OSTEOLOGIA

Wprowadzenie

PODSTAWOWE INFORMACJE O KOŚCIACH

• Kość jest jedną z najmocniejszych substancji

biologicznych

• Szkielet jednak to mniej niż 20% masy ciała

SKŁAD TKANKI KOSTNEJ

• Kość składa się z:

– substancji mineralnych (hydroksyapatyt) do 50%

– organicznych — białek (kolagen)

KOLAGEN

Kolagen jest odpowiedzialny za

elastyczność i wytrzymałość.

NIEORGANICZNE SKŁADNIKI KOŚCI:

• 2 sole: fosfat wapnia i wodorotlenek wapnia

• małe ilości magnezu, fluoru, sodu

Minerały są odpowiedzialne za twardość

i zdolność do wytrzymywania nacisku.

FUNKCJE KOŚCI

Układ kostny jest strukturą żywą, zdolną do:

• wzrostu

• adaptacji

• naprawy

FUNKCJE KOŚCI

Podpieranie• kościec stanowi wewnętrzną podporę organizmu

Produkcja krwi• szpik kostny produkuje nową krew

Ochrona• otacza delikatne organy

Dźwignia• mięśnie poruszają kośćmi aby wywołać ruchy ciała

Zapasy minerałów• sole wapnia – 98%

• fosfor – 85%

FUNKCJE KOŚCI

Podstawowym

elementem

składowym układu

kostnego jest tkanka

kostna.

FUNKCJE KOŚCI

Układ kostny składa się ze:

• szkieletu

• chrząstek

• więzadeł

• tkanki łącznej

(stabilizacja/łączenie)

TKANKI WYSTĘPUJĄCE W KOŚCIACH

• szpik kostny

• tkanka nerwowa

• tkanka kostna

• tkanka łączna

• chrząstki

• naczynia krwionośne

• naczynia limfatyczne

RODZAJE TKANKI KOSTNEJ

• tkanka kostna gąbczasta substantia spongiosa

• tkanka kostna zbita substantia compacta

okostna/periosteumkość/os

śródkostna/endosteum

STRUKTURA KOŚCI GĄBCZASTEJ

beleczki

kostne/lamellae

przestrzenie

wypełnione

szpikiem kostnym

STRUKTURA KOŚCI GĄBCZASTEJ

przecięte beleczki

kostne

żółty szpik kostny

(tkanka

tłuszczowa)

STRUKTURA KOŚCI ZBITEJ

• Szlif kostny ukazujący osteony

osteon

kanał Haversa

• Szlif kostny ukazujący strukturę osteonu

kanał Haversa

blaszki

międzysystemowe

jamki kostne

STRUKTURA KOŚCI ZBITEJ

STRUKTURA KOŚCI ZBITEJ

• Szlif kostny ukazujący strukturę osteonu

jamka kostna/lacuna

kanaliki

kostne/canaliculi

TKANKI WYSTĘPUJĄCE W KOŚCIACH

okostna kanał Volkmanna

kanał Haversa

beleczki kostne

tkanki gąbczastej

jamki kostne

z osteocytami

kanaliki kostne

osteon

STRUKTURA KOŚCI ZBITEJ

RODZAJE KOMÓREK KOSTNYCH

• osteocyty

• osteoblasty

• osteoklasty

ODTWARZANIE KOŚCI

OSTEOKLASTY

OSTEOBLASTY

Osteoblasty formujące nową kość na powierzchni ubytku