yüksek fırının zorlukları - draeger€¦ · devam etmiştir. "dramatik bir olaydı, ama...

© Drägerwerk AG & Co. KGaA 1

Karbonmonoksit, çelik endüstrisindeki en tehlikeli maddelerden biridir. Bu toksik gazı güvenilir şekilde izlemenin bir yolu var mı? Almanya'nın Brandenburg eyaletinde Eisenhüttenstadt'taki ArcelorMittal güvenlik yönetimi ve tesisin itfaiye departmanı, sahadaki gerekliliklere özel tasarlanan bütüncül bir gaz algılama sistemi geliştirmek üzere Dräger ile güçlerini birleştirdi.

D-6

856-

2017

Yüksek fırının zorlukları


ÇELİK ÜRETİMİNDE EN İYİ GAZ ALGILAMA UYGULAMASI: EISENHÜTTENSTADT, ALMANYA'DA ARCELORMITTAL

Almanya'nın Sosyal Kaza Sigortası (DGUV) düzenlemeleri 109-601 (ham demir ve çelik üretimi) ve 113-004 (tanklar, silolar ve kapalı alanlar) gibi monitörizasyon sistemlerinin tasarımları ve gaz ölçüm teknolojilerine yönelik gereklilikler, çoğu ülkede kapsamlı düzenlemelerle tanımlanmıştır.

Aşırı sıcaklıklar, gürültü ve ağır makineler: çelik, akla hayale gelebilecek en zorlu koşullar altında üretilir ve işlenir. Bununla birlikte tehlike sessizce yaklaşır ve çoğunlukla fark edilmez: karbonmonoksit veya kısaca CO. Bu zehirli ve son derece yanıcı gaz, karbon içeren maddelerin yeterli oksijen beslemesi olmadan yanması ile ortaya çıkar – bu da pik demir üretiminden yüzey arındırmasına kadar çelik endüstrisindeki çok sayıda proseste sık görülen bir kimyasal reaksiyondur.

Örneğin yüksek fırın içinde bir türev ürün olarak oluşan ve sıcak hava oluşturmak üzere ocak ısıtma sistemlerini ısıtmada yakıt gazı olarak kullanılan yüksek fırın gazı, yüzde yirmi ila yirmi beş karbonmonoksit içerir. Dönüştürücü tesisinde oksidasyon ile pik demirden karbon çıkarıldığında oluşan dönüştürücü gazı, yaklaşık yüzde altmış beş karbonmonoksittir.

Yüksek fırınlar ve dönüştürücüler, tesisin açık alanlarıdır. Burada gazlar, tıpkı gaz tankları veya borular gibi kapalı alanlardaki kaçaklar veya kusurlarda olduğu kadar kolay sızabilir. Tesisin gaz açısından tehlikeli tüm alanlarında sabit gaz algılama sistemlerinin yanı sıra kişisel koruyucu ekipmana dahil edilen kişisel portatif gaz algılama sistemleri de kullanarak ortam havasının kesintisiz monitörizasyonu mutlaka şarttır.

Zorlu bir ortamda ölümcül bir toksin

KARBONMONOKSİDİ BU KADAR TEHLİKELİ YAPAN NEDİR?

Kimyasal formül COTanım renksiz, kokusuz gazTanımlama numarası CAS 630-08-0Gereken etiket son derece yanıcı, toksikYoğunluk 1,25 kg/m³ – havadan biraz daha az yoğunHacme göre % cinsinden patlayıcı sınırları LEL 10.9/UEL 74.0Tutuşma sıcaklığı 605 °CZehirlilik verileri 5 dakika solunumda LC 16.000 ppm Mesleki maruz kalma sınırı (OEL) 30 ppm (8 saatlik ortalama değer)Kısa süreli değer 60 ppm (15 dakikalık ortalama değer)

KARBONMONOKSİT

D-7

241-

2017



Renksiz, tatsız ve kokusuz bir gaz olduğu için karbonmonoksit, doğrudan bir uyarı vermeden meydana gelir. Yaygın kanının aksine nefes darlığına neden olmaz. Hafif zehirlenmenin ilk belirtileri, baş dönmesi ve baş ağrısıdır. Kazazedeler bu belirtileri genellikle soğuk algınlığı veya nezle belirtileri ile karıştırır. Bazı durumlarda CO zehirlenmesi başlangıçta hiçbir belirti göstermeyebilir ve kazazede bilincini kaybedene kadar fark edilmez. Havada tehlikeli CO konsantrasyonlarının olup olmadığını güvenilir şekilde belirlemenin tek yolu, özel gaz algılama teknolojileri kullanmaktır.

Karbonmonoksit, hava yolu üzerinden emilir, hızla kan dolaşımına karışır. Kana karıştığında CO molekülleri alyuvarlara tutunarak vücudun oksijen alımını bastırır. Hasarın şiddeti, CO konsantrasyonuna ve maruz kalma süresine bağlıdır. CO, algılanmadan sızıntı yaparsa ve işçi, 600 ppm'lik bir konsantrasyona maruz kalırsa sadece iki buçuk saat sonra yaşam için gereken oksijenin taşınmasından sorumlu alyuvarlarının yüzde ellisi bloke olacaktır.¹ Bu oksijen eksikliği beyinde ve kalpte hasara neden olur ve afallamaya, kalp yetmezliğine veya kalp krizine yol açabilir. Kazazede akut zehirlenme aşamasını atlatsa bile vakaların yüzde on ila kırkında kişi, sonraki üç hafta içerisinde kalp ve sinir sisteminde hasar yaşamaktadır.²

Akut tehlike, uzun vadeli sonuçlar.

1 Jessel, Wolfgang: Gase - Dämpfe - Gasmesstechnik: ein Kompendium für die Praxis [Gazlar - Buharlar - Gaz Algılama Teknikleri: Pratik Bir inceleme], Lübeck: Dräger Safety AG & Company KGaA, 2001

2 Kaynak: Yukarıya bakınız

CO, KANDA OKSİJENİN TAŞINMASINI ENGELLER

Karbonmonoksidin insan vücudu üzerindeki etkileri nelerdir?

- Görme bozukluğu

400 ppm

Bir ila iki saat içinde gerçekleşen baş ağrısı; üç saat sonra hayatı tehdit edici hale gelir

12.800 ppm

Bir ila üç dakika içinde ölüm

- Kalpte ve hava yollarında hasar

- Bulantı

- Baş dönmesi- Baş ağrısı

- Afallama- Beyin fonksiyonunun azalması

- Koma

- Kas zayıflığı- Kas krampları

- Krizler

Sekiz saatlik bir süre genelinde CO'ya kesintisiz maruz kalmada mesleki maruz kalma sınırı (OEL)

30 ppm



"Sıfır Kaza": söz konusu olan çelik endüstrisindeki karbonmonoksit olduğunda bu, çok iddialı bir hedeftir. Eisenhüttenstadt'ta kimse bunu, 1984'ten bu yana tesisin iş sağlığı ve güvenliği (OHS) ekibinde çalışan mühendis Uwe Starun'dan daha iyi bilemez. Starun, 1991'den beri tesisin itfaiye departmanındaki tekniklerden sorumlu ve burada ArcelorMittal'ın gaz algılama sistemini kurup genişletmiş.

Karbonmonoksidin algılanmasında, CO numune alma tüpleri veya elektrokimyasal sensörler gibi çeşitli teknolojiler vardır. Çelik üretim tesisleri, kesintisiz olarak OEL'e uyumu izlemeli ve uzun bir süre genelinde hassas, dengeli ölçümleri şart koşmalıdır. Bu bağlamda sensör teknolojisi, numune alma tüplerinden daha uygundur ve uzun vadeli kullanımda daha uygun maliyetlidir. Algılama teknolojisi ile ilgili tüm kararlar, tehlike analizine dayanır.

Karbonmonoksidin algılanmasında en yaygın kullanılan üç araç:

– normal çalışanların yanı sıra tesisin itfaiye departmanı da dahil iş gücünü korumak için kişisel gaz algılama cihazları;

– tesisin gaz açısından tehlikeli alanlarında atmosferin izlenmesi;– tesisteki kapalı alanlara ve tanklara onarım veya bakım için

girmeden önce gaz ölçümü.

Bunların yanı sıra CO, çelik üretiminde ortaya çıkan tek tehlikeli madde değildir. Çoğu alanın, diğer maddeler açısından da izlenmesi gerekir. Bunlar genellikle karbondioksit (CO₂) ve hidrojen sülfiti (H₂S) ve ayrıca havadaki oksijen ve çeşitli patlayıcı gazların konsantrasyonlarını içerir. Sonuç olarak konuma göre çoklu gaz algılama sistemleri de şarttır.

"Sıfıra Seyahat", Almanya'nın Brandenburg eyaletindeki Eisenhüttenstadt kentinde ikinci en büyük tesisini işleten dünyanın en büyük çelik firması ArcelorMittal'ın güvenlik yönetimi ekibinin seçtiği slogandır. Bir yüksek fırın, çelikhane ve hem sıcak hem de soğuk hadde makineleri içeren bu entegre tesis, her yıl yaklaşık iki milyon ton pik demir üretmekte ve bunu çeşitli ürünlere dönüştürmektedir. Tesiste kendi personeli 2500 işçi ve bir o kadar da çeşitli taşeronlardan harici çalışan görev almaktadır.

Gaz algılama teknolojisi ne yapar?

Eisenhüttenstadt'taki yüksek standartlar

OEL

30 ppm 50 ppm 35 ppm 25 ppm

60 ppm 200 ppm 200 ppm 400 ppm

OSHA(PEL)

NIOSH(REL)

ACGIH®(TLV®)

KARBONMONOKSİT İÇİN ULUSLARARASI OEL'LER

STEL

STEL/CEIL(C) (15 dak.)

ACGIH® ve TLV®, Amerika Resmi Endüstriyel Hijyenistler Konferansı'nın tescilli ticari markalarıdır. STEL/CEIL(C) = Kısa süreli maruz kalma sınırı / TLV-C (=tavan).

Otuz yılı aşkın süredir tesisin yangın güvenliği teknolojilerinden sorumlu:Uwe Starun.

D-7

282-

2017



Bu olaydan sonra ArcelorMittal, Eisenhüttenstadt'taki tesisinde gaz algılama sistemlerini genişletmeye başladı. Kısa bir süre içinde yüksek fırının ve dönüştürücü çelikhanelerinin açıktaki alanlarına ilk sabit CO algılama sistemleri kuruldu. Eş zamanlı olarak şirket, kişisel hava monitörizasyonunda kullanıma yönelik olarak çalışanları için ilave portatif gaz algılama cihazlarına yatırım yaptı. Dräger, en başından beri yanlarındaydı.

Tesisin kalbinde yüksek fırın 5A yer alıyor. 1997'den bu yana faaliyette olan fırın, her gün ortalama üç dökümde yaklaşık 5000 ton pik demir üretiyor. Bu süreçte her saat 300.000 metreküp CO içeren yüksek fırın gazı üretiyor, bu gaz da tahliye ediliyor, arındırılıyor ve geçici olarak büyük bir gaz toplayıcısında depolanıyor.

İşte bu, yüksek fırını tesisteki karbonmonoksit monitörizasyonunun da odak noktası haline getiriyor. Fırın döküm deliğine ek olarak yüksek fırındaki potansiyel gaz salım noktaları arasında, soğuk su borularının çelik gömleğe girdiği fırın bacası da yer alıyor. Gaz ayrıca üfleyici ya da fazla gaz yakıcıdan veya sıcak hava fırınlarındaki contasız vanalardan da sızıntı yapabilir. Sıcak hava dağıtım borusundaki bir diğer kritik nokta da contasız soğutucular ve enjektörlerdir. Yüksek fırın tabanında da kaçaklar meydana gelebilir.

Starun, karbonmonoksidin tehlikelerini ilk elden yaşamış biri. 1980'lerin sonlarında o zamanların Doğu Almanya'sında yüksek fırın 1'de yüksek seviyede CO salımı olmuş, dış kovanda uzun çatlaklara yol açmıştır. Buna rağmen yüksek fırın, bir sonraki büyük onarım vakti gelene kadar birkaç ay daha pik demir üretmeye devam etmiştir. "Dramatik bir olaydı, ama olumlu bir etkisi de oldu" diyor olayı hatırlayan Starun. Bunun öncesinde ortam havası gaz kaçakları açısından sadece periyodik olarak, numune alma tüpleri ile izleniyordu. "Olağanüstü durum, bizim için bir şeyi netleştirdi," diyor Starun, "ancak tesis personeli için sabit kişisel hava monitörizasyonunu garanti edebilirsek güvenli çalışabiliriz." Starun devam ediyor: "Leipzig, Almanya'daki bir konferansta Dräger standını ziyaret ettik ve çoktan kişisel hava monitörizasyonuna uygun küçük, portatif gaz algılama cihazları geliştirdiklerini gördük. Şirketimiz bu cihazlardan beş tane satın aldı. Bu da gaz güvenliğini garanti etmemizi sağladı, bu sayede yüksek fırını aylarca kullanmaya devam edebildik."

Yüksek fırının tüm kritik noktalarında güvenilir monitörizasyon

Uyarı atışı olarak olağanüstü yüksek CO emisyonları

D-7

978-

2017



Basit kullanımKullanım, mümkün olduğunca açıklama gerektirmeyecek kadar kolay olmalıdır. "Çok düğme bulunmaması ya da aşırı karmaşık cihazlar olmaması" diyor Starun. "Aksi halde bir hata yapma riski çok yüksek olur. Kişisel gaz algılama cihazları ayrıca bunları kullanmaya alışık olmayan tesisimizde çalışan harici taşeronlara da veriliyor. Bu yüzden stresli bir durum meydana gelirse cihazların okunması ve kullanması kolay olmalı."

Belgelerle destekleniyorCihazlar, ölçüm verilerini kaydedebilmeli ve aktarabilmelidir. Dräger Pac® 7000, artan endüstri geneli belgeleme gerekliliklerini karşılamayı kolaylaştıran bir veri kayıt cihazına sahiptir. Cihaz ayrıca ölçüm sonuçlarının kapsamlı analizlerini de basitleştirerek güvenlik yönetimini bir eğitim sistemine dönüştürür.

O zamandan bu yana sistem sürekli genişletilmektedir. "ArcelorMittal, son derece güvenlik odaklı" diye açıklıyor Starun. "Örneğin gaz açısından tehlikeli aktiviteler, kurum bünyesindeki tüm tesislerde geçerli özel bir direktif ile düzenleniyor. Çoğu yönden direktifimiz, yasaların gerektirdiği standartların üstüne çıkmakta. Örneğin havadaki oksijen içeriği için uyarı işlevi sınırımız, hacme göre yüzde 19,5 ile 22,5 arasında ki bu rakam, yasal standarttan daha katı."

ArcelorMittal'ın kendi gaz algılama teknolojisinden beklentileri de büyük. "Düşüncemize göre Dräger, CO ile ilgili sorunlarımız için en iyi çözümleri sağlıyor" diyor Starun.

Sağlam cihazlarÇelikhanelerdeki zorlu koşullar, dayanıklı ekipmanlar gerektirir. Kişisel uyarı cihazları mekanik aşınma ve yıpranmaya maruz kalırken açık havadaki sabit ekipmanlar, iklim koşullarına maruz kalır.

Sensörlerin, geniş bir aralıkta sıcaklıklara dayanması, -25 °C'de de +50 °C'de olduğu gibi hassas ve güvenilir performans göstermesi gerekir.

H2 dengelemeli sensörlerÇoğu elektrokimyasal CO sensörü, hidrojene (H₂) çapraz hassasiyet gösterir ve düşük konsantrasyonlarda bile yanlış alarm verir. Dräger'in CO sensörü ise H₂ etkilerini neredeyse bütünüyle dengeleyerek diğer markalara kıyasla test edildiğinde en iyi sonuçları verir.

Uzun ömürlü sensörlerDrägerSensor®'leri son derece dayanıklıdır. Bu da bakım çabasını ve işletim maliyetlerini azaltır.

Net anlaşılır alarmlarTehlikeli konsantrasyonlarda karbonmonoksit oluşması durumunda alanda çalışan herkes anında uyarılmalıdır. Dräger cihazları, net görsel ve sesli sinyaller ve titreşimli alarmlar verir.

Güvenilir CO monitörizasyonu - güvenle çalışın

Gururlu bir filo: 2200'ü aşkın portatif gaz algılama sistemi, çalışanların sağlıklarını ve hayatlarını koruyor.

D-7

891-

2017



Her türlü iş için doğru ürün

Tesisin CO üreten parçalarında onarım veya başka bakım faaliyetlerinin yapılması gerektiğinde tehlikeli konumlara kademeli olarak yerleştirmek üzere sekiz Dräger X-zone® mobil nokta monitörü mevcut.

Boru hatları veya çukurlar dahil kapalı alanlarda ve tanklarda gaz ölçümü yapılması gerektiğinde, gereken ölçüm teknolojisi özel donanımlı Dräger CSE kitinde bulunuyor.

Bugün ArcelorMittal'ın Eisenhüttenstadt tesisi, son derece uygun maliyetli ve yönetilebilir olmayı sürdürürken maksimum güvenlik sağlayan üstün teknoloji ürünü bir gaz algılama sistemine sahip. Toplam 57 sabit Dräger Polytron® gaz algılama sistemi, tesisin açıktaki tüm alanlarını denetlemekte. 250'nin üzerindeki dedektör kafasının yüzde doksan beşine CO sensörleri takılmış durumda.

Kişisel hava monitörizasyonu içinse 2200 portatif tekli gaz algılama cihazı Dräger Pac® 7000 ve 300 Dräger X-am® (tipler 2000 ila 5600) çoklu gaz algılama cihazı, tesis personelinin kullanımına hazır. Çeşitli kontrol merkezlerinde yerel olarak takılan 70 doğrulama testi istasyonu, her bir işçinin ilgili düzenlemelere göre test edilmiş ekipmanla işlerini yapabilmelerini sağlıyor.

D-6

918-

2017



Bütüncül bir sistem olarak güvenlik

Dräger Ürün Hizmeti ile yapılan kapsamlı bakım sözleşmesi, sahada daima yeterli sayıda kullanılabilir cihaz olmasını sağlıyor ve basit, sorunsuz bir süreçle cihaz bakımını kolaylaştırıyor.

Atölye ekibi ayrıca kapsamlı cihaz filolarını yönetmek için Drägerware yazılımını kullanıyor. Bu da örneğin hangi cihazların incelenmesi gerektiğine dair güncel bir rapor sağlıyor ve ayrıca talep üzerine her bir cihazın eksiksiz bakım geçmişini gösterebiliyor.

Olağanüstü durumlarda (örneğin bakım amaçlı kapatma) ilave cihazlar gerektiğinde Dräger Kiralama Hizmeti, hızla yeterli sayıda ekipmanı temin edebiliyor ve bu sayede gereken güvenlik tamponunu oluşturuyor.

Bu da sadece iç rahatlığı sağlamakla kalmıyor, maliyet tasarrufu da getiriyor. Önlenen her arıza ya da yanlış alarm, tasarruf edilen zaman ve para anlamına gelir. Dräger güvenliği sadece bütüncül olarak görmez, mali açıdan da değerlendirir.

Güvenliğin bir faktörü donanımın kalitesi, bir diğer faktörü de yazılım ve servistir. Bu farklı çözümlerin kombinasyonu, gerçek bir katma değer yaratır.

ArcelorMittal'ın Eisenhüttenstadt tesisi, Dräger ile ortaklık içinde inşa edilen tam donanımlı bir gaz algılama atölyesine sahiptir. Burada gereken tüm kalibrasyonlar ve testler yapılır. Cihaz servis teknisyenleri, Dräger Akademi'de Alman Sosyal Kaza Sigortası (DGUV) standartları 213-056 (T021) ve 213-057 (T023) uyarınca eğitiliyor.

BASKIDräger Safety AG & Co. KGaARevalstrasse 123560 Lübeck, Almanya

www.draeger.comHer yirmi dakikada bir dönüştürücü içindekiler ısınır. Toplam 33 vericisi olan on gaz algılama sistemi, gaz konsantrasyonundaki her türlü değişiklik hakkında anında tesis personelini ikaz eder.

Eksiksiz portatif gaz algılama teknolojileri yelpazemizi keşfedin ve her gün karşılaştığınız zorluklar için doğru çözümü bulun: www.draeger.com/portable-gas-detection

http://www.draeger.com/portable-gas-detection

yüksek fırının zorlukları - draeger€¦ · devam etmiştir. "dramatik bir olaydı, ama...

Documents