Publiczne Gimnazjum nr 1 w Żarach

RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ

Wymaganie:

Szkoła wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem

ich indywidualnej sytuacji

Zespół ewaluacyjny:Marta CendryBarbara LniakMaria Rak Aneta Szakoła

Żary, 22.06.2016

WprowadzeniePrezentowany raport jest rezultatem ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej

w Gimnazjum nr 1 w Żarach przez powołany w tym celu zespół, zgodnie z rozporządzeniem MEN z dnia 6 sierpnia 2015r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek. Ewaluacja dotyczyła wymagania - Szkoła wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. Charakterystyka wymagania na poziomie wysokim:

W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacji w odniesieniu do każdego ucznia.Szkoła lub placówka pomaga przezwyciężyć trudności ucznia wynikające z jego sytuacji

społecznej. W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom.Charakterystyka wymagania na poziomie podstawowym:

W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia.Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do potrzeb każdego ucznia.

Celem ewaluacji było:• Pozyskanie informacji na temat poziomu realizacji wymagania• Dostarczenie zainteresowanym podmiotom (tj. nauczycielom, dyrekcji szkoły)

informacji o skuteczności podjętych działań• Sformułowanie wniosków i rekomendacji, które będą stanowiły podstawę

działań mających na celu zwiększenia wśród nauczycieli świadomości znaczenia zadań stawianych przed nimi przez wymaganie

Kryteria ewaluacji:• Nauczyciele rozpoznają potrzeby każdego ucznia;• Nauczyciele uwzględniają zróżnicowane potrzeby rozwojowe uczniów;• Szkoła organizuje warunki do wyrównywania braków i zaległości oraz rozwoju

zainteresowań i uzdolnień adekwatnie do potrzeb uczniów;• Szkoła organizuje pomoc w specyficznych trudnościach w nauce;

Pytania kluczowe:• W jaki sposób nauczyciele rozpoznają potrzeby i możliwości każdego ucznia?• Jakie działania nauczycieli potwierdzają uwzględnianie zróżnicowanych

potrzeb rozwojowych uczniów?• Czy szkoła organizuje warunki do wyrównywania braków i zaległości oraz

rozwoju zainteresowań i uzdolnień?• Jakie formy pomocy organizuje szkoła w specyficznych trudnościach w nauce?• Czy uczniowie odnoszą sukcesy edukacyjne na miarę swoich możliwości?• Czy szkoła pomaga przezwyciężyć trudności ucznia wynikające z jego sytuacji

społecznej?

Obszar badania: W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia

Wszyscy nauczyciele biorący udział w badaniu prowadzą działania mające na celu rozpoznanie możliwości edukacyjnych i potrzeb rozwojowych swoich uczniów.

Podstawowymi źródłami informacji o możliwościach i potrzebach uczniów są: analiza opinii i orzeczeń poradni psychologiczno-pedagogicznej, obserwacje uczniów w różnych sytuacjach, wymiana informacji między nauczycielami uczącymi w danym oddziale i wychowawcą, a także pedagogiem i psychologiem szkolnym oraz innymi specjalistami (surdopedagog, logopeda), badania ankietowe uczniów, analiza wyników

nauczania, rozmowy z nimi i ich rodzicami (co potwierdza 43% ankietowanych rodziców – nauczyciele rozmawiają z nimi często). Około 11% nauczycieli (ankieta rodziców) nie rozmawia z rodzicami o możliwościach i potrzebach ich dzieci, a 45% rozmawia z nimi rzadko. (wykres 1)

W opinii 47,6% uczniów w szkole zwraca się uwagę na ich potrzeby i zainteresowania, ponad 31% jest przeciwnego zdania. (wykres 2)

Najważniejszymi potrzebami rozwojowymi gimnazjalistów wg ankietowanych pedagogów są: zapewnienie harmonijnego rozwoju intelektualnego, rozwoju społecznego, znajomość i rozumienie obowiązujących norm i zachowań społecznych, rozwijanie zainteresowań, talentów, kształtowanie osobowości, odniesienie sukcesu, potrzeba pozytywnych wzorców, przynależności do grupy, akceptacji, bliskości, wsparcia, bezpieczeństwa, zdrowego stylu życia, potrzeba ruchu fizycznego, swobodnego komunikowania się w języku obcym.

Obszar badania: Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia.

Ponad 70% uczniów uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych odbywających się w szkole. (wykres 3).

Najwięcej uczniów korzysta z zajęć dydaktyczno- wyrównawczych (53.3%), zajęć rozwijających zainteresowania. (wykres 4) Chętni uczniowie mogą korzystać z zajęć na basenie czy strzelnicy. W szkole jest jednak ponad 28% uczniów, którzy nie uczestniczą w żadnych zajęciach pozalekcyjnych.

Potwierdza to ankieta przeprowadzona wśród rodziców, którzy twierdzą, iż znają ofertę edukacyjną zajęć pozalekcyjnych odbywających się w szkole (87,23%) oraz że ich dziecko z nich korzysta (78%). (tabela 1)Czy znają Państwo ofertę edukacyjną zajęć pozalekcyjnych odbywających się w szkole?Tak 123 87,23%Nie 15 10,64%Nie interesuję się tym 2 1,42%Czy Pani/Pana dziecko uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych?Tak 110 78,01%Nie 25 17,73%Nie wiem 7 4,96% Jeśli uczestniczy, to w jakich?Zajęcia dydaktyczno – wyrównawcze

82 58,16%

Przedmiotowe koła zainteresowań

23 16,31%

Zajęcia sportowe 23 16,31%Zajęcia artystyczne 5 3,55%Zajęcia z pedagogiem 17 12,06%Zajęcia z psychologiem 6 4,26%Zajęcia rewalidacyjne 2 1,42%Koło regionalne 0 0%Koło teatralne 7 4,96%Koło szachowe 4 2,84%Koło wokalne 1 0,71%Koło turystyczne 1 0,71%Koło filmowe 0 0%Inne 2 1,42%

Szkoła tworzy ofertę zajęć dodatkowych kierując się potrzebami uczniów wynikającymi z ankiet, ich zainteresowań, opinii i orzeczeń poradni, wyników egzaminu gimnazjalnego, osiągnięć szkoły m.in. w zawodach sportowych.

Uczniowie ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi mogą liczyć na pomoc w formie zajęć tworzonych po analizie opinii i orzeczeń poradni psychologiczno-pedagogicznej (zajęcia wspierające rozwój ucznia o charakterze korekcyjno-kompensacyjnym, rewalidacyjne, z logopedą i surdopedagogiem, zajęcia o charakterze terapeutycznym i socjoterapeutycznym, terapia wspierająca rozwój ucznia), indywidualizację na lekcjach oraz dostosowanie wymagań edukacyjnych, a także zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze. W bieżącym roku szkolnym 13 uczniów uczęszczało na zajęcia rewalidacyjne, 23 - o charakterze terapeutycznym i socjoterapeutycznym, a 37 o charakterze korekcyjno-kompensacyjnym. 87 uczniów regularnie korzystało z zajęć dydaktyczno-wyrównawczych. Pomoc ta jest udzielana ze względu na dysleksję/dysgrafię/dyskalkulię, niepełnosprawność intelektualną, autyzm, zespół Aspergera oraz trudności w nauce.

Oferta zajęć pozalekcyjnych prowadzonych w szkole jest dostosowana do potrzeb oraz zainteresowań uczniów w ocenie ponad 70% z nich. 25% uczniów jest odmiennego zdania. (wykres 5) Podobnie jest z oceną ilości zajęć: dla prawie 76% jest ona wystarczająca, a dla nieco ponad 24% nie. (wykres 6)

Zapytani o zajęcia, których nie ma w szkole, a w których chcieliby uczestniczyć tylko 42% z nich udzieliło odpowiedzi wymieniając: taniec, fotografię, języki obce

inne od nauczanych, siatkówkę, koszykówkę, siłownię, sporty walki, zajęcia kulinarne, tenis, zumbę, dziennikarstwo, kosmetologię.

Również zdaniem prawie 80% rodziców zajęcia pozalekcyjne są dostosowane do potrzeb ich dziecka (Wykres 7).

Jednocześnie ponad 84% nauczycieli ocenia, iż uczniowie chętnie korzystają z zaproponowanej oferty zajęć. (wykres 8)

W wyniku rozpoznania potrzeb i możliwości uczniów, nauczyciele wskazują na konieczność: wspierania uczniów w trudnej sytuacji, indywidualizacji nauczania, stosowania adekwatnych form, metod pracy i środków dydaktycznych dostosowanych do możliwości uczniów, stawiania większych wymagań uczniom zdolnym i ambitnym, monitorowania postępów uczniów, branie pod uwagę wysiłku włożonego przez ucznia, stosowania metod aktywizujących, stosowania pozytywnych wzmocnień, zachęcania do działań artystycznych, działalności w wolontariacie, organizowania zajęć dodatkowych i udziału w konkursach przedmiotowych, projektach, uroczystościach i imprezach szkolnych oraz akcjach w środowisku lokalnym, tworzenia przyjaznej atmosfery na lekcji, stosowania narzędzi TIK w pracy z uczniami, stwarzania możliwości osiągania sukcesu.

W celu rozwijania zainteresowań uczniów i wspomagania dzieci i młodzieży szkoła i poszczególni nauczyciele współpracują z różnymi instytucjami: ZPPP PŻ, OT Profil, ŻDK, PSE Narodowy Teatr Edukacji, Wydział Spraw Społecznych oraz MKRPA w Urzędzie Miejskim, Caritas, MOPS, Sąd Rejonowy w Żarach, PCPR, UKS Promień Żary, Agros Żary, wydawnictwa szkolne, PTTK, klub turystyki aktywnej ,,Ryś'' w Żarach, Miejska Biblioteka Publiczna, ZZO w Marszowie, Żarski Dom Kultury, Muzeum Śląsko-Łużyckie, Szkoła Muzyczna Żary, MOSiR, LOK, policja, Forum Młodych Lewiatan działające przy Fundacji Przedsiębiorczość.

Efektami prowadzonej współpracy wymienianymi przez nauczycieli są: realizacja SPPB, SPP, SPW, udział w programach artystycznych środowiska lokalnego, budowanie pozytywnego wizerunku szkoły w środowisku, udział w konkursach, edukacja teatralna, wycieczki i warsztaty, diagnozowanie uczniów pod względem przyczyn występowania trudności edukacyjnych i uzyskanie wskazówek do pracy z nimi, informacje na temat sytuacji domowej wychowanka, współpraca w przygotowaniu planów i działań treningowych – sport, przeprowadzenie egzaminów próbnych i diagnoz przedmiotowych, współorganizacja imprez np. z MBP,,Z książką w plecaku'', pomoc uczniom będącym w trudnej sytuacji, spotkania ze specjalistami dla uczniów, rodziców i nauczycieli.

W wymaganiu "Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji " w odniesieniu do poziomu wysokiego zebrano następujące dane świadczące o działaniach szkoły:Obszar badania: W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia.

Działania nauczycieli indywidualizujące proces edukacyjny mają charakter powszechny - 100% nauczycieli dostosowuje metody i formy pracy z uczniem do jego indywidualnych potrzeb i w większości są adekwatne do potrzeb oraz możliwości uczniów.

W gimnazjum nauczyciele indywidualizują proces nauczania uwzględniając potrzeby uczniów poprzez: zadawanie pytań skierowanych do konkretnych uczniów, naprowadzanie na właściwy tok myślenia, dostosowanie czasu i tempa nauki, stopniowanie trudności zadań do indywidualnych możliwości uczniów, stosowanie pracy w parach w celu wzajemnego wspierania się uczniów, dobieranie odpowiednich uczniów do pracy w grupach, dawanie możliwości wyboru tematyki pracy, udzielanie wskazówek jak się uczyć, wykonywanie ćwiczeń na wychowaniu fizycznym na miarę możliwości uczniów. Ponadto, nauczyciele motywują uczniów do angażowania się w proces uczenia się przyjazną i życzliwą atmosferą, chwaleniem ich działań, odnoszeniem się do doświadczeń, wiadomości i zainteresowań uczniów, stosując metody aktywizujące, korzystając z multimediów, przygotowując karty pracy, specjalne ćwiczenia dla uczniów z dysfunkcjami, biorąc pod uwagę pomysły i inicjatywy uczniów, udzielając informacji zwrotnej na temat osiągnięć, organizując pomoc koleżeńską.

Nauczyciele dostrzegają skuteczność swoich działań (100% ankietowanych) podając następujące ich efekty: zaangażowanie uczniów na lekcjach, poprawa ocen niedostatecznych, pozytywne wyniki nauczania, wysokie wyniki z egzaminu gimnazjalnego klas trzecich oraz diagnoz przedmiotowych, postępy w zdobywanych wiadomościach i umiejętnościach, odnoszenie przez uczniów sukcesów na miarę swoich możliwości, udział w imprezach szkolnych i pozaszkolnych, sukcesy w różnych konkursach, większa motywacja do nauki, unikanie niepowodzeń edukacyjnych, zaangażowanie i systematyczna praca dużej grupy uczniów, wiara w własne możliwości.

Również rodzice uczniów wymieniają działania szkoły służące zaspokojeniu indywidualnych potrzeb ich dzieci:Jakie działania podejmuje szkoła, aby zaspokoić indywidualne potrzeby uczniów?Zajęcia rozwijające zainteresowania 66 46,81%Zajęcia dydaktyczno – wyrównawcze 112 79,43%Pomoc wychowawcy 76 53,90%Pomoc psychologa/pedagoga 76 53,90%Indywidualne konsultacje z nauczycielami

65 46,10%

Motywowanie do nauki 30 21,28%

Docenianie pracy ucznia 38 26,95%Indywidualne podejście do ucznia 33 23,40%Inne 0 0%

Obszar badania: Szkoła pomaga przezwyciężyć trudności uczniów wynikające z ich sytuacji społecznej

Szkoła podejmuje adekwatne działania służące przezwyciężaniu trudności uczniów. W celu przezwyciężania trudności wynikających ze społecznej sytuacji uczniów szkoła:• zapewnia pomoc/porady pedagoga, psychologa szkolnego• współpracuje z Ośrodkiem Pomocy Społecznej (pozyskiwanie informacji o sytuacji domowej uczniów, dożywianie dzieci w szkole)

• współpracuje z Sądem (Wydział Rodzinny i Nieletnich oraz innymi instytucjami wspierającymi dziecko i rodzinę np. PCPR, OIK

• organizuje doraźną pomoc dla uczniów znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej

• organizuje akcje np. świąteczne paczki na rzecz dzieci znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej

W przekonaniu 44% rodziców szkoła rzadko korzysta z ich wiedzy na temat dziecka i jego sytuacji społecznej, prawie 40% uważa, iż korzysta często, a prawie 11% - nigdy.Czy Pani/Pana zdaniem szkoła korzysta z Państwa wiedzy na temat dziecka i jego sytuacji społecznej?Często 56 39,72%Rzadko 62 43,97%Nigdy 15 10,64%

Również w opinii prawie 43% uczniów szkoła nie interesuje się ich sytuacją domową, ponad 28% jest odmiennego zdania, prawie 29% uczniów nie ma zdania w tej sprawie. (wykres 9)

Obszar badania: W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom

Uczniowie mogą liczyć w szkole na wsparcie większości nauczycieli – ponad 60% oraz wychowawcy – ponad 70% odpowiedzi uczniów. (wykres 10, 11)

Nauczyciele, w opinii 53% uczniów na większości i wszystkich lekcjach wierzą w ich możliwości oraz mówią im, że mogą nauczyć się nawet trudnych rzeczy – 57,3%. W opinii pozostałych uczniów ww. sytuacje nie mają miejsca (Wykres 12,13).

Spośród ankietowanych rodziców, 84% deklaruje otrzymywanie wsparcia od wychowawców, a 69% od nauczycieli zawsze, gdy jest taka potrzeba.Nauczyciele uczący moje dziecko, służą mi radą i wsparciem w sytuacjach trudnych dla mojego dzieckaTak 43 30,50%Raczej tak 54 38,30%Raczej nie 14 9,93%Nie 4 2,84%Nie mam zdania 10 7,09%Nie ma takiej potrzeby 6 4,26%Wychowawca służy mi radą i wsparciem w sytuacjach trudnych dla mojego dzieckaTak 71 50,35%Raczej tak 47 33,33%Raczej nie 2 1,42%Nie 0 0%Nie mam zdania 6 4,26%Nie ma takiej potrzeby 7 4,96%

Około 5% rodziców nie ma potrzeby otrzymywania wsparcia w sytuacjach trudnych dla dziecka od nauczycieli i wychowawcy.

Jednocześnie prawie 87% rodziców uważa, iż wsparcie otrzymywane przez ich dziecko w szkole odpowiada jego potrzebom. (wykres 14)

Wnioski wynikające z przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania:• Szkoła prowadzi systematyczne działania mające na celu rozpoznanie

możliwości psychofizycznych oraz potrzeb rozwojowych swoich uczniów. • Oferta zajęć pozalekcyjnych prowadzonych w szkole jest dostosowana do

potrzeb większości uczniów. • Działania nauczycieli indywidualizujące proces edukacyjny mają charakter

powszechny i w większości są adekwatne do potrzeb oraz możliwości uczniów.• Szkoła podejmuje adekwatne działania służące przezwyciężaniu trudności

uczniów. • Uczniowie i rodzice mogą liczyć w szkole na wsparcie większości nauczycieli. • Rodzice oraz uczniowie gorzej oceniają zainteresowanie szkoły ich sytuacją

społeczną.

REKOMENDACJE1. W dalszym ciągu indywidualizować pracę z uczniami stosownie do ich możliwości i potrzeb wzbogacając ją o nowe narzędzia, metody i formy. 2. Monitorować ofertę zajęć pozalekcyjnych, dostosowując ją do zainteresowań i potrzeb uczniów.

3. Podjąć w większym stopniu działania mające na celu rozpoznanie sytuacji domowej/społecznej uczniów; włączyć rodziców/opiekunów w planowanie pracy z uczniem korzystając z ich wiedzy na temat dziecka.4. Promować działania szkoły/ofertę zajęć pozalekcyjnych wśród rodziców i wychowanków podkreślając ich pozytywny wpływ na rozwój zainteresowań naukowych, artystycznych i sportowych oraz przełożenie na osiągnięcie sukcesu szkolnego na miarę indywidualnych możliwości dziecka.

sporządziłaAneta Szakoła