Dr. Ulvi ATADini Yüksek İhtisas Merkezleri Daire

Başkanı

17 EYLÜL 2011’DE YAŞ SINIRI KALDIRILDI

17 Eylül 2011 tarihli resmi gazetede yayımlanan 663 sayılı kanun hükmünde kanun hükmünde kararname ile kuran kurslarından yaş sınırı kaldırılmıştır.

17 EYLÜL 2011 TARİHİNDEN ÖNCE

YAZ KUR’AN KURSLARI ALANINDA YAPILAN

ÇALIŞMALAR

Uygulanan Programlar1994 yılına kadar, yaz Kur’an kursu ders içerikleri

henüz program olarak tanımlanamamakta ve yönergeler ile belirlenmektedir.

Kur’an-ı Kerim ve Dini Bilgiler derslerini içeren, 10.05.1994 tarihli ve 852 sayılı yazı eki olan “Yaz Kursları Yönergesi ve Müfredatı” bir program özelliği taşımaktadır.

2003 yılında Din Eğitimi Dairesi Başkanlığı tarafından “Yaz Kur'an Kursları Eğitim Programı” hazırlanmış ve bu program 25.06.2003 gün ve B.02.1.DİB.0.72.00.03/353-258 sayılı Başkanlık onayı ile uygulamaya konulmuştur.

Yaz Kur’an Kursları Öğretim Programları Hazırlandı

Eğitimcilerin Eğitimine Yönelik Öğretici

Kaynak Kitapları Hazırlandı

Eğitimcilerin Eğitimi kapsamında “Görsel-İşitsel

Materyal Seti II” hazırlanmıştır.

Öğreticilerin pedagojik formasyon sahibi olmalarına klavuzluk etmek ve yeni program ve kur sistemi hakkında doğru bilgilenmelerini sağlamak amacıyla“Görsel-İşitsel Materyal Seti II” hazırlanmıştır.

DERS KİTAPLARI HAZIRLANDI VE ÜCRETSİZ OLARAK DAĞITILDI

Yaz Kur’an kurslarının hedef kitlesi olan 12-18 yaş grubu çocuklara en uygun ve doğru bir şekilde ulaşmak amacıyla hazırlatılan “Dinimizi Öğreniyoruz” adlı seri, kurslarda ders kitabı hazırlandı.

EĞİTİCİLERİN EĞİTİMLERİ YAPILDI

Öğreticilere Eğiticilik Yapacak Eğitim Görevlileri Eğitime Alındı.

Kursiyer Sayısı 50 nin Üzerinde Olan Öğreticiler Eğitim Merkezlerinde Eğitime Alındı.

Uzaktan Eğitimler YapıldıYaz Kur’an kursları öğretim programları,

kursta uygulanacak usul ve esaslar ile eğitim materyallerinin tanıtımı hususlarında Başkanlık merkezinden canlı yayınla eğitim programı gerçekleştirilmiştir.

ÖĞRETİCİLERE EK DERS ÜCRETİ VERİLMEYE BAŞLADI

12/07/2005 - 2005/9169 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile öğreticilere ek ders ücreti verilmeye başlamıştır.

Yaz Kur’an Kursları Öğretim Programlarına ;

-neden ihtiyaç duyuldu ?-programlar nasıl hazırlandı?

Alanda Yaşanan Bazı Sorunlar ve Yeni Öğretim Programına Duyulan

İhtiyaçYaz Kur'an kurslarına farklı yaş ve

seviyede öğrencinin katılıyor olması,Öğrencilerin ve velilerin “… tam Kur’an-

ı Kerim okumayı öğrendi. Kurs bitti/okul açıldı.” vb. şikayetler…,

Cami görevlilerinin yeter sayıda olmaması ve birçoğunun yaz aylarında mazeret göstererek izine ayrılmaları,

Yaz aylarının sıcak ve tatil dönemi olması vb.

2005 yılında Yaz Kur’an Kursları Öğretim Programları Hazırlandı.

2003 yılında hazırlanan Yaz Kur’an Kursları Programı uygulama sonuçları değerlendirildi.Kur ve Dönem esasına dayalı YAZ KUR’AN KURSLARI ÖĞRETİM PROGRAMLARI hazırlandı.Programlar ilk defa 2005 yılı yazında uygulamaya konuldu.

Programların Belirleyici Özelliği: Kur ve Dönem Esası Getirilmesi

Kur, belli amaçlara ulaşmak üzere kendi içerisinde belli bir bütünlüğü olan, fakat ulaşılmak istenilen ana hedeften de ayrı düşünülmeyen öğrenme birimlerinden her biri.

Dönem, öğrenme sürecinin her bir ana parçası.

“3 Kur ve 3’er Haftalık 3 Dönem”

Programın Temel YaklaşımıYaz Kur’an Kursları öğretim programı düzenlenirken aşağıdaki yaklaşımlar benimsenmiştir:Bugüne kadar Kur’an ve dinî bilgiler öğretimini mutad tarzda yürütmekte olan bu kurslar, ortaya çıkan değişmeler ve ihtiyaçlar çerçevesinde öğrenenlerin bilgi ve becerilerine göre ayrıştırılmalarını esas alan “Kur” sistemine göre yapılandırılmıştır. Program 3 kur halinde düzenlenir ve yürütülür. Her kur 3 haftalık bir eğitimden oluşur.

Programın Temel YaklaşımıEğitim programı, çerçeve esnek program

anlayışına dayalı olarak hazırlanmıştır. Bu çerçevede öğreticiler, öğrenenlerin ilgi ve ihtiyaçları çerçevesinde muhtevanın sınırlarını belirleyebilecekler ve gerekli gördükleri konuları öğretime dahil edebilecekleri gibi, öncelikle işlenmesi gereken konuları öne alabilecek veya ileriki haftalara aktarabileceklerdir.

Programın Temel YaklaşımıBu kurslarda gerçekleştirilecek eğitim,

“Kur’an-ı Kerim’i Yüzünden Okuma Becerisini Kazandırma” ile “Temel İslam Bilgileri”ni kapsamaktadır.

Yaz Kur’an Kursları’nın “Temel İslam Bilgileri Eğitimi” verilen yaygın din eğitimi kurumları olduğu göz önünde bulundurularak öğretim programında hedef-öğrenen-konu üçlüsünü birlikte değerlendiren bir eğitim anlayışı esas alınmıştır.

Programın Temel YaklaşımıEğitim programının öğrenme alanları, Kur’an-ı

Kerim, İtikat, İbadet, Ahlak ve Siyer’i kapsamaktadır.

Her kurda söz konusu öğrenme alanları ile ilgili belli düzeyde bilgi ve becerilerin kazandırılması amaçlanmıştır.

Programın Öğrenme Alanları ve Üniteleri

Programın Ders Saati Dağılımı

Kur Sisteminin AvantajlarıÖğrenenlerin, bilgi ve becerilerine uygun olarak gruplara

ayrılmalarına imkan vermesi,Bireysel farklılıkların göz önünde bulundurulmasına fırsat

vermesi,Öğrenmede esneklik sağlaması,Öğrenenlerin, çeşitli aktiviteler için kendi zamanlarını

planlayarak aynı zamanda bu kurslara devam edebilmelerini kolaylaştırması,

Eğitim -öğretimi disipline etmesi,Eğitimi tekdüzelikten kurtarması,Öğretim programının kursiyerin örgün eğitimden getirdiği

bilgileri destekleyici ve tamamlayıcı mahiyette olması,

Kur Sisteminin AvantajlarıÖğreticiye geniş hareket alanı sağlaması,

Zamanın ekonomik kullanılması ve gereksiz tekrarın önüne geçmesi.

Öğrencilere yardımlaşma ve rekabet imkân vermesi, Öğreticiyi sürekli kendini yenileme ve geliştirmeye sevk etmesi,Öğretici ve öğrenciyi aktif hâle getirmesi, (interaktif ve buluş

yöntemlerinin kullanılması) Belediyeler başta olmak üzere farklı kurumların yaz etkinlikleri ile

kolay entegre olabilir olması.

Ölçme ve değerlendirmeye imkân tanıması,

Kursiyerlerin bilişsel , psiko-sosyal ve dini gelişim dönemlerini göz önünde bulundurması,

Uygulamada Karşılaşılan Bazı SorunlarHem öğrenci hem de öğreticiler için eğitim-

öğretimin zamanı (yaz tatili ve Ramazan ayı),Öğrencilerin devamsızlık sorunu, Kur sisteminin yeterince kavranmamış

olması,Pedagojik formasyon eksikliği, Yasal değişiklikler başta olmak üzere, bu

alanda yaşanan gelişmelere uygun hazırlıkların yeterince tamamlanmamış olması…

Uygulamada Karşılaşılan Bazı Sorunlar

Öğreticilerin eğitim materyallerinden yeterli derecede istifade etmemeleri,

Öğrenci sayısıyla orantılı zamanında yeterli sayıda öğretici istihdam edilememesi,

Ders mekanlarının doğru kullanılmaması,

Rehberlik hizmetlerinin yeterli ölçüde verilememesi,

Uygulama ve Alanda Yaşanan Sorunlarla İlgili Prof. Dr. Ahmet KOÇ’un

Bazı Tespitleri

(Yaygın Din Eğitimi Sempozyumunda sunulan “Yaz Kur’an Kurslarında Uygulanan

Kur Sistemi Kur Sistemi Üzerine Bir Araştırma”

başlıklı tebliğden alınmıştır.)

KUR SİSTEMİ GEREKLİ MİGEREKLİ Mİ? N %Gerekli 271 71,7Gerekli değil 107 28,3

Toplam 378 100

Yaz Kur’an Kursları’nda Kur Sistemini uyguluyor musunuz?

N %

Uyguluyorum 274 72,5

Uygulamıyorum 104 27,5

Toplam 378 100

Görev yapılan yer ve öğrenim durumu Anlamsız

Cinsiyet Kadınlar %86Erkekler %66

Görev kadrosu Geçici Kur’an kursu öğreticileri %86Kadrolu Kur’an kursu öğreticileri %85Müezzinler %67İmamlar %64

Yaş 20-29 yaş %8530-39 ile 40-49 yaşlar %70 50 yaş ve üstü %63

Hizmet süresi 6-10 yıl %82 1-5 yıl %77 16-20 ve 20 yıl üstü %7011-15 %60

KUR SİSTEMİNİN İŞLEYİŞİ VE UYGULANMASI HAKKINDA BİLGİ DURUMUNUZBİLGİ DURUMUNUZ?

N %

Her yönüyle kavradım, uygulayabilirim 183 48,4

Bazı şeyler biliyorum ama tam olarak kavradığımı söyleyemem

180 47,6

Kulaktan dolma bazı şeyler biliyorum 8 2,1

Hiçbir bilgim yoktur 7 1,9

Toplam 378 100

Cinsiyet, öğrenim durumu, yaş ve hizmet süresi AnlamsızGörev kadrosu Kadrolu Kur’an kursu öğreticileri %53

Müezzinler %53 İmamlar %46Geçici Kur’an kursu öğreticileri %41

YAZ KUR’AN KURSLARI’NDA BİR ÖĞRETİCİ OLARAK EN ÇOK HANGİ KONULARDA EKSİKLİK ÇOK HANGİ KONULARDA EKSİKLİK HİSSEDİYORSUNUZ?

N %

Pedagojik formasyon 239 63,2

Öğrencilerle etkili İletişim 83 22,0

Özel alan bilgisi 40 10,6

Genel kültür 35 9,3

Samimiyet ve gayret 25 6,6

Meslek sevgisi 11 2,9

Başka 49 13,0

YAZ KUR’AN KURSLARI’NDA EN ÖNEMLİ EN ÖNEMLİ EĞİTİM-ÖĞRETİM PROBLEMLERİEĞİTİM-ÖĞRETİM PROBLEMLERİ?

N %

Araç-gereç yetersizliği 236 62,4

Öğrencilerin yaş ve öğrenim düzeylerinin birbirinden çok farklı olması

234 61,9

Velilerin ilgisizliği 229 60,6Fiziki mekanların yetersiz oluşu 222 58,7

Öğrencilerin isteksizliği ve ilgisizliği 123 32,5

Yöneticilerin duyarsızlığı 76 20,1

Öğreticilerin mesleki yetersizliği 60 15,9

Öğretici ve yöneticilerin öğrencilerle etkili iletişim kuramaması

49 13,0

Müfredat programının yetersizliği 30 7,9

Ders kitaplarının yetersizliği 24 6,3

Başka 13 3,4

Uygulamada Karşılaşılan Bazı Sorunları Birlikte Müzakere Edelim

• Tek öğreticisi olan kurslar,

• Öğrenci sayısı çok fazla olan kurslar,

• Camiler,

• Fahri öğretici ve hizmet öncesi eğitimleri,

• Kursu tamamlamadan ayrılan öğrenciler,

• Tatil beldeleri, tatil siteleri...

Birlikte Müzakere Edelim

• Örgün eğitimde seçmeli K. Kerim ve Siyer derslerinin başlaması Yaz Kur’an Kurslarını nasıl etkiler,

Hedef KitleÖğretim ProgramıKur sistemiSüre/zaman vb.

Teşekkür Ederim.

Dr. Ulvi ATADini Yüksek İhtisas Merkezleri Daire Başkanı

17 EYLÜL 2011 TARİHİNDEN İTİBAREN YAZ KUR’AN

KURSLARI İLE İLGİLİ YAPILAN ÇALIŞMALAR

Atılması Gereken AdımlarYaz kuran kursları ile ilgili yapılacak çalışmalar MEB’in yeni

eğitim sistemini ve kursiyerin hazır bulunuşluk düzeylerini dikkate alarak yapılmalı,

12 yaş altı hedef kitlenin ihtiyaçlarını da kapsayan öğretim programları ve ders materyalleri hazırlanmalı,

Kur sistemi hedef kitlenin yaş ve hazır bulunuşluk düzeylerine göre yeniden yapılandırılmalı,

Kur sistemini öğreticilerin anlamaları, benimsemeleri ve kararlılıkla uygulama iradesi göstermelerine yönelik çalışmalar yapılmalı,

Öğreticilerin pedagojik formasyon eğitimi ihtiyacı karşılanmalı,

Atılması Gereken AdımlarÖğretici ve İdarecilere kurslar ve programlar

hakkında gerekli bilgilendirmeler yapılmalı,

Öğretim programlarına uygun eğitim materyalleri hazırlanmaya devam edilmeli,

Öğretim programları öğretici, idareci ve velilere alternatif yollarla tanıtılmalı,(broşür vs..)