yaku i allpa
TRANSCRIPT
-
7/25/2019 Yaku i Allpa
1/2
Yaku i allpa
Por Richard Guilln * (Artculo de opinin)
20/ 09/ 2008
Verin en !uichua
"eparta#ento $i%ueoapi& tuku' poladorepi achkat prole#a padecenku& ihka'
ancha i#portante kanku 'aku i allpa Pa'kuna ni!a'ta k+ a,opi padece ti'anku
achka& -iita #ana u'a .ari de acu& apatu #ocito! i papeleni'o! due,o ka'ku
ni k+ terrenopi& #a'pi poladore na ahka ata kaanku pola i lla#ka
cha'kuna Pero ki#a o taa ata aa#an& achka -ecinu ruaa karanku uk
or%aniacionta utin kan 1ea de tierra3& luchanankunapa! i de4iendenankunapa!allpankunata Pa'kuna #a'ora #ana reciia karanku educacin u#a!ta ecuela#anta5#a!6 Yanapana#pa tatankunata tarpunapa! o coechanapa!& akcha ka Pero 'achanku
de4iende't derechoninkunata
7ukkuna ninku akcha ka'h& cha'na ti'a'ku por!ue autoridade tontota
ruakunku llo!inku ola#ente eleccione cha'a a#u!anta olinitu'o! ho!ta
coita i uk na'lon pl+tico : 2 #etro& -otota #a,a i ie#pre pro#etekun tuku'
koa 5 ninku k+ ;lti#o ata #ana ate! kara'ku tarpu'ta #ana api 'akuta
re%ana'kupa!& ch+ "i!ue $i%ueroap prole#anra'ku Pero kunan olucionni'o! ti'an& i
Ruta unan al%o de eperana api'ku
7uk la#an ta#i?n 'apaporanku ni na a'ku!a ti'a'ku preenta prole#ani'ta
autoridadepi& pero na acotu#rakora'ku& 1#anap? i#a'na kan!a aani'hpa4uturon@k+ #undo #ana unancha!a unta kan3& cha'na neranku -ecinu
Pero k+ #undo #ana unancha!a untak+ puchukunan#anta ti'akun6 Puelo
cha'kuna por!ue puelo -otan i na cha'#ant+ pa'kuna ruakun tuku' coa na
'achanki'h !a#kuna
(Verin en catellano)
Bn el departa#ento $i%ueroa& lo poladore u4ren -ario prole#a& do #+
i#portante a%ua ' tierra Por lo !ue no co#entan lo #i#o& en eto a,o et+n
u4riendo #+ %olpe de ineperado -iitante& perona con traCe& apato lucido '
con papele !ue dicen er lo 1due,o3 de -ario terreno en lo cuale lo poladore
-i-en a,o polando ' traaCando en lo #i#o Pero hace tre o cuatro a,o atr+&
#ucho de lo -ecino 4or#aron una or%aniacin lla#ada 1ea de Dierra3& para
luchar ' de4ender u repecti-a tierra& la #a'ora de ello no reciieron educacin
di%na por parte de la ecuela Por !u?6 Por a'udar a u padre en la ie#ra o
coecha Pero aen de4ender u derecho
Etro dicen !ue o#o pore& parece a por la 4alta de atencin de la autoridade !ue
ola#ente parecen cuando e apro:i#an la eleccione con un oln de ei artculo '
un pl+tico de : 2 # pidiendo a'uda Y co#o ie#pre la #i#a pro#ea
-
7/25/2019 Yaku i Allpa
2/2
Da#i?n dicen !ue en eto ;lti#o a,o no e poda e#rar por la 4alta de a%ua para
el rie%o& deido al prole#a del "i!ue $i%ueroa Pero ahora al #eno parece er un
prole#a con olucin& ' ta#i?n el arre%lo de la ruta