hand daarvan dienen wij een reactie in bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Heeft u vragen of opmerkingen? Aarzel dan niet om contact op te nemen.

Aanleiding

Jochem Streefkerk

Advocaat / Onderwijsjurist

Anna Mars

Toegevoegd Notaris

Van Doorne | Kennis & Onderwijs | Wetsvoorstel Bestuurlijke harmonisatie beroepsonderwijs

17 mei 2020 3

De voorgestelde wetswijzigingen hebben met name betrekking op de Wet educatie en beroepsonderwijs (“Web”) en in mindere mate ook de andere onderwijswetten. We hebben deze wijzigingen thematisch gegroepeerd, om wegwijs te raken in de voorgestelde maatregelen.

1. Doelstellingen Wetsvoorstel BHB sheet 4

2. Introductie ‘beroepscollege’ sheet 5

3. Verticale scholengemeenschap sheet 6

4. Vbo-profielen sheet 9

5. Governance sheet 10

In deze sheets beperkten wij ons tot een samenvatting en duiding van het Wetsvoorstel BHB. In de kantlijn van de sheets verwijzen we telkens naar de discussie van aanverwante onderwerpen, in het door ons opgestelde reactiedocument ten behoeve van de consultatie.

Inhoud

Van Doorne | Kennis & Onderwijs | Wetsvoorstel Bestuurlijke harmonisaVe beroepsonderwijs

17 mei 2020 4

Het Wetsvoorstel Bestuurlijke harmonisatie beroepsonderwijs (“Wetsvoorstel BHB”) benoemt drie argumenten en bijbehorende doelen om de wet te wijzigen.

Ø Opvangen van demografische krimp.De verwachting is dat de reeds ingezette daling van het aantal studenten ook in de komende jaren verder doorzet (tot wel 30% minder studenten in specifieke regio’s). Door bestuurlijke samenwerking (mbo-mbo, vmbo-mbo) eenvoudiger te maken, moeten onderwijsbesturen beter kunnen anticiperen op deze krimp.

Ø Harmonisatie groen onderwijs met het reguliere onderwijs.Vanaf 2019 wordt de bekostiging van AOC’s al geharmoniseerd met de reguliere onderwijsbekostiging, als gevolg van de beleidsmatige onderbrenging van het groene onderwijs bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Met het Wetsvoorstel BHB wordt in het verlengde daarvan het groene vbo onder het bereik van de Wet op het voortgezet onderwijs (“Wvo”) gebracht.

Ø Kwaliteitsverbetering van bestaande wetgeving.De Web kent governancevoorschriften die meer verwant zijn aan het hoger onderwijs, dan aan het funderend onderwijs. Met het Wetsvoorstel BHB worden deze gelijk getrokken met de voorschriften in het funderend onderwijs,

Doelstellingen Wetsvoorstel BHB

In het reactiedocument (hst. 1):

• Samenhang met onderzoek financiële positie AOC’s door Inspectie in 2018.

• Samenwerking MBO/HBO


17 mei 2020 5

Ø Eén van de nieuwe termen die met het Wetsvoorstel BHB worden geïntroduceerd is het

beroepscollege. Het beroepscollege is een instelling waar opleidingen worden verzorgd

“voornamelijk gericht op één opleidingsdomein en daarmee samenhangende kwalifica7es uit de andere opleidingsdomeinen”. Een entreeopleiding kan ook worden aangeboden.

Ø Naast de definiGebepaling, komt het beroepscollege op twee plekken in de wet terug.

Daarmee wordt het beroepscollege uitgezonderd van de verplichGng om geweigerde of

uitgeschreven studenten een alternaGeve opleiding te bieden (arGkel 8.1.1c lid 4 (nieuw)

en 8.1.7a lid 3 (nieuw)). Voor het overige zijn alle bepalingen uit de Web van toepassing en

is er juridisch gezien dus geen onderscheid tussen het beroepscollege en een ROC.

Ø Beroepscolleges moeten – als daarom door ten minste 25 ouders wordt verzocht – een

ouderraad instellen (zie over medezeggenschap ook sheet 7).

Ø Bestaande vakinstellingen en het mbo-deel van AOC’s worden van rechtswege omgezet in

een beroepscollege, met behoud van opleidingenaanbod.

Beroepscollege


• Nut en legitimatie van predicaat

beroepscollege, zonder juridisch

onderscheid met ROC.

• Contradictie tussen definitie van

beroepscollege en de omzetting van

AOC’s in beroepscolleges.


17 mei 2020 6

Ø Het Wetsvoorstel BHB herijkt het begrip van de scholengemeenschap of verticale scholengemeenschap, zoals tot nu toe opgenomen in de Web en Wvo. Het door het Wetsvoorstel geïntroduceerde begrip van de verticale scholengemeenschap (“VSG”) bepaalt dat een VSG “kan worden gevormd met een instelling en een school voor praktijkonderwijs, vbo of mavo.”

Ø Zowel ROC’s als beroepscolleges kunnen deel uitmaken van een VSG. Vanuit het VO kant kan een VSG slechts worden samengesteld met een school voor pro, vbo of mavo. Bestaande scholengemeenschappen met een breder palet zouden (voor zover die bestonden vóór inwerkingtreding van het Wetsvoorstel BHB) wel blijven bestaan. Ook is het mogelijk om de eerste twee jaar van havo in een VSG te betrekken, door deze als afdeling aan een mavo te verbinden (8 sub b Wvo).

Ø De vorming van een nieuw VSG en de wijziging van een bestaand VSG wordt aan voorwaarden onderhevig. De criteria die de wet benoemt, doen denken aan de criteria die nu aan de stichting van nevenvestiging worden gesteld (Wvo) en de criteria die een rol spelen in de fusietoets (Web). Denk aan de eis dat opleidingen aan elkaar verwant zijn en dat er sprake is van overlap in voedingsgebied. Een “samenwerkings-VSG” (bijzonder mbo en openbaar VO) is expliciet mogelijk.

Ø Een VSG wordt geen aparte instelling (geen BRIN), maar omvat twee instellingen (namelijk een ROC of beroepscollege enerzijds en een VO-school anderzijds). De vorming van een VSG maakt mogelijk om voor de VO-school op vijf punten af te wijken van de Wvo onder toepassing van de betreffende Web-bepalingen.

VerXcale scholen-gemeenschap (1)

In het reacXedocument (hst. 3):

• Veronderstelde voordelen van een VSG in de prakXjk

• Samenloop Wetsvoorstel Sterk beroepsonderwijs en Subsidie techniekonderwijs

• PosiXe prakXjkonderwijs; uitbreiding havo en vwo; VAVO

• Effecten op regionale samenwerking vmbo; samenwerking gemeenten


17 mei 2020 7

Ø Het Wetsvoorstel BHB benoemt “uit oogpunt van continuïteit en werkbaarheid” een aantal onderwerpen waarop niet de Wvo maar de Web van toepassing is binnen een VO-school in een VSG.

1. De (bekostiging voor) huisvesting van de VO-school.Een VO-school binnen een VSG wordt geacht te vallen onder de integrale huisvestingsverantwoordelijkheid van het bevoegd gezag, zoals dat voortvloeit uit de Web. Dat betekent dat er voor dit deel van het VO geen zorgplicht voor onderwijshuisvesting ligt bij de gemeente. De bekostiging voor dit deel verloopt conform reguliere systematiek in het mbo.

2. MedezeggenschapBinnen een VSG gelden de Web en de Wet op de ondernemingsraden als relevante medezeggenschapswetten. Er moet een ouderraad worden ingesteld en de Wet medezeggenschap op scholen wordt van toepassing uitgezonderd. Het schoolbestuur wordt geacht zorg te dragen voor een goede afspiegeling in de studentenraad tussen leerlingen en studenten. De studentenraad krijgt adviesrecht op vormen en wijzigen van een VSG.

3. Aansluiting bij het Waarborgfonds instellingen

4. Risicomijdend financieel beheer (cf. Web)

5. Opstellen eindafrekening bij sluiten school (cf. Web)

Verticale scholen-gemeenschap (2)


• Effecten betreffende gemeentelijke zorgplicht onderwijshuisvesting

• Praktische uitwerking medezeggenschap

Van Doorne | Kennis & Onderwijs | Wetsvoorstel Bestuurlijke harmonisa[e beroepsonderwijs

17 mei 2020 8

Ø Binnen het VSG kan bekostiging vrijelijk worden ingezet, op grond van een nieuw artikel 2.2.5 Web en het al bestaande artikel 99 lid 6 sub c Wvo. Zie ook sheet 10, ter zake de inzet van bekostiging tussen mbo-instellingen.

Ø Voor het VO-personeel binnen een VSG, wordt het schoolbestuur eigen risicodrager voor uitkeringskosten bij werkloosheid. Uitwerking hiervan geschiedt in een nader vast te stellen regeling. De wetgever lijkt ervan uit te gaan dat de cao’s uit de betreffende sector (VO respectievelijk mbo) van toepassing zijn op een VO-school respectievelijk ROC/beroepscollege in een VSG. Dat wordt evenwel overgelaten aan de sociale partners, dus dit kan anders uitpakken.

Ø Bij vorming van een nieuw VSG, behoudt de betreffende gemeente haar claimrechten ten aanzien van het VO-gebouw. Dat betekent dat er nadere afspraken tussen schoolbestuur en gemeente moeten worden gemaakt.

Ø AOC’s worden van rechtswege omgezet in een VSG, bestaande uit een VO-school en een beroepscollege, met behoud van opleidingsaanbod.

Verticale scholen-gemeenschap (3)


• Verbreding inzet bekostiging naar

VO-MBO buiten VSG

• Effecten betreffende gemeentelijke

zorgplicht onderwijshuisvesting


17 mei 2020 9

Ø De mogelijkheden om groen vbo aan te (gaan) bieden worden beperkt. De mogelijkheid een profiel Groen ‘toe te voegen’ door opname in het regionaal plan onderwijsvoorzieningen (”rpo”), wordt geschrapt.

Ø Gevolg is dat nieuwe vbo-profielen Groen volgens de systematiek van de Wvo gesticht moeten gaan worden (minimaal stichtingsnorm). Daar geldt straks dus dezelfde systematiek als voor Maritiem & Techniek en Media, Vormgeving & ICT.

Ø Binnen een VSG mogen alleen vbo-profielen aangeboden gaan worden die aansluiten op het mbo-aanbod binnen het VSG. Het Wetsvoorstel BHB geeft daar nog geen regels voor; die worden opgenomen in een nadere regeling. Daarnaast mag het brede profiel D&P ook aangeboden worden binnen een VSG, als dat door opname in het rpo wordt toegevoegd.

Ø Doelstelling: versnippering en ongewenste concurrentie tegengaan, om voor de huidige AOC’s een level playingfield te creëren.

Ø Bestaand aanbod van groen vbo (als onderdeel van een AOC, straks VSG) en binnen reguliere vbo-scholen met het profiel groen, blijft bestaan.

Vbo-profielen (i.h.b. vbo Groen)


• Aanbod groen vbo beperken en aanbod groen mbo uitbreiden?

• Breed profiel D&P in een VSG met smal opleidingenaanbod?


17 mei 2020 10

Ø De defini-e van “bevoegd gezag” wordt aangepast in “de rechtspersoon die een instelling in stand houdt”. Dat strookt met wetgeving in het funderend onderwijs. Het begrip “college van bestuur” verdwijnt eveneens uit de wet.

Ø Het verbod om ziDng te hebben in twee colleges van bestuur wordt omgezet in een verbod om bestuurder te zijn van twee rechtspersonen die mbo-instellingen in stand houden.

Ø Realloca-e van middelen (“schuiven”) tussen mbo-instellingen wordt mogelijk gemaakt, net als binnen een VSG (zie ook sheet 8).

Ø Aanwijzingsbegrip wordt aangepast, zodanig dat de rechtspersoon die een instelling in stand houdt, de adressant is van een aanwijzing. Op basis van interne regels wordt bepaald wie feitelijk uitvoering aan de aanwijzing geeP (bestuur of intern toezicht).

Governance


• Verbodsbepaling wordt niet nader onderbouwd en vindt geen basis in bepalingen funderend onderwijs

• Verwerking aanwijzingsbegrip in statuten en good governance


Judith Verbeek

Onderwijsrecht

Kelly Creemers

Semipubliek Notariaat

Wouter Royaards

Arbeidsrecht

Nienke Petri

Fiscaal

Philip Ju;mann

Aanbestedingsrecht

Frank Eliasberg

Onderwijsrecht

Andy Furr

Vastgoed Notariaat

Alexandra Weidner

Commercial Contracting

Peter van Velthoven

Fiscaal

Kim Hogeman

Zorgrecht

Jochem Streefkerk

Onderwijsrecht

Anna Mars

Semipubliek Notariaat

Jorn de Bruin

Arbeids-/Pensioenrecht

Daniëlle Westerhoff

Fiscaal

Gijs Verberne

Aanbestedingsrecht

17 mei 2020 11

Sectorteam Kennis & Onderwijs


Rob de Win

Praktijkleider Transactions

Jasper Leedekerken

PrakMjkleider LiMgaMon

Saskia Laseur

Managing Partner

GAAT VERDER • BLIJFT DICHTBIJ

Van Doorne N.V.Jachthavenweg 121, 1081 KM Amsterdam

Postbus 75265, 1070 AG Amsterdam

T +31 (0)20 6789 123 F + 31 (0)20 7954 589

[email protected] • vandoorne.com

Van Doorne UK B.V.125 Old Broad Street, London EC2N 1AR, United Kingdom

+44 20 7073 0465 • [email protected]

wetsvoorstel bestuurlijke harmonisatie beroepsonderwijs ......Øharmonisatie groen onderwijs met het...

Documents