yil: 47 sayi: 7-8-9 temmuz-ağustos-eylül 2010 issn: 1301 …büroları tarafından düzenlenmesi;...

YIL: 47 SAYI: 7-8-9 Temmuz-Ağustos-Eylül 2010 ISSN: 1301-3572

> 48> 48> 48> 48

Geleneksel İftar Buluşmaları Bu Yıl da Gerçekleştirildi Karşılıklı Ziyaretler İ.Ü. Orman Fakültesi Yeni Dekanı Vefat

HABERLER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

> 18>

26> 29>

30> 35

Orman İşletme Şeflikleri İsimlerinin İncelenmesiErken Toplanan Fıstıkçamı (Pinus Pinea L.) KozalaklarındaBekletilen Tohumların Olgunlaşmaya Olan Etkisi Sıklık Bakımı ve Azman FertlerDoğu Karadeniz Bölgesi'nde Yaban Hayvanları ileYöre Halkının EtkileşimleriOrman İşletmeciliğinin Çevreye Etkileri ve Değerlendirilmesi

UZMAN SAHASI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . .

>

04> 05>

06> 08> 10> 11

Mesleki Konularda ve Üyelerimizin YararınaUluslararası Kuruluşlarla İşbirliği Alanlarının BelirlenmesineYönelik Yeni Çalışmalar BaşlatıldıKimler Çevre Görevlisi Olsun?Hidroelektrik Santrallerin (HES)Ekolojik, Hukuki ve Sosyal Boyutları Odamızın Hukuk Mücadelesi Sonuç Verdi!Odamız Aleyhine İkinci Kez Açılan Davaya Ret KararıOrmancılık Karantinası

FAALİYETLERİMİZ

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ÜYELERİMİZDEN>

43> 45> 46>

47

Bir İntiharın Ardından Yazlık Yaylacılığı Sorunu ve Meslektaşlarımız Üzerinde Oluşturduğu Baskılara BakışAğaç İşleri Endüstri Mühendisliği Nedir?Kıbrıs'ın Anıt Ağaçları Cümbez Ağacı (Ficus Sycomorus)"... Balalar Kuş Yuvada Balalar Öldüğüme Gam YememYetim Kaldı Balalar..."

. . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

BAŞYAZI 02. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

İçindekiler

TMMOB ORMANMÜHENDİSLERİ ODASI ADINA SAHİBİ

SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ

YAYIN KURULU

YAYIN KOŞULLARI

YÖNETİM YERİ

TMMOB

TASARIM - BASKI

Muhammet SAÇMA

1Okan ÇANÇİN

Beştepeler Mah. 31. Sok. No: 3Beştepe Yenimahalle - ANKARATel: (0.312) 215 00 33 pbxBelgegeçer: (0.312) 215 01 81E-posta: [email protected]

ORMAN MÜHENDİSLERİ ODASIHesap No: T.C. Ziraat BankasıNecatibey Şubesi: 132953

On Medya - On OfsetErciyes İş Merkezleri201. Cadde No: 53İstanbul Yolu 06370 MacunköyYenimahalle - ANKARATel: (0.312) 397 87 87www.onmedya.web.trwww.onofset.com

ISSN: 1301 - 3572

Kapak Fotoğrafı: 2009 OMO Fotoğraf Yarışması Sergilenme

1 Orman Mühendisi2 Ağaç İşleri Endüstri Mühendisi3 Orman Endüstri Mühendisi

YAYIN SORUMLUSU Osman TURUNÇ

1Sevda ERGİZ1Hüseyin AYTAÇ

1Serkan ERİKGENOĞLU1Ali İzzet BAŞER

2Fatih SARAÇ3Emre TOPBAŞ

Dergimizde yayınlanması istenilen yazılar bilgisayardayazılmalı, daha önce başka bir yerde basılıp,yayınlanmamış olmalıdır. İmzalı bir dilekçe ekindekağıda yazılı olarak, ayrıca elektronik ortamdadergimizin yönetim yerine posta ile gönderilmelidir.Yazılar 7 sayfayı (A4) geçmemelidir. 7 sayfayı aşanyazıların birbirini izleyen sayılarda yayınlanabileceğidüşünülerek bölümlere ayrılmalıdır. Fotoğraflar netve temiz olmalı, slayt dışında sayısal gönderilecekfotoğrafların çözünürlüğü yüksek olmalıdır. YazılardaTürkçe kelimeler kullanılmalı ve Türkçe dil kurallarınauyulmalıdır. Yayınlanacak yazı ve çevirilerdeki düşünselve teknik sorumluluk yazarına ait olup, oda yönetiminive Dergi Yayın Kurulunu sorumlu tutmaz. Dergideyayınlanan yazılardan kaynak göstermek koşulu ilealıntı yapılabilir. Dergiye gönderilen yazılar yayınlansınya da yayınlanmasın geri verilmez. Yazılar YayınKurulu tarafından incelenir. Yayın Kurulu yayınlanacakyazılarda gerekli düzenlemeleri yapabilir ve uygungörülen yazıları yayınlar.

Serap Usanmaz

YIL: 47 SAYI: 7-8-9 Temmuz-Ağustos-Eylül 2010

Başyazı

O R M A N M Ü H E N D İ S L İ Ğ İ Y ı l : 4 7 S A Y I : 7 - 8 - 9 T e m m u z - A ğ u s t o s - E y l ü l 2 0 1 0

0302

B A Ş Y A Z I

Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Anılan ortamlarda, olumsuz görüşlerimizi ifade etmiş

Yönetmeliğin hazırlık safhasında, yönetmelik taslağı olduğumuz; tesis tanımı, rehabiliteye hazırlık maksatlı

hakkında Odamız görüşleri bildirilmiş ve bu görüşlerin dolgu yapılacak alanların inşaat, yıkıntı ve hafriyat

yönetmeliğe yansıtılması için gerekli çalışmalar atıkları ile doldurulması ve dolgu için belediyelere izin

yürütülmüştür. Meslektaşlarımızın 5531 sayılı Kanun verilebileceği konuları da ilgili Kanunda yer aldığı

ve bu kanuna dayanılarak hazırlanan Yönetmelik- şekliyle bu Yönetmelikte de yer almıştır. Odamızın bu

lerden kaynaklanan hak ve yetkileri bağlamında, konulardaki çekinceleri hassasiyetle devam etmek-

Orman Kanununun 16'ncı Maddesinin Uygulama tedir.

Yönetmeliği'nde: Ormancılık bürosu tanımı; maden

işletme, maden tesis ve altyapı tesis izinlerinde Geçen sayımızda, Abant Gölü Tabiat Parkında, Bolu İl

düzenlenecek rehabilitasyon projelerinin ormancılık Özel İdaresinin yaptığı yasa dışı uygulamalar

büroları tarafından düzenlenmesi; ÇED Raporu veya nedeniyle, Çevre ve Orman Bakanlığından Bolu İl Özel

Proje Tanıtım Dosyası içerisinde Ek-1'de yer alan İdaresi ile yapılan sözleşmenin iptalinin istendiği

formattaki bilgileri hazırlayanlar arasında orman belirtilmişti. Bu başvurumuza Bakanlıkça süresi

mühendisi veya orman yüksek mühendisinin içerisinde cevap verilmemesi üzerine sözleşmenin

bulunması; madencilik faaliyeti yapılan alandaki iptali için idari yargıda dava açılmıştır.

rehabilite işleminin safahatı hakkında istenen yıllık

teknik raporların ormancılık bürosu tarafından veya Saygıdeğer Meslektaşlarımız,

bünyelerinde çalışan orman mühendisi ve/veya Çevre ve Orman Bakanlığı Ana Hizmet Birimlerinden

orman yüksek mühendisince onaylı olması; izin rapor Araştırma ve Geliştirme (AR-GE) Dairesi Başkanlığına

eklerinin hazırlanması ve onaylanması kapsamında, yapılan atama ile ormancılık disiplini dışından birisinin

izin alanlarının orman kadastro ve meşcere harita- getirilmesini üzüntü ile karşılıyoruz. Araştırma

sında gösterilmesinin ormancılık bürosu tarafından konuları ormancılığı ilgilendiren 11 Ormancılık

düzenlenerek imzalanması ve Orman Mühendisleri Araştırma Müdürlüğünün koordinasyonunu sağlamak

Odasına vize ettirilmesi, bölge müdürlüğüne verilen gibi bir görevi yürüten AR-GE Dairesi Başkanlığına

evrakın suretlerinin aslına uygunluğunun ormancılık Orman Mühendisi dışında birisinin atanmasının

bürosu tarafından kontrol edilerek onaylanması gerekçesini bu atamayı gerçekleştirenlerden merakla

hususlarında düzenlemeler yer almıştır. beklemekteyiz.

Bu olumlu gelişmelerin yanında, gerek ilgili kanun

tasarısının TBMM'in ilgili alt komisyon ve komis-

yonlarındaki görüşmelerinde ve gerekse yönetmelik

taslağı hakkındaki görüşlerimizde ve ilgili diğer

noktaya getiren odamızın, 43'üncü dönemde Saygıdeğer Meslektaşlarımız,

uluslararası alanlarda da çalışmalarda bulunacağını

gerek yazılı gerekse sözlü olarak birçok defa ifade Bu sayımızın başyazısında da, yine başsağlığı

edilmiştir. Bu kapsamda, ilk olarak Birleşmiş Milletler dileklerimizi sizlerle paylaşmanın derin üzüntüsünü

Kalkınma Programı (UNDP) ile istişare yapılarak ortak yaşamaktayız. Bir evvelki sayımızda; bu ülkede

çalışma yapılabilecek konuların belirlenmesi amacıyla yaşamanın en önemli zorluğu olan trafik kazaları ile

çalışma grubu oluşturulmuştur. Önümüzdeki günler-aramızdan ayrılan sevdiklerimize bir sayfamızı

de tekrar bir araya gelinerek, meslektaşlarımıza; dış ayırmak zorunluluğunda kalmıştık. Geçen bu kısa

kaynaklı proje hazırlamaya yönelik eğitim, dış kaynaklı zamanda sevdiğimiz genç değerlerimiz; Av-Yaban

projelerde görev alma ve yurtdışında staj yapma gibi Hayatı Dairesi Başkanı Yaşar TÜRKLEŞ, yangın

konularda somut olarak neler yapılabileceği ile ilgili ihbarından dönerken, Ankara / Bala Orman İşletme

çalışmalarda bulunulacaktır.Şefi Oğuz YÜCE ve mahiyetindeki Or. Müh. Memuru

Bayram GÜNEŞ, TOÇ BİR-SEN Genel Teşkilat Sekreteri

Saygıdeğer Meslektaşlarımız,Tahsin SUDA'yı yine trafik kazalarında kaybettik.

Mesleki haklarımızın korunması yönünde hukuki Yıllardır ötelenerek en az 2/B kadar büyük bir sorun

çalışmalarımız aralıksız sürdürülmektedir. Bu çerçe-yumağı haline gelen “yaylacılık” ile ilgili olarak

vede, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının düzenle-geçirdiği teftiş sonunda intihar eden Osmaniye

dikleri ikincil mevzuatlarda, mesleki haklarımızın İşletme Müdürü Mustafa EROĞLU'nun aramızdan

korunması için görüşler bildirilmiş, mesleki yasal ayrılışı hepimizi daha da üzmüştür. Kaybettiğimiz

haklarımızı ihlâl eden düzenlemelere karşı Odamızca meslektaşlarımıza Cenab-ı Hak'tan rahmet, kederli

açılan davalar takip edilmiş ve 5531 sayılı Kanuna ailelerine ve meslek camiamıza başsağlığı dileriz.

dayanarak yürürlüğe konulmuş olup üyelerimizin

kazanılmış mesleki haklarını düzenleyen yönetme-Saygıdeğer Meslektaşlarımız,

liklere karşı idari yargıda açılan davalarda gerekli Odamız, çevre ve orman gibi konuların bütün

savunmalar yapılmıştır.dünyada önemli bir yer teşkil etmesinden ve her

zaman gündemde olmasından dolayı meslektaşları-

Çevre ve Orman Bakanlığınca hazırlanan “Orman mızın uluslararası arenada daha çok boy göstermesi

Kanununun 16'ncı Maddesinin Uygulama Yönet-gerektiğine inanmaktadır. Bu nedenle, mesleki

meliği” 30.09.2010 tarihli ve 27715 sayılı Resmi mevzuatımızın geliştirilmesi çalışmalarını önemli bir

Orman Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu

04

F A A L İ Y E T L E R İ M İ ZO R M A N M Ü H E N D İ S L İ Ğ İ Y ı l : 4 7 S A Y I : 7 - 8 - 9 T e m m u z - A ğ u s t o s - E y l ü l 2 0 1 0

05

Faaliyetlerimiz

Mesleki Konularda ve ÜyelerimizinYararına Uluslararası Kuruluşlarla İşbirliği

Alanlarının Belirlenmesine Yönelik Yeni Çalışmalar Başlatıldı

Odamız, kendisine ileri hedef olarak koyduğu Oda Genel Başkanının konuşmasını takiben, ve Orman Mühendisliği Dergisinin Ocak-Şubat- BM Kalkınma Programı Çevre ve Sürdürülebilir Mart/2010 sayısının baş yazısında "…uluslar- Kalkınma Programı Yöneticisi Dr. Katalin ZAİM arası alanlarda da işbirliği yaparak gerekli yaptığı konuşmasında: Çevre ve Sürdürülebilir girişimleri başlatacaktır." ifadesiyle meslek Kalkınma Programı ve bu program çerçeve-kamuoyuna duyurduğu üzere, mesleki sinde sağlanan katkı ve destekler ile bu konularda işbirliği olanaklarının belirlenmesi bağlamda Türkiye'de gerçekleştirilen ve/veya amacıyla, Orman Mühendisleri Odasında, 28.09.2010 halen yürütülmekte olan projeler ve çalışmalar hakkında Salı günü Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) açıklamalarda bulundu. Bu bağlamda, teknik uzmanlık, ile bir karşılıklı bilgilendirme toplantısı yapıldı. Toplantıya deneyim paylaşma, katılımcı yaklaşım, proje Oda Yönetim Kurulu Üyeleri, Merkez Şube Başkanı, Yayın kaynaklarına erişim (Proje hazırlama) ve kapasite Kurulu ve AR-GE Komisyonu Üyeleri ile Birleşmiş Milletler geliştirme konularında destek sağlanabileceğini belirtti. Kalkınma Programı Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Programı Yöneticisi, Proje Yöneticileri ve Proje Yönetici Yardımcıları katıldı.

BM Kalkınma Programı Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Programı Yöneticisi Dr. Katalin ZAİM ve Oda Genel Başkanı Muhammet SAÇMA açılış konuşmalarını yaptılar. Bu konuşmaların ardından, tanıtıcı ve işbirliği yapılabilecek konular üzerinde karşılıklı sunumlar yapıldı.

Oda Genel Başkanı Muhammet SAÇMA'nın yaptığı sunum konuşmasında;

1)Türkiye'de Orman Mühendisliği eğitimi, Orman Toplantının öğleden sonra gerçekleştirilen "Açık Tartış-Mühendisleri Odası'nın kuruluşu, amaçları, temel ma" bölümünde ise katılımcılar tarafından BM Kalkınma hedefleri, faaliyetleri, 5531 sayılı Kanun ve bu kanun Programı Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Programı ile çerçevesinde Oda'nın ülkemiz ormancılığı ile Orman Oda tarafından işbirliği yapabilecek konular ve gerçekleş-Mühendisliği, Orman Endüstri Mühendisliği ve Ağaç tirilebilecek faaliyetler dile getirildi.İşleri Endüstri Mühendisliği konularında sorumlulukları Toplantı sonucunda, Oda ve UNDP arasında işbirliği ve yürüttüğü çalışmalar hakkında bilgi sundu, imkanları değerlendirilerek, ortak çalışma yapılabilecek

2)Ormanların sürdürülebilir yönetiminde orman faaliyet alanlarının somut olarak belirlenmesi amacıyla mühendisliği mesleğinin sahip olduğu önemi bir ortak çalışma grubu kuruldu.vurguladı.

Oda amaçları doğrultusunda aşağıdaki konularda işbirliği yapılabileceğini belirtti. Şöyle ki;

a)Oda üyelerinin mesleki geliştirme eğitim-leri ve mesleki deneyim kazanma çalışma-ları,

b)Oda üyelerinin çalışacağı dış kaynaklı projelerin uygulamaya aktarılması,

c) Ormanların sertifikasyonu konularında,

İşbirliği yapılabileceğini belirtti.

Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Odamızın görüşleri, bizzat Oda Genel Başkanı

Müdürlüğünce, halen yürürlükte bulunan Muhammet SAÇMA tarafından Çevre Yönetimi Genel

21/11/2008 tarihli ve 27061 sayılı Resmi Gazete'de Müdürüne makamında iletilmiştir.

yayımlanan “Çevre Denetimi Yönetmeliği” “Çevre Görevlisinde aranılacak nitelikler kapsamında bulunan, çevre görevlisi ve çevre

danışmanlık işlerinin yürütülmesi amacıyla “Çevre MADDE 5 – (1) ……..a) En az dört yıllık üniversitelerin

Görevlisi ve Çevre Danışmanlık Firmaları Hakkında çevre mühendisliği, fizik mühendisliği, gıda mühen-

Yönetmelik Taslağı” olarak yeniden düzenlen-disliği, hidrojeoloji mühendisliği, inşaat mühendisliği,

mektedir. jeoloji mühendisliği, kimya mühendisliği, makine

mühendisliği, metalurji mühendisliği, maden mühen-Eski yönetmelikte, orman mühendisi ve orman disliği, ziraat mühendisliği, orman mühendisliği, endüstri mühendisleri çevre görevlisi olabildikleri orman endüstri mühendisliği, fizik, kimya veya biyoloji halde yeni düzenlemede yer verilmemiştir. Bu bölümlerinden mezun olmak ve Bakanlıkça yapılacak durumun düzeltilmesi için, yönetmelik taslağının veya yaptırılacak sınavda başarılı olmak,”çevre görevlisinde aranacak nitelikler alt başlıklı

5'inci maddesi birinci fıkrası (a) bendinde aşağıdaki Odamızın görüşlerinin tamamı www.ormuh.org.tr

değişikliklerin yapılması istenmiştir. internet adresinde yer almaktadır.

Çevre ve Orman Bakanlığı,

Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğünce hazırlanıp

Bakanlık internet sayfasında görüşlere sunulan,

Hakkında hazırlanan odamız görüşleri,

Temmuz/2010 da Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğüne gönderilmiştir.

“Çevre Görevlisi ve Çevre Danışmanlık Firmaları Hakkında

Yönetmelik Taslağı”

KimlerÇevre Görevlisi

Olsun?..

06

F A A L İ Y E T L E R İ M İ ZF A A L İ Y E T L E R İ M İ Z - O R M A N M Ü H E N D İ S L İ Ğ İ Y ı l : 4 7 S A Y I : 7 - 8 - 9 T e m m u z - A ğ u s t o s - E y l ü l 2 0 1 0

07

alınmalıdır. Derelerdeki fazla suyun kullanılması Ülke genelinde özellikle de Karadeniz Bölgesi'nde

gerekmektedir, ancak, “fazla su” konusunda ne kadar yaygınlaşan nehir tipi HES uygulamamaları Antalya ve

miktarın fazla olduğu/olacağı saptamaları bilimsel ekolojik çevresini de vurmaya başlamıştır. Antalya yöresinde 30

gereklilikler dikkate alınarak belirlenmelidir. Fakat bu konu adet lisanslı HES, DSİ ile süreci tamamlanmış ve EPDK'ya

ÇED raporlarında yeterince irdelenmemektedir. Ekono- başvuru aşamasına gelmiş 54 adet HES bulunmaktadır.

miklik ile ekolojik gereklilikler arasında dengenin Yöre özelinde ALAKIR Havzasında yaşanan doğanın yok

oluşturulması ve her akarsu için ekolojik değerlendir- edilmesi çalışmalarının önlenmesi gerekmektedir.

melerin ayrı yapılması gereklidir. ALAKIR'ın Dünya Küresel ve Doğal Mirasın Korunması

kapsamına alınarak korunması gerekirken, HES'lere

Ülke ve bölgedeki derelerde bulunan su, firmaların karı kurban edilmesi asla kabul edilemez.

için değil halkın ihtiyaçlarını karşılamak için yönetilmelidir.

Köy kooperatifleri bu işlevi gerçekleştirebilecek kurumsal Çevre hakkına yönelik Anayasa ve yasalarda, özellikle

yapılardan biri olabilir. Çevre ve Orman Bakanlığının kuruluş yasasındaki

görevleri ve DSİ kuruluş yasası ile bu kuruluşlarca yapılan

HES planlamalarında temel belirleyici unsurun “havza uygulamalar arasında önemli çelişkiler görülmektedir. DSİ

planlaması” olması gerekmektedir. Havza planla- özel şirketlerle sözleşme imzalayarak suyun kullanım

ması/havza yönetimi ise; “Bir su toplama havzasında, hakkını devretmektedir. “Su Kullanım Sözleşmesi”, “EPKD

ekolojinin temel esasları dikkate alınarak, toplumun Lisans Sözleşmesi” ve “ÇED Raporları” konularında iptal

sosyal, kültürel ve ekonomik kalkınmasını sağlayacak işlemlerini gerçekleştirebilecek yasal gerekçeler bulun-

şekilde doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımının maktadır. Ancak, bu uygulamaların ortaya çıkış zamanının

planlanması, geliştirilmesi ve yönetilmesidir” biçiminde iyi bilinmesi gerekmektedir. İptal işlemleri için sözleşme

tanımlanmaktadır. HES uygulamaları için, havza planla- tarihleri önemlidir. Devletin kurum ve kuruluşlarının HES

ması ve/veya yönetminde “doğa için mi?” veya “sermaye sürecinin özellikle “denetim” aşamasında çok yetersiz

için mi?” havza yönetimi sorusunun yanıtının “doğa için” kaldığı görülmektedir. HES sürecinde denetimin sağlana-

yönünde olması gerekirken yapılan uygulamalardan bilmesi için çok hızlı bir şekilde gerekli denetim

havza yönetimi evrensel ilkeleri göz ardı edilerek mekanizmaları oluşturulmalı ve bu mekanizmaların

“sermaye için” havza yönetiminin seçilmekte olduğu etkinliğini sağlamak için gerekli yasal yaptırımlar yaşama

görülmektedir. geçirilmelidir.

Nehir tipi HES'lerde suyun kullanımında verimlilik için Önümüzdeki süreçte daha da belirginleşecek olan bu

ekoloji dikkate alınmamaktadır. Verimlilik hesaplarındaki olumsuz gidişe dur demek için, tüm çevreye ve doğaya

en az girdiyle en çok çıktının elde edilmesi mantığı HES'ler duyarlı kesimlerle, sudaki ve enerjideki özelleştirmeler

söz konusu olduğunda geçersizdir. Çünkü en yüksek başta olmak üzere tüm özelleştirmelere karşı çıkılmalıdır.

verimliliğin doğal süreçler için geçerli olup olmayacağı “Su akar Türk bakar” sözünü sloganlaştırarak, suyun doğal

bilinmemektedir. Toprak, su ve havanın ekonomik değer ekosistemi içindeki vazgeçilmez işlevini görmezden gelme

hesaplanmalarının HES fizibilite değerlerinin çok üzerinde yutturmacasına karşı uyanık olmak gerekir. Hele enerji

olacağı bilinmelidir. HES'lerin tüm doğaya zarar vermesi üretmek kılıfıyla suyun kullanım hakkını sahiplenmek gibi

yoluyla milyonlarca yılda oluşmuş doğal yaşamın değeri niyetleri açığa çıkarmak son derece önem kazanmaktadır.

hesaplara katılmaksızın, şirketlerin daha fazla kâr

etmelerini sağlamak üzere ortaya konan verimlilik Akarsu tipi HES girişimleri çoğunlukla orman ekosis-

yaklaşımlarıyla sözde ekonomiklik uğruna suyun doğal temlerini de yakından ilgilendirdiği için, Odamız yönetimi

dengesinden koparılmasıyla mülkiyeti de doğadan konuyla çok yakından ilgilenecek ve kamuoyunu

koparılmaktadır. gelişmeler hakkında bilgilendirecektir.

Ülke ve Antalya ili genelinde enerji üretim ve tüketimleri Tüm HES projelerinde ÇED uygulamaları zorunlu olmalı,

dikkate alındığında enerjide dışa bağımlı bir yapıya sahip ÇED hazırlık ve yapım aşamalarında yöre halkının sürece

olduğumuz görülmektedir. Ülke ve bölge enerji etkin olarak katılımı sağlanmalıdır. Nehir tipi HES'ten

gereksiniminde, enerji tasarrufu ile enerji kayıplarının sonra su gereksiniminin nasıl karşılanacağı sorusunun

önlenmesi çalışmaları çok önemli bir noktayı oluşturmak- tüm ilgi gruplarını tatmin edecek bir şekilde ortaya

tadır. Enerji tasarrufu ve enerjide kaçakların önlenmesiyle konulması önemli bir sorundur. Genelde hesaplamalar

elde edilebilecek enerji miktarı, nehir tipi HES yatırım- yıllık yağışların ortalama değerleri üzerinden yapılmak-

larından sağlanacak enerjiden çok daha fazla olmasına tadır dolayısıyla, Antalya bölgesi örneğinde olduğu gibi

karşın bu alanda yatırımlar yeterince teşvik edilmemekte ülke genelinde de yağış rejimi çok değişken olan

ve yapılmamaktadır. ekosistemlerde “can suyu” hesabının yıllık ortalama

yağışların %10'u kadar olması şeklindeki bir can suyu

Nehir tipi HES projelerinin ham maddesi durumunda olan hesabı bilimsel bulunmamaktadır. Yapılacak uygula-

su kaynaklarının yani, “suyun yaşamsal bir hak” olması malarda, bölgedeki dereler üzerindeki geleneksel

gerekmektedir. Su üzerinde geliştirilecek projeler kâr kullanımlardan sonra (içme-kullanma, tarımsal amaçlı

amaçlı değil, halkın ihtiyacına yönelik olarak tasarlan- vb.) derede en az 30 cm suyun kalmasının sağlanması

malıdır. Kamunun ortak malı olması gereken doğal akarsu rejimi ve ekosistemi için mutlak gerekli görülmek-

kaynakların, suyun, tekellerin kâr aracı haline getirildiği, tedir. HES sonrası bu koşullar sağlanabilecek midir?

4628 sayılı enerji Piyasası Kanunu ile enerji üretimi

özelleştirilmekte ve enerjinin üretileceği akarsuların ÇED hazırlık ve uygulama süreçlerinin gerçekçi ve bilimsel

kullanım hakları özel şirketlere devredilerek su ticarileş- olduğu konusundaki kuşkuların giderilmesi, tüm yatırım

tirilmektedir. HES'lerin artması, ülkemizin kolektif doğal alanlarında öngörüleceği gibi, bu alanda özellikle

değerlerinin mala dönüştürülmesini, derelerinin ve akar- yaşamsal bir öneme sahiptir. Ülkemizdeki yağışların

sularının işgali ve kamusal olmaktan çıkarılması sonucunu çoğunlukla sağanak şeklinde olması nedeniyle “can suyu”

getirmektedir. hesabı yapılırken yağış rejimlerinin yapısı mutlaka dikkate

Türkiye Ormancılar Derneği ve Orman Mühendisleri Odası Antalya Şubeleri Tarafından

Antalya'da Düzenlenen "Hidroelektrik Santrallerin Ekolojik, Hukuki ve Sosyal Boyutları"

Konulu Panele Orman Mühendisleri Odası Genel Merkezi Adına Yönetim Kurulu Üyesi

Hasan Basri Avcı Katılmıştır. Yönetim Kurulu Üyemiz Hasan Basri Avcı Tarafından Hazırlanan

Sonuç Bildirgesininde Yer Aldığı Yazısı.

"Hidroelektrik Santrallerin(HES) Ekolojik,

Hukuki ve Sosyal Boyutları"

Danıştay İdari dava daireleri Kurulunun ekteki 18/3/2010 Oda yönetim kurulu, bu karar üzerine Orman Genel

Müdürlüğüne 17/08/2010 tarihli ve 488 sayılı yazı tarihli ve YD.İtiraz No:2010/26 sayılı kararının önemli

gönderilmiştir. Bu yazıda, gerekli açıklamalar yapıldıktan yönleri şöyledir.

sonra şu şekilde önerilerde bulunulmuştur.

1- Yürürlükten kaldırılan 25/12/1996 tarihli ve 22858

“…Genel Müdürlüğünüzden isteklerimiz aşağıya sayılı Orman Genel Müdürlüğü Teknik Personelinin

çıkarılmıştır. Buna göre;Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin amaç ve

kapsam maddelerinde atamalara ilişkin objektif

1) Orman Genel Müdürlüğü Teknik Personelinin Atama düzenlemelere yer verildiğini, bu Yönetmeliğin

ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin yürürlükten OGM'ce yürürlükten kaldırılmasıyla atamalara ait

kaldırıldığı 25/5/2009 tarihinden bu güne kadar, objektif kuralların yerini karardaki ifadeyle “… hizmet

mülga yönetmeliğe aykırı olarak yapılan mühendis dışı nedenlerle ve hizmet gerekleri ile bağdaşmayan

atamalarının düzeltilerek mağdur durumda bulunan etkilere açık olarak kullanılmasına imkan verecek bir

üyelerimizin haklarının iade edilmesi,ortam yaratılmıştır.” kuralsızlığının aldığını,

2) İlgi (a) da kayıtlı ve ekte gönderilen Danıştay İdari 2- Davalı idarece (OGM), yeni bir yönetmelik yürürlüğe

Dava Daireleri Kurulu kararının eksiksiz olarak konulmadan, mevcut 1996 tarihli yönetmeliğin

uygulanması, karardaki ifadesiyle, “…önceki yönetmeliğin yürürlük-

ten kaldırılmasının açıkça hukuka aykırı olduğu gibi

3) OGM'ce hazırlanan ve henüz yürürlüğe konulmayan telafisi güç zararlar doğuracağı da kuşkusuzdur,”

Orman Genel Müdürlüğü Teknik Personelinin Atama biçiminde ifade edildiğini,

ve Yer Değiştirme Yönetmelik taslağına son şekli

verilirken Odamızın ilgi (c) de kayıtlı görüşlerinin 3- Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 18/3/2010

dikkate alınmasını,tarihli kararıyla 25/5/2009 tarihli Resmi Gazete'de

yayımlanan “Orman Genel Müdürlüğü Teknik

4) Yeni Teknik personel atama yönetmeliğinin son Personelinin Atama Ve Yer Değiştirme Yönetme-

şeklinin verilmesinde, gerekli katkıyı yapabilmemiz liğinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik”

amacıyla Odamıza olanak sağlanmasını,”in yürütmesi durdurulduğundan, 24/12/1996 tarihli

ve 22848 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, “Orman

Odamızın açtığı davayı uygun bulan Danıştay İdari dava Genel Müdürlüğü Teknik Personelinin Atama ve Yer

daireleri Kurulunun 18/3/2010 tarihli ve YD.İtiraz Değiştirme Yönetmelik” in yürürlüğü devam ettiği,

No:2010/26 sayılı kararı ile Odamızın Orman Genel mahkeme kararındaki “… Öte yandan, dava konusu

Müdürlüğüne gönderdiği 17/8/2010 tarihli yazılarının Yönetmelik yürürlükten kaldırdığı Yönetmelik yerine

tam metinleri Odamızın www.ormuh.org.tr internet yeni bir düzenleme getirmediğinden önceki düzen-

sayfasında yer almaktadır.leme olan 24.12.1996 tarihli ve 22848 sayılı Resmi

Gazete'de yayımlanan Orman Genel Müdürlüğü

Odamız bundan böyle mücadelelerini hukuk zemininde Teknik Personelinin Atama ve Yer Değiştirme

sürdürmeye devam edecektir. Meslektaşlarımıza hayırlı Yönetmeliğinin, YENİ DÜZENLEME YAPILINCAYA

olsun.KADAR UYGULANMASINA DEVAM EDİLMESİ

GEREKMEKTEDİR. ifadesiyle hüküm altına alındığı,

Bilindiği üzere, Odamız üyesi mühendislerin özlük Gazete'de yayımlanan “Orman Genel Müdürlüğü Teknik

haklarını doğrudan ilgilendiren ve 25/12/1996 tarihli ve Personelinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği”,

22858 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan “Orman Genel yerine yenisi konuluncaya kadar tekrar yürürlüğe

Müdürlüğü Teknik Personelinin Atama ve Yer konulmuştur. Bu husus, İdari Dava Daireleri Kurulu

Değiştirme Yönetmeliği”, OGM ce hazırlanıp 25/5/2009 kararında, “… Öte yandan, dava konusu Yönetmelik

tarihli ve 27238 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan yürürlükten kaldırdığı Yönetmelik yerine yeni bir

“Orman Genel Müdürlüğü Teknik Personelinin Atama düzenleme getirmediğinden önceki düzenleme olan

Ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin Yürürlükten 24.12.1996 tarihli ve 22848 sayılı Resmi Gazete'de

Kaldırılmasına Dair Yönetmelik” ile yürürlükten yayımlanan Orman Genel Müdürlüğü Teknik

kaldırılmıştır. Odamız, Teknik personel atama yönetme- Personelinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin,

liğini yürürlükten kaldıran bu yönetmeliğin yürürlüğünün YENI DÜZENLEME YAPILINCAYA KADAR UYGULAN-

durdurulması ve iptali için Danıştay 2. Dairesinde MASINA DEVAM EDİLMESİ GEREKMEKTEDİR. …”olarak

E:2009/3366 sayılı dava açmıştır. Danıştay 2. Dairesi açıkça ifade edilmiştir.

yürütmeyi durdurma talebimizi ret etmiştir. Odamız, bu

ret kararının kaldırılması için Danıştay İdari Dava Daireleri Yukarıdaki nedenlerle mevcut 1996 tarihli yönetmeliği

Kuruluna itiraz etmiştir. yürürlükten kaldırıldığı 25/5/2009 tarihinden bu güne

kadar naklen atamalar nedeniyle mağdur olan ve hakları

Danıştay İdari dava daireleri Kurulunun ekteki 18/3/2010 ihlal edilen üyelerimizin, bu kararı emsal göstererek

tarihli ve YD.İtiraz No:2010/26 sayılı kararı ile İTİRAZIMIZ atamalarının düzeltilmesini Orman Genel Müdürlü-

KABUL EDİLMİŞTİR. Böylece, OGM tarafından yürürlük- ğünden talep edebilirler. Odamız, bu konuda OGM'ye

ten kaldırılan 25/12/1996 tarihli ve 22858 sayılı Resmî ekteki yazıyı göndermiştir.

0908


Odamızın Hukuk MücadelesiSonuç Verdi

Orman Genel Müdürlüğünde çalışan teknik personeli doğrudan ilgilendiren mevcut 1996 tarihli teknik personel atama yönetmeliği, OGM'ce hazırlanıp 25/5/2009 tarihli 27238 sayılı

resmi gazete'de yayımlanan

in

yürürlüğü durdurulmuştur.

“Orman Genel Müdürlüğü Teknik Personelinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik”

10


11

Bu duyurudan önce, Odamızın internet sayfasında Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 17/06/2010

üyelerimizin bilgisine sunduğumuz açıklamalara göre; tarihli ve YD İtiraz No:2010/430 sayılı kararında şöyle

Peyzaj Mimarları Odasınca, 10/10/2009 tarihli ve 27382 denilmektedir. “Hüküm veren Danıştay İdari Dava

sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Daireleri Kurulunca, davacının Anayasa'ya aykırılık iddiası

“Orman, Orman Endüstri Ve Ağaç İşleri Endüstri ciddi görülmeyerek dosya incelendi, gereği düşünüldü:

Mühendisleri İle Serbest Meslek Bürolarının Çalışma …… 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 27.

Alanlarına Dair Yönetmelik ”in 114/1, 108/1-2-3, 129 ile maddesine göre ancak idari işlemin uygulanması halinde

114/1 ve 108/1-2-3 maddelerinin gönderme yaptığı 29, telafisi güç veya imkânsız zararların doğması ve idari

42, 43, 44, 45, 46, 47, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66 işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte

maddeleri ile Geçici 1. madde 2. fıkrasının yürütmesinin gerçekleşmesi durumunda yürütmenin durdurulmasına

durdurulması ve iptali ile 5531 sayılı Kanunun 4'üncü karar verilebilir. İtiraz edilen kararla ilgili dosyanın

maddesi birinci fıkrası (a) bendi 7, 12, 13, 16 ve 17'inci alt incelenmesinden, yürütmesi durdurulması kararı

benleri, 5'inci maddesi, 6'ncı maddesinin son iki fıkrası ile verilebilmesi için Kanunun aradığı koşuların

Geçici 1. maddesinin Anayasa'ya aykırılığı iddiasıyla gerçekleşmemiş olduğu anlaşıldığından, itirazın

dosyanın Anayasa Mahkemesine gönderilmesini REDDİNE, 17/6/2010 gününde oybirliği ile karar verildi.”

Danıştay'dan talep edilmiş, Danıştay 8. Dairesinin

22/3/2010 tarihli ve E:2009/10472 sayılı kararıyla Odamız, mesleki haklarımızın korunmasına yönelik

yürütmenin durdurulması talebinin RET EDİLDİĞİ çalışmalarını her platformda titizlikle sürdürmektedir.

duyurulmuştur. Hukuku zorlayarak mesleki haklarımızı aşındırıp hak elde

etmeye çalışanlar, Türk adaletinin verdiği kararlarla hayal

Peyzaj Mimarları Odası, Danıştay 8'inci Dairesinin kırıklığına uğramaktadırlar.

yürütmeyi durdurulmasına dair verdiği ret kararının

kaldırılması için Danıştay İdari dava Daireleri Kuruluna Odamız mesleki haklarımızın korunmasını titizlikle

itiraz etmiştir. Peyzaj Mimarları Odasının bu itirazı da, sürdürmeye devam edecektir.

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 17/06/2010

tarihli ve YD İtiraz No:2010/430 sayılı KARARIYLA RET

EDİLMİŞTİR.

Peyzaj Mimarları Odası'nın odamız aleyhine ikinci kez açtığı

in bazı maddelerinin yürütmesinin durdurulması ve iptali için Danıştay 8. Dairesinde açtığı ve yürütmenin durdurulması istemi ret edilen dava için idari dava

daireleri kurulu da ret kararı vermiştir.

“Orman, Orman Endüstri ve Ağaç İşleri Endüstri Mühendisleri ile Serbest Meslek Bürolarının Çalışma Alanlarına Dair

Yönetmelik”

Odamız Aleyhineİkinci Kez Açılan Davaya

Ret Kararı

Ormancılık Karantinası

ÖZET I- GİRİŞ

Ormancılık karantina hizmetleri; bitki tanımı adı altında, Tüm canlılar ve bu bağlamda canlı varlık olan ormanlarda 6968 sayılı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanunu ve hastalanır. Bu hastalıklarla mücadele etmek, hastalığın bu Kanuna dayalı olarak Bakanlar Kurulunca çıkarılan yayılmasını önlemek, yurtiçi karantina tedbirlerini almak, Zirai Karantina Tüzüğüne göre Devlet adına Tarım ve aynı şekilde dışardan ülkemize hastalıklı canlı objelerin Köyişleri Bakanlığınca yürütülmektedir. girmemesi için ithalat ve ihracat kapılarında gerekli

kontrolleri yapmak bir uzmanlık işidir. Orman bitkilerine Tarım ve Köyişleri Bakanlığı zirai karantina hizmetlerini ilişkin olan primer ve sekonder zararlılara ait karantina yürütmek amacıyla; Zirai Karantina Yönetmeliği, Zirai konuları, bu alanda lisans düzeyinde eğitim almış, 5531 Karantina İnspektör Yönetmeliği, Bitki Sağlığı Önlem- sayılı Kanuna göre Odaca yetkilendirilmiş orman lerine Yönelik Ahşap Ambalaj Malzemelerinin İşaretlen- mühendisi ve orman yüksek mühendislerinin hak ve mesine Dair Yönetmelik, Bitki Koruma Ürünlerinin yetkisinde olan mesleki faaliyet konularıdır. Reçeteli Satış Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikler ile bunlara bağlı bir dizi tebliğler yayımlamıştır. Aynı şekilde, ahşap orman ürünlerine arız olan teknik

zararlılara ilişkin konular ise, lisans düzeyinde eğitim Orman ve tarım bitkilerine ilişkin zirai mücadele ve buna almış, 5531 sayılı Kanuna göre Odaca yetkilendirilmiş, bağlı zirai karantina hizmetlerinin, lisans düzeyinde orman endüstri mühendislerinin hak ve yetkisinde olan eğitim almış, uzmanlık alanlarına göre ilgili mesleki faaliyet konularıdır.disiplinlerce (orman mühendisi ve ziraat mühendisi) yürütülmesi gerekmektedir. İlgili Kanun ve Tüzükte hiçbir Her iki konuya ilişkin yurt içindeki zararlılarla mücadele mesleki disiplinin adı zikredilmemiş iken, Tarım ve ve kontrol hizmetleri ile ithalat ve ihracat kapılarındaki Köyişleri Bakanlığınca çıkarılan yönetmeliklerde, orman kontrol hizmetleri, Odamız üyeleri orman yüksek bitki ve orman bitkisel ürünleri dahil, tüm bitkilere ait mühendisi, orman mühendisi ve orman endüstri karantina hizmetlerinin ziraat mühendislerince yapılaca- mühendislerinin hak ve yetkilerindedir. Ancak, Devlet ğına dair düzenlemeler yapılmıştır. adına Zirai Karantina Kanununun uygulama sorumlu-

ğunu üstlenen Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, mesleki hak Odamız, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından çıkarılan ve yetkileri dikkate almadan yaptığı ikincil mevzuat yönetmeliklerde, 5531 sayılı Kanunla yasal güvenceye düzenlemeleri ile meslektaşlarımızın 5531 sayılı alınan karantina konusundaki mesleki haklarımız ihlâl Kanundan ileri gelen mesleki haklarını ihlal etmektedir. O edilmesinin tespiti üzerine, bu ikincil mevzuat nedenle, bu Bakanlıkça yapılan ikincil mevzuat hükümlerinin iptali için Danıştay'da bir dizi davalar düzenlemeleri, Odamızca Danıştay'a taşınarak düzeltil-açmıştır. Bu davalarda mesleğimiz lehine önemli sonuçlar mesi yönüne gidilmektedir. Açılan davalarda hatalı alınmış ve alınmaya devam edilmektedir. Bu yazıda mevzuat düzenlemelerinin yürütmesinin durdurulması davaların ayrıntıları ele alınmıştır. ve iptali için karalar alınmaktadır.

Diğer taraftan AB uyum sürecinde, bitki sağlığı, gıda, Karantina hizmetleri inspektörler (denetici) aracılığıyla yem, hayvancılık ve bir dizi diğer kanunlarda yer alan yapılmaktadır. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, mesleki hak benzer konular, 5996 sayılı “Veteriner Hizmetleri, Bitki ve yetkilerimizi dikkate almadan, orman bitki ve orman Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu” adında tek bir Kanun bitkisel ürünleri dahil olmak üzere, karantina altında birleştirilmiştir. Odamız, bu Kanunun TBMM denetimlerini yapacak olan tüm inspektörlerin ziraat komisyonlarında görüşülmesi sırasında, aktif rol mühendislerinden olması yönünde Zirai Karantina üstlenmiş, böylece orman bitki ve bitkisel ürünlerinin İnspektör Yönetmeliğinde düzenlemeler yapmıştır. ithalatındaki karantina hizmetlerinin, orman mühendis- Odamızın Danıştay'da açtığı iptal davaları sonucunda, leri ile orman endüstri mühendisleri tarafından mesleki haklarımızı ihlal eden düzenlemelerin yürürlüğü yapılmasına yönelik EK-2 sayılı cetvelde gerekli durdurulmuş ve yeterli olmasa da yeni yönetmelik değişikliklerin yapılmasını sağlamıştır. düzenlemelerinin yapılması sağlanmıştır.

Odamız üyelerinin, bitki sağlığı kapsamındaki ormancılık Bu düzenlemelerin odak noktasını, karantina işlerinin karantina hizmetlerine yönelik haklarını iyi bilmeleri ve temel öğesi olan inspektörlerin belirlenmesine yönelik uygulamada sahip çıkmalarının temini amacıyla bu yapılan yeni düzenlemelerin düzeltilmesine yönelik makale kaleme alınmıştır. olmuştur. Ne yazık ki, mahkeme kararlarına konu olan ve

Eşref GİRGİN* Orman Yüksek Mühendisi

* OMO AR-GE Komisyon Başkanı

12


13

iptal davaları devam eden, “Zirai Karantina Yönetmeliği” mücadele hizmetleri Bakanlıkça belirlenen esaslara göre, ile “Bitki Sağlığı Önlemlerine Yönelik Ahşap Ambalaj Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından yapılır. Zararlı Malzemelerinin İşaretlenmesine Dair Yönetmelik”e organizmalarla yapılacak mücadelenin hem orman hem mesleki haklarımızı tam karşılamayan yeni inspektör tarım sahalarını ilgilendirmesi halinde, mücadele bu tanımları eklenmiştir. Odamız, bu her iki yönetmeliğe Kanun çerçevesinde Bakanlık ile Çevre ve Orman eklenen ve dolaylı yoldan mesleki haklarımızı ihlal eden Bakanlığı tarafından işbirliği halinde yürütülür.” yeni inspektör tanımlarının da yürürlüğünün durdurulup düzenlemesi yapılmıştır.iptali için Danıştay'da tekrar yeni davalar açmak zorunda

Odamız, bu Kanunun TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri kalmıştır. Komisyonunda görüşülmesi sırasında maddedeki

Ormancılık karantina konusu, 5531 sayılı “Orman “…Bakanlıkça belirlenen esaslara göre...” ifadesinin Mühendisliği, Orman Endüstri Mühendisliği ve Ağaç İşleri madde metninden çıkarılmasını talep etmiştir. Ancak Endüstri Mühendisliği Hakkında Kanun”, 5996 sayılı komisyondaki hükümet yetkilisi, bu düzenleme Çevre ve “Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanun” Orman Bakanlığı temsilcilerinin katıldığı toplantıda ve yeni yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar kararlaştırılmıştır. Gerekçe olarak, AB ülkelerinde olduğu yürürlükte kalan mülga 6968 sayılı “Zirai Mücadele ve gibi mücadeledeki koordinasyonun tek elden yapılması Zirai Karantina Kanunu”, tüzükler ve ilgili yönetmelikler gerektiği için bu düzenlemenin bu şekilde yapıldığını, esas alınarak irdelenecektir. orman zararlılarıyla mücadelenin bugünkünden farklı

olmayacağını ve yönetmelikler çıkarılırken gereken ifadelerin konulacağını beyan etmişlerdir. Böylece II- MEVZUATOdamızın tereddütlerine neden olan, bilime, tekniğe ve eşyanın tabiatına aykırılık teşkil eden bu ifade madde 1-KANUNLAR metninden çıkartılamamıştır.

Ormancılık karantinası, 6968 sayılı Kanunun ormanlara Bu Kanun tasarısının 31 inci maddesi ile ilgili ekli EK:2 müteallik düzenlemelere ait 36'ncı ve 37'nci maddeleri, nolu cetvelde, orman ve tarım bitkileri ayrımı 5996 sayılı Kanunun 15 inci ve 31 inci maddeleri ile 5531 yapılmadan, tüm bitki ve bitkisel ürünlerin ithalat sayılı Kanunun 4 üncü ve 5 inci maddelerinde yer alan kapılarında ki resmi kontrollerin ziraat mühendislerine hükümlere göre yapılmalıdır. Ancak Tarım ve Köyişleri verilmesi öngörülmüştür. Odamızın yaptığı aktif Bakanlığının çıkarttığı ikincil mevzuat da bu yasal girişimler sonucunda, tasarının TBMM Tarım, Orman ve hükümlere tam olarak uyulmamaktadır. Köyişleri Komisyonunda görüşülmesi sırasında orman bitki ve bitkisel ürünlerinin ithalat kapılarında yapılacak a) 6968 sayılı Kanundaki hükümler: kontrollerinde orman mühendisi, orman yüksek

Bu Kanunda ormana müteallik 36'ncı ve 37 'nci maddeler mühendisi ve orman endüstri mühendislerinin de düzenlenmiştir. Kanunun 36'ncı maddesinde, ormanlara katılması sağlanmıştır. Tasarının ilk hali ile yasalaşan hali arız olan zararlıların orman idaresince, hem orman ve şu şekildedir.hem de tarım arazilerine arız olan zararlılarla

1- Tasarının TBMM ne sunulan ilk hali: Üretim, İşleme ve mücadelenin ise müşterek yapılacağına amirdir. Dağıtım Aşamalarında Resmi Kontrollerden Sorumlu Kanunun 37'nci maddesinde, özel ormanlardaki Meslek Mensuplarızararlılarla sahiplerinin mücadele yapacağını, şayet

mücadele yapılmaz ve diğer ormanlara sirayet edecek olur ise, mücadeleyi Devletin yapacağı ve bedelinin sahibinden alınacağı belirtilmiştir. Bu Kanunda hiçbir mesleki disiplinin adı zikredilmemiş iken, buna dayalı çıkarılan ikincil mevzuatta, orman bitki ve bitkisel

2- Tasarının Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonunda ürünlerinin karantinasında ziraat mühendisleri yapılan değişiklikten sonraki ve yasalaşan hali: Üretim, yetkilendirilmiştir. Odamızın başvurusu üzerine, bu İşleme ve Dağıtım Aşamalarında Resmi Kontrollerden düzenlemeler Danıştay kararları ile döndürülmüştür.Sorumlu Meslek Mensupları

b) 5996 sayılı Kanundaki hükümler:

Avrupa Birliği uyum çerçevesinde bitki sağlığı, gıda, yem, hayvancılık ve bir dizi diğer kanunlarda yer alan benzer konular, 5996 sayılı “Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu” adında tek bir Kanun altında birleştirilmiştir.

Böylece, orman bitki ve bitkisel ürünlerin ithalat kapılarındaki resmi kontrolleri, Odamız üyeleri orman Bu Kanunun 15 inci maddesi (3) üncü fıkrasında, mühendisi ve orman endüstri mühendisleri tarafından yürürlükten kaldırılan 6968 sayılı Kanunun 36'ncı ve yapılacaktır.37'nci maddelerinin yerine geçmek üzere “(3) Devlet

ormanlarında bulunan zararlı organizmalarla yapılacak

c) 5531 sayılı Kanundaki hükümler: ithalat hizmetleri (z) bendinde “İhracat ve ithalata ilişkin hizmetler: Her türlü odun, odun türevleri ve odun dışı

Orman Mühendisi, orman endüstri mühendisi ve ağaç ürünler ve türevleri, ağaç, ağaççık, fidan, çalı ve benzeri işleri endüstri mühendislerinin faaliyet konuları ile hak ve orman bitkileri ile ormancılıkta, orman endüstrisi ve ağaç yetkileri bu Kanunda yasal güvenceye kavuşturulmuştur. işleri endüstrisinde kullanılacak donanım, alet, edevat,

hormon ve ilacın ihraç ve ithal edilebilmesi için ihracat ve Kanunun 4 üncü maddesindeki faaliyet konularıyla sınırlı ithalat mevzuatında öngörülen rapor, beyanname ve olmak üzere, 5 inci maddesinde yer alan “… Ormancılık benzeri belgelerin düzenlenmesine ilişkin çalışmalardır.” karantinası ve rehberlik hizmetlerini …” yürütmeye ifadeleri ile serbest meslek mensupları gibi serbest meslektaşlarımız yetkili kılınmıştır. Böylece karantina yeminli meslek mensupları da yetkili kılınmıştır.konusu, ormancılık karantinası olarak çok açık bir biçimde bu Kanunda yer almıştır. Böylece 5996 sayılı 3-YÖNETMELİKLER Kanundaki orman bitkilerine arız olan zararlılarla mücadele ve karantinasında orman mühendisleri; Ormancılık karantina konusunda; 6968 sayılı Zirai orman ürünlerinin karantinasında da orman endüstri Mücadele ve Zirai Karantina Kanununa göre Tarım ve mühendisleri yetkili olacaklardır. Köyişleri Bakanlığı, 5531 sayılı Kanuna göre de Orman

Mühendisleri Odası yönetmelikler çıkarmıştır. 2-TÜZÜKLER

Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca “Zirai Karantina a) Zirai Karantina Tüzüğü: Yönetmeliği”, “Zirai Karantina İnspektör Yönetmeliği” ve

“Bitki Sağlığı Önlemlerine Yönelik Ahşap Ambalaj 6968 sayılı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanununa Malzemelerinin İşaretlenmesine Dair Yönetmelik”, dayanarak 6/8/1964 tarihli ve 6/3346 sayılı Bakanlar Orman Mühendisleri Odasınca “Orman, Orman Endüstri Kurulu kararıyla çıkarılmıştır. Tüzüğün 2'nci maddesinde ve Ağaç İşleri Endüstri Mühendisleri ile Serbest Meslek “Bitki” tanımı orman ve tarım ayrımı yapılmadan genel Bürolarının Çalışma Alanlarına Dair Yönetmelik” anlamda yapılmıştır. Zirai karantinanın uygulama esasları yönetmelikler çıkarılmıştır. Bu Yönetmeliklerin ilgili açıklanmıştır. Tüzük hükümlerinde, kontrol ve denetim- maddelerindeki ormancılık karantina konularına lere yönelik karantina hizmetlerini yapacak olan hiçbir bakalım.mühendislik disiplininin adı belirtilmemiştir.

a) Orman, Orman Endüstri ve Ağaç İşleri Endüstri Ancak Tüzüğün 58 inci maddesinde, “Tarım Bakanlığının Mühendisleri ile Serbest Meslek Bürolarının Çalışma görevli memurları, bitki ve maddelerin hastalık veya Alanlarına Dair Yönetmelik: zararlılar ile bulaşık olup olmadıklarını incelemek ve denetlemek için her türlü resmi ve özel kara, deniz ve Bu Yönetmelikte, orman mühendisi, orman endüstri hava taşıtlarına (Transit geçenler dahil), bitki yetiştirilen, mühendisi ve ağaç işleri endüstri mühendislerinin 5531 depolanan, bulundurulan, satılan veya işlenen yerlere sayılı Kanunun 4 üncü ve 5 inci maddelerinde sayılan (Buraları konut sayılsa dahi) girmeye ve gerekli muayene, faaliyet konuları ile hak ve yetkilerinin açılımları denetleme ve işlemleri yapmağa yetkilidirler.” ifadeleri düzenlenmiştir.yer almıştır. Bilindiği üzere bu Tüzüğün yayımlandığı tarihte, Orman Genel Müdürlüğü Tarım Bakanlığına bağlı Orman Zaralılarıyla mücadele etmek, karantina idi. Karantina hizmetleri de, uzmanlık alanlarına uygun hizmetlerini yürütmek, ormancılık alanında lisans teknik unvanlı ilgili memurlar tarafından yapılmakta idi. düzeyinde eğitim almış orman mühendislerinin; orman

ürünlerine arız olan teknik zararlılarla mücadele ver b) Orman Mühendisliği, Orman Endüstri Mühendisliği karantina ise orman endüstri mühendislerinin hak ve ve Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği Serbest Yeminli yetkilerindedir. Nitekim 5531 sayılı Kanunun 5 inci Meslek Mensupları Tüzüğü: maddesinde, 4 üncü maddedeki faaliyet konularında “…

ormancılık karantina ve rehberlik hizmetlerini,… 5531 sayılı Kanunun 8 inci maddesine dayanarak yürütmeye yetkilidir.” hükmü ile yetki konusundaki 29/6/2009 tarihli ve 2009/15134 sayılı Bakanlar Kurulu tereddütleri gidermiştir. kararıyla çıkarılmış ve 24/7/2009 tarihli ve 27298 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Yönetmeliğin 54 üncü maddesinde orman zararlılarıyla

mücadele, 104 üncü maddesinde ormancılık karantina Bu Tüzüğün 6'ncı maddesinde serbest yeminli meslek hizmetlerinin yürütülmesi, 106'ncı maddesinde ihracat mensuplarının yapacakları işler ile hak ve yetkileri işlemlerinin yürütülmesi ve 107'nci maddesinde ithalat açıklanmıştır. Ormancılık karantina hizmetleri, 6'ncı işlemlerinin yürütülmesine yönelik yapılacak işlerin maddenin 1 inci fıkrası (v) bendinde “Ormancılık açılımları yapılmıştır. karantina hizmetleri: Ormancılık, orman endüstrisi ve ağaç işleri endüstrisi alanında yapılan ihracat ve ithalatın Ormancılık karantina hizmetlerinin yürütülmesine dair 15/5/1957 tarih ve 6968 sayılı Zirai Mücadele ve Zirai işlerin belirtildiği 104 üncü maddesinde, “Ormancılık, Karantina Kanunu hükümlerine göre fümigasyon ve orman endüstrisi ve ağaç işleri endüstrisi alanında karantina hizmetlerini yürütmektir.”, şeklinde, ihracat ve yapılan ithal orman bitkisi ve orman bitkisel ürünleri

Ç. İTHALAT Bitki ve bitkisel ürün ve diğer maddeler ileahşap ambalaj malzemeleri

Ziraat mühendisi

Ç. İTHALAT Bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler Ziraat mühendisi

Orman bitki ve bitkisel ürünleri ileahşap ambalaj malzemeleri

Ziraat Mühendisi, Orman Mühendisive Orman Endüstri Mühendisi

14


15

üzerinde karantina ve fümigasyon hizmetleri yürütülür. illerde ise, il müdürlüğü bitki koruma şube müdürlüğünde veya ilçe müdürlüklerinde ziraat mühendisi olarak görev

Bu hizmetler yürütülürken 15/5/1957 tarihli ve 6968 yapıyor olmak; ç)Ziraat fakültelerinin bitki koruma sayılı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanunu bölümünden mezun olan ziraat mühendisleri için; zirai hükümlerine uyulur.” düzenlemesiyle, orman bitkisi ve mücadele araştırma enstitüsü, bitki ve bitkisel ürünlerle bitkisel ürünlerin ithalindeki karantina hizmetlerinin ilgili araştırma yapan diğer enstitüler, müdürlük, bitki 6968 sayılı Kanun esaslarına göre meslek mensuplarınca koruma şube müdürlüğü veya ilçe müdürlüklerinde zirai yapılacağını düzenlemiştir. mücadele ve zirai karantina ile ilgili görevlerde toplam

olarak en az iki yıl görev yapmış olmak; d)Ziraat b) Zirai Karantina Yönetmeliği: fakültelerinin bitki koruma dersleri okutulan bölümlerinin

birinden mezun olan ziraat mühendisleri için; zirai Bu Yönetmelik, 6968 sayılı Zirai Mücadele ve Zirai araştırma enstitüsü, bitki ve bitkisel ürünlerle ilgili Karantina Kanununa dayanarak Tarım ve Köy İşleri araştırma yapan diğer enstitüler, müdürlük, bitki koruma Bakanlığınca çıkarılmıştır. Devlet adına tüm bitki ve şube müdürlüğü ve ilçe müdürlüklerinde zirai mücadele bitkisel ürünlere dair zirai karantina hizmetlerinin ve zirai karantina ile ilgili görevlerde toplam olarak en az koordinasyonu, 6968 sayılı Kanunun verdiği yetkiye göre üç yıl süre ile görev yapmış olmak” hükümlerine yer Tarım ve Köyişleri Bakanlığının görevleri arasındadır.verilmiştir.

Karantina hizmetleri, özellikler ithal kapılarında çok Görüldüğü üzere, davalı idarece belirtilenin aksine; ithal, büyük önem arz etmektedir. Karantina hizmetleri, ihraç ve transit geçişi yapılan serbest bölgelere inspektörler (denetmen) kanalıyla yapılmaktadır. Bu getirilen, bu bölgelerden çıkartılan; orman ürünleri ile Yönetmelik, zirai karantina hizmetlerinin yürütme usul ve ahşap ambalaj malzemelerinin zirai karantina amaçlı esaslarını düzenlemiştir. her türlü kontrollerle denetimlerini yaparak gerekli belgeleri düzenlemek üzere yetkilendirilmiş teknik Halen yürürlükte olan Zirai Karantina Yönetmeliği personel, yalnızca ziraat mühendisleri arasından 10/02/2009 tarihli ve 27137 sayılı Resmi Gazete'de seçilmektedir…. yayınlanmıştır. Bu Yönetmelikteki inspektör tanımı ile

orman bitki ve bitkisel ürünlerine dair karantina Bu durumda, davalı idarece, 6968 sayılı Yasa'nın hizmetlerinin de ziraat mühendislerince yapılmasını belirtilen hükümleri dikkate alınarak, dava konusu öngörmüştür. Odamız, mesleki haklarımızı ihlal eden Yönetmeliğin çıkarılması aşamasında, ithal, ihraç ve Yönetmeliğin 3 üncü maddesindeki bir takım tanımlarla transit geçişi yapılan, serbest bölgelere getirilen, bu birlikte inspektör tanımını, giriş ve ithal kapılarındaki bölgelerden çıkartılan; orman ürünleri ile ahşap ambalaj kontrol ve denetimleri yapmaya yetkili kurumların malzemelerinin zirai karantina amaçlı her türlü belirlendiği 16'ncı maddesi (2)'nci fıkrasının yürürlü-kontrollerle denetimlerinin yapılması hususunda ğünün durdurulup iptali için Tarım ve Köyişleri Bakanlığı düzenleme yapılırken Çevre ve Orman Bakanlığı ile aleyhine Danıştay 10. Dairesinde dava açmıştır. müştereken hareket edilmesi veya Çevre ve Orman Bakanlığı'ndan görüş alınması, SÖZ KONUSU DENETİM Danıştay 10. Dairesi, inspektörler ve kontrollerle ilgili iptal VE BELGE DÜZENLEME YETKİSİNİN, ziraat mühendisleri istemimizi haklı bulmuş ve bu maddelerdeki ilgili ile birlikte 5531 sayılı Yasanın 4/(a) maddesi uyarınca düzenlemelerin yürütmesini durdurmuştur. Danıştay 10. BU KONUDA UZMAN OLAN ORMAN MÜHENDİS-Dairesinin 23/11/2009 tarihli ve E:2009/4470 sayılı ara LERİNE de verilip Yönetmelikte bu yönde düzenleme kararında; “…Davalı idarece, inspektörlerin, yalnızca yapılması gerekirken, belirtilen hususlar yapılmaksızın, ziraat mühendisleri olmaları gerektiğine yönelik bir ORMAN MÜHENDİSLERİNİ DE İLGİLENDİREN KONU-düzenlemeye Zirai Karantina Yönetmeliğinde yer LARDA DENETİM VE BELGE DÜZENLEME YETKİSİNİ verilmediği, orman mühendislerinin herhangi bir hak YALNIZCA ZİRAAT MÜHENDİSLERİNE VEREN DAVA kaybının olmadığı belirtilmekte ise de; Zirai Karantina KONUSU YÖNETMELİK HÜKÜMLERİNDE HUKUKA VE Yönetmeliğinde, ithal, ihraç ve transit geçişi yapılan, KAMU YARARINA UYARLIK BULUNMAMAKTADIR.” serbest bölgelere getirilen, bu bölgelerden çıkartılan; denilerek Yönetmeliğin 3 üncü maddesinin 1 inci fıkrası bitki, bitkisel ürün ve orman ürünleri ile ahşap ambalaj (i) bendindeki inspektör tanımı ile 16'ncı maddesi 2'nci malzemelerinin zirai karantina amaçlı her türlü fıkrasının YÜRÜTMESİNİN DURDURULMASINA karar kontrollerle denetimlerini yaparak gerekli belgeleri verilmiştir.düzenlemek ve yurt içinde yetiştirilen bitkilerde bitki

sağlığı denetimlerini, resmi sürvey programlarını Davalı Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın, Danıştay İdari gerçekleştirmek üzere yetkilendirilmiş teknik personel Dava Daireleri Kuruluna bu kararın iptali için yaptığı itiraz, olarak tanımlanan inspektörün niteliklerine 22.1.2009 kurulun 1/7/2010 tarihli ve YD İtiraz No:2010/356 sayılı tarih ve 27118 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak “Bu itibarla, Yönetmeliğin 3. maddesinin 1. fıkrasının (i) yürürlüğe giren Zirai Karantina İnspektör Yönetmeliğinde bendinde ve 16. maddesinin 2. fıkrasında hukuka uyarlılık yer verilmiştir. Zirai Karantina İnspektör Yönetmeliği'nin, bulunmadığından, davalı idarenin, Daire kararının bu inspektör adaylarının niteliklerinin sayıldığı 5. madde-kısmına yönelik itirazının reddi gerekmektedir” kararı ile sinin birinci fıkrasında; “c)Zirai karantina müdürlüklerinin ret edilmiştir. olduğu illerde zirai karantina müdürlüğünde, olmadığı

Danıştay'ın bu kararlarından sonra, Zirai Karantina çıkarılan “Zirai Karantina İnspektör Yönetmeliği” ile Yönetmeliği'nin 3. maddesinin 1. fıkrasının (i) bendi ile yapılmaktadır. Bu Yönetmelik ile orman bitki ve bitkisel 16. maddesinin 2. fıkrasında yapılan değişiklik 26/3/2010 ürünleri dahil tüm bitkilerde kontrol yapacak tarihli ve 27533 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. inspektörlerin yalnızca ziraat mühendislerinden seçilmesi İlgili hükümlerin eski ve yeni halleri aşağıdadır. Buna düzenlenmiştir. Odamız, bu Yönetmeliğin mesleki göre; haklarımızı ihlal eden inspektörlerin belirlenmesine

yönelik ilgili maddelerinin yürürlüğünün durdurulup 1) 10/02/2009 tarihli ve 27137 tarihli Resmi Gazete'de iptali için Danıştay 2'nci Dairesinde dava açmıştır. yayınlanan Yönetmelikteki inspektör tanımı “i) İnspektör: İthal, ihraç ve transit geçişi yapılan, serbest bölgelere Danıştay 2. Dairesi, orman bitki ve bitkisel ürünleri için getirilen, bu bölgelerden çıkartılan; bitki, bitkisel ürün ve inspektörlerin orman mühendisleri yerine ziraat orman ürünleri ile ahşap ambalaj malzemelerinin zirai mühendislerinden olmasını belirleyen, Yönetmeliğin 5. karantina amaçlı her türlü kontrollerle denetimlerini maddesi 1 inci fıkrasının (c), (ç) ve (d) bentlerinin yaparak gerekli belgeleri düzenlemek ve yurt içinde yürürlüğünün durdurulmasına karar vermiştir. Danıştay yetiştirilen bitkilerde bitki sağlığı denetimlerini, resmi 2. Dairesinin yürütmenin durdurulmasına dair anılan sürvey programlarını gerçekleştirmek üzere yetkilen- 28/9/2009 tarihli ve E:2009/1321 sayılı ara kararında, dirilmiş teknik personeli,” iken; “Yukarıda yer verilen mevzuatın birlikte değerlendiril-

mesinden; ziraat mühendislerinin çalışma alanlarının 26/3/2010 tarihli ve 27533 tarihli Resmi Gazete'de esas itibariyle tarım arazileri ve tarım bitkileriyle ilgili

yayınlanan Yönetmelikteki inspektör tanımı “i) İnspektör: olduğu, dava konusu inspektör görev alanının ise tarım İthal, ihraç ve transit geçişi yapılan, serbest bölgelere bitkilerinin yanında orman bitkileri, orman ürünleri ve getirilen, bu bölgelerden çıkartılan; bitki, bitkisel ürün ve ahşap ambalaj materyalini de kapsadığı; bu konuların orman ürünleri ile ahşap ambalaj malzemelerinin zirai da yukarıda anılan 5531 sayılı Kanun'da sayıldığı üzere, karantina amaçlı her türlü kontrollerle denetimlerini orman mühendislerinin görev alanına girdiği göz yaparak gerekli belgeleri düzenlemek ve yurt içinde önünde bulundurulduğunda, inspektör adayı yetiştirilen bitkilerde bitki sağlığı denetimlerini, resmi olabilecekler arasında orman mühendislerine de yer sürvey programlarını gerçekleştirmek üzere yetkilen- verilmesi gerekirken sadece ziraat mühendislerine dava dirilmiş ziraat mühendisi, orman mühendisi ve orman konusu madde hükümlerinde yer verilmiş olmasında endüstri mühendisini,” olarak değiştirilmiştir. kamu yararı ve hizmet gereklerine uyarlık görül-

memiştir. 2) Giriş ve ithal kapılarındaki kontroller ilişkin 16'ncı maddenin 2'nci fıkrasındaki 10/02/2009 tarihli ve 27137 Açıklanan nedenlerle, Zirai Karantina İnspektör tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan Yönetmelikteki Yönetmeliğinin; “… 5 inci maddesinin 1. fıkrasının (c), (ç) düzenleme, “(2) İthal materyalinin laboratuvar testleri, ve (d) bentleri yönünden ise 2577 sayılı Kanun'un 27/2. özelliklerine göre Zirai Karantina Müdürlükleri, Zirai maddesinde öngörülen koşullar gerçekleşmiş Mücadele Araştırma Enstitüleri, Bakanlık İl Kontrol olduğundan yürütmenin durdurulması isteminin Laboratuvar Müdürlükleri veya Bakanlıkça görevlen- kabulüne, 28.9.2009 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.” dirilmiş diğer araştırma enstitülerince yapılır.” şeklinde denilmektedir. iken;

Böylece, Zirai Karantina İnspektör Yönetmeliği'nin 26/3/2010 tarihli ve 27533 tarihli Resmi Gazete'de inspektörlerin niteliklerini belirleyen ve inspektörlerin yayınlanan Yönetmelikteki düzenleme ile “(2) İthal tamamının ziraat mühendislerinden olmasını öngören ve materyalinin laboratuar testleri, özelliklerine göre Zirai mesleki haklarımızı ihlal eden Yönetmeliğin 5. maddesi 1 Karantina Müdürlükleri, Zirai Mücadele Araştırma inci fıkrası (c), (ç) ve (d) bentlerinin yürürlükleri Enstitüleri, Bakanlık İl Kontrol Laboratuar Müdürlükleri durdurulmuştur. veya Bakanlıkça görevlendirilmiş diğer araştırma enstitülerince yapılır. Bu kurumlarda konusunda uzman Davalı idare Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, bu kararın iptali ziraat mühendisi, orman mühendisi veya orman için Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna itiraz etmiştir. endüstri mühendislerinden en az biri istihdam ettirilir.” Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 1/7/2010 tarihli Olarak değiştirilmiştir. ve YD İtiraz No:2010/429 sayılı kararıyla itiraz ret

edilmiştir. Anılan kararda, “7472 sayılı Ziraat Yüksek Odamızın yaptığı hukuk mücadelesi sonucunda olumlu Mühendisliği Hakkında Kanun, 6968 sayılı Zirai Mücadele yeni düzenlemeler yapılmıştır. Ancak bu düzenlemeler ve Zirai Karantina Kanunu ve Zirai Karantina Tüzüğü de yeterli bulunmamış, daha ileri, idari ve hukuki uyarınca, 5531 sayılı Orman Mühendisliği, Orman işlemlerin yapılması için girişimlerimiz sürdürülmektedir. Endüstri Mühendisliği ve Ağaç İşleri Endüstri

Mühendisliği Hakkında Kanun'da ORMAN MÜHEN-c) Zirai Karantina İnspektör Yönetmeliği: DİSLERİNE VERİLEN HAK YETKİ VE SORUMLULUKLAR

DIŞINDA zirai mücadele hususunda ziraat mühendis-Zirai karantina hizmetlerini yürütecek olan inspektörlerin lerinin yetkili oldukları açık olup, dava konusu belirlenmesi, 22/01/2009 tarihli ve 27118 sayılı Resmi, Yönetmelikte ziraat mühendislerinin yanında 5531 sayılı Gazete'de yayımlanan Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca

16


17

yasa'da verilen görevlerle ilgili olarak orman denetlemeyi yapacak olan denetim üyeleri Bakanlık mühendislerine yer verilmemesinde hukuka uyarlılık Merkez ve il müdürlükleri ile zirai karantina bulunmaktadır. ….davalı idarece öne sürülen hususular müdürlüklerinde görevli ziraat mühendislerinden bu kararın kaldırılmasını gerektirecek nitelikte görül- oluşur. Başvurularla ilgili her denetleme iki ziraat mediğinden, davalı idarenin İTİRAZININ REDDİNE mühendisi tarafından yapılır.” ibaresinin, 24. 1/7/2010 gününde oy birliği ile karar verildi.” maddesinin 1. fıkrasındaki: “Genel Müdürlük, Bakanlık il denilmektedir. müdürlükleri veya Zirai Karantina Müdürlüklerinde

görevli iki ziraat mühendisi tarafından” ibaresinin ve 22. Orman bitki ve bitkisel ürünlerde yetkili inspektörlerin, maddesinin 1. fıkrasının İPTALİNE …17/11/2009 orman mühendisi ve orman endüstri mühendisi unvanlı tarihinde oybirliğiyle karar verildi.” denilmektedir. teknik personel olmasının zorunluluğu, Danıştay 2. Böylece orman endüstri mühendislerinin mesleki Dairesinden sonra Danıştay İdari Dava Daireleri haklarını ihlal eden yönetmelik düzenlemesi Danıştay Kurulunca da kabul edilmiştir. O nedenle, Tarım ve kararıyla iptal edilmiştir. Köyişleri Bakanlığı zaman geçirmeden, önemli maddelerinin yürütmesi durdurulan Zirai Karantina Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca, Danıştay'ın bu iptal İnspektör Yönetmeliğini yüksek mahkeme kararlarına kararından sonra yeni bir yönetmelik hazırlanmış ve uygun hale getirmesi gerekmektedir. 12/5/2010 tarihli ve 27579 sayılı Resmi Gazete'de

yayımlanmıştır. Bu Yönetmelikte, meslektaşlarımızın d) Bitki Sağlığı Önlemlerine Yönelik Ahşap Ambalaj mesleki haklarının kısmen de olsa iade edildiği Malzemelerinin İşaretlenmesine Dair Yönetmelik: görülmekte ise de, Odamızı tam olarak tatmin

etmemiştir. O nedenle idari ve hukuki alanda yeni Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca 6968 sayılı Kanuna girişimlerimiz sürdürülmektedir. dayanarak çıkarılmış, 21/6/2006 tarihli ve 26205 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu Odamızın Danıştay'da açtığı iptal davaları sonucunda, Yönetmeliğin mesleki haklarımızı ihlal eden 4. maddenin Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca yapılan yeni 12/5/2010 (f) bendinde yer alan “denetim elemanı” tanımının, 21. tarihli yönetmelik düzenlemesi ile eski 21/6/2006 tarihli maddesinin 1. fıkrasındaki; “Yerinde incelemeyi veya yönetmelikteki düzenlemeler meslektaşlarımızın dikkat-denetlemeyi yapacak olan denetim üyeleri Bakanlık lerine sunulmuştur. Merkez ve il müdürlükleri ile zirai karantina müdürlüklerinde görevli ziraat mühendislerinden 1) 21/6/2006 tarihli Yönetmelikteki düzenlemeler oluşur. Başvurularla ilgili her denetleme iki ziraat şöyledir. mühendisi tarafından yapılır.” ibaresinin, 22.

a) 4. madde 1. fıkra (f) bendindeki denetim elemanı; “f) maddesinin 1. fıkrasının ve 24. maddesinin 1. Denetim elemanı: Ahşap ambalaj malzemesini kontrol fıkrasındaki: “Genel Müdürlük, Bakanlık il müdürlükleri eden inspektör veya Bakanlıkça kontrol etmeye veya Zirai Karantina Müdürlüklerinde görevli iki ziraat yetkilendirilmiş Ziraat Mühendisleri,”mühendisi tarafından” ibaresinin iptali için Danıştay 10.

Dairesinde 26/7/2006 tarihinde iptal davası açılmıştır.b) İnceleme ve denetime ait 21 inci maddenin 1 inci fıkrasındaki dava konusu ifade;Odamızın Bakanlığınız Tarım ve Köyişleri Bakanlığı

aleyhine Danıştay 10. Dairesinde açtığı dava istemimize “(1) Yerinde incelemeyi ve denetlemeyi yapacak olan uygun olarak sonuçlanmıştır. Danıştay 10. Dairesinin denetim üyeleri Bakanlık Merkez ve il müdürlükleri ile 17/11/2009 tarihli ve E:2006/4831 ve K:2009/9567 sayılı zirai karantina müdürlüklerinde görevli ziraat mühendis-iptal kararında; “… dava konusu yönetmelik kapsamında, lerinden oluşur. Başvurularla ilgili her denetleme iki Ziraat hastalık ve zararlılarla mücadele için kullanılacak olan Mühendisi tarafından yapılır.”öngörülen ısı ile kurutma, fümigasyon ve fırında kurutma

yöntemlerini kullanacak olan işletmeleri denetleme c) Yetkili komisyonun belirlenmesine ait 2 inci maddesi;yetkisinin, ziraat mühendisleri ile birlikte 5531 sayılı Yasanın 4/(b) maddesi uyarınca bu konuda uzman olan “MADDE 22 – (1) Yetkili komisyon: Koruma ve Kontrol orman endüstri mühendislerine de verilmesi ve Genel Müdürünün belirleyeceği dört üye ile Türkiye Yönetmelikte bu yönde düzenleme yapılması gerekirken, Odalar ve Borsalar Birliğini temsilen bir üyenin katılımı ile denetim yetkisini sadece ziraat mühendislerine veren beş üyeden oluşur. Ayrıca, aynı usulle beş yedek üye de Yönetmelik hükümleri ile yetkili komisyonda davacı tespit edilir. Komisyon Başkanını Genel Müdür belirler. Odaya temsil yetkisi verilmemesine ilişkin yönetmeliğin Komisyondaki üyelerin görev süreleri üç yıldır. Emeklilik, 22. maddesinde hukuka ve kamu yararına uyarlık ölüm ve ayrılma nedeniyle boşalacak üyeliklere görev bulunmamaktadır…. Açıklanan nedenlerle, 21/6/2006 süresini tamamlamak üzere aynı usulle yeni üye atanır. tarih ve 26206 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Bitki Komisyon Genel Müdürün veya Başkanın talebi halinde Sağlığı Önlemlerine Yönelik Ahşap Malzemelerinin üye tam sayısı ile toplanır ve salt çoğunlukla karar alır. İşaretlenmesi Hakkında Yönetmeliğin 4. maddenin (f) Asil üyelerin bulunmayacağı toplantılara yedek üyeler bendinde yer alan “denetim elemanı” tanımının, 21. katılır. Komisyonun sekretarya hizmetleri Genel maddesinin 1. fıkrasındaki; “Yerinde incelemeyi veya Müdürlükçe yürütülür.”

d) Denetleme konusuna yönelik 24 üncü madde 1 inci edilen yönetmelikteki denetimlerin iki ziraat mühendisi fıkrasındaki dava konusu ifade; tarafından yapılacağı belirtilmişken, yeni yönetmelikte

bu konulara hiç değinilmediği gibi, denetimlerin yalnızca “MADDE 24 – (1) Genel Müdürlük, Bakanlık il bir denetim elemanı tarafından yapılabileceğine dair müdürlükleri veya Zirai Karantina Müdürlüklerinde hükümler getirildiği görülmüştür. O nedenle, Odamız bu görevli iki ziraat mühendisi tarafından,” konuları tekrar dava konusu yapmıştır.

2) 12/5/2010 tarihli Yönetmelikteki düzenlemeler III- SONUÇşöyledir.

Orman Mühendisleri Odası, mesleki haklarımızı ihlal a) 4. madde 1. fıkra (f) bendindeki denetim elemanı; “f) eden düzenlemelerin düzeltilmesi ve gerekirse iptaline Denetim görevlisi: Ahşap ambalaj malzemesini kontrol yönelik çok dikkatli bir mevzuat izlemesi yapmaktadır. Bu eden Genel Müdürlük, il müdürlüğü veya müdürlükte bağlamda, biyolojik ve teknik özellikleri tarım bitki-görevli ziraat mühendisi ile orman endüstri mühen-lerinden çok farklı özellikler taşıyan, orman bitki ve disini,”bitkisel ürünlerine yönelik karantina hizmetlerinin, lisans düzeyinde eğitim almış orman mühendislerinin, ahşap Ayrıca 4 üncü maddeye inspektör tanımı eklenmiştir. “k) ürünlerindeki bu hizmetlerin de orman endüstri İnspektör: İthal, ihraç ve transit geçişi yapılan, serbest mühendislerinin hak ve yetkilerinde olduğu hususlarının bölgelere getirilen, bu bölgelerden çıkartılan; bitki, 5531 sayılı Kanunda yer alması sağlanmıştır. Daha sonra, bitkisel ürün ve orman ürünleri ile ahşap ambalaj orman bitki ve ürünlerine ait karantina işlemlerinin, bu malzemelerinin zirai karantina amaçlı her türlü konuların yürütülmesinde Devlet adına yetkili olan Tarım kontrollerle denetimini yaparak gerekli belgeleri ve Köyişleri Bakanlığı'nın çıkardığı ikincil mevzuatta yer düzenlemek ve yurt içinde yetiştirilen bitkilerde bitki almasını sağlamak için kapsamlı ve zorlu hukuki sağlığı denetimlerini, resmi sürvey programlarını mücadeleler sonucunda önemli kazanımlar elde edil-gerçekleştirmek üzere yetkilendirilmiş ziraat mühendisi, miştir. orman mühendisi veya orman endüstri mühendisini,”

Orman İdaresi ile serbest çalışan meslek mensuplarının, b) İzin belgesine esas denetime dair düzenleme bu kazanımların uygulamaya aktartılmasında yeterli 21/6/2006 tarihli yönetmelikte 21 ve 24 üncü duyarlılığı göstermeleri gerekmektedir. Bu makalede, maddelerde yapılmışken, yeni 12/5/2010 tarihli ormancılık karantina konusunda hukuk zeminlerinde yönetmelikte 18 inci maddede düzenlenmiştir. “MADDE yapılan mücadeleler yazılmıştır. Ancak yapılan mücade-18 – (1) İzin belgesine esas denetim, denetim görevlileri lenin kalıcı olması, kamuda ve serbest piyasada çalışan tarafından yapılır. İzin belgesine esas denetim, aşağıdaki meslek mensuplarının mesleki görev, hak ve yetkileri hususlar göz önünde bulundurularak yapılır ve dahilinde olan bu konulara sahip çıkmakları ile mümkün hazırlanan değerlendirme raporu yetkili komisyona olacaktır. iletilir.”

Tüm meslektaşlarımıza önerim şudur; 5531 sayılı Kanun c) Denetimleri yapacak yetkili komisyon 19 uncu ve uygulama yönetmelikleri ile mesleki tatbikattaki dar maddede düzenlenmiştir. “MADDE 19– (1) Yetkili boğazların aşılmasında, hukuki mücadelelerin verilme-komisyon, Genel Müdürlükçe belirlenecek üç üye, sinde çok emeği geçek bir meslektaşınız olarak, mesleki TMMOB Orman Mühendisleri Odasının tespit edeceği kazanımların mutlaka uygulama ile korunacağının bir üye ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin tespit bilincinde olmalarını ve bu bilinçle geleceklerine edeceği bir üyenin katılımı ile; iki yıl görev yapmak üzere bakmalarını önemle tavsiye ediyorum.beş üyeden oluşur. Genel Müdürlükçe belirlenecek üç

üyeden; biri ilgili daire başkanı olup, daire başkanı aynı zamanda yetkili komisyon başkanıdır. İlgili daire başkanlığından iki ziraat mühendisi de komisyon üyesi olarak seçilir. Daire başkanının olmadığı hâllerde, daire başkanı vekili, aynı zamanda yetkili komisyona başkanlık eder. Komisyon çalışmalarının aksamaması için asil üyelerin bulunmadığı hâllerde komisyon toplantısına katılmak üzere yedek üye seçilir.

(2) Yetkili komisyon, zorunlu hâller haricinde ayda bir defa toplanır ve salt çoğunlukla karar alır. Asil üyelerin bulunamayacağı toplantılara yedek üyeler katılır. Komisyonun sekretarya hizmetleri Genel Müdürlükçe yürütülür.”

Her iki yönetmelik incelendiğinde, mesleki haklarımız açısından olumlu gelişmeler görülmekle birlikte; iptal

1918


Uzman Sahası

Orman İşletme Şeflikleriİsimlerinin İncelenmesiDr. Nejat ÇELİK*

* Orman Toprak ve Ekoloji Araştırmaları Enstitüsü Müdürlüğü

Ormancılık, açık arazide, yeryüzü, iklim, anakaya-toprak araştırılması pratik bir yoldur. Orman yetişme ortamı,

ve çeşitli canlılardan oluşan yetişme ortamı faktörlerinin coğrafi konumu belli bir yerde orman bitkilerinin

(ekolojik faktörlerin) etkisi altında yürütülen yaşamasını sağlayan ve onları devamlı etkisinde

gençleştirme, bakım, ağaçlandırma gibi yetişme bulunduran çevre koşullarının oluşturduğu, bu koşullar

faaliyetleri ile ormanın verimi, planlanması, denetimi ve arasında karşılıklı bir dengenin ve dinamik ilişkilerin

korunması, ulaşımı, hasadı gibi faaliyetleri kapsayan bulunduğu ekolojik bir birimdir [4] Yetişme ortamı

biyolojik nitelikli bir işletmedir [1,2]. Ormancılığımız için sınıflandırmaları bütün canlılar için yapılabilir. Yetişme

bugün en önemli amaç, ormanlarımızda verimin ortamı, bir ekosistemin içinde yer aldığı sınırları belirli ve

arttırılmasıdır. Belli bir işletme amacına yönelik olarak üç boyutlu bir hacimdir. Yetişme ortamı sınıflandırması

verimli biçimde çalışan bir orman işletmeciliğinin aynı zamanda ekosistem birimlerinin sınıflandırılmasıdır

uygulana bilmesi için, o orman işletmesinin yetişme [5]. Türkiye'de KANTARCI [6,7] tarafından ülkemizin

ortamı faktörlerinin incelenmesi, tanınması ve bölgesel ve yöresel sınıflandırması yapılmış ve Türkiye'de

sınıflandırılıp, haritalanması zorunludur. Ormanların yedi coğrafya bölgesindeki bölümler, yetişme ortamı

verim ve kalitesini yükseltebilmek, ancak yetişme bölgeleri gruplarına ve bunlar da yetişme ortamı

ortamını oluşturan faktörlerden (Mevki, İklim ve Toprak) bölgelerine ayrılmıştır.

mümkün olduğunca fazla ölçüde yararlanmakla Yetişme Ortamı Bilgisi, Ekolojinin uygulamalı dalıdır. Bu

gerçekleşebilir. Temeli modern bilimsel esaslara dayanan bilim dalı, yetişme ortamı faktörlerinin yeryüzü şekli,

bir ormancılık için, ülke arazisinin yetişme ortamı iklim, anakaya-toprak ve canlı toplumlarının (genellikle

sınıflandırılmasının yapılması zorunludur.bitki toplumları) incelenerek birbirinden farklı

AKSOY [3] H.MAYER (1978)'den yaptığı çeviride şöyle karakterdeki yetişme ortamı birimlerinin ayırt edilmesini

demektedir: “…Orman ekosistemleri sosyolojik-ekolojik ve yetişme ortamı haritalarının yapımını amaç edinmiştir.

bakımdan olabildiği kadar kapsamlı bir biçimde Yetişme ortamı sınıflandırmaları bir coğrafya bölgesinin

sınıflandırılabilir ve yorumlanabilirse örneğin orman içinde, yetişme ortamı bölgelerinin, yörelerinin, yükselti-

mıntıkalarının ve yetişme yörelerinin ayrılması, ağaç türü iklim kuşaklarının ve yerel birimlerinin ayırt edilmesini ve

seçimi, ağaç türlerinin yetişme ortamı isteklerinin bunların özelliklerinin belirlenmesini üstlenmiştir.

belirlenmesi, gençleşme ekolojisinin karakterize Yetişme ortamı özelliklerinin sınıflandırılmasın da önce

edilmesi, işletme türünün seçimi, hasılat tablolarının bir sebep-sonuç ilişkileri incelemesi yapmak gerekir.

hazırlanması, orman takdirindeki delillerin güvence Yetişme ortamı karakteri, orman toplumlarının tür

altına alınması v.b. kapsamlı bir pratik silvikültürel bileşimine ve ağaçların büyüme ilişkilerine ait bilgilerle

uygulama mümkün olur”. kontrol edilir. Yerel orman yetişme ortam birimlerinin

ayırt edilmesi orman yetişme ortamı karakterinin Ekosistemin incelenmesinde, önce yetişme ortamının

belirlenmesi ile yapılır [4].araştırılıp, değerlendirilip, sınıflandırılması, sonra da

orada yaşayan canlıların ortam ile ilişkilerinin Yetişme ortamı; (1) Yeryüzü şekli, (2) İklim, (3) Toprak, (4)

Orman Yüksek Mühendisi

F A A L İ Y E T L E R İ M İ Z

(1)- [İklim/Su Faktörü]: Dere, Çay, Pınar, Göl ve Su Canlılar olmak üzere dört yetişme ortamı faktörü ile toplamı: 231'dir (% 25,7). karakterize edilir. Bu dört faktörün etkisi ile karakterize

edilen yetişme ortamında; (1) Su, (2) Hava, (3) Toprak ve (2)- [Yeryüzü Şekli]: Dağ, Tepe ve Taş-kaya toplamı: (4) Enerji olmak üzere yaşamak için gerekli dört faktör 228'dir (% 25,3). vardır. Orman ekosistemi, coğrafi konumu belli bir yerde,

(3)- [Toprak]: Alan, Köy, Ova, Köprü, Yayla, Han, Hisar, bir yaşama birliği oluşturan orman canlıları ile, bir Düz, Kale, Ada, Kır, Saray, Kışla, Bük'ten oluşan grup: yetişme ortamı oluşturan, çevre koşulları arasında 226'dır (% 25,1). karşılıklı ve dinamik ilişkilerin bulunduğu ekolojik bir

birimdir. [4,6,8]. (4)- [Canlılar]: Yapraklı ağaç, İbreli ağaç, Hayvan ve

Çiçek'ten oluşan grup (canlı): 136'dır (% 15,1). Özel isim Bütüne bakmak önemlidir. Toplumun temeli aile ise, ise; 79'dur (% 8,8). Genel toplam: % 23.9'dur.ormancılığın temeli de işletme şefliği ve meşçeredir.

Orman Genel Müdürlüğünde; 23.03.2007 tarihi İşletme Şeflikleri içinde isimleri en çok geçenler içinde itibarıyla; 27 Orman Bölge Müdürlüğü, 217 Orman Göktepe ismi 7 kere tekrarlanmıştır. Geçmişte, Türkler İşletme Müdürlüğü, 1310 Orman İşletme Şefliği vardır. dağların Tanrı makamı olduğuna inanırlardı. Yüksek dağ OGM'de 3060 Orman Mühendisi, 112 Orman Endüstri tepelerinin göklere yakın bulunması ve uzaklardan mavi Mühendisi, 10 Orman Teknikeri istihdam edilmektedir. renkte görünmesi nedeniyle Göktepe ismi çok verilmiş OGM'de; 14.11.2007 tarihi itibarıyla; 5958 Orman olabilir [10]. Göktepe'yi sırasıyla 6 kere ile; Aksu ve Muhafaza Memuru ile 170 adet Orman İşletmeciliği Gölcük, 5 kere ile; Karadere, Karadağ, Kale, Kızıldağ, mezunu, 121 adet Fidan ve Fidecilik mezunu, 105 adet Söğüt, 4 kere ile; Gölköy, Karatepe, Ovacık, Sarıçam, Elektrik ve Elektronik mezunu, 20 adet Av ve Yaban Taşköprü, Yayla, 3 kere ile (20 tane); Ardıç, Akkaya, Hayatı mezunu ve 47 adet diğer Ön Lisans mezunları Akdağ, Aktaş, Akçay, Aladağ, Dereköy, Değirmendere, olmak üzere toplam 463 Ön Lisanslı teknik eleman Ilıca, Gökdere, Göktaş, Karaçam, (M) KemalPaşa, istihdam edilmektedir. Orman Genel Müdürlüğü 2008 Kuyucak, Karasu, Pazarköy, Sarıçiçek, Umurbey, Ulupınar, yılı itibarıyla 33.005 personel çalıştıran bir kuruluştur. Uzundere ve en son da 2 kere ile (56 tane); Alaçam,

Akçaova, Akgöl, Armutlu, Belkaraağaç, Başalan, Ülkemizde bulunan Orman İşletme Şeflikleri listesi Büyükdere, Çiçekli, Çamlık, Cehennemdere, Çamlıca, [9]'ndeki 1719 (1622) adet isimden 27 ana grup altında Çataldağ, Çaldere, Düzdağ, Elmalı, Eğriova, İnegöl, seçilen 899 adeti (% 52,4'ü) büyükten küçüğe doğru; Göldağ, Gürsu, Gölbaşı, Gökçesu, Gökova, Güzeldere (A-[Dağ:115 > Dere:83 >Özel isim:79 >Yapraklı ağaç:72 > B), Ilgazdağı MP, Kavak, Kayadibi, Keltepe, Kurudere, Tepe:67>Taş:46>Çay:45>Pınar:38>Alan:38> İbreli Karpuzlu, Kazdağı (M.P), Kuruçay, Kemer, Katrandağı, ağaç:36>Köy:34>Göl:32>Su:32>Ova:26>Hayvan:23>HanKızılkaya, Meydandağı, Ortaköy, Orhangazi, Pınarbaşı, :20> Köprü:20> Yayla:19> Hisar:14> Düz:12> Reşadiye, Saraycık, Sarıgöl, Şotikçayı, Taşlıtepe, Tekirdağ, Kale:10>Ada:8> Kır:8> Saray:7> Kışla:6> Çiçek:5> Bük:4] Taşağıl, Ulubey, Uludere, Uluçay, Yenişehir, Yeşilova, gruplandırmaya tabii tutulmuştur (Şekil:1 ve Ek Tablolar). Yaylacık, Büyük Yayla, Yeşildağ, Yaprak tepe, Yapraklı,

Zeytinli (k)'dir. Toplam: 240 adet işletme şefliği ismi tekrar

edilmiştir. [Benzer isimlerin benzer yetişme ortamı

karakterlerini temsil edip etmediği ileriki yıllarda

araştırma yapılacak konulardan olabilir].

Sonuç: Orman İşletme Şeflikleri isimlerinden yola çıkarak

yapılan bu sınıflandırma çalışmasında, Yeryüzü şekli,

İklim, Toprak ve Canlılar olmak üzere bu dört faktörün

etkisi ile karakterize edilen yetişme ortamlarına ait,

orman işletme şeflikleri isimleri seçilmeye çalışıldığı

görülmektedir. İsimler seçilirken de, o yetişme ortamında

en baskın faktör ne ise, onun etkili olduğu Bunlar da kendi içlerinde ana gruplandırmaya tabii

düşünülmektedir.tutulacak olursa;

Şekil 1: Şeflik İsimlerinin Dağılımı

2120

U Z M A N S A H A S IU Z M A N S A H A S I - O R M A N M Ü H E N D İ S L İ Ğ İ Y ı l : 4 7 S A Y I : 7 - 8 - 9 T e m m u z - A ğ u s t o s - E y l ü l 2 0 1 0

DERE

2.ŞİMŞİRDERE Yenice-Zonguldak ÇINARLIDERE Keşan-Çanakkale KARADERE Diyarbakır-ElazığA.GÖKDERE Eğirdir-Isparta ÇİTDERE Yenice-Zonguldak KARADERE Hendek-AdapazarıA-GÜZELDERE Bitlis-Elazığ DEĞİRMENDERE Demirköy-İstanbul KARADERE Karadere-KastamonuAKDERE-YEŞİLOVACIK Silifke-Mersin DEĞİRMENDERE Silifke-Mersin KARADERE Yığılca-BoluAKSU TATLIDERE Düzce-Bolu DEĞİRMENDERE Elazığ KARANLIKDERE Gümüşhane-TrabzonAKSUDERE Samatlar-Kastamonu DEREÇARŞAMBA Domaniç-Kütahya KAVAKLIDERE Kavaklıdere-MuğlaALİBOĞAZDERE Tunceli-Elazığ DEREDİBİ Akçakoca-Bolu KAYADERE Milas-MuğlaANILMIŞDERE Siirt-Elazığ DERELİ Dereli-Giresun KEŞANDERE Bitlis-ElazığAYBASTI-UZUNDERE Ünye-Giresun DEYİRMENDERE Kırklareli-İstanbul KİLİSEDERE Bingöl-ElazığAYVADERE Devrek-Zonguldak EKİNDERE Espiye-Giresun KOZDERE Dirgine-ZonguldakBAĞDERE Diyarbakır-Elazığ ELMALIDERE Aladağ-Bolu KOZLUDERE Bingöl-ElazığBAZIDERE Hakkari-Elazığ ENDİDERE Diyarbakır-Elazığ KURUDERE Karasu-AdapazarıBENDERE Ereğli-Zonguldak GÖKDERE Tokat-Amasya KURUDERE Demirköy-İstanbulB-GÜZELDERE Bitlis-Elazığ GÜMELEDERE Çatacık-Eskişehir MELENDERE Yığılca-BoluBULANIKDERE Demirköy-İstanbul GÜMÜŞDERE Geyve-Adapazarı MEYDANDERE Siirt-ElazığBULDANDERE Devrek-Zonguldak GÜNEŞDERE Siirt-Elazığ MURATDERE Bilecik-BursaBÜYÜKDERE Bingöl-Elazığ HANDERE Adıyaman-K.Maraş SAMANDERE Düzce-BoluBÜYÜKDERE Giresun HAŞTAKDERE Bitlis-Elazığ SULUDERE Ereğli-ZonguldakCEHENNEM DERE Silifke-Mersin HAVANDERE Siirt-Elazığ ULUDERE Hakkari-ElazığCEHENNEMDERE Diyarbakır-Elazığ HIZARDERE Ilgaz-Ankara ULUDERE-HENDEK AdapazarıÇAĞLAYAN DERE Şavşat-Artvin İKİZDERE Rize-Trabzon UZUNDERE ErzurumÇALDERE Dalaman-Muğla İNCEDERE Yenice-Zonguldak UZUNDERE Hakkari-ElazığÇALDERE Dirgine-Zonguldak İNDERE Karabük-Zonguldak Y.GÖKDERE Eğirdir-IspartaÇAMLIDERE Çamlıdere-Ankara KALECİKDERE Elazığ YAĞLIDERE Espiye-GiresunÇANDERE Dursunbey-Balıkesir KAPIDERE Elazığ YASTIKDERE Tunceli-ElazığÇATAKDERE Niksar-Amasya KARACEHENNEM DERE Bingöl-Elazığ YENİDERE Tavas-DenizliÇATALDERE Ünye-Giresun KARAÇAYDERE Bartın-Zonguldak ZEYNEPDERE Diyarbakır-ElazığÇATDERE Tunceli-Elazığ KARADERE Dirgine-Zonguldak

ÖZEL İSİMABDİPAŞA Ulus-Zonguldak K.TEK.ÜNV. Maçka-Trabzon REŞADİYE Bitlis-ElazığAKILBABA Tirebolu-Giresun KARACABEY M. Kemal Paşa-Bursa SAİMBEYLİ Saimbeyli-AdanaASLANPAŞA Kütahya KARAİSALI Karaisalı-Adana SARIMUSTAN BoluATİLLA A ve B. Serisi Artvin KARAMÜRSEL Gölcük-Adapazarı SELÇUK YAŞAR Ö. OR. İzmirAYŞEKADIN Bitlis-Elazığ KAZIM KARABEKİR Karaman-Konya SELİMİYE Milas-MuğlaB.ŞEH.FL.ATA.OR.ŞEF. Bahçeköy-İstanbul KEMALPAŞA Arhavi-Artvin SEYİTGAZİ EskişehirBAŞBUĞ Diyarbakır-Elazığ KEMALPAŞA İzmir SİNANPAŞA Afyon-EskişehirBEKTAŞAĞA Sinop KOCAALİ Karasu-Adapazarı SULTANBABA Tunceli-ElazığÇKROVA-S.DEMİREL Adana KONURALP Düzce-Bolu SULTANBEYLİ Kanlıca-İstanbul D.A.Dr.Ali TOPZOĞ.Ar.Or Sarıkamış-Erzurum KOYUNBABA Çorum-Amasya SULTANİYE Köyceğiz-MuğlaDERVİŞLER Bigadiç-Balıkesir KÖROĞLU Gerede-Bolu SÜLEYMANİYE Hendek- AdapazarıDURABEYLER Dursunbey-Balıkesir L.B. YILDIRIM Arş.Orm. Korkuteli-Antalya SÜVARİHALİL Hakkari-ElazığDURSUNBEY Dursunbey-Balıkesir LALAPAŞA Edirne-Çanakkale Ş.YÜKSEL ARŞ.ORM. Aladağ-BoluEĞİTİM VE ARAŞT.ORM İstanbul M. KEMAL PAŞA M.Kemal Paşa-Bursa ŞEYHÖMER Siirt-ElazığGAZİ OSMAN PAŞA İstanbul M.TÜRKMEN ÖZ OR Bergama-İzmir ŞEYHŞABAN Bozkurt-KastamonuGAZİEMİR İzmir MAHMUDİYE Yalova-Bursa TUFANBEYLİ Saimbeyli-AdanaGAZİPAŞA Gazipaşa-Antalya MERYEMANA Maçka-Trabzon TURANEMEKSİZ ElazığHACIMAHMUT Göynük-Bolu MESUDİYE Mesudiye-Giresun TÜRKELİ Türkeli-SinopHACIVELİ Kargı-Amasya MUNZURBABA Tunceli-Elazığ TÜRKMENBABA EskişehirHAMİDİYE Adana O.D.T.Ü. TÜZEL KİŞ. Ankara ULUBEY Ordu-GiresunHAMiKBABA Tunceli-Elazığ OĞUZ Gündoğmuş-Antalya ULUBEY Uşak-DenizliHASANBEYLİ Adana ORHANELİ Orhaneli-Bursa UMURBEY BursaHAYRİYE İnegöl-Bursa ORHANGAZİ Bursa UMURBEY ÇanakkaleİHSANGAZİ İhsangazi-Kastamonu ORHANGAZİ Yalova-Bursa UMURBEY Yalova-BursaİMAMOĞLU Adana OSMANELİ Bilecik-Bursa YENİÇAĞA Gerede-BoluİNÖNÜ Eskişehir REŞADİYE Niksar-Amasya YUSUFELi Yusufeli-ArtvinİSMETPAŞA Çerkeş-Ankara

GÖL - BARAJ - BENT AKGÖL Şavşat-Artvin GÖLCÜK Dirgine-Zonguldak KAVADA GÖLÜ M.P Eğridir-IspartaAKGÖL Ayancık-Sinop GÖLCÜK Gölcük-Adapazarı KEMERBARAJI Nazilli-MuğlaBARAJ Almus-Amasya GÖLCÜK Araç-Kastamonu KÖMÜRGÖLÜ Ayancık-SinopBENTLER Bahçeköy-İstanbul GÖLCÜK Bayındır-İzmir PÜTÜRGE KEBAN ElazığBÜYÜKGÖL Çorum-Amasya GÖLLÜCE Akkuş-Giresun SARIGÖL Devrek-ZonguldakGEYİKGÖLÜ Mengen-Bolu GÖLMARMARA Akhisar-İzmir SARIGÖL Manisa-İzmirGÖLARDI Samsun-Amasya GÖLPAZARI Bilecik-Bursa SÜNNETGÖLÜ Göynük-BoluGÖLBAŞI Bingöl-Elazığ GÖLYAKA Gölyaka-Bolu TEKKEGÖLÜ Diyarbakır-ElazığGÖLBAŞI Adıyaman-K.Maraş HAZARGÖLÜ Elazığ YEDİGÖLLER M.P. Dirgine-ZonguldakGÖLCÜK Alaçam-Balıkesir İNEGÖL Çorum-Amasya YEŞİLGÖL Tosya-KastamonuGÖLCÜK Mudurnu-Bolu İNEGÖL İnegöl-Bursa

AKARSU Diyarbakır-Elazığ GÖKÇESU Mengen-Bolu KIZILCASU Cide-KastamonuAKÇASU Devrek-Zonguldak GÜNEYSU Rize-Trabzon KIZILSU Diyarbakır-ElazığAKSU Hendek-Adapazarı GÜRSU Kaş-Antalya KOKAKSU ZonguldakAKSU Düzce-Bolu GÜRSU-KESTEL Bursa PERİNSUYU ElazığAKSU Dirgine-Zonguldak İKİSU Dereli-Giresun SOĞUKSU M PARKI Kızılcahamam-AnkaraAKSU Boyabat-Sinop KARABAŞSUYU Bingöl-Elazığ SUÇATI K.MaraşAKSU-AVŞAR Eğirdir-Isparta KARACASU Nazilli- Muğla SULAKYURT Kırıkkale-AnkaraÇAMSU Uşak-Denizli KARASU Elazığ SUŞEHRİ Koyulhisar- AmasyaDURUSU Çatalca-İstanbul KARASU Diyarbakır-Elazığ TARAKSU Adıyaman-K.MaraşGEYİKSUYU Tunceli-Elazığ KARASU Karasu-Adapazarı ZAPSUYU Hakkari-ElazığGÖKÇESU Anamur-Mersin KARTALSUYU Samatlar-Kastamonu

SU

PINAR - KUYU - OLUK - ILICA

A.MADEN-KADIPINARI Akdağmadeni-Amasya ILICA Göynük-Bolu PINAR Şenkaya-ErzurumAKPINAR Elazığ ILICA Bingöl-Elazığ PINARBAŞI Kayseri-AdanaALTINOLUK Edremit-Balıkesir ILICA Balıkesir PINARBAŞI Pınarbaşı-KastamonuAVCIPINARI Saimbeyli- Adana İKİZPINAR Taşağıl-Antalya PINARCIK Finike-AntalyaAYDINPINAR Gölyaka-Bolu KIRKPINAR Azdavay-Kastamonu PINARÖZÜ Serik-AntalyaBAŞPINAR Mihallıccık-Eskişehir KIZILIRMAK Kargı-Amasya SABUNCU PINAR KütahyaÇAMOLUK Burdur-Isparta KİRAZPINAR Kırklareli-İstanbul SARIPINAR Feke-AdanaÇAMPINARI Gerede-Bolu KONAKPINARI Balıkesir SOĞUKOLUK Pos-AdanaDUMLUPINAR Kütahya KUYUCAK Cevizli-Antalya SOĞUKPINAR BursaFINDIKPINARI Mersin KUYUCAK Adıyaman-K.Maraş ULUPINAR Yahyalı-AdanaGÜRGENPINARI Bartın-Zonguldak KUYUCAK Nazilli-Muğla ULUPINAR AntalyaGÜRPINAR Göynük-Bolu KÜÇÜKKUYU Ayvacık-Çanakkale ULUPINAR Eskipazar-AnkaraGÜZELOLUK Erdemli-Mersin ÖZPINAR Siirt-Elazığ

KIR

A.ALAKIR Kumluca-Antalya DAZKIRI Isparta KIRKA EskişehirBOZKIR Konya KIRAVGA Mut-Mersin Y.ALAKIR Kumluca-AntalyaÇANKIRI Çankırı-Ankara KIRBAŞ Serik-Antalya

ÇAY - IRMAK - NEHİR

AKÇAY Çatalzeytin-Kastamonu GöKÇAY Kavaklıdere-Muğla MADENÇAYI Diyarbakır-ElazığAKÇAY Kemer-Muğla GÖKIRMAK Hanönü-Kastamonu MENTEŞEÇAYI Yatağan-MuğlaAKÇAY Vezirköprü-Amasya GÖYNÜKÇAYI Bingöl-Elazığ MUNZURÇAYI M.P. Tunceli-ElazığALANÇAYI Göynük-Bolu HABURÇAYI Hakkari-Elazığ MURATNEHRİ ElazığALMACIK ULUÇAY Mudurnu-Bolu HACIBEYÇAYI Hakkari-Elazığ PERİÇAYI Bingöl-ElazığALTINÇAY Akçakoca-Bolu HANÇAYI Elazığ SARIÇAY Milas-MuğlaAMBARÇAYI Diyarbakır-Elazığ HASANGAÇAYI Diyarbakır-Elazığ SOĞANLIÇAY Karabük-ZonguldakAYKIRIÇAY Finike-Antalya HEZiLÇAYI Hakkari-Elazığ SOLHAN-ŞOTİKÇAYI ElazığBÜYÜKÇAY Siirt-Elazığ HIRINÇAYI Elazığ SÜRGÜÇAYI ElazığÇATAKÇAYI Siirt-Elazığ HİRSOÇAYI Elazığ ŞOTİKÇAYI ElazığÇAY Afyon-Eskişehir KAHTAÇAYI Adıyaman-K.Maraş TAĞARÇAYI Tunceli-ElazığÇAYÇİNE Gediz-Kütahya KOTUMÇAYI Bitlis-Elazığ ULUÇAY Çorum-AmasyaÇAYELİ Rize-Trabzon KURUÇAY Elazığ ULUSÇAYI Ulus-ZonguldakDELİKÇAY Bitlis-Elazığ KURUÇAY Bafra-Amasya YANARSUÇAYI Siirt-ElazığDOĞANÇAY Geyve-Adapazarı LENGÜME-KARAÇAY Kaş-Antalya ZAROVAÇAYI Siirt-Elazığ

SARAY

AKSARAY Konya SARAY Keşan-İstanbul SARAYCIK Taşköprü-KastamonuNARLISARAY Vezirköprü-Amasya SARAYCIK İskilip-Amasya YAHYASARAY Çayıralan-AmasyaSARAY Tekirdağ-İstanbul

KÖY

ARIKÖY Elazığ GÖLKÖY Adıyaman-K.Maraş PAZARKÖY Eğirdir-IspartaASLANKÖY Mersin GÖLKÖY Kastamonu PAZARKÖY Mengen-BoluBAHÇEKÖY Tekirdağ-İstanbul HAMSİKÖY Maçka-Trabzon PAZARKÖY Yenice-ÇanakkaleBALIKÖY Tavşanlı-Kütahya KARACAKÖY Çatalca- İstanbul SAHİLKÖY Şile-İstanbulBAŞKÖY Göktaş-Artvin KARAKÖY Bayramiç-Çanakkale SARAYKÖY DenizliÇALIKÖY Bursa KARŞIKÖY Borçka-Artvin ŞARKÖY Biga-ÇanakkaleDEREKÖY Korkuteli-Antalya KAZKÖY Türkeli-Sinop TEKKEKÖY Samsun-AmasyaDEREKÖY Rize-Trabzon KÖMÜRKÖY Vize-İstanbul TUZLAKÖYÜ Diyarbakır-ElazığDEREKÖY Kırklareli-İstanbul KURTKÖY Hendek-Adapazarı VELİKÖY Şavşat-ArtvinDÜZKÖY Trabzon ORTAKÖY Artvin YALIKÖY Çatalca- İstanbulGÖLKÖY Vezirköprü-Amasya ORTAKÖY Çorum-Amasya YENİKÖYM. Kemal Paşa-BursaGÖLKÖY Ordu-Giresun

2322


AKÇAOVA İzmit-Adapazarı GÖKOVA Muğla OVACUMA Ulus-ZonguldakAKÇAOVA Aydın-Muğla GÖKOVA Ula-Muğla PAMUKOVA Geyve-AdapazarıARTOVA Tokat- Amasya GÖLOVA Gölhisar-Isparta SARICAOVA Nazilli-MuğlaBOĞAZOVA İnegöl-Bursa GÜMÜŞOVA MELEN Düzce-Bolu TAŞOVA AmasyaCUMAOVA Düzce-Bolu KURUCAOVA Beyşehir-Konya YEŞİLOVA Andırın-K.MaraşDENİZOVA Muğla OVACIK Ardanuç-Artvin YEŞİLOVA Burdur-IspartaDİLOVASI İzmit-Adapazarı OVACIK Tunceli-Elazığ YÜKSEKOVA Hakkâri-ElazığEĞRİOVA Beypazarı-Ankara OVACIK Bayındır-İzmir ZEYTİNLİOVA Akhisar-İzmirEĞRİOVA Karabük-Zonguldak OVACIK-BÜYÜKCECELİ Gülnar-Mersin

OVA

ALAN - ÖREN - KONAK - YER - KENT - ŞEHİR - MEYDAN AHMETYERİ Sinop DARIKENT Tunceli-Elazığ ÖRENCİK Emet-KütahyaAKŞEHİR Ilgın-Konya DARIYERİ Düzce-Bolu PAŞAKONAĞI Bulancak-GiresunALAŞEHİR Manisa-İzmir DEVECİKONAK M. Kemal Paşa-Bursa PAZARYERİ Bilecik-BursaARPAALAN Mesudiye-Giresun DOĞANŞEHİR Elazığ SARILALAN Aladağ-BoluBAŞALAN Aladağ-Bolu KARAÖREN Eskere-Denizli SARIYER Bahçeköy-İstanbulBAŞALAN Demirci-İzmir KAVAKALAN Akhisar-İzmir SERİNKENT IspartaBEYŞEHİR Beyşehir- Konya KIRŞEHİR Kırıkkale-Ankara SEYDİŞEHİR Beyşehir- KonyaBOZALAN Kızılcahamam-Ankara KİRSEALAN Kalkım-Çanakkale ŞEREFMEYDANI Bingöl-ElazığCiBLE (GÖKÇEALAN) Türkeli-Sinop KONAK Tavas-Denizli VİRANŞEHİR Ş.URFA Adıyaman-K.MaraşÇAMALAN Tarsus-Mersin KOYUNÖREN Siirt-Elazığ YAYLAALAN-ŞELALE Manavgat-AntalyaÇATALAN Niksar-Amasya KURTALAN Siirt-Elazığ YENİŞEHİR Bilecik-Bursa ÇAYIRALAN Tirebolu-Giresun ODAYERİ Düzce-Bolu YENİŞEHİR İnegöl-BursaÇUKURÖREN Gediz-Kütahya ÖREN Kütahya

YAYLA

B.YAYLA Taşağıl-Antalya SARIYAYLA-GÜNGÖREN Anamur-Mersin YAYLA Bingöl-ElazığBENLİYAYLA Çamlıdere-Ankara ŞENYAYLA Yılanlı-Muğla YAYLA Daday-KastamonuBÜYÜKYAYLA Eskişehir TAŞLIYAYLA Seben-Bolu YAYLA Kıbrısçık-BoluDEREYAYLA Araç-Kastamonu ULUYAYLA Ulus-Zonguldak YAYLA ZonguldakDORUKYAYLA Samatlar-Kastamonu YAYLA Şavşat-Artvin YAYLACIK Tavşanlı-KütahyaGÜRGENYAYLA Domaniç-Kütahya YAYLA Dursunbey-Balıkesir YAYLACIK ARŞ.ORM. Yenice-ZonguldakNAMRUN-ÇAMLIYAYLA Tarsus-Mersin

YAPRAKLI AĞAÇ, BİTKİ

AĞAÇLI Diyarbakır-Elazığ ELMALIK Bolu KUZALIÇ Hanönü-KastamonuAKÇALI Adana ELMAÖZÜ Acıpayam-Denizli MEŞECİK Siirt-ElazığAKSAZ Simav-Kütahya ESKİBAĞ Gündoğmuş-Antalya NARLICA Diyarbakır-ElazığALASÖYÜT Simav-Kütahya FINDIK Siirt-Elazığ ORTABAĞ Hakkari-ElazığARMUTLU İzmir FINDIKLI Pazar-Trabzon OVABAĞ Diyarbakır-ElazığARMUTLU Yalova-Bursa GÜRGENDAĞ Edremit-Balıkesir PALAMUTLU Siirt-ElazığAYVALIK Edremit-Balıkesir GÜRGENTEPE Ordu-Giresun SARIKAMIŞ Sarıkamış-ErzurumBADEMLİ Cevizli-Antalya GÜZELBAĞ Alanya-Antalya SARIYAPRAK Adıyaman-K.MaraşBADEMLİ Konya KAMIŞLI Elazığ SÖĞÜT Pos-AdanaBAĞARASI Diyarbakır-Elazığ KARAMEŞE Bingöl-Elazığ SÖĞÜT Alanya-AntalyaBALLIKAYIN Siirt-Elazığ KARANLIKMEŞE Ardanuç-Artvin SÖĞÜT Simav-KütahyaBELKARAAĞAÇ Aladağ-Bolu KARPUZLU Diyarbakır-Elazığ SÖĞÜT Bilecik-BursaBELKARAAĞAÇ Bolu KARPUZLU Aydın-Muğla SÖĞÜTLÜ AdapazarıBOSTAN Kastamonu KAVAK Samsun-Amasya SÜTLEĞEN Kaş-AntalyaBÜYÜKBAĞ Adıyaman-K.Maraş KAVAKLI Yenice-Zonguldak Ş.KARAAĞAÇ Ş.Karaağaç-IspartaCEVİZLİ Cevizli-Antalya KEŞAN KENARI KAVAK Keşan-Çanakkale ULUÇINAR Antakya-K. MaraşCEVİZLİK Siirt-Elazığ KIRKAĞAÇ Akhisar-İzmir ÜÇKARAAĞAÇ Akdağmadeni-AmasyaÇATALZEYTİN Çatalzeytin-Kastamonu KIRMIZIAĞAÇ Adıyaman-K.Maraş ÜÇKİRAZ Siirt-ElazığÇINAR Diyarbakır-Elazığ KIZILAĞAÇ Saimbeyli-Adana ÜZÜMLÜ Karabük-ZonguldakÇINARCIK Yalova-Bursa KIZILAĞAÇ Bitlis-Elazığ YAPRAKLI Pos-AdanaÇINARLIHAN Edremit-Balıkesir KİRAZ Bayındır-İzmir YAPRAKLI Çankırı-AnkaraDELİCE Kırıkkale-Ankara KiRAZBAŞI Kargı-Amasya YEMİŞLİ Ayancık-SinopELMALAR K.Maraş KİRAZLI Çanakkale ZEYTİNLİ Edremit-BalıkesirELMALI Elmalı-Antalya KOZAĞACI Bozyazı-Mersin ZEYTİNLİK Artvin

İBRELİ AĞAÇ

ALAÇAM Alaçam-Balıkesir ÇAMLICA Ermenek-Konya KARAÇAM Koyulhisar-AmasyaALAÇAM-YAKAKENT Bafra-Amasya ÇAMLIK Dursunbey-Balıkesir KARAÇAM Köyceğiz-MuğlaANDIZ Nallıhan-Ankara ÇAMLIK Bucak-Isparta KARAKöKNAR Yığılca-BoluARDIÇ Alaçam-Balıkesir ÇAMUCU Balıkesir KIRKÇAM Taşköprü-KastamonuARDIÇ Bartın-Zonguldak ÇAMYAZI Sarıkamış-Erzurum SARIÇAM AdanaARDIÇ Aladağ-Bolu ÇATALÇAM Hanönü-Kastamonu SARIÇAM Daday-KastamonuÇAMBAŞI Ordu-Giresun DÜZLERÇAMI Antalya SARIÇAM BoluÇAMELİ Çameli-Denizli ELEKÇAMI Boyabat-Sinop SARIÇAM Sürmene-TrabzonÇAMiÇi Niksar-Amasya GÜNEYÇAM Siirt-Elazığ SEDİR B.AKDENİZ AntalyaÇAMKORU Çamlıdere-Ankara KABAÇAM Boyabat-Sinop TEKÇAM Taşköprü-KastamonuÇAMLIBEL Cide-Kastamonu KALINÇAM Trabzon TOPÇAM Mesudiye-GiresunÇAMLICA Mut-Mersin KARAÇAM Vezirköprü-Amasya YALNIZÇAM Ardahan-Erzurum

AKDOĞAN Geyve-Adapazarı KARAKURT Sarıkamış-Erzurum KURTÇİMENİ Çerkeş-AnkaraAKKUŞ Akkuş-Giresun KARINCALI Orhaneli-Bursa KURTGİRMEZ Pınarbaşı-KastamonuBALIKLI Gölyaka-Bolu KARTAL Çorum-Amasya KUZUKULAĞI Eğirdir-IspartaBOĞABELİ Yığılca-Bolu KARTAL Kanlıca-İstanbul ÖRÜMCEK Torul-TrabzonBOZDOĞAN Nazilli-Muğla KEÇİBORLU Isparta TAVŞANLI Tavşanlı-KütahyaBOZKURT Bozkurt-Kastamonu KOCAKOÇ Tunceli-Elazığ TEKİR Karabük-ZonguldakDOĞANCA Gazipaşa-Antalya KUMRU Ünye-Giresun YILANLI Yılanlı-MuğlaKAPLAN Karabük-Zonguldak KUNDUZ Vezirköprü-Amasya

HAYVAN

ÇİÇEK

ÇİÇEKLİ Düzce-Bolu SARIÇİÇEK Vezirköprü-Amasya SARIÇİÇEK Karabük-ZonguldakÇİÇEKLİ Eskere-Denizli SARIÇİÇEK Mesudiye-Giresun

ALAHAN Mut-Mersin HANÖNÜ Hanönü-Kastamonu YENİHAN-KIRIK Bartın-ZonguldakARDAHAN Ardahan-Erzurum HEKİMHAN Elazığ KADINHANI Ilgın-KonyaBESTEHANCI Siirt-Elazığ KADINHANI Ilgın-Konya KIRIKHAN Antakya-K.MaraşBESTEHANCI Siirt-Elazığ KIRIKHAN Antakya-K.Maraş NALLIHAN Nallıhan-AnkaraCEYHAN Adana NALLIHAN Nallıhan-Ankara SARUHANLI Manisa-İzmirÇELİKHAN Adıyaman-K.Maraş SARUHANLI Manisa-İzmir SOLHAN ElazığÇINARLIHAN Edremit-Balıkesir SOLHAN Elazığ ŞAPHANE Gediz-KütahyaÇİLHANE Almus-Amasya ŞAPHANE Gediz-Kütahya ULUHAN Nallıhan-AnkaraGÜMÜŞHANE Gümüşhane-Trabzon ULUHAN Nallıhan-Ankara YENİHAN-KIRIK Bartın-ZonguldakHANi Diyarbakır-Elazığ

HAN-HANE

DÜZ

BÜYÜKDÜZ ARŞ.ORM. Karabük-Zonguldak GERZE (SULUDÜZ) Sinop KUMLUDÜZ Bayramiç-ÇanakkaleDÜZAĞAÇ Bingöl-Elazığ HANDÜZÜ Karadere-Kastamonu SARAYDÜZ Durağan-SinopDÜZCE Düzce-Bolu KARDÜZ Gölyaka-Bolu TEPEDÜZÜ Ardanuç-ArtvinDÜZİÇİ Osmaniye-Adana KARINCADÜZÜ Şenkaya-Erzurum YAYLADÜZÜ Bingöl-Elazığ

ADA

ADA Samsun DİLEK YR. AD. M.P. Aydın-Muğla İĞNEADA Demirköy-İstanbulADALAR Kanlıca-İstanbul GELİBOLU YR.ADA.M.P. Çanakkale KUŞADASI Aydın-MuğlaADALI Bigadiç-Balıkesir GÖKÇEADA Çanakkale

BÜK

ÇALTIBÜKÜ Anamur-Mersin ÇAMLIBÜK Azdavay-Kastamonu KARABÜK AR Karabük-ZonguldakÇALTILIBÜK M.Kemal Paşa-Bursa

KÖPRÜ-KEMER GEÇİT-BOĞAZ

AKKÖPRÜ Köyceğiz-Muğla KILIÇBOĞAZI Şenkaya-Erzurum TAŞKÖPRÜ İzmit- AdapazarıÇİFTEKÖPRÜ Borçka-Artvin KIRKGEÇİT Biga-Çanakkale TAŞKÖPRÜ Taşköprü-KastamonuDİKBOĞAZ Siirt-Elazığ KÖPRÜBAŞI Tavas-Denizli TAŞKÖPRÜ Yalova-BursaKEMER Burdur-Isparta KÖPRÜLÜ KAN.MİL.PARKI. Manavgat-Antalya UZUNKÖPRÜ Edirne-ÇanakkaleKEMER Kemer-Muğla KURTKEMERİ Bahçeköy-İstanbul ÜÇKÖPRÜ Ş.Karahisar-GiresunKEMERBURGAZ İstanbul TAHTAKÖPRÜ İnegöl-Bursa VEZİRKÖPRÜ Vezirköprü-AmasyaKEMERKÖPRÜ Giresun TAŞKÖPRÜ Kadirli-Adana

2524


DAĞ ADADAĞI Durağan-Sinop ILGAZDAĞI M.P. Ilgaz-Ankara KİRAZDAĞ Azdavay-KastamonuAĞADAĞI Tunceli-Elazığ ISPARTA KIZILDAĞ M.P Isparta KORUDAĞI Keşan-ÇanakkaleAHLATDAĞI Tosya-Kastamonu KADIDAĞI Karadere-Kastamonu KOVADAĞ M.P Eğirdir-IspartaAKDAĞ Tunceli-Elazığ KALEMDAĞI Bitlis-Elazığ KOZMADAĞI ElazığAKDAĞ Kumluca-Antalya KARACADAĞ Demirköy-İstanbul KÖRKANDİL DAĞI Siirt-ElazığALACADAĞ Torul-Trabzon KARADAĞ Elazığ KÖSEDAĞI Tosya-KastamonuALADAĞ Bandırma-Balıkesir KARADAĞ Siirt-Elazığ KULEDAĞ Siirt-ElazığALADAĞ Aladağ-Bolu KARADAĞ Hakkâri-Elazığ KURTİKDAĞI ElazığALADAĞ Bayramiç-Çanakkale KARADAĞ Ayancık-Sinop KURUCADAĞ Bingöl-ElazığALEMDAĞ Kanlıca-İstanbul KARADAĞ Sütçüler-Isparta KUŞAKLIDAĞ Siirt-ElazığANBARDAĞI Bulancak-Giresun KARINCALIDAĞ Nazilli-Muğla MANİSA SİPİLDAĞ M P Manisa-İzmirARDIÇDAĞI Korkuteli-Antalya GÖKÇEDAĞ Dursunbey-Balıkesir MAZIDAĞI Diyarbakır-ElazığASKERDAĞI Elazığ GÖLDAĞ Ayancık-Sinop MEHMETYUSUF DAĞI Siirt-ElazığBABADAĞ Devrek-Zonguldak GÖLDAĞ Çameli-Denizli MEŞEDAĞI Siirt-ElazığBALLIDAĞ Daday-Kastamonu GÖLDAĞI Adıyaman-K.Maraş MEYDANDAĞI Tunceli-ElazığBEYAZDAĞ Diyarbakır-Elazığ GÜNEYDAĞ Fethiye-Muğla MEYDANDAĞI Siirt-ElazığBEYAZDAĞ Hakkâri-Elazığ GÜRGENDAĞ M.Kemal Paşa-Bursa MURATDAĞI Gediz-KütahyaBEYDAĞ Bayındır-İzmir HACIALİDAĞI Elazığ NEMRUTDAĞI Bitlis-ElazığBEYDAĞI Bigadiç-Balıkesir HALİLDAĞ Bingöl-ElazığBOZDAĞ Acıpayam-Denizli IĞDIRDAĞI Koyulhisar-Amasya OKDAĞI Siirt-ElazığBURHANDAĞ M.Kemal Paşa-Bursa ILGAZDAĞI M.P. Kastamonu PALU-KELDAĞI ElazığÇALDAĞI Tosya-Kastamonu ILGAZDAĞI M.P. Ilgaz-Ankara SAMANDAĞI Antakya-K.MaraşÇATALDAĞ Elazığ ISPARTA KIZILDAĞ M.P Isparta SARIÇDAĞ Torul-TrabzonÇATALDAĞ Balıkesir KADIDAĞI Karadere-Kastamonu SATDAĞI Hakkari-ElazığÇİÇEKDAĞ Kırıkkale-Ankara KALEMDAĞI Bitlis-Elazığ SERGENDAĞI Diyarbakır-ElazığDAĞLI Cide-Kastamonu KARACADAĞ Demirköy-İstanbul SiNiDAĞI Siirt-ElazığDEDEMDAĞI Tosya-Kastamonu KARADAĞ Elazığ SİPAHİDAĞ Karabük-ZonguldakDÜZDAĞ Akkuş-Giresun KARADAĞ Siirt-Elazığ SİVRİDAĞ Bingöl-ElazığDÜZDAĞ Taşköprü-Kastamonu KARADAĞ Hakkâri-Elazığ SÖĞÜTDAĞI Sütçüler-IspartaEĞRİGÖZDAĞI Emet-Kütahya KARADAĞ Ayancık-Sinop SULTANDAĞI Siirt-ElazığELAZIĞ-AKDAĞ Elazığ KARADAĞ Sütçüler-Isparta SÜLBÜDAĞI Bingöl-ElazığEMİRDAĞ Afyon-Eskişehir KARINCALIDAĞ Nazilli-Muğla SÜPHANDAĞI Bitlis-ElazığERİKDAĞ-İCLALİYE İnegöl-Bursa KATRANDAĞI Diyarbakır-Elazığ ŞEREFDAĞI Siirt-ElazığEYLÜLDAĞI Diyarbakır-Elazığ KATRANDAĞI Çan-Çanakkale ŞEYHDAĞ Cide-KastamonuGABARDAĞI Siirt-Elazığ KAVAKLIDAĞ Seben-Bolu TAVUSDAĞI ElazığGAVURDAĞI Diyarbakır-Elazığ KAYALDAĞI Siirt-Elazığ TEKİRDAĞ Keşan-ÇanakkaleGÖKÇEDAĞ Dursunbey-Balıkesir KAZDAĞI Bayramiç-Çanakkale TEKİRDAĞ Tekirdağ-İstanbulGÖLDAĞ Ayancık-Sinop KAZDAĞI M.P. Edremit-Balıkesir TOLDAĞ Bozyazı-MersinGÖLDAĞ Çameli-Denizli KEMERDAĞI Diyarbakır-Elazığ ULUDAĞ MİLLİ PARKI BursaGÖLDAĞI Adıyaman-K.Maraş KERTDAĞI Tunceli-Elazığ YAYLADAĞI Antakya-K.MaraşGÜNEYDAĞ Fethiye-Muğla KIBLEDAĞ Siirt-Elazığ YELKENCiDAĞ Eskere-DenizliGÜRGENDAĞ M.Kemal Paşa-Bursa KIRMIZIDAĞ Tunceli-Elazığ YEŞİLDAĞ Beyşehir-KonyaHACIALİDAĞI Elazığ KIZILDAĞ Karaisalı-Adana YEŞİLDAĞ BoluHALİLDAĞ Bingöl-Elazığ KIZILDAĞ Bingöl-Elazığ YUNTDAĞI Manisa-İzmirIĞDIRDAĞI Koyulhisar-Amasya KIZILDAĞ Beyşehir-Konya ZARKDAĞI Diyarbakır-ElazığILGAZDAĞI M.P. Kastamonu KIZILDAĞ M.P. Ş.Karaağaç-Isparta

KALE ÇANAKKALE Çanakkale KALE Elazığ KALE-DEMRE Kaş-AntalyaDÜZKALE Bingöl-Elazığ KALE Tavas-Denizli KIRIKKALE Kırıkkale-AnkaraKALE Diyarbakır-Elazığ KALEBOYNU Andırın-K.Maraş PAMUKKALE DenizliKALE Bolu

KIŞLA

AKÇAKIŞLA Akdağmadeni-Amasya ÇATAK-KIŞLA Çerkeş-Ankara KIŞLA Karabük-ZonguldakBUCAKKIŞLA Karaman-Konya KARAKIŞLA Ulus- Zonguldak ULUKIŞLA Niğde-Adana

HİSAR AKHİSAR Akhisar-İzmir HİSAR Oltu-Erzurum PINARHİSAR Kırklareli-İstanbulÇAVDARHİSAR Emet-Kütahya HİSARCIK Emet-Kütahya SEFERİHİSAR İzmirDOĞANHİSAR Ilgın-Konya HİSARÖNÜ Marmaris-Muğla Ş. KARAHİSAR Ş.Karahisar-GiresunGÖKÇEHİSAR Trabzon KARACAHİSAR Milas-Muğla Ş. KOÇHİSAR AnkaraGÖLHİSAR Gölhisar-Isparta KOYULHİSAR Amasya

AMBARTEPE Diyarbakır-Elazığ GÖNGÜLTEPE Diyarbakır-Elazığ KIZILTEPE Mihallıccık-EskişehirASLANTEPE Diyarbakır-Elazığ GÜREŞTEPE Elazığ KİRAZLITEPE İhsangazi-KastamonuAŞILAMATEPE Çorum-Amasya GÜVEYTEPE Mudurnu-Bolu KOÇTEPE Bingöl-ElazığBAĞLIKTEPE Diyarbakır-Elazığ H.Ü. BEYTEPE Ankara KOZTEPE Bingöl-ElazığBEYAZTEPE Elazığ HACITEPE Diyarbakır-Elazığ KÖMÜRTEPE Diyarbakır-ElazığÇAKMAKTEPE Demirköy-İstanbul HALİTEPE Bingöl-Elazığ ORTATEPE Diyarbakır-ElazığÇALDIRANTEPE Tunceli-Elazığ İKİZTEPE Demirköy-İstanbul SAVAŞTEPE BalıkesirÇALIKTEPE Diyarbakır-Elazığ İNCİRTEPE Diyarbakır-Elazığ SEYRANTEPE Diyarbakır-ElazığÇALTEPE Karadere-Kastamonu İNTEPE Çanakkale SEYREKTEPE Bingöl-ElazığÇOBANTEPE Bingöl-Elazığ İSTİHKAMTEPE Demirköy-İstanbul ŞEHİTTEPE Adıyaman-K.MaraşDAVULTEPE-ŞAHNEDERE Mersin KAHVETEPELER Siirt-Elazığ TAŞLITEPE ElazığDEMİRTEPE Bingöl-Elazığ KALETEPE Elazığ TAŞLITEPE Bingöl-ElazığESENTEPE Gerede-Bolu KANDİLLİTEPE Tunceli-Elazığ TEPEBAŞI Şavşat-ArtvinFATARTEPE Elazığ KAPANTEPE Diyarbakır-Elazığ VAHİTTEPE Diyarbakır- ElazığFENERTEPE İstanbul KARATEPE Gazipaşa-Antalya YANIKTEPE ElazığGÖKTEPE Akyazı-Adapazarı KARATEPE Taşköprü-Kastamonu YAPRAKTEPE Bingöl-ElazığGÖKTEPE Elazığ KARATEPE Karabük-Zonguldak YAPRAKTEPE Kemer-MuğlaGÖKTEPE Sinop KARATEPE-ASLANTAŞ Adana YEŞİLTEPE Tunceli-ElazığGÖKTEPE Akhisar-İzmir KARTALTEPE Elazığ YEŞİLTEPE Maçka-TrabzonGÖKTEPE Ermenek-Konya KEKLİKTEPE Diyarbakır-Elazığ YUMURTATEPE Vize-İstanbulGÖKTEPE Yenice-Zonguldak KELTEPE Bingöl-Elazığ ZİYARETTEPE ElazığGÖKTEPE Yılanlı-Muğla KELTEPE Karabük-ZonguldakGÖKTEPE-AKSU Durağan-Sinop KIRMIZITAŞTEPE Elazığ

TEPE

TAŞ - KAYA - BURUN

AKKAYA Kargı-Amasya ESİROĞLU (Şahinkaya) Maçka-Trabzon KIZILKAYA karabörtlen Ula-MuğlaAKKAYA İskilip-Amasya GÖKTAŞ Diyarbakır-Elazığ KULAKKAYA GiresunAKKAYA Karadere-Kastamonu GÖKTAŞ Azdavay-Kastamonu KUŞKAYASI (19 Mayıs) Bafra-AmasyaAKTAŞ Bingöl-Elazığ GÖKTAŞ Göktaş-Artvin PÜRENKAYA Devrek-ZonguldakAKTAŞ Gerede-Bolu GÜNLÜBURUN Hanönü-Kastamonu SARICAKAYA Çatacık-EskişehirAKTAŞ Akçakoca-Bolu KAPIKAYA K.Maraş SARIKAYA Çankırı-AnkaraALTINKAYA Durağan-Sinop KARABURUN İzmir ŞAHİNKAYA Gördes-İzmirALTINTAŞ Kütahya KARACAKAYA Çatalzeytin-Kastamonu ŞENKAYA Şenkaya-ErzurumARIKAYA Çatacık-Eskişehir KARAKAYA Yenice-Zonguldak TAŞAĞIL Taşağıl-AntalyaAYIKAYA Bolu KARATAŞ Adıyaman-K.Maraş TAŞAĞIL-KAPAN Manavgat-AntalyaBALKAYA K.Maraş KARTALKAYA Aladağ-Bolu TAŞBURUN Akyazı-AdapazarıBOĞAZKAYA Bafra-Amasya KAYADİBİ Arhavi-Artvin TAŞKESTİ Mudurnu-BoluÇAMLIKAYA Erzurum KAYADİBİ Yenice-Zonguldak TAŞLICA ArtvinDELİKKAYA Diyarbakır-Elazığ KAZANKAYA Diyarbakır-Elazığ VAKIFTAŞ Mudurnu-BoluDEMİRTAŞ Alanya-Antalya KILIÇKAYA Yusufeli-ArtvinDİBEKTAŞI Ordu-Giresun KIZILKAYA Yenice-Zonguldak

KAYNAKÇA

[1]- KANTARCI, M.D. TOLUNAY, D., 1996: İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Eğitim ve Araştırma Ormanında Toprak ve Yetişme Ortamı Özelliklerinin Belirlenmesi ve Haritalanması. İstanbul Üniversitesi Araştırma Fonu Proje Geliştirme Raporu, Proje No:640/210994.

[2]- ALTUN, L., 1995: Maçka (Trabzon) Orman İşletmesi Orman Üstü Serisinde Orman Yetişme Ortamı Birimlerinin Ayrılması ve Haritalanması Üzerine Araştırmalar, KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.

[3]- AKSOY, H., 1981: Orman Ekosistemlerinin Vejetasyon Bilgisi Açısından Sınıflandırılması (Prof.Dr.Hannes MAYER'den Çeviri). Orman Ekosistemi Simpozyumu, 10-15/11/1980. İ.Ü.Orman Fakültesi.Sf:113-124.

[4]- KANTARCI, M.D. 1978: Orman Ekosistemi, Orman Yetişme Ortamı, Bunun Sınıflandırılması ve Haritalanması Esasları. İ.Ü.Orman Fakültesi Dergisi, Seri:A, Cilt:28, Sayı:2,(117-149) İstanbul.

[5]- KANTARCI, M.D. 1991: Akdeniz Bölgesi'nin Yetişme Ortamı Bölgesel Sınıflandırması. T.C. Orman Bakanlığı Sıra No:668, Seri No:64.150s. Ankara.

[6]- KANTARCI, M.D., 2005/1: Türkiye'nin Yetişme Ortamı Bölgesel Sınıflandırması ve Bu Birimlerdeki Orman Varlığı İle Devamlılığının Önemi, İ.Ü.Yayın No: 4558, O.F.Yayın No: 484. 320 sf, İstanbul.

[7]- KANTARCI, M.D., 2005/2: Orman Ekosistemleri Bilgisi, İ.Ü.Yayın No: 4574, O.F.Yayın No: 488. 377 sf, İstanbul.

8]- KANTARCI, M.D. 1990: Türkiye'de Doğal Kara Ekosistemlerinde Denge Bozulmasının Sebepleri ve Sonuçları. Orman Mühendisliği Dergisi, Haziran,1990, Sf:26-29.Ankara.

[9]- Orman İdaresi Planlama Daire Başkanlığı, Arşiv Plan Listesi.

[10]- İNAN, A., 2002: Türk Boylarında Dağ, Ağaç (Orman) ve Pınar Kültü-II, Orman ve Av Dergisi, Sayı: 6 (Sf:29-39),Ankara.

2726

U Z M A N S A H A S I - O R M A N M Ü H E N D İ S L İ Ğ İ Y ı l : 4 7 S A Y I : 7 - 8 - 9 T e m m u z - A ğ u s t o s - E y l ü l 2 0 1 0 U Z M A N S A H A S I

Erken Toplanan Fıstıkçamı(Pinus Pinea L.) KozalaklarındaBekletilen TohumlarınOlgunlaşmaya Olan Etkisi Erdoğan UZUN*Orman Mühendisi

* Batı Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü

kozalakların serin ve havadar bir ortamda bekletilmesi ile 1- GİRİŞ tohumların çimlenme yeteneğinin arttığı (tohumların

Fıstıkçamı bütün Akdeniz havzası, ılıman iklim saha- kozalak içerisinde olgunlaşmaya devam ettiği) gözlenmiş larında (İspanya, Portekiz, İtalya, Yunanistan, Anadolu ve ve uygulayıcılara kozalakta tohum bekletilmesi öneril-Arnavutluk) yayılış gösterir. Bu genel ve büyük havzanın mektedir (ÖZDEMİR ve ark, 1985) Ülkemizde ki temsilcisi olan sahalar Akdeniz ve Ege

Antalya bölgesinde doğuda Manavgat'dan batıda Kaş'a Bölgesi ile bu bölgeler dışında mikro seviyede de olsa kadar uzanan geniş sahil bandı alanında fıstıkçamının Akdeniz iklimi görülen diğer bölgelerde (Karadeniz sahil yayılabilme potansiyeli görülmektedir. Bu geniş alan mıntıkaları (Çoruh vadisi, Kalenema vadisi, Zonguldak içerisinde kalan Manavgat, Serik, Kumluca ve Kaş Orman dolayları, Marmara Gemlik-Kumla, Fıstıklı, Armutlu ile İşletme Müdürlüklerinin ekolojik olarak uygun alan-Güneydoğuda Maraş ve Hatay) yayılış gösterir larında bahçe kültürü ile yetiştirmek, türün dağınık halde (SAATÇIOĞLU, 1976 s.248). bulunduğu alanlarda ise iyileştirme çalışmaları yapmak

Antalya'da ( Acısu ve Aksu dereleri arasında denize kadar Çevre ve Orman Bakanlığı'nın taşra kuruluşları önünde uzanan kumul sahada, Manavgat çayının denize bir görev olarak durmaktadır. Bu görevin verdiği döküldüğü yerin batısında ) İzmir Bergama-Kozak, Aydın, sorumluluk içerisinde fıstıkçamı kozalaklarına ilişkin Muğla-Mazon mıntıkasında toplu yayılış gösterir bilgiler ve fıstıkçamı tohumlarının yeterli nitelik ve (İKTÜEREN, 1973 s.50). nicelikte hasadına ve tohum özelliklerine ilişkin özet

bilgiler Orman Mühendisliği dergisinin yıl:47, Sayı:4-5-6 Fıstıkçamları en iyi gelişmesini, aylık ortalama ısısı sıfır

(2010 yılı Nisan-Mayıs-Haziran) sayısında sunulmuştur. dereceye düşürmeyen ve ortalama nisbi nemi yüksek, genellikle gevşek taze balçıklı kumlu topraklar üzerinde Antalya bölgesinde son yirmi yılda, gerek müstakil halde göstermekte olup, gençlikte hızlı büyüyen sonraları yaşayan fıstıkçamı fertlerinde gerekse meşçere veya yavaşlayan 15-20 metreye kadar boy yapabilen (KAYACIK küçük gruplar halinde yaşayan fertlerde zengin veya orta , 1980 S.245) bir türümüzdür. Bu koşullara sahip Antalya seviyede oluşmuş tohum yılına rastlanmamıştır. Bölgede Orman Bölge Müdürlüğü sınırları içerisinde 0-300 metre genelde serbest halde veya birkaç fertten oluşan çok rakıma sahip alt zonda mevcut fıstıkçamı meşçerelerinde küçük gruplara halinde yaşayan fertlerde zayıf seviyede bakımlar yapılmakta ve yeni alanları kazanmak amacıyla oluşan kozalakların olgunlaşması beklenmeden, bölge-fıstıkçamı ağaçlandırmaları yapılmaktadır. deki köylüler tarafından kontrolsüz olarak toplanmak-

tadır. Dolayısıyla Fıstıkçamı ağaçlandırma alanlarında Akdeniz bölgesinin yüksek kesimleri ağırlıklı olmak üzere

kullanılacak “fıstıkçamı fidanlarını„ üretmek için gerekli çok geniş ve farklı ekolojik özellikler gösteren bölgelere

olan tohumların elde edileceği kozalakların olgunlaşması yayılmış olan sedirde (Cedrus libani A.RİCH) kozalak

beklendiğinde, yeter sayıda kozalak bulunamamaktadır. veriminin düşük oluşu, kozalak toplama zamanının kış

Bu sorunu aşmak için kozalaklarda bekletilen tohumların mevsimine kayması nedeniyle karşılaşılan zorluklara

olgunlaşmaya olan etkisini görmek için kozalakların ne çözüm aramak amacıyla yapılan çalışmada; sedirde

kadar erken toplanacağına dair bu çalışma yapılmıştır.kozalak hasadının sonbahara kaydırılması, toplanan

Fıstıkçamı ağacından değişen sayıdaki (3-10) kozalaklar 2- MATERYAL VE METOTağacın tepesini bölümlere ve yönlere ayırmadan 18 Eylül

Antalya bölgesinde fıstıkçamının yayılabilme potansiyeli tarihinden başlamak üzere on beşer günlük ara ile takip olan Manavgat'tan Kaş'a kadar uzanan sahil bandı alanını eden yılın nisan ayının ilk haftasına (03 Nisan) kadar olan temsil edebileceği düşünülen Antalya'nın Serik İlçesi sürede, toplam on iki grup ve her grupta ellişer adet Kadriye-Belek bölgesinde doğal olarak bulunan ve sun'i kozalak olacak şekilde toplanmıştır. Diğer bir anlatımla olarak tensil edilmiş olan fıstıkçamı fertlerine ait çalışmada, aynı tarihte toplanan elli adet kozalak bir grup kozalakların olgunlaşması izlenmiştir. Çalışma bölgesinde olarak değerlendirilmiştir. zengin tohum yılı hiç olmadığı için tohum kaynağı olarak

Erken toplanan kozalaklardaki tohumların olgunlaş-seçilen tohum ağaçları ekolojik özellikleri benzer olan masına zaman tanımak için kozalaklardan tohum Kadriye-Belek bölgesinden seçilmiştir. Tohum kaynağı çıkarmada açık alanda uygulanan “Güneş Metodu” olarak seçilen fertlere ait çap, boy ve yaş, gibi unsurların kullanılmamış, “Basit Oda Yöntemi” kullanılmıştır. Basit benzer olmasına dikkat edilmeye çalışıldı fakat bölgedeki Oda Yöntemine göre toplanan kozalaklar karton kutular fıstıkçamı ağaçlarının bazı fertlerinde çok az sayıda içerisinde basit oda Şartlarında (Batı Akdeniz Ormancılık kozalaklar oluştuğu için tohum kaynağı olarak seçilen Araştırma Müdürlüğünün laboratuarında) tohumların bütün fertlerde homojenlik sağlanamamıştır. bir kısmı elde edilmiştir. Laboratuar da hava sirkülasyo-

Bölgedeki fıstıkçamlarında oluşan kozalaklarda yaklaşık nunu sağlamak için laboratuar penceresi her gün saat eylül ayı sonlarında yeşil renkten kestane rengine geçişin 08.00 'den 17.00 'ye kadar açık bırakılmıştır. 15 Haziran ilk sararmaları başlamakta ve ekim ayı içerisinde açık kadar açılmayan kozalaklar açık alana çıkarılarak bu kahve rengine dönüşmektedir. Bu renk değişimi kasım kozalaklardan güneş yöntemine göre tohumlar elde ayı sonuna kadar sürmekte ve kasım ayı sonlarında koyu edilmiştir. kestane rengini almaktadır. Kozalakların tam olarak koyu

Farklı tarihlerde toplanan kozalaklardan basit oda kahverengine dönüşmesi (olgunlaşma zamanı) aralık ayı şartlarında elde edilen tohumlar, takip eden yılın ocak sonlarında veya takip eden yılın Ocak ayında olmaktadır. ayına kadar Antalya Fidanlık Müdürlüğüne ait soğuk Olgunlaşmış olan kozalakların karpellerinde ki gevşeme-hava deposunda muhafaza edilmiştir. Fıstıkçamı tohum-ler mayıs ayı ortalarından itibaren başlamaktadır. Aynı larında çimlendirme denemeleri için zaman olarak ocak ağacın farklı cephesindeki (kuzey, güney gibi) kozalak ayı (14 ocak) ve mekan olarak Batı Akdeniz Orman karpellerinin farklı zamanlarda gevşemeye başladığı Araştırma Müdürlüğü laboratuarındaki jakopsen çimlen-gözlenmiştir (UZUN, 2010 s.23). dirme dolabı kullanılmıştır (Resim 1). Çimlenme odasının

Açık arazilerde serbest halde yaşayan fertlerde eğer sıcaklığı ortalama 18-20 derece ve çimlenme aleti kozalak oluşmuş ise bu kozalaklar, bölgedeki köylüler (jakopsen)'nin sıcaklığı da ortalama 18-20 derecedir.tarafından kontrolsüz olarak olgunlaşması beklenmeden (erken zamanda) toplanmaktadır. Çalışmaya konu koza-laklar, çevre emniyeti sağlanmış tatil köyü bahçesinde ki fıstıkçamı fertlerinden toplanmıştır. Tatil köyü bahçe-sinde, zayıf seviyede de olsa kozalak veren fertlerin tepe taçları genelde denizden gelen tuzlu rüzgârlara karşı korunmalı ve toprak yüzeyleri de direk güneş ışıklarına karşı çimlerle korunmuş yerlerde olduğu görülmektedir.

Belek bölgesinde, çevre emniyeti sağlanmış tatil köyleri veya otel bahçelerindeki fıstıkçamı ağaçlarının kozalakları ve bu kozalaklardan elde ettiğimiz tohumlar çalışma-mızın materyalini oluşturmaktadır.

Deneme alanında tohum kaynağı olarak seçilen Aynı tarihte toplanan kozalaklardan elde edilen tohum-fıstıkçamları üzerindeki kozalakların zaman içerisindeki lardan 240 adeti jakopsen çimlendirme fanusunda renk değişimleri izlendi. Fıstıkçamı fertlerinden toplanan çimlendirme amaçlı kullanılmıştır. Her bir çimlendirme kozalakların çap, boy ölçümleri yapıldı, toplanan fanuslarında 20 adet tohum olmak üzere bir gruba ait kozalakların oda koşullarında, karpellerinin gevşeme ve toplam 240 adet tohum, on iki adet ayrı çimlendirme açılma süreleri, toplanan kozalaklardan elde edilen fanusunda izlenmiştir (Resim 1). tohumların 1000 tane ağırlığı saptandı (UZUN, 2010 s.23-24).

Resim 1: Çimlendirme Fanuslarındaki Fıstıkçamı Tohumları

29

U Z M A N S A H A S I

28

U Z M A N S A H A S I - O R M A N M Ü H E N D İ S L İ Ğ İ Y ı l : 4 7 S A Y I : 7 - 8 - 9 T e m m u z - A ğ u s t o s - E y l ü l 2 0 1 0

Değişik tarihlerde toplanan kozalaklardan elde edilen tohumlarına olan piyasa talebi de planlarda değerlen-tohumların çimlenme seyri çizelge 1'de görülmektedir. dirilecek öncelikler arasında bulunmalıdır. Böylece Çizelge 1'e göre değişik tarihlerde toplanan kozalak- Akdeniz bölgesi 0-400 metre rakımda, amacı belirlenmiş lardan elde edilen tohumlarda en az %80 oranında bir fıstıkçamı türüne yönelik çalışmalar, kamuoyu tarafından çimlenmenin olabilmesi için çalışma bölgesinde yetişen dikkatlice izlenmektedir.fıstıkçamı ağaçlarındaki kozalakları toplama işinin Kasım

Akdeniz Bölgesinde fıstıkçamı ağaçlandırmalarının ayı sonu veya Aralık ayı başından önceki tarihlerde yapıldığı alanlarda, ekolojik ve meteorolojik koşulların yapılmaması gerektiğini göstermek-tedir. Eğer kozalaklar uygunluğuna ilâve olarak bölgenin hava sirkülasyonu da Eylül ayı ortalarında toplanılır ise çimlenme oranının çok iyi olmalıdır. Çünkü hava sirkülasyonu iyi olamayan %5,8 oranında olduğu, Kasım ayı ortalarında toplanan bölgelerde özellikle fıstık çamı çiçeklenme döneminde kozalaklardan elde edilen tohumlarda ise çimleneme deniz rüzgarlarından direk etkilenmekte (Kadriye-Belek oranının %71,3 oranına çıktığı görülmektedir. Aralık ayı bölgesinde uzun yıllardır bol tohum yılına raslanma-sonu veya yeni yılın ilk aylarının başlarında toplanan masının gerekçesi) olduğu için bu bölgelerde orta veya kozalaklardan elde edilen tohumların çimlenme oranının bol seviye de tohumun oluşmadığı düşünülmektedir. %90'ların üzerine çıktığı ve toplanma süresinin Şubat

ayının ortalarına kadar uzatılmasıyla çimlenme oranının Antalya Belek sahil bölgesinde uzun bir süre sayılacak %98'lere kadar çıktığı çizelge 1'de görülmektedir. olan otuz sekiz yıldır bol tohum yılına rastlanmamıştır.

Serbest yaşayan fertlerde oluşan sekiz-on adet kozalaklar bölgede yaşayan orman köylüleri tarafından denetimsiz olarak toplanmaktadır. Bölgede fıstıkçamı ağaçlandır-malarını yaygınlaştırmak (kozalaklar çok az sayıda oluşmakta ve denetimsiz faydalanılmalar yaygın olduğu) için çimlenme yeteneğini kaybetmemiş tohumları taşıyan fıstıkçamı kozalaklarının en erken toplanma zamanı olarak kasım ayı sonları olduğu (%80,4'lük çimlenme oranı) görülmektedir (Çizelge 1).

Kozalakların toplanma tarihi ile bu kozalaklardan elde edilen tohumların çimlenme oranları karşılaştırılır ise; Eylül ayı ortalarında toplanan kozalaklardan elde edilen tohumların çimlenme oranları yaklaşık %6, Ekim ayı ortalarında toplanan kozalaklardan elde edilen tohumların çimlenme oranları yaklaşık %38,5 Kasım ayı ortalarında toplanan kozalaklardan elde edilen tohumların çimlenme oranları yaklaşık %71,3 ve Aralık

SONUÇ VE ÖNERİLER ayı ortalarında toplanan kozalaklardan elde edilen tohumların çimlenme oranları yaklaşık %86'dır. Toplanan

Fıstıkçamı meşçerelerinin işletme amacı, Amenajman ve kozalaklardan elde edilen tohumların %90'ın üzerinde

Silvikültür Uygulama Planları ile piyasa talebi uyumlu çimlenme başarısı için kozalakların toplanma işleri Aralık

olmalıdır. Diğer bir anlatımla Orman İşletmelerinin ayı sonlarına doğru yapılmalıdır.

fıstıkçamı yetiştirmedeki işletme amaçlarına uygun Amenajman ve silvikültür planları yapılırken, fıstıkçamı

18.09.199902.10.199916.10.199902.11.199916.11.199930.11.199915.12.199928.12.199911.01.200028.01.200015.02.200004.03.2000

Kozalaklardan elde edilen tohumların

240240240240240240240240240240240240

143193138171193207217221224235234

5.812.938.857.571.380.486.390.492.193.397.997.5

KozalaklarınToplanma

TarihiTohum Sayısı

(Adet) Çimlenen tohum sayısı

( Adet )Çimlenen tohumların

yüzde oranı

Çizelge 1: Değişik Tarihlerde Toplanan Kozalaklardan Elde EdilenTohumların Çimlenme Seyri

KAYNAKÇA

KALIPSIZ, A. 1988 : İstatistik Yöntemler, İ.Ü. Orman Fak.Yayın No : 394

SAATÇİOĞLU, F. 1976 : Silvikültür l Silvikültürün Biyolojik Esasları ve Prensipleri, İ.Ü.Yayın No : 2187 İ.Ü. Orman Fak. Yayın No :222

SAATÇİOĞLU , F. 1978 : Silvikültür Tekniği (Silvikültür ll ), İ.Ü. Yayın No : 2490 İ.Ü. Orman Fak. Yayın No :268

KAYACIK, H. 1980 : Gymnospermae, İ.Ü. Orman Fak. Yayın No : 281

ELER , Ünal. 1985 : Orman Araştırma Enstitüsü yayınları Teknik Raporlar serisi No :31

İKTÜEREN , Şem'i. 1973 : Orman – Halk İlşkileri Bakımından Fıstıkçamı, Ormancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, Cilt: 19, Sayı : 2

ÖZDEMİR, T., YEŞİLKAYA, Y.., USTA, H.Z., NEYİŞCİ, T. 1985 : Orman Araştırma Enstitüsü yayınları Teknik Raporlar serisi No :156

UZUN, E. 2010 : Orman Mühendisliği Dergisi, Yıl : 47, Sayı : 4-5-6

Sıklık Bakımı ve Azman FertlerHalil GÖKPINAR*Orman Yüksek Mühendisi

* OMO Gaziantep Temsilcisi

Bilindiği gibi meşcere kapalılığının oluşmasından itibaren Gözlemlerimize devam edelim. Siz tanık oldunuzmu, doğal dal budanması ve gövde ayrılmasının başlamasına ben defalarca görüp şaşkınlık ve hayranlıkla izlemişimdir. kadar geçen dönem sıklık çağıdır. Bunlar a, ab çağındaki İlkbahar aylarında orman içinde 5-6 Ha'lık bir alanda Mescereler olup, bunlara Amenajman planlarında eta bulunan Çam Ağaçları polen tozlarını aynı anda verilmemektedir. birdenbire gökyüzüne fırlatıyorlar. O alanda gökyüzü

sarıya boyanıyor, sarı bir bulut meydana geliyor. Tabiat Sıklık bakımlarının amacı geleceğin değer ağaçlarını bu Ana ağaçlarda bile enses ilişki istemiyor. İşte bize günden belirleyerek o fertlere daha fazla ışık ve besin bunun güzel bir kanıtı. Bu 5-6 Ha'lık alanda bulunan sağlamak, mescere oluşumuna pozitif müdahalede çam ağaçları nasıl oluyor da aynı anda polenlerini bulunarak; sağlıklı ve dış etkilere dirençli ormanlar metrelerce yukarı doğru fırlatıyorlar. İşte bu Doğanın kurmuş olmaktır. Sıklık bakımı ile yaptığımız müdaha-mucizelerinden biri. Orman işletme şefi müdür lelerle Meşcerenin artımını ve Boy ortalamasını yardımcısı veya işletme müdürü meslektaşlarım bu yükseltmiş oluyoruz. Buna somut bir örnek verelim: Kilis mucizeye mutlaka tanık olunuz, olmadıysanız bir şeyler Orman İşletme Müdürlüğü'nün Amenajman Planlarının eksik kalmıştır. Demek ki bilgisayar başında çok zaman yenilenmesi sırasında Kilis serisinde yan yana bulunan iki harcıyorsunuz. Benim bir şefim vardı, bilgisayarın komşu kızılçam bölmesinden, sıklık bakımı yapılmamış başından kalkmazdı, adeta zor kullanarak araziye bölmenin hektardaki serveti 96 metreküp çıktığı halde gönderirdim. Bilgisayar bilmek kullanmak çok iyide, sıklık bakımı yapılmış bölmenin hektardaki serveti 156 herşey değildir. Orman mühendisi Ormanda gezerek metreküp olarak bulundu. Sıklık bakımı yapılmış ormanları hakkında bilgi sahibi olur, problemler varsa Bölmelerde kar ve fırtına devrikleride en az seviyeye ancak yerinde görülür, çözümü için ancak yerinde karar iniyor. Sıklık bakımı çalışmaları yaparken aynı zamanda verilir. Ormanları, ormanlarla birlikte yaşayarak, ormanlarımızı yangınlara karşıda dirençli hale getirmiş ormanlarla birlikte nefes alarak daha iyi tanıyabiliriz, oluyoruz. Çünkü bakım çalışmaları yaparken yol daha sağlıklı ve uygulanabilir çözüm yolları bulabiliriz. kenarlarında dal budaması ve ölü ve diri örtü temizliğide Birazda güncel olaylardan bahsedelim. Ben Gaziantep yapıyoruz.ve Kilisi biliyorum; buradaki belediyelerde bir tane dahi

Buraya kadar belittiklerim hep bilinen şeylerin tekrarı idi, orman mühendisi istihdam edilmemektedir; tahmin Benim asıl değinmek istediğim gençlik ve sıklık bakımı ediyorum diğer belediyelerde aynı durumdadır. Bu çalışmalarında AZMAN tabir edilen fertlere yapılan belediyeler her yıl yüzlerce dekar ağaçlandırma müdahalelerdir. Ormancılık literatüründe gençlik ve sıklık yapmakta, fidan dikmektedirler. Buralarda binlerce dekar Bakımı çalışmaları yapılırken Meşcerede bulunan ağaçlandırılmış alanlar bulunmaktadır. Bu alanların AZMAN fertlerin derhal kesilerek sahadan çıkarılması bakım ve rehabilitasyon ihtiyaçları vardır. Tabii bu öngörülür. Ben bu tezin Boy fakiri bilim adamlarından çalışmalar uzman ellerde olmayınca bilimsellikten uzak çıktığını düşünüyorum. Ben Meslek yaşamım boyunca , tabiri caizse hababam usulu ile icra edilmektedir. gerek işletme şefi olarak çalışırken gerekse 20 yıl görev Gaziantep'te Güneykent çamlığı var. Geçenlerde burada yaptığım İşletme Müdürlüğüm boyunca AZMAN fertleri yürüyüşe çıkmıştım, baktım ağaçların arasında kepçe hep korudum ve gözettim, onlara en iyi yaşam koşullarını geziyor. Görevliler ağaçların altındaki taş ve çalıları hazırlamaya gayret ettim. temizliyoruz dediler. Üst tabakadaki birkaç santim verimli AZMAN fertler daha ziyade kromozomlarından gelen toprağı sıyırıyorlardı. Hemen müdahale ederek yetkili-pozitif özelliklerle diğerlerine göre çok daha iyi gelişmiş, lerle görüştükten sonra bu hatalı çalışmayı durdurdular. halk deyimiyle GENÇ İRİSİ fertlerdir. Yerini, toprağını Belediyelerde ağaçlandırma, park-bahçe düzenlenmesi sevmiş alabildiğince gelişme göstermişlerdir. Kesme ve ağaçlandırılmış sahaların bakımları konularında yerine bilakis biz bu fertleri koruma altına alarak daha istihdam edilmek üzere orman mühendisi çalıştırılma-fazla ışık ve besin ortamı yaratacak şartları hazırlamalıyız. sının mutlaka yasal yolları bulunmalıdır. O zaman Bu fertler geleceğin ANIT AĞAÇLARI dırlar. İnsanlarla Belediyelerde bu tür çalışmalar çok daha başarılı ve örnekliyecek olursak bu fertler geleceğin ÖLİMPİYAT verimli olacaktır.ŞAMPİYONLARI sporcularının küçüklük çağlarıdır. Anıt

Bütün meslektaşlarıma başarılı çalışmalar diliyorum. Ağaçlar gençlik çağlarında mutlaka Azman yapıda idiler.07/08/2010

Ben Meslekdaşlarımın bu konuyu etraflıca düşünerek Azman tabir edilen bu çok gelişmiş fertleri titizlikle korumalarını diliyorum.

31

U Z M A N S A H A S I

Doğu Karadeniz BölgesindeYaban Hayvanları ileYöre Halkının EtkileşimleriÖğr. Gör. Yasin UÇARLI*

* Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi

scrofa), Ayı (Ursus arctos) ve Kurt (Canis lupus) 1. Girişgelmektedir.

Yaban hayvanları ile insanoğlunun etkileşimleri çok eski Doğu Karadeniz bölgesi ülkemizde yayılış gösteren yaban zamanlara dayanmaktadır. İnsanoğlu çeşitli kuş ve hayvanı türlerinin önemli bir kısmına ev sahipliği memeli türlerini eğitmiş ve onlarla avlanmış, bazı memeli yapmaktadır. Sulak habitatları, ormanları, dağları, alpin yaban hayvanlarını ise evcilleştirerek hem tarım işlerinde ve alpin-kayalıkları gibi farklı habitatları ile yaban hayvanı kullanmış hem de etinden ve sütünden faydalanmıştır. tür çeşitliliği açısından çok zengin olan Doğu Karadeniz Bununla birlikte birçok bölgede özellikle kırsal kesimde Bölgesi, küresel ölçekte ele alındığında ise Kafkas sıcak yaşayan insanlar yaban hayvanları ile daha fazla karşı noktası içerisinde yer almaktadır. Ayı, Kurt, Vaşak (Lynx karşıya gelmektedirler. Bu noktada ülkemizdeki yerleşim lynx), Pars (Panthera pardus), Yaban Keçisi (Capra yerlerinin çok dağınık olması ve yayla veya mezraların aegagrus), Çengel Boynuzlu Dağ Keçisi (Rupicapra yaban hayvanlarının yaşam alanlarının içerisinde kalması rupicapra), Geyik (Cervus elaphus), Karaca (Capreolus temel neden olarak kabul edilebilir. Çoğu bölgemizde köy capreolus), Yaban domuzu, Yaban tavşanı (Lepus ve yaylalar bir yana belde ve ilçelerde bile yaban europaeus) gibi türler bölgede yayılış gösteren önemli hayvanları ile ilgili bazı problemler yaşanmaktadır. Şu an yaban hayvanı türleridir. Doğu Karadeniz Bölgesi ülkemizde özellikle kırsal kesimdeki insanların daha fazla ormanları bölgenin yaban hayatı açısından zengin problem yaşadıkları türlerin başında Yaban domuzu (Sus olmasında çok önemli bir paya sahiptir (Foto 1).

Foto 1. Doğu Karadeniz Bölgesi ormanlarından bir görünüm

30


Genel olarak geniş ve çok fazla parçalı olmayan 2. Yöntemhabitatları isteyen yaban hayvanları için istenilen

Doğu Karadeniz Bölgesinde 2003-2010 yılları arasında yoğunlukta olmamakla birlikte Doğu Karadeniz Bölgesi yapılan arazi çalışmaları kapsamında yerel halkın yaban birçok yaban hayvanı türünü bünyesinde barındırmak-hayvanları ile yaşamış olduğu problemler ortaya tadır. Ancak ne yaban hayvanları istenilen popülasyon konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca, yöre halkı ile yapılan büyüklüğüne ulaşabilmekte ne de yöre halkı yaban görüşmelerde yaban hayvanlarının yapmış olduğu hayvanlarından zarar görmeden hayatını devam ettire-zararların boyutu irdelenmiştir (Foto 3).bilmektedirler. Doğu Karadeniz Bölgesinde yerleşim

yerlerinin çok parçalı bir yapıda olması nedeniyle yaban

hayvanları ile yöre halkı sıklıkla karşı karşıya gelebilmek-

tedir (Foto 2).

Bölgede bağ ve bahçelere girerek çeşitli tarım ürünlerine

zarar vermesine rağmen Karaca ile yöre halkı diğer türler

göz önüne alındığında biraz daha iyi geçindikleri

söylenebilir. Arıcılıkla ve meyve bahçeleri ile uğraşan

köylüler ise daha çok Ayı ile problem yaşamaktadırlar.

Yine Yaban domuzu, bazı kesimlerde tarla, bağ ve

bahçelere zarar verebilmektedir. Genel olarak Karadeniz

bölgesinde Yaban domuzu ve Ayı tarım ürünlerine zarar

veren türlerin başında gelmektedir. Bu bağlamda, ekilen Yapılan arazi çalışmaları sırasında tarla, bağ ve bahçelere tarım alanlarının ormanlık alanlara yakınlığı yaban yaban hayvanları tarafından yapılan zararlar tespit hayvanlarının yapmış olduğu zararın boyutunu belirleyen edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca bölgede yapılan arazi temel etken konumundadır. Dünyada bazı ülkelerde de çalışmaları esnasında yaban hayvanlarına ait dışkı olduğu gibi ormanlık alanlar içerisinde kalan yerleşim örnekleri de incelenerek yaban hayvanlarının bağ ve yerlerindeki insanlar yaban hayvanları ile daha fazla bahçelere zarar durumu ile daha çok tercih ettikleri problem yaşayabilmektedirler. ürünler belirlenmeye çalışılmıştır (Foto 4).

Foto 2. Geyik ve Karaca gibi türler için öncelik taşıyan bir alandan görünüm

Foto 3. Bölgede çobanlar ile yapılan görüşmelerden görünüm

3332


tarım, bağ ve bahçe işlerini azaltmış veya bıraktırmıştır.

Bölgede yapılan tarım, bağ ve bahçe işlerinde Yaban

domuzu ve Ayı zararı temel etken konumundadır. Yöre

halkı, yaban hayvanlarından dolayı tarım alanlarından

bazen hiç ürün alamadığı veya ürünleri çok fazla zarar

gördüğü için bu alanları ekmeme yoluna gitmekte veya

evlerinin yakınlarına ekerek zarar görmemesini

sağlamaya çalışmaktadır. Ekonomik durumu iyi olan

köylüler ise bağ ve bahçelerinin etrafını tel örgü ile

çevirerek ürünlerini koruma altına almaya çalışmak-

tadırlar (Foto 5). Meyve ağaçlarına ise özellikle Ayı

zararına karşı çeşitli korkuluklar yada düzenekler

kurularak önlem alınmaya çalışılmaktadır. Yörede tespit 3. Bulgular ve Tartışmaedilen yaban hayvanlarına ait dışkılar da incelendiğinde

Yaban hayvanları ile yöre halkı bölgenin bir kemsinde özellikle yaz aylarında dışkılarda Elma, Armut, Erik ve karşı karşıya gelmektedir. Yaban hayvanları ile yöre Kiraz gibi meyve türlerine rastlanmıştır.halkının karşı karşıya gelmediği alanlar, ekilmeyen orman

içi açıklıkları ve mera alanlarını kapsamaktadır. Bu

alanlarda bile yaban domuzlarının bazı çayırlık alanlarda

toprağı eşmesi nedeniyle buralarda yapılan ot kesimleri

zorlaşabilmektedir. Önceki yıllara göre hem koyun ve keçi

besleyenlerin hem de besledikleri hayvanların sayıların-

daki ciddi azalışların olması yaban hayvanları ile bu evcil

hayvanların yaşam alanı rekabetini daha düşük

seviyelere çekmiştir. Diğer taraftan büyük şehirlere yada

il ve ilçe merkezlerine verilen göç nedeniyle köylerde

nüfus oldukça azalmış durumdadır. Ayrıca köylerde kalan

nüfusun yaş ortalamasının da çok yüksek olması yörede

Foto 4. Yörede bulunan bir Ayı dışkısı

Foto 5. Tel örgü ile koruma altına alınmış bahçelerden görünümler

Foto 6. Bazı orman içi açıklıkların gençlikle kaplanmasından bir görünüm

bölgesinde zarar verdiği ürünlerin başında gelen mısır ve Yörede, gerek yaban hayvanlarının vermiş olduğu

nohut bir yana buğday tarlalarına da zarar verebilen zarardan dolayı gerekse diğer sosyal nedenlerden dolayı

yaban domuzlarına karşı çeşitli önlemler alınmaktadır. ekilmeyen tarım alanları orman ağacı tohumları için

Mısır tarlalarında veya bahçelerde yaban domuzlarına uygun çimlenme ortamı oluşturabilmektedir. Yine ot

karşı nöbet tutulması en yaygın yöntem olarak kullanıl- kesimin yapılmadığı orman içi açıklıklar veya sosyal

maktadır. Ayrıca belirli aralıklarla patlayan tüplü ses baskının daha az olduğu bölgeler, gençliklerin rahatlıkla

bombası düzeneklerinin kurulması, ateş yakılması, çeşitli gelebildiği diğer önemli alanları oluşturmaktadır. Bu

korkulukların asılması diğer önlemler olarak uygulan- açıklık alanların orman habitatına doğru dönüşümü söz

maktadır. Buğday tarlalarında ise genelde yaban konusu olabilmektedir (Foto 6).

domuzlarının zarar vermediği yada daha az zarar verdiği Yaban hayvanları için en uygun habitatların başında

tohum türleri tercih edilerek ürün kaybı önlenmeye gelen orman alanlarının artması arzu edilen bir

çalışılmaktadır. durumdur. Ancak orman içi açıklıkların tamamına yakının

Genel olarak küçükbaş hayvancılığın yaygın oluğu ormanlarla kaplı olması yaban hayvanları populasyon-

kesimlerde çobanlar ve köylüler ağırlıklı olarak Kurt ve Ayı larının artışında çok fazla öneme sahip olan kenar etkisini

ile problem yaşayabilmektedirler. Bu bağlamda çoban azaltabilmektedir. Bu durum özellikle yörede de yayılış

köpeği bulundurulması, havaya ateş açılması, torpil gösteren Geyik ve Karaca gibi türler için bazı problemler

atılması ve bazen de yabani hayvanın vurulması meydana getirebilecektir. Çünkü bu türler hem çiftleşme

hayvancılıkla uğraşanların yaban hayvanlarına karşı almış dönemlerinde, hem de besin ihtiyaçlarının önemli bir

oldukları önlemlerin başında gelmektedir. kısmını karşılamada bu açıklık alanları daha fazla tercih

edebilmektedirler (Foto 7).

3534


taşımaktadır. Ayrıca ormancılık çalışmalarında yaban 7. Sonuçhayvanlarını da dikkate alacak şekilde uygulamalar

Doğu Karadeniz Bölgesinde yapılan tarım, bağ ve bahçe yapılması örneğin, kesim çalışmalarında yabani meyve işlerinde Yaban domuzu ve Ayı zararı temel etken ağaçlarının alanda bırakılması yada yapılan ağaçlandırma konumundadır. Karaca ise bazı bağ ve bahçelere zarar çalışmalarında bu türlerin de kullanılması yaban verebilmektedir. Yöre halkı yaban hayvanlarına zararına hayvanlarının zarar düzeyini azaltabilecektir. karşı bağ ve bahçelere çeşitli korkuluklar asılması veya tel

Bölgede yapılan/yapılacak sayımların sonuçlarına göre örgü ile çevrilmesi, havaya ateş açılması, bazı durumlarda çok fazla artış gösterdiği tespit edilen bölgelerde yaban yaban hayvanlarının vurulması, çoban köpeği bulundu-hayvanı türlerinin avı yapılabilir. Ayrıca, yaban hayvan-rulması gibi farklı önlemler almaktadırlar. Ayrıca, yaban larının tarım ürünlerine zararını azaltmak için köylülere hayvanlarından dolayı tarım alanlarından bazen hiç ürün tel örgü desteği de ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından alamadığı veya ürünleri çok fazla zarar gördüğü için bu sağlanabilir. Sonuç olarak hem insanların hem de yaban alanları ekmeme yoluna gitmekte veya evlerinin hayvanlarının ortak kullanımında bulunan doğanın yakınlarına ekerek zarar görmemesini sağlamaya çalış-sürdürülebilir bir şekilde kullanılması, gelecek nesillere maktadırlar.doğal kaynaklarımızın aktarılabilmesi için çok fazla önem

Doğu Karadeniz Bölgesi'nin orman yapısı ve mevcut taşımaktadır.yaban hayvanı türleri göz önüne alındığında burada

yapılacak olan ormancılık ve doğa koruma çalışmalarında

orman içi açıklıkların genel yapısının devam ettirilmesi

özellikle Geyik ve Karaca gibi türler için hayati önem

Foto 7. Doğu Karadeniz ormanları ve yerleşim yerlerinden bir görünüm

Orman İşletmeciliğinin Çevreye Etkileri ve DeğerlendirilmesiŞaban ÇETİNER*Orman Yüksek Mühendisi

* İç Anadolu Orman Araştırma Müdürlüğü ** OGM

dönüşüm olmamasına göre farklı orman işletme şekilleri GİRİŞvardır. İşletmecilik, ODOÜ'nin ara sıra toplanması gibi az

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilatının (FAO) etkili faaliyetler ile ticari tomruk üretimi veya tabii Ormancılık Bölümüne ait olan ağ sayfası ormanların ağaçlandırmalara dönüştürülmesi gibi çok (www.fao.org/forestry/environment/en) orman işletme- etkili faaliyetlere kadar çeşitlenebilmektedir. ciliğinin çevre konuları hakkındaki bilgilere ulaştırmakta;

1.1.2. Genel Ölçekte: Politika, plan ve programlar ile ormanlarda mal ve hizmetlerin üretimi, kullanımı ve belirlenen bu etkilerin değerlendirilmesi ve gerektiğinde ticareti ile bunların yapıldığı ormanlardaki biyofizik ve olumsuz etkileri azaltıcı tedbirlerin alınması lazımdır.sosyal çevre etkileri arasındaki bağları göstermektedir.

Ağ, orman işletmeciliğinin çevreye etkilerini değerlen- Önemli konular şunlardır;dirmeye yarayan vasıtalara ulaştırmaktadır. Çünkü, hem

lÇevre endişeleri ile orman ürünleri ticaretinin ilişkileri,ormanların çevre faydalarının korunması, hem de bu sırada ormanlardan mal ve hizmetlerin üretilmesi gayet lOrman işletmeciliğinde ve orman sanayinde çevre önemli konulardır. standartlarını uygulamanın etkileri,

lOrmancılık çalışmalarının çevre maliyetini dikkate alan 1. “ORMAN İŞLETMECİLİĞİNİN ÇEVREYE ve çevre dostu işletmeciliğin getirilerini tazmin eden ETKİLERİ” İle İlgili FAO Çalışmaları usuller,

1.1. Orman İşletmeciliğinin Çevreye Etkilerinin Değer-lMilli ve milletler arası pazarların ticari gücünün lendirilmesi

ormanın çevreye faydaları yönüyle daha çok tanın-Orman işletmeciliğinin etkileri orman (mikro) ve genel ması,(makro) seviyelerde olabilir.

lBu faydaları değerlendirecek politikaların geliştirilmesi.1.1.1. Orman Düzeyinde: Çeşitli faaliyetler bitki ve

Çevre bilincine sahip toplumlarda siyasi baskılar, orman hayvan kaynaklarını ve ormanların biyolojik çeşitliliği, işletmeciliğini etkileyen tomruk üretimindeki ve ihracaa-karbonu ve su döngülerini koruması dahil ekolojik tındaki yasaklar vb. politikaları; ayrıca, hukuken bağlayıcı işlevlerini olumsuz etkileyebilmektedir. Bu faaliyetler, olan biyolojik çeşitlilik, iklim değişikliği, tehlike altındaki kötü planlanıp uygulanan kereste ve odun dışı orman türlerin ticareti vb uluslararası sözleşmeleri uygulamada ürünlerinin (ODOÜ) üretimi, orman yolu inşaatı, esastır. Bu çevre sözleşmeleri, sürdürülebilir orman ormanda üretim işçileri veya rekreasyon için gereken işletmeciliğinin yöreye ve dünyaya yönelik çevre tesislerin yapımı, atıkların ormanda depolanması, vb.dir. faydalarının azami hale getirilmesini hedefleyen Orman işletmeciliği, aynı zamanda insan sağlığını, politikaları ve uygulamaları sağlayan yapılardır. yöredeki kültürü ve sosyal kurumları da etkileyebil-

mektedir. Bu etkilerinin şiddetine, önemine ve geri

Derleme ve TercümeÜmit TURHAN**Orman Mühendisi

H. Cihat ANLAR**Orman Mühendisi

ÇEVİRENLERİN ÖNSÖZÜ

Çalışmaların derlenip tercüme edilmesindeki maksat, başta Ormancılar olmak üzere, milletimize faydalı olmaktır. Bazı devletlere ait örnek çalışmalar ve mevzuat ile ormancılıkta ÇED konulu bazı eserler de bilgi için verilmiştir. Zannedildiğinin aksine, genel olarak "su fakiri" olan Türkiye'de ormanlar başta olmak üzere, su, madenler, güneş, petrol, rüzgar ve diğer tabii kaynakların sürdürülebilir kalkınma ilkeleri çerçevesinde ve milletimiz için kullanılmalarını dileriz.

Kaynak: www.fao.org/forestry/19367/en

3736


1.2. FAO Çalışmaları: Bilinçlendirme ve Kapasite terliği, Dünya Koruma Birliği (IUCN) ve Dünya tabiatı Artırma Koruma Fonu (WWF) gibi kuruluşlar ile işbirliği

yapmak,FAO'nun hedefi, ormanların çevre faydalarından taviz vermeden, halkın geçimini iyileştiren orman işletmeciliği lÇevre değerlendirmeye dönük mali kaynaklara ve şekillerini teşvik etmektir. Maksat, düzenli olarak, orman uygun orman işletmeciliğinin çevre faydalarına yönelik işletmeciliğinin temel çevre ve insani konularını sermaye aktaran mali yapılara ulaşımı kolaylaştırmak.vurgulamak ve iyi etkileri azami yapacak örnek

Çalışmanın konusu, karar vermede yardımcı araç olarak uygulamaları, hatta, belirlenen zararlı etkileri azaltacak

sıkça kullanılan çevre etki değerlendirmedir. Çeşitli tedbirleri desteklemektir. Devlet, özel teşebbüs ve

devletlerde ÇED ormancılık faaliyetleri için zaruridir ve gönüllü kuruluşlar dahil tarafların bilinçlerini artırmak bu

değerlendirme sürecinin tamamında halkın katılımı ve faaliyetin temel bir yönüdür.

şeffaflık önemlidir. Büyük ölçekte ise, politikaların çevre Çevre etki değerlendirme (ÇED) ve olumsuz etkileri etkilerini değerlendirmede stratejik çevre değerlendirme azaltma çalışmaları FAO'nun çevre dostu odun üretimine (SED) denilen bir araç kullanılır. Böyle değerlendirmeler ve çalışmalarına yöneliktir. Daha geniş açıdan ise, orman işletmeciliğini etkileyen politikalar ile çevre biyolojik çeşitlilik ve karbon yönetiminin, çevre dostu şartları arasındaki karmaşık bağlantıların çözümlen-ormancılık uygulamalarının kabulünde yeşil pazar mesine yardımcı olmaktadır. yapılarının, yani sertifikalamanın ve eko-etiketlemenin;

1.3. “Çevre Etki Değerlendirme” Konulu FAO Eserleribu uygulamaların çevre faydalarını belirleyen yöntem-lerin ve ormanların çevre faydalarını geliştirecek Pazar Orman işletmeciliğinin yöre ve dünya çapında çevreye vb. konuların da ÇED'e dahil edilmesidir. etkileri ile ilgili gelişmeler yeni yardımlara ihtiyaç

hissettirmiş ve FAO konuya daha çok ağırlık vermeye Orman ürünleri ticareti ve pazarlaması, ormanlar, iklim

başlamıştır.değişikliği, yaban hayatı ve korunan alanlar hakkındaki çalışmalar ile yakından ilgili olan FAO Ormancılık lOrmancılığın Çevre Etkileri, 1992.Bölümü'nün ana faaliyetleri şunlardır;

lOrmancılık Projelerinin Etkilerinin İktisadi Değerlendir-lEğitim, yayın, çalıştay, teknik ve politika rehberliği ile mesi, 1992.

uzmanlık temini, orman işletmeciliğinin faydalarını lOrmancılık Projelerinin Etkilerinin Değerlendirilmesi:

azami yapmaları, ormancılık çalışmalarının ve Konular ve Stratejiler, 1993.

politikalarının olumsuz çevre etkilerini değerlendirip azaltmaları için üye ülkelere kapasitelerini geliştirmede lOrmanların Değerlendirilmesi: Kapsam, Konular ve yardımcı olmak, Kurallar, 1995.

lTarafların, ormancılığın çevre etkileriyle ilgili ortak lKağıt Hamuru ve Kağıt Sanayinde ÇED ve Çevre seminerler yapması ve ağlar kurmasını sağlamak, Denetimi, 1996.

lKonu araştırmaları ve ülke deneyimlerini kıyaslama lOrmancılıkta Çevre Değerlendirme Eğitimi Kitapçığı, yoluyla orman işletmeciliğinin etkileri hakkında bilgi ve 1996. “Asya ve Pasifiklerde Orman Planlama ve Politika teknik verileri toplamak ve paylaşmak, Desteği” adlı FAO projesinin raporudur.

lOrman işletmeciliğinin çevreye etkileri konulu göster- 2. ORMAN İŞLETMECİLİĞİNİN ÇEVRE geleri geliştirmek ve ilgili uluslararası girişimlere iştirak ETKİLERİNİ AZALTICI ÇALIŞMALAR etmek,

Kötü planlanıp uygulanan kereste ve odun dışı orman lÇED ile alakalı olan Birleşmiş Milletler Çevre Programı

ürünleri (ODOÜ) üretimi, orman yolları, orman işçilerinin (UNEP), Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi (CBD) Sekre-

konakladıkları yapıların veya rekreasyon tesislerinin

lFAO'nun “çevre dostu üretim ve mühendislik” (İng. RIL) hakkındaki ağ sayfası bu bi lgi lere (www.fao.org/forestry/harvesting/en) ulaştırır; bir kaynakça eseri de vardır.

2.2. “Odun Dışı Orman Ürünleri İşletmeciliğinin Etkileri” Hakkında Eserler

lODOÜ İşletmeciliğinin Çevre Boyutu, FAO, 1995.

lWilkie, D., Carpenter, J.F., 1999. Kongo Havzasında Hayvan Eti Avcılığı: Etkilerin Değerlendirilmesi ve Azaltma Seçenekleri.

lBioçeşitlilik ve Korunması, 8(7): 927-955 inşaatı ve atıkların ormanda biriktirilerek bitkilere ve

lEko-turizmin Çevreye Etkileri: hayvanlara, ayrıca, ormanların su üretimi, karbon www.fao.org/forestry/foris/pdf/foph/ecotour.pdfdepolama ve biyo-çeşitliliği koruma gibi ekolojik

görevlerine zarar verilmektedir. Bu faaliyetler işletilen ormanların içindeki ve çevresindeki halkın sağlığını, kültür ve sosyal kurumlarını da etkilemektedir. Olumsuz çevre etkileri, orman işletmeciliğinin şiddetine, geri dönüşemezliğine ve anlamına göre değişir. Bu etkiler sadece o yörede ve hatta bütün dünyada hissedilebilir. Orman işletmeciliğinin, çevre koşullarını ve ormanların çevre görevlerini nasıl değiştirdiği hakkında ayrıntılı bilimsel veriler genellikle yoktur. İşletmeciliğin çevredeki iyi ve kötü etkilerinin ispatı genellikle zordur: Çünkü etkilerin çoğu dolaylıdır ve oldukça karmaşıktır.

ODOÜ (İng. NWFP) veya rekreasyon amaçlı işletmeciliğin çevreye etkileri; odun üretiminin etkilerine göre gayet az

3. ÇEVRE (ETKİ) DEĞERLENDİRMEdeğerlendirilmiştir. Araştırmalara göre, bu dikkatli planlanmaz ve uygulanmaz ise, eko-turizm ve ODOÜ Çevre değerlendirme, çevre, sosyal ve ekonomik hasadı gibi faaliyetler çevreyi cidden etkilemektedir. kaygıların proje planlama, tasarım ve uygulamalar ile ODOÜ hasadı, kaynaklar, kullanılacak uygun yöntem ve bütünleştirilmesini hedeflemektedir. Bu işlemler, analiz aletler, türlerin üreme yetenekleri, yetişme ortamı ve teklif edilen proje, program veya politikaların çevrede istekleri, üretimin mevsimlere göre değişimi ve yörenin yapabileceği etkileri inceleyip değerlendirerek karar geçim talepleri hakkında yeterli bilgiler planlanmadan vericilere uygun çevre bilgileri sunmaktadır.yapılırsa ortamı ciddi olarak tahrip edebilmektedir.

3.1. Çevre Etkilerinin Değerlendirilmesime (ÇED, İng. Kongo Havzasında yabani hayvan avlamaya dayalı ticari EIA)avcılıkla doğrudan alakalı “hayvan eti” sorunu, ODOÜ

ÇED, belirli faaliyetlerin oluşturacağı iyi ve kötü etkileri kullanımının ve ticaretinin çevreye ciddi etkileri tanımlayan, tahmin edip hesaplayan, bunlara seçenekler olduğunun önemli bir örneğidir.sunan ve bu etkileri hafifletecek işlemleri belirten

2.1. “Odun Üretiminin Etkileri“ Hakkında Eserler süreçtir.

lOrmancılık Faaliyetlerinin Muhtemel Etkileri, FAO, ÇED, 1970'li yıllarda geliştirilmiş olup Birleşmiş Milletler 1992. Çevre ve Kalkınma Konferansında (1972) kabul gör-

müştür ve uluslararası kalkınma gündeminde önceliklidir. lHer Ormancılık Faaliyetinin Çevreye Etkilerini Kontrol Rio Bildirgesi, 17. İlkeye göre; "ÇED, milli bir araçtır ve Listesi, FAO, 1992. devletlerin, çevreye ciddi olumsuz etki yapabilecek planlı

lDoğal Orman İşletmeciliğinin Olumsuz Etkilerini faaliyetlerinde dikkate alması gereken ve o devletin ilgili Azaltıcı Tedbirler (Dünya Bankası Çevre Değerlendirme İdaresinin yetkisinde olan” işlemlerdir.Kitabı 2. Cilt, İşkolu Rehberleri, 1991)

Son yıllarda pek çok devlet, ormancılık dahil işkolların-lTomruk Üretiminin Zararlı Etkilerinin Önlenmesi, daki kalkınma çalışmaları için ÇED'i mecbur etmiştir.

Etkileri Azaltılmış Tomruk Üretimi (İng. RIL), üretim Örnek, Avrupa Birliği Talimatı (1985) üye ülkelerde ÇED mevzuatı ve orman mühendisliği uygulamalarını şartlarını belirlemiştir. Birleşmiş Milletler Avrupa Kurulu inceler. (UNECE) üyesi 26 devlet sınır aşan ÇED Sözleşmesini

(1991) imzalamıştır.

3938


3.2. ÇED Uygulamaları İçin Yeni Alanlar “İklim Değişikliğinde Ormanların Yeri” hakkında ek bilgi (www.fao.org/forestry/ climatechange /en) adresinden

3.2.1. Biyo-çeşitlilik Konularının ÇED ile Bütünleş-alınabilir.

tirilmesi

4. (ORMANLARDA) ÇED Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi (Türkçe BÇS, İng. CBD) sözleşme hedeflerine ulaşmak için ÇED'i bir araç olarak ÇED ikiye ayrılır; a) Stratejik ÇED, b) Sosyal ÇEDdikkate alır. Sözleşme (14. md), tarafların biyolojik

4.1. Stratejik Etki Değerlendirme (İng. SEA; Türkçe; SED)çeşitliliği etkileyebilecek tekliflerde ÇED için uygun muameleleri tanımlayan birer sözleşme yapmalarını SED, çevre hassasiyetlerinin politika ve programlarda gerektirir. İş programında ÇED'in bütünleştirilmesi daha çok yer almasını sağlayan bir araçtır. SED ihtiyacı, düşünülen ana konulardan biri ise ormancılıktır. ÇED'in projeye özel yapısı ile çevre konularının karar

vermede daha etkili olmasını sağlayacak her teşebbüste BÇS 6. Taraflar Toplantısında, biyolojik çeşitlilik konularını daha geniş bir politika ortamını oluştururken dikkate ÇED mevzuatı veya süreçleri ile stratejik etki değerlen-alınmasını gerektiren bir anlayıştan doğmuştur. dirmeye dahil eden Yönetmelik Taslağı kabul edilmiştir.

BÇS Sekreteryası devletlerin bu konudaki tecrübelerini 4.2. Sosyal (İnsani) Etkilerin Değerlendirilmesiderlemektedir.

İşletmeciliğin insani yönleri sürdürülebilir orman lÇED ve SÇD ile Biyolojik Çeşitliliği Bütünleştiren yönetimi için çok önemlidir ve orman yönetiminde

Rehberler- Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi. sürdürlebilir politikaları oluştururken ve buna ait ilke ve göstergeleri geliştirirken cidden belirleyicidir. lBiyoçeşitliliğin Milli Çevre Değerlendirme Süreçleri ile

Bütünleştirilmesi, UNEP / UNDP. Ormanların sertifikalanması ve orman ürünlerinin etiketlenmesi, orman işletmeciliğinin insani ve çevre lDünya Bankası, Biyo-çeşitlilik ve Çevre Değerlendirme etkilerini dengelenmesi gereken önemli bir konudur.Çantası.

“Önerilen kalkınma müdahalelerinin sosyal, iktisadi ve 3.2.2. Ormanlar, İklim Değişikliği ve ÇEDkültür etkilerinin kurallı incelenmesi “ demek olan Sosyal

Milletler arası İklim Değişikliği Açık Oturumu (IPCC), Etki Değerlendirme (İng.SIA), gün geçtikçe dünyanın “Arazi Kullanımı, Arazi Kullanımındaki Değişiklikler ve birçok bölgesinde ÇED uygulamalarının standart bir Ormancılık (LULUCF)” konulu özel raporunda, etkili ÇED parçası haline gelmektedir.uygulamaları, proje geliştirmenin her safhasında etkili

4.2.1. Sosyal Etki Değerlendirme Araçlarıolarak belirtilen karbon azaltma projelerinin iyi ve kötü etkilerini belirleyecek bir araç olarak anlatılmıştır. Sosyal ve biyo-fiziki etkilerin birçok ortak özellikleri vardır.

Sosyal etkiler cazipten elverişsize kadar değişebilmekte; UNFCCC Sekreterliği (2002 Aralık) Temiz Kalkınma zaman ve mekanın süre ve ölçeğine göre farklı Düzenlerinin ilk taahhüt döneminde ağaçlandırma ve olabilmekte; yoğunluk veya şiddetleri değişebilmektedir. gençleştirme projeleri için “biyolojik çeşitliliğe ve tabii Her çeşit etkinin derecesi ise birikmiş, aşırı veya denk ekosistemdekiler dahil, sosyo-ekonomik ve çevre etkileri olacak şekilde değişebilmektedir. Bu yüzden sosyal eşitlik hakkında yöntemler” konulu bir seçenekler makalesi veya etkilerin farklı topluluklara dağılımı dikkate alınmalı hazırlamıştır.

4.2.1.2. (İngiltere) Denizaşırı Kalkınma Enstitüsü (ODI) ve savunmasız topluluklar üzerindeki etkilere bilhassa önem verilmelidir (Bkz. ABD Sosyal Etki Değerlendirme ODI, yaban hayatı işletmeciliğinin etkilerini, ticari İlkeleri ve Yönetmelikleri). uygulanabilirlik, yörenin iktisadi, mali ve geçim duru-

muna ve paydaşlara etkileri ile korumaya faydası yönüyle Avrupa Birliği, Ormancılık İşkolunda Kalkınma İşbirliği için değerlendirecek, uygulanabilir ve az maliyetli bir Sosyal Etki Analizine yönelik kapsamlı kurallar geliştir-yaklaşımı sağlayacak bir yöntem geliştirmiştir: ODI-Yaban miştir. Hayatı İşletmeciliğinin İktisadi ve Sosyal Etkilerini

FAO, katılımcı ormancılığı destekleyen programıyla, Değerlendirme Kitapçığı, 2001.

sosyal değerlendirme için bir dizi yöntem araçlarını 4.2.1.3. “Sosyal ÇED” Konulu Bazı Eserler: hazırlamıştır (Bkz: Toplum Ormancılığı (Community www.iaia.org/social.html Forestry) ağ sayfası, bilhassa, Toplumun Araç Çantası:

Toplum Ormancılığında fikri, yöntemleri ve araçları 4.2. 2. Ormancılık Uygulamaları Yönetmeliğinin İnsani katılımcı İnceleme, İzleme ve Değerlendirmeye Yönelik Yönleri Fikirler, Yöntemler ve Vasıtalar).

Orman Sanayinde iş standartlarının uygulanmasına Milletler Arası Ormancılık Araştırmaları Merkezi (CIFOR): yönelik sosyal konulardan oluşur.İnsan Refahı İçin Temel Değerlendirme Rehberi,

Milletler Arası Çalışma Kuruluşuna (ILO) göre, orman sürdürülebilir orman yönetimini (SOY) değerlendirmek sanayinin dünyadaki toplam istihdamı resmi işkolundaki için geliştirilmiştir. SOY için ticari tomruk üretimine, hatta (17 milyondan fazla), gayrı resmi ve geçici çalışanlar ekolojik işlevlerin korunmasına/geliştirilmesine başlanı-dahil, yaklaşık 47 milyondur. Kayıt dışı işkolu, serbest lan sahalardaki halkın refahı çok önemli kabul edil-çalışan orman işçileri, yakacak odun ve odun dışı orman mektedir. ürünlerinin toplayıp işleyenler dahil 30 milyon kişiyi

4.2.1.1. Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi (İng. CBD) işlendirmektedir. Resmi işkolu dahil bu miktar iki katına ulaşmaktadır. Ormancılık işkolu ve bilhassa tomruk Sözleşmenin 8j maddesi, yani, geleneksel bilgi, yenilikler üretimi halen pek çok devlette en tehlikeli mesleklerden ve uygulamalar kapsamında, yöre halkının iştirakini ve birisidir. onlara ait geleneksel bilgilerin çevre, kültür ve sosyal etki

değerlendirmelerde yer almasını sağlayacak yönetmelik taslağı hazırlanmıştır.

4140


FAO Orman Üretimi Uygulamaları Örnek Yönetmeliğinde biyo-çeşitliliğin az etkilenmesini gerektirir; ancak bu (1996) odun üretimi için uygun işgücüne, eğitime ve iş gelişememiştir. Bu faaliyetlerin bir kısmı ÇED hükümleri emniyetine ait tavsiyeler vardır. FAO, o zamandan beri ile değil, tür koruma kanununa göre açılan kamu davaları devletleri, ILO iş standartları yönetmeliğine uygun ile durdurulmuştur (IAIA konferansına sunulan makale).tavsiyelerin de olduğu, milli ve kıta ölçekli ormancılık

Brezilya: Itapiranga Tomruk Üretim Planında ÇED Belgesiuygulama mevzuatını geliştirme ve uygulama hususunda desteklemektedir. Kamerun: Güney Kamerun Orman İşletmeciliğinde ÇED.

Tropenbos destekli projenin amacı orman amenajman lFAO Orman Üretimi Örnek Yönetmeliği,

planlarına uyarlanmış bir ÇED Metodolojisi oluştur-lOrmancılık Uygulamaları Yönetmeliği, maktır.

lFAO Asya-Pasifik Ormancılık Kurulu. Çevre Etki Değerlendirme, Sürdürülebilir Yönetimin Yeni Bir Aracı mıdır? Güney Kamerun Yağmur Ormanı Son yıllarda, orman uygulamaları için milli yönetmelikleri Bölgesinde Örnek Uygulama. Makalede, orman kabul eden, uygulamaya veya bunları geliştirmeye işletmeciliği süreci ile bütünleşebilecek ÇED Yönteminin başlayan devlet sayısı artmaktadır. Özel şirketler de kısa bir özeti ve bunun Güney Kamerun'daki bir ormanda gönüllü olarak bu yönetmelikleri hazırlamaktadırlar. uygulamasının neticeleri vardır. Araştırma iki düzeyde

Ormancılık uygulama yönetmeliklerinin belirttiği insani yapılmıştır: 1) 167.000 ha ormanın Amenajman (İşletme) konularda genellikle ILO'nun istediği iş bileşenleri, yani, Planı; 2) İki Köylük Bölgenin Yönetim Planı. Bu yaklaşım istihdamın kalitesi ve ücretler, emniyet ve sağlık şartları, ve teknikler, paydaşlar ile müzakereye özel önem verecek kabiliyetler ve mesleki gelişim dahil iş güvenliği, iş şekilde açıklanmıştır. Sonuçlar ve uygulanan yöntemin hukuku, sosyal ilişkiler ve uyuşmazlıkların çözümü de zayıf yönleri değerlendirilmiş; sürdürülebilir Çevre mevcuttur. Değerlendirmeyi orman işletmeciliğiyle daha çok

bütünleştirecek yeni bir çerçeve tavsiye edilmiştir.lOrmancılık hakkındaki ILO standartları konusunda faydalı bir eser; SOY'un Sosyal İlke ve Göstergeleri: ILO Edea Kağıt Fabrikasının Islahında Ormancılık Bileşeni İçin Metinleri Rehberi.

lOrmancılık Çalışmalarında Güvenlik ve Sağlık: ILO Uygulama Yönetmeliği.

lSürdürülebilir Orman Yönetiminde İktisadi ve Sosyal Adalet: ILO'nun Bakışı.

5. BAZI DEVLETLERİN ÖRNEK ÇALIŞMALARI ve RESMİ İŞLEMLERİ

FAO'nun düzenli olarak güncellediği bu bölüm bazı ülkelere ait verilere kolayca ulaştırır. Bilhassa ormancılığa ait bir ÇED veritabanı ise devam etmemektedir.

Afrika: Afrika'da Kapasite Geliştirme ve ÇED İlişkileri (CLEIAA), 2001'de başladı; kıta devletleri, bağışçılar ve

ÇED, Kamerun. SECA, Fransadiğerleri ortaktırlar. Hedefi, ÇED için kapasite geliştiren

Kanada: Kanada'da Ormancılık ve Çevre Değerlendirme: çalışmaları canlandırmak ve Afrika'daki bağlantıları Merkezi İdareye ait bu örnek çalışma, 11 milyon ha'dan sağlamaktır. fazla bir ormanın işletme lisansına sahip bir Manitoba

Arnavutluk: Orman-Mera-Çevre Mevzuatı.orman şirketine ait örnek durumu esas almış ve

Kuzey Kutup Devletleri: Kanada, Danimarka-Grönland, Kanada'da ÇED gerekleri ile uygulama arasındaki tezata Finlandiya, İzlanda, Norveç, İsveç, Rusya ve ABD “Kuzey işaret etmiştir (Makale, IAIA toplantısına sunuldu).Kutbu Çevre Koruma Stratejisini” (1991) kabul ettiler.

Orta ve Doğu Avrupa: ÇED- Sofya Girişimi.Sonra ÇED Yönetmeliğini hazırladılar.

Finlandiya: Finlandiya Milli Orman Programında ÇED. Avustralya: ÇED, Avustralya Biyoçeşitliliğini Ne Kadar

Amacı, milli orman programı uygulanırken karar vermeyi Destekliyor? Devletlerin çoğunda ÇED süreci gerçekçi

desteklemek için tutarlı veriler üretmekti. Çeşitli türden değildir, usulen vardır. ÇED bu etkilerin azaltılmasını

etkileri incelemiştir: Sosyo-ekonomik etkiler, biyo-gerektirdiği halde oluşmalarını önleyememektedir.

çeşitlilik, besin değeri ve karbon dengesi (Makale, IAIA Örnek; Avustralya-NS Wales eyaletinde hukuken ÇED

toplantısına sunuldu).şarttır, uygulayacak üçüncü taraf vardır ve bir mahkeme

Fiji: Fiji Çevre İdaresi, Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi ÇED ile görevlidir. ÇED, ormancılık faaliyetleriyle yöredeki

Akdeniz Bölgesi: METAP Devletlerinde ÇED Programı. Dünya Bankası ve Tunus Milletlerarası Çevre Teknolojileri Merkezi(CITET). Akdeniz bölgesinde ÇED sistemini idari olarak güçlendiren bir projedir ve 15 devlet vardır; Mısır, Arnavutluk, Cezayir, Bosna-Hersek, Kıbrıs (Rum Kesimi), Hırvatistan, Ürdün, Lübnan, Libya, Fas, Filistin, Suriye, Slovenya, Türkiye ve Tunus. Proje ağ sayfası bu devletlerin ÇED çalışmalarına erişimi sağlar (Örnek, ÇED mevzuatı ve ÇED araçları) ve sadece ormancılığa ait değildir.

Nikaragua: Sürdürülebilir Ormancılık Yatırımlarını Destekleme Projesi, D. Bankası.

Papua Yeni Gine: Sandaun Eyaleti, Vanimo'da Tomruk Üretim Çalışmalarının Çevreye ve Topluma Etkilerinin Değerlendirilmesi. Tomruk üreten şirketin sözleşmedeki görevlerini değerlendirmek ve PNG Tomruk Üretme Yönetmeliği ile uyumu tespit için Mayıs 1999'da yapılmıştır.

Papua Yeni Gine'de Ormancılık ve Koruma Projesi. Milletlerarası Yeniden Yapım ve Kalkınma Bankası kredisiyle yapılacak Projede etkili ÇED yapıları çalıştırılacak ve topluma dayalı bir çevre izleme programı geliştirilecektir.

Peru: Purus Nehri Üst Havzasındaki Tomruk Üretme Sanayiinde Devamlılık Sağlamaya Yarayacak Katılımcı Bir

uygulamaları kapsamında, UNDP ve GEF desteğiyle, Fiji Araştırma. Bölgedeki kaynakların sürdürülebilir

Biyolojik Çeşitlilik Stratejisi Eylem Planını geliştirmiştir. kullanımını teşvike çalışan Peru, yeni yönetmeliğin ve

Ormancılığa uygun alanlarda, Sürdürülebilir Orman arazi bölmelemesinin yapabileceği etkileri değerlen-

Yönetiminin (İng. SFM) tesisi; tanıtım dahil, yeni tomruk dirmek için kapsamlı araştırmalar yapacak ve bir ÇED

üretme ve ağaçlandırma sahaları için ÇED mevzuatı uygulayacaktır. Bu ÇED süreci, projedeki çevre yöneti-

oluşturmak ve “Milli Tomruk Üretme Mevzuatını” minin bütünü için temel bir etken gibi görünmektedir.

uygulamaya geçmek için kapasiteyi güçlendirme konuları Araştırma, yöredeki topluluklarla birlikte, onlara danı-

vardır şılarak ve iştirakleri teşvik edilerek yürütülmüştür. Bu

Hindistan: Orissa'da Ortak Orman Amenajman Progra- iştirak, yöre halkının proje çıktılarını; arazi bölgelemesini mını Uygulamada ÇED, 1998, SIDA ve Scandiaconsult. düzenlerken ve kabul ederken, ayrıca, tomruk işlerine ve

koruma hedeflerini destekleyecek ve mutabık kalınan Laos: Özet ÇED: Kırsala Erişim Yolu Projesi, 2002.

yönetim stratejileri geliştirilirken tesirli olmalarına imkan Malezya: Tomruk üretiminin ormanlara yapabileceği vermektedir. Proje, yağmur bölgesine uygun diğer olumsuz etkiler kabul edilerek ve ÇED dahil edilerek sahalarda benzer stratejilerin uygulanmasına yönelik bir Çevre Kanunu (1974) yenilenmiş (1985); orman arazileri model ortaya koymakta, yöre halkı ile birlikte tabii işletilirken yapılabilecek işlemleri belirtir şekilde kaynakların sürdürülebilir yönetiminin geçerliliğini yürürlüğe (1987) girmiştir. "Tomruk Üretim Yönetmeliği”, şartlara uygun hale getiren bir yöntem halinde "Orman Mühendisliği Planı" ve hatta “Standart Yol açıklanmasına yaramaktadır (Makale IAIA toplantısına Özellikleri” gibi orman yolu inşaatı mevzuatının ÇED sunuldu).benzeri çevre koruma hükümleri vardır. Ancak, çevreyi

Güney Afrika: Güney Afrika'da Akarsu Akışlarını etkileyen ormancılık faaliyetlerini düzene koymak ve

Yavaşlatacak Stratejik ÇED: Karar Vermeyi Destekleyecek daha etkili uygulanması için, ÇED mevzuatı ilgili

Yöntem.Kuruluşlarca farklı ormancılık faaliyetlerine göre düzenlenmektedir. Aslında, doğal ormanlarda odun Suyun tahsis ve kullanımında uzun zamandır çatışma üretimi için ÇED Yönetmeliği, ilgili orman ve çevre yaşayan Güney Afrika'da Orman İdaresi, dere akışını kuruluşlarının temsilcilerinden oluşan “Malezya Tabii azaltan bir çalışmayı ilan etti ve su sorunu olan sahalarda Ormanlarından Tomruk Üretiminde ÇED Çalışma ormancılığın gelişmesini sınırladı (1997) veya durdurdu. Kurulu”nca geliştirilmiştir (ITTO-Tomruk Sertifikasyonu, Su İşleri ve Orman Bakanlığı, karar verme safhasında ülke 1998). ve bölge su ihtiyaçları ile orman geliştirmenin birikimli

etkilerini dikkate alacak bir altlığı oluşturmak üzere

42


ormancılıkta bir stratejik çevre değerlendirme sırasındaki fazla karbon monoksite maruz kalmaları, başlatmıştır. kullanıcıların pozlama, pişirme ve nispeten fazla azot

oksitleri salmalarıdır. Sonuncusu, sanayi ve motorlu Tanzanya: ÇED İşlemleri. ÇED'in şart olduğu ormancılık

araçların saldığı azot oksitlerin yükünü artırmaktadır.faaliyetleri; a) Tomruk üretimi ve işleme, b) Orman içi ve dışı ağaçlandırmalar ile yeni türlerin girişi, c) Bir ticari 6. “ORMANCILIKTA ÇED” KONULU KİTAPLARağaç türünde seçme üretim, d) Hastalık ve zararlıların

lZimmermann, R.C., 1992, Kalkınmış Devletlerde yönetimi. Bu mecburi listedeki diğer faaliyetler ise yaban Ormancılık Yönetmeliklerinin Çevre Etkilerinin hayatının yönetimi ve eko-turizmdir.Değerlendirilmesi, FAO.

İngiltere-Orman İdaresi: 1) Ormancılıkta ÇED'in lKağıt Hamuru ve Kağıt Sanayinde ÇED ve Çevre Üstlenilmesi ve Çevre Beyanının Hazırlanması (2001);

Denetimi, FAO, 1996. 2) Ormancılık Projelerinde ÇED (2001).

lKnowler, D. , Lovett, J. 1996, FAO, Ormancılıkta Çevre Kuzey İrlanda Çevre Değerlendirme Kanununun Geçmişi. Değerlendirme Eğitimi El Kitabı.Avrupa Birliği Talimatına (Direktif 85/337/EEC) uyum için

ilk Çevre Değerlendirme (Ağaçlandırma) Yönetmeliği (SR lGregersen H., Arnold J.E.M., Lundgren A., Contreras 1989, No 226) hazırlanmıştır. Yönetmelik, yeni ağaçlan- H.A., de Montalembert M.R., Gow D., 1993, dırma için hibe isteyen kişiye, bu iş çevreyi ciddi olarak Ormancılık Projelerinin Etkilerinin Değerlendirilmesi: etkileyecek gibiyse, bir Çevre Değerlendirmeyi şart Konular ve Stratejiler, FAO. kılmıştır. Yönetmelik iptal edildi ve Çevre Değerlendirme

lGregersen H., Contreras A., 1992. Ormancılık (Orman) Yönetmeliği (SR1998 No 437) konuldu. Projelerinin Etkilerinin İktisadi Değerlendirmeleri, FAO. Yönetmelik, çevrede belirgin tesir yapabilecek bir

ağaçlandırma, orman yolu veya taşocağı projesini lGregersen H.M., Arnold J.E.M., Lundgren A.L., uygulayacak kişiye K. İrlanda Tarım İdaresinden onay Contreras-Hermosilla A., 1995. Ormanların alma şartı koştu. İş için onay şart ise, müracaat eden bu Değerlendirilmesi: Kavramlar, Konular ve uygulamayı destekleyen bir Çevre Bildirimini de Yönetmelikler, FAO. getirmeye mecburdur.

lAB, Ormancılık İşkolunun Kalkınmasında İşbirliğinin ABD: Minnesota'da Orman İşletmeciliği ve Tomruk Çevre Değerlendirme Rehberi.Üretimi İçin Türlere Göre Çevre Etkilerinin Tespiti

lPutz, F.E., vd., 2000. Ekvator Ormanlarını Yönetirken Biyolojik Çeşitliliğin Korunması, 92 s. Üretim terimlerini bileşenlerine ayırmakta; tomruk üretiminin ve diğer orman işletmeciliği çalışmalarının biyolojik çeşitliliğin özelliklerine ve çeşitli bileşenlerine olan etkilerini dikkate alacak bir çerçeve sunmaktadır.

lDünya Bankası, Çevre Değerlendirme Kitabı, İşkollarına ait Yönetmelikler; Tabii Ormanların ve Ağaçlandırma-ların/Gençleştirmelerin Gelişmesi dahil. Kağıt hamuru, kağıt ve ahşap işlemenin çevre etkileri ve bunları hafifletecek işlemleri 3. Cilttedir.

lDünya Bankası, Biyolojik Çeşitlilik ve Çevre Değerlen-dirme Çantası

lDonnelly, A. Dalal-Clayton, B., Hugh, R. 1998. Etki Zambiya: Odun Kömürü Üretimi ve Kullanımı Sisteminde Değerlendirme Yönetmelikleri Rehberi IIED, Londra. ÇED. Orta Zambiya'da kömür üretim sisteminin çevre 220 s. Su, ormanlar, sağlık ve sosyal yönler dahil farklı etkilerini inceleyen bu çalışma, SIDA mali desteğiyle ve işkolları incelenmiştir. Zambiya Üniversitesi- Enerji Bölümü, Lusaka Enerji ve Su

Geliştirme Bakanlığı ve Stokholm Çevre Enstitüsünce lAlmanya / Çevre El Kitabı: Çevre Etkilerinin İzlenip ortak yapılmıştır. Proje, “Zambiya Kömür İşletme Projesi” Değerlendirilmesi Hakkında Belgeler, Ormancılık ve isimli ve hedefi Zambiya'da kömür işletmeciliğinin çeşitli kereste fabrikaları, ağaç işleme ve ahşap ürünler de yönlerini soruşturmak olan araştırma programının incelenmiştir.parçası olarak gerçekleştirilmiştir. Kömür üretiminin sağlığa ana etkisi, gerilme ve sırt hastalıkları ihtimalinin fazla olabildiği odun kesme ve ocakları hazırlama ile alakalı gibidir. (Odun) kömürü kullanımının doğura-bileceği çevre sorunları, kömürü kullananların pişirme

43

Üyelerimizden


almaktadır. Ancak 2006 yılında Abant-Bolu'da yapılan Giriş“Yaylalarımız ve Yaylacılık Panelinde” konuşan Orman Genel

Göç, çarpık kentleşme ve 2/B sorunlarında olduğu gibi, Müdürü Sayın Osman Kahveci; “Sadece Adana, Mersin, ülkemizde yaylacılık sorununda da fiili durum oluştuktan Osmaniye illeri sınırları içerisinde 20-30 yılda 7000'in üzerinde sonra çözüm arıyoruz. Ancak sonradan çözüm arama kişi ve kurumla mahkemelik olunduğunu, bunlar-dan 6000'in alışkanlığının ülkemiz, insanımız, ormanlarımız, meralarımız, üzerinde yıkım kararı verildiğini” ifade etmiştir. (OGM-tarım alanlarımız açısından faturasının çok ağır ve geri Yaylalarımız ve Yaylacılık Paneli/23-24 Kasım 2006 Abant-dönülemez sonuçlarının olduğunu görmemek mümkün Bolu). Bu ifade, sorunun boyutunun görülmesi açısından değildir. Ülke meselesi haline gelmiş bu problemleri çözmesi önemlidir. Aynı panelde konuşan dönemin Çevre ve Orman gereken yetkili ve sorumlu makamlar, elini taşın altına sokma Bakanı Sayın Osman Pepe ise; bu sosyal vakıayı tek başına yerine, zaman doldurma ve günü kurtarma yolunu tercih Çevre ve Orman Bakanlığının göğüslemesinin mümkün ederlerse, bunun sıkıntısını mutlaka birileri yaşayacak-tır. Bu olmadığını, bu konuda Kültür ve Turizm Bakanlığı, Tarım ve birileri de, genelde aşağı kademelerde her şeyden sorumlu Köyişleri Bakanlığı, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile ortak olan, ancak aynı oranda yetkisi bulunmayan yada yetkileri çalışmaları olduğunu ifade etmiştir. (OGM-Yaylalarımız ve kullandırılmayan (orman işletme müdürü, müdür yardımcısı, Yaylacılık Paneli/23-24 Kasım 2006 Abant-Bolu). Şu anda işletme şefi) görevlilerdir. Sayın Pepe bakan değil. Ancak devlette devamlılık esasından

hareketle bu çalışmaların neresinde olduğumuzu merak Diğer alanlarda olduğu gibi yazlık yaylacılığı amacıyla işgal ediyoruz. Bir de koca bakanlığın çözemeyeceği bu sorunu edilen ormanlık alanlarda da, kurulan yapılara devletin diğer (gerçekten de bir bakanlığın çözeceği sorun değildir) orman kurumları, belediyeler yol, su, elektrik gibi her türlü alt yapı işletme müdürünün, müdür yardımcısının, işletme şefinin hizmetlerini getirirken, siyasetçi de gerekli desteği sağlamak-nasıl çözeceğini merak ediyoruz. Bu konuda geçmişten tan geri durmamıştır. Dolayısıyla sorunu yaratanlar çözümü bugüne çözüme yönelik iyi niyetli girişimler vardır. Ancak de birlikte aramalıdır. Bu konuda, orman idaresinin ihmali çözümün de, yüksek irade ve kararlılıkla elimizi taşın altına yada suistimali varsa elbette sorgulanmalı ve gereği sokmaktan geçtiğini de hepimiz bilmekteyiz.yapılmalıdır. Ancak konuya yakın olanlar iyi bilirler ki, genelde

ihmali yada suistimali olanlardan ziyade, binlerce davalar ve Teknik açıdan baktığımızda;infaz kararlarının ardından oluşan sorunlar yumağına çözüm arayan meslektaşlarımız cezalandırılmıştır. Zaman zaman Yayla ve yaylacılık konusunda Dünya literatüründe fazla günah keçileri aranmış, sorunlu bölgeye bir hafta vekalet bilgiye rastlayamıyoruz. Genel olarak yaylalardan yararlan-eden meslektaşlarımız soruşturmaya dahil edilmiştir. Baskılar ma; otlak yaylaları ve yazlık yaylaları şeklinde olmaktadır. sonucu gerçekleştirilemeyen infazlar meslektaşlarımızın (Çanakçıoğlu 1993) Otlak yaylacılığı; hayvanların otlatılması başında Demokles'in kılıcı gibi tehdit unsuru olarak amacıyla bahardan kış başlangıcına kadar çıkılan alanlardır tutulmuştur. (Göçebe yaylacılığı, sabit yaylacılık, ziraat ile kombine edilen

yaylacılık).Yazlık yaylacılığı ise; insanların ovalardan, yazın aşırı Orman Genel Müdürlüğü kayıtlarında, yazlık yaylacılığı sıcaklık nedeni ile ayrılarak yazlık olarak yerleştikleri ve sebebiyle işgal ve yerleşme yapılan orman alanlarına ilişkin genellikle sıcaktan kaçmaya ve rekreasyona yönelik özel kayıt olmayıp, genel açma-yerleşme fiilleri içerisinde yer

Bir İntiharın Ardından...Yazlık Yaylacılığı Sorunu ve MeslektaşlarımızÜzerinde Oluşturduğu Baskılara Bakış

ÖZET

Osmaniye Orman İşletme Müdürü merhum Mustafa Eroğlu'nun intiharı, yaylacılık (yazlık) sorununu bütün sıcaklığı ile bir kez daha gündeme taşımıştır. Çeşitli platformlarda sempozyumlarla, panellerle gündem edilen yaylacılık sorunu, özellikle ülkemizin güneyinde yaşam kültürü ve zorunluluk halini almıştır. Yazlık yaylacılık sorunu, yalnız ormancıların değil devlet sorunu olarak görülüp çözüm odaklı olarak yetkili mercilerin gündemine geçte olsa girmelidir. Bir bakanlığın çözmesinin mümkün olmadığı bu sorunu orman işletme müdürünün, müdür yardımcısının, işletme şefinin sırtına yükleyip çözüm beklemek ve izlemek hakkaniyetli değildir. Elbette yapılan istismarlar varsa bunları da savunacak değiliz. Çözüm; Çevre ve Orman Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve diğer ilgili bakanlıklarla birlikte aranmalıdır. Yazlık yaylacılığına konu olan alanlar, orman sınırları dışında olsa dahi genel olarak orman ekosistemi içerisinde yer aldığından koordinasyon Çevre ve Orman Bakanlığınca yürütülmelidir. Bu bölgelerdeki özel araziler ve orman dışı hazine arazilerinde, bozulmuş mera yaylak ve kışlaklarda (4342 md. 14) çözüm aramak gerekir. Orman alanları içinde ki sorunu ise, orman dışı alanlarda planlanan merkezlere kaydırarak ve doğaya uyumlu mimari projelerle çözmek zorunluluğu vardır.

Ali KÜÇÜKAYDINOrman Yüksek Mühendisi

44 45

Ü Y E L E R İ M İ Z D E N

yaylacılıktır. (sayfiye yaylacılığı) Bir de turizmin, doğa koruma 2- Ülke genelinde yayla alanları, havza temelinde potansiyel ve çevre sorunlarına duyarlı, uluslar arası boyutu olan ve aynı değerleri ile birlikte ve tüm tarafların katılımı ile tespit, zamanda yerel örf ve adetlere saygılı bir yaklaşımı olarak ifade tahdit ve tescil edilmeli, çağın ihtiyaçlarına göre edebileceğimiz ekoturizm ve bunun bir formu olarak yayla planlanmalıdır. Şu an yapılan 1/100000 ölçekli çevre düzeni turizmi, klasik yaylacılığa yeni bir boyut getirmektedir. Yaylalar planlarında yaylacılığa elverişli potansiyel alanlar mutlaka çeşitli şekillerde sınıflandırılmakla birlikte, yükseklik açısından gösterilmelidir.bakarsak; alçak (900-1200m. sürekli yerleşimler var), 3- Orman alanlarını işgal sureti ile oluşan ve binlerce davaya orta(1200-1600m. geçici yerleşimler), yüksek (1600m'nin konu olan, yayla yerleşim alanları, çözüm bekleyen en kritik üzeri) yaylalar vardır. Yani ormancı gözüyle bakarsak, güney sorundur. Ancak, Anayasanın 169. maddesi orman ve batı için kızılçam zonunun üzerinden başlayan serin alanlarında kamu yararı dışında hiçbir kullanıma izin bölgelerdir. vermemektedir. 6831 sayılı Orman Kanununun 17'nci Yazımızın ana temasını oluşturan; yaz aylarında yoğun nüfus maddesinde belirtilen kamu yararı tanımlaması içinde bu barındıran, gecekondulaşmış ve plansız yerleşim merkezleri konuyu değerlendirmek mümkün değildir. haline gelmiş (orman sınırı içinde yada dışında 3-5 katlı dev Dolayısı ile çözümü; bu bölgelerdeki özel araziler ve orman binaların, villaların yer aldığı), çevre ve toplum sağlığını tehdit dışı hazine arazilerinde, bozulmuş mera yaylak ve eden, binlerce davalarla vatandaşı, kurumları orman kışlaklarda (4342 md. 14) aramak gerekir. Orman alanları idaresiyle ve Devletle karşı karşıya getiren, ciddi kaynak israfı içindeki bu sorunu, orman dışı alanlarda planlanan ve kaosa sebep olan, bu sosyal vakıanın yazlık yaylacılığı merkezlere kaydırarak ve doğaya uyumlu mimari projelerle kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği ciddi bir çözüm üretilmelidir.tartışma konusudur. Bu tartışmalar daha evvel yapıldığı gibi,

4- İşgal edilmiş orman alanlarında mahkeme kararları yukarda zikrettiğimiz 2006 yılında Abant-Bolu'da yapılan uygulanmalıdır. Ancak bu uygulamada sorumluluğu Panelde bütün yönleriyle tartışılmış ve karar vericiler için sadece orman işletme şefine, işletme müdürüne yeterince done ortaya konmuştur.yüklemeyip, sorunun büyüklüğü ve güvenlik boyutu göz

Hukuki açıdan baktığımızda; önüne alınıp, vali ve kaymakamlar devreye sokularak güvenlik güçlerinin öncülüğünde işlem yapılmalıdır. Yerelde TC Anayasası md 169; “…Devlet ormanlarının mülkiyeti bu prosedürün sağlıklı işlemediğini hepimiz biliyoruz. devrolunamaz…zaman aşımı ile mülk edinilemez ve kamu

yararı dışında irtifak hakkına konu olamaz. Ormanlara zarar İstanbul ormanlarındaki işgallere ve mahkeme kararları-nın verebilecek hiçbir faaliyet ve eyleme müsaade edilemez…” uygulanmasına yönelik olarak Orman Bakanlığı ve İçişleri

Bakanlığı arasındaki işbirliği sonucunda 2000 yılı içinde Peki kamu yararı nazarından bakılarak irtifak yoluyla çözüm orman alanlarına yapılan yaklaşık 191 adet villa yıkılmıştır. aramak mümkün mü?Daha sonra 24/04/2001 tarihinde İstanbul'da, zamanın

Anayasamızın ışığında çıkarılan ”6831 sayılı orman yasası md Orman Bakanı Sayın Nami ÇAĞAN ile İçişleri Bakanı Sayın 17;… her çeşit bina ve ağıl inşası ve hayvanların barınmasına Sadettin TANTAN arasında, Dünya yaş günü kutlamaları mahsus yerler yapılması…… ve orman içinde yerleşilmesi sırasında imzalanan işbirliği protokolü ile uygulamanın yasaktır.” Kamu yararı ve zaruret olması halinde orman Türkiye geneline yaygınlaştırılması kararı alınmıştır. Bu alanlarında verilebilecek izin konuları içerisinde yayla evleri ya protokol Orman Genel Müdürlüğü ve mahalli idareler da ev yoktur. (Değişik fıkra 22-5-1987-3373/7 md; iptal: genel müdürlüğünün arşivlerinde mevcuttur. Bu protokolle Anayasa Mahkemesinin 17-12-2002 tarihli ve orman yangınları, kaçakçılık, işgal ve faydalanma, av ve E:2000/75,K:2002/200 sayılı kararı gereği yeniden yaban hayatı ihlâli eylemlerine hassas ormanlık alanlarda, düzenleme:17/6/2004-5192/1 md.) Olmamalıdır da! Orman valilik ve mahalli orman kuruluşlarınca ortaklaşa içerisinde yer alan bu yapılar için, Anayasa değişikliği yoluyla belirlenecek yerlerde ÖZEL KORUMA BÖLGELERİNİN çözüm aramak istismarcılık olur ve bunun önünde kimse kurulması öngörülmüştür. Bu protokol süresiz olup halen duramaz. yürürlüktedir. Merhum orman işletme müdürünün görev

yaptığı alanlardaki, kaçak yayla yapılaşmalarının bertaraf O halde, özellikle güney bölgelerimizde yaşam kültürü ve edilmesi için bu protokol hükümlerinin uygulanması hiç zorunluluk haline gelen yazlık yaylacılığıyla ilgili bina ve yapılar düşünülmedi mi? Niçin taraflar harekete geçmemiştir? için çözümü orman tahdit sınırları dışında aramak zorundayız.İşbirliği protokolü hükümlerini yürürlüğe koymayan

4342 sayılı Mera Kanunu md: 14 (değişik:27-5-2004, 5178 yetkililer vicdan muhasebesi yapmalıdırlar. sk.);…..mera, yaylak ve kışlak olarak tahsis edilmiş arazilerden;

5- Sorun, devlet sorunu olarak görülmeli, çözümü de Çevre b) Kültür ve Turizm Bakanlığının talebi üzerine, turizm ve Orman Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Bayındırlık ve İskan yatırımları için zaruri olan, Bakanlığı, İç İşleri Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı,

Kültür ve Turizm Bakanlığı ve diğer ilgili bakanlıklarla birlikte d) Köy yerleşim yeri ile uygulama imar planı veya uygulama gerçekleştirilmelidir. Yazlık yaylacılığına konu olan alanlar, planlarına ilave imar planlarının hazırlanması,……… için ihtiyaç orman sınırları dışında olsa dahi genel olarak orman duyulan yerlerin valilikçe tahsis amacı değiştirilebilir.ekosistemi içerisinde yer aldığından koordinasyonu Çevre

Elbette meralarımızda son derece kıymetlidir. Bu tasarruf ve Orman Bakanlığınca yürütülmelidir. zorunlu ve özellikle bozuk alanlarda kullanılmalıdır.

Yukarıda ifade edilen öneriler, 2006 yılında Abant-Bolu'da Meseleye çözüm noktasından baktığımızda; yapılan “Yaylalarımız ve Yaylacılık"Panelinde de genel

olarak ifade edilmiştir. Yani bu konuda eksik olan bilgi 1- Ülkemizde insanların yararlanmasına yönelik Yayla ve değildir. Eksik olan, günü kurtarma derdinde, pireyi deve yaylacılık mevzuatı yoktur. Öncelikle anayasamızın 169 ve yaparak reklâmla işi yürüten insan profili yerine, temel 170 maddeleri dikkate alınarak Yayla ve Yaylacılık Kanunu sorunlarımız karşısında irade ortaya koyan elini taşın altına çıkarılmalıdır. Mevcut kanunlardaki mera, otlak ve yaylaklar sokan emek harcayan çözüm arayan insana olan ihtiyaçtır.da bu kanun kapsamında değerlendirilmelidir.

U Z M A N S A H A S I - O R M A N M Ü H E N D İ S L İ Ğ İ Y ı l : 4 7 S A Y I : 4 - 5 - 6 N i s a n - M a y ı s - H a z i r a n 2 0 1 0Ü Y E L E R İ M İ Z D E N - O R M A N M Ü H E N D İ S L İ Ğ İ Y ı l : 4 7 S A Y I : 7 - 8 - 9 T e m m u z - A ğ u s t o s - E y l ü l 2 0 1 0

Adından da anlaşılabileceği gibi Ağaç İşleri Endüstri içerisinde kullanıldığı sonuç ürünlerin imalatına yönel-Mühendisliği'nin ''Ağaç İşleri'' ve ''Endüstri Mühendisliği'' mesi ve eğitimin bu hedefe uygun olarak şekillendiril-olmak üzere iki boyutu vardır. Ağaç İşleri ana hammadde mesidir.ağaç olmak üzere, ağacı mekanik işlemler sonucu Ağaçişleri Endüstri Mühendisliği, İngilizce ''Wood kereste, kaplama, kontrplak, kontrtabla, yonga levha ve Products Engineering'' veya ''Wood Products Industrial lif levha gibi ara ürünlere ve bu ara ürünleri de ağırlıklı Engineering'' olarak bilinen disiplinin karşılığıdır. Eğitimin olarak sabit ve hareketli mobilyalar olmak üzere dayanıklı temeli ''bir işlemi yapmasını bilmeden yaptırtmak tüketim ürünlerine dönüştürme süreci olarak tanım- mümkün değildir'' yönetim ilkesine oturtulmuştur. Bu lanabilir. Bu sürece girdi sağlayan yapıştırıcı, boya-vernik, doğrultuda, eğitim programı sonuç ürüne yönelik döşeme malzemeleri, aksesuar, makine vb. üreticileri de konstrüksiyon-proje, malzeme bilimi ve teknolojisi, ağaç işleri alanı içerisinde yer alır. üretim ve pazarlama ana konularına göre şekillendirilmiş Endüstri Mühendisliği ise, üretimi düşünülen ürün ve ve eğitim bölüm içi ve endüstriyel stajlarla desteklen-hizmetlerin istenilen kalite standartlarında önceden miştir.tespit edilmiş bir süre içerisinde ve en düşük maliyetle Tüm dünyada ahşap veya türevi mekân donatı elde edilebilmesi için üretimde etkili olan tüm elemanlarının değiştirilme süresinin kısalması ve giderek değişkenlerin sistematik olarak optimize edilmesini ve bu bu ürünlerin zorunlu tüketim ürünleri grubuna girmesi sistemin sürekli olarak geliştirilmesini hedefleyen bir nedeniyle bu mesleği yapan mühendislere duyulan mühendislik alanıdır. Bu amaç için ürün tasarımı,üretim ihtiyaç artmaktadır.mühendisliği, süreç tasarımı, üretim planlaması ve fiziksel fabrika planlaması gibi üretim sistemi tasarımına

Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği İş Olanakları;ilişkin; üretim ve stokların kontrolü, kalite kontrol, maliyet analizi, bakım-yenileme gibi üretim sisteminin Ağaç İşleri Endüstri Mühendisleri,idamesi ve kontrolüne ilişkin alt sistemlerden yararlanılır.

Belediyeler, Milli Prodüktivite Merkezi, DPT (Devlet Endüstri mühendisliği bunlara ek olarak finansman, Planlama Teşkilatı), TSE (Türk Standartları Enstitüsü), Türk tedarik, pazarlama, AR-GE, personel planlaması, Patent Enstitüsü ve KOSGEB gibi kamu kurum ve ücretlendirme ve muhasebe gibi diğer işletme alt kuruluşlarında araştırmacı-planlamacı mühendis olarak;sistemleriyle de ilişki içerisindedir.Üniversitelerin ağaç işleri ve mobilya-dekorasyon Bu açıklamalar ışığında Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği bölümlerinde öğretim elemanı olarak, (AEM) ise ''masif ahşap ve/veya ahşap kökenli Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Mesleki Teknik Ortaöğretim malzemeleri veya bunları kompozit bir yapı içerisinde Kurumları ve Merkezlerinde öğretmen olarak;kullanarak üretimi düşünülen bir ürünün istenilen kalite

standartlarında, tespit edilen sürede ve en düşük Başta mobilya endüstrisi olmak üzere ağacı hammadde maliyetle imal edilebilmesi için üretim sistemi tasarımı ile olarak kullanan deniz araçları, oyuncak, hediyelik eşya, bu üretim sisteminin idame ve kontrolüne ilişkin alt müzik enstrümanları gibi endüstriyel alanlarda faaliyet sistemleri kullanarak ana optimizasyon sistemini gösteren özel sektör kuruluşlarında mühendis olarak;kurmaya yönelik bir mühendislik disiplini'' olarak

Ağaç işlerine dayalı ara ürün, ahşap işleme makineleri ve tanımlanabilir.ekipmanları alanlarında faaliyet gösteren özel sektör

Sektörel (Mobilya/Ağaç İşleri) boyutu ile genel Endüstri kuruluşlarında mühendis olarak çalışabilirler. Mühendisliği bölümlerinden ve sonuç ürüne yönelik

Ayrıca; mobilya-dekorasyona yönelik proje-tasarım ofisi, yapısıyla da Orman Endüstri Mühendisliği bölümlerin-perakende satışa yönelik profesyonel mobilya mağazası, den ayrılır. Endüstri Mühendisliği'nden ayrıldığı temel üretime yönelik atölye veya fabrika olmak üzere kendi nokta; sektörel boyutudur. Orman Endüstri Mühendisliği işletmelerini kurabilirler, fizibilite ve yatırım danışmanlığı disiplininden ayrıldığı nokta ise; ahşap veya ahşap kökenli yapabilirler. ara ürünler yerine hedefin başta mobilya ve dekorasyon

elemanları olmak üzere, her türlü ahşap/ahşap kökenli malzemelerin veya bu malzemelerin kompozit bir yapı

Ağaç İşleriEndüstri Mühendisliği Nedir?Fatih SARAÇ* Yrd. Doç. Dr. Abdullah Cemil İLÇE**

* Detayplus Mobilya Ltd. Şti.; ANKARA ** Düzce Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Mobilya ve Dekorasyon Eğitimi Bölümü

A. End. Y. Müh.

4746

Ü Y E L E R İ M İ Z D E N

Uzun zamandır gidemediğim Kıbrıs'a bu yıl bir vesile yaratarak gittim. Güney'den gelen köylülerimizin yerleşmiş oldukları Kuzey'deki Yeşilyurt'ta (Pendaya) Uğradım. Köyün girişinde sağ taraftaki kilise yerli yerinde dip diri duruyordu. Rumların aksi propagandalarına karşı canlı bir abide olarak yanıt vermek ister gibiydi.

Daha sonra Limasol'a gittik. Üzülerek belirteyim ki ta Osmanlı'dan kalan Kubbeli Çeşmenin yerinde yeller esiyordu. Rum ve Yunanlıların Osmanlı eserlerine karşı gösterdikleri acımasızlık sadece bundan ibaret değildi. Limasol'dan sonra doğup büyüdüğüm köye Gökağaç'a (Alektora) uğradık. Asfalt yolun sağındaki bağımızın Aya Napa'yı gezerken gördüğüm cümbez ağacına uzun asmalarından taze yaprak toplayıp ertesi gün dolma süre bir sevgiliyi görmeden yaşayan biri olarak sarıldım. yaparak yedik. Bir kısım yaprağı Ankara'ya getirdim. Üçümüz bir arada bu ulu ve muhteşem ağacın gövdesini Köye giderken yolun sol tarafında kalan Asırdide bir türlü kucaklayamadık. İlk kez böyle muhteşem bir okaliptüs (Eucalyptüs) ağacının halk arasında sıtma ağacı cümbez ağacı ile karşı karşıyaydım. Rumlar nasılsa buna olarak da bilinen ağacın yerinde yeller estiğini görünce kıyamamışlar ve korumaya almışlardı. Bu kadar yaşlı ve çok üzüldüm. 2-3 kişinin gövdesini kucaklayamadığı muhteşem bir cümbez ağacı ile karşılaşacağımı doğrusu tahminen 60-70 metre boyunda ulu bir ağaçtı. Neden hiç beklemiyordum. Gövdesinin her tarafından 7 yaşlı kestiklerini bir türlü anlayamadım. Köye 1 km kala 90 dalın kırılmamak için payandalarla desteklendiğini derecelik doğuya sapma yapan yolun köşesinin dışına görünce mutlu oldum. Tahminim ağacın yaşının binin dikilmiş olan ağaç bir nirengi görevini yapmaktaydı. (Köye üzerinde olması idi. Vakit geç olmasına karşın birçok yeni adını veren belki de bu ulu ağaç olabilir.) fotoğraf çektik. Böyle bir ağacın daha genci olarak Kuzey

Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Gazimagosa'nın Lala Limasol'da orta ve kolej eğitimim zamanında cümbez Mustafa Paşa Camii (St. Nikolas Katedrali) avlusunda ağacının (ficus Sycomorus) üstüne çıkarak o güzelim ve olduğu Kültür Bakanlığı'nın ulusal miras listesinde yer alıp tatlı meyvelerini nasıl iştahla ve severek yediğimizi Orman Bakanlığı tarafından anıt ağaç olarak koruma anımsıyorum. Ağabeyimin büyük oğlu Niyazi Hürbaş ve altına alındığı bilinmektedir. sevgili eşi Hayran Hürbaş ile birlikte Lefkoşe'den

Larnaka'ya doğru KKTC kimliklerimizi göstererek Bu ağacın boyunun 15 metre tepe şeklinin çok geniş, arabalarıyla İngiliz Üsleri Dikelya'nın yanından geçerek tahmini yaşının 712 yıl olduğu söylenmektedir. Katedralin Rumların 1974 Kıbrıs Barış Hârekatından sonra, inşa tarihi olan 1298 yılında dikildiği söylenir. Gazimagosa'nın Maraş Bölgesinden ayrılarak gelip Cümbez ağacı Doğu Afrika'ya dayanan tropikal incir yerleştikleri Aya Napa 'yı görünce ağzım açık kaldı. Ben ağacının bir çeşidi olarak bilinir. Yılda 7 kez meyve verdiği, adanın en güzel yeri olarak Limasol'u bilirdim. Orayı eski Mısırlılar döneminden beri sıcak yerlerde sağladığı gördükten sonra fikrimi değiştirdim. Adanın en güzel yeri gölgesinden ve kerestesinden dolayı önem taşır. Halk turizm bakımından çok zengin, planlı bir yerleşim birimi, arasında meyveleri “Firavun meyvesi” olarak da anılmak-yaz kış oturulacak şahane villalar turistik otelleri ile her tadır. zaman denize giren birçok turistin, genelde İngiliz

Büyük bir kök sistemi ile kalın gövdesinden 2.70 metre-turistlerin cirit attığı bir yer. Adanın batısına doğru den sonra 7 dala ayrılmakta olduğu ve halk arasında ana giderken de Limasol ile Baf arasındaki bir yerde denizin gövdeden ayrılan her bir dalın bir yüzyıla denk geldiği köpüklü dalgalarından doğduğu rivayet edilen güzellik söylenmektedir. Tanrıçası Afrodit'in denize girdiği yerde turistler nisan

ayında yüzüyorlardı. Kışın Şubat ayı içinde yapraklarını döken cümbez ağacı “öldüğü izlenimi” vermekte, ancak ilkbaharın gelmesiyle Dünyanın hiçbir memleketinde nüfusunun üçte birinden birlikte yaşlı cümbez ağacı yeşil yapraklarına tekrar fazla turiste her yıl kucak açan ve turizm gelirlerinin kavuşmaktadır.gittikçe daha da artış gösteren Güney Kıbrıs Rum

Cumhuriyeti'den başka bir ülkenin olduğunu sanmı- Yaşlı cümbez ağacına binlere ulaşması dileklerimle daha yorum. uzun yıllar dilerim.

Kıbrıs'ın Anıt AğaçlarıCümbez Ağacı (Ficus Sycomorus)

* KTKD Genel Sekreteri

Hasan İKİZER*

Orman Yüksek Mühendisi

Ü Y E L E R İ M İ Z D E N - O R M A N M Ü H E N D İ S L İ Ğ İ Y ı l : 4 7 S A Y I : 7 - 8 - 9 T e m m u z - A ğ u s t o s - E y l ü l 2 0 1 0

"... Balalar Kuş Yuvada Balalar Öldüğüme Gam Yemem Yetim Kaldı Balalar ..."Hamit HETEMOĞLU

Bu yazıyı yazmaya başlarken; bu ölümün verdiği acıyı ifade edebilecek Av ve Yaban Hayatı Dairesi Başkanlığı görevini yürüttüğü bu zaman bir dörtlük arama ihtiyacıyla elime “bayatılar” kitabını alıp rast gele zarfında; Ankara'ya (bakanlık bürokrasisine/kültürüne hiç yabancılık açtım. Açılan sayfada gözüme ilk olarak bu “kesik bayatı” ilişti. Hayretle çekmeden) çok kısa sürede uyum sağlamış ve yaban hayatı durdum; birkaç kere okudum. Ve başkaca hiçbir satıra ve sayfaya kaynaklarının korunması ve kullanılması konusunda başarılı ve yararlı bakmama gerek kalmadı. çalışmalara öncülük etmiştir. 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu ve bu

Kanunun uygulamasına ait 12 yönetmelik ve onlarca talimatın Böyle dramatik vakaları; acı ayrılıkları yaşayan insanların o anki hazırlanmasında ve yürürlüğe konmasında büyük emek sarf etmiştir.duygularını hakkıyla anlatmaya bizim kabiliyetimizin kâfi gelmeyeceği

muhakkaktır. Bu itibarla Rahmetli Yaşar Bey'in o anki duygularını Daire Başkanlığı süresince Bakanlığımız merkez ve taşra teşkilatı anlatmak için halk muhayyilesine müracaat ettik. Ancak halk irfanı ve mensupları başta olmak üzere sivil toplum örgütleri, Avcı dernekleri ve ozanları bu duyguları hakkıyla canlandırabilirler. halkla mükemmel bir iletişim kurarak çok yararlı çalışmaların

yapılmasına vesile olmuştur. Bu çerçevede “örnek avlak”, “devlet Rahmetli Yaşar Bey'in o anki duygularını anlatmak için; bu “Bayatı”nın avlağı” ve “genel avlak”ların kuruluşu ve işletilmesi ile ilgili mevzuatın üzerine başkaca da bir şey söylemeye gerek var mıdır? Bilemiyorum. tamamlanması ve uygulamanın başlatılmasını sağlamıştır. “Azrail'den mühlet alan öğünsün” diyor ünlü ozan Âşık Şenlik. Maalesef Av ve Yaban Hayatı Dairesi Başkanlığını yürüttüğü yaklaşık bu yedi sene Azrail'den kimse mühlet almıyor. Zaten insanı üzen de ölümün kendisi içerisinde 4915 sayılı Kara Avcılığı kanunu muvacehesinde yaban değil; insanın bu dünyada ailesi, ülkesi ve kendisi için yapacaklarını hayatının korunması ve geliştirilmesi için ayrılmış olan Yaban Hayatı yapamadan genç yaşta göçüp gitmesidir. Yoksa vakitli ölümler Hz. Geliştirme Sahalarının Yönetim ve Gelişme planlarının yapılmasına çok Mevlana'nın da buyurduğu gibi düğündür bir kurtuluştur; Hak'ka önem vermiştir. Ülkemizdeki yetmiş dokuz Yaban Hayatı Geliştirme yürüyüştür: Buyursun gelsin… Lakin vakitsiz ölümlere Yunus Emre'nin sahasının ilanı ve on yedisinin planı bu zaman zarfı içinde yapılmıştır. Bu deyişiyle: İnsanın;:sahalarda Köy Tüzel Kişilikleri ile koruma yapılmasına başlanmış yöre Yanar içi göyner özühalkının bu kaynaklardan istifadesi ve halkın bu sahaları sahiplenmesi

Yiğit iken ölenlere sağlanmıştır. Gök ekini biçmiş gibi. Av ve Yaban Hayatı Dairesi Başkanlığı görevine geldiği zaman yaklaşık

Yaşar TÜRKLEŞ'in ölümünü bu kadar hazin kılan da erken ve 57.000 civarında avcının “geçici avcı eğitimi sertifikası” vardı. Bu gün beklenmedik olmasıdır: 45 yaşında; ilk, orta ve lise (de okumakta olan) (Ağustos 2010 itibarıyla) “avcı eğitimi sertifikası” alan kışı sayısı çağında üç küçük çocuğu, bir genç eşi ve meslek hayatı ile ilgili olarak 250.000'i aşmıştır. Bu sertifikalıların yaklaşık 125.000 “avcılık belgesi” yılların tecrübesi ile oğlanlaştırılarak geliştirilmiş, planlanmış yapılacak sahibi olmuştur. Yaban hayatı koruma ve kontrolüne büyük önem olan birçok işi, bırakıp aniden gitmesidir. vermiş, denetimler artırılmıştır. Görev süresi boyunca yasadışı avcılarla

mücadeleyi ilke edinmiş; sonuçta ülke genelinde düzenlenen “av İşte sevenlerinin bu kadar üzülmesinin; ülkenin her yerinden aylardır kabahat” tutanaklarında % 40 civarında bir artış sağlanmıştır. Yine, taziyeye gelinmesinin ve telefonların ardı arkasının kesilmemesinin ülkemizde hayvan haklarının korunmasında ilk yasal uygulama olan sebebi budur. 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu ve bu Kanun kapsamında 3 adet Acı olan, sürpriz olan budur… Yönetmeliğin hazırlanmasında ve yürürlüğe konmasına büyük emeği

Kolay kolay insanı kırmayan; hatta zoraki kırıcı olmaya çalıştığı anlarda geçmiştir. Hayvan Deneyleri Merkezi Etik Kurulu'nun üyesi olarak da bile insanı incitmekte zorlanan birisiydi rahmetli. Zaman zaman görevi deney hayvanlarının korunması ile ilgili çalışmaların yürütülmesinde ve icabı kızmaya ve kırmaya çalıştığı insanlar da, rahmetlinin bu halini bugünkü aşamaya gelmesinde büyük rolü olmuştur. Hayvanların hissetmiş/anlamış olacakla ki ona pek de kırılamazlardı. Ben, Rahmetli korunması ve sahipsiz sokak hayvanlarının rehabilitasyonu ile ilgili Yaşar Beye kırılana ve kın duyan birisine rastlamadım. Ufak tefek faaliyetlerde sivil toplum kuruluşlarıyla sağlanan diyalog ve yapılan sorunları olanlarda öylesine kırılmış rollerinde olurlardı. Yani iş icabı koordineli çalışmalar sayesinde yılların ihmali ortadan kaldırılarak bu zaman zaman kırıcı ve üzücü tartışmalar sonrası kısa sürede hiçbir şey hassas mesele ile ilgili olarak bütün illerde gerekli çalışmalar yapılmaya olmamış gibi karşılıklı insani münasebetin tekrar rahatça tesis edebilen; başlanmıştır.normale döndürebilen bir insani fıtrata sahipti.

Yaşar TÜRKLEŞ'in Av ve Yaban Hayatı Dairesi Başkanlığı yaptığı bu Yüzü hep gülerdi, herkesle şakalaşır gibi konuşurdu… dönemde “Yaban Hayatı” konusunda bilimsel çalışmalara önem Gerek ailesi gerekse ülkesi için en verimli zamanında (15.08.2010 verilmiş; Üniversiteler ve Sivil Toplum Örgütleri ile çok iyi işbirliği tarihinde) elim bir trafik kazası sonucu aramızdan ayrılan Doğa Koruma yapılarak; sağlıklı bir ekip çalışmasının temelleri atılmıştır.ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Av ve Yaban Hayatı Dairesi Başkanı Kısacası başkanlığı dönemince gerek amirleri, gerekse mesai arkadaşları Yaşar TÜRKLEŞ'in hayat hikâyesi kısaca şöyledir: ve gerekse ilgili sivil toplum ve halkla kurduğu samimi ve sıcak diyalog 03 Mart 1964 tarihinde Kahramanmaraş'ın Göksun İlçesine bağlı sayesinde; ekip çalışması için gerekli ortam sağlanmış neticesinde de Korkmaz köyünde dünyaya gelmiştir. İlkokulu köyünde, ortaokulu çok yararlı çalışmaların ve işlerin yapılmasına bizzat vesile ve öncü Göksun İlçesi Çardak Beldesinde, lise tahsilini ise Göksun İlçesinde olmuştur. tamamlamıştır. 1987 yılında Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Kendisine Allah'tan rahmet diliyor; kederli ailesinin ve arkadaşlarının Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümünden mezun olan TÜRKLEŞ; başı sağ olsun diyoruz… 2001 yılında da Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesinde de

Ne diyelim:yüksek lisans eğitimini tamamlamıştır.“İster ihtiyar ol ister nevcivanAskerlik görevini 1989 yılında kısa dönem olarak Sivas'ta tamamlamış

Bu dünyada baki kalan öğünsünve aynı yıl içinde Artvin Orman Bölge Müdürlüğüne bağlı Borçka Orman İşletme Müdürlüğünde meslek hayatına başlamıştır. 1991 yılında Meraksız, fikirsiz, gamsız her zamanKahramanmaraş Orman Bölge Müdürlüğüne bağlı Andırın Orman Başa dek şad olup gülen öğünsün.”İşletme Müdürlüğü Orman İşletme Şefliği, 1998–2003 tarihleri arasında

….Orman Bakanlığı Doğu Akdeniz Bakanlık Bölge Müdürlüğü Ecel pazarından kurtarıp canıKahramanmaraş Milli Parklar ve Av-Yaban Hayatı Başmühendisliği

görevinde bulunmuş ve 2003 yılında da Doğa Koruma ve Milli Parklar Azrail'den mühlet alan öğünsün!”Genel Müdürlüğü Av ve Yaban Hayatı Dairesi Başkanlığı görevine (Âşık Şenlik)atanmıştır.

Her yıl olduğu gibi bu yıl da Ramazan Bayramında başta Ankara olmak üzere yurdun değişik illerinde odamızca düzenlenen iftar yemeklerinde meslektaşlarımız bir araya geldi.

Ankara'da düzenlenen yemekte Genel Başkan Muhammet Saçma kısa bir konuşma yaparak meslek-taşlarımız arasında birlik ve beraberliğe en fazla ihtiyacımızın olduğu zamanları geride bıraktığımızı belirterek birlik beraberliğin yaratılması ve sürdürül-mesinde herkese görev düştüğünü belirtmiştir.

Çevre ve Orman Bakanlığı'nda gerçekleşen son atamalar ile göreve gelen Müsteşar Prof. Dr. Lütfi AKÇA ve Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürü Yaşar DOSTBİL'i, Orman Mühendisleri Odası Genel Başkanı ve Yönetim Kurulu Üyeleri ziyaret ederek yeni görevlerinde başarılar dilemiştir.

Daha sonra Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürü Yaşar DOSTBİL Odamız Genel Merkezini ziyaret etmiş ve meslek ve meslektaşlarımızla ilgili olarak yapılacak çalışmalarda işbirliği konuları görüşülmüştür.

48


Haberler

Karşılıklı Ziyaretler

KREDİ KARTI FORMU

KREDİ KARTI FORMU KREDİ KARTI FORMU KREDİ KARTI FORMU

KREDİ KARTI FORMU KREDİ KARTI FORMU KREDİ KARTI FORMU KREDİ KARTI FORMU






KREDİ KARTI FORMU

KREDİ KARTI FORMU KREDİ KARTI FORMU








KREDİ KARTI FORMU KREDİ KARTI FORMU KREDİ KARTI FORMU







KREDİ KARTI FORMU









Banka - Kredi Kartı CinsiKredi Kartı NumarasıKredi Kartı Son Kullanma TarihiOda Sicil NoAdıSoyadıEv AdresiSoyadıEv AdresiEv Telefonuİş Adresiİş TelefonuCep Telefonu

T.C. Kimlik No.

Sayın Üyemiz,aidatlarınızı Kredi Kartı ile otomatik olarak ödeyebilirsiniz.

KREDİ KARTI FORMU

Adı, Soyadı

Tarih, İmza

Orman Mühendisleri Odası'na ödemem gereken geçmiş borçlarımın toplamı olan...................(............................................................... TÜRKLİRASI) TL'nin,............(..................) taksitte ve ...../....../201..... tarihinden itibaren aylık Oda aidatlarımındüzenli olarak yukarıda numarasını vermiş olduğum kredi kartımdan çekilmesi için gerekli işlemlerin yapılmasını arz ederim.

:::::::::::::

: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Geleneksel İftar BuluşmalarıBu Yıl da Gerçekleştirildi.

İ.Ü. Orman Fakültesi yeni dekanıProf. Dr. Ahmet Yeşil'egörevinde başarılar diliyoruz.

Vefat

Mustafa EROĞLU 05.08.2010, Tahsin SUDA 11.08.2010, Yaşar TÜRKLEŞ 16.08.2010Kâşif AKSOY 17.08.2010, Oğuz YÜCE 07.10.2010, Selda DATUMANİ 23.10.2010

tarihlerinde vefat etmişlerdir.Kendilerine rahmet, kederli ailelerine ve meslektaşlarımıza başsağlığı dileriz.

TMMOB Orman Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu.

yil: 47 sayi: 7-8-9 temmuz-ağustos-eylül 2010 issn: 1301 …büroları tarafından düzenlenmesi;...

Documents