winstmaximalisatie leidt tot gedoe

8/7/2019 Winstmaximalisatie Leidt Tot Gedoe

http://slidepdf.com/reader/full/winstmaximalisatie-leidt-tot-gedoe 1/3

H

De laatste kersttoespraak van koningin Beatrix leek een waterscheidingte markeren tussen de voor- en tegenstanders van een grotere rol enbetekenis van de digitale informatie-uitwisseling. Het behaagde devorstin de verkilling en verharding in de maatschappij in causaalverband te brengen met de talrijke tweets, feeds en blogs die omvoorrang vechten op de pc-schermen. Gefundenes Fressen voor decolumnisten en commentatoren die de scherpte van hun pen in delaatste dagen van het afgelopen jaar niet wilden lenen voor debeoordeling van de kwaliteit van oliebollen.

Het rumoer rond de Koninklijke vermaningen

verstomde snel in de dagen die volgden.Hyvers en twitteraars logden weer vrolijk inen ook zij die hun communicatiekanalenniet via een toetsenbord openhouden, staak-ten de discussie. De overtuiging dat eenslim gebruik van de netwerken informatie-samenleving spectaculaire mogelijkhedenbiedt, hield in ieder geval moeiteloos standbij lifehacker, connector en resourcererMartijn Aslander (37) uit de stad Groningen.

Wie weinig houvast vindt in het rijtje profes-sies dat met de naam Martijn Aslander ver-

lijst met populaire sprekers in Nederland en

de agenda van Aslander vormt een indruk-wekkende afspiegeling van projecten waar-bij hij is betrokken. Welke fascinaties kentdeze veelgevraagde man die zich naar eigenzeggen het liefst bezighoudt met spelen,puzzelen en klooien?

Om maar eens met het auteurschap te be-ginnen: Martijn Aslander zit in de afron-dingsfase van een boek. Easycratie gaat hetheten en zowel de titel als de verschijnings-vorm zeggen iets over de richting van demissie waarop hij zich gestort heeft.Het boek is gratis te downloaden om de kansdat de boodschap wordt opgepakt zo grootmogelijk te maken. Aslander wil dingen inbeweging brengen en daarom experimen-teert hij met verschillende manieren van

verbinden, netwerken en informatie-uitwis-seling.Het scharnierpunt in zijn redeneertrant iseen onvoorwaardelijk vertrouwen in dekracht van ideeën. Het bij elkaar brengenvan informatie en ideeën ziet hij als zijndoel en een van de manifestaties daarvooris het podium van Toomler in Amsterdam.Met cabaretier Lebbis en medestander AnjaWassenaar werkt hij daar aan het project

Stand-up Inspiration. Samen aan de slagmet ideeën, gedachten en visies, bijeenge-bracht door kritische en enthousiaste den-kers. Een rauwe podiumformule met alleeneen zaaltje en een microfoon. Een perfectdecor voor originele denkers on stage.

Winstmaximalisatie leidttot gedoe en tot kramp

Martijn Aslander over de netwerken informatiesamenleving▲



Er is een tijd geweest datAslander werd benaderdvoor het houden van lezin-gen omdat ‘hij het zo leukkon zeggen’. De verzoekendie verraden dat hij vanwegedie kwaliteit werd uitgeno-digd, legt hij tegenwoordigterzijde. ‘Ik ben geen enter-tainer. Als ik gevraagd wordomdat de mensen een origi-nele visie willen horen opkwesties die in onze samen-leving onderhuids leven,kom ik graag. Veelal zijn hetbijeenkomsten van bedrijvenen van de overheid waar ikoptreed. Dat doe ik zonderenige vorm van voorberei-ding. In mijn beginfase pre-pareerde ik me eens op eenlezing en viel toen flauw alsgevolg van de spanning. Ikwil het graag goed doen enblijkbaar moet ik het daarbijniet hebben van een voorbe-

reiding. Daar ben ik dus meegestopt.’

Een notie waar hij tijdens zijnbijdragen op inspeelt, is hetdiffuse gevoel dat er op aller-lei gebieden iets wringt inonze samenleving. In hetonderwijs en de zorg loopthet niet zoals het zou moeten

lopen en mensen gaan opzoek naar een begin van ver-andering. ‘Blijkbaar ben ik degene die datbeginnetje van verandering kan bieden. Iksta stil bij verschijnselen, ik experimenteerermee en kijk hoe bepaalde zaken uitpakken.Met die intentie ben ik ook bezig met hetonderzoeken van de vraag hoe de theater-vorm anders ingezet kan worden dan voorvermaak alleen. Theater als draaischijf van

inspiratie, dat zou cool zijn.’Deze onorthodoxe benadering van actuelevraagstukken valt op en werkt onmisken-baar aanstekelijk. Wie geraakt wordt doorzijn visie ontkomt niet aan het loslaten vaneen aantal aannames dat improductief blijkt

met de middelen die hem daarbij ten dien-ste staan.‘Veel mensen hebben een verkeerde perceptievan de contouren van de informatie- en net-werksamenleving. Een goed zicht op deveranderende spelregels die daarbinnen gel-den, ontbreekt veelal. Zet al die veranderin-gen maar eens op een rijtje en er ontstaat

een fascinerend beeld van een nieuwe situ-

Het organiserend vermogenvan de samenleving wordt ergroter mee en politiek enoverheid hebben daar geenantwoord op. Grote concernsals oliemaatschappijen trou-wens ook niet.Kijk bijvoorbeeld eens naarde applicatie op I-phone diehet mogelijk maakt overalwaar je rijdt realtime de ben-zineprijs binnen te halen.Het besluit om ergens wel ofniet te tanken, wordt daar-mee een stuk simpeler.Of neem de gratis taxiappli-catie die je in staat stelt elketaxirit in Amsterdam snel teregelen en daar bovendieneen evaluatie aan koppelt.Binnen de kortste keren heeftiedere taxichauffeur daarmeeeen rating die voor de klantveelzeggend is. Slechtechauffeurs zullen hun ritjeseen stuk moeilijker binnen-

halen als deze applicatieeenmaal gemeengoed isgeworden.’Aslander ziet zichzelf niet alstrendwatcher. De kwalificatie‘expert in de netwerk- eninformatiesamenleving’ ismeer passend en vanuit diepositie volgt hij belangstel-lend de ingrijpende ontwik-

kelingen die hun staat vanrijpheid vroeger of later zul-

len bereiken. Met opvallend gemak rubri-ceert hij in rap tempo fenomenen zoals detoenemende focus op sociaal kapitaal, deverschuiving van de aandacht voor winstnaar waarde én de erosie van het consu-mentisme.‘Om gelukkig te zijn, heb je niet veel nodig.Mensen helpen liever dan dat ze geholpen wor-

den en het is juist die houding die ons stelsel-matig gelukkiger maakt. Twitter maakt duide-lijk hoeveel hulpvaardigheid er is, terwijl demogelijkheden om die hulp met technischemiddelen op de goede plaats te krijgen grootzijn. Op dat vlak is er enorm veel in beweging

● ‘Het is interessant te volgen hoe dingen gaan lopen als de geldfactor er eenmaal is

uitgesloopt.’

‘Alles hangt af



notarissen. De middleman wordt vervangendoor iets slimmers op het web. Je kunt hoogof laag springen maar thats it! Het principevan radicale transparantie doet zijn werk:als je niets toevoegt, val je door de mand.’

De spelregels zijn aan het veranderen en dekunst is - ook voor ondernemers - om daargoed mee om te gaan. Martijn Aslanderheeft er wel suggesties voor.

Hij noemt het voorbeeld van de Utrechtsebakker die op Twitter te kennen geeft opeen bepaald tijdstip warme croissants in deaanbieding te hebben. Als extra verkoop-stimulans meldt hij er ook nog eens bij dat

de eerste vijf gratis zijn. Sommige mensenabonneren zich erop en de bakker is bij elkeactie snel door zijn voorraad heen.Zo kan ook een ondernemer uit Harenzakendoen met afnemers in China of Zuid-Amerika.‘Realiseer je goed dat afstand geenissue meer is. Maar schuif wel een aantalaannames terzijde die niet kloppen zoalstwitter is niet handig, een website is moei-lijk, je komt nergens binnen et cetera.’

De vraag die iedere ondernemer zich zoumoeten stellen is: hoe blijf ik van waardevoor de klant? Om het antwoord op dievraag van de juiste context te voorzien, iseen kritische bezinning op de ongewenstedoelen, bijvoorbeeld winstmaximalisatie,volgens Aslander noodzakelijk. Te vaakplaatst een eenzijdige focus op dit aspectwaardevoller zaken buiten het gezichtsveld.

Aspecten als creëren, uitvinden en leren vanfouten zouden in zijn visie meer gewicht inde schaal moeten leggen. Daarnaast is meer

aandacht voor de waarde van het sociaalkapitaal meer dan gewenst.Hoe wrang ook, hij signaleert momenteeleen omgekeerde beweging in sectoren alshet onderwijs en de zorg. ‘In het bedrijfsle-ven is er traditioneel veel aandacht voor dewinstmaximalisatie. Dat leidt tot gedoe enuiteindelijk tot een soort van kramp. Helaasvinden deze concepten uit het bedrijfslevenook hun weg naar het onderwijs en de zorg.

Meer aandacht voor waarde zal tot heelandere uitgangspunten moeten leiden. Hetis interessant te volgen hoe de dingen gaanlopen als de geldfactor er eenmaal is uitge-sloopt. Dan wordt duidelijk dat het niet

moet gaan om transacties maar om verban-den. Met sociaal kapitaal krijg je vaak eer-der dingen voor elkaar dan met geld. Overgeld moeten mensen beslissen, er dient ver-antwoording over afgelegd te worden, alle-maal niet zo handig. Sociaal kapitaal is ver-ankerd in je zichtbaarheid, je reputatie enhet nadenken daarover leidt tot betere ant-woorden op de vraag hoe je van toege-voegde waarde blijft voor je klant.’

De combinatie van flexibiliteit, creativiteiten het op de juiste wijze gebruikmaken vande vrijwel ongelimiteerde mogelijkhedenvan de netwerken informatiesamenlevingbiedt ondernemers kansen die nu nog tevaak onbenut blijven. Voor de noordelijkeregio’s ziet Aslander onder meer interes-sante mogelijkheden voor toerisme, recre-atie en voor ambachtslieden die kleinschalig

produceren. Moesten zij zich eerder meldenmet hun spullen op de lokale rommelmarkt,nu ligt er een mondiale afzetmarkt voor hen

open. Stuk voor stuk sectoren die baat vin-den bij een intelligente omgang met debeschikbare technologie. Maar ook andereondernemingen zouden meer rekening kun-nen houden met de potentie van het net-werk. Hij noemt in dat verband het belangvan het ontginnen van de tweede laag vanhet netwerk.‘Veel bedrijven zijn zich niet bewust van dietweede laag. Ik bedoel daarmee de contac-

ten van jouw contacten. Terverduidelijking: als 400 men-sen deel uitmaken van je net-werk, dan zijn er 80.000 in detweede laag.’Het verwaarlozen of negeren

van dit soort feitelijkheden isschadelijk en onnodig bij eengoed gestructureerde netwerk-en informatiesamenleving. Enhoe zit het nu met de verkilling

en verharding van de samenleving door hetinternet? Martijn Aslander gelooft er nietsvan. ‘Die visie houdt alleen stand bij eenfragmentarisch wereldbeeld dat helaas instand wordt gehouden door de media. Alles

hangt af van met welke bril je naar de wer-kelijkheid kijkt.’

✒ Peter Riksma ❂ Karel Zwaneveld

‘Met sociaal kapitaal krijg je vaak eerder dingen voor

elkaar dan met geld’

winstmaximalisatie leidt tot gedoe

Documents