yНЭ: 600₮ Хямралыг “зүсэх” ipoЭнэ гурван нам 9 сүүлийн...

12
онцлох ЦАГ АГААРЫН ДЭЛГЭРЭНГYЙ МЭДЭЭЛЛИЙГ 7 ДУГААР НҮҮРЭЭС УНШИНА УУ. Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана © улс төр Ерөнхийлөгч нҮБ-ын Ерөнхий санал шүүмжлэлд Монгол Улсын байр суурийг илэрхийлнэ. УИх-ын гишүүд оюутолгойн гэрээний хэрэгжилтийн асуудлаар асуулга тавив. цэцийн дунд суудлын хуралдаанаар Сонгуулийн тухай хуулийг хэлэлцэнэ. Ардчилсан намын хувьд 2017 он шинэчлэлийн жил байх болно. Монгол-Энэтхэгийн парламен- тын бүлгийн даргаар нь УИХ-ын гишүүн Б.Ундармааг сонгожээ. эдийн засаг Монголын хөрөнгийн зах зээлийн үнэлгээ 1.37 их наяд төгрөгтэй тэнцлээ. Гадаад валютын дуудлага худалдаанд Монголбанк оролцсонгүй. хүнсний ногооны үнэ наймдугаар сард 18.6 хувиар буурчээ. Аж үйлдвэрийн салбарын борлуулалтын 61.4 хувийг гадаад зах зээлд борлуулжээ. 10 компани хөрөнгө оруулал- тын менежментийн ажиллагаа явуулах зөвшөөрөл авав. нийгэм хэнтий аймгийн отрын бүсэд 600 мянга орчим мал өвөлжүүлэх санал иржээ. хотын дарга С.Батболд утааны асуудлыг шийдэх бүх боломжийг хайж байна гэв. Монгол Улсын 202 , гадаадын 11 иргэнд тавьсан хилийн хоригийг цуцаллаа. Газар тариалангийн бүс нутгаар цочир хүйтрэхийг анхаарууллаа. дэлхий Европын холбоо Крымд бол- сон сонгуулийг хүлээн зөвшөө- рөхөөс татгалзав. Франц улс авлигын хэрэгт сэжиглэгдэж буй хятад иргэнийг БНХАУ-д хүлээлгэн өглөө. Германчууд христосын ардчилсан холбоо сонгуульд ялагдсан бурууг Меркельд тохов. Умард Солонгос пуужингийн хөдөлгүүрийг амжилттай турш- лаа. хар салхинаас болж Японд 250 мянган айл цахилгаангүй боллоо. Цаг агаар улаанБаатар 2016.09.21 Бага зэргийн Бороотой YНЭ: 600₮ ZASAG.CO 2016.09.21, лхагва ~ №202 (480) бҮРЭЛДЭхҮҮН коМпАНИ аМ.ДОЛЛар ЮаНЬ рУБЛЬ 4771 2.61% 97.740 0.025% 2247.52 336.93 34.75 ЗЭС 5-ЧИНгИС БОНД 1315.70 0.22% 819.75 0.27% 90.040 0.053% аЛТ MSE ALL 10-ЧИНгИС БОНД 00480 Монголын хөрөнгийн бирж дээр дотоодын хоёр компани энэ онд багтаж хувьцаа гаргахаар болсон нь үнэт цаасны зах зээлд шинэ мэдээ болоод байна. 11 Б.Ганбаяр / ЗГМ© 17° хямралаас гарахын тулд улстөржих хэрэггүй Засгийн газар Эдийн засгийн хүндрэлийг даван туулах тусгайлсан хөтөлбөр гаргана. > 2 Дөнгөлүүлсэн нөөц Монголын хамгийн үнэтэй программ хангамж нэг тэрбум төгрөгийн үнэтэй. >5 С.Зоригт: Би амьдрал дээр яг эсрэгээрээ хүн Хүний итгэлийг алдахгүй дааж явбал олны танил байх сайхан. > 4 Бүгд найрамдахчуудаас хамаарах песогийн ханш Мадурогийн мэдэгдэл газрын тосны үнийг өсгөв Хямралыг “зүсэх” IPO ЗГМ ~ THE OFFICIAL GAZETTE ~ ~ THE OFFICIAL GAZETTE ~ НИйТЛЭЛЧИйН БУЛаН Ялалт байгуулсан Путины төрх Нярайн айдас 3 Кэтрин Хилл Сонгуульд бахдам ялалт байгуулсан ОхУ-ын Ерөнхий- лөгч владимир Путин гайхмаар амгалан байна. Ням гарагт болсон сонгуулиар эрх баригч Нэгдмэл Орос нам ОхУ-ын Төрийн Дум буюу парламентын доод танхимын нийт суудлын дөрөвний гурвыг авлаа. Тус улсын тархай бутархай либерал сөрөг хүчин ганц ч суудал авч дөнгөсөнгүй. харин ОхУ-ын Коммунист нам, үндсэрхэг либерал ардчилсан нам, төвч зүүний Шударга Орос нам шинэ Дум-д суудал эзэлж чадлаа. Энэ гурван нам 9 сүүлийн таван жилд Кремлийн эзэн, эрх баригч намд туслах үүрэг гүйцэтгэж ирсэн юм. Парламентын нийт суудлын 76 хувийг гартаа оруулсан Нэгдмэл Орос нам эдүгээ дээрх гурвын оролцоогүйгээр Үндсэн хуульд өөрчлөлт оруулах эрхтэй болж байна. Сонгуулийн дүнг ердөө л “Сайн” хэмээн үнэлсэн ноён Путин баярласан царай ч гаргасангүй. ОхУ-ын иргэд гаднын дарамт шахалт, эдийн засгийн хүндрэл тулгарсан нөхцөлд тогтвортой байдлыг илүүд үзлээ хэмээн тэрбээр дүгнэв. Энэ өвөл улаан бурхан өвчин дахин дэгдэх таамгийг ДЭМБ- ын шинжээчид хэлж байгаа. Бараг устчихаад байсан өвчин дахин сэргэж, монголчуудын хувьд том хохирол амсуулж буй. Ийн хэлэхийн учир нь, улаан бурхан өвчний уршгаар 0-1 насны 88 нярай эндсэн гэх мэдээллийг өнгөрсөн дөрөвдүгээр сард эрүүл мэндийн байгууллагаас өгч байв. аливаа Б.гандолгор @gandolgorZGM халдварт өвчний тархалтын давтамж багаар бодоход гурван жил үргэлжилдэг гэж үздэг юм билээ. Тэгэхээр энэ өвөл улаан бурхан өвчин дахиад дэгдэх нь бараг баталгаатай болов уу. Тиймээс дархлаажуулалтад идэвхтэй хамрагдахаас эхлээд урьдчилан сэргийлэх тал дээр анхаарах хэрэгтэй болох нь. Манай улсын хүн амын 95 хувьд нь улаан бурхны дархлаа тогтсон гэдэг ч үнэндээ энэ тооцоолол эргэлзээ төрүүлдэг. Өнгөрсөн жил 30 орчим мянган хүн улаан бурхнаас өвчилсөн гэсэн барагцаа тоо бий. Ердөө таван хувь нь вакцин хийлгээгүй байсан гэхэд өмнөх жилийн байдлаар тахал мэт айдас төрүүлсэн эл өвчний дэгдэлт хөл хорио тогтоох хэмжээнд хүртэл өндөр байлаа. ДЭМБ-ын шинжээчдийн таамгаар улаан бур- хан энэ өвөл дахин дэгдэх нь

Upload: others

Post on 08-Feb-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: YНЭ: 600₮ Хямралыг “зүсэх” IPOЭнэ гурван нам 9 сүүлийн таван жилд Кремлийн эзэн, эрх баригч намд туслах

онцлох

ЦАГ АГААРЫН ДЭЛГЭРЭНГYЙ МЭДЭЭЛЛИЙГ 7 ДУГААР НҮҮРЭЭС УНШИНА УУ.

Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана ©

улс төрЕрөнхийлөгч нҮБ-ын Ерөнхий санал шүүмжлэлд Монгол Улсын байр суурийг илэрхийлнэ. УИх-ын гишүүд оюутолгойн гэрээний хэрэгжилтийн асуудлаар асуулга тавив.цэцийн дунд суудлын хуралдаанаар Сонгуулийн тухай хуулийг хэлэлцэнэ. Ардчилсан намын хувьд 2017 он шинэчлэлийн жил байх болно.Монгол-Энэтхэгийн парламен -тын бүлгийн даргаар нь УИХ-ын гишүүн Б.Ундармааг сонгожээ.

эдийн засагМонголын хөрөнгийн зах зээлийн үнэлгээ 1.37 их наяд төгрөгтэй тэнцлээ. Гадаад валютын дуудлага худалдаанд Монголбанк оролцсонгүй. хүнсний ногооны үнэ наймдугаар сард 18.6 хувиар буурчээ.Аж үйлдвэрийн салбарын борлуулалтын 61.4 хувийг гадаад зах зээлд борлуулжээ.10 компани хөрөнгө оруу лал-тын менежментийн ажиллагаа явуулах зөвшөөрөл авав.

нийгэмхэнтий аймгийн отрын бүсэд 600 мянга орчим мал өвөлжүүлэх санал иржээ. хотын дарга С.Батболд утааны асуудлыг шийдэх бүх боломжийг хайж байна гэв. Монгол Улсын 202 , гадаадын 11 иргэнд тавьсан хилийн хоригийг цуцаллаа. Газар тариалангийн бүс нутгаар цочир хүйтрэхийг анхаарууллаа.

дэлхийЕвропын холбоо Крымд бол-сон сонгуулийг хүлээн зөвшөө-рөхөөс татгалзав. Франц улс авлигын хэрэгт сэжиглэгдэж буй хятад иргэнийг БНХАУ-д хүлээлгэн өглөө. Германчууд христосын ардчил сан холбоо сонгуульд ялагд сан бурууг Меркельд тохов. Умард Солонгос пуужингийн хөдөлгүүрийг амжилттай турш-лаа. хар салхинаас болж Японд 250 мянган айл цахилгаангүй боллоо.

Цаг агаар

улаанБаатар2016.09.21

Бага зэргийн Бороотой

YНЭ: 600₮

zasag.co

2016.09.21, лхагва ~ №202 (480)

бҮРЭЛДЭхҮҮНкоМпАНИ

аМ.ДОЛЛар ЮаНЬ рУБЛЬ

47712.61%

97.7400.025%

2247.52 336.93 34.75

ЗЭС 5-ЧИНгИС БОНД

1315.700.22%

819.750.27% 90.040

0.053%

аЛТMSE ALL 10-ЧИНгИС БОНД

0 0 4 8 0

Монголын хөрөнгийн бирж дээр дотоодын хоёр компани энэ онд багтаж хувьцаа гаргахаар болсон нь үнэт цаасны зах зээлд шинэ мэдээ болоод байна. 11

Б.Ганбаяр / ЗГМ©

17°

хямралаас гарахын тулд улстөржих хэрэггүйЗасгийн газар Эдийн засгийн хүндрэлийг даван туулах тусгайлсан хөтөлбөр гаргана. > 2

Дөнгөлүүлсэн нөөц

Монголын хамгийн үнэтэй программ хангамж нэг тэрбум төгрөгийн үнэтэй. >5

С.Зоригт: Би амьдрал дээр яг эсрэгээрээ хүнХүний итгэлийг алдахгүй дааж явбал олны танил байх сайхан. > 4

Бүгд найрамдахчуудаас хамаарах песогийн ханш

Мадурогийн мэдэгдэл газрын тосны үнийг өсгөв

Хямралыг “зүсэх” IPO

ЗГМ

~ T H E o F F I c I a L g a z E T T E ~~ T H E o F F I c I a L g a z E T T E ~

НИйТЛЭЛЧИйН БУЛаН

Ялалт байгуулсан Путины төрх

Нярайн айдас

3

Кэтрин ХиллСонгуульд бахдам ялалт

байгуул сан ОхУ-ын Ерөнхий-лөгч владимир Путин гайхмаар амгалан байна. Ням гарагт болсон сонгуулиар эрх баригч Нэгдмэл Орос нам ОхУ-ын Төрийн Дум буюу парламентын доод танхимын нийт суудлын дөрөвний гурвыг авлаа. Тус улсын тархай бутархай либерал сөрөг хүчин ганц ч суудал авч дөнгөсөнгүй.

харин ОхУ-ын Коммунист нам, үндсэрхэг либерал ардчилсан нам, төвч зүүний Шударга Орос нам шинэ Дум-д суудал эзэлж чадлаа. Энэ гурван нам 9

сүүлийн таван жилд Кремлийн эзэн, эрх баригч намд туслах үүрэг гүйцэтгэж ирсэн юм. Парламентын нийт суудлын 76 хувийг гартаа оруулсан Нэгдмэл Орос нам эдүгээ дээрх гурвын оролцоогүйгээр Үндсэн хуульд өөрчлөлт оруулах эрхтэй болж байна. Сонгуулийн дүнг ердөө л “Сайн” хэмээн үнэлсэн ноён Путин баярласан царай ч гаргасангүй. ОхУ-ын иргэд гаднын дарамт шахалт, эдийн засгийн хүндрэл тулгарсан нөхцөлд тогтвортой байдлыг илүүд үзлээ хэмээн тэрбээр дүгнэв.

Энэ өвөл улаан бурхан өвчин дахин дэгдэх таамгийг ДЭМБ-ын шинжээчид хэлж байгаа. Бараг устчихаад бай сан өвчин дахин сэргэж, монгол чуудын хувьд том хохирол амсуулж буй. Ийн хэлэхийн учир нь, улаан бурхан өвчний урш гаар 0-1 насны 88 нярай эндсэн гэх мэдээллийг өнгөрсөн дөрөвдүгээр сард эрүүл мэндийн байгууллагаас өгч байв. аливаа

Б.гандолгор @gandolgorZGM

халд варт өвчний тархалтын давтамж багаар бодоход гурван жил үргэлжилдэг гэж үздэг юм билээ. Тэгэхээр энэ өвөл улаан бурхан өвчин дахиад дэгдэх нь бараг баталгаатай болов уу. Тиймээс дархлаажуулалтад идэвхтэй хамрагдахаас эхлээд урьдчилан сэргийлэх тал дээр анхаарах хэрэгтэй болох нь. Манай улсын хүн амын 95 хувьд нь улаан бурхны дархлаа тогтсон гэдэг ч үнэндээ энэ тооцоолол эргэлзээ төрүүлдэг. Өнгөрсөн жил 30 орчим мянган хүн улаан бурхнаас өвчилсөн гэсэн барагцаа тоо бий.

Ердөө таван хувь нь вакцин хийлгээгүй байсан гэхэд өмнөх жилийн байдлаар тахал мэт айдас төрүүлсэн эл өвчний дэгдэлт хөл хорио тогтоох хэмжээнд хүртэл өндөр байлаа.

ДЭМБ-ын шинжээчдийн таамгаар улаан бур-хан энэ өвөл дахин дэгдэх нь

Page 2: YНЭ: 600₮ Хямралыг “зүсэх” IPOЭнэ гурван нам 9 сүүлийн таван жилд Кремлийн эзэн, эрх баригч намд туслах

Улс төр

2 ЗаСгИйН гаЗрыН МЭДЭЭ 2016.09.21, лхагва ~ №202 (480)

тоДрУУлГА & ЗАлрУУлГА

Уншигч та манай сонины мэдээ, нийтлэл, сурвалжлагатай холбоотой тодруулж, залруулах шаардлагатай

санал, хүсэлт байвал

[email protected]

Утас: 99901526 хаягаар бидэнтэй холбогдоно уу.

Б.Ганбаяр / ЗГМ©

» ЕрөнхИйлөГчНҮБ-ын 71 дүгээр чуулганы Ерөнхий санал шүүмжлэлд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж оролцохоор Нью-Йорк хотноо очжээ. Тэрбээр олон улсын харилцааны тулгамдсан асуудлаар Монгол Улсын байр суурийг илэрхийлж, төр засгаас хэрэгжүүлж буй гадаад бодлогын зорилт, тэргүүлэх чиглэл, нийгэм эдийн засгийн хэрэгжүүлж буй арга хэмжээ, үйл ажиллагааг танилцуулах аж. Мөн уур амьсгалын өөрчлөлтийн асуудлаарх “Парисын хэлэлцээр”-ийг хүчин төгөлдөр болгохыг уриалсан өндөр түвшний арга хэмжээнд оролцоно.

» УУлЗАлтУИХ-ын дарга М.Энхболд Хоккайдо-Монголын эдийн засгийн харилцааг дэмжих нийгэмлэгийн тэргүүн Ц.Такэбэ тэргүүтэй төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзав. Тус нийгэмлэгийн Монгол Улсад ажиллаж байгаа айлчлалын үр дүнд хоёр орны эдийн засаг, бизнесийн харилцаа идэвхжин, хөрөнгө оруулалт нэмэгдүүлэх, мөн хоёр талын бизнес эрхлэгчид харилцан ашигтай хамтрах өргөн боломж нээгдэнэ хэмээн үзэж байгаа аж.

» ЗАСГИйн ГАЗАр Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат Арабын Нэгдсэн Эмират улсын Ерөнхийлөгчийн зөвлөх Шейх Султан бин Халифа бин Зиад Аль-Нахяаныг хүлээн авч уулзлаа. Энэ үеэр хоёр орны аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх, улс хооронд шууд нислэг эхлүүлэх саналтай байгаагаа Ерөнхийлөгчийн зөвлөх илэрхийлэв.

» ПАрлАМЕнтГар аргаар ашигт малтмал олборлогч иргэдийн нийгмийн болон эдийн засгийн баталгааг сайжруулах зорилгоор УИХ-ын гишүүн Т.Аюурсайхан Гар аргаар ашигт малтмал албан бусаар олборлож буй иргэдийн талаар авах арга хэмжээний тухай УИХ-ын тогтоолын төслийг боловсруулж, Засгийн газраас санал авахаар хүргүүлжээ. Тогтоолын төсөл батлагдвал тухайн иргэдийг тусгайлсан сургалтад хамруулж, ажлын байраар хангах зэрэг боломж бүрдэх юм байна.

ЗгМ ТОвЧХОН

» Ирэх онд экспортыг дэмжсэн, татварын бааз сууриа нэмэгдүүлсэн, аж ахуйн нэгжүүдээ дэмжсэн бодлого явуулах хэрэгтэй.

» Магадгүй 2017 оны төсвийг өргөн барихад зарим нэг хатуу шийдвэрийг оруулж таарах байх гэдгийг сануулах нь зүйтэй болов уу.

» Үргүй зардлуудыг танах байдлаар өөрчлөлт хийх ёстой.

УИХ-ын ээлжит бус чуулганаар 2016 оны төсвийн тодотгол болон Засгийн газрын үйл ажиллагааны мөрийн хөтөлбөрийг баталсан. Уг асуудлаар УИХ-ын гишүүн Я.Содбаатартай ярилцлаа. Тэрбээр эдийн засгийн хямралаас гарахын тулд улстөржихгүйгээр ажиллах хэрэгтэйг онцолсон юм.

-УИХ-ын ээлжит бус чуулганаар 2016 оны төсвийн тодотголыг баталлаа. Та ямар байр суурьтай байгаа вэ?

-Засгийн газраас 2016 оны төсвийн тодотголыг өргөн мэдүүлж, улс орны нийгэм эдийн засгийн өнөөгийн нөхцөл байдлыг бодитоор нь ард түмэнд нээлттэй болголоо гэж бодож байна. Үүний дүнд олон ч тоо баримт нийтэд ил болсон. Товчхондоо, сонгуулийн өмнө эрх баригчдын бидэнд өгч байсан эдийн засгийн нөхцөл байдлын талаарх тоо баримтууд нэлээд өөрчлөгдөж гарч ирлээ. Тухайлбал, өнөөдрийн байдлаар Монгол Улсын өрийн хэмжээ 88 хувьд хүрээд байна шүү дээ. УИх-ын Ээлжит сонгуулийн өмнө улс төрийн зорилгоор авсан зээл өнөөдөр төсөвт хүндрэл учруулж байна. гэвч УИх-аар төсвийн тодотголыг баталлаа. Одоо эдийн засгийн хямралаас гарах арга замаа

Хямралаас гарахын тулд улстөржих хэрэггүй

Б.Даваатогтох@datoZGM

Засгийн газар Эдийн засгийн хүндрэлийг даван туулах тусгай хөтөлбөр гаргана

тодорхойлох ёстой. Энэ хүрээнд Төсвийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулж, зарим тоонд засвар хийх зайлшгүй шаардлага тулгарлаа.

-Монгол Улсын эдийн засаг 2018 оноос сэргэх төлөвтэй хэмээн эдийн засагчид үзэж буй. Учир нь өнөөгийн эдийн засгийн хямралыг богино хугацааных гэж тодорхойлсон. Тиймээс эдийн засгийн богино хугацааны хямралаас гарахын тулд ямар бодлого баримтлах ёстой вэ?

-Өнөөдрийн байдлаар төс-вийн алдагдал 4.4 их наяд төгрөгт хүрсэн байна. Тиймээс төсвийн алдагдлыг яаралтай бууруулах бодлого баримтлах ёстой. Мөн ирэх онд экспортыг дэмжсэн, татварын бааз сууриа нэмэгдүүлсэн, аж ахуйн нэгжүүдээ дэмжсэн бодлого явуулах хэрэгтэй. Учир нь ирэх онд гаднаас авсан их хэмжээний зээл, зээлийн хүүгээ төлж чадахааргүй хэмжээнд очих гэж байна. Тийм учраас энэ чиглэлд анхаарах хэрэгтэй. Монгол Улс энэ хүндрэлийг ойрын 18 сарын дотор даван туулахын тулд бодит тоонуудаа гаргаж тавиад үнэнтэй нүүр тулахаас аргагүй. Нэг ёсондоо бид бодит үнэнээс зугтах аргагүй болжээ. Одоо энэ бүхэнд ямар нэг улстөржилт, намын харьяалал гэхгүйгээр Монгол Улс энэ хүндрэлийг даван туулах шаардлагын үүднээс хандах хэрэгтэй. Үүний тулд бодитоор гарсан тоо, баримтууд дээр мэргэжлийн хүмүүс зөвлөхдөө хэрэгтэй. Цаашдаа магадгүй 2017 оны

төсвийг өргөн барихад зарим нэг хатуу шийдвэр оруулж таарах байх гэдгийг сануулах нь зүйтэй болов уу.

-Тэгвэл 4.4 их наядаар хэмжигдэж буй төсвийн алдагдлыг буу руулахын тулд Засгийн газар цаашид ямар бодлого баримтлах ёстой вэ?

-Нэгдүгээрт, концессоор болон хөгжлийн банкны шугамаар хийсэн төсөл, арга хэмжээнүүдий санхүүжүүлсэн, санхүүжүүлээгүй, жишиг үнэтэйгээ үнэхээр нийцэж байгаа эсэхийг дахин хяная гэж байгаа юм.

хоёрдугаарт, татварын бааз суурийг нэмэгдүүлэх чиглэлээр ямар арга хэмжээ авч болохыг судалж байна. Түүнчлэн манайхаас гадагш нь экспортолдог зарим бүтээг-дэхүүнд үнийн өсөлт гарах урьдчилсан төлөвтэй байна. Өөрөөр хэлбэл, нүүрсний үнэ ирэх онд нааштай байх төлөвтэй. Үүнийг дагаад тодорхой чиглэлүүд дээр тусгайлсан арга хэмжээ авч, татварын орло гыг нэмэгдүүлэх чиглэлээр ажил-лана. Мөн төсвийн тэвчиж болох зардлуудыг, хязгаарлахаас гадна үргүй зардлуудыг танах зэргээр өөрчлөлт хийх ёстой гэж үзэж байгаа. Энэ чиглэлээр Засгийн газарт УИх, намын бүлгээс тодорхой үүрэг, чиглэл өгсөн байгаа. Тиймээс энэ дагуу авах арга хэм жээний тухай тогтоолын төслийг баталж гаргаснаар үндсэн ажлаа эхэлнэ.

-Засгийн газар татварын бус орлого нэмэгдүүлэх тал дээр ямар шийдлүүдийг ярилцаж байна вэ?

-Төсвийн орлогыг нэмэгдүүлэх чиглэлээр тодорхой санал санаачилгууд гарч байна. гэхдээ энэ Засгийн газар байгуулагдаад ердөө хоёр сар болох гэж байна шүү дээ. Энэ хугацаанд гадна, дотноос шинээр эх үүсвэр татах, бий болгох боломж нөхцөл одоогоор хараахан бүрдээгүй, хязгаарлагдмал байна. гэвч гар хумхин суугаа гэж ойлгож болохгүй. Эдийн засгийн хүнд-рэлийг даван туулах тусгайлсан хөтөлбөр гаргахаар Засгийн газар ажиллаж байна. Тус хөтөлбөрийг намрын чуулганы

эхээр хэлэлцэн баталж таарах байх. Энэ хүрээнд бид иргэдийн амьжиргааг дэмжих чиглэлээр тодорхой санал санаачилгуудыг гаргаж байгаа. Тэр бүгдийг Засгийн газрын түвшинд авч үзээд боломжтой гэвэл хэрэг-жүүлэх байх.

-Тэвчиж болох зардалд УИХ-ын гишүүдийн зарим нэг зардлыг оруулах ёстой гэсэн шүүмжлэл нийгэмд багагүй байна. Та үүнд ямар байр суурь тай байгаа вэ?

-УИх-ын гишүүдийн зардал-тай холбоотой буруу зөрүү мэдээлэл байна лээ. Би энд тайлбар хийе. Өнөөдрийн байд-лаар УИх-ын гишүүдийн зардал мөнгийг ч бас бусад төрийн байгууллагатай адил танасан явж байгаа шүү. Өөрөөр хэлбэл, томилолт, бичиг хэрэгтэй холбоо той зардлыг танаж байна. УИх дахь МаН-ын бүлгээс цалин, тэтгэвэр тэтгэмжийг бууруу лахгүй байх шийдвэрийг гаргасан. Одоогоор УИх-ын гишүүн туслах болон бие төлөөлөгч, зөвлөхтэй ажиллаж байгаа. Энэ таван хүний цалин УИх-ын гишүүдийн зардлын бараг 90 хувьд хүрдэг. Цаана нь орон нутгийн томилолт болон бичиг хэргийн багахан зардал үлддэг юм. Ингэж нэгд нэгэнгүй хэлэхгүй бол буруу зөрүү мэдээлэл цацагдаад байна. Жишээл бэл, УИх-ын гишүүд ойролцоогоор сард 60-аад мянган төгрөгөөр утсаар ярих эрхтэй байдаг. Энэ мэт нарийн тоог удахгүй олон нийтэд нээлттэй мэдээлэх ёстой гэж бодож байна.

УИХ-ын гишүүд ойролцоогоор сард 60-аад мянган төгрөгөөр утсаар ярих эрхтэй байдаг.

ТУЗ-ийн даргаЭрдэнэбаатарын ДОЛгИОН

Ерөнхий эрхлэгчЦэвлээгийн МӨНХЖИННэгдүгээр орлогч эрхлэгч

Цэвээндолгорын ЦЭвЭЭНХЭрЛЭНУтас: 99901526

Хоёрдугаар орлогч эрхлэгчЛхагважавын СУгарМаа

Утас: 99903584

Улс төр, нийгмийн мэдээллийн албаЭдитор Б.гандолгор

Утас: 99901483

Эдийн засаг, бизнес мэдээлэл,дизайн, гэрэл зургийн алба

Эдитор р.ОюунцэцэгУтас: 99901621

Соёл энтертайнмент, гадаад контентын албаЭдитор Б.Энхжаргал

Утас: 99901682

г.ЛхагвасүрэнУтас: 99903581

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө,

“Блю Скай тауэр” 407 тоотУлсын бүртгэлийн дугаар: 1024

Утас: 70103131, Факс: 70106065

Zasag.Co“Чөлөөт хэвлэл”

сангийн хэвлэх үйлдвэрт хэвлэв

Дугаарын удирдагчЛ.Сугармаа

“Засгийн газрын мэдээ” сонин нь ардчилсан, шударга ёс, хүний эрхийг

дээдэлж, чөлөөт сэтгүүл зүйн хэм хэмжээг бүрнээ сахин, олон ургальч үзлийг

илэрхийлэх мэдээллийн индэр байж, нийт Монгол үндэстний ойлголцол, эв нэгдлийг

бэхжүүлэхийг эрхэм зорилгоо болгоно.

0 0 4 8 0

рЕДАКцИ

ЗАр СУртАлчИлГАА

хАЯГ

цАхИМ хУвИлБАр

УЛСТӨрЧ ЯрЬЖ БайНа

ардчилсан нам сум, дүүргийн ИТх-ын сонгуулийн бэлтгэл ажилдаа орсон гэдгийг УИх-ын гишүүн Д.Эрдэнэбат мэдэгдлээ. Тэрбээр “Орон нутгийн сонгууль ардчилсан нам төдийгүй ардчиллыг дэмждэг улс төрийн хүчний хувьд онцгой юм. МаН-ынхан парламентад олонх болж нийт сонгогчийн 45 хувийг авсан. Орон нутгийн сонгуультай холбоотой эргэлзээ дагуулж буй нэг том асуудал бий. Энэ нь бүртгэл, шилжилт хөдөлгөөний асуудал. Нэг сонгогч олон газар санал өгөх магадлал өндөр гэдэг маргаан аН-д ирсэн. Тиймээс бид уг асуудалд анхаарч ажиллах болно” гэв.

Мөн ирэх арванхоёрдугаар сарын 6-нд хуралдах Их хуралд нийгэм, эдийн засгийн нөхцөл байдалд дүгнэлт хийсэн улс төрийн илтгэл тавихаар бэлтгэж байгаагаа дуулгав. Үүнээс гадна

ардчилсан намын хувьд 2017 он шинэчлэлийн жил байх болно гэдгийг ч онцоллоо.

Тэрбээр “ард иргэд ардчилсан намыг шинэ даргатай болоосой гэж хүлээж байгаа гэж бодохгүй байна. харин шинэ бодлоготой, шинэ үйл ажиллагаатай болохыг гэж хүсэж буй болов уу. ардчилсан намын шинэчлэл нь зөвхөн намын шинэчлэл биш, Монгол Улсын ирээдүйн улс төрийн бодлогын шинэчлэл болно гэж харахыг хүсэж байгаа. Их хурлаараа шинэ дүрмээ батална. Орон нутгийн сонгуулийн дараа шинэ дүрмийн хэлэлцүүлгийг нийт ард иргэд, гишүүдийнхээ дунд хийх нь зөв гэж үзэж байна. Намын даргыг нийт гишүүд дэмжигчдийнхээ дундаас гаргах нь зөв. Товчхондоо, ардчилсан намын шинэчлэлийг нээлттэй харуулах ёстой хэмээн байр сууриа илэрхийллээ.

НаМУУД

Сонгуулийн дараа дүрмийн хэлэлцүүлэг хийнэ

ÍÝÝËÒÒÝÉ ÀÆËÛÍ ÁÀÉÐ

Ìîíãîë îðîí äàÿàð õàìãèéí ºðãºí ñ¿ëæýýã á¿ðä¿¿ëñýí áàíêèíä òîãòâîð ñóóðüøèëòàé àæèëëàõ, á¿òýýë÷ ñýòãýëãýýòýé çàëóóñò äàðààõ àæëûí áàéðûã ñàíàë áîëãîæ áàéíà.

ªðñºëäºõ¿éö öàëèí óðàìøóóëàë Àæèëëàõ òààòàé îð÷èíÕºãæèõ äýâøèõ áîëîìæ

ӨМЧИЙН ХАРИЛЦААНЫ ГАЗАРТ – БАРИЛГЫН ИНЖЕНЕР (ТҮР ОРОН ТОО)

Á¿ðä¿¿ëýõ ìàòåðèàë:

1. Дипломын хуулбар; 2. Цахим үнэмлэхний хуулбар;3. Урьд нь ажиллаж байсан бол тухайн ажлаасаа ажил байдлын тодорхойлолт; 4. ХААН Банкны “Ажилд орохыг хүсэгчийн анкет”-ыг бүрэн гүйцэт, үнэн зөв

бөглөсөн байх.

Анкетыг Төв ХААН Банкны байранд биечлэн ирж авах эсвэл www.khanbank.com хаягаар нэвтэрч, Ажлын байр хуудсан дахь анкетыг электрон хэлбэрээр бөглөж илгээнэ.

Жич: Зөвхөн эхний сонгон шалгаруулалтад тэнцсэн хүмүүстэй холбоо барина.Бүрдүүлсэн материалыг буцаан олгохгүй болохыг анхаарна уу.

Хаяг: Сүхбаатар дүүрэг 4-р хороо, Сөүлийн гудамж -25, ш/х-192, Улаанбаатар 14250 Утас: 332333

Өргөдөл хүлээн авах хугацаа: 2016.09.26-ны өдрийг дуустал

Тавигдах ерөнхий шаардлага:

• Барилгын инженер мэргэжлээр бакалавр болон түүнээс дээш зэрэгтэй;• Бичиг баримт боловсруулах өндөр чадвартай; • Англи хэлний зохих мэдлэгтэй; • Компьютерийн хэрэглээний програмуудыг өндөр түвшинд эзэмшсэн; • АutoCAD програм дээр ажилладаг; • Харилцааны өндөр чадвартай, багаар хамтран ажиллах чадвартай; • Үнэнч шударга; • Ажилдаа хариуцлагатай, идэвх санаачлагатай; • Шуурхай, бүтээмжтэй ажиллах, ажлын ачаалал даах чадвартай; • Тогтвор суурьшилтай ажиллах хүсэлтэй; • Нягт нямбай, харьцааны соёлтой; • Зохион байгуулах болон багаар ажиллах чадвартай.

Page 3: YНЭ: 600₮ Хямралыг “зүсэх” IPOЭнэ гурван нам 9 сүүлийн таван жилд Кремлийн эзэн, эрх баригч намд туслах

онилсон сум гэсэн үг. Тэгэхээр тэднийг хэрхэн хамгаалж, амь насыг нь аврах асуудал эмч нарын сэтгэлийг чилээсэн хэвээр. “ангаахай” насныхнаас гадна бас жирэмсэн эхчүүд өртөх магадлал өндөр байна. гэвч амьсгалын замаар халдварладаг учраас хамгаалах арга байхгүй байгаа нь хүч мөхөстсөн хэрэг гэлтэй. Жирэмсэнээ мэдэлгүй вакцинд хамрагдвал ураг зулбахаас эхлээд, гаж хөгжил үүсэх аюултай юм билээ. Бас вакцин хийлгэснээс хойш нэг сарын дотор жирэмсэлж болохгүй гэдэг сануулгыг эмч нар өгөхөө мартдаггүй. Ер нь жирэмсэн эхчүүд улаан бурхнаас аврагдах боломжгүй бололтой.

Нөгөөтэйгүүр өмнө нь дэгдэж байсан улаан бурхан өвчнөөс энэ удаагийнх өвөрмөц хэв шинжтэй гэж эмч нар үзэж байгаа. Учир нь аливаа халдварт өвчин дахин сэргэж тархахдаа үүсгэгч нь

1 Өвчлөгсдийн дийлэнх нь

вакцинд хамруулах насанд хүрээгүй буюу 0-9 хүртэлх сартай нярай байв. Улаан бурхны тархалтын оргил үед халдварт өвчин судлалын үндэсний төв ачааллаа дийлэхээ больдог. Тиймээс энэ жил улаан бурхны давалгаанд эртнээс бэлтгэлтэй байх шаардлага тулгарч байна. Нөгөөтэйгүүр оюутнуудын хариуц лагыг дээшлүүлэх хэрэг-тэй болов уу. Учир нь улаан бурхныг гол тараагчид нь оюут-нууд буюу эрсдэлт бүлгийнхэн гэж нэрлэгдэж буй 18-25 хүртэлх насныхан юм.

хөрш зэргэлдээ орнуудад улаан бурхны тархалт бас идэвхжил өндөр байгаа нь манай улсад тодорхой хэмжээгээр нөлөөлдөг. Тэгэхээр хөдөлгөөнт хүн ам буюу наймаачид, улс хооронд байнга зорчигчдод урьдчилан сэргийлэх мэдлэг олгох аян өрнүүлэх шаардлага ч гарч байгаа аж.

ЗолИослогсод Түүх сөхвөл, манай улс улаан

бурхан өвчнөөс сэргийлэх тарилгыг 1973 онд зохион байгуулж, 10 сартайгаас 15 нас ны 82,526 хүүхдийг J1-16 омгийн вакцинаар анх удаа дархлаажуулжээ. Тухайн үед мөн 10 сар хүрээгүй нярай, гурав хүртэлх насныхан улаан бурхны золиос болсон тухай судалгааны тэмдэглэлд дурдагдав. Ерөнхийдөө улаан бурхны тархалт намжмал байдалд орох хүртэл нялхас хамгийн өртөмтгий байсаар иржээ.

Улаан бурхан өвчнийг дарахын тулд чамгүй хичээсэн байдаг. Дархлаажуулалтын хоёр үе шаттай явуулж байсан нь судалгаанаас харагдаж байгаа юм.

Түүнчлэн 3-16 насны 252 мянган хүүхдийг нөхөн вакцинжуу лах ажлыг 1987 онд зохион байгуулснаар халдвар тархалтыг бууруу лахад шууд нөлөөлсөн гэж судлаачид үздэг.

3

нийтлэлчийн булан

2016.09.21, лхагва ~ №202 (480) ЗаСгИйН гаЗрыН МЭДЭЭ

Дахин дэгдсэн улаан бурхнаар нярай хүүхдүүд илүү өвчилж байна

Нярайн айдас

» Өвчний гол тараагчид нь 18-25 насныхан.

» Нэг удаагийн тун вакцинаар дархлаажуулсан хүмүүс улаан бурхнаар өвчлөх тохиолдол элбэг байжээ.

» 1990-2000 онд хийсэн вакцинжуулалтын үр дүнгийн талаар хийсэн нарийн судалгаа өнөө хэр байдаггүй.

С.Батсайхан / ЗГМ©

Засгийн Газрын Мэдээ сониныIV улирлын захиалга явагдаж Байна.

Захиалгын үнэ: 30,000^

Тэнцвэртэй мэдээллийг Танд

Блю Скай тауэр, 4 давхар, № 407, Энхтайваны өргөн чөлөө 17, 1-р хорооСүхбаатар дүүрэг, Улаанбаатар хот, Монгол Улс, И-мэйл: [email protected]

Утас: +976 70103131, Факс: +976 70106065, Вэб: ubinfo.mn

Улиралд

64 дугаар

гэвч нэг үе ийн эрчимтэй тэмцэж байсан ч 1990 онд анхаарлаа сулруулж, судалгааны ажлыг үндсэндээ орхигдуулсан байна. Ингэснээр улаан бурхан 1994 онд дахин хүчтэй дэгдэж, цөөнгүй иргэн давалгаанд нь өртжээ. Тухайн үед хБНгУ-ын эрдмийн солилцооны алба, Берлин, Бюрцбург хотын вирус судлалын хүрээлэнгийн эрдэмтэдтэй хамтран уг өвчний дархлал тогтоцын төлвийг гурван бүлэгт харьцуулан судалж дор дурьдсан дүгнэлт гаргажээ. Улаан бурхнаар өвчилсөн, вакцин хийлгэсэн 2-8 насны 32 хүүхдийн шинжилгээ нь уг өвчний вирусийг эсэргүүцэх чадвар 43.2 хувьтай гарсан байна. Мөн нэг удаагийн тун вакцинаар дархлаажуулсан хүмүүс улаан бурхнаар өвчлөх тохиолдол элбэг байжээ. Иймээс эрдэмтэд аажимдаа дархлаагүй хүмүүсийн бөөгнөрөл үүснэ гэж

дүгнэсэн байна. Түүнчлэн анхны жирэмсэн

18-26 насны 26 эмэгтэйн улаан бурхны вирус сөрөг гарсан нь нярайд халдварлах магадлал буурах дүр зураг ажиглагджээ.

гэхдээ 1990-2000 онд хийсэн вакцинжуулалтын үр дүнгийн талаар хийсэн нарийн судалгаа өнөө хэр байдаггүй аж. Тэгэхээр нөгөө итгэж найдаад байсан вакцин маань найдвартай хамгаалж чадаж байгаа эсэх нь эргэлзээ төрүүлэхээр байгаа юм.

өөрчлөгдөж хувьссан байдаг аж. Өвчилсөн хүүхдүүдийн байдлыг ажиглахад маш богино хугацаанд уушгины хүнд хэлбэрийн эмгэг болж байжээ. Тодруулбал, нэг хүүхдийн уушгины зураг хоёр хоногийн дотор ихээхэн өөрчлөгдсөн юм байна. Яг л хоёр өөр хүний уушги шиг байсан тухай эмч хэлж байсан. Мөн улаан бурхны үүсгэгч вирусийг устгадаг өвөрмөц эмчилгээ байхгүй байгаа нь хүндрэхэд нөлөөлж байгааг ч онцолж байв.

Түүнчлэн хөхөөр хооллоогүй хүүхэд улаан бурхан өвчний дэгдэлтэд өртөмтгий байсан талаар ч эрүүл мэндийн бай-гуул ла гынхан ярьж байгаа. хамгаалах арга байна уу гэдэг асуулт хэн хүний толгойд эргэлдэх шаналал болсоор. ганц шалгарсан арга бол ерөөсөө л вакцин.

Ингэхээр л нөгөө эрсдэлт бүлгийнхэн гэгддэг “ангаа-хайнууд”-ыг хамгаалах гарц харагдахгүй байна.

Уг нь өнгөрсөн жил ДЭМБ-д нярай хүүхдүүдийг таван сартайгаас нь улаан бурхны вакцинд хамруулах хүсэлт тавьсан. гэвч ДЭМБ зөвхөн Улаанбаатар хот болон тархалт өндөртэй дөрвөн аймагт зургаан сартай хүүхдэд вакцин хийх зөвлөмж өгчээ. Иймээс Эрүүл мэндийн яам эл зөвлөмжийг дагаж, товлосон газруудын зургаан сартай хүүхдүүдэд вакцин хийхээр төлөвлөснөө дуул галаа. Тэгэхээр энэ өвөл вакцинд хамрагдаагүй айм-гуудын 0-9 сартай нярайнууд дахиад л улаан бурхны давал-гаанд өртөж мэдэх нь. Дахиад хүүхдийн амь эндэх вий дээ. Улаан бурхнаар 88

нярай эндсэн.Хүүхдүүд уушгины

хүнд хэлбэрийн эмгэг болж байжээ

Уг нь эрчимтэй тэмцсэний дүнд улаан бурхны тархалтыг барьж чадсан орны тоонд бичигдэх болсон. гэвч даяарчлалын энэ үед хөрш зэргэлдээ орнуудад улаан бурхны тархалт байнга өндөр байхад зөвхөн Монгол Улс ангид байх боломжгүй гэдгийг өнгөрсөн жилийн өвчлөл харууллаа.

“АнгААХАй” нАсныХныг АврАХ гАрц

бАйнА УУ Ирэх өвөл хэрхэн давал-

гаалахыг урьдчилан хэлэх боломжгүй юм. Ер нь халдварын тархалт дахин идэвхтэй байна гэж хашир эмч нар сануулсаар байгаа. Ямар ч аргаар тэмцсэн голомт нь бүрэн устдаггүй цурамны түймэр шиг энэ өвчин хэзээ намжмал болохыг өнөөдөр таахад бэрх байгаа нв айдас төрүүлнэ. Иймд эхээс төрж байгаа нярай бол улаан бурхны

Page 4: YНЭ: 600₮ Хямралыг “зүсэх” IPOЭнэ гурван нам 9 сүүлийн таван жилд Кремлийн эзэн, эрх баригч намд туслах

зохицуулаад, амиа аргацааж явна. Ер нь хүн хөдөлмөрлөх хэрэгтэй. хөлсөө дуслуулж, уйгагүй зүтгэсэн бүхний үр шим гарна. Би ямар баян айлын өв залгамжлагч биш, өөрийнхөө амьдралыг би л босгоно шүү дээ. Үүнийг манай гэрийнхэн ч байнга хэлдэг. гэхдээ одоо аливаа зүйлийн учрыг олох тэнхээтэй болсон байна.

-Анзаараад байхад Зоригт хэвлэлд төдийлэн ярилцлага өгөөд байдаггүй. Яагаад тэр вэ?

-Тийм шүү. хайлт хийгээд үзэхээр дандаа л миний уран бүтээлтэй холбоотой зүйл гарсан байдаг. Би тэр бүр хувийн амьдралынхаа тухай ярихыг хүсдэггүй. Нэг ч удаа сонинд ярилцлага өгч байгаагүй. харин рекламны санал их ирдэг. Түүнээс биш нам гүм байхыг илүүд үздэг. гэхдээ үүнийг оддын өвчин туссан байна гэж ойлгуузай.

Жишээ нь, манай гэр Наран-туул захтай ойр байдаг. Тиймээс хүн сээ захаас цуглуулна. Зарим-даа хүмүүс намайг танина. гэлээ гээд махны тасаг дээрээс мах аваад л зогсож байдаг. Би бүх зүйл дээр энгийн байх дуртай. Угаасаа ч тийм хүн. Урлагийн хүн хаана ч явсан биеэ зөв авч явбал болох нь тэр. Бас баар цэнгээний газар ороод, согтуу хөлчүү, хөгийн царайлаад яваад байх нь таатай биш. Ер нь хүний итгэлийг алдалгүй дааж явбал олны танил байх сайхан.

-Анх дуучин Хишиг да лай-тай хэрхэн танилцаж байв. Та хоёр үерхдэг үү?

-Бид яг дуэт дуучин биш л дээ. Тус тусын болон хамтын уран бүтээлээ ч хийнэ. хүмүүсийн хэлдгээр “алтан партнёр”. Нэг нэгэндээ дэмтэй явдаг. хишигдалайгийн хоолой надад маш их таалагддаг учраас “хайртай хүндээ” дууг хамтарч дуулах саналыг би тавьсан. Тэгж л бидний хамтын уран бүтээл эхэлсэн гэж хэлж болно. харин ч би мундаг хоолойтой охинтой

дуулдаг азтай хүн.гэхдээ бидний хооронд хайр

сэтгэлийн холбоо байхгүй. Уран бүтээл, амьдралын сайн найзууд. хэрэв тийм байсан бол бид ийм амжилттай явахгүй байсан болов уу. Бас рэппэр NMN-тэй намайг холбодог. Бид ч бас ердийн л сайхан нөхөрлөдөг.

-Үерхэж найзалдаг хүн бий юү. Өөрийн тань нүдээр эмэг-тэй хүн ямар байх ёстой вэ?

-Одоогоор ганц бие байна. хийх ажил ч их. Эмэгтэй хүний тухайд мэдээж царай зүс, ааш занг нь харна. Даруухан эсэх нь хамаагүй. хамгийн гол нь амьдрал, үр хүүхэд гээд бүх зүйл дээр хариуцлагатай хандах тийм хүн надад таалагддаг. Урлагийн хүн учраас өдөр шөнөгүй завгүй

Урлаг

4 ЗаСгИйН гаЗрыН МЭДЭЭ 2016.09.21, лхагва ~ №202 (480)

 REGIONAL UPGRADES OF SANITARY AND PHYTOSANITARY

MEASURES FOR TRADE PROJECT

VACANCY ANNOUNCEMENT The Government of Mongolia with support from the Asian Development Bank (ADB) has developed the “Regional Upgrades of Sanitary and Phytosanitary Measures for Trade”. The project objective is to improve the sanitary and phytosanitary control, testing, and inspection systems. The Executing agency is the Office of the Deputy Prime Minister and Implementing agencies are the General Agency for Specialized Inspection and the Veterinary and Animal Breeding Agency. Under the project, the Office of the Deputy Prime Minister is seeking to recruit a qualified Administrative officer. Objective of the assignment is to engage on an individual basis to provide administrative assistance to PMU and support day-to-day project activities and translation services, as needed, under the guidance of the Project Manager. Tasks and responsibilities: ¥ Preparing Project correspondences ¥ Maintaining and organizing all Project documents ¥ Keeping Project contact register up-to-date ¥ Making travel arrangements for the PMU staff ¥ Coordinating and arranging meetings of PMU with ADB, PSC, contractors, consultants and other Project

stakeholders ¥ Preparing minutes of the meetings ¥ Manning the PMU front desk ¥ Providing translation services, as needed Qualifications and Experience: ¥ Suitability to undertake the responsibilities mentioned above ¥ Graduate of secretarial course, administration, psychology, or related field ¥ At least five years of relevant professional experience, preferably of which at least one year should be

working with ADB project or similar international projects ¥ Good written and oral communications skills, including a good knowledge of English ¥ Proficient in Microsoft Word, Excel and PowerPoint, and internet research ¥ A good knowledge of office administration procedures ¥ Ability to work independently and within tight schedule ¥ High standards of professional and work ethics ¥ Good team player  

CONTRACT DURATION AND CONDITIONS: The assignment is expected to start in October 2016. The Consultant will be selected in accordance with the relevant regulations of the Government of Mongolia and the Asian Development Bank. Qualified candidates should submit a cover letter indicating why she/he considers her/himself suitable for the position, detailed CV highlighting skills/experience, copy of diplomas or certificates and two reference letters from last two employers no later than 12:00 PM, 4 October 2016. Only those successful candidates will be contacted. The application documents shall be submitted in person to the below address. The submitted documents will not be returned to the applicants. Incomplete applications would not be considered. If you need any further details, please feel free to contact us. Contact address: Room 480, Government House, Ulaanbaatar, Mongolia. Tel: +(976) 51 264077, 260382

 REGIONAL UPGRADES OF SANITARY AND PHYTOSANITARY

MEASURES FOR TRADE PROJECT

 VACANCY ANNOUNCEMENT

The Government of Mongolia with support from the Asian Development Bank (ADB) has developed the “Regional Upgrades of Sanitary and Phytosanitary Measures for Trade”. The project objective is to improve the sanitary and phytosanitary control, testing, and inspection systems. The Executing agency is the Office of the Deputy Prime Minister and Implementing agencies are the General Agency for Specialized Inspection and the Veterinary and Animal Breeding Agency. Under the project, the Office of the Deputy Prime Minister is seeking to recruit a qualified Deputy Project Manager/SPS Specialist. Objectives of the assignment are to engage on an individual basis to manage activities on SPS harmonization of standards, laboratory equipment and consumables and testing, and training including on new laboratory equipment and methods, under the direct guidance of the PMU Project Coordinator. He/she will be responsible for liaison between all the stakeholders and for briefing the Project Coordinator on progress and potential problems and advice on resolving implementation and technical issues. He/she also steps in and assumes the PMU Project Coordinator’s responsibilities in her absence, as needed. Tasks and responsibilities: ¥ Assisting in relevant bid document preparation including technical specifications for laboratory equipment ¥ Coordinating with all stakeholders especially with government agencies during harmonization of standards ¥ Scheduling and coordinating capacity building activities ¥ Reviewing agenda and training materials ¥ Overseeing the provision and testing of laboratory equipment and consumables to ensure it follows technical

specifications ¥ Assisting site inspections of laboratories and inspection and quarantine facilities ¥ Preparing progress and briefing report to Project Coordinator ¥ Advising on resolution of implementation and technical issues Qualifications and Experience: ¥ Relevant academic/professional qualification ¥ A minimum of 10 years work experience on technical capacity ¥ Preferably with work experience in ADB project implementation and knowledge of ADB procedures ¥ Ability to work independently ¥ Good communication skills ¥ Proficient in English language CONTRACT DURATION AND CONDITIONS: The assignment is expected to start in October 2016. The Consultant will be selected in accordance with the relevant regulations of the Government of Mongolia and the Asian Development Bank. Qualified candidates should submit a cover letter indicating why she/he considers her/himself suitable for the position, detailed CV highlighting skills/experience, copy of diplomas or certificates and two reference letters from last two employers no later than 12:00 PM, 4 October 2016. Only those successful candidates will be contacted. The application documents shall be submitted in person to the below address. The submitted documents will not be returned to the applicants. Incomplete applications would not be considered. If you need any further details, please feel free to contact us. Contact address: Room 480, Government House, Ulaanbaatar, Mongolia. Tel: +(976) 51 264077, 260382

 REGIONAL UPGRADES OF SANITARY AND PHYTOSANITARY

MEASURES FOR TRADE PROJECT

 VACANCY ANNOUNCEMENT

The Government of Mongolia with support from the Asian Development Bank (ADB) has developed the “Regional Upgrades of Sanitary and Phytosanitary Measures for Trade”. The project objective is to improve the sanitary and phytosanitary control, testing, and inspection systems. The Executing agency is the Office of the Deputy Prime Minister and Implementing agencies are the General Agency for Specialized Inspection and the Veterinary and Animal Breeding Agency. Under the project, the Office of the Deputy Prime Minister is seeking to recruit a qualified Deputy Project Manager/SPS Specialist. Objectives of the assignment are to engage on an individual basis to manage activities on SPS harmonization of standards, laboratory equipment and consumables and testing, and training including on new laboratory equipment and methods, under the direct guidance of the PMU Project Coordinator. He/she will be responsible for liaison between all the stakeholders and for briefing the Project Coordinator on progress and potential problems and advice on resolving implementation and technical issues. He/she also steps in and assumes the PMU Project Coordinator’s responsibilities in her absence, as needed. Tasks and responsibilities: ¥ Assisting in relevant bid document preparation including technical specifications for laboratory equipment ¥ Coordinating with all stakeholders especially with government agencies during harmonization of standards ¥ Scheduling and coordinating capacity building activities ¥ Reviewing agenda and training materials ¥ Overseeing the provision and testing of laboratory equipment and consumables to ensure it follows technical

specifications ¥ Assisting site inspections of laboratories and inspection and quarantine facilities ¥ Preparing progress and briefing report to Project Coordinator ¥ Advising on resolution of implementation and technical issues Qualifications and Experience: ¥ Relevant academic/professional qualification ¥ A minimum of 10 years work experience on technical capacity ¥ Preferably with work experience in ADB project implementation and knowledge of ADB procedures ¥ Ability to work independently ¥ Good communication skills ¥ Proficient in English language CONTRACT DURATION AND CONDITIONS: The assignment is expected to start in October 2016. The Consultant will be selected in accordance with the relevant regulations of the Government of Mongolia and the Asian Development Bank. Qualified candidates should submit a cover letter indicating why she/he considers her/himself suitable for the position, detailed CV highlighting skills/experience, copy of diplomas or certificates and two reference letters from last two employers no later than 12:00 PM, 4 October 2016. Only those successful candidates will be contacted. The application documents shall be submitted in person to the below address. The submitted documents will not be returned to the applicants. Incomplete applications would not be considered. If you need any further details, please feel free to contact us. Contact address: Room 480, Government House, Ulaanbaatar, Mongolia. Tel: +(976) 51 264077, 260382

 REGIONAL UPGRADES OF SANITARY AND PHYTOSANITARY

MEASURES FOR TRADE PROJECT

VACANCY ANNOUNCEMENT The Government of Mongolia with support from the Asian Development Bank (ADB) has developed the “Regional Upgrades of Sanitary and Phytosanitary Measures for Trade”. The project objective is to improve the sanitary and phytosanitary control, testing, and inspection systems. The Executing agency is the Office of the Deputy Prime Minister and Implementing agencies are the General Agency for Specialized Inspection and the Veterinary and Animal Breeding Agency. Under the project, the Office of the Deputy Prime Minister is seeking to recruit a qualified Administrative officer. Objective of the assignment is to engage on an individual basis to provide administrative assistance to PMU and support day-to-day project activities and translation services, as needed, under the guidance of the Project Manager. Tasks and responsibilities: ¥ Preparing Project correspondences ¥ Maintaining and organizing all Project documents ¥ Keeping Project contact register up-to-date ¥ Making travel arrangements for the PMU staff ¥ Coordinating and arranging meetings of PMU with ADB, PSC, contractors, consultants and other Project

stakeholders ¥ Preparing minutes of the meetings ¥ Manning the PMU front desk ¥ Providing translation services, as needed Qualifications and Experience: ¥ Suitability to undertake the responsibilities mentioned above ¥ Graduate of secretarial course, administration, psychology, or related field ¥ At least five years of relevant professional experience, preferably of which at least one year should be

working with ADB project or similar international projects ¥ Good written and oral communications skills, including a good knowledge of English ¥ Proficient in Microsoft Word, Excel and PowerPoint, and internet research ¥ A good knowledge of office administration procedures ¥ Ability to work independently and within tight schedule ¥ High standards of professional and work ethics ¥ Good team player  

CONTRACT DURATION AND CONDITIONS: The assignment is expected to start in October 2016. The Consultant will be selected in accordance with the relevant regulations of the Government of Mongolia and the Asian Development Bank. Qualified candidates should submit a cover letter indicating why she/he considers her/himself suitable for the position, detailed CV highlighting skills/experience, copy of diplomas or certificates and two reference letters from last two employers no later than 12:00 PM, 4 October 2016. Only those successful candidates will be contacted. The application documents shall be submitted in person to the below address. The submitted documents will not be returned to the applicants. Incomplete applications would not be considered. If you need any further details, please feel free to contact us. Contact address: Room 480, Government House, Ulaanbaatar, Mongolia. Tel: +(976) 51 264077, 260382

Залуусыг уран бүтээлээрээ байлдан дагуулж буй “алтан хамтрагч” хэмээгдэг дуучин С.Зоригт, А.Хишигдалай нарын “Хайртай хүндээ” тоглолт өнгөрсөн долоо хоногт болсон. Энэ нь тэдний анхны бие даасан тоглолт байлаа.

Үеийн залуустаа зөв үлгэр дуурайл үзүүлж яваа хоёр уран бүтээлчийн нэг С.Зоригтыг энэ удаагийн дугаартаа урьж, ярилцлаа. Залуу уран бүтээлч хэдий ч, эгэл даруухан зантай, хөдөлмөрч тэрбээр хувийнхаа амьдралыг тэр бүр яриад байдаггүй нэгэн. Харин энэ удаа тэрбээр илэн далангүй ярилц-лагыг маань зөвшөөрсөн юм.

-“Хайртай хүндээ” тог-лолтоо амжилттай зохион байгууллаа. Тоглолтын да-раах сэтгэгдэл ямар байна вэ?

-Тоглолтоо “хайртай хүн дээ” гэж нэрлэсэн минь учир тай. а.хишигдалай бид хоёрын анхны уран бүтээл ийм нэртэй байсан. гурван цагийн турш үргэлжилсэн бидний тоглолтод 3000 гаруй үзэгч ирлээ. 100 хувь амьд тоглолт хийсэн гэдгээ хамгийн түрүүнд хэлмээр байна. Бид хоёр тус бүртээ найм, хамтдаа 12 дуу дуулсан юм билээ. хамгийн анхны бие даасан тоглолт байсан учир тухайн мөч бүрт сэтгэл догдолж байсан. Энэ тоглолтыг хийхэд бид маш их хичээж ажилласан. Ямар сайндаа л долоон килограмм туртлаа гадуур гүйсэн байх вэ дээ. харин үр дүн нь гоё. Тоглолтын өдөр цахим ертөнц бид хоёроор амьсгалж, фэйсбүүкээр хүмүүс live буюу шууд дамжуулалт хийж байсан шүү.

-Анхны тоглолт байсан учир алдаа, оноо бий л байх. Уран бүтээл болон зохион байгуу лалтын ямар сургамж авав?

-Бид нар шиг залуу уран бүтээлч дийн хувьд энэ хэм-жээний том тоглолт зохион байгуулахад хүндрэлтэй зүйл гаралгүй яах вэ. алдаа оноогүй зүйл гэж байхгүй. Мэдээж зарим талаар “үүнийг анхаардаг байж дээ” гэж бодогдох зүйл гарсан. гэхдээ тэр нь биднээс нэг их шалтгаалаагүй. Тухайлбал, одоо Монголын эдийн засаг хямралтай байна. Ийм үед тоглолтын ивээн тэтгэгч олох гэж их л чармайлаа. Ерөнхий зохион байгуулагчаар g en-tertainment, найруулагчаар рок р.Мөнхсайхан ах маань ажилласан. Туршлагатай хү-мүүстэй хамтарсан тулдаа зорилгоо биелүүлж, тоглолтоо амжилттай зохион байгууллаа. харин одоо тоглолтоо хөдөө орон нутаг болон зарим улсад ажиллаж амьдардаг монголчууддаа хүргэх зорил-готой байна.

-гоё мэдээ байна. Хаагуур аялан тоглолт хийхээр төлөвлөж байгаа вэ?

-аНУ болон Европын зарим оронд очиж тоглохоор төлөвлөгөө гаргасан. Мөн Монголын төвийн бүсийн аймгуудаар үргэлж лүүлэн тоглоно. хишигдалай бид хоёр уран бүтээл туурвихаас гадна тус тусын эрхэлсэн ажилтай. Ойрд тоглолтоо хийх гээд бусад ажлаа хэсэг хойш тавьсан. Тиймээс одоогоор бусад ажил-даа бас анхаарал хандуулж байна. гэхдээ уран бүтээлээ тас ралтгүй хийсээр байх болно.

-нууц биш бол уран бүтээлээсээ гадна ямар ажил хийдэг юм бэ?

-хувийн бизнестэй. Багахан хэмжээний газар тариалан эрхэлдэг.

С.Зоригт: Би амьдрал дээр яг эсрэгээрээ хүн Хүний итгэлийг дааж явбал олны танил байх сайхан

-Таны талаар судлах гээд интернэтээс хайхад хувийн амьдралын тань талаар мэдээ-лэл байдаггүй юм билээ. Ер нь Зоригт гэж ямар хүн бэ?

-1990 онд Дархан-Уул аймагт төрж, тэнд өсөж өндийсөн. 2007 онд Улаанбаатар хотод оюутан болж ирсэн. гавьяат жүжигчин Ч.Насантогтох багшийн удирдлага дор СУИС-д суралцаж, 2012 онд төгслөө. Энэ хугацаанд СУИС-ийн төгөлдөр хуурын ангид давхар сурсан. Яах вэ, өмнө нь Дарханд сонирхлоороо дуу дуулдаг, урлаг уран сайхны үйл ажиллагаанд идэвхтэй оролц дог хүүхэд байлаа. харин СУИС-д сурч байх хугацаанд буюу нэг дүгээр курсээсээ хувийн уран бүтээлээ хийж эхэлсэн. 2012 онд сургуулиа төгсөж, мэргэжлийн уран бүтээлч гэсэн нэр зүүснээс хойш дөрвөн жил өнгөрчээ. Энэ хугацаанд урын сандаа хувийн болон бусад уран бүтээлчтэй хамтарсан 20 гаруй

дуутай болсон байна. -бас кинонд тоглосон байх

аа? -Тав, зургаан кинонд туслах

болон гол дүрд тоглосон.

бИ ХУрдАн ХоТожсон жИнХэнэ ХӨдӨӨнИй

ХҮн -Танай гэр бүлд уран бү-

тээлч хүн бий юү. Айлын хэд дэх хүүхэд вэ?

-Манай өвөө урлагийн хүн. Насаараа цэргийн албанд хүчин зүтгэсэн. Тэгэхдээ цэргийн дуу бүжгийн ансамблейд дуулдаг хүн байсан. харин ээж минь хөдөө байдаг. Би айлын том хүүхэд. Нэг эрэгтэй дүүтэй. Дүү маань дараа жил их сургуулиа төгсөнө. Ийм л нэг жирийн гэр бүлээс гаралтай. Одоо бол хотод ганцаараа амьдарч байгаа.

-Уучлаарай. гэхдээ та аавын хаа тухай огт дурд-сангүй?

-аав, ээж хоёр маань намайг бага байхад салсан л даа. Би хөдөө өвөө, эмээ дээрээ өссөн.

-дархан хотын төвд биш хөдөө өссөн гэхээр сонирхол татаж байна. Хүүхэд насныхаа тухай ярихгүй юу?

-хүүхэд насаа хөдөө мал дээр өнгөрөөсөн хүн. Бусдын адил

хурдан морь унадаг хүүхэд байлаа. Эр хүн гэхээрээ л бүгд адуу малтай ноцолдож өссөн болох гэдэг. харин миний хувьд тийм биш шүү. Би хөдөөний амьдралыг дэндүү сайн мэднэ. Жинхэнэ эмнэг сургаж, хурдан морь унаж өссөн. Бас маш хурдан хотожсон. (инээв)

-Анх хотод оюутан болж ирэхэд ямар байсан бэ. оюутны амьдрал хэр хэцүү байв?

-Оюутан болохоор анх удаа хотод ирж байгаа хүүхдүүдэд тохиолддог нэг бэрхшээл нь хатиг. хотын их дуу чимээнд гэнэт орохоор хөдөө ний бараг бүх хүүхдийн бие дээр хатиг гардаг юм билээ. хатиг чинь нэг гараад алга болдоггүй, энд тэнд үсэрхийлээд байдаг гэмтэй. Нуруун дээр гарсан үед бүр хэцүү. автобусанд чихэлдэж сууна, нөгөө хатигаа хөндчихгүй юмсан гэж үзэж тарна шүү дээ. Энэ мэтчилэн бусдын л адил оюутан нас дурсамжтай, хөгтэй явдлаар дүүрэн өнгөрсөн. Оюутан байхдаа байр хөлсөлдөг байлаа. гэхдээ би мөнгө сайн олдог, бийлэгжүү оюутан байсан шүү.

-Уран бүтээл хийж эхлэх үед чамгүй л мөнгө хэрэг болдог. санхүүжилтээ хэрхэн олдог байв?

-Би оюутан байхаасаа л видео болон дуу бичлэгийн студид давхар ажилладаг байсан юм. Зургийн дарга, менежер гээд бүх ажлыг нь зэрэг хийнэ. Тэгэхдээ хөдөлмөрийн хөлс гэж огт авахгүй. харин оронд нь студид өөрийнхөө дууг бичүүлнэ. Мөн видео студид бартераар клипээ хийнэ. Ингэж л уран бүтээл хийх гараагаа эхлүүлсэн. харин сургуулиа төгсөх үедээ аль хэдийнэ гурав, дөрвөн клиптэй болсон байсан.

“хайртай хүндээ” хэмээх дуу маань яг ингэж бүтсэн юм. гурван сарынхаа цалингаар энэ дуугаа хийлгэсэн. Тухайн үед дуугаа эмэгтэй хоолойтой хоршвол зүгээр санагдаад хишигдалайд санал тавьсан. Эндээс л бидний уран бүтээл эхэлж, хамтдаа 12 дуутай болсон. Мөн хамтдаа тоглолт хийх түвшинд хүрчээ.

-Харин одоо тэр цаг үеэ бодохоор өөрөөрөө бахархдаг уу?

-Өөрөөрөө бахархах болоогүй байна. Дөнгөж эхэлж байна шүү дээ. Мөн бахдаад байх зүйл ч хийгээгүй байна. Магадгүй олимпийн аварга болбол өөрөөрөө бахархаж болох юм. Эсвэл хэдэн хүнийг тэжээх чадалтай, улсдаа хэрэгтэй үйлс бүтээсэн цагт тэр тухай бодох байх. Одоохондоо өөрийгөө л

явдаг. Энэ бүхнийг ойлгож, ард минь бат бөх зогсдог хүн байх нь чухал. гэлээ гээд эмэгтэй хүн гэртээ аяга таваг угааж, гэр орон цэвэрлэх ёстой гэсэн үг биш шүү. хоёулаа хамт амьдралын төлөө зүтгэе л гэсэн бодолтой байдаг.

-дуулахын хажуугаар жүжиг лэх авьяастай шүү дээ. Алийг нь илүүд үздэг вэ?

-хамгийн анх “Франц үнсэлт” кинонд жижиг дүр бүтээх санал тавьснаар жүжиглэж эхэлсэн. Ер нь жүжиглэх дуртай, энэ мэргэ жилд хайртай. Ямар би тэс хөндлөн, цахилгаанчин хийж байгаа биш.

-Кино, рекламанд ихэвчлэн хошин дүр бүтээдэг. Амьдрал дээр та хэр зэрэг хошин бэ?

-хошин дүр бүтээх их хэцүү. Одоо л суралцаж байна. Би их энгийн байгаа биз дээ. гэхдээ хэт энгийн гээд таарсан бүхэнтэй марзаганаад байдаггүй. Миний тоглодог дүрүүд нэг тиймэрхүү байдаг болохоор намайг хүмүүс хошин гэж боддог. гэхдээ амьдрал дээр яг эсрэгээрээ буюу даруухан талдаа.

-Мөрөөдөл тань юу вэ?-Миний мөрөөдөл өдөр

бүр л өөрчлөгдөж байна. хүн амьдралд шуналтай байх хэрэгтэй. Энэ шуналыг зөөл-рүүлж хэлбэл мөрөөдөл юм даа. хүүхэд байхдаа урлагийн хүн болохыг мөрөөддөг байлаа. Ямар ч байсан уран бүтээлээ туурвиад явж байна. Өөр олон сайхан мөрөөдөл сэтгэл дотор минь бий.

Б.Бямбасүрэн@byambaZGM

Харин ч би мундаг хоолойтой

охинтой дуулдаг азтай хүн

Баян айлын өв залгамж лагч

биш, амьдралаа өөрөө босгоно

шүү дээ

Хувийн архиваас©

Page 5: YНЭ: 600₮ Хямралыг “зүсэх” IPOЭнэ гурван нам 9 сүүлийн таван жилд Кремлийн эзэн, эрх баригч намд туслах

оюуны өмчийн эрхийн хамгаалалт хангалттай хэрэгждэггүй учраас зээлийн эргэн төлөлтийн баталгаа болж чаддахгүй гэж үздэг аж. гэхдээ өмнө нь “Монгол шуудан” банк барааны тэмдгийг барьцаалж зээл олгож байсан удаа бий. Мөн Европын сэргээн босголт хөгж-лийн банкнаас ч оюуны өм чөө үнэлүүлэн, баталгаажуулж зээл авсан тохиолдол байдаг талаар оюуны өмчийн итгэмж лэгдсэн төлөөлөгч Д.Дэмбэрэл хэлэв.

Үндэсний томоохон үйлд-вэр лэгчдийн итгэмжлэгдсэн тө лөө лөгчөөр ажилладаг тэрбээр “Том компаниуд гаднын банк-наас зээл авах хүсэлтээ илгээдэг. хариуд нь чи ямар үнэтэй вэ гэж

судлаачийн хамтарсан “Оюуны чадамж ба үндэсний баялаг” гэсэн бүтээлд улс орны оюуны чадамж болон ДНБ, эдийн засгийн өсөлт хоорондын харилцан хамаарлыг гаргасан байсан. Судалгаагаар тухайн орны иргэдийн IQ дээшлэх тусам амьдралын түвшин нь бас нэмэгддэг нь нотлогдсоныг манай блогчид орчуулан нийтэлж байсан” гэв. гэтэл монголчууд IQ-ийн түвшнээрээ Дэлхийд зургадугаарт жагсдаг ч ОУвС-ийн мэдээгээр ДНБ-ий өсөлтөөрөө 127 дугаарт эрэмбэлэгджээ. Оюуны өмчийн статистик үзүүлэлтүүд тухайн улсын эдийн засгийн хөгжлийн толь болдог нь Монгол, Орос, хятадын оюуны өмчийн байгууллагуудын дөрөв дэх удаагийн чуулганд тавигдсан илтгэлүүдээс тодорхой харагдаж

байв. Инноваци буюу оюуны

бүтээлийг амжилттай бойжуул-даг орнуудын ДНБ амжилттай өсдөгийг илтгэх ойрын жишээ Татарстан, Казахстан, хятад зэрэг улс. 2015 оны Дэлхийн инновацийн индексээр хятад 25 дугаарт жагсаж, амжилтаа үсрэнгүй ахиулсан бол Казахс-тан бүс нутагтаа цойлсон. харин Татарстан улс инновацид оруулсан нэг рубль бүр 75 рубль болж өсөхийг тооцоолжээ. Өөрөөр хэлбэл, тус улс оюуны өмчийн үнэлгээг улсын хэмжээнд тооцож үзсэн нэг жишээ юм.

2001-2014 онд манай улсын Оюуны өмч, улсын бүртгэлийн ерөнхий газарт бүртгүүлсэн оюуны нийт өмчөөс тооны хувьд ердөө нэг хувь нь үнэлгээ хийлгэж,

түүнийгээ баталгаажуулжээ. Үнийн дүнгээр үзвэл нийт 20 орчим тэрбум төгрөгийн үнэлгээ хийснийг тус байгууллагын Зохиогчийн эрхийн хэлтсийн дарга Э.Мягмардорж ярьлаа. Тэрбээр үргэжлүүлэн “Ком пани болон хувь хүмүүс зээлийн барьцаа, үнэт цаас гаргах, шүүхэд хохирол барагдуулах нэхэмж лэлдээ ашиглах зорил гоор оюуны өмчийн бүтээлд үнэл гээ хийлгэдэг” хэмээв. Жилд хамгийн ихдээ л оюуны 2-3 бүтээлдээ үнэлгээний баталгаажилт хийлгэ-дэг байна. гэхдээ энэ тоо цаашид нэмэгдэх хандлагатай аж.

Энэ дотор банкинд барьцаалах эрэлт манайд нэлээд өндөр байдгийг салбарынхан он цолж байна. харамсалтай нь Монголын Банкны холбооны тайлбараар бол

5

ЗГМ: Сэдэв

2016.09.21, лхагва ~ №202 (480) ЗаСгИйН гаЗрыН МЭДЭЭ

 REGIONAL UPGRADES OF SANITARY AND PHYTOSANITARY

MEASURES FOR TRADE PROJECT

 VACANCY ANNOUNCEMENT

The Government of Mongolia with support from the Asian Development Bank (ADB) has developed the “Regional Upgrades of Sanitary and Phytosanitary Measures for Trade”. The project objective is to improve the sanitary and phytosanitary control, testing, and inspection systems. The Executing agency is the Office of the Deputy Prime Minister and Implementing agencies are the General Agency for Specialized Inspection and the Veterinary and Animal Breeding Agency. Under the project, the Office of the Deputy Prime Minister is seeking to recruit a qualified Deputy Project Manager/SPS Specialist. Objectives of the assignment are to engage on an individual basis to manage activities on SPS harmonization of standards, laboratory equipment and consumables and testing, and training including on new laboratory equipment and methods, under the direct guidance of the PMU Project Coordinator. He/she will be responsible for liaison between all the stakeholders and for briefing the Project Coordinator on progress and potential problems and advice on resolving implementation and technical issues. He/she also steps in and assumes the PMU Project Coordinator’s responsibilities in her absence, as needed. Tasks and responsibilities: ¥ Assisting in relevant bid document preparation including technical specifications for laboratory equipment ¥ Coordinating with all stakeholders especially with government agencies during harmonization of standards ¥ Scheduling and coordinating capacity building activities ¥ Reviewing agenda and training materials ¥ Overseeing the provision and testing of laboratory equipment and consumables to ensure it follows technical

specifications ¥ Assisting site inspections of laboratories and inspection and quarantine facilities ¥ Preparing progress and briefing report to Project Coordinator ¥ Advising on resolution of implementation and technical issues Qualifications and Experience: ¥ Relevant academic/professional qualification ¥ A minimum of 10 years work experience on technical capacity ¥ Preferably with work experience in ADB project implementation and knowledge of ADB procedures ¥ Ability to work independently ¥ Good communication skills ¥ Proficient in English language CONTRACT DURATION AND CONDITIONS: The assignment is expected to start in October 2016. The Consultant will be selected in accordance with the relevant regulations of the Government of Mongolia and the Asian Development Bank. Qualified candidates should submit a cover letter indicating why she/he considers her/himself suitable for the position, detailed CV highlighting skills/experience, copy of diplomas or certificates and two reference letters from last two employers no later than 12:00 PM, 4 October 2016. Only those successful candidates will be contacted. The application documents shall be submitted in person to the below address. The submitted documents will not be returned to the applicants. Incomplete applications would not be considered. If you need any further details, please feel free to contact us. Contact address: Room 480, Government House, Ulaanbaatar, Mongolia. Tel: +(976) 51 264077, 260382

 REGIONAL UPGRADES OF SANITARY AND PHYTOSANITARY

MEASURES FOR TRADE PROJECT

 VACANCY ANNOUNCEMENT

The Government of Mongolia with support from the Asian Development Bank (ADB) has developed the “Regional Upgrades of Sanitary and Phytosanitary Measures for Trade”. The project objective is to improve the sanitary and phytosanitary control, testing, and inspection systems. The Executing agency is the Office of the Deputy Prime Minister and Implementing agencies are the General Agency for Specialized Inspection and the Veterinary and Animal Breeding Agency. Under the project, the Office of the Deputy Prime Minister is seeking to recruit a qualified Deputy Project Manager/SPS Specialist. Objectives of the assignment are to engage on an individual basis to manage activities on SPS harmonization of standards, laboratory equipment and consumables and testing, and training including on new laboratory equipment and methods, under the direct guidance of the PMU Project Coordinator. He/she will be responsible for liaison between all the stakeholders and for briefing the Project Coordinator on progress and potential problems and advice on resolving implementation and technical issues. He/she also steps in and assumes the PMU Project Coordinator’s responsibilities in her absence, as needed. Tasks and responsibilities: ¥ Assisting in relevant bid document preparation including technical specifications for laboratory equipment ¥ Coordinating with all stakeholders especially with government agencies during harmonization of standards ¥ Scheduling and coordinating capacity building activities ¥ Reviewing agenda and training materials ¥ Overseeing the provision and testing of laboratory equipment and consumables to ensure it follows technical

specifications ¥ Assisting site inspections of laboratories and inspection and quarantine facilities ¥ Preparing progress and briefing report to Project Coordinator ¥ Advising on resolution of implementation and technical issues Qualifications and Experience: ¥ Relevant academic/professional qualification ¥ A minimum of 10 years work experience on technical capacity ¥ Preferably with work experience in ADB project implementation and knowledge of ADB procedures ¥ Ability to work independently ¥ Good communication skills ¥ Proficient in English language CONTRACT DURATION AND CONDITIONS: The assignment is expected to start in October 2016. The Consultant will be selected in accordance with the relevant regulations of the Government of Mongolia and the Asian Development Bank. Qualified candidates should submit a cover letter indicating why she/he considers her/himself suitable for the position, detailed CV highlighting skills/experience, copy of diplomas or certificates and two reference letters from last two employers no later than 12:00 PM, 4 October 2016. Only those successful candidates will be contacted. The application documents shall be submitted in person to the below address. The submitted documents will not be returned to the applicants. Incomplete applications would not be considered. If you need any further details, please feel free to contact us. Contact address: Room 480, Government House, Ulaanbaatar, Mongolia. Tel: +(976) 51 264077, 260382

 REGIONAL UPGRADES OF SANITARY AND PHYTOSANITARY

MEASURES FOR TRADE PROJECT

 VACANCY ANNOUNCEMENT

The Government of Mongolia with support from the Asian Development Bank (ADB) has developed the “Regional Upgrades of Sanitary and Phytosanitary Measures for Trade”. The project objective is to improve the sanitary and phytosanitary control, testing, and inspection systems. The Executing agency is the Office of the Deputy Prime Minister and Implementing agencies are the General Agency for Specialized Inspection and the Veterinary and Animal Breeding Agency. Under the project, the Office of the Deputy Prime Minister is seeking to recruit a qualified Deputy Project Manager/SPS Specialist. Objectives of the assignment are to engage on an individual basis to manage activities on SPS harmonization of standards, laboratory equipment and consumables and testing, and training including on new laboratory equipment and methods, under the direct guidance of the PMU Project Coordinator. He/she will be responsible for liaison between all the stakeholders and for briefing the Project Coordinator on progress and potential problems and advice on resolving implementation and technical issues. He/she also steps in and assumes the PMU Project Coordinator’s responsibilities in her absence, as needed. Tasks and responsibilities: ¥ Assisting in relevant bid document preparation including technical specifications for laboratory equipment ¥ Coordinating with all stakeholders especially with government agencies during harmonization of standards ¥ Scheduling and coordinating capacity building activities ¥ Reviewing agenda and training materials ¥ Overseeing the provision and testing of laboratory equipment and consumables to ensure it follows technical

specifications ¥ Assisting site inspections of laboratories and inspection and quarantine facilities ¥ Preparing progress and briefing report to Project Coordinator ¥ Advising on resolution of implementation and technical issues Qualifications and Experience: ¥ Relevant academic/professional qualification ¥ A minimum of 10 years work experience on technical capacity ¥ Preferably with work experience in ADB project implementation and knowledge of ADB procedures ¥ Ability to work independently ¥ Good communication skills ¥ Proficient in English language CONTRACT DURATION AND CONDITIONS: The assignment is expected to start in October 2016. The Consultant will be selected in accordance with the relevant regulations of the Government of Mongolia and the Asian Development Bank. Qualified candidates should submit a cover letter indicating why she/he considers her/himself suitable for the position, detailed CV highlighting skills/experience, copy of diplomas or certificates and two reference letters from last two employers no later than 12:00 PM, 4 October 2016. Only those successful candidates will be contacted. The application documents shall be submitted in person to the below address. The submitted documents will not be returned to the applicants. Incomplete applications would not be considered. If you need any further details, please feel free to contact us. Contact address: Room 480, Government House, Ulaanbaatar, Mongolia. Tel: +(976) 51 264077, 260382

 REGIONAL UPGRADES OF SANITARY AND PHYTOSANITARY

MEASURES FOR TRADE PROJECT

 VACANCY ANNOUNCEMENT

The Government of Mongolia with support from the Asian Development Bank (ADB) has developed the “Regional Upgrades of Sanitary and Phytosanitary Measures for Trade”. The project objective is to improve the sanitary and phytosanitary control, testing, and inspection systems. The Executing agency is the Office of the Deputy Prime Minister and Implementing agencies are the General Agency for Specialized Inspection and the Veterinary and Animal Breeding Agency. Under the project, the Office of the Deputy Prime Minister is seeking to recruit a qualified Deputy Project Manager/SPS Specialist. Objectives of the assignment are to engage on an individual basis to manage activities on SPS harmonization of standards, laboratory equipment and consumables and testing, and training including on new laboratory equipment and methods, under the direct guidance of the PMU Project Coordinator. He/she will be responsible for liaison between all the stakeholders and for briefing the Project Coordinator on progress and potential problems and advice on resolving implementation and technical issues. He/she also steps in and assumes the PMU Project Coordinator’s responsibilities in her absence, as needed. Tasks and responsibilities: ¥ Assisting in relevant bid document preparation including technical specifications for laboratory equipment ¥ Coordinating with all stakeholders especially with government agencies during harmonization of standards ¥ Scheduling and coordinating capacity building activities ¥ Reviewing agenda and training materials ¥ Overseeing the provision and testing of laboratory equipment and consumables to ensure it follows technical

specifications ¥ Assisting site inspections of laboratories and inspection and quarantine facilities ¥ Preparing progress and briefing report to Project Coordinator ¥ Advising on resolution of implementation and technical issues Qualifications and Experience: ¥ Relevant academic/professional qualification ¥ A minimum of 10 years work experience on technical capacity ¥ Preferably with work experience in ADB project implementation and knowledge of ADB procedures ¥ Ability to work independently ¥ Good communication skills ¥ Proficient in English language CONTRACT DURATION AND CONDITIONS: The assignment is expected to start in October 2016. The Consultant will be selected in accordance with the relevant regulations of the Government of Mongolia and the Asian Development Bank. Qualified candidates should submit a cover letter indicating why she/he considers her/himself suitable for the position, detailed CV highlighting skills/experience, copy of diplomas or certificates and two reference letters from last two employers no later than 12:00 PM, 4 October 2016. Only those successful candidates will be contacted. The application documents shall be submitted in person to the below address. The submitted documents will not be returned to the applicants. Incomplete applications would not be considered. If you need any further details, please feel free to contact us. Contact address: Room 480, Government House, Ulaanbaatar, Mongolia. Tel: +(976) 51 264077, 260382

Хамгийн үнэтэй патент 3-5 тэрбум төгрөг

З.Цэлмэг@tselmegZGM

IQ ба амьдралын түвшин шууд хамааралтай

Оюуны өмч хүний хосгүй бүтээл учраас үнэлгээг биет хөрөнгө шиг үнэлэх боломжгүй аж. Тиймээс ММҮИ-ий гишүүн, мэргэшсэн үнэлгээчин П.Болормаагаас зарим зүйлийг тодруулав.

-оюуны өмчийг эргэлтэд оруулахын тулд юунд анхаарах хэрэгтэй вэ?

-Нэн түрүүнд эрхийн хамгаа-лалт хийлгэх шаардлага тай. Ингэс нээр өөр хэн нэгэн зөвшөө-рөл гүйгээр ашиглах боломжгүй болж, өмч үнэ цэнэтэй байх нөх цөл бүрдэж байгаа юм. Эр-гэл тэд оруулах олон хэлбэр бий. Патент, барааны тэмдэгт, нөү-хау, харилцагчийн жагсаалт, ажил-лах хүч гэх мэт аж ахуй нэгж, бай гуул лагуудад ашиглагддаг оюуны өмчийн эрхийн төрлүүд. Энэ бүхнийг бодитоор үнэлүүлж санхүү гийн тайландаа тусгах нь ядаж компанийнхаа чадавхыг бо-дитоор илэрхийлж байна гэсэн үг.

-барьцаалж байгаа юу?-хөдлөх эд хөрөнгө болон

эдийн бус хөрөнгийн барьцааны тухай хууль батлагдсан хэдий ч одоогоор хэрэгжиж эхлээгүй байна. хэрэгжээд эхлэнгүүт барьцаалах боломж хуулиар нээгдэнэ гэсэн үг. Оюуны өмчийн эрхийг барьцаалсан банкууд байгаа эсэхийг сайн мэдэхгүй байна. харин банкууд үүнд хэр бэлтгэлтэй байгаа нь их сонирхолтой байна.

-Манай улсад оюуны өмчийн үнэлгээний өнөөгийн байдал ямар байна вэ?

-Үнэлгээний салбар өөрөө шинэлэг. Ялангуяа оюуны өм чийн үнэлгээний салбар судлаг дахуун ихтэй, өвөрмөц, дахин давтагдашгүй гэдгээрээ онцлог. Өөрийн гольдролдоо орсон, хэвшсэн гэж дүгнэх хараахан болоогүй. Бид илүү суралцах, нарийн мэргэших шаардлага байна.

-Үнэлгээг тогтооход гадаад ор нуудын жишээ ямар байдаг вэ?

-Судалгаа хийх явцад оюуны өмчийг үнэлсэн нэлээд олон жишээтэй танилцсан. Мөн 40 гаруй улсыг багтаасан үнэлгээний олон улсын стандартын консулын гишүүдийн жишгээр оюуны өмчийн эрхийг мэргэшсэн үнэлгээчин, мэргэжлийн зөвлөх байгууллагууд гүйцэтгэдэг. Зохиогч бүтээлийнхээ мөн чанарыг, итгэмжлэгдсэн тө-лөө лөгчид оюуны өмчийн эр хийн төрлийн ялгаатай тал, дотоод болон олон улсад хэр-хэн хамгаалахад илүү сайн тодорхойлолт өгч чаддаг. харин мэргэшсэн үнэлгээчид эдийн засгийн талаас нь тооцож, үнэ цэнийг бодитойгоор гаргаж чадна.

-оюуны өмч нь өмчийн нэг хэлбэр. Тэгэхээр үнэлгээ хийхэд элэгдэл, хорогдлыг хэрхэн

тусгадаг нь сонин байна?-Оюуны өмчийг хоцрогдлоор

тооцдог. хоцрогдлыг өртгийн хандлагаар үнэлж тооцдог. Үүнээс гадна эдийн засгийн болон технологийн хоцрогдол бас тооцдог. Дэлхийн жишигт оюуны өмчийг үнэлэх гурван арга бий. Тухайн оюуны бүтээлийг бий болгоход зарцуулсан цаг хугацаа, хөрөнгө мөнгө, судалгаа, хөгжүүлэлтийг тооцсон өртгийн арга. Мөн ирээдүйд уг бүтээлээс ямар хэмжээний орлого олж, хэмнэлт хийх боломж байгааг тооцсон орлогын хандлага. Бас төстэй бүтээлүүдийн эрэлт, лицензээр ашиглах боломжийг үндэслэн үнэлгээ хийж болдог. гэхдээ сүүлийн аргыг манайд хэрэглэх нөхцөл хараахан бүрдээгүй.

-Тухайн хүний санаанд нийцээгүй бага үнэ тогтоогдох то хиол долд яах вэ?

-Ийм тохиолдол гарч боло-хыг үгүйсгэхгүй. Маш их хугацаа, хөрөнгө зарж хийсэн ч ирээдүйд олох ашиг, өгөөж түүнээс бага байх, эсвэл зөвхөн цөөхөн сонирхогчтой зах зээлд ашиглагдах, мөн өөр компани ашиглах боломжгүй бол үнэ цэнэд шууд нөлөөлнө. гол нь үнэхээр өгөөж ихтэй бол сонирхогч олон, сонирхогч олон бол үнэ цэнэтэй байна гэсэн шалгуур үйлчилдэг.

Дөнгөлүүлсэн нөөц

ардын хувьсгалын 93 жилийн ойгоор Сүхбаатарын талбайд болсон “Улаанбаатарын үдэш” цэнгүүний “3D mapping” шоуг санаачлагчид нь санаагаа нэлээд хэдэн сая төгрөгөөр үнэлүүлжээ. харин 2011 онд “Зар мэдээ” сонин 70 сая төгрөгөөр үнэлгээгээ тогтоосон гэдэг. Тэгвэл “Цахилгаан тээвэр” компани 2006 оноос хойш нийтийн тээвэрт оруулсан 50 эко автобусаа 4.2 тэрбум төгрөгөөр үнэлсэн нь манай оюуны өмчийн байгууллагаар баталгаажуулсан хамгийн өндөр үнэтэй патен-туудын нэг юм.

гэхдээ манай жишигт дээрх бүх шинэ санаа, барааны тэм дэгт, патентын үнэлгээний ердөө 10-15 хувийг л оюуны хувь нэмэр гэж баталгаажуулдаг. Энэ нь дэлхийн жишгээс даруй 18-20 орчим хувиар бага дүн аж. Үүний шалтгаан нь оюуны өмчийн бүтээлүүдийг эдийн засгийн эргэлтэд оруулах бо ломж бололцоо манайд тааруу байдагтай холбоотой.

харин зах зээлийн харилцаа өндөр хөгжсөн орнуудад али ваа брэнд, компаниуд зөвхөн нэрээ ашиглаж мөнгийг төрөл бүрээр “хийх” бололцоо нь өргөн. Тиймээс ч жил бүр брэн дүүдийг хамгийн үнэ тэй цэнэтэйгээр нь эрэм бэлж, зах зээлийн үнэлгээгээр тэргүүлэгч компанийн араас нийтээрээ хуйларч, инновациа ч индексжүүлдэг.

хөрөнгийн үнэлгээний "аТЕН" ххК-ийн дэд захирал П.Болормаа оюуны бүтээлүүдийг эдийн зас-гийн эргэлтэд оруулах нь манай улсын хөгжлийн нэг тулгамдсан асуудал хэмээв. Тэрбээр “Умард Ирланд, Финландын хоёр

цаадуул нь асуудаг. Үүнд оюуны өмчийн үнэлгээ чухал үүрэг гүйцэтгэдэг” хэмээв. гэхдээ нийт үнэлгээний 50 хувиас хэтрэх-гүйгээр зээл га рах боломжтой байдаг гэнэ.

Монголд хамгийн үнэтэй барааны тэмдэгт нь 3-5 тэрбум төгрөг хүрч байсан бол прог-рамм хангамж дээд тал нь нэг тэрбумаар үнэлэгдэж байжээ. Дэлхийн жишигтэй харьцуу-лахад энэ нь дундаж үнэлэгээ гэдгийг Э.Мягмардорж дарга хэлэв. хоёр жилийн өмнө го-ломт, худалдаа хөгжил, Төрийн банк болон мэдээлэл тех но-логийн салбарынхан программ хан гамжийг банкны барьцаанд оруулах боломжийг судалж, хөндөж байсан ажил хэрэг болоогүй. хэдий дэлхийн зах зээл дээр программ хангамж маш үнэтэй байдаг ч Монголын банкны салбарт дотоодын мэргэжилтнүүдийн зохиосон программд итгэх итгэл төдийлэн төлөвшөөгүй байгаа аж.

Нөгөө талаар дэлхийн оюуны өмчийн үнэлгээг хийхэд шинэ хандлага давамгайлах болжээ. Технологийн хөгжилтэй уялдан гарч ирсэн аливаа бүтээлийн үнэлгээ цаг хугацаа өнгөрөх тусам буурч буй аж. Ийм эрсдэл өндөртэй бүтээлүүдийг программ хангамж тэргүүлдэг. гэтэл уран зураг эсрэгээрээ “хөгшрөх” тусам үнэлгээ нь улам нэмэгддэгийн учир нь хүний байгалийн давтагдашгүй суу билгээр бүтдэгтэй холбоотой.

аж үйлдвэрийн өмч бас дээрх хуулиас ангид оршдоггүй. Патентаар хамгаалагдсан эрхэд орон сууц, автомашин гээд биет хөрөнгө шинэ тусмаа үнэ цэнэтэй байдаг жишиг үйл чил дэг. Зөвхөн барааны тэм дэгт л олонд танигдаж, он жил улирахын хэрээр үнэд хүр дэг байна. Үүний шалтгаан нь тухайн барааны тэмдэг бү-хий бараа бүтээгдэхүүний борлуулалтын олон жилийн дунджийг харьцуулан тооц догтой холбоотой.

ЗгМ: ТОДрУУЛга

Бүтээлийн өгөөж үнэлгээний шалгуур болдог

Хөдлөх эд хөрөнгө болон эдийн бус хөрөнгийн барьцааны тухай хуулийг мөрдөж эхлэ хэд банкууд оюуны өмчийг барьцаалахад хэр бэлэн байгаа талаар МБХ-ны Хууль эрх зүй, хамтын ажил лагаа ха риуц сан менежер Ч.Нам жил -маа гаас дараах тодруулгыг авлаа.

-одоогоор банкнууд оюуны бү тээл барьцаалсан эсэх мэ-дээлэл байна уу?

-Энэ талаар нарийвчилсан мэдээ лэл холбоонд хараахан ирээгүй байна. Бан кууд төдийлэн барьцаалж эхлээгүй байгаа бо-лов уу. Учир нь оюуны өмчийн хам гаалалт Монгол Улсад сайн

хөгжөөгүй. Банк оюуны өмчийг барьцааллаа гэж бодоход эргээд яаж, хэнд, хэзээ, ямар үнэлгээгээр худалдан борлуулж чадах нь тодорхойгүй эргэлзээтэй орчин Монголд байна. хамгийн ойрхон жишээг дурдвал, томоохон ху-далдааны төв, шатахуун түгээх станцуудаар хуулбар cD-г хэн дуртай нь олон тоогоор хувилж, олшруулан зарж байна.

-Хөдлөх эд хөрөнгө болон эдийн бус хөрөнгийн барьцааны тухай хуулийг хэрэгжиж эх -лэхээр банкны сал бар оюу ны өмчийг үнэлж, барь цаанд авахад бэлэн байгаа юу?

-Банкууд хуулийн дагуу барь-

цаалж болох ч, эргээд эрсдэлээ тооцож үзнэ. Тэгэхэд буцаад яаж оюуны өмчийг худалдан бор луулж, зээлээ төлүүлэх вэ гэдэг нь тодорхойгүй байна. Үнэлгээ ч бас тодорхойгүй. Банкууд эд хөрөнгийн үнэлгээг шууд үнэлэх эрхтэй этгээд биш. Тогтсон зах зээлж үнэлгээнээс эрсдэлээ тооцон тодорхой үнэл-гээг дотооддоо тогтоодог юм. Монголд одоогоор оюуны өм чийг худалдах, худалдан авах зах зээл, үнэлгээ, жишиг сайн тог тоо гүй байна.

Банк хадгаламж эзэм шигчийн-хээ мөнгийг эрсдэлд оруу лахыг хүсэхгүй нь тодорхой.

Зах зээлийн жишиг тогтоогүй байна

Page 6: YНЭ: 600₮ Хямралыг “зүсэх” IPOЭнэ гурван нам 9 сүүлийн таван жилд Кремлийн эзэн, эрх баригч намд туслах

Мухар сүсэг гээч зүйл бидний амьдралд ердийн зүйл болсон. Түрийвчээрээ сар руу даллаж их мөнгөтэй болохыг гуйна, бөөн мөнгөний зураг шэйрлэж, баяжихыг хүсэх нь үүний энгийн жишээ. гэхдээ мухар сүсэг гаднын улс оронд ч элбэг бий. Ялангуяа спортын талбарт.

Зөвлөлтийн нэрт дасгал-жуулагч в.лобановский ийм хүмүүсийн нэг байв. Тухайлбал, түүний удирдаж буй багт “13”

дугаартай хөлбөмбөгч нэг ч байсангүй. Муу ёрын тоо амжилтыг доош татна гэж үздэг байсан болохоор ийм дугаар сонгохыг хэнд ч зөвшөөрдөггүй байжээ. Тэрбээр шинээр ирсэн хувцас бүрийг өөрийн биеэр шалгаж, “13” дугаартай өмсгөл олдвол тэр даруй хогийн саванд хийхийг тушаадаг байв.

Нидерландын дасгалжуулагч гус хиддинк амжилтын хүч зангианд бий гэдэгт итгэдэг нэгэн. хэрэв түүний баг тоглолтод хожвол дараагийн тоглолтод зангиагаа сольдоггүй зуршлыг нь хөлбөмбөгч бүр

мэднэ. харин хожигдох юм бол хөөрхий зангиа эзнээ дахин хэзээ ч харахгүй.

Франц мэргэжилтэн раймон Доменек мөн л мухар сүсэгтэй хүний нэг. Тэрбээр зурхайн ухаанд маш их итгэдэг тул удирдлагад нь тоглож буй хүн бүрийн ордыг цээжилдэг байв. харин Нидерландын хөлбөмбөгийн домог йохан Кройф тоглолт бүрийн өмнө зажилж байсан бохио өрсөлдөгч багийнхан руу нулимдаг зуршилтай байж. Ингэснээр ялалтыг өөрийн талд эргүүлнэ гэж итгэдэг учраас тэр. гэтэл

1969 онд аваргуудын лигийн финалын өмнө мань эр өнөөх уламжлалаа мартаж орхижээ. Үр дүнд нь юу болсныг таамаглахад тийм ч хэцүү биш байх. Түүний “аякс” баг өрсөлдөгч “Милан”-д 4:1-ээр хожигдож, цом өргөх мөрөөдлөө хойшлуулахад хүрсэн юм.

германы “Шальке” багийн хаалгач Норберт Нигбург ромын Папын зураг халаасандаа хийн тоглолтод оролцдог байсан гэдэг. Өөрт нь хэрэг болдог гэж үздэг учраас л ингэдэг байж таарна. харин 1980-аад оны Зөвлөлтийн нэрт хаалгач ринат Дасаев

немц анд х.Шумахерийнхаа бэлэглэсэн бээлийг тун их нандигнадаг байжээ. Тэрбээр энэ бээлийг нэг ч удаа өмсөж тог лолтод ороогүй. гэхдээ тог-лолтын явцад хаалганы хажууд өнөөх бээлий нь үргэлж байдаг.

Танд сонирхуулах дараагийн түүх бараг онигоо шиг сонсогдоно. гэхдээ энэ бол үнэн түүх юм. 1962 оны ДаШТ-ий өмнө Чилийн баг өрсөлдөгч баг бүрийнхээ онцлогт тохирсон хоол хүнс хэрэглэж байжээ. Тухайлбал, Италитай тоглохын өмнө гоймон зооглосон бол Швейцарьтай тоглохдоо бяс-

лагаар хооллосон гэдэг. харин Зөвлөлтийн багтай тоглохын өмнө юу хэрэглэснийг таахад амархан. Тэд нэг нэг хундага архи ууж аваад талбайд гарсан гэдэг. Инээдтэй сонсогдож магадгүй ч энэ арга үр дүнгээ өгч, Чилийн баг түүхэндээ анх удаа ДаШТ-ий их шөвөгт шалгарсан юм. гэхдээ өрсөлдөгчдөө тааруулж хоол ундаа хэрэглэх арга нь хагас шигшээд Бразилын эсрэг тог лоход хэрэгжээгүй юм. Тэд Пелегийн багтай тоглохын өмнө кофе уусан ч 4:2-оор ялагджээ. Ма гадгүй кофе Бразилынх биш бо лохоор нөлөөлөөгүй байх.

олох гүй байсан тул эхний үед л оноогоор хоцрох болсон. Улмаар хоёрдугаар үед онооны харьцаа бүр холдож, ялагчийн хувь заяа ойлгомжтой болов. Тэд дараагийн хоёр үед ч хамгаалалт, довтолгоондоо жигд байснаар 105 онооны зө рүү тэй ялалт байгуулж, түүхэнд үлдэх нэгэн тоглолтын гэрч болсон юм. Монголын шигшээгийн найман тоглогч 10-аас дээш оноо авч, жигд

тоглолоо.

ТАйвАнь-МАКАо 95:63Тайвань улс сагсан бөм-

бөгийн хөгжлөөр тивдээ дээгүүр ордог. Оюутны шигшээ баг нь л гэхэд хоёр жилийн өмнө тус тэмцээнээс мөнгөн медаль хүртэж байв. Нэг ёсондоо Монголын багийн хэсгийн гол өрсөлдөгч гэж болно. Тэд тэмцээний эхний тоглолтоо Макаогийн эсрэг хийж, 32

онооны зөрүүтэй хожив. Уг нь макаочууд тоглолтын эхэнд тэнцүүхэн үзэлцэж байсан ч Тайванийн залуус хамгаалалтаа чангаруулж, довтолгоогоо төгс гүйцэтгэж эхэлснээр оноо холдсон юм.

Өчигдөр энэ хэсгийн хамгийн сонирхолтой буюу Монгол-Тайванийн тоглолт болсон. Энэхүү тулаан хоёр жилийн өмнөх нэгэн түүхийг эрх гүй санагдуулж байна. Өмнөх

тэмцээнд манайхан хэсэгтээ Тайванийг хожиж, хятадад дийлдээд байв. Улмаар сүүлийн тойрогт хятадууд Тайванийг хожвол бид хэсгээс шалгарах байлаа. Бүрэлдэхүүн, ур чадва-рын хувьд хятад хавьгүй илүү тул хожно гэдэгт ч итгэлтэй байсан. гэтэл угшил нэгтэй тус хоёр улс хоорондоо хуйвалдаж, хятад нь бууж өгснөөр манай баг хэсгээс мултарсан билээ.

Спорт

6 ЗаСгИйН гаЗрыН МЭДЭЭ 2016.09.21, лхагва ~ №202 (480)

Манай залуус 2008, 2012 онд хүрэл медаль хүртэж байв

Өмнөх амжилтаа ахиулахын төлөөКазахстаны баг бүтэн талбайн хамгаалалтаас гарч, хэрхэн тоглох учраа олохгүй байсаар 105 онооны зөрүүтэй ялагдлаа.

Азийн оюутны аварга шал-гаруулах сагсан бөмбөгийн тэмцээн Улаанбаатар хотноо эхэллээ. Тэмцээнд Монголын шигшээгээс гадна БНХАУ, БНСУ, Тайвань, Хонконг, Макао, Казахстаны баг өрсөлдөж байна. Манай багийн хувьд тэмцээний “В” хэсэгт Тайвань, Хонконг, Макаогийн багуудтай тоглох сугалаа татсан билээ. Эхний өдрийн тоглолтуудын дүнг хүргэе.

Монгол-КАЗАХсТАн 137:32

Манай залуус хэдхэн хоно-гийн өмнө "Чингис хаан кап" Олон улсын тэмцээнд БНаСаУ-ын хүчирхэг багийг буулган авч, хүрэл медаль хүртэн бэлт гэл сайтай байгаагаа ха руул сан. Тэгвэл тэдний учраа Казахс таны багийн гол суурь нь тус улсын спортын академийн оюутнууд аж.

Тоглолтын эхнээс Монго лын оюутны шигшээ бүтэн тал байн хам гаалалтаар өрсөлдөг чөө хүнд байдалд оруулав. Ка-захс таны баг хамгаалалтаас гарч, хэрхэн тоглох учраа

цАхИлГААн БАрАА ГАр УтАС

1. автомашины хар хайрцаг зарна.170 градус харах өнцөгтэй, санах карт хийж бичлэг хийнэ.Утас: 991227182. автомашины хагарч цуурсан шил наагч зарна.хүргэлттэй. Үнэ: 35000Утас: 996799623. Шинэ дугуйнууд зарна.Үнэ: 100.000 төгрөгУтас: 880067344. agiom шинэ дугуйнууд зарнаУтас:99101688 /Үнэ тохирно/5. 2009 oны "Fx35" хямд зарна. Үнэ: 25 сая Утас: 991114686. "g500" zarna 2004-2012. Дотор гаднагүй он залуу болгосон машин оролцуулна. Утас: 999934347. 2003 оны 2012 орж ирсэн сувдан цагаан өнгөтэй, beams-2.0 мотортой, ухрах камертай "grand mark 2" яаралтай зарна.Үнэ 5 сая. Утас: 966517948. 2009 оны "HuMMEr H2" зарна.Утас:917778779. 2008 оны "Lx570" зарна.Үнэ:60 сая Утас: 9911146810. "Full option a8" зарна. Утас: 99995108

Үл хөДлөх ноМ, хЭвлЭл

1. Бүх төрлийн ном хэвлэл худалдаалж байна.Утас: 991441542. хуучин номнууд зарна.Утас: 94640105 3. Бизнес удирдлагын магистерийн ангид хэрэглэгдэх 2003-2008 оны Pearsons interna-tional edition номнуудыг тус бүр 30.000 төгрөгөөр зарна. Утас 991536374. Ээж ба хүүхэд ном зарна. Утас: 990894015. Сэргэн мандалтын үеийн нэрт зураачдын бүтээлийг өнгөтөөр хэвлэж, орос хэлээр нийтэлсэн Монголд цөөн байдаг уран зургийн ном зарна. Утас: 996259216. Official guide of TOEFL TEsT 4th edition. албан ёсны ToEFL тест гаргадаг газраас уг шалгалтад бэлтгэгчдэд зориулан гаргасан guIDE book-ийн хамгийн сүүлийн хэвлэл. хэрэглэж байсан мөн дисктэйгээ. Утас: 99674312 7. Монго лын залуучуудад хүн төрөлхт ний хөгж лийн их алхаатай хөл нийлүү лэхийн зэрэгцээ өөрийн үндэсний зан заншил, ухамсар, ёс суртахууныхаа үнэт зүйлийг гээлгүй зөв хослуулан авч явахыг зөв ухамсарлан ойлгуулах энгийн хялбараар илэрхийлж чадсан “Монгол хүний хөгжил төлөвшлийн ДЭЭД УхааН” ном уншигчдын гар дээр очиж байна.Утас: 981110298. Бизнес удирдлагын магистрийн ангид хэрэглэгдэх 2003-2008 оны Pearsons interna-tional edition номнуудыг тус бүр 30.000 төгрөгөөр зарна. Утас: 99153637

1. 3-4 хорооллын эцэст говь цогцолборийн хажууд 29 дүгээр байрны есөн давхарын найман давхарт 36м.кв наран талдаа хоёр цонхтой, гал тогоо тусдаа, хувцасны шүүгээ, харанхуй нэг өрөөтөй саруулхан балконтой үзэгдэх орчин сайтай маш дулаахан нэг өрөө байр зарна. 93, 77 сургууль болон 96-р цэцэрлэг хажууд байдаг. автобусны буудалтай ойрхон . мкв 1.440,000 Үнэ: Бэлэн мөнгөнд 52 саяас. Утас: 919141912. 10-р хороололд Сувилахуйн сургуулийн хойно 47м.кв хоёр өрөө байр зарна.Утас: 881921303. Төмөр замд СОТ-н таван давхарт угсармал байрны хоёр өрөө байр зарна. Утас: 994664944. Урлан бүтээх төвийн хойно байрлалтай. "хурд" констракшн барьсан, ванн, жорлон тусдаа бүх цонх наран тал руугаа харсан байр. Том тагттай. Утас: 911816185. Хан-Уул дүүрэгт Peace town хотхонд 58.92м.кв байр зарна машин оролцуулж болно. Утас: 990976396. Модны 2-т угсармалын гурван өрөө байр зарна. Утас: 99105070 7. ЧД, СУИС-ийн баруун хойно байрлах 2010 онд ашиглалтад орсон, 12 давхар, 58-р байрны 11-н давхарт, 70.7 м.кв бүхий гурван өрөө байрыг гал тогооны тавилга болон хувцасны ханын шкафны хамт худалдана. Бүх цонх нь наран талдаа, өвөлдөө дулаахан, цонхоор харагдах орчин сайтай, сантехникийн хувьд ямар нэг доголдолгүй.

1. гэр болон оффиссын сүлжээ хүрдэггүй газарт сүлжээ дахин дамжуулагч суурилуулна. Угсралт тохиргоо үнэгүй.Утас: 757520202. Black iPad mini Wi Fi 64GB багтаамжтай. Үнэ: 400.000. Утас: 889981383. Ipad1 wifi 16gb зарна. Утас: 990025084. Төмөр гадаргуутай 2TB багтаамжтай зөөврийн hard диск зарна. Утас: 988866555. "Sony Vaio core i5" notebook хямд зарна. Үнэ:500.000 Утас:881027406. sony 15.6 core I7 560-d зарна. model VPcF133Fx In-tel(r) core(TM)i7 Q740 1.70 ghz ram 4g hhd 500gb Display 15.6 inch numlockУтас: 887717677. “Kory notebook shop” бүх төрлийн used нөтбүүк, таблет худалдаалж байна. Үнийн хувьд хамгийн хямд, өргөн сонголттой. Өдөр бүр 11.00-20.00 цагийн хооронд ажиллана. Утас: 899979868. Wifi хүч нэмэгч дамжуулагч суурилуулна. Утас: 75752020

КоМПьютЕр БА ДАГАлДАх хЭрЭГСЭл

UBshop.mnЧӨЛӨӨТ ХУДАЛДААНЫ ПЛАТФОРМ

юу авмаар байна? юу зармаар байна?

ubshop.mn сайтад та зараа байрлуулбал манай сонины зарын энэ хэсэгт шууд орох юм. Зөвхөн кирил үсгээр бичсэн, холбоо барих утас, зарах үнэ нь тодорхой зарууд энэ хэсэгт орохыг анхаарна уу.

UBShOP.Mn

АвтоМАшИн

1. Соронзон орны хүчээр агаарт эргэлдэх ДЭлхИйН БӨМБӨрЦӨг бүхий сувенир зарна. Утас: 960129382. германаас ирсэн мотор (generator) зарна. Цоо шинэ. Утас:990934693. Нийтийн хоолны бизнест чухал хэрэгцээтэй тоног төхөөрөмж болох хөргүүртэй шүүгээ үнэ тохиролцож яаралтай зарна. Дээд талдаа салад, ногоо зэргийг хөргөлтийн шаардлагын дагуу хадгалах найман секцтэй, доод талдаа хөргөгчтэй шүүгээтэй. /гурван сар л хэрэглэсэн/ гадуур нийтийн хоолны тоног төхөөрөмжийн дэлгүүрт 2.600.000 төгрөгөөр худалдаалагддаг, эрэлт хэрэгцээ өндөртэй тоног төхөөрөмж юм. худалдах үнэ: 2 саяас эхэлнэ. худалдах доод үнэ: 1.8 сая.Утас: 757520204. Солонгосоос оруулж ирсэн сүүлийн үеийн шинэвтэр хоёр хаалгатай том хөргөгч яаралтай хямд зарна. Утас: 99236582

1. Ухаалаг цагтай байхад утсаа хаях, дуудлага сонсохгүй байх асуудалгүй боллоо. gsM сүлжээ sIM карт дэмжинэ. Дурын дугаар руу залгах дуудлага хүлээн авах боломжтой. Мессеж бичих, сэрүүлэг, цаг, pedometer, тооны машин гэх мэт олон үйлдэлтэй.Утас: 96012938 , 998188322. аНУ-аас ирсэн "iPhone 6" 16gB gold, gray. Үнэ:1.250.000 шинэ, задлаагүй. Утас:991273313. аНУ-аас ирсэн цоо шинэ задлаагүй “Factory Unlocked Iphone 6s” 16gb хар өнгөтэй утас зарна. Үнэ: 1.800.000 -гаас хямдраад 1.700.000 Утас: 990854244. Евро стандартын оригинал "samsung galaxy s6" утас зарна. Үнэ: 800.000 Утас: 996062935. Хамгийн сайн гэгддэг official sM-N900 note 3 зарна. Утас: 995090456. Дубайгаас авч ирсэн 18к “Vertu signature rose gold” зарна. Үнэ: 1.5 сая. Утас: 99979107

ХонКонг-бнсУ 109:71хонконгийн оюутны шиг-

шээ гийн хувьд өнгөрсөн жил хятадын хот хоорондын аварга шалгаруулах тэмцээнд амжилттай оролцсон хүчирхэг баг. харин БНСУ-ын баг бол “DaNKooK” их сургуулийн шигшээ юм. Тэд өнгөрсөн жил БНСУ-ын оюутны спортын их наадамд амжилттай орол-цож хүрэл медаль зүү жээ. хоёр багийн тулаан со нир-холтой болох учиртай хэ мээн таамагласан хүн олон. гэвч үр дүн өөрөөр эргэж, хон-конг эхнээсээ илүүрхсээр өр сөл дөгчөө 109:71-ээр буулган авлаа.

Энэ дашрамд тэмцээнд аль баг дээгүүр үзэж, медаль зүүх магадлалтайг тандаад үзье. Өмнөх тэмцээнд хятад түрүүлж, Тайвань удаалан хонконг хүрэл дээр буусан. Тэд энэ жил ч гол фаворит хэвээр. гэхдээ энэ удаа зохион байгуулагч Монголын баг медаль хүртэх өндөр магадлалтайд тооцогдож байна. Манай залуус өмнө нь 2008, 2012 онд хүрэл медальтай ирж байв. Энэ удаа хэсгээ тэргүүлбэл хагас шигшээд хятадаас зөрж, улмаар фи-налд ч шалгарах боломжтой харагдана. Тайванийн хувьд өмнө нь NBa-д ажиллаж байсан Чарльз Паркер гэгч эрхэм дас-гал жуулагчаар нь ажиллаж байгаа юм. хоёр жилийн өм нөх бүрэлдэхүүн нь бараг өөрч-лөгдөөгүй аж.

г.Баярсайхан@bayarsaikhanZGM

Б.ЭнхжинЗГМ

СОНИрХУУЛаХаД

Спортын мөнхийн дагуул нь мухар сүсэг

ЗГМ©

Page 7: YНЭ: 600₮ Хямралыг “зүсэх” IPOЭнэ гурван нам 9 сүүлийн таван жилд Кремлийн эзэн, эрх баригч намд туслах

7

лавлах

2016.09.21, лхагва ~ №202 (480) ЗаСгИйН гаЗрыН МЭДЭЭ

MnB Bloomberg Боловсрол Монгол Тв08.00

12.00

14.00

18.00

20.00

22.00

08:30 Сонирхолтой шинжлэх ухаан

11:20 Монголд үйлдвэрлэв: “Жи Эн Бевережи ХХК”

13:40 “Сэтгэлийн үндэс”

17:30 “Залуу зохион бүтээгч 2016”

20:00 “Цагийн хүрд” мэдээллийн хөтөлбөр

21:50 “Хэцүү анги” ОАК 40-42 дугар анги

07:00 "Эзэнт гүрнийг босгосон нь" нэвтрүүлэг

11:40 "Ногоон хот" нэвтрүүлэг

15:00 "Бизнесийн төв цэг" нэвтрүүлэг

17:00 "The Pulse" шууд орчуулгын хөтөлбөр

20:35 "Амжилтад хязгаар үгүй" нэвтрүүлэг

22:00 "Хөгжилд хүрсэн түүх" нэвтрүүлэг

08:05 "Туршилтын туулайнууд" ОАК 16, 17 дугаар анги

11:15 "Найзууд" ОАК 137,138 дугаар анги

14:05 "Зөв үнийг таа” шоу нэвтрүүлэг

18:05 "Бяцхан оцон шувуу Пороро" 45,46 дүгээр анги

20:50 "80 саяын уналт" шоу нэвтрүүлэг

22:00 "Гэрлэн дохио" инээдмийн ОАК 3 дугаар анги

09:30 “Тог тог тог” 229 дугаар хэсэг

11:40 "Хар хаймран гутал" хүүхэлдэйн кино 17 дугаар анги

14:00 “Амжилтын эхлэл (season-2) 3 дугаар хэсэг

17:00 “Жимсхэн охид” хүүхэлдэйн кино 23 дугаар анги

21:00 "Бидний таван хүүхэд" ОАК 15 дугаар анги

22:20 "Декстер" ОАК (season-8) 10 дугаар анги

Тв ХӨТӨЛБӨр ОНЦЛОХ ҮЗвЭр

ЗгМ: СҮДОКҮ

“Цагаан хадаг” нээлтээ хийнэ

“Рио 2016” олимпийн наадмын мөнгөн медальт, жүдоч Д.Сумъяагийн амьдралаас сэдэвлэсэн “Цагаан хадаг” кино ирэх долоо хоногт нээлтээ хийнэ. Тус киноны найруулагчаар Ж.Сэнгэдорж ажилласан бол гол дүрийг жүжигчин Т.Жинжиймаа бүтээжээ. Уран сайхны бүтээл учраас Д.Сумъяагийн амьдралд тохиолдоогүй хэтрүүлэг бага зэрэг орсон гэдгийг уран бүтээлчид онцолж байна. “Хүлэгү Пикчерс”-ийн “Цагаан хадаг” кино энэ сарын 28-наас бүх кино театраар гарч эхэлнэ.

НИСЛЭгИйН ЦагИйН ХУваарЬУБ-Москва 10.15 10.55Москва-УБ 19.25 07.35Москва-Берлин 11.55 13.35УБ-Бээжин 07.10 08.25Бээжин-УБ 09.30 13.00УБ-Токио 08.55 13.40Токио-УБ 14.40 20.10УБ-Ханбумбат 06.00 07.10

Бээжин-Москва 11.22 13.58Москва-УБ 23.45 07.50Эрхүү–УБ 16.32 06.53УБ-Эрхүү 20.45 02.15УБ-Дархан 10.10 14.10Дархан-УБ 14.45 19.10УБ-Замын-Үүд 17.30 07.40УБ-Сайншанд 10.15 19.57Сайншанд-УБ 21.27 07.35

гаЛТ ТЭрЭгНИй ЦагИйН ХУваарЬ

Б.БаярмааЗГМ

ЗгМ: КОМИКС

ҮЗвЭр

ҮгИйН СҮЛЖЭЭ

Витамин буюу нэмэлт амин дэмийг ямар тохиолдолд хилээр нэвтрүүлдэг талаар ГТЕГ-ын Улсын байцаагч Т.Тунгалагаас тодрууллаа.

-гадаадад амьдардаг мон-

голчууд вита миныг илгээм-жээр ар гэ рийн хэндээ явуулдаг. Ямар тохиол долд хилээр нэвт-рүүлдэггүй вэ?

-Илгээмжээр явуулсан вита-миныг хил дээр хураалаа гэх гомдол цөөнгүй ирдэг. витаминыг их хэмжээгээр оруулж ирэх эсвэл илгээмжээр явуулж байгаа бол заавал бүртгэлийн гэрчилгээ, зөв-шөөрөлтэй байх хэрэгтэй. Үүнийг мэддэггүйгээс иргэд цөөн тооны витаминыг илгээм-жээр явуулдаг. Түүнийг нь гаалийн байцаагч хураахаас аргагүй болдог. гадны ийм төрлийн бүтээгдэхүү нүүд манай эмийн бүртгэлд байдаггүй. ЭМЯ, МхЕг-аас витаминуудыг судлаад хилээр нэвтрүүлэх эмийн жагсаалтад оруулбал хэн хэндээ хэрэгтэй л дээ.

-гэхдээ зарим иргэн хувиа-раа авчирдаг шүү дээ?

-Тийм ээ. хилээр нэвтрэхэд зорчигчийн журам үйлчилдэг. Өөрөө ууж хэрэглэж байгаа эсвэл гар тээшиндээ авч яваа витаминыг хилээр нэвтрүүлэх боломжтой.

ЗгМ: ТОДрУУЛга

Илгээмжээр витамин нэвтрүүлэхийг хориглодог

Цаг агаар

УЛааНБааТар IX.21 17o

7o

IX.22 18o

6o

IX.23 13o

7o

IX.24 14o

5o

IX.25 11o

2o6 м/с

7м/с

7м/с

6 м/с

7м/с

6 м/с

9м/с

7м/с

10м/с

7м/с

Бага зэргийн бороотойБага зэргийн бороотой Үүлшинэ Үүлшинэ Бага зэргийн бороотой

УВС22o

8o

ХОВД 22o

7o

ЗАВХАН 21o

3o

БАЯНХОНГОР21o

7o

ГОВЬ-АЛТАЙ19o

4o

ӨВӨРХАНГАЙ20o

7o

АРХАНГАЙ20o 7o

ХӨВСГӨЛ 22o

6o

БУЛГАН 19o

4o

ТӨВ 20o

5o

ДУНДГОВЬ 22o 7o

ӨМНӨГОВЬ 25o

10o

ГОВЬ-СҮМБЭР 21o

7o

ДОРНОГОВЬ 23o

8o

СҮХБААТАР 21o

5o

ХЭНТИЙ 21o

3o

СЭЛЭНГЭ 23o

7o

ОРХОН 19o

7o

ДАРХАН-УУЛ 23o

8o

ДОРНОД22o

8o

БАЯН-ӨЛГИЙ20o

6o

Өмнөх дугаарын хариу / 09.19

БОСООгООр:1. Мод, ургамлын хатгах аюултай хэсэг2. Австралийн зэрлэг

нохой4. Юмны үндэс 5. Хүүгийн хүүхэд7. Паралимпийн хүрэл

медальт тамирчин9. Амжилт10. Буруу, муу үйл

(Өмнөх дугаарын хариу)

24

7

5

2

785

9

3

1

8 6

169

3

18

7

61

9

8

3

7

873491256

941562738

265783194

594617823

726834915

318259647

689325471

452178369

137946582

Монгол дахь америкийн худалдааны төвөөс “америкийн өдрүүд” үзэсгэлэн худалдааг “Мишээл экспо” төвд энэ сарын 24-25-нд зохион байгуулах гэж байна. гурав дахь жилдээ болох уг үзэсгэлэнд ирснээр аНУ-ын бараа бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг хямдралтай үнээр авах боломжтой.

Үзэсгэлэнгийн үеэр олон төрлийн тэмцээн зохиогдох аж. Мөн бизнес эрхлэгчид шинэ түнштэй холбоо тогтоох боломжтой юм.

гэдэс, ходоодоо цэвэрлэхийн тулд туулгах эм уух нь за рим сөрөг нөлөөтэй байдаг. Ту-хайлбал, шингэн алдах, шим тэжээлийн дутагдалд орох, хүчил шүлтийн тэнцвэр алдах зэрэг сул талтай. Ийм эмний оронд ходоод, гэдэс “цэвэрлэгч” хүнс хэрэглэхийг зөвлөе. Зуун наст нь мөөгөнцөрийн үйлчилгээ үзүүлж, ашигтай нянгийн өсөлтийг дэмждэг бол гүнжидийн үрийг төрлийн хоолонд хольж хэрэглэх боломжтой. Мөн навчит ногоон ургамал, бифидо тараг, кимчи, ислэг өндөртэй жимс нь хоол шингээлтийг сайжруулж, өтгөн хаталтаас сэргийлдэг байна.

Биеэ хоргүйжүүлж, өтгөн хаталтаас ангижрахыг хүсэж байгаа хүн бүр эхлээд өдөрт 25-40 гр ислэгтэй хоол хүнс хэрэглэх шаардлагатай гэж үздэг. Түүнчлэн ислэг ихтэй хүнс хэрэглэхийн зэрэгцээ шингэн зүйл уухаа мартаж болохгүй.

америкийн өдрүүд болно

Цэвэрлэгч хүнс

ҮйЛЧИЛгЭЭ

ЗӨвЛӨгӨӨ

Билгийн тооллын 20Намрын дунд улаагчин тахиа сарын дөрвөн ногоон мэнгэтэй улаан морь өдөрҮс засуулбал: Өлсөж ундааснаНаран ургах, шингэх: 06.37-18.51Барилдлага: ҮхэхШүтэн барилдлага: Төрөн түгэхүй

аргын тооллын есдүгээр сарын 21, Буд гараг. Билгийн тооллын 20, Нэгэн эхийн зургаан хөвгүүн одтой, улаан морь өдөр.

Өдрийн наран 06.37 цагт мандаж, 18.51 цагт жаргана. Тухайн өдөр бар, нохой жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн ба могой, морь жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл өдөр элдэв үйлд хянуур хандах хэрэгтэй ба ан, гөрөө хийх, мал, адгуус муулах, лусыг тахих, тангараг тавих, гэр, байшингийн суурь тавихад сайн. Гэр бүрэх, хэрүүл тэмцэл хийх, сэтгэлд сэвтэй газар очиход муу. Өдрийн сайн цаг нь хулгана, үхэр, туулай, морь, бич, тахиа болой. Хол газар яваар одогсод хойш мөрөө гаргавал зохистой. Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй.

ЗУрХай

ХӨНДЛӨНгӨӨр:3. Завхан аймгийн сум5. Орчин үеийн олимпийн анхны тоглолт болсон хот6. Хүүгийн хүүхдийн хүүхэд

8. Хүнсний ногоо 11. Амьтны гургалдайн өөр нэр12. Даваадуулах, ихдүүлэх хэлбэр

1 2

3 4 5

6 7

8

11

12

9 10

ЦЕНТраЛ ТаУЭрМонгол Улсын Ардын зураач Д.Болд, СУИС-ийн ДДУС-ийн багш Я.Оюунчимэг болон түүний охин С.Сарнай нарын хамтарсан уран бүтээлийн үзэсгэлэн гарч байна. Үзэсгэлэн 10 дугаар сарын 14-нийг хүртэл үргэлжилнэ.

CROCUS EVEnT hALL “BACK TO THE 80 & 90’S DISCO” үдэшлэг есдүгээр сарын 23-ны баасан гарагт болно. Дурсамж сэргээсэн 1980-1990-ээд оны диско үдэшлэгийн тасалбар 30 мянган төгрөгийн үнэтэй. Амьд хөгжмийн хамтлаг, дуучидтай хамт дурсамж дүүрэн 1980, 1990 он руу аялаарай.

МОНгОЛ УЛСЫН ФИЛарМОНИСимфони найрал хөгжим, БНСУ-ын Мокпо хотын Симфони оркестрын захирал, удирдаач Юн Ил Жин-тэй хамтарсан “Dawning” тоглолт энэ сарын 21-нд 19.00 цагт болно.

ҮйЛДвЭрЧНИй ЭвЛЭЛИйНСОЁЛЫН ТӨв ОрДОН

“Шинэ үе” продакшны "Яг тэрэн шиг" энтертайнмент шоу тоглолт есдүгээр сарын 19-нөөс өдөр бүр 19.00 цагт болно.

авТО ХУДаЛДааНЫ ТӨвЭнэ жилийн Дрифтийн улсын аварга шалгаруулах тэмцээн есдүгээр сарын 24-нд 09.00 цагт эхэлнэ. Тасалбарын үнэ 10000 төгрөг.

МЭДЭЭЛЭЛ, ТЕХНОЛОгИйН ПарК

Дуучин Курт Дональд Кобейний тухай “Хейкийн эвлүүлэг” баримтат кино монгол орчуулгатайгаар гарна. Аравдугаар сарын 9-нд 13.00 цагаас гарах уг киноны тасалбар үнэ 5000 төгрөгийн үнэтэй.

УЛСЫН ДУУрЬ БҮЖгИйН ЭрДМИйН ТЕаТр

Улсын Филармонийн Морин хуурын чуулгын уран бүтээлчид Гуанжоу хотын соёл урлагийн төвийн уран бүтээлчидтэй хамтарсан концертоо энэ сарын 22-нд тоглох гэж байна.

КИНО“Хас урлан” фильм, “Шүүдэр” продакшны хамтын бүтээл "Галзуу зугаалга” уран сайхны кино энэ сарын 23-нд үзэгчдэд хүрнэ.

Mr. Баагийгийн ПАЯН.....

Н.Эрдэнэбаяр, Э.Тамир©

Уучлаарай эрхэм ээ? Би найз охин жимсээгээ

хайж байна

Тэр ямархуу вэ?Дүрсэлж хэлж өгөөч?

Тэр улаан үстэй жинсэн өмдтэй байсан байх аа

Би сайн мэдэхгүй байна аа? Аан тийм тэр нэг

машины дэргэд байсан?

Toyota Highlander хар өнгөтэй 2510-3500 мотортой, зөв талдаа рультэй. Мосттой хойд дугуйных

нь хий жоохон бага байсан.Өндөр нь

хэд вэ?Ямар машин

бэ?

Л

П

Ө

А

О

Н

Ц

РӨМ

О

Ө

РХ

Д

Н

У

Й

А

Р

Д

А

У

А

А

БУУ

ЛИР

РД

О

СӨЛ

ТҮР

НЦ

М

А

Р

Г

Й

А

Б

У

Ж

Э

Б

Т

Т

ЛГА

А

У

УГ

А

Я

С

Л

Page 8: YНЭ: 600₮ Хямралыг “зүсэх” IPOЭнэ гурван нам 9 сүүлийн таван жилд Кремлийн эзэн, эрх баригч намд туслах

ОДДЫН ХОТХОНХэмжээ: 119 м2Өрөө: 4 граж: 2 /20 м2/Үнэ: 2,500,000 м2 /түрээс/Хаяг: ХУД

BUddhA VISTAХэмжээ: Өрөө: 4 /5 давхарт/граж:Үнэ: 2300 $ /түрээслүүлнэ/Хаяг: ХУД, Зайсан

ПарКСайД рЕЗИДЕНСХэмжээ: 52.58- 178.47 м2Өрөө: 2-5граж: Үнэ: 2,600,000-3,000,000 Хаяг: БЗД

СЭЛБЭ ХОТХОНХэмжээ: 172м2Өрөө: 4 /пентхаус/граж: 2 машины зогсоолҮнэ: 3,0 /түрээслүүлнэ/Хаяг: "Орчлон 1" сургууль

НҮХТХэмжээ: 900 м2 /газар/Хэмжээ: 250 м2 / зуслангийн байшин/граж: 3 машины зогсоолҮнэ: 500,000,000

RESIdEnCE 60Хэмжээ: Өрөө: 1-5 граж: дулаан зогсоолҮнэ: 1750-2650 $Хаяг: БЗД, 4-р хороо

ОФФИСХэмжээ: 75м2оффис үйлчилгээний зориулалттай талбайг зах зээлийн үнээс хямдаар түрээслүүлнэ.Үнэ: 30,000 /м2/ Хаяг: СБД , Хотын төвд

SEOUL PLAZAа зэрэглэлд байршилтай, нийт 11 давхар, 8800 м2 талбайтай, 1-4 давхарт: Өндөр зэрэглэлийн худалдаа, үйлчилгээний төв 5-9 давхарт: Оффис 10-11 давхарт: ресторан, лоунж 2016 оны зургадугаар сард бүрэн ашиглалтанд орно.Хаяг: БгД, “Сөүл плаза” бизнес төв

GALAXy TOwERХэмжээ: 737 м2 Өрөө: граж: 40 машины зогсоолҮнэ: 2550$ /худалдана/Хаяг: ХУД

ИХ МОНгОЛ рЕЗИДЕНСХэмжээ: 195 айлынӨрөө: 3-4 /сонголт/граж: газар доорх байгууламж бүхий 165 гражХаяг: БЗД

RIVER GARdEnХэмжээ: 179,8 м2Өрөө: /4 унтлагын өрөө/ граж: 2 машины зогсоолҮнэ: 3,900,000 /худалдана/Хаяг: ХУД, Маршалын гүүр

BLUE SkyХэмжээ: 118 м2Өрөө: 3граж: Үнэ: 1,500,000 /түрээслүүлнэ/Хаяг: ХУД, Зайсан

Md CEnTERХэмжээ: 2380 м2Өрөө: 3 давхар, 2 жигүүрграж: 30-40 машины ил зогсоол 20 машины дулаан гражҮнэ: 2,500,000 /худалдана/Хаяг: ХУД, 15 -р хороо

BLUE GEM-4Хэмжээ: 15 давхарӨрөө: Сонголттойграж: байгааҮнэ: 2,800,000- 3,200,000 Хаяг: БгД, UB Place-ын хажууд

ЦЭЛМЭг ТӨвХэмжээ: 9 давхар оффисӨрөө: тус бүр 624 м2граж: ил зогсоолҮнэ: 60,000-70,000 /түрээслэнэ/2200-2900 $/худалдана/Хаяг: CБД, 1-р хороо

ЗайСаН гОЛДЕН вИЛЛХэмжээ: 100 айлын орон сууцӨрөө: 3-5 /сонголттой/граж: 150 автомашины зогсоолҮнэ: 3,500,000-3,800,000 Хаяг: ХУД, 11-р хороо

BRAUhAUSХэмжээ: 100 м2Өрөө: /2 унтлагын өрөө/ граж: Үнэ: 200,000 $ /худалдана/Хаяг: Сөүлийн гудамж

9 ЭрДЭНЭХэмжээ: 642 айлын орон сууцӨрөө: 2-3граж: Үнэ: Хаяг: БгД 3-р хороо

nARAn PLACEХэмжээ: 120 айлын тохилог сууцӨрөө: 2-5 /сонголттой/граж: давхар зогсоол /төлөвлөсөн/Үнэ: Хаяг: БЗД, 6-р хороо

REGEnCy RESIdEnCEХэмжээ: 165 м2Өрөө: /3 унтлагын өрөө/ граж: машины зогсоолтойҮнэ: 335,000 $ /худалдана/Хаяг: БЗД, 13 дугаар хороо

Mongolian Property Management GroupReal Estate Service · Real Estate Appraiser · Real Estate Developer

Address: Sukhbaatar district, Narny zam 56, Zamiin tsagdaa, Tsoma Office, 601, Ulaanbaatar, MongoliaPhone: +976 8806 8207, +976 8800 3620

www.mpmgroup.mn

RE//MAX MongoliaТанд зориулсан үл хөдлөх хөрөнгийг эндээс...

Хаяг: Баянзүрх дүүрэг, 26 хороо Их хүрээ гудамж, Парк сайд төвийн 3 давхарт

Утас: 77073399, 94093390, 94043390http://www.remax.mn

BELLA VISTAХэмжээ: 160 м2Өрөө: 3 /1 давхарт/граж: 2 машины зогсоолтойҮнэ: 2200 $ /түрээслүүлнэ/Хаяг: ХУД, Зайсан

ҮЛ ХӨДЛӨХИйН МЭДЭЭЛЛИйг ИЛҮҮ ХҮрТЭЭМЖТЭй ИЛҮҮ ХЯМДаар

Утас: 99903584, 99903581

Та үл хөдлөх хөрөнгийн мэдээллээ байршуулахыг хүсвэл доорх утсаар

холбогдоно уу.

ROMAnA RESIdEnCE Хэмжээ: Цоо шинэ 66мкв талбайтай Өрөө: 2 өрөө байр түрээслүүлнэҮнэ: 1000$Хаяг: ХУД

ЗайСаНгИйН ОргИЛ Хэмжээ: 136,06 м2Өрөө: 5 өрөө байрыг гадаадын иргэнд яаралтай түрээслүүлнэ.Үнэ: 2000$Хаяг: ХУД

JAPAn TOwn, C4 APARTMEnTХэмжээ: 138.52 мкв талбайтай граж: 1 машины зогсоолтой Өрөө: 3 өрөө байр түрээслэнэҮнэ: 2400$Хаяг: ХУД

EASTERn PLAZAХэмжээ: 150-300 м2Зориулалт: Оффис үйлчилгээграж: Машины зогсоолтойҮнэ: Зах зээлийн үнээр түрээслүүлэх болон худалданаХаяг: Хотын а зэрэглэлийн бүс болох СБД, Сөүлийн гудамж, nARAn Mall их дэлгүүрийн чанх хойно.Утас: 98995225, 90112555

Байршил

8 ЗаСгИйН гаЗрыН МЭДЭЭ 2016.09.21, лхагва ~ №202 (480)

Page 9: YНЭ: 600₮ Хямралыг “зүсэх” IPOЭнэ гурван нам 9 сүүлийн таван жилд Кремлийн эзэн, эрх баригч намд туслах

хүний зөн совин биржийн арилжаанд

түймрийн утаа зуун мянган хүний аминд хүрчээ

Берлинд ялагдсан Меркель цагаачлалын бодлогоо өөрчилнө

Хүн асар түргэн хариу үйлдэх онцгой чадвартайгаар бүтээгдсэнийг хүлээн зөвшөөрөх ёстой. > 10

Хэрэв байдал өөрчлөгдөхгүй бол хөнөөлт утаа аймшигт хохиролд хүргэнэ. > 10

Меркелийн мэдэгдлийг алдаагаа хүлээсэн явдал гэж Герман даяар хүлээн авчээ. > 10

Сонгуульд бахдам ялалт

байгуул сан ОХУ-ын

Ерөнхий лөгч Владимир

Путин гайхмаар

амгалан байна.

Ялалт байгуулсан Путины төрх

1Дараа нь ноён Путин алс

Дорнод дахь үер, иргэдийн орон сууцны өвлийн бэлтгэлийн талаар хэлэлцэхээр кабинетын гишүүдээ хуралдуулав.

Кремлийн хувьд энэ удаагийн сонгууль зан үйл төдийгөөс үл хэтрэх ач холбогдолтойг ноён Путины ажил хэрэгч төрх харуулж байна. “авторитар дэг лэм жил ирэх тусам хүчир-хэгжиж байгаа болохоор ардчиллын үнэт зүйлс утгаа алдсаар байна” хэмээн carnegie Moscow Center-ийн улс төрийн шинжээч андрей Колесников тайлбар лав. Энэ удаа сонгогчдын ердөө 47 хувь саналаа өгсөн нь ноён Путин засгийн эрхэнд гарсан 17 жилийн түүхэнд үнэмлэхүй сул үзүүлэлт боллоо. Тус улсын том хотуудад либерал, дундаж ангийнхан санал өгөх нь эрс цөөрсөн байна. Ийм хүмүүс сонгуульд үл оролцох замаар ноён Путины уламжлалт

засаглалыг эсэргүүцэж байгаа хэмээн шинжээчид тайлбарлав.

“Улс төрийн арга барил талаа-саа агуу ялалт яах аргагүй мөн. гэвч одоогийн тогтол цоо хэтийн урт хугацаанд тогтвор той, хууль ёсны байж чадахгүй” хэмээн урьд нь Крем льд ажил лаж байсан, эрх баригч дын сонгуу-лийн арга бари лыг үл андах нэгэн үнэлж байна.

арванхоёр дугаар сард явуу-лахаар төлөвлөсөн сонгуулийг

наашлуулж, болзошгүй сөрөг дүн гарахаас сэргийлэн сонгуулийн тойргуудыг шинэчлэн зохион байгуулсан талаар дээрх улс төрийн зөвлөх өгүүлсэн. Үүний зэрэгцээ Засгийн газар сонгуулийн системийг өөрчилж, Думын гишүүдийн хагасыг нь тойргоос ганц ялагч тодордог тогтолцоогоор шалгаруулжээ.

Кремль сонгууль ил тод, шударга болж буйг харуулах үүднээс “Чанга” хатагтай Элла Памфиловаг Сонгуулийн төв комиссын даргаар томилжээ. Энэ удаагийн сонгууль ОхУ-ын Төрийн Дум хууль ёсны байгууллага болж чадсаныг батлан харууллаа хэмээн хатагтай үнэлсэн. харин Европын аюулгүй байдал, хамтын ажиллагааны байгууллагын ажиглагчид уг сонгуулийг ардчилсан эрх чөлөө хязгаарлагдмал, дүрэм зөрчсөн, алдаа мадаг ихтэй болж өнгөрлөө хэмээн дүгнэв. “Эрх зүйн орчин нь сонгууль

явуулахад хангалттай сайн. харин мэдээллийн хэрэгсэл болон иргэний нийгэмд чанд хяналт тогтоож, улс төрийн үндсэн эрх чөлөөг хязгаарласан нь сонгуулийн орчинд сөрөг нөлөө үзүүллээ” хэмээн дээрх байгуул лагын дүгнэлтэд тайлбар лажээ.

Сонгуулийн ажиллагаа элдэв булхайтай болж өнгөрсөн талаар сөрөг намын хэд хэдэн нэр дэвшигч, ОхУ-ын бие даасан

хөндлөнгийн хяналтын бүлгүүд гомдол гаргасан аж. “Кремлийн эрх баригчид Думыг өөрийн талынхнаар дүүргэх замаар улс төрийн хяналтаа бэхжүүлж байгаа нь тус улсын парламентыг улам бүр хууль ёсны бус болгож байна” хэмээн улс төрийн шинжээчид шүүмжилж байна. “Ийм сонгуулийн тогтолцоотой нөхцөлд парламент хууль ёсны байгууллага байх аргагүй” хэмээн ноён Колесников тайл-

барлаж байгаа юм. Мөн тэрбээр цаашид Оросын улс төрийн элитүүд дотор зөрчил гаарна хэмээн таамаглав.

Улсыг аюулаас хамгаалах бас нэг шинэ байгууллага байгуулахаар Кремль төлөвлөж байгаа талаар Нэгдмэл Орос намын дээд албаны хоёр ч эрхэм өгүүлжээ. Ноён Путин энэ оны эхээр Үндэсний гвард шинээр байгуулсан. Энэ нь тус улсын аюулаас хамгаалах

албыг өөрчлөн зохион байгуулах ажлын эхлэл болсныг дээрх хоёр эх сурвалж тайлбарлаж байна. Ноён Путиныг хүрээлсэн ойрын бүрэлдэхүүнд ч өөрчлөлт орж болзошгүй. Тэрбээр аюулгүйн алба, орон нутгийн удирдлага болон Засгийн газрын кабинетын бүрэлдэхүүнээ шинэчлэхээр төлөвлөж байгаа. гэхдээ хамгаас анхаарал татаж байгаа нь Ерөнхийлөгчийн албан тушаал. Ирэх жил болох Ерөнхийлөгчийн

сонгуульд Засгийн газраас 15 тэрбум рубль буюу 232 сая ам.доллар зарцуулахаар төсөвлө-сөн талаар тус улсын Сангийн яам тайлагнасан. в.Путины Ерөнхийлөгчийн хугацаа 2018 оны хавар дуусна. гэхдээ Думын сонгуулийг наашлуулсантай уялдан Ерөнхийлөгчийн сон -гуулийг ч мөн хугацаанаас нь өмнө явуулж бол-зошгүй.

Жад вебберСанал асуулгын дүнг мартаж

үз. Дональд Трампын сонгуулийн амжилтыг харуулах найдвартай хэмжүүр нь Мексикийн мөн-гөн тэмдэгт–песо. аНУ-ын Ерөнхийлөгчийн сонгуульд Бүгд найрамдах намаас нэр дэвшигч Мексик улсыг “гэмт хэрэгтэн”, “хүчирхий лэгчдийг экспортлогч”, “аНУ-ын ажлын байрыг булаагч” хэмээн зүхэж, хил дагуу босгох хана хэрмийн үнийг төлөх ёстой хэмээн мэдэгддэг. Ингэж шүүмжлэх тусам тэрбумтны нэр хүнд аНУ-д өсөж, Мексикт песогийн ханш унаж байна.

Баасан гарагт Мексикийн Тусгаар тогтнолын баяраар песогийн ам.доллартай харьцах ханш үнэмлэхүй буюу 19.77 болж унаснаа үл ялиг сэргэсэн. ардчилсан намаас нэр дэвшигч хиллари Клинтонтой ана мана өрсөлдөж буй ноён Трампын амжилт нь зөвхөн песогийн хан шийг ч унагасан юм биш. “хиллари сонгуульд гарцаагүй ялах бодолтой бол Мексикээс ахиухан хөрөнгө худалдаж авах хэрэгтэй” хэмээн Нью йоркийн нэгэн банкны хөгжиж буй зах зээл хариуцсан тэргүүн тайлбарлав.

Ноён Трамп Индиана муж улсын урьдчилсан сонгуульд ялж, Тед Круз өрсөлдөөнөөс хасагдах үеэр аНУ-ын сонгууль, песо хоёрын хамаарлыг Мехико дахь credit suisse-ийн алонсо Сервера судалж үзжээ. Тухайн үед “Үнээ алдсан песог газар сайгүй зарж эхэлсэн бол хөгжиж буй бусад зах зээлийн валютын ханш хэвээр үлдсэн” хэмээн тэрбээр тайлбарлав.

Эдийн засаг тогтворгүй нөх цөлд эрсдэлээс хамгаалах үүднээс ашиглаж ирсэн песо нь арилжааныхаа хэмжээгээр дэлхийд наймдугаарт ордог валют. гэвч энэ онд песо хөгжиж буй зах зээлийн хамгийн сул

валют болж, ханшаа 12 хувиар алдсаныг Nomura-гийн шинжээч Бенито Бербер тооцоолжээ. Үүнд аНУ-ын бодлогын хүү өсөх хугацаа, нэгэнт хахсан зах зээлд таваар шахсаар буй олборлогчдоос шалтгаалсан газрын тосны үнэ уналт, хөгжиж буй орны валюттай харьцах ам.долларын ханшийн өсөлт ч нөлөөлсөн. “Шуурга дайрсан аятай л боллоо. Мексик песогийн ханш ёроолдоо туллаа” хэмээн Нью йорк дахь standard char-

tered-ийн латин америкийн эдийн засгийн шинжээч Майк Моран өгүүлсэн юм.

Песогийн ам.доллартай харь-цах ханш 20-д дөхөж байгаа нь мексикчүүдийн хувьд саяхан болтол сэтгэлд ч багтам гүй үзүүлэлт байсан. гэхдээ “Песо-гийн ханш суларсан нь нээлттэй эдийн засаг бүхий Мексик улсын хувьд сайн хэрэг” хэмээн uBs Wealth Management-ийн хөрөнгө оруулалт хариуцсан ажилтан хорхе Марискал үзэж байна. Дотоодын нийт бүтээгдэхүүний гуравны нэг нь экспортын орлогоос бүрддэг тус улсад песогийн ханш суларснаар бүтээгдэхүүний өрсөлдөх чадвар сайжирна хэмээн тэрбээр тайл барлав. газрын тосны экспортоос ам.доллараар олдог орлого болон хилийн чанад дахь мексикчүүдээс эх орондоо

гуйвуулдаг мөнгө өнгөрсөн онд 25 тэрбум ам.долларт хүрсэн. Энэ нь песогийн ханшийг цаашид ч унагах төлөвтэй.

Песогийн ханшийн уналтад Трамп ганцаараа нөлөөлж буй хэрэг бус. Мексикийн эсрэг про-текционист арга хэмжээ авахаар амлагч хатагтай Клинтон ч бодит аюул занал хэмээн ноён Марискал тайлбарлав. Мексик нь экспортынхоо 80 хувийг аНУ-д гаргадаг.

Өр зээлийн хэмжээ ноцтой

өссөнтэй уялдан үнэлгээний агент лагууд Мексикийн зээл жих зэрэглэлийг бууруулж болзошгүй байгаа нь тус улсын мөнгө, санхүүгийн бодлогод хүндрэл учруулж таарна. Тус улсын төв банкны валютын нөөц 176 тэрбум ам.доллараар үнэлэгдэж байгаа. Үүний зэрэгцээ Олон улсын валютын сангаас авсан зээлийн хугацааг сунгасан. гэхдээ аНУ-ын Ерөн хийлөгчийн сонгуульд Трамп ялах нь Мексикийн валютын нөөцөд цохилт болно.

Мексикийн удирдлага улсын-хаа эдийн засгийг өөд нь татах арга хэмжээ авч эхэллээ. Тус улс хэмнэлтийн зарчим баримтлах замаар 2017 оны хомсхон төсвөө ашигтай гаргаж, песогийн ам.дол лартай харьцах хан шийг 18.2 хүртэл багас гахаар төлөвлөж байна.

анжли равалОлборлолтыг одоогийн

хэмжээнд царцаахаар ОПЕК-ийн гишүүн болон гишүүн бус улсууд тохиролцох дөхөж байгааг венесуэл мэдэгдсэн. Үүний дараа даваа гарагт газрын тосны үнэ өслөө. Олбор-логчдын тохиролцоог энэ сард багтаан нийтэд мэдэгдэх тухай венесуэлийн Ерөнхийлөгч Николас Мадуро ням гарагт хэлсэн юм. Уг мэдэгдлийн ачаар Brent газрын тосны үнэ лон-доны бирж дээр баррель нь нэг ам.доллараар өсөж, 46.77 болов.

венесуэлийн Маргарита аралд болсон Эвсэлд үл нэгдэх хөдөлгөөний уулзалтын үеэр дипломатууд газрын тосны зах зээлд үнэ тогтворжуулах талаар хэлэлцсэн юм. “Бид Ираны Ерөнхийлөгч хассан руханитай удаан хугацаанд хоёр талын хэлэлцээ өрнүүлсэн. ОПЕК-ийн гишүүн болон гишүүн бус улсууд тун удахгүй тохиролцоно” хэмээн ноён Мадуро мэдэгдэж байна.

Таваараас хамааралтай вене-суэл нь эдийн засгийн хувьд дэлхийн хамгийн эмзэг орны нэг. газрын тосны үнэ эдийн засгийг нь бусниулж эхэлсэн 2014 оны дунд үеэс тус улс дэлхийн хэт олборлолтыг багасгах санаачилгад идэвхтэй оролцох болжээ. Эдүгээ эрэлтээс хэтэрсэн байнгын нийлүүлэлтээс болж венесуэлийн төрийн өмчит эдийн засаг туйлдаж гүйцээд байна. газрын тосны үнэ оны эхээр баррель нь 30 ам.доллар хүртэл унаснаас хойш тус улс хамтарсан арга хэмжээ авахад улам ч анхаарал тавих болов. венесуэл нь газрын тос олборлогчид удахгүй тохи-ролцоно хэмээн урьд нь ч мэдэгдэж байсан.

Нэгдүгээр сараас хойш газрын тосны үнэ өссөөр ирлээ. гэхдээ эрэлт, нийлүүлэлтийн

тэнцвэртэй харьцаа үүсгэж чадахуйц буюу баррель нь 50 ам.доллар хүрээгүй хэвээр. Нийлүүлэлт хэрээс хэтэрчихээд байгаа нөхцөлд ОПЕК-ийн гишүүн улсууд олборлолтоо өсгөсөөр. Тус картелийн гишүүн бус улсуудын олборлолт саарах явц ч удаан байгаа юм.

Одоогийн нөөц зогсолтгүй ихсэж буйтай уялдан зах зээлд тэнцвэр тогтох хүртэл удаан хугацаа шаардлагатайг Олон улсын эрчим хүчний агентлаг, ОПЕК-ийн судалгааны байгуул-лагаас өнгөрсөн долоо хоногт нийтэлсэн тайланд анхааруул-жээ. Зах зээл дэх илүүдлээс шалт гаалан өнгөрсөн долоо хоногт газрын тосны үнэ таван хувиар унасан. ливи, Нигерид олбор лолт сэргэх төлөвтэй. Үүнээс шалт гаалан үнэ дахин унаж болзошгүй.

Дөрөвдүгээр сард амжилтгүй төгссөн олборлолт царцаах яриа хэлэлцээний үргэлжлэл болгон ирэх долоо хоногт дэлхийн голлох олборлогчид алжирт чуулна. ОПЕК-ийг тэргүүлэгч Саудын араб сүүлийн хэдэн сард олборлолтооо үнэмлэхүй өсгөлөө. Бүс нутгийн өрсөлдөгч Ирангүйгээр олборлолт царцаах хэлэлцээнд оролцохгүйгээ тус улс урьд нь мэдэгдсэн. Одоо төдийгүй ойрын ирээдүйд ч олборлолтоо багасгах шалтгаан байхгүй тухай Саудын арабын Эрчим хүчний сайд халид аль-Фалих саяхан тайлбарлаж байлаа.

Тегеран дэлхийн газрын тосны зах зээлд үнэ тогтворжуулах ямар ч санал санаачилгад нэгдэхэд бэлэн байгааг ноён рухани венесуэлийн уулзалтаас тусад нь мэдэгдсэн. “Зах зээл тогтворгүй, үнэ унасаар байгаа нь газрын тос олборлогч бүх улсад хөнөөлтэй” хэмээн Ираны Ерөнхийлөгч төрийн өмчийн shana агентлагт өгсөн

ярилцлагадаа тайлбарлажээ. Иран “Ямар ч арга хэмжээнд нэгдэхэд бэлэн” хэмээсэн ноён рухани тохиролцоо шударга байх учир тайг сануулахаа март-сангүй. Олборлолтоо өрнөдийн хоригоос өмнөх үеийн түвшинд хүргэх зорилготой тус улс үнэ тогтворжуулах хамтын арга хэмжээнд нэгдэхээс татгалзсаар өдий хүрчээ.

Ираны олборлолт өдөрт 3.6 сая баррелиар хязгаарлагдах болов уу хэмээн зах зээлийн шинжээчид таамаглаж байна. харин Morgan stanley-гийн шинжээч адам лонгсон тус улсын амлалт “Зах зээлийг төөрөг дүүлэхээс цаашгүй” хэмээн анхааруулав. Тегераны байгуулж буй дамжуулах хоолой, экспор тын терминал энэ оны эцсээр ашиглал тад ормогц зах зээлд газрын тос шинээр цутгаж эхлэх талаар шинжээч таамаглаж байна.

алжирт есдүгээр сарын 26-28-ны хооронд болох уулзалтаар дэлхийн голлох олборлогчид тохиролцож чадна хэмээн ОПЕК-ийн ерөнхий нарийн бичгийн дарга Мухамед Баркиндо найдаж байна. хэдий өөрөө өөдрөг бодолтой ч уулзалт тодорхой шийдвэргүй хэлэлцүүлэг төдий өнгөрч болзошгүйг тэрбээр давхар анхаарууллаа.

Бүгд найрамдахчуудаас хамаарах песогийн ханш

Мадурогийн мэдэгдэл газрын тосны үнийг өсгөв

Page 10: YНЭ: 600₮ Хямралыг “зүсэх” IPOЭнэ гурван нам 9 сүүлийн таван жилд Кремлийн эзэн, эрх баригч намд туслах

Живан васагарИндонезийн ойд дэгдсэн

түймрийн утаа Зүүн Өмнөд азийн нутгийг бүрхэж, өнгөрсөн жил 100 мянган хүн амь алдах шалтгаан болсныг хорт утааны эрүүл мэндэд үзүүлэх нөлөөний тухай судалгаанд дурдсан байна. харвард, Колумбын их сургуулийн судлаачид долоогоос аравдугаар сарын хооронд бүс нутгийг бүрхсэн байнгын утаа Индонезид хамгийн их хохирол учруулж, энд 92 мянган хүний аминд хүрсэн гэж тооцжээ. Даваа гарагт Environmental Research Letters гэдэг шинжлэх ухааны сэтгүүлд нийтлэгдсэн тайланд түймрийн хорт утаа Малайзад 6500, Сингапурт 2200 хүнийг үхэлд хүргэснийг дурдсан байна.

Үхлийн шалтгаан нь голдуу зүрх судасны өвчлөлтэй

холбоотой. харин амьсгалын замын өвчний цөөн тохиолдол илэрснийг судлаачид тэм-дэг лэжээ. Тэд гол төлөв насанд хүрэгсдийн үхлийн шалт гаанд анхаарсан аж. харин цаашид утаа хүүхдэд хэрхэн нөлөөлснийг тогтоох юм. Өгүүллийн нэг зохиогч харвардын нийтийн эрүүл мэндийн сургуулийн ахлах эрдэмтэн Сэм Майерс 2015 оны утаа Индонезид ханиад томуугаар нас барсан хүүхдэд нөлөөлсөн байж болзошгүйг онцлов.

Судалгааны үр дүн түүнч-лэн Индонезийн жижиг газар эзэмшигчид тариаланд зориулан талбай цэвэрлэхдээ янз бүрийн арга хэрэглэдэг асуудлаар улс төрийн маргааныг хурцатгах бололтой. Индонез дэх гринписийн төлөөлөгч Иуюн Индради “хэрэв байдал

өөрчлөгдөхгүй бол хөнөөлт утаа аймшигт хохиролд хүргэнэ. аж үйлдвэрийнхэн болон Засгийн газар тариалангийн зориулал-таар ой, намгийг цэвэр лэх ажиллагааг зогсоох бодит арга хэмжээ авах ёстой” гэсэн юм.

Сингапурын албаныхан Индонезид хандан галдан шатаах замаар талбай цэвэрлэж байгаа компаниудыг хянахад хамтран ажиллахыг санал болгожээ. гэвч хөршөөсөө дотоод хэрэгт хөндлөнгөөс оролцлоо хэмээн дургүйцсэн хариу сонссон аж. Индонезийн Ерөнхийлөгч Жоко видодо дөрөвдүгээр сард далдуугийн тос үйлдвэрлэгчид талбайгаа өргөтгөхийн оронд бүтээмжээ өсгөх ёстой гэж хэлж байсан. хэдийгээр Жакарта залуу ойг цэвэрлэх болон намгийг ху у райш у улахад хориг тогтоосон авч хэрэгжүүлэх

арга хэмжээ дутагдалтай байгааг байгаль хамгаалагчид шүүмжилдэг.

Судлаачид түймрээс ялгарсан хорт утааг тооцож, цаг агаарын мэдээлэлд тулгуурлан тархах замыг тогтоосон байна. Түүнч лэн нас баралтын мэдээг судалсны үндсэн дээр эрүүл мэндэд аюултай буюу нарийн ширхэгтэй бодист холбогдох үхлийн хувь хэмжээг гаргажээ. Доктор Майерс “Бид утаагүй үеийн нас баралтыг түймрийн үеийнхтэй жишиж ялгааг тооцсон” гэж хэлсэн юм. Үүний зэрэгцээ агаарын бохирдол, байгаль орчны хүчин зүйл Зүүн Өмнөд ази болон Номхон далайн баруун хэсгийн ядуу орнуудад нас баралтын томоо-хон шалтгаан болдгийг Дэлхийн эрүүл мэн дийн бай-гуул лагын тайланд дурдсан байдаг.

Түймрийн утаа зуун мянган хүний аминд хүрчээ

Клайв КуксонСанхүүгийн арилжаанд зөн

совингоо мэдрэх нь амжилтын нэг үндэс болохыг Кембрижийн их сургуулийн судалгаанд онцолжээ. хедж сангийн 18 арилжигчийг хамруулан уг судалгааг хийжээ. Тэгэхдээ дотоод дохиогоо мэдрэх чадвартай хүмүүс илүү мөнгө хийж, санхүүгийн зах зээлд урт хугацаанд ажилладаг болохыг нотолсон байна. Энэ тухай Scientific Reports сэтгүүлийн сүүлийн дугаарт нийтэлжээ.

Өгүүллийг зохиогчид “Манай шинжилгээний үр дүн биеэс өгсөн дохиог хүлээн авч, санхүүгийн мэдлэгээ дотоод зөн совинтой хослуулбал зах зээлийн амжилтад эерэг нөлөөтэйг харууллаа” гэж бичжээ.

Тархи болон биеийн мэдрэм-жээ хослуулснаар шилдэг арилжаачид компьютерийн программаас давж гардаг гэж судлаачид дүгнэсэн байна. Мэдрэх чадварыг хэмжихдээ судлаачид оролцогчдын

биедээ гар хүрэлгүй зүрхний лугшилтаа тоолох чадамжийг шалгуур болгожээ. Сайн дураар оролцсон 18 эрэгтэй арилжигч Евро бүсийн хямралын эцсээр лондоны нэг бирж дээр фючерс наймаа эрхэлж байсан хүмүүс юм. Тэд секундыг хуваасан хугацаанд шийдвэр гаргаж, үнийг маш түргэн тооцох шаардлагатай богино арилжаа хийж байв.

Судалгааны багийн ахлагч Жон Коатес “Санхүүгийн зах зээлийн энэ хэсэг ямар ч

өршөөлгүй, сонголтыг хоромхон төдийд хийх ёстой байдаг. ашиг олж чаддаггүй арилжигч удаан тэсэх аргагүй” хэмээсэн юм. Судалгаанд оролцогсдын мэдрэх чадвар нь санхүүгийн арилжааны туршлагатай адил ашиг хийх урьдчилсан нөхцөл болдог аж. Ноён Коатес цааш нь “Бидний үр дүнгээс харахад тэд арилжааны сэтгэл зүйн бодит үнэ цэнэтэй дохионуудыг өөрсдөө ухамсарлаагүй үедээ ч хүлээн авч, боловсруулах чадвартай” гэсэн юм.

Судлаачдын үзсэнээр уг үр дүн хүний оролцоо зах зээлийн тохируулгаас давуу ажиллаж чадахгүй гэдэг “Үр ашигтай зах зээлийн” онолыг няцааж байна. Судалгааны багийн гишүүн Кембрижийн профессор Марк гурнелл “Биржийн арилжигчийн амжилтын ихээхэн хэсэг нь түүний физиологид хамаатай бололтой” гэв.

Ноён Коатес багийнх нь дүгнэлт компьютерийн прог-рамм арилжаанд хүнээс илүү

чадмаг эсэх талаар маргаанд санаа нэмж байгааг дурдав. Тэрбээр “хүний бие, тархи хоёр нэгдэн үйл ажиллагааны нэгж болж, ухамсарт үл мэдрэгдэх далд дохиог хүлээн авдаг гэж үзье. Тэгвэл хүн асар түргэн хариу үйлдэх онцгой чадвартайгаар бүтээгдсэнийг мөн хүлээн зөвшөөрөх ёстой. Үнэндээ хүмүүс маши наас илүү тооцоолж чадна” хэмээн өгүүлсэн байна.

Хүний зөн совин биржийн арилжаанд

Берлинд ялагдсан Меркель цагаачлалын бодлогоо өөрчилнө

Стефан вагстилБерлин хотын сонгуульд Мер-

келийн тэргүүлдэг христийн ардчилсан нам түүхэн ялагдал хүлээс ний дараа тэрбээр “хэрэв боломжтойсон бол цагаач -лалын бодлогынхоо цагийн зүүг буцаамаар байна” хэмээн мэдэгдэв. Урт хуга цаанд маргаан-тай бодлогоо үргэлж лүүлсэн германы Канцлер харамс лаа

илэрхийлсэн нь улстөрчдийн хувьд ховорхон алхам. Өнгөрсөн онд Ойрх Дорнодоос хэдэн зуун мянган дүрвэгс дийг нутагтаа орохыг зөвшөөрсөн түүнд өөртөө итгэлтэй дүр төрхөөс нь ул мөр үлдсэнгүй.

хатагтай Меркель “хэрэв болдогсон бол би цаг хугацааг хэдэн жилээр буцааж, өөрийгөө болоод Засгийн газраа, бас

2015 оны зуны сүүлээр бидэнд тохиолдсон нөхцөл байдалд бэлтгэлгүй байсан албаны хүмүүсийг илүү сайн бэлтгэх байлаа” хэмээн гэмшсэн байна. Канцлер түүнчлэн германд шинээр ирэгсдийг нэгтгэх итгэл дүү рэн байгааг илтгэсэн “Бид үүнийг чадна” гэдэг урианаас татгалзаж эхэлсэн бололтой. Тэрбээр энэ энгийн уриа хоосон хэллэг болчихлоо гээд гадных-ныг нутагшуулах бэрхшээлийг дутуу үнэлснээ хүлээжээ.

христийн ардчилсан намын нэг төлөөлөгч “Засгийн газар тухайн үедээ зөв бодлого явуулсан. гэхдээ сонгогчидтой харилцаагаа сайжруулах ёстой байсан. Канцлер үүнийг хүлээн

зөвшөөрлөө” хэмээв. хэдэн сарын турш шүүмжлэлийг үл хэрэгссэн хатагтай Меркель Берлиний орон нутгийн сонгуульд барууны үзэлт германы альтернатив нам хэмээх шинэ хүчин 14.2 хувийн санал авсны дараа зүг чигээ өөрчлөхөөр шийджээ. Энэхүү эргэлтийг нийслэлд түүхэн доод санал авсан христийн ардчилсан нам болон Меркелийн эрх баригч эвслийн түнш социал демократууд дэмжсэн байна.

германы альтернатив нам орон нутгийн сонгуульд дээгүүр гарч ирсэн нь ирэх онд болох бундестагийн сонгуульд Дэлхийн хоёрдугаар дайнаас хойш анх удаа барууны чиг-лэлийн нам суудал авах

нөхцөлийг бүрдүүлж болзошгүй. Энэ сарын эхээр Меркелийн төр сөн нутаг Мекленбург доод Поме ранд болсон сонгуульд альтер нативчууд христийн ардчилсан намыг гуравдугаар байр руу түлхсэн юм.

гэвч хатагтай Меркель хэвлэлийн бага хурал дээр хэлсэн үгэндээ сая гаруй дүрвэгчийг найрсгаар угтсан шийдвэр нь алдаа болсныг зөвшөөрөхөөс татгалзав. Тэрбээр Европт цагаач лалын бодлого алдагдсан он жилүүдийн уршгаар ийм байдалд хүрснийг онцоллоо. Канцлер “Бид түүхэн сургамж авлаа. Намайг оруулаад хэн ч ийм нөхцөл байдал давтагдахыг хүсэхгүй байна” гэж мэдэгдсэн

юм. Меркелийн мэдэгдлийг алдаагаа хүлээсэн явдал гэж герман даяар хүлээн авчээ. Олон уншигчтай Bild сэтгүүл онлайн өгүүллээ “Канцлер цагаачлалын бодлогод буруугаа хүлээв” хэмээн гарчигласан байна.

Цагаачлалын бодлогын улмаас шүүмжлэлтэй тулгарсан ч Меркель ирэх жилийн сонгуулиар дөрөв дэх удаагаа Канцлераар сонгогдохыг хүсвэл ийм мэдэгдэл хийх шахалтад орсон байж магадгүй юм. Ирэх арванхоёрдугаар сард болох христийн ардчилсан намын Их хуралд тэрбээр цаашид хэрхэх шийдвэрээ зарлах ёстой юм.

Жейн КрофтБританийн Эрүүл мэндийн

сайд Жереми хант залуу эмч нарт хөдөлмөрийн шинэ гэрээг тулгах эрхгүй гэж Дээд шүүх үзэж байна. Залуу эмч нар онлайнаар санхүү босгож, сайдын эсрэг зарга үүсгэсэн аж. Тэд аравдугаар сараас мөрдөгдөж эхлэх цалингийн шинэ системийг эсэргүүцэн, ажил хаялт зарлахад бэлтгэж байна. Шүүхийн гомдолд Үндэсний эрүүл мэндийн үйлчилгээ болон бусад ажил олгогчдын зүгээс хэрэгжүүлэх залуу эмч нарт хамаатай шинэ журам гаргасан нь ноён хант эрх мэдлээ хэтрүүлсэн хэрэг хэмээн дурдсан юм.

Эмч нарын төлөөлөгч Женни ричардс “Бид түүнийг залуу эмч нарыг ажиллуулах нөхцөлийн талаар дур мэдэн шийдвэр гаргасан гэж үзэж байна. Түүнд тийм эрх байхгүй” гэжээ. Тэрбээр хуулийн маргаан нь ноён хантын долдугаар сарын 6-ны мэдэгдэлтэй холбоотойг онцлов. ричардс шүүх дээр хэлсэн үгэндээ “Энэ хэрэг гэрээ сайн, муу гэдэгтэй огтхон ч холбоогүй. Түүнчлэн үндэсний эрүүл мэндийн үйлчилгээг долоо хоногийн турш үзүүлэх хүсэл эрмэлзлийн давуу болон дутагдалтай талыг ч хөндөөгүй” гэж тэмдэглэв.

Шүүхэд бичгээр ирүүлсэн гомдолдоо залуу эмч нар “Ноён хант үндэсний эрүүл мэндийн үйлчилгээний байгууллагууд залуу эмч нартай шинэ

хэлбэрийн гэрээ байгуулах тухай шийдвэр гаргасан. Түүнд ийм эрх мэдэл байхгүй” гэж дурджээ. Уг хэрэгт хариуцагчаар оролцсон Эрүүл мэндийн яам залуу эмч нарын заргыг ямар ч утгагүй хэмээн мэдэгдсэн аж. Яамны өмгөөлөгч шүүхэд гаргасан тайлбартаа “Эрүүл мэндийн сайд 2016 оны долдугаар сарын 6-нд парламентад хэлсэн үгэндээ ҮЭМҮ-ний ажил олгогчдод шинэ гэрээг хуулийн дагуу ашиглах шаардлага буюу хүсэлт тавиагүй” хэмээжээ.

Тэрбээр цааш нь “ҮЭМҮ-ний санг /ихэнх нь ажиллах хүчний цалинд зарцуулагддаг/ хариуцагчийн хувьд, мөн парламентын өмнө уг сангийн зарцуулалтыг тайлагнагчийн хувьд Эрүүл мэндийн сайд нь үндэсний эрүүл мэндийн үйлчилгээг хангах үүднээс гэрээний загварыг шинэчлэх эрх мэдэлтэй” гэж бичсэн байна.

харин залуу эмч Надя Масуд “ҮЭМҮ-ний ажилтнууд болон үйлчлүүлэгчдийн хувьд бухимдалтай жил байлаа. Тэд ҮЭМҮ-г долоо хоногийн турш ажиллуулах улс төрийн шинжтэй шийдвэрийг эсэргү үцэж байгаа. Ноён хантад олигтой үндэслэл байхгүй. ҮЭМҮ-ний олонх шинжээч уг төслийг хэрэгжүүлэхэд нэмэлт нөөц хуваарилахгүй бол боломжгүй гэж үздэг” гэжээ. Энэ асуудлаар шүүхийн маргаан энэ сарын 28-нд эцэслэгдэх төлөвтэй боллоо.

Залуу эмч нар гэрээний нөхцөлийг эсэргүүцэв

Page 11: YНЭ: 600₮ Хямралыг “зүсэх” IPOЭнэ гурван нам 9 сүүлийн таван жилд Кремлийн эзэн, эрх баригч намд туслах

11

Эдийн засаг

ЗаСгИйН гаЗрыН МЭДЭЭ

ХӨрӨНгИйН ЗаХ ЗЭЭЛ

АНУ, доллар 2247.52

Евро 2517.22

Япон, иен 22.13

ОХУ, рубль 34.75

БНХАУ юань 336.93

БНСУ вон 2.01

ваЛЮТЫН ХаНШ

» Алт

6.47 Тонн. Монголбанк энэ оны эхний хагас жилд 6.47 тонн алт худалдан авчээ. Энэ нь өнгөрсөн оны эхний хагас жилд худалдан авсан хэмжээтэй харьцуулахад 1.7 дахин нэмэгдсэн байна.

» ДУУДлАГА хУДАлДАА

27.7 Сая ам.доллар. Монголбанкинд 2241-2252 төгрөгийн ханшаар 27.7 сая ам.доллар худалдан авах, 2253 төгрөгийн ханшаар 0.2 сая ам.доллар худалдах санал арилжааны банкууд ирүүлжээ. Гэвч энэ удаагийн дуудлага худалдаанд Төв банк оролцсонгүй.

» ИнФлЯцИ

18.6 Хувь. Хүнсний ногооны үнэ наймдугаар сард 18.6 хувиар буурчээ. Ургац хураалттай холбоотойгоор манай улсад хүнсний ногооны үнэ жил бүрийн долоогоос есдүгээр сард буурах хандлагатай байдаг. Тэгвэл энэ оны хувьд хүнсний ногооны үнийн бууралт өмнөх онуудынхаас их байлаа.

» ДААтГАл

173.2 Тэрбум төгрөг. даатгалын салбарын нийт актив 173.2 тэрбум төгрөгт хүрсэн байна.

» МөнГөнИй нИйлҮҮлЭлт

1.1 Хувь. Нөөц мөнгөний бүрэлдэхүүн хэсэг болох банкуудын харилцах хадгаламж энэ оны наймдугаар сарын эцэст 2442.3 тэрбум төгрөг болсон байна. Энэ нь өмнөх сарынхаас 27.3 тэрбум төгрөг буюу 1.1 хувиар өссөн дүн юм.

» Аж ҮйлДвЭр

61.4 Хувь. Аж үйлдвэрийн салбарын борлуулсан бүтээгдэхүүн энэ оны эхний найман сард 6662.3 тэрбум төгрөг болж, 4092.8 тэрбум төгрөг буюу 61.4 хувийг гадаад зах зээлд борлуулжээ.

» ҮнЭт цААС

58 Компани. Үнэт цаасны компанийн тоо 2012 онд хамгийн их буюу 80-д хүрч байсан бол сүүлийн гурван жилд тасралтгүй буурч, өнгөрсөн онд 58 болов.

» САнхҮҮГИйн толь Хувьцааг хуваах-Stock split-Компанийн хувьцааны тоог нэмэгдүүлэх үйл ажиллагаа. Хувьцаа хуваахаас өмнөх үеийн үнийг тохируулан үнийг тогтоох ба өмнөх үе ба дараах үеийн компанийн зах зээлийн үнэлгээ хэвээр хадгалагддаг.

ЗгМ ТОвЧХОН

2016.09.21, лхагва ~ №202 (480)

Хөрөнгийн бирж дээр 2016 онд хоёр компани IPO гаргана

Б.Ганбаяр/ЗГМ©

» Хөгжиж буй гэсэн тодотголтой хөрөнгийн зах зээлийг дэлгүүр гэж төсөөлбөл лангуун дээр нь хүний сонирхол татахуйц бараа, бүтээгдэхүүн байх шаардлагатай.

» 1000 гаруй ажилтантай “Монос” групп 2006 оноос эхлэн хувьцааны судалгаагаар мэргэшсэн Японы компанитай хамтарч ажиллажээ.

» Монголын хөрөнгийн зах зээлийн үнэлгээ 1.37 их наяд төгрөгтэй тэнцэж байна.

Б.Баяртогтох@bayartogtokhZGM

Contacts:

Swiss Cooperation Office of the Embassy Switzerland-Consular Section Sky Plaza Business Centre, Olympic street, 12, Khoroo 1, Sukhbaatar district, P.O. Box 37, 14253 UlaanbaatarE-mail: [email protected]: 00976 11 331422Web: www.eda.admin.ch/mongolia

SwiSS ScholarShipS offer for 2017/2018The Swiss Confederation offers talented and interested young scientists and researchers a number of scholarships for 2017/2018. The scholarships are intended primarily for young post-graduate scientists who would like to go to Switzerland to carry out research. No university scholarships for bachelor or master studies are granted. For more details, please refer to www.sbfi.admin.ch/scholarships_eng

Bourses d’études suisses pour l’anne académique 2017/2018

La Confédération suisse met au concours diverses bourses d’études pour l’année académique 2017/2018 à l’intention des jeunes chercheurs. Ces bourses sont destinées premièrement aux chercheurs post-gradués qui souhaitent se rendre à l’étranger pour mener leur recherche et non aux étudiants souhaitant étudier et obtenir un diplôme en Suisse. Aucune bourse universitaire au niveau bachelor ou master n’est offerte. Pour plus de détails, veuillez consulter www.sbfi.admin.ch/scholarships_fr

Le dossier de candidature peut être obtenu par courrier électronique adressé au Bureau de la Coopération Suisse de la Section Consulaire d’Ulaanbaatar (Mongolie) de l’Ambassade de Suisse. Le délai pour le dépôt des candidatures est le 1er décembre 2016 a 16 h30. Les candidatures seront reçues au Bureau de la Coopération Suisse d’Ulaanbaatar. Les dossiers incomplets ou insuffisamment préparés ne seront pas pris en considération.

The application package can be obtained by e-mail from the Swiss Cooperation Office of the Embassy of Switzerland – Consular Section in Ulaanbaatar, Mongolia. The deadline for application submission is 16:30, December 01, 2016. The applications will be collected at the Swiss Cooperation Office of the Embassy of Switzerland. Incomplete or poorly prepared applications will not be considered.

Schweizer Stipendien für das akademische Jahr 2017/2018

Die Schweizerische Eidgenossenschaft offeriert jungen Forschern und Forscherinnen Stipendien für das akademische Jahr 2017/2018. Es werden keine universitären Stipendien auf Bachelor- und Masterstufe vergeben. Mehr Details finden Sie unter www.sbfi.admin.ch/scholarships_de

Bitte wenden Sie an das Schweizerische Kooperationsbüro in Ulaanbaatar um Bewerbungsunterlagen per email zu bekommen. Der Bewerbungsschluss ist der 01. Dezember 2016, 16:30 Uhr. Bewerbungen müssen termingerecht an das Schweizerische Kooperationsbüro in Ulaanbaatar eingereicht werden. Lückenhafte oder unsorgfältige zusammengestellte Dossiers werden nicht berücksichtigt.

Монголын хөрөнгийн бирж дээр дотоодын хоёр компани энэ онд багтаж хувьцаагаа гаргахаар болсон нь үнэт цаасны зах зээлд шинэ мэдээ болоод байна. Эдийн засагт үүссэн хүндрэлийг сөрж “зүсэлт” хийж IPo гаргах болсон “Монос” болон “хөрөнгө оруулагч үндэстэн” компани

Хямралыг “зүсэх” хаалттай компаниудын IPOолон нийтийн засаглалтай нээлттэй хувьцаат компани болох анхны алхмаа хийх гэж буй нь энэ. Санхүүгийн зохицуулах хороо болон Монголын хөрөнгийн биржийн журмын дагуу эдгээр компани хөрөнгийн зах зээлд гарах нь тодорхой боллоо.

Компаниуд нээлттэй хувьцаат компани болох оролдлогыг өмнө нь хийж байсан удаатай. Тэднээс “Зоос” болон “анод” банк сонгодог утгаар нь хувьцаат компани үүсгэх гэж зорьсон ч, үр дүнд хүрч чадаагүй. Эдийн засгийн хүндрэл болон иргэдийн худалдан авах чадвар буурсантай холбоотойгоор зарим компани бирж дээр гаргах төлөвлөгөөгөө ч эргэж харж байгаа. гэхдээ энэ онд хөрөнгийн бирж дээр “Монгол Шуудан” болон “МИК” компани нэмэлт хувьцаагаа гаргаж, амжилттай хөрөнгө оруулалт татаж чадсан билээ. Мөн “Багануур” хувьцаат компани энэ онд багтаж хөрөнгийн зах зээлээс 25 тэрбум төгрөг татан төвлөрүүлэхээр зорьж байна.

хө р ө н г и й н б и р ж э э р дамжуулан 2015-2016 онд 10 орчим компани хувьцаа гаргахаар төлөвлөж байгааг тус биржийн удирдлагууд мэдэгдэж байв. “хөрөнгө оруулагч үн-дэстэн” хаалттай хувьцаат компанийн хувьд “Жинст Увс” хувьцаат компанитай нэгдсэнээр Монголын хөрөнгийн бирж дээр гарах “зам”-аа зассан аж. Тус компанийн Төлөөлөн удирдах зөвлөл энэ оны наймдугаар сард ээлжит хурлаа хийж, нэгж хувьцааны нийтэд санал болгох үнийг 1250 төгрөгөөр тогтоосон.

Энэ оны нэгдүгээр сард 560 хүний дэмжлэгээр бай-гуулагдсан “хөрөнгө оруулагч үндэстэн” хаалттай хувьцаат компанийн гүйцэтгэх захирал Б.Тамир “Бид хөрөнгийн зах

зээл өндөр хөгжсөн барууны улс орнуудын жишгээр хувьцаа эзэмшигчид ногдол ашгаас бус, хувьцааны үнэлгээний өсөлтөөс ашгаа хүртэх нь зүйтэй гэсэн үүднээс хандаж байгаа. Эдийн засгийн тооцооллоор энэ нь хувьцаа эзэмшигчдэд илүү ашигтай” хэмээн тодотгов.

“хөрөнгө оруулагч үндэстэн” хувьцаат компани нь “Монгол шуудан” компанийн хувьцаа эзэмшигч. Мөн “ард санхүүгийн нэгдэл”-д хөрөнгө оруулалт хийжээ. Энэ оны хагас жилийн байдлаар тус компанийн 1000 төгрөгийн нэрлэсэн үнэтэй нэгж хувьцааны үнэлгээ 1,554.49 төгрөг болсон нь компанийн үнэ цэнэ 50 гаруй хувиар нэмэгдсэнийг илтгэж буй.

хөгжиж буй гэсэн тодотголтой хөрөнгийн зах зээлийг дэлгүүр гэж төсөөлвөл лангуун дээр нь хүний сонирхол татахуйц бараа, бүтээгдэхүүн байх шаардлагатай. гэвч хүсэлд нийцсэн үнэт

цаасны бүтээгдэхүүн хомс. Энэ байдал санхүүгийн зах зээлийн 50 хувийг бүрдүүлж байх учиртай үнэт цаасны зах зээлийн хөгжлийг хойш чангаасан хэвээр. Тэгвэл дотоодын хөрөн-гийн бирж дээр энэ онд багтаж хоёр компани хувьцаагаа ийнхүү гаргах гэж байгаа нь зах зээлийн оролцогчдын сонирхлын төвд оржээ. Сонголт тааруухан зах зээлд шинэ бараа, бүтээгдэхүүн нүдний гэм болчихоод буй. Засгийн газрын үнэт цаасыг эс тооцвол өгөөж өндөртэй хөрөнгийн зах зээлийн бүтээг-дэхүүн бирж дээр ховор байна.

“хөрөнгийн зах зээлийн нээлттэй холбоо” Төрийн бус байгууллагын Удирдах зөвлөлийн дарга Д.ангар “Нэг л компани амжилттай хувьцаагаа гаргавал бусад нь дагаад явчихна. хөрөнгийн зах зээлийн дунд хугацааны ирээдүй гэрэлтэй байна” хэмээн онцолсон юм. Тэрбээр “хөрөнгийн зах зээлээс хямд эх үүсвэртэй санхүүжилт татах, улмаар ганц тулгуурт өнөөгийн санхүүгийн системийн бүтцийг өөрчлөх, хөрөнгийн зах зээлээ өргөжүүлэх замаар эдийн засгийн хямралыг гэтлэх боломж байна” гэв.

Эрүүл мэнд, гоо сайхны бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний салбарт амжилттай ажиллаж байгаа групп бол “Монос”. 1000 гаруй ажилтантай тус групп 2006 оноос эхлэн хувьцааны судалгаагаар мэргэшсэн Японы компанитай хамтарч ажиллажээ. Улмаар 2009 онд хонконгийн хөрөнгийн бирж дээр хувьцаа гаргах байсан ч дэлхийн эдийн засгийн хямралаас шалтгаалан төлөвлөгөөгөө хойшлуулж байв. Тэгвэл тус групп нээлттэй хувьцаат компани болох бэлтгэлээ бүтэн жилийн турш базаагаад байгаа аж. хувьцаагаа энэ онд багтаан арилжина гэдгээ “Монос” групп мэдээлж байна.

Тус группийн Ерөнхийлөгч л.хүрэлбаатар “Бид хувьцаагаа энгийн иргэдээс гадна гадаад, дотоодын хөрөнгө оруулагчдад санал болгож байгаа. Нэг хүндрэл нь яг манайхыг хувьцаа гаргах гэхээр эдийн засгийн хямрал үүсчихээд байна. гэхдээ ямар ч байсан зорьсон ажил тус хувьцаагаа гаргана” хэмээн мэдэгдсэн юм. “Монос” групп хөрөнгийн үнэлгээний компаниудаар үнэлгээгээ хийлгэжээ. гэхдээ нэгж хувьцааны хөрөнгө оруулагчдад санал болгох үнэлгээг хараахан тогтоогоогүй байгаа юм байна.

Монголын хөрөнгийн зах зээлийн үнэлгээ 1.37 их наяд төгрөгтэй тэнцэж буй. Энэ он гарсаар уг зах зээлийн үнэлгээ өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад буурсан үзүүлэлттэй байна. хөрөнгийн зах зээлийн үнэлгээ оны хоёрдугаар хагаст ялимгүй сэргэсэн ч, 1.4 их наяд төгрөгт хүрсэнгүй. Үнэлгээ ахих боломж нь шинэ бараа, бүтээгдэхүүн буюу хувьцаа. Тэгвэл энэ онд үнэт цаасны зах зээлд хоёр төрлийн бүтээгдэхүүн арилжаанд нэмэгдэх нь.

Монголын хөрөнгийн бирж

ашигтай ажиллахад Засгийн газрын бондын арилжаа сүү-лийн жилүүдэд голлох үүрэг гүйцэтгэсэн хэвээр байна. Уг нь хувьцааны арилжаа эрчимтэй байвал зах зээл тэлж байгаа хэрэг. 2015 онд 546.4 тэрбум төгрөгийн үнэт цаасны арилжаа хийгдсэн нь өмнөх оныхоос найм дахин өссөн үзүүлэлт. Үүнд Засгийн газрын жижиглэнгийн үнэт цаасыг Монголын хөрөнгийн биржээр дамжуулан арилжаалж эхэлсэн нь нөлөөлсөн юм. Өнгөрсөн онд нийт хөрөнгийн зах зээлийн үнэлгээ 1.26 их наяд төгрөгт хүрч, 12.5 хувиар буурсан. Тэгвэл энэ онд өсөлттэй гарах эсэхэд Монголын хөрөнгийн бирж дээр IPo хийх гэж байгаа компаниудын хувьцааны эрэлт нөлөөлөх нь дамжиггүй.

Монголын хөрөнгийн биржийн гүйцэтгэх захирлаар х.алтайг дахин томилох шийдвэрийг даваа гарагт тус биржийн Төлөөлөн удирдах зөвлөлөөс гаргасан. Түүнийг өмнө нь ажиллаж байсан гэдэг утгаар нь шинэ бус, хуучин хүн гэж харж байгааг үгүйсгэхгүй. Тиймээс хөрөнгийн зах зээлийн хөгжлийг эрчимжүүлэх, хувь-цааны арилжааг идэвхжүүлэхэд зүтгэлтэй ажиллана гэсэн хүлээлт өндөр байна. Эдийн засгийн тусгал нь хөрөнгийн зах зээл гэж зарим эдийн засагч үздэг. Тэгвэл хөрөнгийн зах зээлийн “толь” нь эдийн засаг байхыг үгүйсгэхгүй. Монголын хөрөнгийн зах зээлд шинэ бүтээгдэхүүн удахгүй төрөх нь.

ТҮНШЛЭЛ

Санхүүгийн зохицуулах

хороо болон Монголын хөрөнгийн

биржийн журмын

дагуу эдгээр компани

хөрөнгийн зах зээлд

гарна.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат гадаадын хөрөнгө оруулагчидтай хийх анхны уулзалтаа америкийн худа л да аны тан х има ас эхлүүл лээ. гадаадын хөрөнгө оруулагчдыг Монголд татахын тулд олон улсад идэвхтэй сурталчилгаа хийж, хөрөнгө оруулагчидтай нягт хамтарч ажиллахаа мэдэгдсэн байна. Тэрбээр “Түүхий эд, мөнгөн хөрөнгө, ажиллах хүчнээс гадна цаашдын хөгжлийн эх сурвалж болгон ашиглаж болох олон шинэ эх сурвалж, нөөц боломж Монгол Улсад дүүрэн байгаа гэдгийг бид энэ цаг үед дахин эргэн харж байна. Монгол Улс бол бизнес эрхлэх, хөрөнгө оруулалт хийх боломжоор дүүрэн, хөрөнгө оруулалтад тааламжтай улс орон гэдгээ бид дахин нотлох болно” хэмээн онцоллоо.

Уулзалтын үеэр Монгол Улсын Засгийн газрын боловсруулж буй эдийн засгийн хүндрэлээс гарах төлөвлөгөөний талаар мэдээлэл өглөө. Ойролцоогоор

Монгол Улс хөрөнгө оруулах боломжоор дүүрэнО.ОдгэрэлШинжээч

10 хоногийн хугацаанд мөрийн хөтөлбөрийг олон нийтэд ил болгохоо Ерөнхий сайдын ахлах зөвлөх Н.Энхбаяр мэдээлсэн. гадаадын хөрөнгө ору улагчдыг хамгаа лах бодлогын хүрээнд Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дэргэд хөрөнгө оруулагчдын эрх ашгийг хамгаалах зөвлөл байгуулж, аливаа маргаан, хүнд сурталтай тэмцэх цогц арга хэмжээ явуулахаа амаллаа.

Эдийн засгийг эрчимжүүлэх Засгийн газрын үйл ажил-лагааны мөрийн хөтөлбөрийн хүрээнд эдийн засгийн бүт цийг төрөлжүүлэх, аж үйлд вэрлэлийн салбарыг хөгжүүлэхийн тулд Засгийн газрын бүтцэд өөрчлөлт оруулж, тус салбарт ихээхэн анхаарал хандуулан ажиллаж байна. Мөн салбарын уялдаа холбоог сайжруулахын тулд Үндэсний хөгжлийн газрыг байгуулан ажиллаж байгаа аж. Энэ удаагийн уулзалтад америкийн худалдааны танхимын гишүүн байгууллагууд, гадаадын Элчин сайд нар, гадаадын худалдааны танхим, хөрөнгө оруулагчид зэрэг 100 гаруй төлөөлөгч оролцлоо.

Хөрөнгө оруулагчдад санал болгох

үнэлгээг хараахан тогтоогоогүй байна

Page 12: YНЭ: 600₮ Хямралыг “зүсэх” IPOЭнэ гурван нам 9 сүүлийн таван жилд Кремлийн эзэн, эрх баригч намд туслах

Сурталчилгаа

ЗаСгИйН гаЗрыН МЭДЭЭ12 2016.09.21, лхагва ~ №202 (480)

40-өөс дээш насныхны мэргэжил зах зээлийн хэрэгцээ шаардлагыг хангахгүй байгаа

С.Батсайхан / ЗГМ©

Б.Норов ЗГМ

Д.Батжаргал: Манай сургуулиар дамжиж цахим сургалт азид дэлгэрнэ

Санхүү эдийн засгийн их сургууль(СЭЗИС), ӨМӨЗО-ны Шилийн голын Ажил мэр гэжлийн дээд сургуультай хамтран ажиллахаар бол жээ. СЭЗИС-ийн захирал Д.Батжаргал, Шилийн голын Ажил мэргэжлийн дээд сургуулийн захирал З.Тэргүүн нар даваа гарагт тогтвортой аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх чиглэлээр хамтын ажиллагааны гэрээг байгууллаа. Энэ тухай болон Монгол Улсын их, дээд боловсролын талаар СЭЗИС-ийн захирал Д.Батжаргалтай ярилцлаа. Тэрбээр боловсролын системд тасалдал бий болсныг шүүмжлээд цаашид чадамжид суурилсан мэргэжилтэй боловсон хүчнийг Монголдоо төдийгүй бүс нутгийн хэмжээнд бэлтгэх зорилготой байгаагаа онцолсон юм.

-Юуны өмнө ӨМӨЗо-ны Шилийн голын Ажил мэргэж-лийн дээд сургуультай хэрхэн хамтран ажиллах гэж буй талаараа танилцуулахгүй юу?

-Шилийн голын ажил мэр гэжлийн дээд сургууль нь Өвөрмонгол даяар бай-сан мэргэжлийн сургалт үйлдвэрлэлийн 18 төв коллежийг нэгтгэж байгуулсан сургууль. Үндсэндээ 70 орчим чиглэлээр мэргэжилтэй боловсон хүчин бэлтгэдэг. 2-3 жилийн хугацаанд дипломын боловсрол эзэмшүүлж, мэргэжлийн үнэмлэх олгодог.

хамгийн гол давуу тал нь тус сургууль мэргэжилтэн бэлтгэдэг дадлагын маш сайн баазтай. хятадад үйлдвэрлэсэн хамгийн орчин үеийн бүхий л тоног төхөөрөмжийг суурилуулсан. ажиглаад байхад Монголын ихэнх компани, үйлчилгээний байгууллагууд хятадын тоног төхөөрөмжийг хэрэглэдэг. Тиймээс тус улсын үйлдвэрлэсэн тоног төхөөрөмж дээр ажиллаж сурна гэдэг аль ч салбарын мэргэжилтэн, боловсон хүчний хувьд чухал давуу тал. Энэхүү сургалтанд суухын тулд хэлний бэлтгэлд зайлшгүй хамрагддаг. Яг үндсэн дадлагын хичээлийг өвөрмонгол багш нар удирдаж явуулдаг. Өөрөөр хэлбэл, монгол хэлээр багшилна гэсэн үг. Барилга байгууламж, кампийн тухайд дэлхийн хотуудаар явж байхад тийм сайн тоноглогдсон, иж бүрэн хотхоныг ховорхон харсан. Бараг байхгүй гэж хэлж болно. Сурах таатай орчныг цогц бүрдүүлсэн газар.

-Манайд ч мэргэжлийн сур галт үйлдвэрлэлийн төвүү-дэд мэргэжилтэн бэлтгэх боломж той. Яагаад заавал энэ сургуулийг сонгох болсон юм бэ?

-Ер нь Монголын боловс ролын тогтолцоо тасалдаад, тасарчихсан. Шуудхан хэлэхэд нэлээд гажсан. Боловсролын тогтолцоо тасралтгүй шаталж явдаг. Тэр ч утгаараа энэ сургуультай хамтын ажиллагаагаа хөгжүүлж, мэргэжилтэй боловсон хүчнийг салбар салбарын менежер болгож бэлтгэх боломжтой гэж харсан. хэрэв менежерүүд салбарынхаа

ажлыг мастерын түвшинд хийж чаддаг бол тэр хүмүүс маш амархан удирдан чиглүүлэгч, манлайлагч болно. Бидний хамтын ажиллагааны гол зарчим нь энэ.

-Манай боловсролын тогтолцоо гажаад байна гэж та хэллээ. Ямар гажиг байгааг та бүхэн засах гэж оролдож байгаа юм бэ?

-Бидний хувьд мэргэжилтэй боловсон хүчнийг чадамжид суурилсан сургалтаар бэлтгэнэ. ажлыг гардан хийх чадварт дээд зэргээр бэлтгэгдсэн хүн хийсэн ажлаасаа үр шимийг нь хүртэж, түүндээ урамшиж, цаашдаа өөдрөгөөр харна. Үүний дараа онолыг нь хэлж өгөх юм бол их сайн ухаардаг юм. Манай дээд боловсролын тогтолцоо бол дөрвөн хананы дунд нэг багш сууж байгаад лекц уншдаг, амьдралаас тасархай сургалт явуулдаг. гэтэл төгсөөд гарахаараа их юм мэддэг юм шиг хэрнээ юу ч чаддаггүй хүмүүс бий болж байна. Энэ байдлыг засахгүй бол бид хөгжихгүй.

Тиймээс мэргэжлийн боловс-

рол олгох сургалтыг дээд боловсролоос салгаж болдоггүй. хоорондоо тасралтгүй шаталж явуулах ёстой. Доод түвшнээсээ бол ерөнхий боловсролыг залгах ёстой.

Бид “Эрхэм баян эрдэм” гэдэг уриан дор ажилладаг. Эрдмийг хичээл зүтгэлээр сурдаг. Эрдэмтэн гэж их юм мэддэг хүнийг бус, мэддэг чаддагаа бусдын төлөө зориулдаг хүнийг хэлнэ. Энэ төлөвшлийг багаас нь олгох зорилгоор багш, ажилчдын хүүхдүүдийг сургадаг цэцэрлэг байгуулсан. Бүрэн дунд сургуультай боллоо. Одоо бид үүнийгээ мэргэжлийн боловсролоор дамжуулж, дээд боловсролтой холбоно. Энэ бүх шатыг дамжиж докторын зэрэг хүртэх юм бол нэлээд юм мэддэг, ухаарсан, бусдад хэлж ойлгуулж, үлгэрлэж чадахуйц болно. Бидний хамтын ажиллагааны гол зорилго бол ерөөсөө л энэ. Үүний цаана Монголын боловсролын салбарт тасалдаад үгүй болчихоод байгаа энэ бүх зүйлийг шийдэх эрэлхийллийг хайж байна.

-Тасалдаад байгаа гол асуудал нь хоорондын уялдаа холбоо гэж та хэлэх гээд байна уу?

-Тийм ээ. Ерөнхий боловсрол, мэргэжлийн боловсролын сургуульд үнэхээр чадамжид суурилж чаддаг уу. Чадамж гэж юу гэхээр ямар нэгэн зүйлийг бие даагаад, сэтгэл зүрхээрээ, маш өндөр түвшинд гүйцэтгэх чадвар. хамгийн гол нь сэтгэл зүрхээрээ хандаж, мэргэжилдээ дурлах. Мэргэжилдээ яаж дурладаг гэхээр хийсэн бүтээснээрээ бахархах,

хийж бүтээсэн нь бусад хүнд сайн сайхныг авчрах, түүгээрээ бахархдаг, хийж буй зүйлийнхээ утга учрыг ойлгодог болох. Энэ бүхний дараа л хүнд онолын мэдлэгийг өгөх хэрэгтэй. Тэгэхгүй шууд онол заагаад эхлэхээр зүгээр л цээжилдэг. Олгосон тэр мэдлэг ямар ч хэрэггүй болдог. Итгэл үнэмшил болж чаддаггүй. Тасалдал гэдэг нь энд л байгаа юм.

-энэ талаар ямар нэгэн шинэчлэл хийх оролдлого манайд байна уу?

-Манай боловсролын багц хуульд орсон нэг чухал өөрч-лөлт нь мэргэжлийн боловсрол эзэмшсэн хүмүүсийг тухайн са лбар т ху ри м тл у улсан туршлагыг нь үндэслээд их, дээд сургуульд дүйцүүлэн хоёр, гуравдугаар дамжаанаас нь суралцуулах тухай юм. Өмнө нь мэргэжлийн боловсролтой, салбартаа олон жил ажилласан, чадвартай, туршлагатай хүмүү-сийг дээд боловсролтой болгохын тулд нэгдүгээр дамжаа наас нь сур гэдэг байсан. харин хуульд өөрчлөлт ингэж оруулснаар нөгөө залгамж чанарын тасралтгүй байх боломжийг бүрдүүлж буй юм.

Үүнийг дагаад бид энэ жилээс шаталсан сургалт, тасралтгүй боловсрол олгох хөтөлбөрийг шинээр эхлүүлсэн. Бакалаврын хөтөлбөр, мастер, докторын хөтөлбөрийнхөө суурь болгож энэхүү сургалтыг эхлүүлсэн. Нягтлан бодох бүртгэл, санхүү, банкны салбарын ажилтан бэлтгэдэг учраас нярав, теллер, бизнесийн боловсрол олгодог учраас борлуулалтын ажилтан, оффисын туслах ажилтан, компьютер, техникийн ажилтан бэлтгэхээр эхний ээлжинд энэ таван чиглэлээр тусгай мэргэжилтэн бэлтгэх зөвшөөрөл аваад сургалтаа эхлүүлж байгаа. Энэ хүмүүс Шилийн голын ажил мэргэжлийн дээд сургуульд 14 хоног дадлага хийх юм. Түүнээс гадна манай сургууль зочид буудал, зоогийн газрын аялал жуулчлалын мэргэжилтэй боловсон хүчин бэлтгэх хөтөлбөрийг гурван жилийн өмнөөс эхлүүлсэн. Энэ хүмүүсээ мөн тус сургуульд дадлагажуулж, мэргэжлийн үнэмлэх, дипломтой болгоно. Яагаад гэвэл хятад улс жинхэнэ хөгжөөд, жуулчлах цаг үе нь ирж байна. хамгийн ойрхон бөгөөд хамгийн сонирхолтой улс нь Монгол Улс. Монголоор дайраад Орос руу ч явах боломжтой. Тиймээс бид тэр хүмүүсийг ирэхэд үйлчилж чаддаг байх хэрэгтэй шүү дээ. Өмнөд хөршөөс ирэх хэдэн зуун сая хүнээс хэдий чинээ их орлого олж чадна, тэр бол экспортоос хамаарахгүйгээр орлого олох бэлэн бүтээгдэхүүн гэсэн үг.

-Мэргэжилтнүүд олноор бэлтгэгдэж байгаа ч мэргэ жил-тэй хэрнээ ажилгүй хүн их бий. энэ талаар та ямар бодолтой байна вэ?

-Монголд ядуурал, ажилгүйдэл их байна. Бид сүүлийн дөрвөн жилд судалгаа явуулсан. Өрхийн амьжиргааны түвшин болоод ядуу байгаагийн шалтгааныг тогтоох гэж. Судалгааны дүнгээс харахад 40-өөс дээш насны эмэгтэйчүүд, 50-аас дээш насны эрэгтэйчүүдийн эзэмшсэн

мэргэжил нь өнөөдөр зах зээлийн хэрэгцээ шаардлагыг хангахгүй байгаа. Тэгэхээр ажил олддоггүй. ажилгүй, орлогогүй учраас тэр өрх амжиргааны доод түвшнээс доогуур орчихоод байдаг. хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд мөн ялгаагүй. Энэ хүмүүсийг бид цаашид сургахаар төлөвлөж байна. гэхдээ эхлээд ямар мэргэжилтэй хүмүүс хэрэгтэй байна вэ гэдгийг ажил олгогчдын дунд судалгаа явуулна. Шаардлагатай мэргэжилтнүүдийг нь бэлт гэж өгөх талаар тэдэнтэй тохиролцсоноор шалгаруу-лалтыг хамт явуулна. харилцаа холбооноос эхлээд ажилд ороход шаардлагатай хамгийн наад захын зүйлсийг сургана. Тэгээд мэргэжил олгох богино хугацааны сургалтанд хамргуулаад ажил

олгогчид нь хүлээлгэж өгнө. Энэ бол Монголын олон айл өрхөд хэрэгтэй бөгөөд хөгжлийн нэг гол хөшүүрэг болно гэж үзэж байгаа.

СЭЗДС өнгөрсөн хавар их сургуулийн статустай боллоо. Тиймээс бид улс орныхоо хөгжилд ямар нэгэн байдлаар тус нэмэр оруулах ёстой. 92 жилийн өмнө байгуулагдахад хөгжлийн үе шат бүрт Монгол Улсын хөгжилд хувь нэмрээ оруулж ирсэн. Бидний үед энэ үйл ажиллагаа тасалдах ёсгүй.

-энэ жил элсэгчдийн тоо нэлээд цөөрсөн нь их, дээд сургуулиудын хувьд асуудал болж байх шиг байна. Танай сур гуулийн хувьд энэ өөрч-лөлтийн тусгал хэрхэн нөлөөлж байна вэ?

-Элсэгчдийн тоо бусад их, дээд сургууль болоод Монгол Улсын хэмжээнд цөөрсөн. Манай сургуулийн хувьд цөөрөөгүй, өссөн. Ер нь эдийн засгийн хүндрэл бэрхшээл цаашаа удааширвал элсэгчдийн тоо улам цөөрнө. Ийм үед элсэгчдийнхээ тоог тэлэх талаар хоёр үндсэн арга сонгоод хэрэгжүүлж байна. Үүний нэг нь цахим сургалтаар дамжуулж боловсрол олгох. Ийм технологи арга хэлбэр дэлхий дахинд хэдийнэ бий болчихож. Зайны гэж нэрлээд байгаа distance сургалт биш. Blended буюу холимог сургалт. Танхимд явж буй сургалтыг цахим ертөнцөд байршуулна гэж ойлгож болно. Тиймээс явцыг нь бүрэн хянаж болдог. Одоогийн уламжлалт танхимд

явж байгаа сургалтыг бид хянаж чаддаггүй. Багш нь сурагчдаа муулаад байдаг, сурагчид нь багшаа муулаад байдаг. хэнийх нь үнэн гэдгийг бид 70, 80 жилд олж чадаагүй. Цахим ертөнцөд бол олж болдог юм байна. Тэгээд хариуцлагатай болгоод, хяналт тавиад, мониторинг хийгээд, юу нь болж, юу нь болохгүй байгааг тогтоогоод түүнийгээ улам сайжруулаад явчихад уламжлалт сургалтаас хэд дахин чанартай болно.

Энэ бол хил хязгаар, орон зай, цаг хугацаанаас хамаарахгүйгээр хүмүүс суралцаж болох талбар. хоёр дахь нь юу гэхээр саяын бидний ярьдаг тасралтгүй, шаталсан, үргэлжилсэн сургалт. Ийм байдлаар боловсон хүчнээ бэлтгэх тул ирээдүйд элсэлтэд санаа зовохгүй байгаа. Зөвхөн монголчуудыг бус, бүс нутгийн хүмүүсийг ч сургаж болно. Яагаад гэвэл Орос, хятад гэсэн хоёр том гүрэнтэй нэг бүс нутагт, нэг хөгжил, нэг замаар явж, эдийн засгийн коридор гэж ярьж байгаа энэ үед зах зээлд хүмүүсийг бэлдэх ёстой. Тиймээс бид цахим сургалтыг англи хэлээр явуулж таарч байна. Сургалтын талбар буюу платформ нь Европын холбоонд бий болчихсон. Энэ платформыг бид азид нэвтрүүлэх гэрээ хэлэлцээрийг наймдугаар сард амжилттай хийсэн. Одоо манай сургуулиар дамжиж цахим, ухаалаг сургалт ази тивд дэлгэрнэ. Энэ бүх ажлыг эхлүүлчихсэн. Зогсоно гэж байхгүй, тууштай явна.

Өмнөд хөршөөс ирэх хэдэн зуун сая хүнээс хэдий чинээ их орлого олж чадна, тэр бол экспортоос хамаарах-гүйгээр орлого олох бэлэн бүтээгдэхүүн гэсэн үг.

Toyota corporation болон Mazda corporation хамтран урт хугацааны хамтын ажиллагааны гэрээг 2015 оны 5 сарын 13-ны өдөр байгуулж Хэвлэлийн бага хурал зохион байгуулж байсан билээ. Уг гэрээнд корпораци тус бүр өөр өөрийн бүтээгдэхүүний давуу талуудыг ашиглаж байгаль орчинд ээлтэй автомашин үйлдвэрлэх болно гэж мэдэгдсэн байна.

Toyota корпораци нь өөрсдийн ус төрөгчийн болон гибрид хөдөлгүүрийг Mazda-д нийлүүлэх бол Mazda корпораци Toyota-д автомашины түүхэнд шинэчлэл болсон 2012 оны шилдэг хөдөлгүүрийн шагналт шатахуун зарцуулалтад хэмнэлттэй, хүчин чадал өндөр Mazda Skyactiv бензин болон дизель хөдөлгүүрийг нийлүүлэх аж.

Уг хамтын ажиллагаанд хэрэгжиж эхэлсэн хамгийн анхны бүтээл болох Toyota Yaris Sedan автомашиныг товч танилцуулахад:

2016 оны шинэ загвар болсон Toyota Yaris Sedan автомашиныг Mazda-гийн SkYAcTiv технологийн дагуу хийж байгаа бөгөөд гадна загварыг Toyota болон Mazda kODO дизайнтай хослуулан гаргаж дотор салоныг Mazda 2 буюу бид бүхний мэдэх шинэ үеийн Demio загвараар үйлдвэрлэсэн байна.

Түүгээр ч зогсохгүй шилдэг хөдөлгүүрийн шагналыг авч байсан MAZDA SkYAcTiv-G хөдөлгүүр, SkYAcTiv-DRivE буюу 6 шатлалт хурдны хайрцаг, SkYAcTiv-cHASSiS буюу явах эд анги зэргийг суурилуулсан нь илүү сонирхолтой бөгөөд тухайн автомашинаас багахан ч гэсэн спорт автомашинаас авах жолоодлогыг мэдрэх ажээ. Мөн өмнөх үеийн Toyota Yaris Hatchback загвар 5 шатлалт механик хурдны хайрцагтай эсвэл 4 шатлалт автомат хурдны хайрцагтай үйлдвэрлэгдэж байсан бол уг шинэ үеийн Toyota Yaris Sedan загварыг 6 шатлалт механик болон 6 шатлалт автомат хурдны хайрцагтайгаар үйлдвэрлэж байгаа юм байна.