Współpraca z rodzicami

sukcesem szkoły Autor: Joanna Dembowa

Prawa Człowieka

(w szczególności rodzica i dziecka) regulują:

Konstytucja RP

Art. 53

3. Rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania moralnego i religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami.

Art. 721. Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów

władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją.

Ustawa o systemie oświaty(z dnia 7 września 1991 r.)

Art. 1

System oświaty zapewnia w szczególności:

– wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny.Art. 18

Rodzice dziecka podlegającego obowiązkowi szkolnemu są obowiązani do:

1) dopełnienia czynności związanych ze zgłoszenie dziecka do szkoły,

2) zapewnienia regularnego uczęszczania dziecka na zajęcia szkolne,

3) zapewnienia dziecku warunków umożliwiających przygotowywanie się do zajęć szkolnych.

Ustawa o systemie oświatydaje rodzicom prawo do: udziału przedstawiciela rodziców w komisji

konkursowej wybierającej dyrektora szkoły (art. 36a ust.5, pkt. 2),

posiadania swoich przedstawicieli w krajowej, wojewódzkiej i lokalnych radach oświatowych (art. 45-49),

wyboru swoich przedstawicieli do składu rady szkoły (art. 51).

Rozporządzenie Ministra Edukacji i Sportu z dnia 7 września 2004 r.

daje rodzicom prawo do:

■ informacji o postępach, trudnościach w nauce oraz specjalnych uzdolnieniach ucznia,

■ informacji o przewidywanych semestralnych i rocznych ocenach klasyfikacyjnych z przedmiotów i z zachowania,

■ obecności rodziców (w charakterze obserwatorów) na egzaminie klasyfikacyjnym z przyczyn negatywnej oceny z przedmiotu uzyskanej w toku nauki.

KONWENCJA O PRAWACH DZIECKAprzyjęta przez ONZ dnia 20 listopada 1989 r. ratyfikowana 30 września 1991 r.

Art. 18

1. Państwa-Strony podejmą wszelkie możliwe starania dla pełnego uznania zasady, że oboje rodzice ponoszą wspólną odpowiedzialność za wychowanie i rozwój dziecka.

2. W celu zagwarantowania i popierania praw zawartych w niniejszej konwencji Państwa-Strony będą okazywały odpowiednią pomoc rodzicom (...) oraz zapewnią rozwój instytucji zakładów i usług w zakresie opieki nad dziećmi.

Europejska Karta Praw i Obowiązków Rodziców7. Rodzice mają prawo wpływać na politykę oświatową

realizowaną w szkołach ich dzieci. Rodzice mają obowiązek osobiście włączać się w życie szkół ich dzieci i stanowić istotną część społeczności lokalnej.

8. Rodzice i ich stowarzyszenia mają prawo wydawania opinii i przeprowadzania konsultacji z władzami odpowiedzialnymi za edukację (...). Rodzice mają obowiązek tworzyć demokratyczne, reprezentatywne organizacje na wszystkich poziomach. Będą one reprezentowały rodziców i ich interesy.

Europejska Karta Praw i Obowiązków Rodziców

9. (…) Rodzice mają obowiązek poświęcać swój czas i uwagę swoim dzieciom i ich szkołom tak, aby wzmocnić ich wysiłki skierowane na osiągnięcie określonych celów nauczania.

10. Rodzice mają prawo żądać od odpowiedzialnych władz publicznych wysokiej jakości usługi edukacyjnej. Rodzice mają obowiązek poznać siebie nawzajem, współpracować ze sobą i doskonalić swoje umiejętności „pierwszych nauczycieli” i partnerów w kontakcie: szkoła-dom.

Rada Rodziców

-„to demokratycznie wybrana grupa przedstawicieli rodziców, działająca według opracowanego regulaminu i wspierająca funkcjonowanie szkoły.”

Nowelizacja Ustawy o systemie oświaty z dnia 11 kwietnia 2007 r.(Dz. U. nr 80, poz. 542) wprowadza konieczność powołania w szkołach Rad Rodziców

Kompetencje Rady Rodziców

1.Uprawnienia związane z jakością nauczania opiniuje wybrane przez szkołę programy

nauczania i podręczniki, współdecyduje o wprowadzeniu dodatkowych

zajęć edukacyjnych, opiniuje program i harmonogram efektywności

kształcenia, np. starania o certyfikat ISO.

Kompetencje Rady Rodziców -cd

2. Zadania związane z wychowaniem uchwala w porozumieniu z Radą Pedagogiczną program wychowawczy i profilaktyki szkoły, opiniuje harmonogram poprawy efektywności

wychowania i bezpieczeństwa w danej placówce/szkole,

ustala w porozumieniu z dyrektorem wzór mundurkai sytuacji, w których nie obowiązuje noszenie jednolitego stroju.

Kompetencje Rady Rodziców -cd

3. Uprawnienia w zakresie polityki kadrowej może wnioskować o ocenę pracy

nauczyciela, opiniuje ocenę dorobku zawodowego

nauczyciela za okres stażu, może delegować swojego przedstawiciela

do zespołu odwoławczego oceny pracy nauczyciela.

Kompetencje Rady Rodziców -cd

4. Inne działania Rady Rodziców: opiniuje wniosek i wyraża zgodę na działalność

w szkole stowarzyszeń bądź organizacji pozaszkolnych (np. ZHP, ZHR, LOP, PCK),

wspiera (również finansowo) samorząd uczniowski i pomaga w organizowaniu akcji charytatywnych, aukcji,

organizuje różne formy pomocy dla uczniów, pomoc w organizowaniu wycieczek, zielonych szkół

itp.

5. Sprawy dotyczące finansów

Model współpracy Podejmowanie wspólnego dialogu, przy założeniu, że każdy ma

prawo do własnego zdania. Stosowanie rozwiązań uwzględniających dobro wszystkich, bez

trzymania się uparcie indywidualnych korzyści. Zgoda na wzajemną odpowiedzialność (rodziców i nauczycieli)

za jakość współpracy. Stosowanie demokratycznych metod negocjowania i

uzgadniania poglądów. Otwarte i systematyczne przekazywanie sobie informacji. Stworzenie przestrzeni (pomieszczenia) do spotkań rodziców i

nauczycieli i działalności Rady Rodziców.

Wpływ zaangażowania rodziców na skuteczną edukację:

osiągnięcia uczniów wzrastają proporcjonalnie do stopnia zaangażowania rodziców w życie szkoły,

wyniki sprawdzianów poprawiają się o 40% przy wysokim poziomie kontaktu rodziców ze szkołą,

szkoła uzyskuje wyższą pozycję w rankingach.

Współpraca z rodzicami – stan realny

słabe zainteresowanie rodziców problemami oświaty i szkoły, do której uczęszcza dziecko

nadmierne zaabsorbowanie rodziców kwestiami bezpieczeństwa dzieci, a słabe – nauczaniem

przekonanie rodziców o konieczności płatnego douczania dzieci (korepetycje) i minimalizacja oczekiwań wobec szkoły

nierzadko słabe kompetencje pedagogiczne, szczególnie młodych nauczycieli (lęk przed uczniami i rodzicami)

Postawy rodziców: 

ZAWSZE „PRZECIW” OBOJĘTNI ZAWSZE „ZA”

Oczekiwania rodziców wobec szkoły

Wyposażenia wychowanków w niezbędną wiedzę Bieżącej informacji o postępach i problemach

dziecka. Wskazówek w zakresie sposobów postępowania

rodzica wobec problemów dziecka. Fachowych porad w zakresie wychowania

i pokonywania trudności.

Oczekiwania rodziców wobec szkoły - cd

Wsparcia w pokonywaniu kłopotów dziecka, a nie obarczaniu odpowiedzialnością za nie.

Otwartości nauczycieli na sugestie i prośby rodziców.

Poszanowania prywatności.

Krytyczne uwagi nauczycieli wobec rodziców:

Bierność podczas zebrań. Niechęć podejmowania jakichkolwiek działań. Krytyka szkoły, podważanie autorytetu

nauczycieli, okłamywanie w zakresie niektórych form zachowań własnych dzieci.

Brak zainteresowania nauką w sytuacji, gdy dziecko osiąga pozytywne wyniki.

Jak aktywizować rodziców do współpracy z wychowawcą?

Wspólne rozwiązywanie problemów klasowych. Pomoc „trójki klasowej” w kontaktach z

„trudnymi rodzicami” oraz z uczniami sprawiającymi kłopoty wychowawcze.

Udział rodziców w takich formach pracy szkoły jak: wycieczki, lekcje otwarte, hospitacje diagnozujące, święta szkoły, przegląd twórczości uczniowskiej.

Podziękowania dla rodziców. Pozyskiwanie sponsorów spośród rodziców.

Narzędzia diagnostyczne wychowawcy

Kwestionariusz ankiety Kwestionariusz wywiadu Arkusz obserwacji Badania socjometryczne Testy

Recepta na dobrą współpracę z rodzicami Poznaj dziecko i jego środowisko rodzinne. Zapoznaj rodziców z prawami ich dzieci. Precyzyjnie formułuj myśli. Przemyśl formę i treść rozmowy, dobierając

odpowiedni czas i miejsce. Chcąc przekazać złe wiadomości o dziecku, zacznij

od wyszukania pozytywnych jego cech. Wszelkie wiadomości przekazuj w sposób spokojny,

zrozumiały dla rodziców. Nie myśl, że zawsze masz rację i, że wszystko wiesz.

Recepta na dobrą współpracę z rodzicami-cd Mów głośno i stanowczo o swoich

wymaganiach, oczekiwaniach, aby były one zrozumiałe dla rodziców.

Nie trzymaj się kurczowo utartych schematów.

Uważnie obserwuj, słuchaj, poszukuj. W przypadku krytyki ze strony rodziców

nie obrażaj się. Przemyśl, spokojnie przeanalizuj zarzuty.

Recepta na dobrą współpracę z rodzicami - cd

Na bieżąco monitoruj postępy dzieci, aby rodzic mógł być informowany o postępach i problemach dziecka.

Nigdy nie zostawiaj rodzica z problemem – zawsze oferuj pomoc, pokazując sposoby radzenia sobie z problemem.

Pamiętaj, że dystans między nauczycielem i rodzicem można zmniejszyć, wymaga to wiele trudu, ale pamiętaj, że zyskują tu przede wszystkim dzieci!

Dobre rady na udaną wywiadówkę

Najważniejszy jest wybór tematu Dobrze przemyśl cel, jaki chcesz osiągnąć Starannie przygotuj się pod względem

merytorycznym i organizacyjnym Zadbaj o dobrą atmosferę spotkania Na początku zebrania przedstaw jasno

rodzicom jego temat i cele

Dobre rady na udaną wywiadówkę - cd

Na forum wywiadówki o sukcesach ucznia mówimy imiennie, a o negatywach ogólnie i problemowo.

Najtrudniejsze sprawy dotyczące ucznia omawiamy szczerze i indywidualnie.

Największą uwagę przywiązujemy do spraw opiekuńczo-wychowawczych i dydaktycznych, a nie organizacyjnych i finansowych.

Wybierając metody pracy wykorzystaj, drogę przez różne kanały sensoryczne: wzrokowy, słuchowy, ruchowy.

Dobre rady na udaną wywiadówkę -cd

Postaraj się, aby z takiego spotkania rodzice wyszli z jakimś konkretnym materiałem w ręku (fragment artykułu, cytat, wskazówki do pracy z dzieckiem)

Nie naciskaj rodziców, aby wyciągali wnioski z waszych działań, raczej zachęcaj do swobodnych refleksji.

Dokonaj ewaluacji. Powróć do omawianych zagadnień na następnym zebraniu – w formie, jaką sama uznasz za przydatną.

Jak rozmawiać z rodzicem, czyli dobra komunikacja

Podkreśl mocne strony dziecka. Podawaj fakty - nie uogólniaj, nie oceniaj,

nie wracaj do zamierzchłej przeszłości, koncentruj się na aktualnie rozpatrywanej sprawie.

Krytykuj konkretne zachowanie, a nie dziecko jako osobę.

Jak rozmawiać z rodzicem…-cd

Przedstaw swoje osobiste ustosunkowanie do sytuacji.

Nie podawaj gotowych rozwiązań. Jednoznacznie określ swoje oczekiwania

wobec rodzica. Pozwól rozmówcy wypowiedzieć swoją

opinię.

Jak rozmawiać z rodzicem…-cd

Okaż zrozumienie dla niepokoju, zmartwienia, bezradności rodzica.

Mów o tym, co należałoby zrobić, a nie ograniczaj się do wymieniania przewinień.

Pamiętaj o komunikacji niewerbalnej

Podstawowe zasady komunikacji

1. Pierwsze wrażenie jest trwałe – trudno je zmienić. Ważne jest pierwsze:

20 słów 20 cm twarzy (uśmiech) Gesty

mowa ciała 55 %

słowa ton głosu

7% 38%

Podstawowe zasady komunikacji

2. Jak ubiorem wzbudzać zaufanie? schludne ubrania ważne drobiazgi kolory stonowane (kolor czerwony

przekazuje emocje, dodatki czerwone – wskazują na żywotność danej osoby).

Podstawowe zasady komunikacji

3.Punkt, na który patrzymy przy indywidualnych kontaktach

Podstawowe zasady komunikacji

4.Przy audytorium dzielimy salę na 4 części i skupiamy w każdym kwadracie trochę uwagi. Wszyscy uczestnicy otrzymali od nas w ten sposób uwagę.

Podstawowe zasady komunikacji

5. Organizacja przestrzeni

20%

10% 70%

Zerowe strefy w dogadywaniu się 0%

Ustawienie ławek podczas spotkania z rodzicami tradycyjne ( sprawdza się podczas wykładu)

Ustawienie ławek - cd

Podkowa (zmniejsza dystans ze słuchaczami)

Ustawienie ławek - cd

stół konferencyjny( wszyscy maja równe prawa podczas spotkania)

Ustawienie ławek - cd

Kwadrat ( zwiększa dystans, ale pozwala na prowadzenie dyskusji)

Źródła:

CODN „ Udział rodziców w życiu szkoły w ujęciu polskiego prawa oświatowego” Ewa Kosińska, Teresa Król

www.vulcan. edu.pl/rodzice/ „Wywiadówka inaczej. Poradnik nauczyciela

Wychowawcy” MEN 2007 Poradnik Wychowawcy. Wydawnictwo Rabe Warszawa

2000