Yöneticiler İçin Matematik

Matematik bilmeyen bir kuşağın iş hayatında maalesef giderek arttığını gözlemliyoruz.

Çünkü halk olarak biz matematiği sevmiyoruz. Elbette dört işlemden bahsetmiyorum.

Sohbetlerde biraz formül, istatistik bilenlere “abi sen uçmuşsun!” muamelesi yapılıyor.

Matematik bilmemek normal, bilmek anormalmiş gibi bir gizli mutabakatın halk arasında

yaygın olduğunu düşünüyorum.

Oysa rakamlarla barışık yaşamak zorundayız. Rakamlar duyabilene, görebilene çok güzel

konuşur. Kendine ait bir dili vardır ve rakamlar asla yalan söylemez.

Matematik her şeyin başında geliyor. En estetik en sanatsal dünyada bile sayısal ahenkten

bahsetmek zorunda kalmıyor muyuz?

Lise ve üniversitede gösterilen onca matematik, istatistik bilgisi hiçbir şekilde

kullanılmıyor. Kombinasyon, permütasyon, türev, integral, diferansiyel, fonksiyonlar,

denklemler v.s hiç birine ihtiyaç yok. Ne yazık ki bunlar sadece bilim adamlarının işine yarar

deyip hayatımızdan çıkarıyoruz. İstatistik yöntemleri içinse ise daha sıkıcı oldukları

düşüncesi yaygın. Kim uğraşacak standart sapma, regresyon, korelasyon, ki kare testi,

ağılıklı ortalama yada geometrik ortalama formülleriyle.

Okullarda birçok şey gösterilirken, maalesef biz hiç birini öğrenmiyoruz ya da öğrenmek

istemiyoruz. Çünkü amaç o yıllarda sadece sınıfı geçmek. Okul hayatını böyle geçiren biri

ise yönetici kademelerinde yükseldikçe her şeyi tek değerle açıklamaya çalışıyor. “ % ?” .

oran ne?

(Geçen Yıl / Bu yıl) hatta her konuyu bu yaklaşımla açıklayabiliyorlar.

Satışlar……. “ % kaç ” büyüdü?

Kâr………… “ % kaç ” büyüdü?

Ciro ………. “ % kaç ” büyüdü?

Maliyetler … “ % kaç ” düşürüldü?

Her şeyi “% kaç” sorusu açıklıyor zaten! Buna en fazla organik, inorganik etmenleri ekledik

mi yeterince sağlıklı bir analiz yaptığımız inancına sahip oluyoruz. Rakamları enflasyondan

arındırma ise ayrı bir konu ve artık ihmal edilebilir büyüklükte deyip çoktan hayatımızdan

çıkardık. Oysa % kaç soru için bile olsa doğru bir analiz için hata etkenlerini ortadan

kaldırmak ve analiz ortamını bu etkenlerden ayıklayarak olabilecek en sağlıklı seviyeye

ulaşmak gerekir ki bu analiz sağlıklı bir yoruma kavuşabilsin.

Kısaca işletmelerinin iç performans rakamlarına, piyasalarının ve ürünlerin satış

rakamlarına katılan anlam tek boyutlu kalıyor. Sade Geçen yıl / Bu yıl oransalı ile işler

yürütülüyor.

En basitinden satılan ürünlerin kategorileri arasındaki korelasyon dengesine, ürünlerin

mevsimsel satış dengesindeki standart sapmaya, Nakit akış yönetimindeki asgari likit

seviyesine bakmadan işi gerçekten yönetmiş olmuyoruz. Bunlara bakıp anlam katmak ise

istatistiksel bilgi gerektiriyor. Satış devir hızı ile satış gün sayısı değerlerini birbirine

karıştırmadan yorumlamak gerekiyor. Oysa şirketlerin bir çoğu bu rakamlardan bir haber

şeklinde yaşıyor.

Geçtiğimiz günlerde özellikle literatürde kabül görmüş “Rasyolar”ı www.slideshare.net

üzerinden yayınlamıştım.

Üst düzey yöneticiler bulundukları makamın “temsil makamı” özelliğinden olsa gerek

sadece “Temsil” görevleri ile meşguller(!). Bu tip yöneticiler için “Ekibi eğitmek”,” liderlik

etmek” gibi görevler ise içi çoktan boşaltılmış ögeler olarak görüyoruz. Ettiği iki kelamla

“Ne güzel eğitiyorum ve liderlik ediyorum” diyen üst yöneticilere sık rastlanıyor

bugünlerde.

Çalıştığımız şirketler önemli ama unutulmamalı ki çalıştığınız yöneticiler çok daha önemli.

İnsanlar hayatlarında her şeyi unutabiliyorlar. İsimleri, olayları, fikirleri, duyguları v.s.

Kendilerine bir şey öğretenleri ise unutmuyorlar.

Unutamayacağınız yöneticilerle çalışmanız dileğiyle..

Mutlu Gökdemir

11.01.2013

Alemdağ/İstanbul