wydział inżynierii Środowiska i geodezji prof. dr hab. inż ... ostrowski (ur w... · potrzeby w...
TRANSCRIPT
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
1 Warszawa 11.06.2015
prof. dr hab. inż. Krzysztof Ostrowski
Potrzeby w zakresie rozwoju kadr melioracyjnych
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
2
Zróżnicowane i skomplikowane zadania związane z gospodarką
wodną, w tym w zakresie melioracji wodnych i ochrony obszarów
wiejskich przed powodzią, wymagają zaangażowania
wyspecjalizowanej kadry inżynieryjno-technicznej posiadającej
uprawnienia do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w
budownictwie wodno-melioracyjnym.
Warszawa 11.06.2015
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
3
Natomiast w praktyce obserwuje się narastający ubytek
wysokokwalifikowanej kadry inżynierskiej posiadającej takie
uprawnienia.
Stan ten jest wielce niepokojący, ponieważ nie pozwoli na
utrzymanie odpowiednio wysokiego poziomu projektowania i
realizacji zadań w budownictwie wodnym i melioracyjnym. Dlatego
bardzo ważnym i pilnym do rozwiązania problemem jest
pozyskiwanie nowej kadry inżynierów z uprawnieniami.
Warszawa 11.06.2015
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
4
Do 1992 r. kształcenie kadry dla potrzeb gospodarki wodnej i melioracji
wodnych prowadziły:
wydziały melioracji wodnych
na uczelniach rolniczych oraz
wydziały budownictwa wodnego
na politechnikach
Uczelnie rolnicze w Warszawie, Wrocławiu, Poznaniu i Krakowie
profilowały typ inżyniera melioranta przygotowanego do ściślejszej
współpracy z rolnikiem, poprzez przekazywanie w programie kształcenia
wiedzy przyrodniczej.
Warszawa 11.06.2015
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
5
W wyniku reorganizacji szkolnictwa wyższego byłe wydziały
melioracji wodnych zmieniły swoje nazwy, które teraz nie są jednolite:
Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska SGGW Warszawa,
Wydział Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji UP Wrocław,
Wydział Melioracji i Inżynierii Środowiska UP Poznań,
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji UR Kraków.
Warszawa 11.06.2015
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
6
Na każdym z tych wydziałów utworzono kierunek studiów –
inżynieria środowiska,
który programowo i organizacyjnie na uczelniach rolniczych odpowiada
profilowi studiów na byłych wydziałach melioracji wodnych.
Warszawa 11.06.2015
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
7 Warszawa 11.06.2015
W celu poprawy sytuacji kadrowej, z inicjatywy Komitetów:
Gospodarki Wodnej, Inżynierii Lądowej i Wodnej oraz Melioracji i
Inżynierii Środowiska Rolniczego Polskiej Akademii Nauk, przy
współudziale przedstawicieli uczelni, instytutów naukowych,
administracji wodnej, biur projektowych, wykonawców, Polskiej Izby
Inżynierów Budownictwa oraz Stowarzyszenia Inżynierów i
Techników Wodnych i Melioracyjnych NOT, utworzono nowy kierunek
kształcenia o nazwie:
inżynieria i gospodarka wodna.
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
8 Warszawa 11.06.2015
Po raz pierwszy naboru kandydatów na kierunek
inżynieria i gospodarka wodna
dokonano w 2010 r. na Wydziale Inżynierii Kształtowania
Środowiska Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, a w 2011 r.
również na Wydziale Inżynierii Środowiska i Geodezji Uniwersytetu
Rolniczego w Krakowie. Obecnie kierunek ten prowadzony jest
również w Poznaniu, a od następnego roku akademickiego będzie
prowadzony na SGGW w Warszawie.
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
9 Warszawa 11.06.2015
Kształcenie na kierunkach:
• inżynieria środowiska,
• inżynieria i gospodarka wodna,
odbywa się dwustopniowo:
• stopień pierwszy – inżynierski,
• stopień drugi – magisterski.
Studia pierwszego stopnia trwają 3,5 roku (7 semestrów), a stopnia
drugiego 1,5 roku (3 semestry).
Po ukończeniu studiów pierwszego stopnia absolwent uzyskuje tytuł
zawodowy inżyniera, a po ukończeniu studiów drugiego stopnia tytuł
magistra inżyniera.
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
10 Warszawa 11.06.2015
Integralną częścią studiów na kierunkach inżynieria środowiska oraz
inżynieria i gospodarka wodna są ćwiczenia terenowe i praktyki
wakacyjne.
Studenci po trzecim roku odbywają czterotygodniową praktykę
produkcyjną w firmach wykonawczych, a w trakcie semestrów
uczestniczą w wyjazdowych ćwiczeniach terenowych na obiekty
hydrotechniczne.
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
11 Warszawa 11.06.2015
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury i Rozwoju
z dnia 11 września 2014 r. (Dz. U. z 24 września 2014 r. Poz. 1278)
w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie
absolwenci kierunku:
inżynieria środowiska,
po odbyciu wymaganej prawem praktyki zawodowej, mogą się ubiegać o
państwowe uprawnienia do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych
w budownictwie w specjalnościach:
instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych,
wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych
i
inżynieryjno hydrotechnicznej
bez ograniczeń.
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
12 Warszawa 11.06.2015
Natomiast absolwenci kierunku:
inżynieria i gospodarka wodna ,
oraz absolwenci byłych wydziałów
melioracji wodnych
po odbyciu wymaganej prawem praktyki zawodowej, mogą się ubiegać o
państwowe uprawnienia do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych
w budownictwie w specjalności:
inżynieryjno hydrotechnicznej
bez ograniczeń.
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
13 Warszawa 11.06.2015
Projekt nowej ustawy Prawo Wodne przewiduje zmiany kompetencyjne
związane z utrzymaniem urządzeń melioracji wodnych szczegółowych.
Dotychczasowe kompetencje jednostki samorządu terytorialnego
szczebla gminnego zostaną rozbudowane o nowe zadania dotyczące
utrzymania urządzeń melioracji wodnych szczegółowych.
Proponowane zmiany wymuszają odpowiednie podejście do
zapewnienia kadr mogących sprostać stawianym wymaganiom.
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
14 Warszawa 11.06.2015
Zgodnie z podziałem terytorialnym, w Polsce mamy 2479 gmin, w
których obecnie zatrudnionych jest około 811 osób z wykształceniem
branżowym (budownictwo wodne, melioracje i inżynieria środowiska),
z tego 78 osób ma wykształcenie średnie.
Statystycznie tylko w około jednej trzeciej gmin pracuje jeden
inżynier lub technik kompetentny do wykonywania zadań w zakresie
utrzymania urządzeń melioracji wodnych szczegółowych.
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
15 Warszawa 11.06.2015
Potrzeby w zakresie szkoleń i dokształcania kadry sygnalizuje 1282
gminy, a potrzeby kadrowe są określane na 1908 etatów.
Część gmin nie wykazuje potrzeb szkoleń i dokształcania kadry oraz
nie określa potrzeb kadrowych wskazując, że nie jest to możliwe ze
względu na brak informacji o ostatecznym kształcie opracowywanego
Prawa Wodnego.
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
16 Warszawa 11.06.2015
Dla określenia perspektywicznych potrzeb kadrowych miarodajnym
punktem odniesienia wydają się być dane z 1981 r. W tamtym czasie
statystycznie w każdej gminie pracował jeden meliorant, ponadto w
około 20% gmin oprócz melioranta zatrudniony był również łąkarz. W
perspektywie nowego Prawa Wodnego, przywrócenie takiego stanu
byłoby uzasadnione, ale wiązałoby się z koniecznością zatrudnienia
1668 meliorantów i to niezależnie od istnienia spółki wodnej na terenie
gminy.
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
17 Warszawa 11.06.2015
Poza potrzebami kadrowymi w pionie administracyjnym szczebla
gminnego należy jeszcze uwzględnić konieczność zabezpieczenia kadr
w pionach: inwestycyjnym, projektowym, wykonawczym i
eksploatacyjno-utrzymaniowym urządzeń wodno-melioracyjnych.
Znaczące potrzeby kadrowe, trudne obecnie do oszacowania, mogą
wystąpić w pionie eksploatacji i utrzymania urządzeń wodno-
melioracyjnych, gdy po wprowadzeniu nowego Prawa Wodnego
zaczną się odradzać spółki wodne.
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
18 Warszawa 11.06.2015
W kontekście przedstawionych danych rozwiązania w zakresie
przygotowania kadr na potrzeby gospodarowania wodami na
obszarach wiejskich należy podzielić na doraźne i perspektywiczne.
W działaniach doraźnych należałoby się skoncentrować na
uzupełnianiu ubytków kadrowych obecnie już występujących i
przewidywanych w najbliższych pięciu latach. Szacunek ilościowy
niezbędnego zatrudnienia inżynierów w tym okresie należy ocenić na
około 500 osób w skali kraju, co średnio rocznie daje 100
pracowników.
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
19 Warszawa 11.06.2015
Uwzględniając potrzebę uzupełnienia kadry inżynieryjnej w każdej
gminie do stanu zapewniającego jednego inżyniera melioranta w
perspektywie 20 lat, należałoby zatrudniać dodatkowo rocznie około
100 osób, zakładając, że w tym czasie część pracujących inżynierów
odejdzie na emeryturę.
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
20 Warszawa 11.06.2015
Obecnie łącznie na czterech byłych wydziałach melioracji wodnych
kierunek inżynieria środowiska kończy w trybie stacjonarnym i
niestacjonarnym około 600 osób w każdym roku. Ponadto za rok na
rynku pracy pojawią się pierwsi absolwenci kierunku inżynieria i
gospodarka wodna.
Te ilości absolwentów przygotowanych do pracy w branży wodno-
melioracyjnej będą wystarczające. Nie ma więc potrzeby powoływania
dodatkowych kierunków studiów kształcących kadrę inżynierską dla
potrzeb melioracji wodnych.
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
21 Warszawa 11.06.2015
Na wykształcenie takiej liczby inżynierów należy jednak ponieść
określone nakłady.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
z dnia 8 lutego 2012 r. w sprawie sposobu podziału dotacji z budżetu
państwa dla uczelni publicznych i niepublicznych (Dz. U. z dnia 22
lutego 2012 r.) koszt wypromowania jednego magistra inżyniera
szacuje się na 40 000 złotych.
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
22 Warszawa 11.06.2015
W celu spełnienia powyższych warunków niezbędne jest podjęcie
następujących działań:
1. Poparcie inicjatywy powołania Rady Interesariuszy przy Wydziałach, na
których prowadzone są kierunki studiów kształcące kadrę na potrzeby
gospodarowania wodami na obszarach wiejskich i rekomendowanie do
jej składu przedstawicieli: organów samorządu terytorialnego,
pracodawców, stowarzyszeń zawodowych, przedsiębiorców i instytucji
finansowych. Rada Ineresariuszy, jako organ opiniodawczy i doradczy
Wydziału, będzie mogła wpływać na kształtowanie programu studiów,
dostosowując go do potrzeb gospodarki.
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
23 Warszawa 11.06.2015
2. Opracowanie zasad odbywania praktyk zawodowych przez
studentów w firmach wykonawczych, a w szczególności motywowanie
przedsiębiorców do przyjmowania praktykantów.
3. Prowadzenie przez pracowników uczelni oraz doświadczonych
praktyków, szkoleń zainteresowanych grup społecznych w celu
podniesienia ich świadomości w zakresie podstaw działania i
utrzymania w stanie sprawności technicznej urządzeń gospodarki
wodnej i melioracji wodnych.
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
24 Warszawa 11.06.2015
4. Zapewnienie fachowego nadzoru nad utrzymaniem urządzeń
melioracji wodnych szczegółowych oraz skuteczne egzekwowanie
obowiązku ich konserwacji przez użytkowników.
5. Odrodzenie spółek wodnych oraz poprawy efektywności ich
działania, w tym egzekucji składek członkowskich.
6. Stworzenie warunków podnoszących atrakcyjność zawodu,
zwłaszcza przez odpowiednią gratyfikację finansową, aby większa
ilość absolwentów podejmowała pracę związaną z gospodarowaniem
wodą na obszarach wiejskich.