เอกสารไมควบคุม ใชเพื่อการสื่อสารและฝกอบรมเทาน้ัน

1

ประเภทเอกสาร :(Document Type)

Work Instruction สถานะเอกสาร :(Document Status)

เอกสารบังคับใช

แผนก :(Business Unit)

NSO วันที่สรางเอกสาร :(Created Date)

01/08/2010

หมายเลขเอกสาร :(Document No.)

WI-NSO-008 วันที่บังคับใช :(Issued Date)

01/09/2010

ฉบับที่ :(Revision)

4

เรื่อง :(Subject)

การคาสายสวนปสสาวะ

รายละเ อียด :

1. วัตถุประสงคเปนแนวทางปฏิบัติสําหรับบุคลากรทางการพยาบาลซึ่งใหการดูแลผูปวยที่ตองไดรับการใส และคาสายสวนปสสาวะ 1.ลดอัตราการติดเชื้อของระบบทางเดินปสสาวะที่สัมพันธกับการคาสายสวนปสสาวะ2.

2. ขอบเขตครอบคลุมการดูแลผูปวยทุกรายที่ตองไดรับการใส และคาสายสวนปสสาวะในโรงพยาบาล

3. ผูรับผิดชอบเจาหนาที่พยาบาลและเจาหนาที่ในทีมสุขภาพที่เกี่ยวของในการดูแลผูปวย

4. ขั้นตอนวิธีปฏิบัติและรายละเอียดขั้นตอน วิธีปฏิบัติ เหตุผล

1. การประเมินขอบงชี้

เพื่อใสสายสวนปสสาวะ

1. ประเมินประวัติการแพวัสดุพวก น้ํายา, สารหลอล่ืน

และวัสดุพวกยางตาง ๆ

2. ใสสายสวนปสสาวะเมื่อมีขอบงชี้ ดังตอไปนี้

มีการอุดกั้นของทอปสสาวะ

เพื่อประเมินสภาวะการไหลเวียนของเลือด

โดยการบันทึกปริมาณปสสาวะ

3. ผูปวยที่มีการผาตัดทางเดินปสสาวะ

ควรใสสายสวนเมื่อ

มีความจําเปนและเมื่อ

ไมจําเปนตองใชควรนําสายสวน

ออกใหเร็วที่สุด

เอกสารไมควบคุม ใชเพื่อการสื่อสารและฝกอบรมเทาน้ัน

2

4. การใหยารักษาเขากระเพาะปสสาวะโดยตรง

5. เพื่อการวินิจฉัยโรค และ/หรือติดตามการดําเนินโรค

2. การใหขอมูลผูปวย อธิบายใหผูปวยทราบเหตุผลและความจําเปนในการ

ใสสายสวนปสสาวะและวิธีการดูแล ดวยตนเองขณะ

ใสสายสวนปสสาวะ

เพื่อความเขาใจถึงเหตุผล

ในการใสสายสวนปสสาวะและ

ผูปวยใหความรวมมือ

3. เตรียมอุปกรณ

สําหรับการสวนปสสาวะ

ใหครบถวน

เตรียมอุปกรณใหครบถวน

ชุดสวนปสสาวะ (Set catheterization) 1.

ซึ่งประกอบดวย ภาชนะ สําหรับรองปสสาวะ,

ถวยใสน้ํายา, Sponge holder/ Forceps,

ผาเจาะกลาง, Gauze, สําลีกอน 6-7 กอน

ส่ิงหลอล่ืนสายสวนปสสาวะ ไดแก Xylocaine

jelly, K-Y jelly (แบบ Single use packet of

lubricant)

Syringe 10 ml. 2.

Sterile water 10 ml สําหรับใสบอลลูน 3.

ของสายสวนปสสาวะ

Sterile water สําหรับทําความสะอาด ผิวหนัง4.

บริเวณอวัยวะสืบพันธุ หรือ Betadine solution

(กรณีผูปวยไมสามารถลางทําความสะอาด

อวัยวะสืบพันธุได เชน ในหองผาตัด) หรือ

Savlon 1:100 กรณีผูปวยในหองคลอด

สายสวนปสสาวะ (Foley’s catheter) 5.

โดยทั่วไปผูใหญใชเบอร 14, 16, 18

เด็กใชเบอร 6, 8, 10, 12 หรือประเมินตาม

น้ําหนักตัว

ถุงรองรับปสสาวะ (Urine bag) 6.

Sterile gloves 2 คู /Surgical mask/ แวนตา 7.

Hypafix Tape สําหรับใชยึดสายสวน 8.

ผาสําหรับปดตาผูปวย 9.

ตรวจสอบสภาพ/ วันหมดอายุของสายสวนปสาวะ

และอุปกรณ

เพื่อใหเกิดความพรอมและ

งายสะดวกในการสวนปสสาวะ

4. การทําความสะอาด

อวัยวะสืบพันธุกอนใส

สายสวนปสสาวะ

กอนเริ่มวิธีการสวนปสสาวะ

ในหอผูปวยใน กรณีผูปวยชวยเหลือตัวเองไดดี 1.

ใหผูปวยเขาหองน้ําใชสบูทําความสะอาดอวัยวะ

สืบพันธุและลางออกดวยน้ําสะอาด

เพื่อทําใหบริเวณดังกลาวสะอาด

และชวยลดจํานวนจุลินทรีย

ที่อาจปนเปอน

เอกสารไมควบคุม ใชเพื่อการสื่อสารและฝกอบรมเทาน้ัน

3

กรณีผูปวยชวยเหลือตัวเองไดนอยหรือผูปวย

ไมรูสึกตัว ใชหม อนอนรองอวัยวะสืบพันธุ

ลางทําความสะอาดอวัยวะสืบพันธุดวยสบู

และลางออกดวยน้ําสะอาด

5. วิธีการสวนปสสาวะ ปดประตู กั้นมานใหมิดชิดและใชผาหมคลุมตัว 1.

ผูปวยไว

ใชผาปดตาผูปวย2.

จัดทานอนของผูปวยดังนี้3.

ผูปวยหญิงใหนอนหงายชันเขา แยกเทา

หางกันเล็กนอยใช ผาคลุมขาทั้งสองขาง

เปดเฉพาะบริเวณอวัยวะสืบพันธุ

ผูปวยชายใหนอนหงาย แยกขาออกจากกัน

เล็กนอยใชผาคลุมขาทั้งสองขาง เปดเฉพาะ

บริเวณอวัยวะสืบพันธุ

ผูปฏิบัติงานสวมแวนตา และผาปดปาก/จมูก4.

ลางมือดวยน้ํายาทําลายเชื้อแบบ Hygienic hand 5.

washing กอนและหลังการสวนปสสาวะ

เปดชุดสวนปสสาวะดวย Aseptic technique 6.

โดยใชมือเปลาเปดผาชั้นแรกจากนั้นใช Forceps

ใน Set เปดผาชั้นในและจัดของในชุดสวนให

พรอมใชงาน

บีบ K-Y jelly หรือ Xylocaine jelly ลงใน Gauze 7.

ที่อยูในชุดสวนปสสาวะ

เทน้ํายาที่เตรียมไว ใสลงในถวย8.

ฉีกซองที่ใสสาย Foley’s catheter, ถุง Urine bag 9.

และ Syringe 10 ml. วางลงในภาชนะดวย

Aseptic technique

สวมถุงมือปราศจากเชื้อคูแรก Aseptic technique10.

ใช Syringe 10 ml. ดูด Sterile water ทดสอบ 11.

Balloon ของสาย Foley’s catheter โดยการ

ใส Sterile Water ไปทางปลายทางสําหรับ

Blow balloon ทิ้งไว 2-3 วินาทีแลวสังเกตวา

มีการรั่วหรือไม เม่ือแนใจวา ไมร่ัวแลวให

แฟบ Balloonโดยดูด Sterile Water ออกจนหมด

เพื่อปองกันการเปดเผยผูปวย

และสะดวกในการปฏิบัติงาน

เพื่อลดความกระดากอาย

เพื่อปองกันสารคัดหลั่ง

เพื่อปองกันการติดเชื้อ

ดูประสิทธิภาพของ Balloon

เพื่อปองกันสายปสสาวะ

เล่ือนหลุดออกมา

กรณีพบวามีการรั่ว

ตองเปลี่ยนสายใหม

เอกสารไมควบคุม ใชเพื่อการสื่อสารและฝกอบรมเทาน้ัน

4

ปลดฝาจุกครอบปลายสายตอ Urine bag ไว12.

ทําความสะอาดบริเวณอวัยวะสืบพันธุ **13.

โดยทําความสะอาดจากสวนที่สะอาดมากไปนอย

ไมเช็ดยอนไปมา ปฏิบัติดังนี้เพศหญิง

ใช Sponge holder /Forceps /สวมถุงมือ

หยิบสําลี ชุบ น้ํายาที่เตียมไว

กอนแรกเช็ดบริเวณ Mons pubis

กอนที่ 2 labia majora ดานไกลตัว

กอนที่ 3 labia majora ดานใกลตัว

กอนที่ 4 labia minora ดานไกลตัว

กอนที่ 5 labia minora ดานใกลตัว

กอนที่ 6 เช็ดตรงรูเปดชองปสสาวะ

(Urethral meatus) เพศชาย

การทําความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ ตองรนหนัง

หุมปลายองคชาต ใหเปดออกกอน สวมถุงมือคูที่ 1/

ใช Sponge holder คีบสําลี ชุบ น้ํายาที่เตรียมไว

จับสวน Penis ขึ้น รนหนังหุมปลายลงเช็ด

ทําความสะอาด โดยเช็ดใหเปนวงกลมจาก

ปลายองคชาตลงมาที่มีรูเปดของหลอด

ปสสาวะลงมาจนถึงโคน ทิ้งสําลี ทําซ้ําประมาณ

3-4 ครั้ง ไมเช็ดยอนไปมา

ใชสําลีกอนใหมเช็ดรอบ ๆ องคชาต โดย

เช็ดจากดานบนลงมาดานลาง

ใชสําลีกอนใหมเช็ดบริเวณ ลูกอัณฑะดานบน

และดานลางใหทั่ว

14. ถอดถุงมือคูแรกออก สวมถุงมือคูที่ 2

15. ปูผาเจาะกลางวางระหวางตนขาทั้งสองข างโดย

ใหบริเวณเจาะกลางอยูตรงบริเวณอวัยวะสืบพันธุ

16. หลอล่ืนปลายสายดวย K-Y jelly หรือ

Xylocaine jelly ประมาณ 3-4 นิ้ว จากปลายสาย

17. ใสสายสวนปสสาวะโดย

เพื่อลดจํานวนเชื้อที่จะ

เขาสูทางเดินปสสาวะ

เพื่อปองกันการบาดเจ็บที่หลอด

ทางเดินปสสาวะ

เอกสารไมควบคุม ใชเพื่อการสื่อสารและฝกอบรมเทาน้ัน

5

เพศหญิง : ใชมือขางไมถนัดแยกบริเวณ labia

พรอมกับดึงรั้งไปทางหัวเหนาเล็กนอย คางมือไว

ใชมือขางที่ถนัดหยิบสําลีชุบ น้ํายาที่เตรียมไว

เช็ดบริเวณรูเปดปสสาวะอีกครั้งจากบนลงลาง

ไมยอนไปมา คางมือไวจนกวาจะใสสายสวนเรียบรอย จับ

สายสวนปสสาวะที่หลอล่ืนดวย K-Y jelly หรือ Xylocain

jelly แลว คอย ๆ สอดเขาไปทางรูเปดปสสาวะ เม่ือเห็นน้ํา

ปสสาวะไหลออกมา แลวจึงสอดใสสาย เขาตอ

ไปอีกประมาณ 2 นิ้วในผูหญิง ใชมือตรึงสาย

ไมใหเล่ือนแลวนํา Sterile water ใน Syringe ดันใส

เขาไปชองของสาย สวนที่เปน Balloon

ประมาณ 8-10 ml.

เพศชาย : ใชมือขางไมถนัดจับ Penis ยกตั้งทํามุม

60-90º เพื่อใหทอปสสาวะเหยียดตรงมากที่สุด

ใสสายสวนไดงาย (หากลื่นใช Gauze จบั Penis

รนหนังหุมปลายออก สําลีชุบ น้ํายาที่เตรียมไว

เช็ดรอบ ๆ ปลายรูเปดปสสาวะ ทิ้งสําลี ใสสายสวน

ปสสาวะใหเห็นน้ําปสสาวะไหลออกมา และสอดสาย

เขาไปเกือบสุดสายใชมือตรึงสายไมใหเล่ือนแลวนํา

Sterile water ใน Syringe ดันใสเขาไปชองของสาย

สวนที่เปน Balloon ประมาณ 8 - 10 ml. ดึงหนังหุม

ปลายองคชาต กลับมาปดที่เดิม

18. คอย ๆ ดึงสายสวนออกจนลูกโปงกระชับกับ

สวนลางของกระเพาะปสสาวะพอดี หักปลาย

สายสวนสอดลอดผาเจาะกลางดวย

Aseptic technique จึงตอเขากับปลายขอตอ

ของถุงรองรับปสสาวะซึ่งเปนระบบปด /

กรณีเปน Set single use ใหตอสายสวนกับ

ปลายขอตอของถุงรองรับปสสาวะไดเลยแลว

ฉีกผาเจาะกลางออก

19. ตรึงสายสวนปสสาวะ ดวย Hypafix Tape หรือ

Micropore

ผูปวยหญิงใหตรึงสายสวนปสสาวะกับ

ที่โคนขาดานใน

ถาตองการเก็บปสสาวะ

สงตรวจ ใหรองเก็บปสสาวะ

ตอนชวงกลางโดยการ

บีบหักสายสวนปสสาวะไว

แลวใหผูชวยอีกคนหนึ่ง

เปดภาชนะปราศจากเชื้อ

รองเก็บประมาณ 30 ml.

กรณีไมสามารถใสสายสวน

ปสสาวะไดใหแจงแพทยทันที

เพื่อใหปลายสายสวนปสาวะ

ตรงตําแหนงที่มีการโปง Balloon

อยูพอดีที่ตรงบริเวณสวนบน

ของคอคอดกระเพาะปสสาวะ

ปองกันการระคายเคือง

ตอเยื่อบุทางเดินปสสาวะดึงรั้ง

หักพับงอของสาย

เอกสารไมควบคุม ใชเพื่อการสื่อสารและฝกอบรมเทาน้ัน

6

ผูปวยชายตรึงที่โคนขาดานหนาหรือ

หนาทองดานลาง

20. แขวนถุงปสสาวะไวกับเตียงผูปวย โดยใหถุง

อยูต่ํากวาระดับตัวของผูปวย

21. บันทึกขอมูลลงในเอกสารที่เกี่ยวของโดยลงขอมูล

เกี่ยวกับขนาดสายสวนปสสาวะชนิด /ปริมาณ

ของน้ําใน Balloon /ปริมาณและลักษณะของ

ปสสาวะ / อาการแสดงที่ผิดปกติของผูปวยขณะ

ใสสายสวนปสสาวะ

เพื่อไมใหปสสาวะไหลยอนกลับ

เขาสูทางเดินปสสาวะ

6. การดูแลสายสวน

ปสสาวะ

1. ดูแลสายสวนปสสาวะใหเปนระบบปดตลอดเวลา

และปฏิบัติตามหลักแรงดึงดูดของโลก โดยดูแลให

ปสสาวะลงสูถุงรองรับปสสาวะไดสะดวก สายตอ

ไมหัก พับ งอ หรืออุดตัน

2. ดูแลยึดตรึงสายสวนปสสาวะใหม่ันคงมิใหมี

การเลื่อนเขา-ออก เพื่อปองกันเชื้อโรคจากภายนอก

เขาสูทางเดินปสสาวะและการดึงรั้งของทอปสาวะ

3. จัดถุงปสสาวะใหอยูต่ํากวากระเพาะปสสาวะเสมอ

และถุงปสสาวะควรแขวน ไมใหวางสัมผัสพื้น

4. ระหวางการเคลื่อนยายผูปวยเปลี่ยนเตียงใหทําการ

เทปสสาวะ Clamp สายสวน และดูแลใหสายสวน

ต่ํากวากระเพาะปสสาวะเสมอ เม่ือยายผูปวยเสร็จ

ใหคลาย Clamp และจัดตําแหนงสายสวนใหถูกตอง

ทันที

5. ไมถอดสายสวนจากขอตอถุงปสสาวะโดยไมจําเปน

เพราะเปนการรบกวนระบบปดของชุดสายสวนปสสาวะ

หากจําเปนตองปลดขอตอตองลางมือ

และทําความสะอาดขอตอดวย 70% Alcohol

กอนและหลังการปลดขอตอทุกครั้ง

6. ลางมือและสวมถุงมือกอนการสัมผัสสายสวน ปสสาวะ

เพื่อเก็บปสสาวะสงตรวจหรือเทปสสาวะออก

7. เทปสสาวะออกเมื่อปสสาวะประมาณ 3/4 ของถุง

หรือ ในระยะเวลาที่กําหนดคืออยางนอยทุก 8 ชั่วโมง

พรอม Record ไวในเอกสารที่เกี่ยวของ (I/O record)

โดยใช Alcohol sheet เช็ดปลายทอทางออก

ของปสสาวะทั้งกอนและหลังการเท และตอง

เพื่อปองกันการติดเชื้อเขาสูระบบ

ทางเดินปสสาวะ

ลดการดึงรั้งและบาดเจ็บตอ

ทอทางเดินปสสาวะ

ปองกันปสสาวะไหลยอนกลับ

จากถุงขึ้นไปที่กระเพาะปสสาวะ

ทําใหเกิดการติดเชื้อได

ลดการปนเปอน

ลดการปนเปอน

เอกสารไมควบคุม ใชเพื่อการสื่อสารและฝกอบรมเทาน้ัน

7

Clamp ทอทางเดินปสสาวะกอนจัดถุงปสสาวะเขาที่

8. ระวังอยาใหบริเวณปลายทอทางออกที่เทปสสาวะ

สัมผัสกับภาชนะ

9. หากถุงรองรับปสสาวะหรือสายตอร่ัว ใหเปลี่ยนถุง

รองรับปสสาวะและสายใหมทั้งชุดไมกําหนดวัน

เปลี่ยนสายสวนปสสาวะ ใหเปลี่ยนสายสวนปสสาวะ

เม่ือพบวาปสสาวะไหลไมสะดวกมีปญหา

ปสสาวะรั่ว หรือสกปรกมากหรือเกิดการอุดตัน

บอยครั้งใหพยาบาลผูดูแลประเมิน ทุก 2 สัปดาห

แลวรายงานแพทยเพื่อพิจารณาในการ เปลี่ยน

สายสวนปสสาวะใหมทั้งชุด

7. การเก็บปสสาวะ

สงตรวจจากการคา

สายสวนปสสาวะไวแลว

1. ลางมือกอนและหลังการปฏิบัติ

2. ใช Clamp หนีบสายสวนปสสาวะที่ใตรอยตอ ระหวาง

สายตอของถุงกับสายสวนไวนานประมาณ

15-30 นาที

3. เตรียม syringe ขนาด 10 ml ตอกับเข็มปราศจากเชื้อ

No. 25 ยาว 1 นิ้ว ,สําสีชุบ Betadine solution และ

Alcohol sheet 1 แผน

4. สวมถุงมือสะอาด ใชครั้งเดียวทิ้ง ใชสําลีชุบ Betadine

solution เช็ดทําความสะอาด สายสวนปสสาวะตรง

กระเปาะปลายสายสวนบริเวณงาม 2 หาง

ทางดานหางขางที่ใหปสสาวะไหล รอใหแหงและ

เช็ดตามดวย Alcohol sheet ทิ้งใหแหง แลว

ใช syringe ที่มีเข็มปราศจากเชื้อแทงที่สายสวน

ปสสาวะตรงตําแหนงที่ทําความสะอาดไวแลว

ดูด ปสสาวะออกมาประมาณ 10 ml. สงตรวจ

เพาะเชื้อทันที ระวังอยาใหมีฟองอากาศเขาไป

ในสายสวนปสสาวะ(กรณีเปนสายสวน ชนิด

3 หาง หลังเช็ดทําความสะอาดปลายสายสวน

ดานหางที่ใชสําหรับ Irrigate แลวใช Syringe 10 ml.

ดูดปสสาวะออกมา)นําส่ิงสงตรวจ สง หองปฏิบัติการ

โดยเร็วที่สุดภายใน 2 ชั่วโมงหากไมสามารถสงไดทันที

ใหเก็บในตูเย็น 4 องศาเซลเซียสไมเกิน 12 ชั่วโมง

เพื่อใหมีปสสาวะใหมเก็บอยู

ปริมาณที่เพียงพอ

ตําแหนงที่แทงเข็มตองไมอยู

ทางเดียวกับางที่มี Balloon

เอกสารไมควบคุม ใชเพื่อการสื่อสารและฝกอบรมเทาน้ัน

8

8. การทําความสะอาด

อวัยวะสืบพันธุ ภายนอก

ในระหวางที่ผูปวย

คาสายสวนปสสาวะ

1. ทําความสะอาดอวัยวะสืบพันธุดวยน้ําและสบู

อยางนอยวันละ 2 ครั้ง และทําความสะอาด

ดวยน้ําและสบูภายหลังการขับถายทุกครั้ง

2. จัดเตรียมวัสดุอุปกรณทําความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ

ภายนอกใหพรอมซึ่งประกอบดวย

Set Flush ซึ่งประกอบดวย สําลี

8 – 10 กอน อุปกรณใสสําลีและ

น้ําสะอาด 1 ใบ , ถุงมือสะอาด 1 คู

หรือ Forceps

สบู

ชามรูปไต หรือ ถุงสําหรับทิ้งขยะ

หมอนอน 1 ใบ

ผาคลุมขา 1 ผืน

ผาปดตา 1 ผืน

หมายเหตุ อุปกรณสําหรับใชครั้งตอครั้ง

3. วิธีปฏิบัติ

3.1 แจงใหผูปวยทราบถึงวัตถุประสงค และวิธีการ

ทําความสะอาดอวัยวะสืบพันธุภายนอก

3.2 ผูปฏิบัติลางมือใหสะอาด กอนใหการพยาบาล

3.3 เตรียมเครื่องใชโดยเปดหอสําลี หยิบออกมา

8-10 กอน จัดเตรียมใสชามรูปไตหรือหรือ

อุปกรณที่จัดเตรียมมา แลวเทน้ําสะอาดใสสําลี

ที่เตรียมไว

3.4 กั้นมานใหเรียบรอยและปดตาผูปวย

3.5 สวมถุงมือสะอาด ผูปวยหญิงจัดทาให

ผูปวยนอนหงายชันเขา ใหปลายเทาและ

ขาแยก ผูปวยชายนอนหงาย ขาแยก

ออกจากกัน คลุมผาที่หนาทองและขาผูปวย

ใหมิดชิด

3.6 ใหปวยยกกนขึ้นแลวสอดหมอนอนไว

ใตกนผูปวย

3.7 เปดผาคลุมระหวางขาใหเห็นอวัยวะสืบพันธุ

และทวารหนัก เร่ิมทําความสะอาด

อวัยวะสืบพันธุภายนอก โดยมีขั้นตอน

การทําความสะอาดดังนี้

ใช Forceps หรือมือที่สวมถุงมือหยิบ

เพื่อใหสะดวกและเอื้อ

ตอการ ปฏิบัติงาน

เพื่อใหความรวมมือและลดความ

วิตกกังวล

เพื่อปองกันการติดเชื้อและ

การ แพรกระจายเชื้อ

เพื่อใหสะดวกตอการปฏิบัติงาน

ไมเปดเผยผูปวยเกินความจําเปน

เพื่อใหสะดวกตอการปฏิบัติงาน

และไมเปดเผยผูปวย

ปองกันน้ําซึมเปอน

เอกสารไมควบคุม ใชเพื่อการสื่อสารและฝกอบรมเทาน้ัน

9

สําลีชุบน้ําสบูบีบพอหมาดเช็ดฟอกอวัยวะ

สืบพันธุภายนอกตามวิธีการทําความ

สะอาดอวัยวะสืบพันธุที่กลาวมาขางตน**

หยิบสําลีชุบน้ําสะอาดบีบพอหมาด

เช็ดอวัยวะสืบพันธุตามวิธีการเดิม

จน คราบสบูออกหมด

ใชสําลีแหงซับบริเวณอวัยวะสืบพันธุ

ภายนอกใหแหง

3.8 ยกหมอนอนออกใหผูปวยตะแคงตัว

ซับดานหลังใหแหง

3.9 เอาผาคลุมออก ใสเส้ือผาผูปวยใหเรียบรอย

จัดใหนอนในทาที่สบาย

3.10 นําอุปกรณเครื่องใชไปทําความสะอาด

แลวเก็บเขาที่ใหเรียบรอย

3.11 ถอดถุงมือ - ลางมือ

3.12 ดูแลสายสวนใหอยูในระบบปด

ตรวจสอบตําแหนงการยึดติดของสายสวน

ปสสาวะ

3.13 บันทึกอาการและความผิดปกติที่พบใน

เวชระเบียน

4. หามโรยแปงฝุนบริเวณขาหนีบในผูปวยที่คาสายสวน

ปสสาวะ

เพราะแปงอาจไปจับเยื่อเมือก

ที่ออกมา ทําใหเปนแหลง

เพาะเชื้อโรคมากขึ้น

9. คําแนะนํา ผูปวยและ

ญาติในการปฏิบัติเมื่อ

ตองคาสายสวน

กรณีที่ผูปวยชวยเหลือตนเองได อธิบายใหผูปวยทราบถึง

แนวทางปฏิบัติ สําหรับผูปวยที่คาสายสวนปสสาวะดังนี้

ระวังไมใหสายสวนปสสาวะเลื่อนออก 1.

ถาสายสวนปสสาวะหลุด ใหรีบแจง

พยาบาลทันที

แขวนถุงปสสาวะไวที่ขอบเตียง อยายก 2.

ถุงปสสาวะขามตนเอง

เม่ือลุกเดินใหหิ้วถุงปสสาวะต่ํากวา ระดับเอว 3.

และระมัดระวังไมใหถุงปสสาวะถูกพื้น

ระมัดระวังไมใหสายสวนปสสาวะหัก พับ งอ 4.

ทําความสะอาดอวัยวะเพศดวยสบูและลาง 5.

เพื่อใหผูปวยเขาใจและปฏิบัติตัว

ไดถูกตองลดโอกาสในการติดเชื้อ

เอกสารไมควบคุม ใชเพื่อการสื่อสารและฝกอบรมเทาน้ัน

10

ดวยน้ําสะอาด ซับใหแหงอยางนอยวันละ

2 ครั้ง เชา-เย็น

ขณะถายอุจจาระระมัดระวังไมใหสายสวน6.

ปสสาวะเปอนอุจจาระ ไมยกถุงปสสาวะ

สูงกวาเอวไมวางถุงกับพื้นหลังการ

ถายอุจจาระลางทําความสะอาดดวยสบู

และน้ําสะอาด และซับใหแหง

ถาปสสาวะออกนอย หรือไมออกและรูสึกวา7.

บริเวณหนาทองเหนือหัวหนาวโปงพอง

หรือเจ็บบริเวณทองนอยแสดงวาสายสวน

อุดตัน ใหรีบแจงเจาหนาที่

ถาพบวามีปสสาวะเปนเลือด ขุน ขน หรือ 8.

เปนหนองใหรีบแจงเจาหนาที่

ดื่มน้ําอยางนอยวันละ 2,000 - 3,000 ml. 9.

ถาไมมีขอจํากัดหรือ ขอหามจากแพทย

ลางมือใหสะอาดทุกครั้งหลังจับส่ิงของสกปรก 10.

หรือปนเปอนเชื้อโรค หรือหลังจากการ

เขาหองน้ําลางมือทุกครั้งกอนและหลังการสัมผัส

สายสวนปสสาวะหรือถุงปสสาวะ

10. การนําสายสวน

ปสสาวะออก

แจงผูปวยทราบ1.

ลางมือ กอนและหลังใหการพยาบาล 2.

เตรียมอุปกรณ ลางทําความสะอาดอวัยวะ 3.

สืบพันธุภายนอก

การจัดทานอนของผูปวยดังนี้ ผูปวยหญิงใหนอน4.

หงายชันเขา /ผูปวยชายใหนอนหงาย

สวมถุงมือสะอาด5.

ลางทําความสะอาดอวัยวะสืบพันธุภายนอก 6.

ดวยน้ําสบู

ใช Syringe 10 ml. ดูดน้ําออกจากลูกโปงของ 7.

สายสวนปสสาวะตามปริมาณน้ําที่ใสเขาไปใน

ลูกโปง (5-10 มล.) จากนั้นคอย ๆ ดึงสายสวน

ออกชา ๆ

สังเกตปลายสายสวน กรณีพบมีส่ิงคัดหลั่งที่ผิด8.

ปกติ ใหรายงานแพทยทันทีพรอมบันทึก

บันทึกปริมาณปสสาวะใน Urine bag 9.

เพื่อใหความรวมมือในการ

ปฏิบัติการ

นําสายสวนปสสาวะออกใหปฏิบัติ

เชนเดียวกับมาตรฐาน

การสวนปสสาวะโดยยึดหลัก

ปลอดเชื้อ

เอกสารไมควบคุม ใชเพื่อการสื่อสารและฝกอบรมเทาน้ัน

11

สังเกตและชวยเหลือใหผูปวยขับถายปสสาวะ 10.

ออกไดเองภายใน 6-8 ชม. หลังถอดสายสวนออก

5. ขอควรระวัง /ขอแนะนํา /สังเกตเพิ่มเติม ในขั้นตอนการสวนปสสาวะ ผูปวยที่แพ Sterile water ใหใช NSS แทน

6. การเฝาติดตามและการวัดกระบวนการ/การบริการหนวยงานจะกําหนดวิธีการและผูรับผิดชอบในการเฝาติดตามและการวัดกระบวนการ/การบริการ

ตามเวลาที่กําหนดอยางเหมาะสม และปฏิบัติการแกไข/ปองกันเมื่อผลการเฝาติดตามการวัดไมเปนไปตามที่คาดหวัง

7. Flow Chart กระบวนการ" ไมมี "

เอกสารอางอิง :

สุปาณี เสนาดิสัย และวรรณภา ประไพพานิช. การพยาบาลพื้นฐาน แนวคิดและการปฏิบัติ, กุมภาพันธ 2547. สมหวัง ดานวิจิตรชัย. วิธีปฏิบัติเพื่อการปองกันและควบคุมโรคติดเชื้อในโรงพยาบาล, มีนาคม 2548. โรงพยาบาลสุราษฎรธานี. วิธีปฏิบัติงานเรื่อง : การทําความสะอาดอวัยวะสืบพันธุภายนอก, มกราคม 2549