J. Wilkin - Ekonomia

WZROST I ROZWÓJ GOSPODARCZY

WNE UW

J. Wilkin - Ekonomia

PLAN WYKŁADU

I. TERMINOLOGIA

II. PRZEGLĄD STANU FAKTYCZNEGO

III. CZYNNIKI WZROSTU GOSPODARCZEGO

IV. MODELE WZROSTU GOSPODARCZEGO

V. WZROST GOSPODARCZY A DOBROBYT

J. Wilkin - Ekonomia

WZROST GOSPODARCZY A ROZWÓJ GOSPODARCZY

Wzrost gospodarczy: Proces powiększania efektów gospodarowania, wyrażający się przede wszystkim w zwiększaniu Produktu Krajowego Brutto

Produkt Krajowy Brutto – wartość nowo wytworzonych dóbr i usług w danej gospodarce narodowej w ciągu roku

Rozwój gospodarczy: złożony proces gospodarczo-społeczny, przejawiający się w przemianach strukturalnych gospodarki oraz poprawie najważniejszych wskaźników charakteryzujących warunki życia społeczeństwa. Syntetycznym wskaźnikiem rozwoju jest stosowany przez UNDP tzw. Wskaźnik Rozwoju Społecznego (HDI – Human Development Index)

J. Wilkin - Ekonomia

KLASYFIKACJE KRAJÓW (pod względem rozwoju)

- rozwinięte vs. nierozwinięte/rozwijające się/zacofane

- uprzemysłowione vs. nieuprzemysłowione

- Pierwszy, Drugi, Trzeci Świat

- Północ vs. Południe

- bogate vs. biedne

J. Wilkin - Ekonomia

II. PRZEGLĄD STANU FAKTYCZNEGO

Stopa wzrostu gospodarczego w wybranych krajach (2000-2004)

Kraj 2000 2001 2002 2003 2004 Średnia

Argentyna -1 -4 -11 9 9 0.4

Bangladesz 6 5 4 5 6 5.2

Chiny 8 8 8 9 10 8.6

Etiopia 6 9 2 -4 13 5.2

Francja 4 2 1 0 2 1.8

Niemcy 3 1 0 0 2 1.2

Polska 4 1 1 4 5 3

Rosja 10 5 5 7 7 6.8

USA 4 1 2 3 4 2.8

Źródło: Obliczenia własne w oparciu o Bank Światowy (2005).

J. Wilkin - Ekonomia

II. PRZEGLĄD STANU FAKTYCZNEGO

Ewolucja PKB w krajach postsocjalistycznych (1990-2004)

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

3,00

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

Post-socialist countries ofEurope and Asia

Central and EasternEurope (incl. Balticrepublics)

Former Soviet republics(excl. Baltic republics)

Źródło: Obliczenia własne w oparciu o Bank Światowy (2002, 2005).

J. Wilkin - Ekonomia

II. PRZEGLĄD STANU FAKTYCZNEGO

Wybrane wskaźniki rozwoju gospodarczego (2001)

Kraj PKB per capita ($,PPP)

Średnia dług. życia

% analfabetów pow. 15 lat

HDI

Argentyna 12 090 74 3 0.842

Bangladesz 1 650 61 59 0.470

Chiny 3 940 70 17 0.718

Etiopia 660 42 63 0.321

Francja 24 470 79 b.d. 0.924

Niemcy 25 010 77 b.d. 0.921

Polska 9 030 73 0 0.828

Rosja 8 030 66 1 0.775

USA 34 260 77 b.d. 0.934

Źródło: Human Development Report (2002).

J. Wilkin - Ekonomia

Wybrane wskaźniki rozwoju -2004Kraje HDI Dł. życia PKB, $ PKB-HDI

Norwegia 0,965 79,6 38 454 3

Islandia 0,960 80,9 33 051 3

Australia 0,957 80,6 30 331 11

Irlandia 0,956 77,9 38 827 -1

Szwecja 0,951 80,3 29 541 11

Kanada 0,950 80,2 31 263 4

Japonia 0,949 82,2 29 951 11

USA 0,948 77,5 39 676 -6

Szwajcaria 0,947 80,7 33 040 -3

Holandia 0,947 78,7 31 789 -1

Polska (37) 0,862 74,6 12 974 11

J. Wilkin - Ekonomia

III. CZYNNIKI WZROSTU

I. ZASOBY NATURALNE

II. CZYNNIKI OSOBOWE

III. CZYNNIKI KAPITAŁOWE

IV. CZYNNIKI INSTYTUCJONALNE

J. Wilkin - Ekonomia

IV. MODELE WZROSTU

I. MODEL HARRODA-DOMARA

Y = K × 1/k

gdzie:

Y – produkt krajowy brutto

K – kapitał

k – kapitałochłonność

J. Wilkin - Ekonomia

IV. MODELE WZROSTU

I. MODEL HARRODA-DOMARA cd.

Y = K × 1/k

gdzie:

Y – wzrost produktu krajowego brutto

K – przyrost kapitału (= inwestycje)

k – kapitałochłonność

J. Wilkin - Ekonomia

IV. MODELE WZROSTU

I. MODEL HARRODA-DOMARA cd.

Y/Y = K/Y × 1/k

gdzie:

Y/Y – stopa wzrostu produktu krajowego brutto

K/Y – stopa inwestycji

k – kapitałochłonność

J. Wilkin - Ekonomia

IV. MODELE WZROSTU

II. MODEL SOLOWA

Y = f(K, L, A)

gdzie:

Y – produkt krajowy brutto

K – kapitał

L – siła robocza (praca)

A – efektywność wykorzystania czynników produkcji (technologia)

J. Wilkin - Ekonomia

IV. MODELE WZROSTU

II. MODEL SOLOWA cd.

Y/Y = a + WK×rK + WL×rL

gdzie:

Y/Y – stopa wzrostu produktu krajowego brutto

a – parametr efektywności wykorzystania czynników produkcji

WK (WL) – proporcja dochodu przypadająca na kapitał (pracę)

rK (rL) – stopa wzrostu kapitału (pracy)

J. Wilkin - Ekonomia

IV. MODELE WZROSTU

Źródła wzrostu PKB w USA w latach 1929-1982

Źródło wzrostu Udział (%)

Wzrost zatrudnienia 32

Wzrost wydajności pracy 68

w tym:

postęp techniczny 28

wzrost kapitału 19

edukacja 14

wzrost skali produkcji 9

lepsza alokacja zasobów 8

ochrona środowiska i zasobów pracy

-9

Źródło: Denison, 1985.

J. Wilkin - Ekonomia

V. WZROST A DOBROBYT

WZROST GOSPODARCZY A REDYSTRYBUCJA DOCHODÓW

GRANICE WZROSTU (wg. Raportów dla Klubu Rzymskiego)

J. Wilkin - Ekonomia

Ewolucja struktury gospodarki -200 lat(3 sektory: rolnictwo, przemysł, usługi )

Przemysł

Usługi

Rolnictwo

J. Wilkin - Ekonomia

Pytania problemowe

Wyjaśnij różnice między pojęciem wzrostu i rozwoju gospodarczego

W jaki sposób możemy mierzyć wzrost i rozwój gospodarczy?

Jak przebiega ewolucja znaczenia różnych czynników wzrostu gospodarczego?

Klasyczne modele wzrostu gospodarczego Wykorzystanie Human Development Index

dla mierzenia i porównywania rozwoju gospodarczego