Wykluczenie finansowe:czy to groźne?

Gdy przestaniemy spłacać długi, wierzyciele na pewno postarają się powiadomić o tym fakcie wszelkie możliwe instytucje. To zamyka nam drzwi do nowych pożyczek, ale także innych produktów i usług finansowych. Nasze życie będzie o wiele trudniejsze.

Mądry kredyt – jak uniknąć pętli kredytowejProjekt dofinansowany ze środków w Narodowego Banku Polskiego

Więcej informacji o ekonomii na: www.nbportal.pl

Odcinek4dzi siej szych cza -sach mo gło bysię wy da wać, żekon to w ban ku,kar ta płat ni cza

w port fe lu czy pła ce nie ra chun -ków przez in ter net to rze czyoczy wi ste. Jak wynika z danychNBP, kon ta nie ma pra wie 23proc. oby wa te li na sze go kra ju, a60 proc. nie ma kar ty. Wie lu znich uwa ża, że za ra bia za ma ło,aby ta kie „fa na be rie” by ły im docze goś po trzeb ne. Ale spo ra licz -ba tych lu dzi zo sta ła wy rzu co na zsys te mu ze wzglę du na nie spła co -ne dłu gi. Sy tu acja, w ja kiej sięzna leź li, okre śla na jest ja ko wy -klu cze nie fi nan so we.

Po pad nię cie w dłu gi nie jest jed -nak je dy ną przy czy ną fi nan so we -go wy klu cze nia. W Pol sce głów -nym po wo dem ta kie go sta nu rze -czy są nie ste ty zbyt ni skie do cho -dy. We dług Eu ro sta tu, 32 proc. Po -la ków cier pi na nie do sta tek, a 17proc. ży je po ni żej gra ni cy ubó -stwa. Ich szan se na uzy ska nie nie -wiel kiej na wet po życz ki w ban kusą zni ko me. Czę sto re zy gnu ją zkon ta w ban ku, aby za osz czę dzićkil ka zło tych na opła tach za je gopro wa dze nie. To po cią ga za so bąna stęp ne trud no ści – je śli jużopła ca ją ra chun ki, mu szą ko rzy -stać z droż szych niż prze le wyform go tów ko wych. A nie mo gącprzed sta wić ban ko wych wy cią -

gów, ma ją kło po ty rów nież z za -ku pa mi na ra ty.Wbrew obie go wej opi nii, naj bar -dziej za gro żo ną wy klu cze niem fi -nan so wym gru pą spo łecz ną nie sąwca le eme ry ci. Ich do cho dy sąwpraw dzie ni skie (śred nia eme ry tu -ra to 1200 – 1500 zł), ale przy naj -mniej re gu lar ne. W naj gor szej sy tu -acji są ro dzi ny wie lo dziet ne i dzie ci,a tak że lu dzie cho rzy, nie peł no -spraw ni i bez dom ni.Ko lej ną, ro sną cą gru pą osób wy klu -czo nych fi nan so wo są dość mło dzi,na ogół do brze wy kształ ce ni lu dzie,któ rzy po pa dli w fi nan so we ta ra pa -ty. Wie lu z nich nie mia ło żad nychoszczęd no ści, co mie siąc kon su mu -jąc ca łe do cho dy. (W Pol sce żad -nych oszczęd no ści nie po sia da 60proc. oby wa te li). W ich przy pad ku po wta rza się tensam sche mat: za cią gnę li wy so kiekre dy ty – na miesz ka nia, sa mo cho -dy, me ble, za gra nicz ne wa ka cje lubin ne luk su so we do bra, po czym na -gle stra ci li pra cę. Bez do cho dów nieby li w sta nie spła cać rat. W po dob -nej sy tu acji mo gli też się zna leźćprzed się bior cy, któ rzy po nie śliznacz ne stra ty w biz ne sie. Ko lej nepo wo dy to nie ocze ki wa ne po gor -sze nie sy tu acji ży cio wej – cho ro ba,wy pa dek i utra ta zdol no ści do pra -cy bądź roz wód i ko niecz ność po -dzia łu ma jąt ku.Nie ste ty, wie le osób, zbyt opty mi -stycz nie oce nia jąc swe szan se naszyb kie zna le zie nie no we go za trud -nie nia lub od bu do wa nie fir my, ra -to wa ło się za cią ga niem no wych po -ży czek na spła tę star szych długowal bo do opo ru ob cią ża ło swo je kar -ty kre dy to we. Tak stra te gia po wo -

do wa ła, że pę tla za dłu że nia za ci ska -ła się co raz cia śniej. Wreszcie koń -czy ły się możliwości dalszegozapożyczania się, do drzwi pu kałko mor nik, a oni sa mi tra fia li do re -je strów dłuż ni ków ze wszyst ki miprzy kry mi te go kon se kwen cja mi. Trze ba bo wiem pa mię tać, że wy -klu cze nie fi nan so we to nie tyl konie moż ność za cią gnię cia kre dy tuczy ogra ni cze nia za ku pów. Ma onoswo je da lej idą ce kon se kwen cje.Oso ba nie po sia da ją ca kon ta ban -ko we go ma więk sze trud no ści zezna le zie niem pra cy. Ja ko bez ro bot -na nie od pro wa dza skła dek naswo ją przy szłą eme ry tu rę, maogra ni czo ny do stęp do opie ki zdro -wot nej, któ ra tyl ko w teo rii jestbez płat na, mu si zre zy gno wać z do -dat ko we go za bez pie cze nia przy -szło ści, ja kim jest po li sa ubez pie -cze nio wa.In nym aspek tem zja wi ska wy klu -cze nia jest geo gra ficz na nie do stęp -ność usług fi nan so wych. Do ty czyona przede wszyst kim miesz kań -ców ma łych miej sco wo ści al bo pe -

ry fe ryj nych dziel nic miast, gdziebra ku je od dzia łów ban ków. Częstojest tam gorszy do stęp do in ter ne tu,co utrudnia ko rzy sta nie z ban ko wo -ści elek tro nicz nej.In nym, nie co ła god niej szym, wa -rian tem wy klu cze nia jest gor szetrak to wa nie tych klien tów, któ ry -mi bank z przy czyn ko mer cyj nychnie jest za in te re so wa ny. Po le ga toprzede wszyst kim na po bie ra niu odnich wyż szych opłat i pro wi zji, abyw ten spo sób znie chę cić do ko rzy -sta nia z usług. War to też zwró cić uwa gę pro -blem sza rej stre fy. Wie le osób mawpraw dzie spo re do cho dy, ale niechcąc pła cić po dat ków, ukry wa jeprzed pań stwem i nie lo ku je wsys te mie ban ko wym. Ta me to dama jed nak krót kie no gi – do cho -dy do dys po zy cji mamy wpraw -dzie wyż sze, ale skut ki są bardzoprzy kre. Kontrola skarbowa nieśpi, a podatek od dochodow znieujawnionych źródel wynosi aż75 proc.

Do ro ta Ban dur ska

n sty tu cja upa dło ści kon su -menc kiej zo sta ła wpro wa -dzo na, aby za po biec fi nan -

so we mu oraz spo łecz ne mu wy -klu cze niu osób nad mier nie za -dłu żo nych. Jej za sa dy okre śla jąprze pi sy za war te w usta wiePra wo upa dło ścio we i na praw -cze, któ re we szły w ży cie 31mar ca 2009 r.O tym, czy dłuż nik mo że ogło sićupa dłość, de cy du je sąd wy łącz -nie na je go wnio sek. To zna czy,że wie rzy cie le nie ma ją ta kiejmoż li wo ści. Dla nich jest prze wi -dzia na eg ze ku cja przez ko mor ni -ka. Ale na ta ki wy rok są du mo żeli czyć wy łącz nie oso ba, któ ra sta -ła się nie wy pła cal na wsku tekwy jąt ko wych i nie za leż nych odniej oko licz no ści, ta kich jak nie -za wi nio ne zwol nie nie z pra cy

czy cho ro ba. Nie mo gą na to miastubie gać się o nią oso by, któ re za -dłu ża ły się, wie dząc, że nie bę dąw sta nie spła cić tych zo bo wią zańal bo sa me ode szły z pra cy. Niemoż na rów nież ogło sić upa dło ściosób, wo bec któ rych w cią gu 10lat po prze dza ją cych zło że niewnio sku już pro wa dzo no po stę -po wa nie upa dło ścio we. Ta kiwnio sek moż na zresz tą skła daćraz na 10 lat.Ogło sze nie upa dło ści, a na wetsprze daż ca łe go ma jąt ku dłuż ni -ka nie ozna cza jed nak, że wszyst -kie dłu gi znik ną. Sąd okre ślaplan spła ty dłu gów oraz usta la,ja ka ich część bę dzie umo rzo na.Okres spła ty mo że trwać do pię -ciu lat. W tym cza sie upa dły coro ku mu si skła dać są do wi spra -woz da nia z re ali za cji te go pla nu.

Do pie ro po je go wy ko na niu po -stę po wa nie zo sta je za koń czo ne,a po zo sta łe dłu gi umo rzo ne.Naj bar dziej do tkli wym aspek tempo stę po wa nia upa dło ścio we gojest utra ta miesz ka nia al bo do -mu. One zo sta ją sprze da ne. Je śli

dłuż nik tam miesz kał, z kwo tyuzy ska nej ze sprze da ży do sta niepie nią dze na opła ce nie czyn szuprzez 12 mie się cy. Ten prze pisjest zresz tą głów nym po wo demma łej po pu lar no ści upa dło ścikon su menc kiej. W 2009 r. zgło -

szo no nie speł na ty siąc wnio -sków, a sąd ogło sił ją w za le d wie14 przy pad kach. W Sej mie jestjuż jed nak pro jekt usta wy zmie -nia ją cej te za sa dy.W okre sie spła ty dłu gów upa dłynie mo że do wol nie dys po no waćty mi pie niędz mi, któ re mu po zo -sta ną. Nie wol no mu do ko ny waćza ku pów na ra ty ani z od ro czo nąpłat no ścią, mo że ku po wać tyl koto, co jest nie zbęd ne do utrzy ma -nia sie bie i ro dzi ny. Czy li – do zwo -lo ne jest ku po wa nie je dze nia,ubra nia, przy bo rów szkol nych iśrod ków czy sto ści, ale nie sa mo -cho du czy wy ciecz ki za gra nicz nej.Wnio sek o upa dłość skła da się wsą dzie re jo no wym wła ści wymdla miej sca za miesz ka nia. Opła tawy no si 200 zł.

Do ro ta Ban dur ska

Wyjściem może być upadłość Od 2009 r. osoby, które są niewypłacalne, mogą ogłosić upadłość. To lepsze niż komornik, bo w kieszeni zostają pieniądze na przeżycie

W

źródło: NBP

Rodzaje wykluczenia finansowego

Wykluczenie finansowe

Wykluczenie płatnicze

Wykluczenie inwestycyjne

Wykluczenie ubezpieczeniowe

Wykluczenie oszczędnościowe

Wykluczenie emerytalne

Wykluczenie kredytowe

Długi w rękach sądu. Upadłośc to utrata samodzielności w podejmowaniu decyzji

Praca to towar deficytowy. Utrata zarobków może spowodować wykluczenie finansowe

I