yatağa bağımlı, terminal dönem ve geriyatrik hastada hemşirelik bakımı

31
YATAGA BAĞIMLI, YATAGA BAĞIMLI, TERMİNAL DÖNEM ve TERMİNAL DÖNEM ve Geriyatrik Hastada Geriyatrik Hastada Hemşirelik Bakımı Hemşirelik Bakımı

Upload: hisar-hospital-hemsireleriyiz

Post on 20-Jun-2015

2.563 views

Category:

Health & Medicine


0 download

DESCRIPTION

Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve Geriyatrik Hastada Hemşirelik Bakımı Hisar Intercontinental Hospital

TRANSCRIPT

Page 1: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

YATAGA BAĞIMLI,YATAGA BAĞIMLI,TERMİNAL DÖNEM ve TERMİNAL DÖNEM ve Geriyatrik Hastada Geriyatrik Hastada Hemşirelik BakımıHemşirelik Bakımı

Page 2: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

Bilinçsiz hasta bakımında önemli Bilinçsiz hasta bakımında önemli noktalarnoktalar

1.1. Hastanın tüm gereksinimlerinin sağlık Hastanın tüm gereksinimlerinin sağlık personeli tarafında karsılanacağını personeli tarafında karsılanacağını bilmekbilmek

2.2. Oluşabilecek komplikasyonlar yonunden Oluşabilecek komplikasyonlar yonunden hastayı degerlendirmekhastayı degerlendirmek

3.3. Bütün sistemleri değerlendirmek.Bütün sistemleri değerlendirmek.

Page 3: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

Yatağa Bağımlı ve Geriyatrik HastaYatağa Bağımlı ve Geriyatrik HastaHastanın yatağa tam bağımlı olduğu durumlarda, hasta Hastanın yatağa tam bağımlı olduğu durumlarda, hasta özel gereksinimlerini kendi karşılayamaz.özel gereksinimlerini kendi karşılayamaz. Hastanın geçici yatağa bağımlılığı, yatak Hastanın geçici yatağa bağımlılığı, yatak istirahati ,iyileşme ve yenilenmeyi hızlandırır.istirahati ,iyileşme ve yenilenmeyi hızlandırır. Hastanın herhangi bir yardıma gerek olmadan neleri Hastanın herhangi bir yardıma gerek olmadan neleri tehlikesizce yapabileceğini hemşire bilmelidir.tehlikesizce yapabileceğini hemşire bilmelidir. Gücünün dışında faaliyetler istendiğinde hasta Gücünün dışında faaliyetler istendiğinde hasta yeteneklerinin sınırlılığını iyice hissedeceğinden yeteneklerinin sınırlılığını iyice hissedeceğinden karamsarlığa kapılmasına neden olurkaramsarlığa kapılmasına neden olur Bu yüzden hastanın başarabildiği basit faaliyetlerden Bu yüzden hastanın başarabildiği basit faaliyetlerden başlanarak kendi güvenini kazanması ve bakımına katkıda başlanarak kendi güvenini kazanması ve bakımına katkıda bulunması sağlanmalıdır. bulunması sağlanmalıdır. Hemşire, hastanın yapmaya çalışarak başarısız olduğu Hemşire, hastanın yapmaya çalışarak başarısız olduğu durumlarda doğan ruhsal tepkileri, soğukkanlılıkla durumlarda doğan ruhsal tepkileri, soğukkanlılıkla karşılamalıdır.karşılamalıdır.

Page 4: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

Hemşirelik BakımıHemşirelik Bakımı

Yatağa bağımlı hastalarda, devamlı Yatağa bağımlı hastalarda, devamlı yatmaya bağlı vücudun belli kısımlarında yatmaya bağlı vücudun belli kısımlarında fazla basınç nedeniyle kan akımının az fazla basınç nedeniyle kan akımının az olması ve dokuların beslenememesi yatak olması ve dokuların beslenememesi yatak yarasına neden olur.yarasına neden olur.

İyi bir hemşirelik bakımı ile bu yaralar İyi bir hemşirelik bakımı ile bu yaralar önlenebildiğinden amaç, yaraların önlenebildiğinden amaç, yaraların oluşmasını önlemektiroluşmasını önlemektir

Page 5: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

BASI ÜLSERLERİBASI ÜLSERLERİ

Bası yarası belli bir deri alanına aralıksız Bası yarası belli bir deri alanına aralıksız ve uzun süre süren bası sonucu meydana ve uzun süre süren bası sonucu meydana gelen iskemi,hücre ölümü ve doku gelen iskemi,hücre ölümü ve doku nekrozudur.nekrozudur.

Yük binen kemiksi çıkıntılar üzerindeki Yük binen kemiksi çıkıntılar üzerindeki deride daha sık görülür.deride daha sık görülür.

Page 6: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

BASI ÜLSERLERİBASI ÜLSERLERİEVRE 1EVRE 1 :Sağlam deride beyazlaşmayan eritem.Deri :Sağlam deride beyazlaşmayan eritem.Deri

bütünlüğü bozulmamıştır.bütünlüğü bozulmamıştır.EVRE 2EVRE 2 :Dermis veya epidermisi etkileyen parsiyel :Dermis veya epidermisi etkileyen parsiyel

kalınlıkta deri kaybı mevcuttur.Bül oluşumu vardır.kalınlıkta deri kaybı mevcuttur.Bül oluşumu vardır.EVRE 3EVRE 3 :Tam kat deri kaybı olup ,subkütan dokuları :Tam kat deri kaybı olup ,subkütan dokuları

içine alır.Alttaki fasyaya kadar uzanabilir ancak içine içine alır.Alttaki fasyaya kadar uzanabilir ancak içine almaz.almaz.

EVRE 4EVRE 4 :Tam kat deri kaybı olup,daha derindir.Alttaki :Tam kat deri kaybı olup,daha derindir.Alttaki kas veya kemik ,eklem kapsülüde etkilenmiştir. kas veya kemik ,eklem kapsülüde etkilenmiştir.

Page 7: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı
Page 8: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı
Page 9: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

BASI ÜLSERLERİ EN SIK;BASI ÜLSERLERİ EN SIK;

BAŞIN ARKA KISMIOKSİPİTAL KÜREK KEMİKLERİNİN

ÇIKINTILARI

KRİSTA İLİYAKA

SAKRUM

DİRSEKLER

TOPUKLAR

AVUÇAYALARI

Page 10: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

BASI ÜLSERLERİBASI ÜLSERLERİ

GELİŞİMİNDE 4 ANA FAKTÖR GELİŞİMİNDE 4 ANA FAKTÖR TANIMLANMIŞTIR:TANIMLANMIŞTIR:

BASINÇ

SÜRTÜNME

NEM

GERİLME

Page 11: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

KORUYUCU ÖNLEMLERKORUYUCU ÖNLEMLER

Hareketleri azalmış,duyu bozukluğu Hareketleri azalmış,duyu bozukluğu olan ,mental uyanıklık durumu bozuk olan olan ,mental uyanıklık durumu bozuk olan ve sedatize edilmekte olan hastalar risk ve sedatize edilmekte olan hastalar risk altındadır.altındadır.

KOMAKOMA OMURİLİK YARALANMASIOMURİLİK YARALANMASI MULTİPL TRAVMA MULTİPL TRAVMA

Page 12: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

Önleyici uygulamalar;Önleyici uygulamalar; Braden skalasına göre risk belirlenmeli ve Braden skalası Braden skalasına göre risk belirlenmeli ve Braden skalası

koruma protokolü uygulamaya geçirilir.Riskli gruba giren koruma protokolü uygulamaya geçirilir.Riskli gruba giren hastalara dekübütüs önleme ve standart bakım formu hastalara dekübütüs önleme ve standart bakım formu doldurulmalıdır,doldurulmalıdır,

En az 2 saatte bir hastanın pozisyonu En az 2 saatte bir hastanın pozisyonu değiştirilmelidir,bası bölgeleri yastıkla desteklenmelidir,değiştirilmelidir,bası bölgeleri yastıkla desteklenmelidir,

Her pozisyon değiştirme sırasında sıkı gözlem ve Her pozisyon değiştirme sırasında sıkı gözlem ve inflamasyon belirtisi olan alanlar basıdan korunmalıdır,inflamasyon belirtisi olan alanlar basıdan korunmalıdır,

Sürtünmelerden hastalar korunmalıdır,Sürtünmelerden hastalar korunmalıdır, Havalı yatak kullanılmalıdır,Havalı yatak kullanılmalıdır, Topuk koruyucu kullanılmalıdır.Topuk koruyucu kullanılmalıdır. Hastanın cildi temiz ve kuru tutulmalıdır.Hastanın cildi temiz ve kuru tutulmalıdır. Basınç bölgelerine masaj yapılmalıdır.Basınç bölgelerine masaj yapılmalıdır. Yeterli ve dengeli beslenme ve sıvı alımı sağlanmalıdır.Yeterli ve dengeli beslenme ve sıvı alımı sağlanmalıdır.

Page 13: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

BASI YARASI DURUM CETVELİBASI YARASI DURUM CETVELİ

YERİYERİ BİÇİMİBİÇİMİ BÜYÜKLÜĞÜBÜYÜKLÜĞÜ DERİNLİĞİDERİNLİĞİ KENARLARIKENARLARI DERİ ALTINDAKİ NEKROTİK DOKUDERİ ALTINDAKİ NEKROTİK DOKU EKSUDAEKSUDA ÇEVRELEYEN DERİ DURUMUÇEVRELEYEN DERİ DURUMU

Page 14: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

Yatağa bağımlı olmanın kas ve Yatağa bağımlı olmanın kas ve iskelet sistemine etkisiiskelet sistemine etkisi

Vücutta kullanılmayan kaslar zamanla gücünü Vücutta kullanılmayan kaslar zamanla gücünü kaybeder. Kaslarda oluşan kuvvetsizlik ve ağrılar kas kaybeder. Kaslarda oluşan kuvvetsizlik ve ağrılar kas atrofisi ile sonuçlanır. Hareketsizlik aynı zamanda atrofisi ile sonuçlanır. Hareketsizlik aynı zamanda kalsiyum metabolizmasını etkiler. Kana çekilen kalsiyum, kalsiyum metabolizmasını etkiler. Kana çekilen kalsiyum, fosfor ile birlikte idrar ile atılır. Bu nedenle da hastada fosfor ile birlikte idrar ile atılır. Bu nedenle da hastada osteoporoz görülebilir.osteoporoz görülebilir.

Ayrıca eklem hareketlerinin kısıtlanması ve eklem Ayrıca eklem hareketlerinin kısıtlanması ve eklem çevresindeki dokuların kısalması nedeniyle, ayak çevresindeki dokuların kısalması nedeniyle, ayak düşmesi, el bileği düşmesi, kalçanın eksternal rotasyon düşmesi, el bileği düşmesi, kalçanın eksternal rotasyon kontraktürü görülür. kontraktürü görülür.

Page 15: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

Yatakta yapılan vücut egzersizleri, kas ve iskelet Yatakta yapılan vücut egzersizleri, kas ve iskelet sisteminde olabilecek komplikasyonları önlendiği sisteminde olabilecek komplikasyonları önlendiği gibi geçici yatağa bağımlı hastada iyileşme gibi geçici yatağa bağımlı hastada iyileşme devresini kısaltır. devresini kısaltır.

Hastaya, durumuna göre, doktorun Hastaya, durumuna göre, doktorun önereceği egzersizler düzenli olarak yaptırılır. önereceği egzersizler düzenli olarak yaptırılır. Hastada olanak olduğu ölçüde kendi bakımını Hastada olanak olduğu ölçüde kendi bakımını hastanın kendisine yaptırmak, doğru hareketleri hastanın kendisine yaptırmak, doğru hareketleri göstermek, sakınca yoksa yatak içinde hastayı göstermek, sakınca yoksa yatak içinde hastayı döndürmek gerekirdöndürmek gerekir

Page 16: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

Oturur pozisyona gelebilen hasta, başını öne, arkaya, Oturur pozisyona gelebilen hasta, başını öne, arkaya, sağa ve sola sırayla eğerek boyun kaslarını ve eklemini sağa ve sola sırayla eğerek boyun kaslarını ve eklemini çalıştırır. çalıştırır.

Omuz ve bel kaslarını kuvvetlendirmek amacıyla Omuz ve bel kaslarını kuvvetlendirmek amacıyla oturabilen hasta, kollarını başın üzerinde birleştirerek oturabilen hasta, kollarını başın üzerinde birleştirerek bedeni iki yana eğip çevirmelidir. Ayrıca hasta yüzüstü bedeni iki yana eğip çevirmelidir. Ayrıca hasta yüzüstü yatarken kollarının yardımı olmadan baş ve gövdesini yatarken kollarının yardımı olmadan baş ve gövdesini kaldırmaya çalışır. Kollar geri ve yukarı uzatılır. kaldırmaya çalışır. Kollar geri ve yukarı uzatılır.

Parmakları özellikle başparmağı hareket ettirmek çok Parmakları özellikle başparmağı hareket ettirmek çok önemlidir. Hasta başparmağı ile diğer parmak uçlarına önemlidir. Hasta başparmağı ile diğer parmak uçlarına dokunmaya çalışmalıdır. dokunmaya çalışmalıdır.

Aksi halde başparmağın kaşık, dişfırçası gibi malzemeleri Aksi halde başparmağın kaşık, dişfırçası gibi malzemeleri tutma yeteneği kaybolur.tutma yeteneği kaybolur.

Page 17: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

Hasta sırt üstü yatarken ayak bileklerini ve Hasta sırt üstü yatarken ayak bileklerini ve parmaklarını dışa ve içe doğru çevirmelidir. Ayrıca parmaklarını dışa ve içe doğru çevirmelidir. Ayrıca ayağa destek olacak, ayak tahtalarını kullanarak ayağa destek olacak, ayak tahtalarını kullanarak ayak düşmeleri önlenirayak düşmeleri önlenir

. Egzersiz yapılmadığı aralarda ayak, bacak ve . Egzersiz yapılmadığı aralarda ayak, bacak ve kalça eksternal rotasyon kontraktürlerini önlemek kalça eksternal rotasyon kontraktürlerini önlemek için, bu kısımlar kum torbaları ile desteklenmelidir.için, bu kısımlar kum torbaları ile desteklenmelidir.

Yatağa bağımlı hastayı yatak içinde hareket Yatağa bağımlı hastayı yatak içinde hareket ettirmek ve sakıncası yoksa yataktan sedyeye ettirmek ve sakıncası yoksa yataktan sedyeye veya sandalyeye almak gerekir. bu nedenle veya sandalyeye almak gerekir. bu nedenle güçsüz bir hastayı hareket ettirme, kaldırma güçsüz bir hastayı hareket ettirme, kaldırma taşımada dikkatli olunmalıdır.taşımada dikkatli olunmalıdır.

Hastanın ilk kez ayağa kaldırılmasında, ortostatik Hastanın ilk kez ayağa kaldırılmasında, ortostatik hipotansiyon nedeniyle dikkatli hipotansiyon nedeniyle dikkatli olunmalıdır. olunmalıdır.

Page 18: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

Diğer Sistemler üzerinde etkileriDiğer Sistemler üzerinde etkileri Yatar pozisyonda kalbin yükü daha çok Yatar pozisyonda kalbin yükü daha çok

artacağından, sakınca yoksa hasta destekle artacağından, sakınca yoksa hasta destekle oturtulmalıdır.oturtulmalıdır.

Hasta yatak içinde iken üst gövde kaslarını Hasta yatak içinde iken üst gövde kaslarını hareket ettirip intratorasik basıncın yükselmesine hareket ettirip intratorasik basıncın yükselmesine neden olduğundan, venöz basınç yükselir. neden olduğundan, venöz basınç yükselir.

Hastanın tuttuğu nefesini birden bırakması ile Hastanın tuttuğu nefesini birden bırakması ile intratorasik basınç düşer. Koroner akımın intratorasik basınç düşer. Koroner akımın yavaşlamasına bağlı kardiyak arrest veya emboli yavaşlamasına bağlı kardiyak arrest veya emboli gelişebilir. Bu durum özellikle kalp hastalarında gelişebilir. Bu durum özellikle kalp hastalarında önemlidir.önemlidir.

Ayrıca hareketsizlik kanın akışkanlığında azalma Ayrıca hareketsizlik kanın akışkanlığında azalma yaptığından, koagülasyon kolaylaşır. Bu nedenle yaptığından, koagülasyon kolaylaşır. Bu nedenle sakınca yoksa hastaya bol sıvı verilmelidir sakınca yoksa hastaya bol sıvı verilmelidir

Page 19: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

Solunumun fizyolojik olarak devamında Solunumun fizyolojik olarak devamında vücut duruşu önemlidir, yardımcı kaslarda vücut duruşu önemlidir, yardımcı kaslarda solunuma katıldığından, oturur pozisyon solunuma katıldığından, oturur pozisyon solunumun en rahat olduğu pozisyondur. solunumun en rahat olduğu pozisyondur.

Bu nedenle yatağa bağımlı hastanın Bu nedenle yatağa bağımlı hastanın pozisyonu ve desteklenmesi, diyafram pozisyonu ve desteklenmesi, diyafram kasının rahatça hareket etmesine olanak kasının rahatça hareket etmesine olanak sağlayacak şekilde olmalıdır.sağlayacak şekilde olmalıdır.

Hastaya solunum ve öksürme egzersizleri Hastaya solunum ve öksürme egzersizleri öğretilmelidir. Genellikle asıl sorun öğretilmelidir. Genellikle asıl sorun egzersizlerini yapması için uyarmalıdır.egzersizlerini yapması için uyarmalıdır.

Page 20: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

““Solunum egzersizi için, hasta Solunum egzersizi için, hasta olanak olduğu ölçüde akciğerlerini olanak olduğu ölçüde akciğerlerini şişirecek derin bir inspirasyonu şişirecek derin bir inspirasyonu yavaş yavaş yapması ve 3 saniye yavaş yavaş yapması ve 3 saniye kadar soluğunu tuttuktan sonra kadar soluğunu tuttuktan sonra yavaş yavaş ekspirasyon yapması yavaş yavaş ekspirasyon yapması öğretildiği gibi balon şişirme ve ıslık öğretildiği gibi balon şişirme ve ıslık çalma eylemleri de yaptırılabilir.çalma eylemleri de yaptırılabilir.

Page 21: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

Solunum yollarında salgıların birikmesine Solunum yollarında salgıların birikmesine yatkın olan bu hastalara öksürme yatkın olan bu hastalara öksürme egzersizinden önce, sekresyonların egzersizinden önce, sekresyonların hareket edebilmesi için bol sıvı verilir. hareket edebilmesi için bol sıvı verilir. Öksürme egzersizi için, karın kaslarını Öksürme egzersizi için, karın kaslarını içine çekerek derin soluk alma diyaframın içine çekerek derin soluk alma diyaframın tamamen aşağı inmesi ve ciğerlerin tamamen aşağı inmesi ve ciğerlerin bütününün genişlemesini sağlar..bütününün genişlemesini sağlar..

Page 22: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

Bronşlarda salgılar varsa derin solunum Bronşlarda salgılar varsa derin solunum öksürüğü uyarır. Sonra karın kaslarını ve öksürüğü uyarır. Sonra karın kaslarını ve solunuma yardımcı diğer kasları solunuma yardımcı diğer kasları kullanarak kuvvetle öksürüp, soluk verme kullanarak kuvvetle öksürüp, soluk verme genellikle etkili olarak biriken sekresyonun genellikle etkili olarak biriken sekresyonun dışarıya atılmasını sağlar.hemşire, dışarıya atılmasını sağlar.hemşire, öksürük ile atılmayan sekresyonları öksürük ile atılmayan sekresyonları aspirasyonla temizlemeli, hastaya yardım aspirasyonla temizlemeli, hastaya yardım ederek, öksürme egzersizlerini yapması ederek, öksürme egzersizlerini yapması sağlanmalıdır. sağlanmalıdır.

Gerekli durumlarda, doktor istemine göre Gerekli durumlarda, doktor istemine göre hastaya postural drenaj pozisyonları hastaya postural drenaj pozisyonları verilebilirverilebilir

Page 23: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

Hastanın yatağa bağımlı olması, sekresyonun Hastanın yatağa bağımlı olması, sekresyonun bronşlarda daha çok sırt üstü yatması nedeniyle bronşlarda daha çok sırt üstü yatması nedeniyle de akciğerlerin alt kısım bronşlarında de akciğerlerin alt kısım bronşlarında birikmesine ve enfeksiyona yatkın bir ortama birikmesine ve enfeksiyona yatkın bir ortama neden olur. neden olur.

Bu durumlar da hipostatik pnomoniye neden Bu durumlar da hipostatik pnomoniye neden olacağından, hasta ateş, öksürük, göğüs ağrısı, olacağından, hasta ateş, öksürük, göğüs ağrısı, yeşil balgam, lökosidoz yönünden gözlenmeli, yeşil balgam, lökosidoz yönünden gözlenmeli, akciğer infiltrasyonu yönünden röntgen ile akciğer infiltrasyonu yönünden röntgen ile değerlendirilmelidir.değerlendirilmelidir.

Page 24: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

Hastanın yatağa bağımlı olması ile fiziksel Hastanın yatağa bağımlı olması ile fiziksel aktivitelerinin kısıtlanması, vücudun normal dışkılama aktivitelerinin kısıtlanması, vücudun normal dışkılama pozisyonunu alamaması ve hastaların sürgüyü pozisyonunu alamaması ve hastaların sürgüyü kullanamamaları konstipasyon oluşmasının artırır. Hatta kullanamamaları konstipasyon oluşmasının artırır. Hatta uzun süre yatan bazı hastalarda dışkı tıkacı oluşabilir. uzun süre yatan bazı hastalarda dışkı tıkacı oluşabilir.

Hastanın günlük aldığı sıvı miktarı arttırılırken, aynı Hastanın günlük aldığı sıvı miktarı arttırılırken, aynı zamanda konstipasyonu önleyecek diyet ayarlaması zamanda konstipasyonu önleyecek diyet ayarlaması yapılır. Belirli saatlerde hastaya sürgü verilebilir.yapılır. Belirli saatlerde hastaya sürgü verilebilir.

Alınan önlemler yeterli gelmediğinde doktor istemine Alınan önlemler yeterli gelmediğinde doktor istemine göre ılık vazelin veya serum fizyolojik ile lavman göre ılık vazelin veya serum fizyolojik ile lavman yapılabilir.yapılabilir.

Devamlı yatan hastalarda hücrelerin enerji gereksinimi Devamlı yatan hastalarda hücrelerin enerji gereksinimi azaldığından çoğunda anoreksiya görülür. Konstipasyon azaldığından çoğunda anoreksiya görülür. Konstipasyon için olduğu gibi ayrıca bu nedenle de diyet ayarlaması için olduğu gibi ayrıca bu nedenle de diyet ayarlaması önemlidir.önemlidir.

Page 25: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

Yatağa bağımlı hastalarda sürgü veya ördek kullanmak perianal Yatağa bağımlı hastalarda sürgü veya ördek kullanmak perianal kasların gevşemesini önlediğinden, ayrıca hastalar tarafından kasların gevşemesini önlediğinden, ayrıca hastalar tarafından utanma ve sıkılmaya neden olduğundan mesanedeki idrar utanma ve sıkılmaya neden olduğundan mesanedeki idrar boşaltılamaz. boşaltılamaz.

Bu yüzden mesanede gerilme ve retansiyon oluşur. Hastaya Bu yüzden mesanede gerilme ve retansiyon oluşur. Hastaya yeterli sıvı verilmeli, hasta pozisyondan dolayı idrarını yeterli sıvı verilmeli, hasta pozisyondan dolayı idrarını yapamıyorsa kadın hastalar sürgü üzerinde oturur pozisyona, yapamıyorsa kadın hastalar sürgü üzerinde oturur pozisyona, erkek hastalar da sakınca yoksa yatak kenarında ayakta durur erkek hastalar da sakınca yoksa yatak kenarında ayakta durur pozisyona getirilmelidir. Hastanın idrarını yapması için pozisyona getirilmelidir. Hastanın idrarını yapması için mesaneye sıcak uygulama, abdomene el ile hafifçe baskı mesaneye sıcak uygulama, abdomene el ile hafifçe baskı yapmak yararlı olabilir. yapmak yararlı olabilir.

Mesanenin boşaltılmaması bir süre sonra idrarın yapacağı Mesanenin boşaltılmaması bir süre sonra idrarın yapacağı basınçtan dolayı böbrek fonksiyonlarını etkiler. basınçtan dolayı böbrek fonksiyonlarını etkiler.

Bu yüzden gerekirse aseptik şartlarda kateterizasyon uygulanır. Bu yüzden gerekirse aseptik şartlarda kateterizasyon uygulanır. Fakat enfeksiyon olasılığını artırdığından çok gerekmedikçe Fakat enfeksiyon olasılığını artırdığından çok gerekmedikçe kateterizasyon yapılmamalıdırkateterizasyon yapılmamalıdır

Page 26: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

Hasta yatar pozisyonda iken, yerçekimi ortadan Hasta yatar pozisyonda iken, yerçekimi ortadan kalktığından, idrar renal pelviste toplanarak kalktığından, idrar renal pelviste toplanarak durgunlaşır. Durgunlaşan idrar içindeki partikül durgunlaşır. Durgunlaşan idrar içindeki partikül ve kristaller renal taşlara neden olur. Ayrıca ve kristaller renal taşlara neden olur. Ayrıca devamlı yatma durumlarında kalsiyum devamlı yatma durumlarında kalsiyum kemiklerden çekilip kana verilir. Bu da atım için kemiklerden çekilip kana verilir. Bu da atım için idrara geçerek, idrardaki kalsiyum miktarını, idrara geçerek, idrardaki kalsiyum miktarını, dolayısıyla renal taşların oluşmasını artırır. dolayısıyla renal taşların oluşmasını artırır. Oluşan taşlar idrar yolları enfeksiyonuna da yol Oluşan taşlar idrar yolları enfeksiyonuna da yol açmaktadır.açmaktadır.

Renal taşların oluşmaması için hastaya Renal taşların oluşmaması için hastaya bol sıvı verilerek, olanak olduğu ölçüde yatakta bol sıvı verilerek, olanak olduğu ölçüde yatakta aktif ve pasif egzersizler yaptırılır. Hasta ayağa aktif ve pasif egzersizler yaptırılır. Hasta ayağa kalkabilecek durumda olduğu anda ayağa kalkabilecek durumda olduğu anda ayağa kaldırılmalıdır.kaldırılmalıdır.

Page 27: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

Hastanın beslenmesiHastanın beslenmesi Konstipasyon ve renal taşların oluşmasını önlemek Konstipasyon ve renal taşların oluşmasını önlemek

için hastaya bol sıvı verilmelidir. Dışkı tıkacı olmaması için için hastaya bol sıvı verilmelidir. Dışkı tıkacı olmaması için kayısı, kuru erik suyu ve ılık su sabahları aç karnına kayısı, kuru erik suyu ve ılık su sabahları aç karnına verilmelidir. Yatan hastanın enerji gereksinimi azalırken, verilmelidir. Yatan hastanın enerji gereksinimi azalırken, protein gereksinimi artmıştır. protein gereksinimi artmıştır.

Hastada görülen iştahsızlık durumu da hipoproteinemi ve Hastada görülen iştahsızlık durumu da hipoproteinemi ve malnutrisyona neden olduğundan üzerinde önemle malnutrisyona neden olduğundan üzerinde önemle durulmalıdır. Bu nedenle olduğu gibi, ayrıca da yatak durulmalıdır. Bu nedenle olduğu gibi, ayrıca da yatak yarası durumlarında bu bölgedeki doku iyileşmesini yarası durumlarında bu bölgedeki doku iyileşmesini hızlandıracağından diyette bol protein ve bol vitamin hızlandıracağından diyette bol protein ve bol vitamin içeren besinlere yer verilmelidir.içeren besinlere yer verilmelidir.

Hemşire, hastaya yüksek besin değeri olan ve Hemşire, hastaya yüksek besin değeri olan ve sevdiği yiyecekleri seçmesinde yardımcı olmalı ve yemesi sevdiği yiyecekleri seçmesinde yardımcı olmalı ve yemesi için hastayı özendirmelidir. Besinler hastaya az ve sık sık için hastayı özendirmelidir. Besinler hastaya az ve sık sık verilmelidir. Ayrıca yedikleri gözlenerek kaydedilmelidir. verilmelidir. Ayrıca yedikleri gözlenerek kaydedilmelidir. İstekleri göz önüne alınmalıdır.İstekleri göz önüne alınmalıdır.

Page 28: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

Psikolojik yaklaşımPsikolojik yaklaşım

Uzun süre yatağa bağımlı olmak, kişilerde Uzun süre yatağa bağımlı olmak, kişilerde depresyona ve laterjiye (uyuşukluk hali) neden olur.depresyona ve laterjiye (uyuşukluk hali) neden olur.

Yalnızlık, istenmeme, düşmanlık duygusu yatağa Yalnızlık, istenmeme, düşmanlık duygusu yatağa bağımlı kişilerde daha fazla görülür. bağımlı kişilerde daha fazla görülür.

Özellikle de hastanede yatanlarda belirgindir. Hasta, Özellikle de hastanede yatanlarda belirgindir. Hasta, kendisi ile ilgilenen hemşireye kötü davranırken, aslında kendisi ile ilgilenen hemşireye kötü davranırken, aslında onu hastaneye yatıranın akrabalarına kin dolu olabilir. onu hastaneye yatıranın akrabalarına kin dolu olabilir.

Hastanın duygusal tepkisi karşısında hemşire hastayı Hastanın duygusal tepkisi karşısında hemşire hastayı olduğu gibi kabul ettiğini belirtir ve duygusal durumların olduğu gibi kabul ettiğini belirtir ve duygusal durumların nedenlerini ortaya çıkarmaya çalışır.nedenlerini ortaya çıkarmaya çalışır.

Page 29: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

HASTA VE YAKINLARININ EĞİTİMİHASTA VE YAKINLARININ EĞİTİMİ Yatağa bağımlılık nedeni ile Yatağa bağımlılık nedeni ile

komplikasyonların oluşmaması için bakım komplikasyonların oluşmaması için bakım ile ilgili bilgiler hasta ailesine ile ilgili bilgiler hasta ailesine açıklanmalıdır. Hastada yatak yarasının açıklanmalıdır. Hastada yatak yarasının önlenmesinde temizliğin, pozisyonun önlenmesinde temizliğin, pozisyonun değiştirilmesinin ve masajın sık sık değiştirilmesinin ve masajın sık sık yapılmasının önemi aileye söylenmelidir. yapılmasının önemi aileye söylenmelidir.

Pozisyon değişikliklerinde kas atrofisi ve Pozisyon değişikliklerinde kas atrofisi ve kontraktürlerin oluşmasını engellemek için kontraktürlerin oluşmasını engellemek için hastanın desteklenmesi gösterilmelidir.hastanın desteklenmesi gösterilmelidir.

Page 30: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı

Bol sıvı almasının, diyet ayarlamasının gerekliliği Bol sıvı almasının, diyet ayarlamasının gerekliliği söylenerek, sürgü veya ördek kullanma öğretilmelidir. söylenerek, sürgü veya ördek kullanma öğretilmelidir.

Kişiler hastalıkları sırasında çeşitli duyguların etkisinde Kişiler hastalıkları sırasında çeşitli duyguların etkisinde kalır. kalır.

Aile hastanın görüşünü dikkate alarak bakım planı Aile hastanın görüşünü dikkate alarak bakım planı geliştirmelidir. geliştirmelidir.

Rehabilitasyonun önemi anlatılarak yatakta hastaya Rehabilitasyonun önemi anlatılarak yatakta hastaya yaptırılması gereken egzersizlerin yapılış sıklığı ve yaptırılması gereken egzersizlerin yapılış sıklığı ve nedenleri aileye açıklanmalıdır.nedenleri aileye açıklanmalıdır.

Hastayı yatakta döndürmek, sandalyeye ve sandalyeden Hastayı yatakta döndürmek, sandalyeye ve sandalyeden yatağa almanın pratik yolları aileye öğretilerek, hastaya yatağa almanın pratik yolları aileye öğretilerek, hastaya bakan kişilerin yorulmamaları ve hastanın canını bakan kişilerin yorulmamaları ve hastanın canını yakmamaları sağlanmalıdır. yakmamaları sağlanmalıdır.

Masajın yapılışı gösterilerek, kan dolaşımını sağladığı ve Masajın yapılışı gösterilerek, kan dolaşımını sağladığı ve dolayısıyla yatak yaralarını önlediği açıklanmalıdır.dolayısıyla yatak yaralarını önlediği açıklanmalıdır.

Page 31: Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve  Geriyatrik Hastada  Hemşirelik Bakımı