`yvelas seezleba eleqtronuli fostit semexmianos …newspaper.tsu.ge/uploads/newspaper/n-2...

studentur ombudsmenad

Tsu-is iuridiul fakulte-

tze moqmedi kiolnis samag-

istro programis koordina-

tori mario Siutce dainiSna.

(Cem Tavs arbitrad moviazreb)

gv. 2

axali saswavlo wlis da-

sawyisisTvis universitetSi

mmarTvelobiTi struqturis

optimizacia dasruldeba.

(strategiuli ganviTarebis

gegmiT gaTvaliswinebuli 4 pun-

qti ukve Sesrulda)

gv. 3

auditoria 115~ erTerT

mTavar moTxovnad isev

ayenebs bagebSi mdebare

Tsu-is studenturi saerTo

sacxovreblis garemontebis

sakiTxs.

(àuditoria 115~-ma VI korpusi

datova)

gv. 4

studenturi protestis

procesSi erT-erTi mTavari

moTxovna iyo TviTmmarTv-

elobebis gauqmeba, rac ver

iqna gaTvaliswinebuli.

(ra cvlilebebi aisaxeba ùm-

aRlesi ganaTlebis Sesaxeb~

kanonSi)

gv. 5

giorgi SarvaSiZem afxazuri

internet-radios aRdgena

daaanonsa, romelic Tsu-is

qarTul-afxazur urTier-

TobaTa kvleviTi centris

bazaze imuSavebs.

(Tsu-Si afxazuri biblioTeka

gaixsneba)

gv. 6

kampaniis àra barbarizmebs~

farglebSi, uaxloes momaval-

Si igegmeba onlain leqsikonis

gamocema, romelic rusule-

novan da inglisurenovan bar-

barizmebs gaaerTianebs.

(rogor SevaCeroT qarTuli

enis hibridizaciis procesi?!)

gv. 7

iuridiuli fakultetis

studentebi haagaSi imitire-

buli procesebis saerTa-

Soriso konkursSi miiReben

monawileobas(iuristi studentebis warmateba)

gv. 11

nino kakulia

axa li se mes tri axa li am be biTra cvli le be bi ai sa xe ba ù maR le si ga naT le bisSe sa xeb~ ka non Si

à ud ito ria 115~-maVI kor pu si da to va

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis gazeTi gamodis 1927 wlidan

14 marti, 2017 samSabaTi, #2 (2204)

Cem Tavs ar bit rad mo vi az reb

è feq tu riko mu ni ka ci is Tvis~ mi Re bu liser ti fi ka ti

qar Tve lo lo gi is pat ri ar qi

no Re le bi aka kiSa ni Zis sax l-mu ze u mis aR dge nas iTx o ven

wardgenilia 45 proeqti

saproeqto ganacxadebis

miReba grZeldeba

600 000 lari samecniero-kvleviTi proeqtebisTvis

180 000 lari saganmanaTleblo,

kulturul-sportuli proeqtebisTvis

gv. 2

in ter viu stu den turom bud smen Tan ma rioSi ut ces Tan

gv. 4

gv. 5

nato obolaZe

gv. 8-9

stra te gi u li gan vi Ta re bis geg-miT gaT va lis wi ne bu li 4 pun qti

uk ve Ses rul da

gv. 3

aqcenti

nomerSinomerSi

gv. 4

Tsu- Si af xa zu ri bib li o Te kaga ix sna

mi li o ne ripro fe so ri da `Sok Si~ Ca var dni li stu den te bi

gv. 6

gv. 6

axa li mid go ma – ara pri vi le gi as!

prin ci pi – yve la stu den tiTa na ba ruf le bi a ni a!

ga i mar jvebs kar gad Se fu Tu li kar giidea da ini ci a ti va!

gve sa ub re ba Tsu -is

req to rigi or gi

Sar va Si Ze

stu den te bis Tvis gran te bi axa li we siT ga na wil de bama le pir vel kor pus Tan ar se bu li sa sa di loc

ga ix sne ba bi u rok ra ti u li pro ce du re bi eleq tro nu li saq mis

war mo e bam Sec va lastud -qa laq Si re sur s-cen tri ix sne ba

gv. 3

ù maR le si ga naT-le bis Se sa xeb~ ka-non Si Se sa ta ni

cvli le be bis pro eq ti par-la men tSi da re gis trir da. à u di to ria 115~-ma, da pi re-bi sa mebr, Tsu -is VI kor pu si da to va. stu den tur ma ga er-Ti a ne bam da a a non sa, rom aq-tu a lur sa gan ma naT leb lo, so ci a lur da sxva sa kiTx eb-ze mu Sa o bas Tsu -is pir ve li

stu den te bi sa da par-la men tis ga naT le-bis, mec ni e re bi sa da

kul tu ris ko mi te tis Ta-nam Srom lo ba war ma te biT grZel de ba. sa ka non mdeb lo or ga no Si ofi ci a lu rad da re gis trir da ù maR le si ga naT le bis Se sa xeb~ ka non Si Se sa ta ni cvli le be bis pro-eq ti.

ra gakeTda

Tbilisis universiteti

tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge

2

stu den tur om bud sme nad Tsu --is iu ri di ul fa kul tet ze moq me di ki ol nis sa ma gis tro

prog ra mis ko or di na to ri ma rio Si ut ce da i niS na. om bud sme nis saq-mi a no bis Zi ri Tad mi zans stu den-tu ri uf le be bi sa da Ta vi suf le-bis dar Rve va/ SezR ud vis faq te bis ga mov le na war mo ad gens. igi kon-fliq tu ri si tu a ci e bis war moq-mni sas mxa re ebs So ris me di a to ris rols Se as ru lebs. stu den tu ri om bud sme ni saq mi a no bas anazR a u-re bis ga re Se axor ci e lebs.

– gag ve ca niT, vin aris ada mi a ni, ro me lic Tsu -is stu den te bis uf-le bebs da i cavs?

– me gax la varT ger ma ne li iu-ris ti, ase ve ger ma ni is sa xel mwi fo eq sper ti. sa qar Tve lo Si TiT qmis 3 we lia vcxov rob. pir vel rig Si, vmu-Sa ob sa qar Tve los mo sa mar Tle Ta kon sul tan tad sa mar Tleb riv sa-kiTx eb Tan da kav Si re biT. ase ve, ki-ol nis uni ver si te ti sa da Tsu -is er Tob li vi sa ma gis tro prog ra mis ko or di na to ri gax la varT.

– aqam de Tu gi mu Sa vi aT stu den-tur om bud sme nad?

– Tsu- Si stu den tu ri om bud sme-nis Ta nam de bo ba ze da niS vnam de, kon-kre tu lad, am po zi ci a ze ara so des mi mu Sa vi a, mag ram vmu Sa ob di om-bud sme nad `sa er Ta So ri so ga naT le-bis cen trSi~ sti pen di at Ta sa kiTx-eb ze.

– sad da ro gor Se uZ li aT stu-den tebs Tqven Tan da kav Si re ba?

– Za li an ma le meq ne ba oTa xi pir-vel kor pus Si 105-e au di to ri a Si, mag ram yo vel Tvis iq ver viq ne bi Ce mi sxva sam sa xu re ob ri vi mo va le o be bis ga mo. Cem Tan sa kon taq to in for ma-cia ma le Tsu -is veb -gver dzec ga moq-vey nde ba. yve las Se eZ le ba eleq tro-nu li fos tiT Se mex mi a nos mi sa mar-Tze – ma ri o. schu et ze. tsu. ge an da mi re-kos no mer ze – 577 99 03 68.

– ra geg me bi gaqvT stu den tu ri om bud sme nis po zi ci a ze mu Sa o bi sas, ro gor ga na xor ci e lebT Tqvens mo-va le o bas?

– me da vex ma re bi stu den tebs ise-Ti aq tu a lu ri sa kiTx e bis ga dawy-ve ta Si, ro go ri caa uni ver si te tis ad mi nis tra ci as Tan ur Ti er To bis da ri gi sa ka ma To Te me bis mog va re-ba stu den tTa sxva das xva jgu febs So ris. om bud sme ni gax lavT me di-a to ri. me mo vis men ori ve mxa ris azrs da Se vec de bi, rom ma Ti po zi-ci e bi Se va je ro da er Tad mi vi deT swor ga dawy ve ti le bam de. pir vel rig Si, stu den tis po zi ci i dan Sev-xe dav prob le mas da maT saT qmels vity vi. me, ro gorc om bud sme ni, Cem Tavs ar bit rad mo vi az reb, ro mel-sac amoZ ra vebs sur vi li – ama Tu im prob le mu ri vi Ta re bi dan ga mo sa va-li ipo vos.

ase ve, gan sa kuT re biT min da aR-vniS no, rom stu den tu ri TviT-mmar Tve lo bi sa da Tsu -is ad mi nis-tra ci is ur Ti er To ba Si Ca ver Tve bi mxo lod ma Sin, Tu es ma Ti sur vi lic iq ne ba. yve la mxa ris av to no mi u ro-bis gaT va lis wi ne ba – Ce mi prin ci pi a.

sa ga zaf xu lo se mes tris dawy e bi-sas Tsu -is X (maR li vi) kor pus Si kve bis obi eq ti amoq med da. obi-

eq ti, Zi ri Ta dad, Tsu -is maR li vi kor pu sis, bi o lo ge bis kor pu sis da bib li o Te kis stu den teb sa da Ta nam-Srom lebs uz run vel yofs. kva li-fi ci ur per so nal Tan er Tad stu-den tebs da Tsu -is Ta nam Srom lebs stu den te bi mo em sa xu re bi an. sawy is etap ze sas wav lo praq ti kas ga di an tu riz mis mi mar Tu le bis pro fe si-u li prog ra me bis stu den te bi, rom-le bic aq ti u rad ari an Car Tu li mTel sa war moo pro ces Si. sa war-moo praq ti kas tu riz mis pro fe si u-li stu den te bi ga iv li an ro ta ci is prin ci piT, rac gu lis xmobs maT uwy-vet Car Tu lo bas stu den tu ri kve bis obi eq tis mu Sa o ba Si. kve bis obi eq ti Tsu -is req tor ma gi or gi Sar va Si Zem da ad mi nis tra ci is war mo mad gen-leb ma da aT va li e res.

`Za li an kar gi a, rom am de ni xnis Sem deg uni ver si tet Si kve bis obi eq-tis prob le ma mog var da. mTa va ria iyos siT bo, xa ris xi a ni pro duq ci a, wi na aR mdeg Sem Txve va Si obi eq ti da-i xu re ba. kve bis obi eq tis gax snas Tan er Tad gaC nda sa mu Sao ad gi le bic da stu den tebs swav lis pa ra le lu-rad mu Sa o bac Se eZ le baT~, – ga nacx-a da Tsu -is req tor ma gi or gi Sar va-Si Zem.

kve bis obi eq tis sa xe lis Ser Ce va-Si eko no mi ki sa da biz ne sis fa kul-te tis stu den te bi ari an Car Tul-ni. ar se bobs uam ra vi ver si a. Tsu -is kve bis obi eq te bis me ne je ris in for-

ma ci iT, stu den te bi erT va ri an tze uax lo es mo ma val Si Se jer de bi an.

stu den te bis Tvis pro duq cia xel mi saw vdo mi rom iyos, uni ver si-te tis sa sa di lo Si fa se bi sa baz ro pi ro beb Tan Se da re biT ga ci le biT da ba li a.

`stu den tu ri kve bis obi eq tis gax-snam de sa fuZ vli a nad Se vis wav leT war su li ga moc di le ba. Ca va ta reT stu den te bis ga mo kiTx va, ase ve Se vis-wav leT pro fe sor -mas wav le bel Ta da ad mi nis tra ci u li per so na lis moTx ov ne bi. ga va a na li zeT yve la is xe lis Sem Sle li faq to re bi, rac afer xeb da kve bis obi eq tis fun qci o-ni re bas – aman mog vca Se saZ leb lo ba, gag ve ke Te bi na swo ri ana li zi. vfiq-robT, rom Cven mi er ar Ce u li stra-te gi a, ro me lic efuZ ne ba stu den-te bis maq si ma lur Car Tu lo bas da ma Ti moTx ov ne bis gaT va lis wi ne bas, iq ne ba war ma te bis mTa va ri faq to ri. gan sa kuT re bu li mad lo ba min da ga-da vu xa do eko no mi ki sa da biz ne sis fa kul te tis stu den tebs ga mo Ce ni-li mxar da We ris Tvis. di dia ma Ti wvli li kve bis obi eq tis gax sna Si. uni ver si te tis ad mi nis tra ci is gan-sa kuT re bu li yu radR e ba da mxar da-We ra stu den tu ri kve bis obi eq te bis ga mar Tu lad fun qci o ni re bis Tvis gvaZ levs imeds, rom Tsu- Si kve bis obi eq te bis prob le ma uax lo es mo ma-val Si sru lad ga da iW re ba~, – aR niS-na Tsu -is kve bis obi eq te bis me ne jer-ma, eko no mi ki sa da biz ne sis fa kul-te tis tu riz mi sa da mas pin Zlo bis me nej men tis ka Ted ris asis ten t-pro-fe sor ma va le ri ar Ru TaS vil ma.

uax lo es pe ri od Si kve bis obi eq-ti Tsu -is pir vel kor pus Ta nac ga-ix sne ba.

2017 wlis gazafxulis semestris

mobilobis procesi dasrulda

axa li kve bis obi eq ti Tsu- Si Cem Tavs ar bit rad

mo vi az rebna to obo la Ze

na to obo la Ze

in ter viu stu den tur om bud smen Tan

ma rio Si ut ces Tan

2016-2017 saswavlo wlis gazafxulis semestrisaTvis

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbi-lisis saxelmwifo universitetma ramdenime aqtivoba gamoacxada: gare mobiloba; Sida mobiloba; do-qtoranturaSi miReba da erTiani erovnuli gamocdebis gavlis gare-

Se swavlis uflebis mqone pirebis Caricxva.

Tsu-is saswavlo departamentis xelmZRvanelis dali kandelakis informaciiT, gare mobilobisTvis vakanturi adgilebi gamocxadebu-li iyo mxolod zust da sabune-bismetyvelo mecnierebaTa fakul-tetis mier. sxva umaRlesi sagan-manaTleblo dawesebulebebidan aRniSnul fakultetze Cairicxa 5 studenti: 3 – fizikis sabakalavro programaze da 2 – maTematikis saba-kalavro programaze.

gacilebiT farTomasStabiani iyo Sida mobiloba. iuridiul fa-kultetze gadavida 224 studenti, ekonomikisa da biznesis fakultet-ze – 75, socialur da politikur

mecnierebaTa fakultetze – 65, hu-manitarul mecnierebaTa fakul-tetze – 52, zust da sabunebismetyve-lo mecnierebaTa fakultetze – 29, fsiqologiisa da ganaTlebis mec-nierebaTa fakultetze – 28 studen-ti da medicinis fakultetze – 25 studenti.

doqtoranturis saganmanaT-leblo programebze Cairicxa 15 doqtoranti: iuridiul fakul-tetze – 7, fsiqologiisa da ganaT-lebis mecnierebaTa fakultetze – 5, xolo zust da sabunebismetyve-lo mecnierebaTa fakultetze – 3 doqtoranti.

erTiani erovnuli gamocdebis gavlis gareSe swavlis uflebis mqone pirebidan 2016-2017 saswavlo

wlis gazafxulis semestridan Cai-

ricxa 3 abiturienti: iuridiul

fakultetze – 2, xolo ekonomikisa

da biznesis fakultetze – 1.

dali kandelaki

`yvelas SeeZleba eleqtronuli

fostiT Semexmianos misamarTze _ mario.

schuetze.tsu.ge an damirekos nomerze _

577 99 03 68~

mario Siutce

Tbilisisuniversiteti

tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge

3

stu den te bis Tvis gran te bi axa liwe siTga na wil de ba

– yve la fe ri, ra zec vsa ub robT, da kav Si re bu lia uni ver si te tis stra te gi u li gan vi Ta re bis geg mas-Tan, ra sac miv yve biT na bij -na bij. pir ve li si ax le gax lavT uni ver si-te tis bi u je ti dan stu den te bis Tvis gran te bis ga na wi le ba axa li we siT. pir ve lad uni ver si te tis is to ri a-Si, Se iq mna sag ran to ko mi si a, rom-lis Se mad gen lo ba Sic ari an Tsu- sa Tu sxva uni ver si te te bis da ara sam-Tav ro bo or ga ni za ci e bis war mo mad-gen le bi, rom le bic gan sazR vra ven – vin da im sa xu rebs grants. gran tis ga ce ma ar iq ne ba da mo ki de bu li ima-ze, Tu ro mel ga er Ti a ne bas, daj gu-fe bas Tu mim di na re o bas mi e kuT vne-ba esa Tu is stu den ti. yve la in di-vi du a lu ri Tu jgu fu ri ga nacx a di Ria kon kur sis pi ro beb Si Ta na ba ri pi ro be biT ga ni xi le ba. cno bis Tvis: 600 aTa si la ria gaT va lis wi ne bu li mxo lod da mxo lod im stu den te bis da sa fi nan seb lad, rom le bic sa mec-ni e ro kvle va Si mi i Re ben mo na wi le-o bas; 180 aTa si la ri ki sa gan ma naT-leb lo, spor tu li da kul tu ru li pro eq te bis da sa fi nan seb la daa ga-mo yo fi li. am ori mi mar Tu le biT imu Sa vebs ko mi sia ga dawy ve ti le bis mi Re bi sas – Tu ra Tan xa ga mo yos ama Tu im pro eq tis gan sa xor ci e leb-lad. yve la es pro ce du ra on la in re Jim Si wa ri mar Te ba. es aris Tan xe-bis ga na wi le bis pir ve li mcde lo ba Ria siv rce Si, rac jan sa Ri pro ce sia uni ver si te tis Tvis.

bi u rok ra ti u li pro ce du re bieleq tro nu lisaq mis war mo e bam Sec va la

– 1 ian vri dan uni ver si tet Si eleq tro nu li saq mis war mo e ba da-i ner ga. min da mad lo ba vuTx ra fi-nan sTa sa mi nis tros sa a gen tos, ro-me lic eleq tro nu li saq mis war mo e-bis srul fa sov nad gan sa xor ci e leb-lad Ta nam Sro mel Ta dat re nin ge-ba/ ga dam za de ba Si dag vex ma ra. Cvens stu den tebs, par tni o rebs uwev daT er Ti oTa xi dan me o re Si ga u Ta ve-be li si a ru li, gan cxa de beb ze da sa-mow me be li beW de bis Seg ro ve ba da a.S. – es bi u rok ra ti u li pro ce du-re bi Sec va la swraf ma da gam Wvir va-le saq mis war mo e bam, rac, vfiq rob, mi sa sal me be li faq ti a.

ma le pir velkor pus Tanar se bu lisa sa di locga ix sne ba

– Cven dav pir diT stu den tebs, rom stu den tu ri kve bis or ga ni ze ba-ze eta pob ri vad viz ru neb diT. ram de-ni me dRis win maR liv kor pus Si ga ix-sna stu den tu ri sa sa di lo, ro me lic di di xnis gan mav lo ba Si ar fun qci o-ni reb da. am sa sa di los gax snis mTa va-ri xib li ki is aris, rom aq da saq me-bul ni iq ne bi an ro gorc pro fe si o na-le bi, ise stu den te bic. sawy is etap ze sas wav lo praq ti kas ga iv li an tu-riz mis mi mar Tu le bis pro fe si u li prog ra me bis stu den te bi, rom le bic aq ti u rad iq ne bi an Car Tu li mTel sa war moo pro ces Si, ro gorc, ma ga-li Tad, mza re u le bis Ta na Sem we e bi. sa war moo praq ti kas tu riz mis pro-fe si u li stu den te bi ga iv li an ro-ta ci is prin ci piT, rac gu lis xmobs maT uwy vet Car Tu lo bas stu den tu-ri kve bis obi eq tis mu Sa o ba Si.

ram de ni me kvi ra Si ase ve ga ix sne ba pir vel kor pus Tan ar se bu li sa sa-di loc. ro gorc xe davT, SeZ le bis-dag va rad yve la fers va ke TebT, ra-sac stu den tebs dav pir diT.

stud -qa laq Sire sur s-cen triix sne ba

– 13 marts stud -qa laq Si re sur-s-cen tri ga ix sne ba. ma le, da pi re-bi sa mebr, bib li o Te ka sac gav xsniT. bi u je tis dam tki ce bi sas stu den tebs dav pir diT, rom ga va or ma geb diT stu den tu ri ad gi le bis ra o de no-bas. li sis tbas Tan mde ba re axa li stud -qa la qis gad mo for me bis pro-ce du ras uk ve vas ru lebT, co ta xan-Si ga mocx ad de ba ten de re bi da viz-ru nebT axa li sacx ov reb lis ave jiT aR Wur va ze. vva ra u dobT, rom 320 ad-gi li a ni axa li stud -qa la qi axa li sas wav lo wli dan gveq ne ba.

esaubra nino kakulia

axa li se mes tri axa li am be biTgve sa ub re ba Tsu -is req to ri gi or gi Sar va Si Ze

Tsu -is stra te gi u li gan-vi Ta re bis geg miT gaT-va lis wi ne bu li 4 pun qti

uk ve Ses rul da – ga mocx ad da kon kur si stu den tu ri pro eq-te bis da sa fi nan seb lad; Se iq mna stu den tu ri om bud sme nis in sti-tu ti, stu den tur om bud sme nad Tsu -is iu ri di ul fa kul tet ze moq me di ki ol nis sa ma gis tro prog ra mis ko or di na to ri ma-rio Si ut ce da i niS na; ad mi nis-tra ci u li mar Tvis op ti mi za ci-is Tvis sa kon sul ta cio mom sa xu-re bis Ses yid vis miz niT ga mocx-ad da ten de ri; Tsu -is, uax lo es mo ma val Si, gad mo e ce ma li sis tbis te ri to ri a ze gan Tav se bu-li stu den tu ri sa er To sacx ov-re be li, ro me lic 320 ad gil zea gaT vli li.

req to risbri fin gze

Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver si-tet Si mim di na re si ax le e bis Se sa xeb Tsu -is req tor ma gi or gi Sar va Si Zem yo vel Tvi ur bri fin gze isa ub ra. gi-or gi Sar va Si Zis in for ma ci iT, stu-den tu ri pro eq te bis Ser Ce va Ria we siT mox de ba. da fi nan se bis mo sa-po veb lad sag ran to kon kur sSi mo-na wi le o bis mi Re ba yve la stu dents,

stu den tur jguf sa da stu den tur ga er Ti a ne bas Se eZ le ba. ko mi si is obi eq tu ro bas mi si Se mad gen lo ba (da kom pleq te bu lia ara sam Tav ro-bo seq to ris war mo mad gen le biT, Tsu -is pro fe so re bi Ta da mow ve u-li pro fe so re biT) da Se fa se bis kri te ri u me bi ga na pi ro bebs. ko mi si-is wev reb ma stu den te bis mi er war-mod ge ni li sap ro eq to wi na da de be bi 9 kom po nen tis mi xed viT un da Se a-fa son: pro eq tis aR we ra, pro eq tis aka de mi u ri Ri re bu le ba, sa mec ni e-ro pro ce sis /kvle vis war mar Tvis xa ris xi, pro eq tis gan xor ci e le bis va de bi, mo sa lod ne li Se de ge bi, bib-li og ra fi a, bi u je ti, stu den t(eb )is re zi u me/CV, sa re ko men da cio we ri-li.

am dro is Tvis uk ve war dge ni lia 45 stu den tu ri pro eq ti. ga nacx a-de bis mi Re ba grZel de ba. mim di na re wlis bi u jet Si stu den tu ri sa mec ni-e ro- kvle vi Ti pro eq te bis da sa fi-nan seb lad 600 000 la ria ga mo yo fi-li; sa gan ma naT leb lo, kul tu ru li da spor tu li Ro nis Zi e be bis am sax-ve li pro eq te bis Tvis ki 180 000 la-ria ga miz nu li.

mim di na re se mes tri dan stu den-te bis uf le be bis dac va ze ger ma ne li axal gaz rda mkvle va ri ma rio Si ut-ce iz ru nebs. stu den tu ri om bud sme-ni stu den teb sa da ad mi nis tra ci as So ris me di a to ri iq ne ba, rom lis uSu a lo mo va le o baa Seq mni li kon-fliq tu ri si tu a ci e bis gan mux tva, stu den tu ri prob le me bis gac no ba, kon fliq te bis pre ven ci a, stu den te-bis in te re se bis dac va.

`im Sem Txve va Si, Tu war mo iq mne-ba kon fliq ti ad mi nis tra ci a sa da stu den tebs So ris, an kon fliq ti sxva das xva jgu febs So ris, Tu gaC-nde ba Se kiTx ve bi – om bud sme ni iq ne-ba is pi rov ne ba, ro me lic me di a to-ris fun qci as Se as ru lebs~, – ga nacx-a da gi or gi Sar va Si Zem.

axa li sas wav lo wlis da sawy i sis-Tvis uni ver si tet-Si mmar Tve lo bi Ti struq tu risop ti mi za ciadas rul de ba

bri fin gze da a non sda, rom axa li sas wav lo wlis da sawy i sis Tvis Tbi-li sis sa xel mwi fo uni ver si tet Si mmar Tve lo bi Ti struq tu ris op ti-

mi za cia das rul de ba. Tsu-m uk ve ga-mo acx a da ten de ri Se deg ze ori en ti-re bu li me nej men tis gan xor ci e le-bis, sa fi nan so- sa bi u je to po li ti-ki sa da sa bi u je to pro ce sis mar Tvis srul yo fis, er Ti a ni sa i no va cio po li ti kis ga ta re bi sa da sa i no va-cio me nej men tis srul yo fis Tvis Se sa ba mi si sa kon sul ta cio mom sa xu-re bis Se sas yi dad. Tsu -is req to ris gan cxa de biT, `u maR le si ga naT le bis gan vi Ta re bis prog ra mis far gleb-Si, Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver-si tet ma ga i mar jva ga naT le bi sa da mec ni e re bis sa mi nis tros mi er ga-mocx a de bul kon kur sSi, Se de gad ki mi i Ro 180 000 la ris ode no bis gran-ti. aR niS nu li da fi nan se bis sa Su a-le biT ga mocx ad da ten de ri. ime di maqvs, rom se ri o zu li au di to ru li kom pa ni e bi mi i Re ben mo na wi le o bas, rom le bic Ca a ta re ben mmar Tve lo-bi Ti sis te mis au dits, rac dag vex ma-re ba uni ver si te tis ev ro pul umaR-les sas wav leb lad Ca mo ya li be ba Si~, – aR niS na gi or gi Sar va Si Zem.

stra te gi u li gan vi Ta re bis geg miT gaT va lis wi ne bu li

4 pun qti uk ve Ses rul dana to obo la Ze

axa li am be bis anon si

mim di na re obs mu Sa o ba doq to ran tu ris pro eq tze – Tsu- Si axa li sa xis doq to ran tu ra gveq ne ba!

axa li sas wav lo wlis da sawy i sis Tvis Tsu -is kur sdam Tav re bul Ta fon-dis saq mi a no bis pir vel an ga riSs uk ve mo vis menT – Tu ra ga keT da am fon dis mi er. ram de ni me biz nes me ni da kor po ra cia uk ve ga mog vex ma u ra da mzad ari an – gar kve u li Tan xe bi Se i ta non fon dSi. fon di, Zi ri Ta-dad, ori saq miT iq ne ba da ka ve bu li: 1. war Ci ne bu li stu den te bis so ci-a lu ri dax ma re ba da 2. in fras truq tu ris gan vi Ta re ba da sa u ni ver si-te to pro eq te bis da fi nan se ba.

Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver si te tis stu den tebs uk ve am se mes trSi eq-ne baT stud bi le Te bi, rom lis meS ve o bi Tac sxva das xva spor tul-kul-tu rul da we se bu le beb Si fas dak le be biT isar geb le ben.



4

ga naT le bis sa er Ta So-ri so ga mo fe na ze Tbi-li sis sa xel mwi fo

uni ver si te ti stu den te bis pro eq tis mi xed viT Seq mni-li sten diT war sdga. es gax-ldaT Tbi li sis me ri i sa da Tsu -is mi er or ga ni ze bul kon kur sSi – `me i qa To ni~ – ga-mar jve bu li pro eq tis mi ni mo de li – er Tgva ri sa ga mo-fe no zo na, ro me lic Tbi li-sis ur ba nu li gan vi Ta re bis miz niT Se iq mna. ide is av to-re bi ari an stu den te bi: me-qi gi or ga Ze da en di We li Ze. sten dze gan Tav sda Tsu -is sa mi ve sa gan ma naT leb lo sa-fe xu ris aR mwe ri bro Su re-bi, stu den tu ri cxov re bis am sax ve li de ta le bi, kon-kur sSi – me i qa To ni~ – ga mar-jve bu li stu den te bis pro eq-te bis ma ke te bi, sxva das xva Se moq me de bi Ti pro eq te bis Se de ge bi, maT So ris `Se mod-go mis le gen dis~ kre bu le bi. ga mo fe na ze Tsu -is mTa va ri gzav ni li Ta vad sten di iyo – uk ve gan xor ci e le bu li stu den tu ri pro eq ti.

ga naT le bis sa er Ta So-ri so ga mo fe na ze Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver si tets yve la ze è feq tu ri ko mu ni-ka ci is Tvis~ ser ti fi ka ti ga-da e ca.

`wels Za li an uC ve u lo ga mo fe na gvaqvs, war mod ge-ni lia stu den te bis ino va-ci u ri pro eq te bi, rom le bic Tsu -is `fab lab Si~ mom zad-da. sa si xa ru loa is faq ti,

rom fab lab Si~ ara mxo lod zust da sa bu ne bis mety ve lo mec ni e re ba Ta fa kul te tis, ara med TiT qmis yve la fa-kul te tis stu den te bi mu-Sa o ben da, Se sa ba mi sad, es ste re o ti pic da ir Rva. Tbi-li sis sa xel mwi fo uni ver-si te ti aris da iq ne ba Ria siv rce, sa dac uam ra vi axa-li idea iba de ba~, – ga nacx a-da Tsu -is req tor ma gi or gi Sar va Si Zem.

me qi gi or ga Zi sa da en di We li Zis pro eq tis mTa va ri da niS nu le ba, kon kre tu-lad, iT va lis wi nebs sa ga-mo fe no siv rcis Seq mnas ma-Ral teq no lo gi ur mzis ba-ta re eb ze mo mu Sa ve ino va ci-u ri ska miT, mo bi lu re bi sa da lep to pe bis dam te ne biT, ma Ral siC qa ri a ni WIFI-iT, ve lo si pe de bis par kin giT. pro eq ti, amav dro u lad, ewe-va suf Ta ener gi is mox ma re-bi sa da jan sa Ri cxov re bis we sis po pu la ri za ci as. ide-is av to re bis in for ma ci iT, Tsu -is 100 wlis iu bi le ze pro eq tis gan xor ci e le bac igeg me ba.

`sa ga mo fe no siv rce ram-de ni me punqts mo i cavs. pir ve li aris sa ga mo fe no sten di, sa dac axal gaz rda xe lo van Ta na mu Sev re bi gan-Tav sde ba. Sev qmniT on la in --plat for mas, rom lis meS-ve o bi Tac Se var CevT na mu-Sev rebs. ve ZebT spon so rebs. nu li dan da viwy eT da aqam de mo ve diT. mig vaC ni a, rom es di di war ma te ba a. Se saZ lo a, Tsu -is 100 wlis iu bi le ze pro eq ti sru lad gan xor ci-

el des~, – aR niS na en di We li-Zem.

`pro eq ti Se iZ le ba sxva-das xvag va rad an na wi lob-riv gan xor ci el des, mag ram idea er Ti dar Ce ba – xe lo-va ni xal xis ga er Ti a ne ba~, – gviTx ra me qi gi or ga Zem.

stu den te bi Tsu -is fab-lab Si mu Sa o bas ga nag rZo-ben. ma Ti bren dis sa xe lia `meq me li a~. isini am za de ben aq se su a rebs, me da li o nebs, mu Sa o ben xe ze. uax lo es mo-ma val Si sa mi axa li pro duq-tis da ma te bas geg ma ven.

Tsu -is sten di ga naT le-bis sa er Ta So ri so ga mo fe-na ze ga naT le bi sa da mec ni-e re bis mi nis trma aleq san-dre je je la vam da aT va li e ra. Tbi li sis sa xel mwi fo uni-ver si te tis Se Ta va ze bebs ga-ec no ara er Ti abi tu ri en ti.

àm ga mo fe nam dagva na xa, Tu ram de ni ram Seg viZ lia ga va ke ToT Tsu- Si Ca ba re bis Sem Txve va Si. me uk ve ga dav-wyvi te hu ma ni ta rul mec ni-e re ba Ta fa kul tet ze swav-lis gag rZe le ba~, – aR niS na ma ri am kvir kva li am.

`ga mo fe na mom wons. ama ve dros, Tbi li sis uni ver si te-tis xal xu ri cek ve bis an sam-blSi vcek vav, ami to mac Tsu avir Ci e~, – gviTx ra le lu ka la ba Zem.

ga naT le bis sa er Ta So ri-so ga mo fe na 16 Te ber vals mo ewy o. Ro nis Zi e bis msvle-lo bi sas Ca tar da Se mec ne-bi Ti xa si a Tis viq to ri na. ga mar jve bu le bi Tsu-is bren-di re bu li at ri bu ti kiT da-jil dov dnen.

kor pu sis `115-e~ au di to ri-a Si ga ag rZe lebs. kor pu sis da to ve bi sas stu den tur ma moZ ra o bam ofi ci a lu ri gan cxa de ba ga av rce la.

`zus tad er Ti wlis win, 2016 wlis 7 marts sa fuZ ve-li Ca e ya ra stu den tur moZ-ra o ba – à u di to ria 115~-s. am er Ti wlis gan mav lo ba Si Cven mo va xer xeT bev ri mniS-vne lo va ni Te mis po li ti kur dRis wes rig Si da ye ne ba. Cven vib rZo diT da vib rZviT so-ci a lu ri sa mar Tli a no bis-Tvis, mSro mel Ta uf le be-bis Tvis, varT so li da rul-ni yve la Cag ru li jgu fis mi marT, vib rZviT xel mi saw-vdo mi da xa ris xi a ni ga naT-le bis Tvis, vu pi ris pir de-biT uni ver si tet Si ar se bul kla neb sa da aka de mi ur ko-ruf ci as, ar ve gu e biT po li-ci ur sa xel mwi fos, e.w. ode-e ris in sti tuts da a.S.

Cve ni brZo lis er T-er Ti mTa va ri sa kiTxi ukav Sir de-ba stu den tu ri TviT mmar-Tve lo bis ar se bul mo dels. Cve ni po zi ci a a, rom yve la stu den ti un da iyos Ta nas-wo ri da Ta nab rad mo na wi-le ob des ro gorc uni ver-si te tis mar Tvis pro ces Si, ase ve, Ta na ba ri wvdo ma un da

hqon deT ma te ri a lur re-sur seb Tan.

er Twli a ni brZo lis Sem-deg Cven mi vaR wi eT Se Tan xme-bas sa qar Tve los par la men-tis ga naT le bis ko mi te tis

Tav mjdo ma res Tan. qal ba-ton ma ma ri am jaS ma da a re-gis tri ra cvli le ba Ta pa ke-ti, rom lis Za la Si Ses vlis Sem dgom: 1. sa fa kul te to sab Wo eb Si stu den tTa ar Ce-va mox de ba pir da pi ri we siT. (Se gax se nebT, rom aqam de mxo lod stu den tu ri TviT-mmar Tve lo bis wev rebs Se eZ-loT sa fa kul te to sab Wo-eb Si Ses vla). 2. stu den tebs Ta na ba ri wvdo mis uf le ba eq ne baT uni ver si te tis fi-nan seb ze in di vi du a lu ri an er Tob li vi ini ci a ti ve bis mxar da sa We rad. (aR sa niS na-via is faq ti, rom es cvli le-ba exe ba ara mxo lod Tsu-s, ara med yve la sa xel mwi fo uni ver si tets). 3. stu den-tu ri TviT mmar Tve lo bis

er Ti a ni cen tra li ze bu li struq tu ris nac vlad uni-ver si te te bi Ta vad ga dawy ve-ten – Tu ra ti pis struq tu-ra Se e sa ba me ba maT spe ci fi-kas. Cven Tvis, prin ci pu lad mniS vne lo va ni a, rom es axa-li or ga no da kom pleq tdes mxo lod pir da pi ri we siT ar Ce u li stu den te biT. ka-no nis am Ja min de li ver sia am sa kiTxs Ri ad to vebs. swo-red ami tom, Cven va pi rebT sa mu Sao pro ces Si Car Tvas da sa ko mi te to sxdo meb ze am ini ci a ti vis mxar da We ras. Tu aR niS nu li sa kiTxi ar ga ni sazR vre ba ka no niT, rCe-ba imis al ba To ba, rom mi vi-RoT kvlav man ki e ri sis te ma.

Cven 3 Tvi a ni pi ke ti re bis Sem deg vto vebT VI kor puss. gvin da, di di mad lo ba ga da-vu xa doT stu den tebs, leq-to rebs, ad mi nis tra ci is Ta-nam Srom lebs da yve la Cvens mxar dam Wers Ta nad go mi saT-vis. Cven au ci leb lad ga vag-rZe lebT brZo las uke Te si uni ver si te tis Tvis. imeds vi to vebT, rom aR niS nu li Se Tan xme ba yve la mom dev no sa fe xurs war ma te biT ga iv-lis da sa bo lo od axa li ka no ni uz run vel yofs stu-den tTa Ta nas wo ro bas.

xva li dan Cve ul re Jim Si vag rZe lebT 115-e au di to-ri a Si mu Sa o bas~, – acx a de ben à u di to ria 115~-is wev re bi.

à u di to ria 115~ er TerT mTa var moTx ov nad isev aye-

nebs Tsu -is ba geb Si mde ba re stu den tu ri sa er To sacx-ov reb lis ga re mon te bis sa-kiTxs. ma Ti in for ma ci iT, am prob le miT par la men tis ga naT le bis, mec ni e re bi sa da kul tu ris ko mi te tis Tav-mjdo ma re ma ri am ja Si da-in te res da da stu den tebs pi ro ba mis ca, rom sa er To sacx ov re bels ew ve va da am sa kiTx ze mu Sa o bas da iwy ebs.

pi ke tis mox snis Sem deg à u di to ria 115~-ma VI kor-pus Si bib li o Te kis gax sna da a a non sa. maT sa ku Ta ri Za-le biT da iwy es VI kor pus Si 106-e au di to ri is re mon ti.

nato obolaZe

à ud ito ria 115~-ma VI kor pu si da to va

nato obolaZe

è feq tu ri ko mu ni ka ci is Tvis~ mi Re bu li ser ti fi ka tiga naT le bis sa er Ta So ri so ga mo fe na ze

1-li gverdidan

er Twli a-

ni brZo lis

Sem deg Cven

mi vaR wi eT Se-

Tan xme bas sa-

qar Tve los

par la men tis

ga naT le bis

ko mi te tis

Tav mjdo ma-

res Tan

imeds vi to-

vebT, rom

aR niS nu li

Se Tan xme ba

yve la mom-

dev no sa fe-

xurs war ma te-

biT ga iv lis

da sa bo lo-

od axa li

ka no ni uz-

run vel yofs

stu den tTa

Ta nas wo ro-

bas



5

do ku men tSi gaT va lis wi ne-bu lia à u di to ria 115~-i sa da, ase ve, Tsu -is stu den tu-ri TviT mmar Tve lo bis mi er war dge ni li ini ci a ti ve bi. ka non pro eq tis gan xil va sa-ga zaf xu lo se si is pe ri od Si sa ko mi te to mos me neb ze gag-rZel de ba. cvli le be bis Se sa-xeb wi na da de be bis Se mu Sa ve ba da po zi ci e bis Se je re ba sa mi Tvis man Zil ze grZel de bo-da. aq tu a lur sa kiTx eb ze, kon kre tu lad Tu ro gor Se-ic vle ba stu den tu ri cxov-re ba ka non pro eq tis mi Re bis Sem deg da ram de nad Se saZ le-be lia umaR le si sas wav leb-le bis sa bi u je to da fi nan se-bis sis te mis da ner gva, ro-me lic stu den te bis er T-erT mniS vne lo van moTx ov nad kvla vac rCe ba, par la men tis ga naT le bis, mec ni e re bi sa da kul tu ris ko mi te tis Tav-mjdo ma res ma ri am jaSs ve sa-ub reT.

– à u di to ria 115~-ma VI kor pu si da to va. stu den te-bi elod nen ka non -pro eq tis da re gis tri re bas. sa in te-re so a, ra prin ci pe bia asa-xu li im pro eq tSi, ro me lic uni ver si tet Si stu den tu ri TviT mmar Tve lo bis saq mi a-no bas ukav Sir de ba?

– da ax lo e biT sa mi Tve grZel de bo da Cve ni sa mu Sao pro ce si. mi sa sal me be li gax-lavT is, rom Cven er Tob li-vad Sev Ze liT – mo sa lod ne-li des truq ci u li pro ce se-bi kon struq ci ul di a lo gad gveq cia stu den tTa ori ve mxa ris mo na wi le o biT (vgu-lis xmob ro gorc stu den tu-ri TviT mmar Tve lo bis, ase ve à u di to ria 115~-is wev rTa Za li an aq ti ur Car Tu lo bas di a log Si). ana liz ze da fuZ-ne biT da sa er Ta So ri so ga-moc di le bis (20-ze me ti qvey-nis ga moc di le bis) Se je re biT po zi ci e bi da va ax lo veT. mo-la pa ra ke bis pro ces Si mxa re-e bi cdi lob dnen po zi ci e bis da ax lo e bas, rac mo la pa-ra ke be bis kla si ku ri mid go-ma a, mag ram yve la moTx ov nis 100%-iT gaT va lis wi ne ba, re-a lu rad, ver xer xde ba. Cven vjer de biT im op ti ma lur da re a lis tur cvli le beb ze, ro me lic kon kre tu li kon-teq stis Tvis da kon kre tu-li qvey nis Sem Txve va Si aris mi sa Re bi. am Se je re bul ver-si as, ro me lic ian vris da-sawy is Sic mzad gvqon da, uk ve Cems Ta na gun de leb Tan er-Tad gar kve u li eta pob ri vi dis ku sia das Wir da (er Tpi-rov nul ga dawy ve ti le bas ka-non pro eq tis ini ci re bas Tan da kav Si re biT ver mi vi Reb di, rad gan gun du ri prin ci pi Cven Tvis mniS vne lo va ni a).

rac Se e xe ba kon kre tu lad cvli le bebs, es Se iZ le ba dav-yoT 4 Zi ri Tad blo kad.

pir ve li prin ci pi ukav-Sir de ba stu den te bis uf le-bas – fa kul te tur sab Wo eb-Si iy vnen pir da pi ri we siT ar Ce ul ni. dRe van de li ka-non mdeb lo biT, qvey nis mas-

Sta biT, uni ver si te te bis se nat Si stu den te bis ar Ce va pir da pi ri we siT xde ba. axa-li ka non pro eq tis mi xed viT, igi ve we si gvin da gav rcel-des fa kul te tur sab Wo eb Si stu den tTa ar Ce vis kuTx i-Tac. aq ve min da mad lo ba ga-da vu xa do Tsu -is req to rats da stu den tur TviT mmar-Tve lo bas Tqvens uni ver-si tet Si am cvli le bis uk ve da ner gvis Tvis – fa kul te-tur sab Wo eb Si stu den te bis war mo mad gen le bis ar Cev ne-bi uk ve Ca tar da pir da pi ri ar Ce vis we siT. gan sxva ve ba is aris, rom Tu ki fa kul te-tur sab Wo eb Si ar Ce vis Tvis ad re au ci le be li iyo – stu-den ti yo fi li yo TviT mmar-Tve lo bis wev ri, dRes es au-ci leb lo ba ix sne ba. yve la stu dents Ta na ba ri uf le ba aqvs – mi i Ros mo na wi le o ba ar Cev neb Si, rac prog re su li na bi ji a. es uf le ba gav rcel-de ba qvey nis mas Sta biT yve la stu den tis Tvis.

me o re cvli le ba gax lavT is, rom Tu ki aqam de se nat-sa da fa kul te tur sab Wo-eb Si ar Ce vis uf le ba hqon-daT mxo lod ba ka lav ri a tis stu den tebs, ami e ri dan uk ve Ti To e u li sa fe xu ris stu-dents mi e ce ma uf le ba, rom iyos Car Tu li uni ver si te-tis mmar Tve lo biT or ga no-eb Si (es mox de ba pro por ci-u li we siT, imis da mi xed viT, Tu ra pro por ci iT aris war mod ge ni li sxva das xva sa-fe xu ris stu den ti kon kre-tul uni ver si tet Si). mo gex-se ne baT, rom me-2 da me-3 sa-fe xu ris stu den tebs bev rad uf ro me ti cxov re bi se u li ga moc di le ba aqvT da uf ro Ri re bu li wvli lis Se ta na Se uZ li aT dis kur sSi – Tu ro gor Se iZ le ba ga um jo bes-des sas wav lo pro ce se bi.

me sa me cvli le ba exe ba stu den te bis uf le bas, rom Ta na ba ri wvdo ma hqon deT im re sur seb Tan, ro mel sac uni ver si te ti ga mo yofs stu-den tu ri ini ci a ti ve bis Tvis – es iq ne ba in di vi du a lu ri Tu er Tob li vi ini ci a ti va (i gu lis xme ba pro eq te bis da-fi nan se ba – es Se iZ le ba iyos se mi na ri, ga mo fe na, ino va-cia da a.S.). ki dev er Txel xazs vus vam, mad lo bas vux di uni ver si te tis req to rats, ro mel mac ian vri dan es mid-go ma da we si uk ve da am kvid-

ra. ka non pro eq tis dam tki ce-bis Sem dgom igi ve uf le biT isar geb lebs yve la stu den ti yve la uni ver si tet Si.

me oTxe cvli le ba exe ba TviT mmar Tve lo bis struq-tu rebs. stu den tu ri pro-tes tis pro ces Si er T-er Ti mTa va ri moTx ov na iyo TviT-mmar Tve lo be bis ga uq me ba, rac ver iq ne ba gaT va lis wi-ne bu li, rad gan Ta vad stu-den tu ri or ga ni za ci e bis ar-se bo ba uk ve miR we u li prog-re sia (mra val wli a ni de-mok ra ti is mqo ne da bev rad uf ro ga moc di li qvey ne bis ma ga liT ze stu den tu ri or-ga ni za ci e bi Za li an war ma te-bu lad mu Sa o ben da wvli li Se aqvT sas wav lo pro ce se bis ga um jo be se bis Tu stu den tTa uf le be bis dac vis kuTx iT).

ka non pro eq tSi gaT va lis-wi ne bu li iq ne ba cvli le ba, ro me lic Ti To e u li uni ver-si te tis do ne ze uf ro met Ta vi suf le bas mi a ni Webs stu-den tur war mo mad gen lo bas, rom Ta vad gan sazR vros – ra sa xis, Tun dac ra sa xel wo de-bis (TviT mmar Tve lo ba, klu-bi, aso ci a cia Tu asam ble a) rgo li iq ne ba da ra wes de-biT ifun qci o ni rebs. ka no ni da a re gu li rebs, rom Ti To uni ver si te tis wam yvan stu-den tur or ga ni za ci as, ise-ve, ro gorc dRes, sul mci re, stu den te bis 10% air Cevs. anu Cven stu den tu ri TviT-mmar Tve lo be bis mo de le bis di ver si fi ka ci as vax denT, ra Ta uni ver si te tebs da stu den tebs miv ceT me ti sa-Su a le ba – Se mo i ta non ino-va ci e bi da gaC ndes uf ro jan-sa Ri kon ku ren cia mo de lebs So ris (ro me li mo de li uf-ro ga a mar Tlebs). am de nad, esec iq ne ba prog re su li na-bi ji.

– aris va ra u di, rom xe-li suf le ba ver Tmobs TviT-mmar Tve lo bas, ro gorc say rden sa u ni ver si te to ber kets sa Wi ro e bis Sem Txve-va Si...

– Se saZ le be li a, sa zo ga-do e ba Si stu den tu ri TviT-mmar Tve lo bis mi marT da mo-ki de bu le ba, er Tgva rad, aso-cir de bo da ara jan saR imij-Tan, rad gan am struq tu ris po li ti zi re ba 2004 wli dan

nam dvi lad sa xe ze gvqon da. am je rad Cven gvin da, stu den-tu ri or ga ni za ci e bi uf ro mra val fe ro va ni, de cen tra-li ze bu li gav xa doT, rac TviT mmar Tve lo be bis dax ve-wis ken ga dad gmu li Za li an mniS vne lo va ni na bi ji iq ne ba.

ga naT le bis sis te mis xel-mZRva ne lebs da mo na wi le mxa re ebs ga aT ma ge bu li pa-su xis mgeb lo ba gvaqvs, rom Ta na med ro ve stan dar tebs mi vu ax lo oT Cve ni ga naT le-bis sis te me bi da xa ris xis pa ra met re bi. da sa ma li ar aris, rom ga naT le bis xa-ris xTan mi mar Te ba Si rCe ba mniS vne lo va ni prob le me bi, Tun dac, ma ga li Tad avi RoT is, rom Cve ni sa ma gis tro da sa doq to ro na mu Sev re bis ab so lu tu ri um rav le so ba sa er Ta So ri so stan dar te-bis filtrs ver ga iv lis, vi-na i dan, igi ve re fe ri re bis me qa niz mi, kvle vis me To do-lo gia da a.S. bev rad Ca mor-Ce ba im stan darts, ro me lic da sav le Tis wam yva ni uni-ver si te te bis do ne zea ap ro-bi re bu li. Cven gvWir de ba uke Te sad ga naT le bu li da sa zo ga do eb ri vad Tu sa xel-mwi fo eb ri vad mo az rov ne axal gaz rda Ta o ba da vfiq-rob, ze moT da sa xe le bu li cvli le be bi xels Se uwy obs am miz nis ken svlas.

– req tors bev ri ini ci-a ti va aqvs, Tun dac uni ver-si te tis in fras truq tu ris gan vi Ta re bis kuTx iT da a.S. da ro de sac sa u ba ria uni-ver si te tis sa bi u je to da fi-nan se ba ze, am mi mar Tu le biT ras fiq robs sa xel mwi fo? uni ver si tets ar hyof nis stu den tis gan Se mo ta ni li Tan xe bi...

– pir vel rig Si aR vniS-nav, rom ga naT le bis sa mi nis-tros Tan er Tad in ten si u-ri ana li zis pro ces Si varT. Sem dgom Si gveq ne ba stra te-gi u li da geg ma re bis eta pi da fi nan se bas Tan da kav Si re-biT, zo ga dad, ga naT le bis sis te ma Si Ti To e ul sa fe-xur ze da, maT So ris, umaR-le si ga naT le bis sis te ma Si. al baT ak vir de biT gar kve ul gan cxa de bebs, Tun dac ga naT-le bis mi nis tris mxri dan gaJ-Re re bul ini ci a ti vebs... me ab so lu tu rad vi zi a reb mi-nis tris po zi ci as, rom dRes ar se bu li sa xel mwi fo gran-te bis sis te ma ar qmnis Se sa ba-mis mo ti va ci as war ma te bu li stu den te bis Tvis, rom maT Se i nar Cu non ma Ra li aka de-

mi u ri Se de ge bi. sa xel mwi fo gran tis mi Re bis Sem dgom ba-ka lav ri a tis stu den te bi (da-ax lo e biT 40 %) aRar aq ce ven yu radR e bas sa ku Tar aka de-mi ur mos wre bas da vfiq rob, rom umaR le si ga naT le bis xel mi saw vdo mo bis es Za li an mniS vne lo va ni in stru men ti ar aris sa Ta na dod ga mo ye ne-bu li. me o re sa kiTxi gax lavT sa xel mwi fo gran te bis mo cu-lo ba. qve ya na Si ar se bu li so-ci a lur -e ko no mi ku ri mdgo-ma re o bis gaT va lis wi ne biT, Cven er Ti wliT ga da va va deT sa xel mwi fo gran tis mo cu-lo be bis xe la xa li gan sazR-vra, ra zec mo ma va li sas wav-lo wlis Tvis sa ka non mdeb lo da aR mas ru le be li xe li suf-le ba er Tob li vad imu Sa vebs.

sa mo mav lod da geg mi lia sa xel mwi fo- daq vem de ba re-bis uni ver si te te bis Tvis ga mo yo fi li gran te bis mo-cu lo bis ga da xed vac. Tum ca mxo lod fi nan su ri re sur se-bis zrda ver iq ne ba im prob-le me bis ga daW ris sa Su a le ba, ro me lic dRes dgas umaR le-si ga naT le bis sis te mis wi na-Se. Cve ni amo sa va li wer ti li da mTa va ri amo ca naa da saq-me bis maC ve neb lis ga um jo be-se ba, ra Ta, ro gorc umaR le-si ga naT le bis sis te mis, ase-ve, pro fe si u li ga naT le bis sis te mis kur sdam Tav re bul-Ta da saq me bis maC ve ne be li iyos bev rad uf ro ma Ra li, vid re dRes gvaqvs. umaR le si sas wav lo da we se bu le be bis kon kre tu li prog ra me bi sa da mi mar Tu le be bis da geg-mva TiT qmis ar xde ba Sro mis baz ris re a lur moTx ov na Ta Se sa ba mi sad, am kuTx iT mniS-vne lo va ni mu Sa o baa ga sa we vi. ra Tqma un da, Se nar Cun de-ba is pri o ri te tu li dar-ge bi, rom le bic eq sklu zi u-rad sa qar Tve los Tvis, Cve ni kul tu ru li mem kvid re o bis Tval saz ri siT, mniS vne lo-va ni a.

Cven, ase ve, un da viz ru-noT ara mxo lod sa xel mwi-fos mxri dan da fi nan se bis zrda ze, ara med Ti To e u li uni ver si te tis uf ro met da-in te re se ba ze – gax des sa er-Ta So ri so prog ra me bis mo-na wi le. Cven maq si ma lu rad un da mo vi zi doT sa er Ta So-ri so as pa re zi dan stu den-te bi ro gorc ker Zo, ase ve sa ja ro seq tor Si, rad gan ga-naT le bis sis te ma aris er T-er Ti yve la ze mniS vne lo va ni plat for ma Cve ni eko no mi-ku ri gan vi Ta re bis kuTx iT. Za li an uxe Si gaT vle biT, sa qar Tve lo Si 10 000 ucx o e-li stu den ti uk ve swav lobs da amiT, sul mci re, 100 mi-li o ni la ris eko no mi ku ri dov la Ti iq mne ba – es aris udi de si po ten ci a li! Cve-ni ge o po li ti ka re a lu rad gvaZ levs sa er Ta So ri so ga-naT le bis sis te ma Si uf ro aq ti u rad Car Tvis araC ve u-leb riv sa Su a le bas da, gar-da imi sa, rom um jo bes de ba Cve ni ga naT le bis sis te mis xa ris xi, ga naT le bis in ter-na ci o na li za ci ac miz nad un-da da vi sa xoT, rac sa qar Tve-los eko no mi kis Tvis um niS-vne lo va ne si a.

1-li gverdidan

mariam jaSi

sa mo mav lod

da geg mi lia

sa xel mwi-

fo- daq vem-

de ba re bis

uni ver si te-

te bis Tvis

ga mo yo fi li

gran te bis mo-

cu lo bis ga-

da xed vac

stu den tu ri

pro tes tis

pro ces Si

er T-er-

Ti mTa va ri

moTx ov na

iyo TviT-

mmar Tve lo-

be bis ga uq me ba,

rac ver iq ne-

ba gaT va lis-

wi ne bu li,

rad gan Ta vad

stu den tu ri

or ga ni za ci e-

bis ar se bo ba

uk ve miR we u-

li prog re-

sia

ra cvli le be bi ai sa xe ba ù maR le si ga naT le bis

Se sa xeb~ ka non Siin ter viu par la men tis ga naT le bis, mec ni e re bi sa da kul tu ris ko mi te tis

Tav mjdo ma res Tan ma ri am jaS Tan



6

`ro gorc mi wa Si da Te si li pu ris mar cva li mo u tans sar geb lo bas dam Tes vels, ag reT ve pu ri, ro mel-sac win da u deb mSi ers, Sem dgom Si as wil sar geb lo bas mo i tans~, – wmin da io a ne oq ro pi ris es sity ve bi kar-gad Se e sa ba me ba Tsu -is pro fe so ris

Ti na Tin gi or go bi a nis mi er ga we ul qvel moq me de bas. Ta vis pro fe si a ze da sa gan ze Sey va re bul ma qal ba ton-ma, ro mel mac sa qar Tve los la ta ri-is kom pa ni is ga Ta ma Se ba Si 1 380 345 la ri mo i go da erT dRe Si mi li o-ne ri gax da, ga dawy ve ti le ba mi i Ro, rom Ta vi si sa u ke Te so stu den te bis swav lis sa fa su ri sru lad ga da e xa-da.

Ti na Tin gi or go bi a nis mi er Ser-Ce u li ricx ve bis kom bi na cia ìR bli-a ni~ ga mod ga mi si ori stu den tis-Tvi sac, rom leb mac Ta vi an Ti emo cia gag vi zi a res:

gi or gi xar Si la Ze,Tsu -is hu ma ni ta rul

mec ni e re ba Ta fa kul te tiskla si ku ri fi lo lo gi is

mi mar Tu le bis ma gis tran ti:

– jek po tis mo ge bam dec vfiq rob-di, rom ga mi mar Tla, rad gan ase Ti pe da go gi Sem xvda, ro go ric qal ba-to ni Ti na Ti ni a. igi Ta vi si saq mis pro fe si o na lia da, rac mTa va ri a, uzo mod uy vars, ra sac gvas wav lis. Zve li ber Znu li is to ri is kurss gvi kiTx avs da mok le dro Si mo a xer-xa, rom Cven Tvi sac Se ey va re bi na es sa ga ni. igi ga mor Ce u lia pi rov nu-li Tvi se be bi Tac. swav lis dawy e bis-Ta na ve Cven So ris Za li an kar gi ur-Ti er To ba Ca mo ya lib da. yo vel Tvis saq mis kur sSi a, ro gor cxov ro ben mi si stu den te bi, ras ake Te ben leq-ci e bis Sem deg. mis gan yo vel Tvis did siT bo sa da mzrun ve lo bas vgrZ-nobT, Tum ca, isic un da iT qvas, rom ro de sac saq me swav las exe ba, igi

Se u va li da mkac ri a, maq si ma lu rad iTx ovs ukan imis mi Re bas, rac Tav da-u zo ga vi Sro mis Se de gad gas ca.

mi u xe da vad imi sa, rom qal ba to ni Ti na Ti nis gan zrun va da yu radR e ba aras dros gvak lda, Cven Tvis ma inc mo u lod ne li iyo, ro ca man swav lis mTli a ni sa fa su ri ga dag vi xa da. es faq ti Za li an sa si xa ru lo a, mag ram, ama ve dros, did pa su xis mgeb lo bas vgrZnobT. amis Sem deg Cven uf le ba ar gvaqvs – ime de bi ga vum tyu noT pe-da gogs, ro mel mac ase Ti sa Cu qa ri gag vi ke Ta. Ce mi az riT, qal ba ton ma Ta vi si am na bi jiT, er Tgva rad, xe lic Se uwyo dar gis gan vi Ta re bas, rad-gan kla si ku ri fi lo lo gi a, dRes, arc Tu ise sa xar bi e lo mdgo ma re-o ba Sia – ba ka lav ri at ze sul 3 stu-den ti swav lobs, ro mel Ta gan er Ti sxva gan ga das vlas api rebs. ami tom ga sak vi ri ar aris, qal ba to ni Ti-na Ti ni ase rom da in te res da Cve ni swav liT da dag va fi nan sa. Tavs mo va-led vTvli, uf ro me ti ga va ke To am dar gis gan vi Ta re bis Tvis.

ma ri am fran giS vi li,Tsu -is hu ma ni ta rul

mec ni e re ba Ta fa kul te tiskla si ku ri fi lo lo gi is

mi mar Tu le bis ma gis tran ti:

– 2016 wels Tsu -is hu ma ni ta rul mec ni e re ba Ta fa kul te tis fi lo so-fi is mi mar Tu le bis ba ka lav ri a ti da vam Tav re da ama ve wels kla si ku-ri fi lo lo gi is ma gis tra tu ra-ze Ca va ba re. swav lis da sawy is Si ve miv xvdi, rom ga mi mar Tla, rad gan ise Ti pe da go gi Sem xvda, ro go ric

qal ba to ni Ti na Tin gi or go bi a ni a. pi ra dad Cem Tvis mi si sa Cu qa ri er-Tgva ri `So ki~ iyo! mar Ta li a, bev ri viS ro me am se mes tris gan mav lo ba Si da ga moc da Si 100 qu lac da vim sa xu-re, mag ram aseT si ur prizs ma inc ar ve lo di.

qal ba ton ma Ti na Tin ma ico da, rom swav lis ga da sa xa dis da sa fa-rad mos wav le ebs vam za deb di da xSi-rad leq ci a ze daR li li miv di o di. mas yo vel Tvis ve co de bo di da xSi-rad, leq ci a ze mi suls, So ko la debs max ved reb da. am Sem Txve va Si ra Se-iZ le ba vTqva? Ta vi zRa par Si mgo nia da vec de bi – Ce mi mad li e re ba swav-liT ga mov xa to. vfiq rob, qal ba to-ni Ti na Ti nis Tvi sac ama ze uf ro di-di sazR a u ri ar ar se bobs.

af xa zu ri bib li o Te kis wig na di fon di mo i cavs qar Tul -af xa-zur ur Ti er To ba Ta sa mec ni e-

ro kvle vi Ti cen tris mi er wle bis gan mav lo ba Si Se Ze nil af xa zeT Si ga mo ce mul li te ra tu ras, bro Su-rebs, af xa zur pre sas, pub li cis ti-kas, qar Tul -af xa zu ri kon fliq tis Se sa xeb do ku men tebs da, ase ve, cen-tris Ta nam Srom le bis av to ro biT Seq mnil wig nebs (qar Tul -af xa zu ri sa sa ub ro, fo to -al bo mi àf xa ze Ti XIX sa u ku ne~ da a.S.).

àf xa ze Ti dan Ca mog vaqvs ma sa le-bi, rom le bic sak ma od mra val fe ro-va ni Te ma ti ki sa a. au ci le be lia am li te ra tu ris da mu Sa ve ba, rad gan mxo lod amis Sem deg Se iZ le ba qar-Tul -af xa zu ri ur Ti er To be bis sa-fuZ vli a nad ga az re ba~, – ga nacx a da Tsu -is qar Tul -af xa zur ur Ti er-To ba Ta sa mec ni e ro kvle vi Ti cen-tris di req tor ma zu rab Sen ge li am.

af xa zu ri bib li o Te kis wig nad fon dSi 90-i a ni wle bis da sawy i si-dan dRem de af xa zeT Si ga mo ce mu li TiT qmis yve la mniS vne lo va ni do-ku men ti da li te ra tu raa Se su li. qar Tul -af xa zur ur Ti er To ba Ta kvle vi Ti sa mec ni e ro cen tris Ta-nam Srom le bis in for ma ci iT, aR niS-nu li ma sa le bis gac no ba- Ses wav lis Sem Txve va Si, sa zo ga do e bis Tvis bev-rad na Te li gax de ba qar Tul -af xa-zu ri kon fliq tis ga mom wve vi mi ze-ze bi da, zo ga dad, or eT nos So ris is to ri u li da dRes ar se bu li kav-Si re bi, af xa zu ri mxa ris po zi ci e bi.

`sa in te re soa 1992-2000 wleb Si ga mo ce mu li wig ne bi, bro Su re bi. aq kar gad Cans omis Sem dgo mi af xa ze-

Tis mdgo ma re o ba da ikiTx e ba, rom maT da mo u ki deb lo ba ze arc hqo ni-aT la pa ra ki da rom te ri to ri u-li mowy o bis Tval saz ri siT sa u ba-ri iyo fe de ra ci a- kon fe de ra ci a ze. 1998 wlis Sem deg sxva re a lo bis wi-na Se dav de qiT. Cvens bib li o Te ka Si gan Tav se bu li ma sa le bi kar gad Ses-wav las sa Wi ro ebs. zo ga dad, vfiq-rob, rom qar Tul -af xa zu ri ur Ti-er To be bi xe li dan gaS ve bu li San-se bis is to ri a a~, – aR niS na Tsu -is qar Tul -af xa zur ur Ti er To ba Ta sa mec ni e ro kvle vi Ti cen tris di-req to ris mo ad gi lem ni no ber Ze-niS vil ma.

af xa zu ri bib li o Te kis gax snas Tsu -is req to ri gi or gi Sar va Si Ze da so xu mis sa xel mwi fo uni ver si-

te tis req to ri jo ni afa qi Ze da es-wrnen. gi or gi Sar va Si Zem af xa zu ri in ter net -ra di os aR dge nac da a a-non sa, ro me lic Tsu -is qar Tul --af xa zur ur Ti er To ba Ta kvle vi Ti cen tris ba za ze imu Sa vebs da, Zi ri-Ta dad, af xa zu re no van sa zo ga do e-ba ze iq ne ba gaT vli li.

`Tsu -is qar Tul -af xa zu ri sa mec-ni e ro kvle vi Ti cen tris saq mi a no ba – bib li o Te kis gax sna, cen tris egi-diT wig ne bis ga mo ce ma, af xa zu re-no va ni ra di os aR dge na Za li an mniS-vne lo va ni a, ra Ta aR dges sa xal xo dip lo ma ti a, kul tu rul -sa mec ni-e ro ur Ti er To be bi. es yve la fe ri au ci le be li pi ro baa af xa zeb Tan ur Ti er To bis mom dev no etap ze ga-da sas vle lad. Cven qar Tul -af xa zu-

ri ur Ti er To be bis sa kiTx eb ze se ri-o zu lad vfiq robT da gveq ne ba bev ri axa li Se Ta va ze ba – sa Wi roa sa mec ni-e ro ur Ti er To be bis aR dge na- gaR-rma ve ba. ase ve, vva ra u dobT, rom vi za li be ra li za ci a, ve ro pas Tan aso ci re bis xel Sek ru le ba is per-speq ti ve bi a, ro me lic xels uwy obs gvqon des kav ka si a Si mSvi do bis myo-fe li po li ti ka. Tbi li sis sa xel-mwi fo uni ver si te tis da ar se bi sas, 1918 wels, req to ris mi er ga mo ce mu-li er T-er Ti pir ve li brZa ne ba gi-or gi ax vle di a nis do cen tad da niS-vnas exe bo da da mi za ni af xa zu ri Tu osu ri ene bis Ses wav lis gaZ li e re ba iyo. Cvenc va pi rebT, rom es tra di-cia ga vag rZe loT da aR niS nu li mi-mar Tu le be bi ga vaZ li e ro~, – ga nacx-a da gi or gi Sar va Si Zem.

uax lo es mo ma val Si Tsu -is qar-Tul -af xa zur ur Ti er To ba Ta sa-mec ni e ro kvle vi Ti cen tri af xa zu-ri en cik lo pe di is Seq mna ze da iwy ebs mu Sa o bas. pir vel etap ze da geg mi-lia en cik lo pe di u ri ga mo ce me bis mom za de ba sxva das xva Te ma ti kis mi-xed viT. cen tris Ta nam Srom le bi aR-niS nul pro eqts af xa zur mxa res Tan er Tad ga na xor ci e le ben. im Sem Txve-va Si, Tu gar kve ul sa kiTx Tan da kav-Si re biT mxa re ebs gan sxva ve bu li mo-saz re be bi eq ne baT, en cik lo pe di a Si ori ve po zi cia ai sa xe ba. Tsu -is req-to ri gi or gi Sar va Si Ze Tsu -is qar-Tul -af xa zur ur Ti er To ba Ta sa-mec ni e ro kvle viT centrs af xa zu ri en cik lo pe di is Sed ge nis saq me Si da, zo ga dad, sxva pro eq teb Sic mxar da-We ras dah pir da.

af xa zu ri bib li o Te ka Tsu -is VIII kor pus Si me-3 sar Tul zea gan Tav se-bu li.

na to obo la Ze

Sur Txia be roS vi li

Tsu- Si af xa zu ri bib li o Te ka ga ix sna

mi li o ne ri pro fe so ri da `Sok Si~

Ca var dni li stu den te bi

TinaTin giorgobiani

giorgi xarSilaZe mariam frangiSvili



7

in gli su ri fi lo lo gi is spe-ci a lis teb ma in gli su re no van bar ba riz mebs omi ga mo ucx a des

da es kam pa nia Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver si tet Si leq si kog ra fi ul-ma cen trma da mis ma xel mZRva nel ma Ti na Tin mar ga li ta Zem iTa va. aq cia 2016 wlis no em ber Si da iwy o.

`ram de ni me wlis win, ro de sac qar Tul ena Si gaC nda pir ve li in-gli su ri enis Zi ri sity ve bi, am pro-cess Se da re biT msu bu qad vu yu reb-diT. gve go na, rom es ra Rac sa xa di a, ro mel sac mo vix diT, rad gan ro de-sac er Ti ena me o re enas Tan Se dis kon taq tSi, gin da, ar gin da, er Tma-neT ze ma inc ax dens gav le nas. Tan-da Tan es pro ce si Za li an gaR rmav da da vfiq robT, rom mi u ax lov da kri-ti kul zRvars, anu ga dav la xeT wi-Te li sazR va ri: ro de sac uk ve is mis ase Ti sity ve bi – mo sax le o bis alar-mi za ci a; la ris kur sis va lan ti ro-ba; biz ne sis dac vis pre teq stiT da a.S. – Cven miv xvdiT, rom ra Rac na bi-je bis ga dad gma iyo sa Wi ro~, – am bobs Cven Tan sa u bar Si Ti na Tin mar ga li-ta Ze.

faq ti a, yo vel dRi ur mety ve le-ba Si bar ba riz me bis dam kvid re biT qar Tu li ena nag vi an de ba da mas, ase vTqvaT, ga dar Ce na sWir de ba. swo red

am mi si iT aRi maR les xma uni ver si-te tis leq si kog ra fi ul cen trSi da qar Tul enas qo mag nic ga mo uC ndnen. kam pa nia à ra bar ba riz mebs!~ Za las ik rebs da ara er Tje ra di aq ci is, ara med sa yo vel Tao moZ ra o bis sa-xes iRebs.

`ma sob ri vi in for ma ci is sa Su-a le be bi dan dRes ise Ti qar Tu li is mis, rom uk ve yve las gvi wevs sa ku-Ta ri mety ve le bis ga kon tro le ba. es pro ce si, pir vel rig Si, ma sob ri-vi in for ma ci is sa Su a le beb Si un-da da iw min dos. Jur nal -ga ze Teb Sic ux vad wa awy de biT sity vebs, ma ga-li Tad – sta fi (Ta nam Srom le bis nac vlad); à ro gan tu lo ba Si nu Ca-mo mar TmevT~ (a nu `qed maR lo ba Si nu Ca mo mar TmevT~ nac vlad); `qar-Tu li eko no mi kis kon tri bu ci a~ da a.S.. Tar gma ne bic Za li an sco da ven am Tval saz ri siT, gan sa kuT re biT sa xel mZRva ne lo e bis. ar min da yve-las da sa xe le ba, mag ram Za li an bevr sfe ro Si aR wevs es ù be du re ba~! ma ga-li Tad, ar Se iZ le ba, rom umaR le si sas wav leb lis prog ra ma Si ewe ros – pri ma ru li da se kun da ru li li-te ra tu ra (Zi ri Ta di da dam xma re li te ra tu ris nac vlad); an vin mem da we ros – ko av to ri (Ta na av to ris nac vlad)~, – acx a debs leq si kog ra-fi is cen tris xel mZRva ne li Ti na mar ga li ta Ze, ro mel sac ara er Ti ma ga li Ti moh yavs, Tu ro gor nag vi-an de ba qar Tu li ena.

kam pa ni as uni ver si te tis pe da go-gi qe Te van an Te la vac ud gas sa Ta ve-Si. moZ ra o bis – à ra bar ba riz mebs!~ – or ga ni za to reb ma qar Tul ena Si bar ba riz me bis ux vad dam kvid re bis mi ze ze bis dad ge na da iwy es. à ris er-Ti jgu fi ada mi a ne bi sa, rom le bic am sity ve biT kek lu co ben. mag ram mo-mis me ni a, maT So ris, po li ti ko se-bis ga nac, rom – min da, vi la pa ra ko qar Tu lad, mag ram Tav Si ar mom dis qar Tu li sity va. am de nad, ro de sac va a na li zeb – Tu ram ga mo iw via in-gli su re no va ni bar ba riz me bis ase-Ti az vir Te ba, vas kvni, rom, er Ti mxriv, mi ze zi aris is, rom sazR var-ga reT ucxo ena ze ga naT le ba mi Re-bul ada mi a nebs sa ub ri sas, xSi rad, in gli su ri sity ve bis qar Tu li eq vi-

va len te bi ar mos diT Tav Si. me mje-ra ma Ti, rad gan, ma ga li Tad, Cven ma Ta o bam in gli su ri ena is wav la ru-su le no va ni leq si ko ne biT da Cvenc gvqo nia es prob le ma, ro ca ru su-li eq vi va len ti mog vdi o da Tav Si da ara qar Tu li. Tum ca, ar ga mov-ricx av, rom gar kve u li ada mi a ne bis jgu fis Tvis gad mo qar Tu le bu li in-gli su ri fra ze biT sa u ba ri aris vi-Tom da sa ku Ta ri ga naT le bis war mo-Ci ne bis sa Su a le ba. es mcda ri aR qma a, rad gan dad ga dro, rom xma maR la vTqvaT – es aris ga u naT le be li da mda bio mety ve le bis ni mu Si~, – aR niS-navs Ti na mar ga li ta Ze.

ro de sac kam pa ni is – à ra bar ba-riz mebs!~ – Se sa xeb gacx ad da, sa zo ga-do e bis mxri dan amas di di ga mox ma u-re ba moh yva. in ter ne tis sa Su a le biT gav rce le bul bar ba riz me bis leq si-

kons ara er Ti mnax ve li da `gam zi a-re be li~ ga mo uC nda. moZ ra o bas uni-ver si te tis stu den te bic da sa ja ro sko le bis mos wav le e bic Se uer Tdnen. ma i su re bis aq ci is idea stu den te bis-gan mo dis. ma Ti ini ci a ti va sko le bis mos wav le eb mac ai ta ces da dRi Ti dRe sul uf ro mrav lde bi an Cvens gver diT ma i su ri a ni axal gaz rde bi, ro mel Tac ga da xa zu li bar ba riz me-bi zur gze awe ri aT.

ro gorc ga ir kva, kam pa ni is far-gleb Si, uax lo es mo ma val Si igeg me-ba on la in leq si ko nis ga mo ce ma, ro-me lic ru su le no van da in gli su re-no van bar ba riz mebs ga a er Ti a nebs.

ase rom, kam pa nia sa yo vel Tao xa si aTs iRebs, ra Ta, ro gorc qal-ba to ni Ti na mar ga li ta Ze am bobs, Se va Ce roT qar Tu li enis hib ri di-za ci is pro ce si.

aqtualuri

ro gor Se va Ce roT qar Tu li enis

hib ri di za ci is pro ce si?!ni no ka ku lia

TinaTin margalitaZe

aqciis monawile studentebi da moswavleebi



8

26 Te ber vals 130 we li Ses rul da di di qar Tve-li mec ni e ris, pir ve li

qar Tu li uni ver si te tis er T-er-Ti dam fuZ neb lis, aka ki Sa ni Zis da ba de bi dan. Tbi li sis sa xel-mwi fo uni ver si te ti yo vel wli-u rad mi a gebs pa tivs mis xsov-nas da sxva das xva Ro nis Zi e biT ax se nebs Ta o bebs im ada mi a nis Rvaw lsa da mem kvid re o bas, vinc qar Tve lo lo gia sa er Ta So ri so mniS vne lo bis mec ni e rul dis cip-li nad aq ci a.

Tbi li sis sa xel mwi fo uni-ver si te tis mu ze u mis mi er aka ki Sa ni Zis sa i u bi le od ga mo ce mul bro Su ra Si vkiTx u lobT: à ka ki Sa ni Zis kvle vis sfe ro Si Se di o-da: qar Tu li ena – Zve li da axa-li, qar Tu li di a leq to lo gi a, qar Tu li fol klo ri, rus Tve-lo lo gi a, leq si kog ra fi a, qar-Tu li epig ra fi ka, pa le og ra fi a, qar Tve lu ri ene bi – meg ru li, sva nu ri, la zu ri, sa qar Tve los is to ri a~, iq ve, co ta qve moT, moy-va ni lia ame ri ke li qar Tve lo-lo gis aron so nis sity ve bi: `Za-li an co ta mec ni ers – da ki dev uf ro co ta enaT mec ni ers – Se us-ru le bia ise Ti di di ro li Ta-vi si qvey nis is to ri a Si, ro gorc aka ki Sa ni Zem Se as ru la~. swo red ami tom, Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver si te ti mas im mo a ma ge Ta ple a das mi a kuT vnebs, rom leb mac mec ni e re bas sa qar Tve lo Si far-Tod ga u Res ka ri.

27-28 Te ber vals uni ver si tet ma ram de ni me sa i u bi leo Ro nis Zi e ba ga mar Ta: fo to do ku men tu ri ga-mo fe na à ka ki Sa ni Ze – 130~, rom lis or ga ni za to ric Tsu -is mu ze u mi iyo; ama ve Ta ri Ri sad mi miZR vni li sa mec ni e ro kon fe ren cia da mec ni e-ris naS ro me bis ga mo fe na, ro me lic dam Tva li e re bels uni ver si te tis bib li o Te kam wa rud gi na.

eq spo zi ci a Siga cocx le bu libi og ra fia

ga mo fe na ze, ro me lic Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver si te tis mu ze um-ma Se mog vTa va za, war mod ge ni li iyo aka de mi kos aka ki Sa ni Zis xan grZli vi da mdi da ri sa mec ni e ro cxov re bis am sax ve li ma sa la – 50-mde fo to da 20-ze me ti mniS vne lo va ni do ku men-ti, maT So ris aka ki Sa ni Zis di ser-ta cia `su bi eq tu ri pre fiq si me o re pi ri sa da obi eq tu ri pre fiq si me sa-me pi ri sa~ – av to ri se u li ko men ta-re biT; aka ki Sa ni Zis we ri li ho vard aron so ni sad mi, erik ham pis we ri li aka ki Sa ni Zes (ga da we ri li ad re sa-tis mi er), sta tia `sva nu ri kul tis ter mi ni jgrag~ (man qa na ze na beW di, av to ris xe liT Cas wo re bu li), pet-ri wo nis jvris mo nas tris jvris as-li – Ses ru le bu li per ga men tze aka-ki Sa ni Zis xe liT, iva ne ja va xiS vi lis mi er aka de mi kos Sa ni Zi sad mi miZR-vni li ru ke bi da sxva. eq spo na te bis di di na wi li ina xe ba Tsu -is mu ze um-Si, na wi li – sa qar Tve los erov nul aq riv Si da na wi lic aka ki Sa ni Zis qa-liS vi lis, le la Sa ni Zis ojax Si.

ga mo fe na ze Tsu -is mu ze um ma sa-zo ga do e bas Ses Ta va za aka ki Sa ni Zis sa i u bi leo gzam kvle vi, ro me lic mu-ze u mis Ta nam Srom leb ma: is to ri is doq tor ma aleq san dre ma ru aS vil-ma da xe lov ne baT mcod ne o bis doq-tor ma maia gu ra ba ni Zem mo am za des.

buk let Si mo ce mu lia aka ki Sa ni-Zis bi og ra fia da ram de ni me sa in-te re so do ku men ti, ro me lic dRes uk ve bib li og ra fi ul iS vi a To bad mi iC ne va. ker Zod, mas Si Se su lia 1917 wels da we ri li da Jur nal `pro me Te Si~ da beW di li aka ki Sa ni-Zis leq si: `qar Tu li erov nu li him-ni~, aka ki Sa ni Zis mi er war moT qmu-li ga mo saTx o va ri sity ve bi eq vTi me Ta ya iS vi li sa da iva ne ja va xiS vi lis mi marT, mi si ve we ri li va Ja fSa ve-las gar dac va le bis Ta o ba ze da sxva mniS vne lo va ni do ku men te bi.

ga mo fe na gax sna mu ze u mis xel-mZRva nel ma maia gu ra ba ni Zem, ro-mel mac aR niS na, rom eq spo zi ci is Seq mna Si mu ze ums dax ma re ba ga u wia sa qar Tve los erov nul ma ar qiv ma, aka ki Sa ni Zis ojax ma da mu ze u mis Ta-nam Srom leb ma, gan sa kuT re biT ga-mok ve Ta ga mo fe nis av to ris, aleq-san dre ma ru aS vi lis wvli li. `war-mo ud ge ne li a, ga i az ro, ram de ni ram da to va am ada mi an ma. ar ar se bobs enaT mec ni e re bis dar gi, mi mar Tu-le ba, rom fun da men tu ri naS ro mi ar da e to ve bi na am did mec ni ers. igi gax ldaT msof lio do nis moR-va we da ami to mac am eq spo zi ci a Si Se ve ca deT sxva das xva kuTx iT war-mog ve Ci na is, ro gorc mec ni e ri, ro-gorc uni ver si te tis dam fuZ ne be li, sa zo ga do moR va we da ro gorc, ub-ra lod, ada mi a ni. aq ga mo fe ni lia mi si me mo ri a lu ri niv Te bi, is, rac da cu lia Cven Tan mu ze um Si da ase ve ar qi vi dan ram de ni me mniS vne lo va ni do ku men ti~, – aR niS na maia gu ra ba-ni Zem.

aka ki Sa ni Zis sa mec ni e ro mem kvid-re o ba da ga mo fe na Se a fa sa uni ver-si te tis req tor ma gi or gi Sar va Si-Zem, ro mel mac aR niS na, rom eq spo zi-ci is mTa va ri ar si stu den te bis Tvis qar Tu li mec ni e re bis sa Ta ve eb Tan myo fi di di ada mi a ne bis cxov re bi sa da moR va we o bis Cve ne ba a: `Za li an sa-in te re so da cocx a li eq spo zi ci a a. aka ki Sa ni Zes Tan mTe li epo qaa da-kav Si re bu li da kar gi a, rom gvaqvs sa Su a le ba far Tod aR vniS noT mi si iu bi le. ase ve kar gi a, rom stu den-tebs aqvT sa Su a le ba, ga ec non, ra xal xi id ga uni ver si te tis sa Ta ve-eb Tan da ra si maR le ze as wi es mec-ni e re bis Ta ma sa sa qar Tve lo Si. Cven

un da ga vuf rTxil deT im do nes da im stan darts, ro me lic Se mo i ta nes iva ne ja va xiS vil ma da mis ma Ta na mo-az re eb ma, upir ve le sad ki, aka ki Sa-ni Zem~, – ga nacx a da man.

aka ki Sa ni Ze, ro gorc mec ni e ri da pi rov ne ba, ga ix se na mis ma mos wav lem, pro fe sor ma zu rab Wum bu ri Zem.

gan sa kuT re biT mniS vne lo va ni iyo aka ki Sa ni Zis qa liS vi lis, aka-de mi kos mze qa la Sa ni Zis mi mar Tva: à se Ti ga mo fe ne bi Za li an mniS vne-lo va ni ram aris. ga mo fe na, mu ze-u mi, ar qi vi – es ar aris mkvda ri ma sa le bis gro va. es aris cocx a li or ga niz mi. aq aris xal xi, ro mel Ta Sro mac am ma sa lebs axal si cocx-les aZ levs da sa yo vel Tao kuT vni-le bad xdis. me rom ax la aka ki Sa-ni Zis Rvaw lze la pa ra ki da viwy o, di di dro das Wir de ba, ub ra lod, min da giTx raT, rom aka ki Sa ni Zes qar Tve lo lo gi is da, sa zo ga dod, enaT mec ni e re bis 15-mde sxva das xva dar gSi aqvs naS ro me bi ga moq vey ne-bu li. dRe van del dro Si rTu li sa-kiTxia mec ni e re bis sxva das xva dar-ge bis ur Ti er Tmi mar Te bis sa kiTx i. Za li an das pe ci a le bu lia cal ke ul dar geb Si kvle va- Zi e ba. aseT vi Ta-re ba Si ki sa Wi roa er Ti a ni xed va da mo na Te sa ve (zog jer ara mo na Te sa-vec) mec ni e re bis gan vi Ta re bis erT Wril Si war mod ge na – es aka ki Sa ni-Zes da mi si dar gis mec ni e rebs: iva ne ja va xiS vils, kor ne li ke ke li Zes da sxvebs hqon daT – isi ni sxva das xva dar geb Si mu Sa ob dnen, mag ram ar c erT dar gSi ar yo fi lan di le tan-te bi, yvel gan iy vnen umaR le si pro-fe si o na le bi da hqon daT sxva das xva

dar ge bis mo na ce me bis er Tad Sek re-bis da ga a na li ze bis una ri, ra Ta sa-Ta na do sa mec ni e ro das kvna mi e RoT. am Tval saz ri siT, aka ki Sa ni Ze da mi-si Ta o bis mec ni e re bi dRe sac sa ni mu-Sod rCe bi an sa zo ga do e bi sa da mos-wav le -a xal gaz rdo bi sT vis. am iu bi-les Tan da kav Si re biT Ca ta re bul ma sa mu Sa o eb ma gviC ve na, rom aka ki Sa-ni Zis we ri lo biT mem kvid re o ba Si ki dev bev ri ra maa ga mo saq vey ne be li da Se sas wav li. mi si sa zo ga do eb ri vi mniS vne lo bis dRi u re bi, eq spe di ci-e bis Ca na we re bi fa se ul sa is to rio ma sa las war mo ad gens~, – aR niS na mze qa la Sa ni Zem da mad lo ba ga da u-xa da Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver-si te tis mu ze u mi sa da sa qar Tve los erov nu li ar qi vis Ta nam Srom lebs ga we u li mu Sa o bi saT vis.

aka ki Sa ni Zis 130 wlis Ta vi sad mi miZR vni lisa mec ni e rokon fe ren cia

27-28 Te ber vals uni ver si tet ma aka ki Sa ni Zis 130 wlis Tavs sa mec ni-e ro kon fe ren cia mi uZR vna (sa or-ga ni za cio ko mi te ti: aka de mi ko si mze qa la Sa ni Ze, pro fe so re bi: da re-jan Tval Tva Ze, ra maz qur da Ze, na na gaf rin daS vi li da aso ci re bu li pro fe so ri maia lo mi a).

kon fe ren ci is gax sniT sxdo ma ze pro fe sor ma da re jan Tval Tva Zem ki dev er Txel xaz gas miT aR niS na, rom aka ki Sa ni Zis iu bi le sad mi miZR-vni li sa mec ni e ro kon fe ren ci e bi, ro me lic yo vel wli u rad imar Te ba, aris er Tgva ri an ga ri Si mec ni e ris wi na Se mi si mo wa fe e bi sa da mo wa fe-Ta mo wa fe e bi sa. `dRe van de li kon fe-ren ci ac am niS niT iq ne ba aR beW di li. aq ga mov len mec ni e re bi, rom le bic di di mec ni e ris gzas ag rZe le ben da mis mem kvid re o ba ze ga i zar dnen~, – aR niS na man.

kon fe ren cia ga ix sna aka ki Sa ni-Zis 100 wlis iu bi le saT vis mom za de-bu li fil miT, ro me lic Tsu -is ar-qiv Si ina xe ba.

kon fe ren ci is mo na wi le ebs mi-e sal mnen uni ver si te tis req to ri gi or gi Sar va Si Ze, aka de mi ko si Ta-maz gam yre li Ze, Tsu -is hu ma ni ta-


gv. 9

maia to ra Ze

aka ki Sa ni Ze -- 130

aleqsandre maruaSvili



9

rul mec ni e re ba Ta fa kul te tis de ka ni na na gaf rin daS vi li, fran-kfur tis uni ver si te tis pro fe-so ri, ger ma ne li qar Tve lo lo gi iost gi per ti.

gax snis sxdo ma ze wa rad gi nes ase-ve aka ki Sa ni Zis Tor met to me u lis far gleb Si ga mo su li mo ri gi (ri-giT me oTx e) to mi. am ga mo ce mis Se-sa xeb mo saz re ba ga moT qva aka de mi-kos ma mze qa la Sa ni Zem. `pir ve lad es wig ni da i beW da 1931 wels. av Tan dil ara bul ma da me im ga mo ce ma Si, ro-me lic 2010 wels ga mo vi da, zus tad ga vi me o reT pir ve li ga mo ce ma. es wig ni ar aris Cve u leb ri vi kre bu li. es aris udi de si Sro mis Se de gi. 1908 wels, aka ki Sa ni Ze, jer ki dev axal-gaz rda, mTis ki lo ebs ga ec no ma Sin, ro ca mTa Si Ca sax le bul bi Zas Tan wa vi da stum rad da da sav leT Si, gu-ri a Si gaz rdil ma ymaw vil ma pir ve-lad ga i go na xev su ris Tu fSave lis sxva na i ri mety ve le ba. iq na xa pir ve-lad va Ja- fSa ve la da ise mo i xib la am yve laf riT, rom mTis ki lo e bi-sad mi in te re si da gan sa kuT re bu-li siy va ru li mTe li si cocx lis gan mav lo ba Si Ser Ca. am kre bu lis sa mec ni e ro apa rat Si, ro me lic or-jer uf ro di dia Ca na wer teq steb ze, ram de ni me teq stze aris mi Ti Te ba, ro me lic mas 1908 wels, gim na zists, Ca u we ri a. am sa kiTx ze mu Sa o ba mas pe ter bur gis uni ver si tet Sic ga ug-rZe le bia da ki dev or jer mar tod-mar to wa su la eq spe di ci a Si (Tu amas eq spe di cia er qva). imi saT vis, rom

Ti To e u li Txzu le bi sa da leq sis va ri an te bi da e Zeb na, man mTli a nad ga da sin ja Zve lad ga moq vey ne bu li fol klo ru li ma sa le bi da mu ze u-meb Si da cu li jer ki dev ga ux sne li ar qi ve bi. amas mos dev da sa mu ze u mo mu Sa o ba, amis Se de gad ise ga mo vi da, rom am wig nSi aris ara mxo lod teq-ste bi, ara med udi de si mniS vne lo-bis mqo ne in for ma cia am teq ste bis da ma Ti va ri an tu lo bis Se sa xeb. ami-tom am wigns dRe sac ar da u kar gavs Ta vi si mniS vne lo ba~, – ga nacx a da mze qa la Sa ni Zem.

or dRi an fo rum ze 50-mde mox se-ne ba iq na war dge ni li. mom xse ne bel-Ta So ris iy vnen aka de mi ko si Ta maz gam yre li Ze (à ka ki Sa ni Ze – axa li qar Tu li enaT mec ni e re bis fu Zem de-be li~), aka de mi ko si mze qa la Sa ni Ze (`Se niS vne bi oS kis bib li is Se sa xeb~), Tsu -is aso ci re bu li pro fe so ri sa-lo me omi a Ze (`mci riT dawy e bu li di-di saq me~), sa qar Tve los erov nu li ar qi vis mec ni er -Ta nam Sro me li qe Te-van asa Ti a ni (`nac no bi da uc no bi aka-ki Sa ni Ze (mec ni e ris pi ra di ar qi vi~),

Tsu -is pro fe so ri da re jan Tval-Tva Ze (à ka ki Sa ni Zis cif ru li bib-li o Te ka da teq stkor pu si~), go e Tes uni ver si te tis pro fe so ri ma na na Tan daS vi li (à ka ki Sa ni Zis kvle vi Ti kon cep ti dan di gi ta lur qar Tve lo-lo gi am de~), pro fe so ri zu rab Wum-bu ri Ze (`sity va iu bi le qar Tul Si~), pro fe so ri da ma na me li qiS vi li (`sa-mi di a Te zi sa da sa mi se ri is ur Ti er-Tmi mar Te bi saT vis~) da sxv.

kon fe ren ci a ze ram de ni me seq ci-am 6 na wi lad imu Sa va. war mod ge ni li mox se ne be bi ey rdno bo da im mec ni e-rul mem kvid re o bas, ro me lic aka ki Sa ni Zem da to va. sa mec ni e ro Te ma Ta mra val fe rov ne ba ki dev er Ti das-tu ri iyo, Tu ra o den di dia Rvaw li, ro me lic aka ki Sa ni Zem qar Tve lo-lo gi u ri dar ge bis gan vi Ta re bas das do.

aka ki Sa ni ZisSro me bisga mo fe na

27 Te ber val sve Tsu -is bib li o-Te ka Si ga i mar Ta ga mo fe na, ro mel-zec war mod ge ni li iyo aka ki Sa ni Zis 100-ze me ti Sro ma. maT So ris aR sa-niS na via mec ni e ris pir ve li we ri li – `ras vu ca doT?~, ro me lic ga zeT `mu Sa~ -Si 1906 wels ga moq vey ne bu la.

dam Tva li e re bels ga mo fe na ze ase ve Se eZ lo exi la we ri le bi `rad aris mTva re ze Sa vi ad gi le bi? (fSa-uri legenda)~ (1908 w. `nakaduli”mci rew lo van TaT vis); `la Sa ris xa-

ti (fSa u ri le gen da leq sad)~ (1910 w. `na ka du li~ moz rdil TaT vis); `qar-Tu li Jur nal -ga ze Te bis re daq to-re bi sa da wig ne bis ga mom cem lo be bi-sad mi (pe ter bur gis uni ver si te tis qar Tvel stu den tTa sa mec ni e ro wris gam ge o bis mi mar Tva – bib li-og ra fi is Sed ge nis au ci leb lo bis Se sa xeb~ (1913 w. `sa xal xo ga ze Ti~); ase ve mi si sa mec nie ro naS ro me bi, ro mel Ta ga moq vey ne bis Ta ri Ri 1918 wli dan iwy e ba.

ga mo fe nis am sax vel ka ta logs (Sem dge ne li me ka go Ci aS vi li) uZR-vis bib li o Te kis di req to ris zu-rab ga i pa raS vi lis wi na sity va o ba, ro mel Sic Ca we ri li a: `sa ni mu Soa aka ki Sa ni Zis zne ob ri vi gmi ro bis ma ga li Te bi. mas ar ga uwy ve tia me-gob ro ba sab Wo Ta re Ji mis mi er rep-re si re bul iva ne ja va xiS vil Tan da eq vTi me Ta ya iS vil Tan. xSi rad, sa-ku Ta ri mdgo ma re o bi sa da si cocx-lis ris kis fa sa dac ki, sa ja rod ga-mo u xa tavs am ori di di mec ni e ri sa da sa zo ga do moR va wis mi marT pa ti-vis ce ma, da u das tu re bia er Tgu le ba uf ro si me gob ri sa da mas wav leb le-bi sad mi~...

ase Ti iyo aka ki Sa ni Ze – qar Tve-lo lo gi is pat ri ar qi, udi de si mec-ni e ri, ro mel mac struq tu ra Si mo-iy va na qar Tu li enis gra ma ti ka da Seq mna uam ra vi gra ma ti ku li nor ma, ro mel mac mi viwy e bas ga da ar Ci na fol klo ris ara er Ti ni mu Si, Se-is wav la qar Tve lu ri ene bi da mo-ma val Ta o bas da u to va epo qa lu ri mniS vne lo bis qar Tve lo lo gi u ri naS ro me bi, rom leb sac dRe sac ar da u kar gavT sa mec ni e ro Ri re bu le-ba.


no Re le bi aka ki Sa ni Zis sax l-mu ze u mis aR dge nas iTx o ven

me-8 gv-dan

sam tre di is mu ni ci pa li te tis so fel no Ris sa ja ro sko la mi si dam fuZ neb lis, aka ki Sa-

ni Zis sa xels ata rebs. sko la, ro me-lic 1967 wels ga ix sna, sxva das xva so fels (to le bi, Wog na ri, gor ma-Ra li, qva yu de, va zi su ba ni) em sa xu-re bo da. am Ja mad sko la me zo bel so-fel Si caa gax sni li da, sko lis mos-wav le e bis sim rav lis mxriv, aka ki Sa ni Zis sa xe lo bis sko las Sve ba mi-e ca. wya li, rom li Tac no Ris sko la sar geb lobs, aka ki Sa ni Zis Za lis xme-vi Taa ga moy va ni li da am Rvaw lsac Za li an umad li an did mec ni ers.

`2005 wels, ro de sac sko le bi sa-ja ro sa mar Tlis iu ri di ul pi rad ga da keT da, ba to ni aka kis sa xe li aRar hqon da sko las. ka no nis Ta-nax mad mo viTx o ve, rom ro gor me es sa xe li dab ru ne bo da isev Cvens sko-las. mi i Res es wi na da de ba da Sar San isev da vub ru neT mas aka ki Sa ni Zis sa xe li~, – acx a debs so fel no Ris sa-ja ro sko lis di req to ri ci a la Zne-la Ze.

26 Te ber vals so fel no Ris sa ja-ro sko la Si aka ki Sa ni Zis 130 wlis-Ta vi sad mi miZR vni li Ro nis Zi e ba ga-i mar Ta. `Ro nis Zi e ba Si mos wav le e bi Cav rTeT. maT Te me bi war mo ad gi nes aka ki Sa ni Zis cxov re ba sa da moR va-we o ba ze, mec ni e ris mu Sa o bis wleb ze, ase ve mis sa xu ma ro ga mo naT qva meb-ze. aka ki Sa ni Zes di di dam sa xu re ba mi uZR vis am sko lis da ar se ba Si da gvin da, sa xe lo va ni moR va we da mec-ni e ri mu dam ax sov deT bav Svebs~, – am-bobs sko lis di req to ri.

sko lis max lob lad pa ta ra ezo-Si sax li dgas, ro me lic ase ve aka ki Sa ni Zis sa xel zea aSe ne bu li. sax li aka ki Sa ni Zis yo fi li sax l-mu ze u-mis te ri to ri a ze a. ro gorc ir kve-va, sax l-mu ze u mi, ro me lic aka ki Sa-ni Zis 100 wlis Tav Tan da kav Si re biT ga ix sna, mxo lod 2006 wlam de Se i-nar Cu nes. is Zve li qo xi, ro mel Sic da i ba da da ga i zar da aka ki Sa ni Ze, uk ve aRar ar se bobs. am Ja mad ga uq me-bu li mu ze u mis te ri to ri a ze aSe ne-bul sax lSi ara vin cxov robs.

`me vi ya vi sak re bu los de pu ta ti da bev ri Ro nis Zi e ba maqvs ga ta re-bu li, ra Ta 2006 wels ga uq me bu li sax l-mu ze u mi aR dge ni li yo. Cve ni sko lac da so fe lic da in te re se bu-lia am sax l-mu ze u mis fun qci o ni re-biT, mag ram uSe de god Ca i a ra yve la Ro nis Zi e bam. ara erT mTav ro bas miv-mar TeT we ri liT, ra sac ara vin ga-mox ma u re bi a. ra i o nis gam ge bel sac we ri liT ax la xan mi u mar Tavs kul-tu ris sa mi nis tros Tvis, rom ro-

gor me aR dges es mu ze u mi. sxva das xva eq spo na te bi, su ra Te bi da aka ki Sa ni-Zis Can Ta am Ja mad sko la Si gvaqvs da aq ina xe ba.

ro de sac sak re bu los wev ri vi-ya vi, da va ye ne sa kiTx i, rom es ezo, sa dac aka ki Sa ni Zis sa xel ze pa ta ra sax li dgas, re es trSi gag ve ta re bi-na, ra Ta da fiq si re bu li yo, rom es nam dvi lad aka ki Sa ni Zis sax l-mu ze u-mis te ri to riaa – es mar Tlac mo va-xer xeT. ime di a, aRa ra vin Se e xe ba mas. am ad gils dRem de bev ri stum robs – zug di di dan, wa len ji xi dan ax lac mo di an bav Sve bi da awy o ben Ro nis-Zi e bebs. Cvenc da geg mi li Ro nis Zi e ba mis pa ta ra sax lSi Ca vata reT~, – aR-niS navs so fel no Ris sa ja ro sko lis di req to ri ci a la Zne la Ze. mi si Tq-miT, aka ki Sa ni Zis STa mo mav le bi iS-vi a TadRa stum ro ben sko las, Tum ca maT ax sovT mze qa la Sa ni Zi sa da mi si Svi liS vi lis vi zi ti.

na Te la bre ga Ze, ro me lic 1999 wli dan 2007 wlam de aka ki Sa ni Zis

me mo ri a lu ri sax l-mu ze u mis um-cro si mec ni er -mu Sa ki gax ldaT, dRes sko la Si moR va we obs. igi eq-skur si ebs wi nam ZRo lob da da im Se-no bas meT val yu re ob da, sa dac aka ki Sa ni Zis cxov re bi sa da moR va we o bis am sax ve li fo to -eq spo zi cia iyo ga-mo fe ni li. `dRes Se mog vrCa er Ti Can Ta, rom li Tac ba to ni aka ki bo-lo wleb Si da di o da uni ver si tet-Si da gvaqvs, ase ve, ram de ni me mi si ga mo ce ma – Txzu le ba Ta kre bu le bi. mar Ta lia bev ri aRa ra fe ri a, mag-ram mnax ve li ma inc mrav lad gvyavs. ma ga li Tad, xo bi dan mo di an pe da go-ge bi Tu mos wav le e bi da 14 ap rils yo vel Tvis aq ata re ben de da enis dRe sas wa uls~, – am bobs qal ba to ni na Te la bre ga Ze. mi si TqmiT, no Re-lebs Za li an sa a ma yo pi rov ne ba hya-vT aka ki Sa ni Zis sa xiT. `ba to ni aka ki nam yo fia am sax l-mu ze um Si, mag ram iq ar ucx ov ri a. 90 wlis Ta vi so fel-ma mas aq ga da u xa da. mis sa xel ze pa-ta ra qvev ric aris mi wa Si Ca de bu li, sa i da nac ba ton ma aka kim er Txel ko-piT Rvi no amo i Ro da mi a wo da Ta vis stum rebs, da i lo ca da adR eg rZe la Ta vi si mSob li u ri so fe li. Cven Za-li an gviy vars ba to ni aka ki, va fa-sebT mas da ara so des ga mog vrCe ba mi si da ba de bis dRe. 130 wlis Tav Tan da kav Si re biT ma inc gvin do da sax-l-mu ze u mis aR dge na, mag ram ar ga-mog vi vi da. sam tre di is gam ge bels va le ri focx ve ri a sac miv mar TeT da ime di mog vca, rom Tu ki kul tu ris sa mi nis tro dag vid ge ba gver diT, Tan xis na xe vars me ga vi Reb Ta na med-ro ve mu ze u mis ga sa ke Teb la do. Cven mad lo bel ni viq ne biT, Tu ki ase mox-de ba~, – das Zens so fel no Ris sa ja-ro sko lis pe da go gi.

ni no ka ku lia

aka ki Sa ni Ze -- 130



10

ì ya viT ev ro pis me gob re bi, mag ram ioc ne beT uke Tes ev-ro pa ze~, – ga nacx a da sa ber-

Zne Tis res pub li kis sa ga reo saq me Ta mi nis trma ni kos ko Zi as ma iva ne ja va-xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel-mwi fo uni ver si tet Si stum ro bi sas. sa ber Zne Tis res pub li kis sa ga reo saq me Ta mi nis trma wa i kiTxa sa ja ro leq cia `sa ber Zne Ti da re gi o nu li Ta nam Srom lo bis po zi ti u ri dRis wes ri gis xel Sewy o ba~, ro mel sac Tsu --is req to ri gi or gi Sar va Si Ze, stu-den te bi, pro fe so re bi es wre bod nen.

sa ja ro leq ci a ze ni kos ko Zi as ma isa ub ra ev ro kav Sir Si ar se bul Ri-re bu le beb sa da fa se u lo beb ze, ev ro-kav Sir -sa ber Zne Tis da sa qar Tve lo-

sa ber Zne Tis ur Ti er To beb ze, breq-sit ze, sa er Ta So ri so sa mar Tleb riv nor meb ze, sa qar Tve los in teg ra ci a ze ev ro kav Sir Si. `gvWir de ba Ta nam Srom-lo ba, Cven vmu Sa obT sa qar Tve los mTav ro bas Tan, rom sa qar Tve lo Se u-er Tdes ev ro kav Sirs. rad gan swo red kav ka sia iyo sa fuZ ve li imi sa, ra sac dRes ev ro pas vu wo debT. amas imi tom ki ar va ke Teb, rom vin mes wi na aR mde-gi varT; ara med imi tom, rom vi cavT sa er Ta So ri so sa mar Tlis nor mebs~, – ga nacx a da sa ber Zne Tis sa ga reo saq-me Ta mi nis trma. mi si TqmiT, sa qar Tve-lo sa da sa ber ZneTs Za li an ax lo is-to ri u li ur Ti er To be bi aqvT, rad-gan sa qar Tve lo aris qve ya na, rom lis in te re se bic un da da ic vas sa ber ZneT-

ma da mTli a nad ev ro pam. da vic vaT sa-qar Tve los te ri to ri u li mTli a no-ba, rad gan sa qar Tve los dac viT, Cven vi cavT sa ber Zne Tis te ri to ri ul mTli a no ba sac – es aris sa er Ta So ri-so sa mar Tlis aRi a re bu li prin ci pi~, – aR niS na ni kos ko Zi as ma.

sa ber Zne Tis res pub li kis sa ga reo saq me Ta mi nis trma kma yo fi le ba ga-mo xa ta Tsu -is kla si ku ri fi lo lo-gi is, bi zan ti nis ti ki sa da ne og re cis-ti kis sas wav lo- sa mec ni e ro in sti tu-tis saq mi a no ba sa da am mi mar Tu le-

biT uni ver si tet Si ar se bu li sas wav-lo prog ra me bi sad mi. sa qar Tve lo sa da sa ber Zne Tis res pub li kas So ris ur Ti er To bis gaR rma ve bis Tvis, or qve ya nas So ris sa mec ni e ro da kul-tu ru li ur Ti er To be bis mxar da-We ris Tvis Tsu -is req tor ma gi or gi Sar va Si Zem ni kos ko Zi a si Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver si te tis med liT da a jil do va.

sazogadoebasTan urTierTobisdepartamenti

7 marts Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver si tet Si ga i mar Ta rus-Ta ve lis erov nu li sa mec ni e ro

fon dis mi er da fi nan se bu li sag-ran to pro eq tis – `Ta na med ro ve rus Tve lo lo gi u ri kvle ve biT ko-men ti re bu li `vef xis tya o sa ni~ (sa-mec ni e ro xel mZRva ne li aka de mi ko-si el gu ja xin Ti bi Ze) – geg mu ri pre-zen ta ci a.

pro eq ti iT va lis wi nebs `vef xis-tyaosnis”teqstis gamocemas mecnie ru lad da sa bu Te bu li ko men ta re-biT. ès ar iq ne ba ub ra lod leq si ko-ni, ro mel Sic aix sne ba – Tu ro me li sity va ras niS navs. mas Si mo ce mu li iq ne ba isic, Tu ra prob le mas svams esa TuU is stro fi an epi zo di. ko-mentirebul `vefxistyaosanSi” Seva ara mar to teq stis gan mar te ba, ara med mas Si mo ce mu li kon cef ci-e bis ad gi li ev ro pul ci vi li za ci-a Si, ma ga li Tad, ra mi mar Te baa im pe ri o dis az rov ne bas Tan, dan tes fi lo so fi as Tan da sxv. ase ve, ro ca aR vwerT fa bu las, vTqvaT, nes ta ni sa da ta ri e lis siy va ru li, iq ve iq ne ba mi Ti Te bu li da da sa bu Te bu li, rom es fa bu la ga da ta ni lia in glis Si TviT Seq spi ris mi er~, – aR niS na sa u-bar Si aka de mi kos ma el gu ja xin Ti bi-Zem.

pro eq ti – `Ta na med ro ve rus Tve-lo lo gi u ri kvle ve biT ko men ti re-bu li vef xis tya o sa ni~ erT we li-wad Si das rul de ba da mkiTx ve li mi i Rebs wig nis eleq tro nul ver si-as, Tum ca mas ze mu Sa o ba kvlav gag-rZel de ba sa bo loo sa xis mi Re bam-de da da beW dvam de. wig ni da ex ma re-ba ro gorc pe da go geb sa da ucx o el mkvlev rebs, ase ve `vef xis tya os niT~ da in te re se bul ada mi a nebs.

ama ve dRes ga i mar Ta pro eq tis – `zam Tris qar Tve lo lo gi u ri sko la – 2017~ – das kvni Ti Ro nis Zi e ba.

zam Tris qar Tve lo lo gi u ri sko lis mi za nia qar Tve lo lo gi-is mi mar Tu le biT da in te re se bu li axal gaz rda kad ris mo zid va, ma Ti cod nis gaR rma ve ba, maT Tvis uax le-si sa mec ni e ro kvle ve bis gac no ba- po-pu la ri za ci a, sa mec ni e ro wre eb Tan msme nel Ta adap ti re ba.

zam Tris sko lis miz nob riv jgufs war mo ad gens sa qar Tve los sxva das-xva re gi on Si mcxov re bi da mam Tav-re be li kla se bis mos wav le e bi da ba ka lav ri a tis sa fe xu ris stu den-te bi, rom le bic da in te re se bul ni ari an hu ma ni ta ru li, ker Zod, qar-Tve lo lo gi u ri mec ni e re be biT: sa-

qar Tve los is to ri a, ar qe o lo gia da eT nog ra fi a; qar Tve lu ri ene bi; qar Tu li li te ra tu ra, ze pir sity-vi e re ba da fi lo so fi a; qar Tul -ev-ro pu li kul tu rul -li te ra tu ru-li ur Ti er To be bi.

pro eq tis pir vel etap ze eleq-tro nu li for miT mo wo de bul naS-rom Ta gan Se ir Ca 20 sa u ke Te so. Ser-Ce ul mo na wi le ebs me o re etap ze Ca-u tar daT leq ci e bi da vor qSo pe bi, mo is mi nes kon kur san tTa mi er hu ma-ni ta ru li mec ni e re be bis sxva das xva mi mar Tu le biT Ses ru le bu li naS-ro me bi.

`zam Tris qar Tve lo lo gi u ri sko la pir ve lad ga i mar Ta 2015 wels mci re mas Sta be biT da sa or-ga ni za cio jguf ma yve la Ro nes miv-mar TeT, rom es pro eq ti er Tgvar tra di ci ad gveq ci a. 2016 wels pro-eq ti da a fi nan sa So Ta rus Ta ve lis sa xe lo bis erov nul ma sa mec ni e-ro fon dma, xo lo wels fi nan su-ri mxar dam We ri da par tni o ri iyo qar Tve lo lo gi is mxar dam Wer Ta sa er Ta So ri so aso ci a cia da iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver si te ti. wle van-de li zam Tris qar Tve lo lo gi u ri sko lis pro eq ti da iwyo 4 marts da gag rZel da 4 dRis gan mav lo ba Si,

kon kur sis pir vel etap ze Se mo su li iyo 100-mde naS ro mi, ro mel Ta ga-nac Se ir Ca 20 sa u ke Te so. pro eq tis mo na wi le e bi iy vnen: fiq ria Wan tu-ri a, le van go ga be riS vi li, vax tang en de la Ze (a ka ki we reT lis sa xe lo-bis qu Ta i sis sa xel mwi fo uni ver si-te ti), Ti na Tin le vi Ze (qu Ta i sis me-7 sa ja ro sko la), ni no fa fia (zug di-dis me-2 sa ja ro sko la), Te o na ma i-su ra Ze (Tbi li si), ma ri am dam ba Ze (qu Ta i si), irak li tra pa i Ze (o zur-ge Ti), qe Te van leS ka Se li (qu Ta i-si), mi ran da ja ko ni a, ma ri am qe ba Ze (go ris uni ver si te ti), Ta mu na ku pa-ta Ze (saCx e re), di ma xur cia (i li as uni ver si te ti), ma ri am tur Zi la Ze, li da kan Te laS vi li, la li ku ka va, na to abe sa Ze, ci u ri gve ne ta Ze, ami-ran na di raS vi li, so fio pa a taS vi-li, ami ran ba si laS vi li (Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver si te ti). sko lis mos wav le eb ma mo is mi nes mow ve ul pro fe sor Ta leq ci e bi qar Tve lo-lo gi is sxva das xva dar gSi. 6 marts da geg mi li eq skur si is far gleb Si maT mo i na xu les grak li a ni go ris ar qe o lo gi u ri gaTx re bi, sa dac maT pro fe sor ma vax tang li Cel ma wa u-kiTx aT sa in te re so leq ci a, xo lo 7 marts ew viv nen erov nul sam xat vro ga le re as~, – ga nacx a da qar Tve lo-

lo gi u ri sko lis Ta na or ga ni za-tor ma Ta mar me li qi Zem.

sko lis da xur vis Ro nis Zi e ba ze mo is mi nes qar Tve lo lo gi u ri sko-lis far gleb Si mom za de bu li mox-se ne ba: `mi nis Wur We li Tbi li sis sa-xel mwi fo uni ver si te tis ar qe o lo-gi u ri fon di dan~ (av to re bi: ami ran na di raS vi li da so fio pa a taS vi li, Tsu).

~Se sa niS na vi leq ci e bi Cag vi tar-da, Sev xvdi ada mi a nebs, rom leb sac uy varT Ta vi si saq me da miv xvdi, rom ar me yo es dRe e bi... min da, did xans vus mi no maT da mo ma val Si ra i me Ri re bu li saq me ga va ke To. am oTxi dRis gan mav lo ba Si ba to ni el gu ja iyo Cve ni mo ti va to ri. Cven vig rZe-niT leq to re bis sur vi li – is en Tu-zi az mi da Se mar Te ba, rac maT aqvT, Cvenc gad mog ve dos. min da im mos wav-le ebs miv mar To, rom le bic qar Tve-lo lo gi is mi mar Tu le biT Ca ba re-bas ar api re ben – arc me va pi reb di, mag ram ga sul wels am sko la Si ga ta-re bul ma dRe eb ma yve la fe ri ga da-wo na da dRes Tsu -is hu ma ni ta rul mec ni e re ba Ta fa kul te tis stu den-ti var. es pro eq ti au ci leb lad un-da gag rZel des~, – aR niS na sko lis mo na wi lem ma ri am tur Zi la Zem.

sko lis msme ne lebs kur sis das-ru le ba mi u lo ces Tsu -is hu ma ni-ta rul mec ni e re ba Ta fa kul te tis de kan ma na na gaf rin daS vil ma, pro-fe so reb ma: da re jan Tval Tva Zem da vax tang li Cel ma.

sko lis mu Sa o ba Se a ja ma qar Tve-lo lo gi u ri cen tris xel mZRva nel-ma, aka de mi kos ma el gu ja xin Ti bi Zem, ro mel mac aR niS na, rom am sko las ram de ni me mi za ni aqvs: da ex ma ros qar Tve lo lo gi u ri dar ge biT da in-te re se bul axal gaz rdebs, siR rmi-se u lad Se is wav lon sxva das xva sa-kiTx i, is wav lon mec ni e ru li az rov-ne ba, da u ax lov dnen er Tma neTs da da im kvid ron Ta vi uni ver si te teb Si: ès uaR re sad mniS vne lo va nia mo ma-va li Ta o bis aR zrdis Tvis, rom mec-ni e ru li es ta fe ta ga da e ceT axal-gaz rdebs da uf ro ma Ral do ne ze aviy va noT Cve ni mo ma va li kad re bi~, – ga nacx a da man.

sko lis da xur vis Ro nis Zi e ba ze mo na wi le ebs ser ti fi ka te bi ga da e-caT, xo lo ga mar jve bu li Te me bis av-to rebs: ami ran na di raS vils, so fo pa a taS vils, Ta mar ku pa ta Zes, ami-ran ba si laS vils, ci u ri gve ne ta Zes da irak li tra pa i Zes – fu la di jil-do, ro me lic ger ma ne li qar Tve lo-lo gis ha inc fen ri xis fon dma ga mo-yo.

zam Tris qar Tve lo lo gi u ri sko-la mo ma va li wlis Tvis dam fi nan se-bels elo de ba.

`zam Tris qar Tve lo lo gi u ri sko la – 2017~ das rul da

ì ya viT ev ro pis me gob re bi, mag ram ioc ne beT uke Tes ev ro pa ze~, –sa ber Zne Tis sa ga reo saq me Ta

mi nis tri ni kos ko Zi a si Tsu-s ew via

maia toraZe



11

Tsu -is iu ri di u li fa kul te tis stu-den tur ma gun dma sa-

qar Tve los uze na es sa sa mar-Tlo Si ga mar Tul sis xlis sa mar Tlis sa er Ta So ri so sa sa mar Tlos imi ti re bu li pro ce se bis erov nul ra un-dSi ga i mar jva. ga mar jve bu li gun di mim di na re wlis 14-17 ma iss imi ti re bu li pro ce se-bis sa er Ta So ri so ra un dSi mo na wi le o bis mi sa Re bad ha a gis sa sa mar Tlo Si ga em-gzav re ba, ro mel Sic msof-li os mas Sta biT Ser Ce u li 65 gun di iRebs mo na wi le o-bas. stu den te bi war mod ge-ni le bi iq ne bi an ame ri kis Se-er Te bu li Sta te bis, ev ro-pi sa da azi is wam yva ni umaR-le si sas wav leb le bi dan. fi na lu ri imi ti re bu li pro ce se bi ha a gis sis xlis sa mar Tlis sa er Ta So ri so sa sa mar Tlos mo sa mar Tle-eb Tan ga i mar Te ba.

`Zi ri Ta di mi ze zi, ra mac am kon kur sSi mo na wi le o ba ga da mawy ve ti na, gax lavT is, rom ha a gis sis xlis sa mar-Tlis sa er Ta So ri so sa sa-mar Tlom da iwyo ga mo Zi e ba 2008 wlis ag vis tos omis sa-

er Ta So ri so kon fliq tSi mom xda ri da na Sa u le be bis Se sa xeb. es pro ce si ram de ni-me we li gag rZel de ba.

Cve ni gun dis wev re bi Tbi-li sis sa xel mwi fo uni ver-si tet Si Ca ta re bu li kon-

kur sis Se de gad Se ir Cnen. mom dev no etap ze, sa qar Tve-los uze na es sa sa mar Tlo Si ga mar Tu li imi ti re bu li pro ce se bis erov nul ra-un dSi di di upi ra te so biT da va mar cxeT sa qar Tve los teq ni ku ri uni ver si te ti sa da so xu mis sa xel mwi fo uni-ver si te tis gun de bi. ha a gis sa sa mar Tlo Si imi ti re bu-li sa sa mar Tlo pro ce se-bis sa er Ta So ri so tur ze Ti To e ul qve ya nas ori gun-dis war dge nis uf le ba aqvs. ami tom, sa ku Ta ri xar je biT ase ve mi em gzav re ba so xu mis sa xel mwi fo uni ver si te tis gun di~, – aR niS na iu ri di u-li fa kul te tis stu den tma gi or gi ba i Zem.

à se Ti pro eq te bi gan sa-kuT re biT mniS vne lo va ni a, rad gan sa er Ta So ri so sis-xlis sa mar Ta li sa mar Tlis stu den te bis Tvi sac ki sak-ma od uc no bi sfe ro a, bev-rma ar icis am sa sa mar Tlos fun qci e bis iu ris diq ci a. Cven mu Sa o ba oq tom bri dan

da viwy eT. sa qar Tve los uze-na es sa sa mar Tlo Si ga mar-Tu li imi ti re bu li pro ce-se bi exe bo da sa er Ta So ri so sa mar Tlis iseT sa kiTx ebs, ro go ri caa mTav ro bis le-gi ti ma ci a, ge no ci di da aras rul wlo va ni me om re-bi~, – aR niS na iu ri di u li fa kul te tis ma gis tran tma ma ri am be Ja niS vil ma.

Tsu -is iu ri di u li fa-kul te tis stu den te bis gun-dSi gi or gi ba i Zes Tan da ma-ri am be Ja niS vil Tan er Tad gi or gi na ka Si Ze da da viT ja va xiS vi li Se di an. gun-dis mwvrTne li iu ri di u li fa kul te tis sa er Ta So ri-so sa mar Tlis in sti tu tis asis ten ti sa ba fi fi a a.

sis xlis sa mar Tlis sa-er Ta So ri so sa sa mar Tlos imi ti re bu li pro ce se bis erov nu li ra un di wels pir-ve lad ga i mar Ta. kon kur si fond `Ria sa zo ga do e ba- sa-qar Tve los~ or ga ni ze bi Ta da mxar da We riT Ca tar da.

iu ri di u li fa kul te tis stu den te bi ha a ga Si

imi ti re bu li pro ce se bis sa er Ta So ri so

kon kur sSi mi i Re ben mo na wi le o basna to obo la Ze

sa zo ga do eb ri vi ma uwy-eb lis gan vi Ta re bis geg-ma sa me ur veo sab Wom 7

marts da am tki ca. re for ma da iwy o. mim di na re wlis 17 iv li si dan, sa in for ma cio ga moS ve bis gar da, ma uwy-eb lis sam ar xze ar se bu li 102 ga da ce ma Se Cer de ba. sa-moq me do geg ma gan sazR vravs amo ca nebs, ro mel Ta So ri-saa teq ni ku ri ga da i a ra Re-ba, ar qi vis ga cif ru le ba da sxva, maT So ris kad re bis op ti mi za ci a. 15 mar tis Tvis prog ra mu li ba dis for mi-re ba mox de ba, anu Se sa ba mi-si Jan re bi ga ni sazR vre ba; 25 mar tam de ga ir kve va, Tu ra mi mar Tu le be bi iq ne ba axal se zon ze; 30 marts ki axa li kon kur si ga mocx ad de ba. sa-zo ga do eb ri vi ma uwy eb lis me o re ar xis gan vi Ta re bis kon cef cia 2018 wlis ian vri-dan Se mu Sav de ba, gag rZel de-ba sa par la men to sxdo me bis tran sli re ba. pir vel iv ni-sam de das rul de ba sa zo ga-do eb ri vi ra dio 1-is prog-ra mu li po li ti kis Se mu Sa-ve ba.

sa zo ga do eb ri vi ma uwy-eb lis gan vi Ta re bis geg mis dam tki ce bam de Tsu- Si sa-zo ga do eb riv ma uwy e bel Si mim di na re mov le neb Tan da-kav Si re biT mrgva li ma gi da ga i mar Ta. Tsu -is req to ri gi or gi Sar va Si Ze, so ci a-lur da po li ti kur mec ni e-re ba Ta fa kul te tis Jur na-lis ti ki sa da ma sob ri vi ko-mu ni ka ci is de par ta men tis stu den te bi, pro fe so re bi, sa zo ga do eb ri vi ma uwy eb-lis ge ne ra lu ri di req to-ris kon sul tan ti ia an Ta Ze, stra te gi u li sam sa xu ris xel mZRva ne li pa a ta qur da-Ze, ge ne ra lu ri di req to ris kon sul tan ti no dar Wi Wi-

na Ze sa zo ga do eb riv ma uwy-e bel Si gan xor ci e le bul cvli le beb ze da ax lo e biT 2 sa a Tis gan mav lo ba Si msje-lob dnen. sa zo ga do eb ri vi ma uwy eb lis me nej men tis war-mo mad gen le bis in for ma-ci iT, ma Ti mTa va ri mi za nia te le vi zi a Si ar se bu li e.w. oq ros fon dis ga dar Ce na, ma uwy eb lis re i tin gis dRes ar se bu li 2%-dan 15%-mde zrda, sa zo ga do eb ri vi ma-uwy eb lis bi u je tis efeq tu-ri gan kar gva.

òp ti mi za ci a, cxa di a, ara vis mos wons, Tum ca sa Wi-roa imis Tvis, rom gar kve u-li Tan xe bis da zog va mox des da da iwy os am Tan xe bis mi-mar Tva im amo ca ne bis ga da-saW re lad, ro me lic sa zo ga-do eb ri vi ma uwy eb lis wi na Se dgas. Cve ni pir ve li amo ca-naa – ar iyos viw ro seg men-ti re bu li me di ap ro duq ti. yve la val de bu le bis Tvis cal ke ga da ce mis ga ke Te ba aras wo ri a. aseT ra mes verc er Ti qvey nis sa zo ga do eb riv ma uwy e bel ze ver na xavT. re-i tin ge bi da nac kar gad Cans, rom viw ro seg men tis in te-re se bis gaT va lis wi ne biT Seq mnil ga da ce mebs sa miz ne au di to ri ac ar uyu rebs. me o re amo ca naa xa ris xi a ni pro duq ci is war mod ge na~, – ga nacx a da axa li am be bis blo kis di req tor ma gi or gi gvim ra Zem.

`sa zo ga do eb ri vi ma uwy-eb lis or ar xze da ra di o-Si ar se bu li 102 ga da ce mis

Ti To e ul war mo mad ge nels mka fio war mod ge na aqvs, Tu ro gor un da gax des ma Ti ga-da ce ma uke Te si. Tum ca, dar-wmu ne biT gety viT, rom sa-zo ga do eb ri vi ma uwy e be li ver uz run vel yofs 102 da, Tun dac, 31 ga da ce mas verc fi nan su rad, verc teq ni ku-rad da verc in te leq tu a-lu rad. yve las aqvs er Ti da igi ve ti pis prob le me bi – ak li aT Jur na lis ti, ar aqvT ka me ra, sa mon ta Jo, ar var ga xma. ro de sac vam bobT, rom ga da ce me bis ra o de no-ba un da Sem cir des, av to ma-tu rad vgu lis xmobT, rom is ide e bi, rac ar se bu li ga da ce me bis war mo mad gen-leb sa da Cven gvaqvs, Se sa je-re be li a. es yve la fe ri un-da mo eq ces er Ti an, axal ka-la pot Si, sa dac yve la fe ri bev rad xa ris xi a ni iq ne ba~, – ga nacx a da sa zo ga do eb ri-vi ma uwy eb lis ge ne ra lu ri di req to ris kon sul tan tma ia an Ta Zem.

Sex ved ra ze stu den te bi da in te res dnen, Tu ram de-nad SeZ lebs sa zo ga do eb-ri vi ma uwy e be li re for mis pro ces Si TviT mmar Tve lo-bis ar Cev ne bis dros `ma uwy-eb lo bis Se sa xeb~ ka non Si ga we ri li val de bu le be bis Ses ru le bas? ram de nad iq-ne ba da cu li re or ga ni za ci-i sas sa zo ga do eb riv ma uwy e-bel Si da saq me bul Ta Sro mis uf le be bi da, ase ve, ro gor api rebs me nej men ti mi u ker-Zo e be li po li ti kis ga ta re-

bas da obi eq tu ro bis dac-vas?

sa zo ga do eb ri vi ma uwy-eb lis me nej men tis in for ma-ci iT, sa ar Cev no pro ce sis dros da kis re bu li val de-bu le be bis Ses ru le bas sa in-for ma cio ga moS ve bis for-ma tis mci re cvli le bis Sem-Txve va Sic SeZ le ben. axa li ga da ce me bis kad re biT da-kom pleq te bis Tvis ga mocx-a de bul kon kur sSi te le vi-zi a Si dRes da saq me bul ada-mi a neb sac Se eZ le baT mo na wi-le o bis mi Re ba. rac Se e xe ba obi eq tu ro bas, sa zo ga do eb-ri vi ma uwy eb lis me nej men ti acx a debs, rom mTa va ri mi za-ni – re i tin gis zrda – ma yu-reb lis Tvis mi u ker Zo e be li in for ma ci is mi wo de bis ga-re Se ver gan xor ci el de ba.

Sex ved ra ze Tsu -is req-tor ma gi or gi Sar va Si Zem ga nacx a da, rom Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver si te tis ad mi nis tra ci as mom za de-bu li aqvs Ta nam Srom lo bis pa ke ti sa zo ga do eb riv ma-uwy e bel Tan, ro mel sac te-le vi zi is xel mZRva ne lo bas uax lo es mo ma val Si Ses Ta-va zebs.

à se Ti Sex ved re bi mniS-vne lo va ni a, rad gan sa zo ga-do eb riv ma uwy e bel ze mim-di na re mov le ne bis mi marT sa zo ga do e bis in te re si Za-li an ma Ra li a. es sa kiTxi ki, pir vel rig Si, ain te re sebT im ada mi a nebs, rom le bic Jur na lis ti kas ax la swav-lo ben. am in te raq ci as Cven

per ma nen tul re Jim Si ga da-viy vanT.

Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver si tet Sic mim di na re-obs re for ma. ra Ta gan vvi-Tar deT, gvWir de ba bev ri par tni o ri. Cven mzad gvaqvs sa zo ga do eb ri vi ma uwy eb-lis Tvis Se Ta va ze be bis pa-ke ti, Tu ro gor Se iZ le ba bev ri sa in te re so pro duq ti er Tob li vad mo vam za doT. maT So ris sa ka non mdeb lo pro fi lis prog ra me bi da a.S. ase ve, uni ver si tets esa-Wi ro e ba par tni o re bi, sa-dac mo ma va li Jur na lis te-bi praq ti kul unar -Cve vebs ga mo i mu Sa ve ben da na xa ven im siv rces, sa dac mo ma val Si mo u wevT mu Sa o ba~, – ga nacx a-da Tsu -is req tor ma gi or gi Sar va Si Zem.

sa zo ga do eb ri vi ma uwy eb-lis war mo mad gen leb ma ar da a das tu res gav rce le bu li xme bi ma uwy eb lis pir ve li kor pu sis pri va ti ze bis pro-ce sis dawy e bis Se sa xeb. ge ne-ra lu ri di req to ris kon-sul tan tis no dar Wi Wi na Zis in for ma ci iT, maT geg meb Si aR niS nu li sa kiTxi gaT va-lis wi ne bu li ar aris, sa u ba-ria III kor pus Si ga das vla ze, sa dac axa li `ni us ru mi~ ga-keT de ba. am ga dawy ve ti le bis mi Re bis mi ze zi pir ve li kor-pu sis ava ri u lo ba a, rom lis re kon struq ci a, am etap ze, sa zo ga do eb ri vi ma uwy eb lis fi nan sur Se saZ leb lo bebs aRe ma te ba.

na to obo la Ze

sa zo ga do eb riv ma uwy e bel Si mim di na re mov le neb Tan da kav Si re biTmrgva li ma gi da Tsu- Si

iuristi studentebis warmateba



12

Tsu -is kav ka si o lo gi is in-sti tu tis or ga ni ze biT pir ve lad ga i mar Ta sa-

mec ni e ro kon fe ren ci a, rom lis mi zans kav ka si a Si ar se bu li kon-fliq te bis ga dawy ve tis al ter-na ti u li per speq ti ve bis da sax va war mo ad gen da. sa mec ni e ro kon-fe ren ci a Si mo na wi le o ba mi i Res qar Tvel ma da azer ba i ja nel ma stu den teb ma da pro fe su ram; sa-mec ni e ro Ro nis Zi e bas es wre bod-nen sa qar Tve lo Si a zer ba i ja nis el Ci dur sun ha sa no vi, azer ba-i ja nis mi li mej li sis de pu ta ti, ya ra ba Ris ve te ra ni el man ma me-do vi, eq sper ti ma mu ka are Si Ze, vi ce- req to ri mi xe il Cxen ke li.

kon fe ren ci a ze da fiq si re bu li po zi ci e bi dan mkveT rad ga mo ik ve Ta ram de ni me mTa va ri sa kiTx i:

kav ka si a Si kon fliq te bis pro-vo ci re ba, Zi ri Ta dad, mim di-na re ob da da mim di na re obs ru su li im pe ri a lis tu ri po-li ti kis ga ta re bis Se de gad.

kav ka si a Si da pi ris pi re bul mxa re ebs So ris mo la pa ra ke-be bis dawy e bis Tvis au ci le be-lia ndo bis aR dge na, ne ga ti-u ri ste re o ti pe bis dan gre va da kav ka si e li xal xe bis er Ti-an sis te ma Si ga er Ti a ne ba.

kon fe ren ci a ze qar Tul ma sa-mec ni e ro sa zo ga do e bam kav ka si el xalxs kon fliq te bis mog va re bis sa-kiTx ze sa mec ni e ro di a lo gis dawy e-ba Ses Ta va za.

`Cven ar gan vi xi lavT kon fliq te-bis is to ri as, Se ve xe biT kon fliq-tis ga daW ris per speq ti vebs, rad gan gvsurs mSvi do ba da ar ar se bobs mSvi do bis al ter na ti va. omi, kon-fliq ti, un dob lo ba, da pi ris pi re-ba ga re Za lis xel Si aris ia ra Ri Ta vi si ge opo li ti ku ri in te re se bis ga sa ta reb lad. kav ka si a Si dar Rve-u lia is to ri u li to le ran tiz mi, Cve ni mi za nia am to le ran to bis aR-dge na, ase ve, xe li un da ga vu wo doT er Tma neTs, vi yoT mim te veb le bi, ga dav sin joT ur Ti er To be bi, ga dav-dgaT na bi je bi er Tma ne Tis ken. min da, es xma yve la im ada mi a nam de mi vi des, ro me lic kav ka si a Si dRes den Tis kas rze zis. Cve ni kon fe ren ci is mi-za nia kon fliq te bis ga mom wve vi mi-ze ze bis mok le is to ri u li ana li zi re gi o nis ge o po li ti ku ri, ge o e ko-no mi ku ri da kul tu rul -ci vi li za-ci u ri fun qci u ri dat vir Tvis kon-

teq stSi. kon fe ren ci is far gleb Si war mod ge ni li iyo kav ka si a Si mim di-na re kon fliq te bis di na mi ka, sa mi-te bi sa da ma Ti ga dawy ve ti le be bis araq me du na ri a no bis mi ze ze bi, kon-fliq te bis mo ug va reb lo bis Si da da ga re faq to re bi, kon fliq te bis ga daW ris stra te gi u li do ku men te-bis kri ti ku li ana li zi da am stra-te gi is re a lo ba Si gan xor ci e le bis wi na Ro be bi. kon fe ren ci is mTa va ri sa kiTxia – ro gor un da ga da iW ras kon fliq te bi mSvi do bi a ni gziT mTi-an ya ra baR Si, af xa zeT sa da cxin va-lis re gi on Si. vid re ru se Tis sa mo-qa la qo sa zo ga do e be bi, rom le bic ax la Za li an SezR u du li a, iz ru-ne ben axa li ru se Tis Se saq mne lad, kav ka si el ma xal xeb ma un da ga a a na-li zon – ra tom wa mo ve geT im pe ri is an kes ze? ra gvas wav la is to ri ul ma ga moc di le bam? varT Tu ara mTli-a ni sis te mis kav ka si is re gi o nis qve-sis te me bi da Se saZ le be lia ki Ti To-e u lis amog le ja am mTli a no bi dan? vin varT Cven, ra re sur se bi gvaqvs? Seg viZ lia Tu ara sam Svi do bo or-ga ni za ci e bis Seq mna? Seg viZ lia Tu ara dav Zli oT ga ucx o e ba, un dob-lo ba? Cven dRes gvin da da viwy oT di a lo gi, mTa va ria ro gor ga dav-dgamT Sem deg na bi jebs~, – ga nacx a da Tsu -is kav ka si o lo gi is in sti tu tis di req tor ma, pro fe sor ma ci ra ba-ra mi Zem.

azer ba i ja nis mi li mej li sis de-pu tat ma el man ma me dov ma sa mec ni e-ro kon fe ren cia Se a fa sa, ro gorc se pa ra tiz mi sa da sa er Ta So ri so te ro riz mis wi na aR mdeg mi mar Tu-li er Tgva ri aq ci a. mi si TqmiT, sa-qar Tve lo sa da azer ba i jan Si ga re Za le bis ze moq me de bis Se de gad Se-iq mna kon fliq tis zo ne bi. el man ma me dov ma ime di ga moT qva, rom sa-

mec ni e ro sa zo ga do e bis aq ti u ro ba re a lur wvlils Se i tans da pi ris-pi re bu li mxa re e bis Se ri ge bis pro-ces Si.

`ga re Za le bis meS ve o biT da ir-Rva sa qar Tve lo sa da Aa zer ba i ja nis te ri to ri u li mTli a no ba. ori ve qve ya nam da kar ga is to ri u li te ri-to ri e bi. ime di maqvs, rom sa mar-Tli a no ba aR dge ba. ra Tqma un da, verc er Ti xal xi sa mu da mod ver ga da em te re ba er Tma neTs. mo la pa-ra ke be bis dawy e ba da kon fliq te bis mSvi do bi a ni mog va re ba er Ta der Ti gza a. vfiq rob, rom es kon fe ren cia am pro ces Si Ta vis wvlils Se i tans~, – aR niS na el man ma me dov ma.

kav ka si a Si kon fliq te bis mog va-re bis Tvis au ci le bel pi ro bad kon-fliq to lo gi ma mu ka are Si Ze kav-ka si e li xal xe bis kon so li da ci as mi iC nevs. eq sper tis Se fa se biT, kav-ka si el eT no sebs So ris 90-i an wleb-Si gaR vi ve bu li da pi ris pi re ba dRes ru se Tis im pe ri a lis tu ri po li ti-kiT xe lov nu rad aris Se nar Cu ne bu-li.

`Cven varT er Ti di di tra ge di-is na wi li, ro mel sac 90-i a ni wle bis da sawy is Si da er qva ,,kon fliq te bi erov ne bebs So ris~, mag ram si nam dvi-le Si es iyo di di po li ti ku ri kon-fliq ti, rom lis msxver plic gax da azer ba i ja ni ca da sa qar Tve loc. Za-li an swo rad iT qva mi li mej li sis war mo mad gen lis gan, rom ar Se iZ-le ba ere bi mud miv mtro ba Si iy vnen. sam wu xa rod, dRes, xe lov nu rad me-sa me Za lis mi er xde ba am mdgo ma re-o bis Se nar Cu ne ba. aqe dan ga mom di na-re, sam xreT kav ka si u ri da, zo ga dad, kav ka si u ri xal xe bis er T-er Ti mTa-va ri amo ca na a, rom kar gad ga ac no-bi e ron vi Ta re ba, Ta vad ga mo na xon re sur si sa ku Tar Tav Si da ga dad gan

po zi ti u ri kon so li di re bu li na bi-je bi, Tun dac, qar Tul -a zer ba i ja nu-li, ro me lic am vi Ta re bas Sec vlis, anu me sa me Za lis gan sa kuT re bul gav le nebs ga a ne it ra lebs~, – aR niS na ma mu ka are Si Zem.

sa mec ni e ro kon fe ren ci a ze war-mod ge ni li mox se ne be bi Te ma tu rad sak ma od far To speqtrs mo i cav da: `kul tu ru li mem kvid re o bis dac vis sa kiTxi da sa mec ni e ro dip lo ma tia kon fliq te bis ga dawy ve tis al ter-na ti ul per speq ti veb Si~ (l. axa la-Ze); `mTi a ni ya ra ba Ris kon fliq tis mi ze ze bi da ga dawy ve tis gze bi~ (n. an Te la va); `ya ra ba Ris kon fliq tis mog va re bi saT vis~ (s. ze de laS vi li); `qar Tul -af xa zu ri kon fliq ti: kon fliq tis Zi ri Ta di as peq te bi da mog va re bis gze bi~ (T. Ci Ti naS vi li, a. zi ra qa Ze); `a xal gaz rde bis Car Tu-lo ba af xa ze Tis kon fliq tis mog va-re ba Si~ (b. Co go va Ze, T. Cxik va Ze, g. ku tu bi Ze); `kav ka si is ge o po li ti ku-ri, ge o e ko no mi ku ri da kul tu rul --ci vi li za ci u ri faq to re bi ndo bis aR dge ni sa da mSvi do bi saT vis~ (c. ba-ra mi Ze) da a.S.

kav ka si a Si ar se bu li kon fliq-te bis mog va re bis al ter na ti u li per speq ti ve bis ga a na li ze ba- Ca mo ya-li be ba ze axal gaz rda mkvlev reb mac imu Sa ves. pro fe sor ci ra ba ra mi Zis in for ma ci iT, Tsu -is kav ka si o lo-gi is in sti tut Si er Tob li vad swav-lo ben qar Tve li, af xa zi, so me xi, azer ba i ja ne li da osi stu den te bi, rom le bic Ta vi an Ti ur Ti er Tda mo-ki de bu le be bi Ta da kon fliq te bis mog va re bis xed viT ne ga ti ur ste-re o ti pebs an gre ven: `mTa va ria Cven Sev cva loT, Se vam ci roT ne ga ti u-ri ste re o ti pe bi, ro mel Sic aRi-zar dnen kon fliq tis dro in de li Ta o be bi. axa li Ta o be bi mo e li an prob le mis al ter na ti ul ga dawy ve-tas. maT ar surT am gva ri cxov re ba. vfiq rob, kav ka si is xal xebs Se uZ li-aT da a das tu ron, rom is to ri is Se-moq me di Ta vad xal xia da ara im pe-ri u li re Ji me bi~, – ga nacx a da Tsu -is kav ka si o lo gi is in sti tu tis di req-tor ma.

sa mec ni e ro kon fe ren ci is mo na-wi le eb ma pa ti vi mi a ges xo ja lis ge-no ci dis dros da Ru pul Ta xsov nas. tra ge dia 1992 wels 25 Te ber vals mox da, som xe Tis Se i a ra Re bul ma Za-leb ma sab Wo Ta kav Si ris 366-e pol-kTan er Tad 613 ada mi a ni da xo ces, maT So ris: 63 bav Svi, 106 qa li, 70 mo-xu ci. 1275 ada mi a ni tyved aiy va nes, 150 ki da kar gu lad iT vle ba.

Tsu- Si sa mec ni e ro kon fe ren cia `kon fliq te bi kav ka si a Si, ga dawy ve-tis al ter na ti u li per speq ti ve bi~ 24 Te ber vals ga i mar Ta.

Tsu kon fliq te bis mSvi do bi a ni mog va re bis ini ci re ba Si

me di a to ris rols Se as ru lebs

konferencia

nato obolaZe

19 Te ber vals iva ne ja va xiS-vi lis sa xe lo bis Tbi-li sis sa xel mwi fo uni-

ver si te tis ad mi nis tra ci is xel-mZRva ne lis nu nu ov si a ni kovas da kul tu ri sa da spor tis de par ta-men tis Ta nad go miT maR li vi kor-pu sis sat re na Jo ro dar baz Si ga-i mar Ta sa qar Tve los 2017 wlis Ria Cem pi o na ti Za lis mi er sam Wid-Si, Za lis mi er or Wid sa da cal ke-ul moZ ra o beb Si, sa dac 15 gun dis 150-mde spor tsme ni as pa re zob da. sa qar Tve los gun deb Tan er Tad

mo na wi le ob da ira nis erov nu li nak re bi gun di.

no mi na ci a Si `stu den te bi~ ga i-mar jva iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo-bis Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver-si te tis nak reb ma gun dma (mTa va ri mwvrTne li zu rab Wav Wa ni Ze).

oq ros med le bi mo i po ves: maia bur na Zem (zust da sa bu ne bis mety-ve lo mec ni e re ba Ta fa kul te ti, me-2 kur si) – 67,5 kg-mde ka te go-ri a; va Jebs So ris: gri gol Ta ni-aS vil ma (zust da sa bu ne bis mety ve-lo mec ni e re ba Ta fa kul te ti, me-4

kur si) – 90 kg-mde ka te go ri a; da-viT Zi Zi kaS vil ma (e ko no mi ki sa da biz ne sis fa kul te ti, me-2 kur si) – 100 kg-mde ka te go ri a; lu ka ga bu-ni am (e ko no mi ki sa da biz ne sis fa-kul te ti, me-2 kur si) – 110 kg-mde ka te go ria (man ga da a War ba spor-tis os ta tis nor ma tivs 25 kg-iT, sam Wi dis jam Si mo ag ro va 720 kg da gax da ab so lu tu ri Cem pi o ni stu-den tebs So ris).

Se jib ris mTa va ri ar bit ri iyo iu ri di u li fa kul te tis me-4 kur-sis stu den ti ni ko za ran di a, ro-me lic gax lavT 2015 wlis ev ro pis Cem pi o ni da 2016 wlis msof lio Ta sis mflo be li da sa er Ta So ri-so ka te go ri is msa ji.

sa qar Tve los 2017 wlis RiaCem pi o na ti Za lis mi er sam Wid Si



13

`gar da u va li we si a: er Ti Ta o ba mi dis, me o re – mo-dis... xal xi ki uk vda vi a.

uk vda via mi si enac... xal xis me o bas mi si ena mig va niS nebs, enis sa Su a le-biT ga da e ce ma mo ma val Ta o bas, rac wi na Ta o bas cod na- ga moc di le ba da-ug ro ve bi a. es rom ara, kul tu ris gan vi Ta re ba Se uZ le be li iq ne bo da~, – wer da cno bi li qar Tve li mec ni e-ri ar nold Ci qo ba va, vis sa xel sac ukav Sir de ba Tsu -is enaT mec ni e re bis in sti tu tis da ar se ba, rom lis moR-va we o bac uk ve 75 wels iT vlis. 24 Te-ber vals sa qar Tve los par la men tis erov nu li bib li o Te kis sxdo ma Ta dar baz Si Tsu -is ar nold Ci qo ba vas sa xe lo bis enaT mec ni e re bis in sti-tu tis sa i u bi leo Ta riR Tan da kav-Si re biT sa ze i mo sxdo ma ga i mar Ta, ro mel sac da es wrnen sa qar Tve los ga naT le bi sa da mec ni e re bis sa mi nis-tros, sa qar Tve los mec ni e re ba Ta erov nu li aka de mi is, iva ne ja va xiS vi-lis sax. Tbi li sis sa xel mwi fo uni-ver si te ti sa da sxva or ga ni za ci a Ta war mo mad gen le bi, rom leb mac in sti-tu tis saq mi a no bis mniS vne lo ba ze isa ub res. sa ze i mo Ro nis Zi e ba ze ar-nold Ci qo ba vas sa xe lo bis enaT mec-ni e re bis in sti tu tis di req to ris mo va le o bis Sem sru le bel ma, aka de-mi kos ma av Tan dil ara bul ma dam swre sa zo ga do e bas in sti tut Si gan xor ci-e le bu li da mim di na re pro eq te bi ga-ac no da maT mniS vne lo ba ze isa ub ra.

`e naT mec ni e re bis in sti tu ti, mi u xe-da vad rTu li pi ro be bi sa, dRe sac im Seg-ne biT mu Sa obs, rom mas ara aqvs uf le ba far -xma li da ya ros, mi a to vos `brZo lis ve li~, anu sa mu Sao ma gi da da am civ sa da uSu qo pi ro beb Sic ki mu Sa o bis Se Ce re ba-ze ifiq ros. ami to mac, Se saZ leb lo bis far gleb Si, Cven vag rZe lebT im pro eq-te bis gan xor ci e le bas, rom le bic da geg-mi lia in sti tut Si~, – aR niS na av Tan dil ara bul ma, ro mel mac Ta vis mox se ne ba Si ki dev er Txel ga ix se na in sti tu tis da-ar se bis is to ria da mi si mniS vne lo ba qar Tve lo lo gi u ri dar ge bis gan vi Ta re-bis saq me Si.

is to ria

ro gorc in sti tu tis xel mZRva nel ma Ta vis ga mos vla Si aR niS na, ar nold Ci qo-ba vas sa xe lo bis enaT mec ni e re bis in sti-tu ti er T-er Ti sa xe lo va ni in sti tu tia mec ni e re ba Ta im sko lebs So ris, rom le-bic uni ver si te tis da fuZ ne bis Sem deg Se iq mna jer uni ver si te tis wi aR Si, xo lo mas Sem deg, rac am sko le bis mas Sta be bi ga i zar da, maT as pa re zi ga nav rces er Ti-an sa mec ni e ro sis te ma Si sa qar Tve los mec ni e re ba Ta aka de mi is sa xiT. ar nold Ci qo ba vas sa xe lo bis enaT mec ni e re bis in sti tu ti er Ta der Ti sa mec ni e ro da we-se bu le baa ara mxo lod sa qar Tve lo Si, ara med sa er Ta So ri so mas Sta bi Tac, sa-dac ibe ri ul -kav ka si u ri oja xis oc da aT-ze me ti ena Se is wav le ba. enaT mec ni e re bis in sti tut Si Se iq mna is fun da men tu ri ga-mok vle ve bi, ro mel Tac mniS vne lo van wi-lad gan sazR vres enaT mec ni e ru li az ris gan vi Ta re ba sa qar Tve lo Si. in sti tu tis mTe li is to ria ukav Sir de ba aka de mi kos ar nold Ci qo ba vas sa xels, ro me lic iyo uni ver si te tis pir ve li ga moS ve bis ga-mor Ce u li war mo mad ge ne li da ro mel-mac ga mo Ce nil qar Tvel mec ni e reb Tan, uni ver si te tis dam fuZ neb leb Tan – gi-or gi ax vle di an Tan, aka ki Sa ni Zes Tan da sxva mec ni e reb Tan er Tad mZlavr sa e naT-mec ni e ro sko las Ca u ya ra sa fuZ ve li. erov nu li uni ver si te tis um Tav res ide-as, cxa di a, da mo u ki de be li sa xel mwi fo-eb ri o bis mom za de ba war mo ad gen da, ris-Tvi sac di di mniS vne lo ba hqon da sa mec-ni e ro dar ge bis gan vi Ta re bas. av Tan dil ara bu lis TqmiT, swo red im pe ri od Si mox da Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver si-tet Si sa u ku ne e bis gan mav lo ba Si da yov-ne bu li erov nu li in te leq tu a lu ri ener gi is aku mu li re ba, ra mac erov nu li uni ver si te tis wi aR Si i feT qa~ da ga sa o-ca ri Se de ge bi mog vca axa li ide e bi sa da aR mo Ce ne bis sa xiT, maT So ris – qar Tve-lo lo gi is sfe ro Si. as pa rez ze ga mo vid-nen mec ni e re bi, ro mel Tac faq tob ri vad Seq mnes im dro in de li ev ro pu li do nis sa mec ni e ro mi mar Tu le be bi, pir ve li sa-

u ni ver si te to in sti tu te bic ev ro pu li prin ci pe bis gaT va lis wi ne biT Se iq mna. maT So ris er T-er Ti ga mor Ce u li iyo sa-e naT mec ni e ro sko la, ro me lic sru li-ad pa su xob da im dro in de li msof lio sa mec ni e ro pro ce se bis moTx ov neb sa da ga mow ve vebs.

mdi da ri mem kvid re o ba

av Tan dil ara bu lis in for ma ci iT, ar nold Ci qo ba va im ide i sa da im sa mec-ni e ro sko lis li de ri iyo, rom lis ar-se bi Ti amo ca na qar Tu li enis, ro gorc sa xel mwi fo enis, gan vi Ta re bi sa da fun-qci o ne re bis siv rcis ga kon tro le ba da mec ni e ru li uz run vel yo fa iyo. am mi-mar Tu le biT mar Tlac fun da men tu ri naS ro me bi Se iq mna, er Ti mxriv, `qar Tu-li enis gan mar te bi Ti leq si ko ni sa~ Tu, me o re mxriv, or Tog ra fi u li da ter mi-no lo gi u ri leq si ko ne bi sa da kvle ve bis sa xiT... me o re mi mar Tu le ba qar Tve lu-ri ene bis Se da re bi Ti kvle va, ma Ti qve-sis te mis, anu cocx a li di a leq te bis aR-we ra da ana li zi iyo, ra Ta qar Tve lu ri enob ri vi sam ya ro im do ne ze yo fi li yo Ses wav li li, ro gorc in do ev ro pu li ene bi. un da iT qvas, rom am mi mar Tu le bas di di po li ti ku ri mniS vne lo bac hqon da, rad gan me-19 sa u ku ne Si dawy e bu li ena Ta ge ne ti ku ri ga da na wi le ba, ten den ci u ri mid go mis Sem Txve va Si, is to ri is `gam ru-de bis~ sa SiS ro e ba sac Se i cav da. qar Tvel-ma mec ni e reb ma mkacr me To do lo gi ur prin cip ze da a fuZ nes qar Tve lur ena Ta na Te sa o bis Te o ria da is mec ni e rul sa-fuZ vlad da u des qar Tvel Ta erov nu li cno bi e re bis gan mtki ce bas, Se sa ba mi sad, da ic ves es sfe ro neb si Ti Tu uneb lie ga-dax re bis gan... me sa me stra te gi u li amo-ca na – es iyo sa kiTxi kav ka si ur eneb Tan kav Si rur Ti er To bi sa, ro me lic miz nad da i sa xa uni ver si te tis fu Zem de bel ma, aka de mi kos ma iva ne ja va xiS vil ma. mi si az riT, qar Tve li eris is to ri is kvle va kav ka si is mkvid ri xal xe bis is to ri is ga-uT va lis wi neb lad Se uZ le be li iq ne bo da. ar nold Ci qo ba va er Tgu li mo wa fe iyo iva ne ja va xiS vi li sa da es sko la swo red am prin ci pe bis sa fuZ vel ze Ca mo a ya li ba. Se iZ le ba Ta ma mad iT qvas, rom swo red am mec ni e re bis dam sa xu re ba a, rom Cven ma `ke Ti lis myo fel ma~ im pe ri am ve ras gziT SeZ lo sa da ve e bis war Tme va kav ka si o-lo gi a Si da Tbi li si dRem de inar Cu nebs am mi mar Tu le biT li de ris po zi ci as. ami to mac, ro de sac ase Ti mem kvid re o ba gvaqvs mec ni e rebs sfe ro Si, es sim did re un da sa Ta na dod ga mo vi ye noT~, – aR niS na av Tan dil ara bul ma.

in sti tu tis upir ve le siamo ca na

Tsu -is enaT mec ni e re bis in sti tu tis xel mZRva ne lis, av Tan dil ara bu lis Tq-miT, upir ve le si amo ca na dRe sac qar Tu-li enis, ro gorc sa xel mwi fo enis, kvle-va- Ses wav la a, rom lis sta tu sic kon sti-tu ci iT aris da cu li.

~e naT mec ni e re bis in sti tu ti, Zvel pe ri od Sic da dRe sac, Zi ri Ta di mo kar-na xe iyo sa xel mwi fo saT vis, Tu ram-de nad au ci le be lia sa xel mwi fo enis kon sti tu ci u ri sta tu sis sa ka non mdeb-lo uz run vel yo fa da mi si gan vi Ta re-bis sis te mu ri re gu li re ba. ami saT vis ki au ci le be lia sa ka non mdeb lo nor me bis mo wes ri ge ba, Se sa ba mi si in sti tu ci e bis Seq mna, prog ra me bis da fi nan se ba da ma-Ti uz run vel yo fa. war suls Ca bar da is mZi me is to ri a, ro de sac sab Wo Ta wyo bis pi ro beb Si brZo la gvi wev da imi saT vis, rom qar Tu li enis as pa re zi ar Sek ve ci-li yo. dRes Cven na wi li varT axa li po-li ti ku ri pa ra dig mi sa, ro de sac Ria sa in for ma cio siv rcis pi ro beb Si glo-ba lu ri kul tu ru li pro ce se bi mim di na-

re obs. ami tom au ci le be lia ise Ti ra ci-o na lu ri po li ti ka da i geg mos, ro me lic sa xel mwi fo enis sa ar se bo siv rces da i-cavs. is sim pto me bi, ro me lic Se im Cne va sa xel mwi fo enis gan vi Ta re ba Si, Se iZ le-ba iT qvas, rom nam dvi lad ar aris sa xar-bi e lo da am mi mar Tu le biT me ti mu Sa o-baa sa Wi ro. dRes arc er Ti sa mec ni e ro dar gi, faq tob ri vad, uz run vel yo fi li ar aris Se sa ba mi si ter mi no lo gi iT, anu – Se sa ba mi si spe ci a lu ri eniT. ami to mac Cven Ta nam Srom lo bas vTa va zobT sxva-das xva dar gis spe ci a lis tebs, imu Sa on enaT mec ni e reb Tan er Tad da Ca er Ton axa li ter mi no lo gi u ri leq si ko ne bis Seq mnis pro ces Si. am miz niT Cvens in sti-tut Si yo vel wli u rad tar de ba ter mi-no lo gi u ri kon fe ren cia da sa sur ve lia es ur Ti er TTa nam Srom lo bis tra di cia gag rZel des~, – aR niS na av Tan dil ara-bul ma.

av Tan dil ara bul ma Ta vis mox se ne ba-Si in sti tu tis dRe van del mdgo ma re o-ba ze da mim di na re pro ce seb zec isa ub ra: `mo gex se ne baT, rom mec ni e re ba Ta aka de-mi is, ro gorc sis te mis, ga miz nu lad da xe lov nu rad daS lis Sem deg, Se iZ le ba iT qvas, enaT mec ni e re bis in sti tuts ga-u mar Tla, ra ki de da u ni ver si te tis daq-vem de ba re ba Si aR moC nda. sa bed ni e rod, aq ar gan xor ci e le bu la Sek ve ci sa da Ser wymis is pro ce si, ro me lic sxva sa-mec ni e ro in sti tu tebs gaq ro bas uqad da da uqa dis. enaT mec ni e re bis in sti tu ti, Ta vi si Se mad gen lo bi Ta da po ten ci a-liT, Ta vad Cve ni Za lis xme vi Tac Se nar-Cun da. Cven maq si ma lu rad Se vi nar Cu neT wam yva ni Te ma ti ka qar Tve lu ri ene bi sa da, ase ve, kav ka si u ri ene bis Ses wav lis sfe ro Sic, ase ve, is struq tu re bi, rom-le bic au ci le be lia im mem kvid re o bis gan sa vi Ta reb lad, rac Cve ni mas wav leb-le bi sa gan gad mog ve ca. mniS vne lo va ni iyo, ama ve dros, im kav Si re bis Se nar Cu-ne ba, rac in sti tuts hqon da ucx o e Tis sa mec ni e ro wre eb Tan, qar Tve lo lo gi ur cen treb Tan, ucx o el mec ni e reb Tan, Tum-ca, sam wu xa rod, es cen tre bic sag rZnob-lad Sem cir da. ime di a, rom uni ver si te-tis aq ti vo ba win was wevs mniS vne lo van saq mes. Cve ni mxriv ram de ni me pro eq ti mu Sav de ba er Tob li vi Ta nam Srom lo biT. rac mTa va ri a, in sti tut ma mi i Ro uax-le si ga mow ve ve bi, – ker Zod, enis eleq-tro nu li ga cif re bis Tval saz ri siT; Se iq mna cal ke struq tu ra – enob ri vi mo na ce me bis kom pi u te ru li da mu Sa ve bis gan yo fi le ba, ro me lic kom pi u te ru li la bo ra to ri is ba za ze Ca mo ya lib da. in-sti tu tis eleq tro nul gver dze Za li an mniS vne lo va ni re sur se bia gan Tav se bu-li enaT mec ni e re bis in sti tu tis kvle-ve bi sa da, rac mTa va ri a, leq si ko ne bis sa xiT. mo gex se ne baT, wig nis beW dvi sa da gav rce le bis saq me dRes uki du res kri-ziss ga nic dis da mom xma re bels, maT So-ris – stu den teb sac, xe li ar mi uw vde ba axal ga mo ce meb ze; ami tom yve la leq si-ko ni, maT So ris, gan mar te bi Ti leq si ko-ni, Zve li ter mi no lo gi u ri leq si ko ne bi da sxv. Cvens veb -gver dzea gan Tav se bu li da Za li an bev ri mom xma re be li hyavs ara-mar to sa qar Tve lo Si, ara med sa qar Tve-los far glebs ga re Tac.

av Tan dil ara bul ma aR niS na, rom enaT mec ni e re bis in sti tu ti, ama ve dros, yo vel Tvis iyo sa in te re so Se moq me de bi-Ti pro ce se bis mo na wi le. ro gorc Cans, Se uZ le be lia enas ik vlev des ada mi a ni da mxo lod mis mec ni e rul as peq teb ze fiq rob des. in sti tut Si moR va we ob dnen mwer lu ri ni WiT da jil do e bu li ada-mi a ne bi, ro go re bic iy vnen da ari an ana ka lan da Ze, aleq si Win Wa ra u li, gu ram be doS vi li, ar li Ta ya iS vi li, iza jol-bor di, gi or gi co ca ni Ze, gu Ca kva racx e-li a, no dar ar do te li, ma na na ko ba i Ze, di a na an fi mi a di da sxve bi. sa si xa ru lo a, rom Cve ni axal gaz rdo ba dRe sac aq ti u-rad aris Car Tu li in sti tu tis ro gorc sa mec ni e ro, ise Se moq me de biT mu Sa o ba-Si~, – ga nacx a da av Tan dil ara bul ma.

in sti tuts sa xel mwi fos mxri dan mxar da We ra

sWir de ba

Tsu-is enaT mec ni e re bis in sti tuts 75 wlis iu bi le mi u lo ca sa qar Tve los ga naT le bi sa da mec ni e re bis mi nis tris mo ad gi lem, qal ba ton ma lia gi ga ur ma, ro mel mac qar Tu li enis gan vi Ta re bis mniS vne lo ba ze isa ub ra: `bo lod ro in-del ma glo ba li za ci is pro ce seb ma, teq-no lo gi e bis in teg ra ci am, axa li dar ge-bis ga Ce nam, me di ap ro ce seb ma, qar Tu li mety ve le ba da mar Tlwe ra did wi lad ris ke bi sa da ga mow ve ve bis wi na Se da a ye na. amis mi ze zi isic aris, rom jer ki dev ara gvaqvs qar Tul ena ze Se saty vi si ter mi-no lo gi a, an Tun dac imi tom, rom mi veC-vi eT bar ba riz me bis ga mo ye ne bas. sam wu-xa rod, qar Tul ena ze mety ve le bis kul-tu ra sak ma od qve moT da qve moT mo dis. swo red ami tom in sti tu tis is to ri u li mi sia axa li ga mow ve ve bis wi na Se dad ga da dRes me ti amo ca na gaqvT ga da saW re li. Ta na med ro ve kon teq stis Se sa ba mi sad ara gvaqvs enis gan vi Ta re bis kon cef cia da stra te gi a. qar Tu li sa xel mwi fo ena rom gan vi Tar des da Ta vi si sta tu si Se-i nar Cu nos, enaT mec ni e re bis in sti tuts di di mxar da We ra sWir de ba sa xel mwi fos mxri dan~, – aR niS na qal ba ton ma lia gi-ga ur ma.

Tsu -is enaT mec ni e re bis in sti tu tis mu Sa o bis mniS vne lo ba ze da xel Sewy o-ba ze isa ub ra Tsu-is req tor ma, ba ton ma gi or gi Sar va Si Zem: `qar Tve lo lo gi u ri sko la rom ga mor Ce u li iyo ara mar to sa qar Tve lo Si, ara med mTli a nad re gi-on Si, es swo red am in sti tu tis dam sa xu-re ba a. aq Ca e ya ra sa fuZ ve li qarT ve lo-lo gi as da lin gvis tur kvle vas sa qar-Tve lo Si. sa mec ni e ro kvle ve bi, ro me lic war mo eb da sa qar Tve lo Si da enaT mec-ni e re bis in sti tut Si, mar Tlac sa ma ga-li Toa sxva in sti tu te bis Tvi sac. dRes sa si xa ru lo dRea bev ri ra mis gaT va lis-wi ne biT – bev ri ram iT qva war sul ze Tu sa mo mav lo geg meb ze. is, rac iyo, ra Tqma un da, da u Ra la vi Sro mis na yo fi a, ro-me lic wle bis gan mav lo ba Si mim di na re-ob da in sti tu tis wi aR Si. Tqven Se Ze liT da aqam de mo i ta neT es sko la, ro me lic jer ki dev co ta xnis win, 2010 wels, di di saf rTxis wi na Se id ga. gvje ra, rom Cve ni er Tob li vi mo ma va li iq ne ba Za li an kar-gi, da sa si xa ru lo a, rom am mxriv sa xel-mwi fo sac aqvs mza o ba, rac sa Su a le bas gvaZ levs, op ti mis tu rad Sev xe doT mo ma-vals~, – aR niS na gi or gi Sar va Si Zem.

Tsu -is enaT mec ni e re bis in sti tuts sa i u bi leo Ta ri Ri mi u lo ces aka de mi ko-seb ma: Ta maz gam yre li Zem da ro in met re-vel ma, ase ve in sti tu tis asa ko van ma da axal gaz rda Ta nam Srom leb ma. sa qar Tve-los par la men tis erov nu li bib li o Te-kis fo i e Si ga mo i fi na in sti tu tis mi er uax lo es pe ri od Si ga mo ce mu li li te ra-tu ra, xo lo ek ran ze war mo Ce ni li iyo eleq tro nu li re sur se bi.

dRes arc er Ti sa mec ni e ro dar gi, faq tob ri vad, uz run vel yo fi li ar aris Se sa ba mi si ter mi no lo gi iT, anu – Se sa ba mi si spe ci a lu ri eniT. ami to mac Cven Ta nam Srom lo bas vTa va zobT sxva-das xva dar gis spe ci a lis tebs, imu Sa on enaT mec ni e reb Tan er Tad da Ca er Ton axa li ter mi no lo gi u ri leq si ko ne bis Seq mnis pro ces Si.

enaT mec ni e re bis in sti tu tis 75 wli a ni sity va da saq meSur Txia be roS vi li

dRes arc er Ti sa-

mec ni e ro dar gi,

faq tob ri vad, uz-

run vel yo fi li

ar aris Se sa ba mi si

ter mi no lo gi-

iT, anu – Se sa ba mi si

spe ci a lu ri eniT.

ami to mac Cven Ta-

nam Srom lo bas

vTa va zobT sxva das-

xva dar gis spe ci a-

lis tebs, imu Sa on

enaT mec ni e reb Tan

er Tad da Ca er Ton

axa li ter mi no lo-

gi u ri leq si ko ne bis

Seq mnis pro ces Si



14

eko no mi ku ri gan vi Ta re bis spe ci fi ku ri prob le me bis da mu Sa ve bas sazR var ga-

reT sak ma od di di yu radR e ba eq ce va, gan sa kuT re biT, XX sa u-ku nis 60-i a ni wle bi dan, ma Sin ro de sac wam yva ni qvey ne bis eko-no mi kam pos tin dus tri ul etap-ze ga das vla da iwy o. ma nam de am prob le mebs, ga mo nak li sis gar-da nak le bi yu radR e ba eq ce o-da, aq cen ti eko no mi ku ri zrdis Te ma ti ka ze iyo ga da ta ni li, vi-na i dan swra fi Tvi seb ri vi cvli-le be bi am qvey ne bis eko no mi ka Si swo red am pe ri o di dan iwy e ba. sa qar Tve lo Si aR niS nul prob-le ma ti ka ze se ri o zu li mu Sa o-ba mxo lod 2000 wli dan da iwyo pa a ta gu guS vi lis sa xe lo bis eko no mi kis in sti tut Si da 2004 wli dan pro fe sor ra maz abe sa-Zis av to ro biT re gu la ru lad qvey nde ba mra va li sa mec ni e ro sta ti a. 2004 wels ga mo dis mi si wig ni è ko no mi ku ri gan vi Ta re-ba~, 2014 wels – è ko no mi ku ri gan vi Ta re ba da eko no mi ku ri reg re si~, am Ja mad saq me exe ba mis sa xel mZRva ne los – è ko no-mi ku ri gan vi Ta re bis Te o ri a~.

wig ni war mo ad gens sa xel-mZRva ne los ma gis tre bi sa da doq to ran te bis Tvis, rom le-bic Se is wav li an dis cip li nas è ko no mi ku ri gan vi Ta re bis Te-o ri a~. wig ni eko no mi ku ri gan vi-Ta re bis Te o ri ul prob le mebs eZR vne ba.

naS rom Si gad mo ce mu lia eko no mi ku ri gan vi Ta re bis ar-si, naC ve ne bia da mo ki de bu le ba

eko no mi kur gan vi Ta re ba sa da eko no mi kur zrdas So ris da da zus te bu lia aR niS nul ter-min Ta gan mar te be bi, da xa si a-Te bu lia kav Si ri eko no mi kur gan vi Ta re ba sa da eko no mi ku ri sis te mis ele men tebs So ris, ga a-na li ze bu lia eko no mi ku ri gan-vi Ta re bis Se sa xeb ar se bu li Zi-ri Ta di Te o ri e bi.

wig nSi gan xi lu lia ag reT ve eko no mi kur gan vi Ta re ba ze moq-me di faq to re bi: qvey nis bu neb-riv -re sur su li po ten ci a li, fi zi ku ri ka pi ta li, me war me o-ba, mec ni e re ba, teq no lo gia da teq no lo gi u ri cod na, ma Ra-li teq no lo gi e bi, ga mo go ne ba, ino va ci a, ga naT le ba, struq tu-ru li cvli le be bi, umu Sev ro-ba, si Ra ri be, mdgra di gan vi Ta-re ba, mo sax le o bis ricx ov no ba da cxov re bis do ne, ko ruf ci a, ener ge ti ka, sa ga re o -e ko no-mi ku ri ur Ti er To be bi, glo-ba li za ci a, eko lo gia da sxv. Se mo Ta va ze bu lia eko no mi kur –

e ko lo gi u ri efeq ti a no bis ga-sa an ga ri Se be li for mu le bi, gad mo ce mu lia eko no mi ku ri gan vi Ta re bis Ta vi se bu re be bi gan vi Ta re bul, gan vi Ta re bad da pos tko mu nis tur qvey neb Si.

av to ri sa in te re sod ga ni xi-lavs eko no mi kur gan vi Ta re ba ze glo ba li za ci is gav le nis prob-le mebs. Se mo aqvs `sa mar Tli a ni glo ba li za ci is~ cne ba. igi aR-niS navs, rom glo ba li za cia mo-i cavs ro gorc ada mi an Ta sa zo-ga do e bis gan vi Ta re bis, ise mi si ar se bo bis saf rTxis ar na xul Se saZ leb lo bebs. am de nad, au ci-le be li xde ba glo ba li za ci is pro ce sis swo rad war mar Tva, anu sa mar Tli a ni glo ba li za-ci is gan xor ci e le ba. es mi iR we-va ma Sin, ro de sac ga mo i ricx e ba Za la do bis ne bis mi e ri ga mov li-ne ba da yve la ga dawy ve ti le ba mi Re bu li iq ne ba sa er To Tan-xmo bis Se de gad. sxva mi mar Tu-le ba glo ba li za ci i sa ka tas-tro fiT Se iZ le ba das rul des.

aq vea Se mo Ta va ze bu li eko-no mi ku ri gan vi Ta re bis in di ka-tor Ta sis te ma, sa dac ga mo yo-fi lia in di ka tor Ta sa mi jgu-fi: eko no mi ku ri, so ci a lu ri da Tvi seb ri vi maC ve neb le bi. mkvle-vars yu radR e bis ga re Se ar rCe-ba ase ve Cve ni qvey nis eko no mi-ku ri gan vi Ta re bis prob le me bi. igi ga mo yofs sa qar Tve los pos-tko mu nis tu ri tran sfor ma ci-is 7 etaps (e ko no mi ku ri da ce ma; sta bi li za cia da eko no mi ku ri zrdis da sawy i si; daC qa re bu li eko no mi ku ri zrda; eko no mi ku-ri zrdis tem pe bis Se ne le ba da sxva), rom lis Se sa ba mi sad ga-mok vle u lia im war ma te be bi sa

da wa ru ma teb lo be bis mi ze ze-bi, ro mel Tac ad gi li hqon daT re for me bis gan xor ci e le bis dros. ga mov le ni lia is Sec-do me bi, ro me lic eko no mi ku ri gan vi Ta re bis Tval saz ri siT, re for me bis gza ze iq na daS ve-bu li sa qar Tve lo Si da ra mac war moS va reg re su li pro ce se bi eko no mi ka Si.

naS ro mis gac no bis Sem deg Se saZ le be lia ga mo i yos is mo-men te bi, rom le bic ori gi na lo-bi Ta da sa mec ni e ro si ax le e biT xa si aT de ba: aR sa niS na vi a, rom sa qar Tve lo Si wi nam de ba re naS-ro mis ana lo gi ar mo i po ve ba, ase ve, un da aRi niS nos, rom wig ni msof li o Si ar se bu li naS ro me-bi sa gan gan sxvav de ba imiT, rom igi mo i cavs eko no mi ku ri gan-vi Ta re bis zo gad prob le mebs da ara mxo lod gan vi Ta re ba di qvey ne bis eko no mi ku ri gan vi Ta-re bis prob le mebs. naS rom Si da zus te bu lia ter min Ta (~e ko-no mi ku ri gan vi Ta re ba~, è ko no-mi ku ri zrda~) gan mar te be bi da naC ve ne bia da mo ki de bu le ba eko-no mi kur gan vi Ta re ba sa da eko-no mi kur zrdas So ris. ga ke Te-bu lia das kvna imis Se sa xeb, rom eko no mi ku ri gan vi Ta re ba Se saZ-le be lia eko no mi ku ri zrdis tem pe bis Se ne le bis ke nac iyos mi mar Tu li, rom grZel va di an pe ri od Si eko no mi ka gan sazR-vravs po li ti kas da sa xel mwi-fo wyo bas, mag ram mok le va di an pe ri od Si po li ti ka (sa xel mwi-fo wyo ba) gan sazR vravs eko no-mi kis Ta ma Sis we sebs, mowy o bis for mas (sa baz ro, mbrZa neb lu-ri, tra di ci u li, Se re u li), maT Se sa ba mis mo de lebs (i a po nu ri,

ger ma nu li da a. S.). naS rom Si ase ve Se mo Ta va ze-

bu li da da xa si a Te bu lia ada mi-a ni se u li ka pi ta lis Zi ri Ta di ele men te bi: fi zi ku ri da su-li e ri si jan sa Re; go neb ri vi da fi zi ku ri una ri; Cve ve bi (pro-fe si u li da in sti tu ci u ri); ga moc di le ba (pro fe si u li da cxov re bi se u li); cod na (pro fe-si u li da zo ga di); mo ti va cia da sxva.

av to ri did yu radR e bas uT-mobs umu Sev ro bis prob le mebs. da sa bu Te bu li a, rom umu Sev-ro bis aR mo saf xvre lad sa xel-mwi fom un da ga a ta ros ara in-fla ci u ri pro ce se bis map ro vo-ci re be li po li ti ka, ara med im ino va ci e bis mas ti mu li re be li po li ti ka, ro me lic gaz rdis war mo e bis mo cu lo bas Zve lis ga far To e bi sa da axa li eko-no mi ku ri sfe ro e bis aT vi se bis meS ve o biT. mas eko no mi kis ino-va ci u ri re gu li re ba Se iZ le ba ewo dos.

wig nSi eko no mi ku ri gan vi-Ta re bis Te o ri is ki dev bev ri ise Ti sa kiTxia gan xi lu li, ro-mel Ta gaT va lis wi ne ba xels Se-uwy obs qvey nis wi na Se das mu li amo ca ne bis war ma te biT gan xor-ci e le bas, vi na i dan Te o ri a ze da fuZ ne bu li cod nis ga re Se Se uZ le be lia qvey nis eko no mi ku-ri gan vi Ta re bis veq to ris swo-ri mi mar Tu le biT war mar Tva.

wig ni gan kuT vni lia eko no-mi ku ri pro fi lis umaR le si sas wav leb le bis pro fe sor -mas-wav leb le bi sa da ma gis tran te-bis Tvis, ase ve eko no mi kis gan vi-Ta re bis prob le me biT da in te-re se bu li pi re bis Tvis.

axali wigni TarozeTa mar da di a ni

27 Te ber vals Tsu- Si sa-zo ga do eb ri vi ga er-Ti a ne bis: `Tbi li sis

uni ver si te tis asam ble is~ mi er da fuZ ne bu li erov nu li prob-le me bis ana li ti ku ri dar ba zis sxdo ma ga i mar Ta, sa dac dar ba-zis xel mZRva nel ma, fi lo so-fi is mec ni e re ba Ta doq tor ma, pro fe sor ma de ni za sum ba Zem mox se ne ba wa i kiTx a. qal ba to ni de ni zas mi za ni gax ldaT, rom sa zo ga do e bas ga ec no is kvle vi-Ti Se de ge bi da Tval saz ri se bi, ro me lic war mod ge ni lia mis wig nSi: `sa qar Tve los bag ra ti-on me fe Ta war mo mav lo ba da qar Tve li eris saR mrTo mi si a~, ro me lic am Ja mad beW dvis pro-ces Si a. sxdo ma ze mow ve ul sa zo-ga do e bas qal ba ton ma de ni zam ga nucx a da, rom sxdo mis dRe, 27 Te ber va li, uni ver si te tis al-pi nis tu ri jgu fis, mi si Zmis, go-gi zum ba Zi sa da mi si me gob re bis uS ba ze gar dac va le bis dRea da mox se ne bas maT xsov nas uZR vnis.

sxdo mas es wre bod nen: fi lo-so fi is mec ni e re ba Ta doq to ri, pro fe so ri re vaz ba lan Ci va-Ze; cno bi li ger ma nis ti, mTar-gmne li zu rab aba Si Ze; mwe ra li gu ram pet ri aS vi li; is to ri-ko si, mwe ra li zu rab ra ti a ni; qar Tve lo lo gi aka ki gas vi a-ni; sa qar Tve los bag ra ti on Ta sa me fo sax lis kan cle ri ka xa qo ri Ze; bag ra ti on Ta sax lis is to ri ko si da me ma ti a ne io-seb bi Wi kaS vi li; sa qar Tve los hel sin kis kav Si ris Tav mjdo ma-re no dar kik na Ze; ama ve kav Si ris wev re bi: kla ra to ni a, eli so ge lo va ni, kar lo sum ba Ze (qor-me is te ri), an zor oZe laS vi li; sa xal xo moZ ra o bis: `sa qar Tve-

los sa me fo tax tis~ war mo mad-ge ne li, fi lo lo gi ve ri ko Co-xe li, no dar sum ba Ze da sxve bi. pro fe sor ma de ni za sum ba Zem sa kiTx e bi ax le bu ri xed vi Ta da ra kur siT war mo a Ci na.

`yve las gva wu xebs Cve ni qvey-nis be di da is re a lo ba, ro-mel Sic vcxov robT da ve ZebT ga mo sa vals, Tu ro gor un da mo vu a roT am prob le mebs. sa-kiTx i, ro mel zec dRes vi sa ub-reb, swo red Cve ni ek le si u ri cxov re bis, ek le si ur -mo nar qis-tu li moZ ra o bis kon teq stSi war mo Cin da. es gax lavT qar-Tve li bag ra ti o ne bis war mo mav-lo bis is to ri ul -mec ni e ru li da dRe van del -ek le si u ri ga ge-bis sa kiTx i, anu sa qar Tve los dRe van de li po li ti ku ri re a-lo bis gav le nis qveS moq ce u li ek le si u ri ga ge bi sa, ro gorc da So re bu lis er Ti mxriv is-to ri ul -mo nas tru li da e.i. ka no ni ku ri ga ge bi dan, ise qar-Tve li eris sa xal xo rwme ni dan da ase ve yve la ze di di qar Tve-li mec ni e re bis: iva ne ja va xiS-vi lis, si mon ja na Si as, pav le in-go roy vas, eq vTi me Ta ya iS vi lis da sxva Ta Tval saz ri se bi dan. RvTis wi na Se pa su xis mgeb lo bas vgrZnob Ce mi xed va avux sna ek-le si a sac da Cems xal xsac, sa nam Se saZ leb lo ba ar amo wu ru la

di di erov nu li da na Sa u lis aci le bi sa. dRes in for ma ci u li omia ga Ca Re bu li sa qar Tve los is to ri u li sa me fo tax tis xel-Si Ca sag de bad, ami tom mniS vne-lo va nia qar Tvel bag ra ti on Ta sa me fo ti tu lis – `da vi Ti a nis~ – ga ge ba war mo vad gi noT dRe van-de li msof li os axa li wes ri gis Wril Si... min da sru li ad ax lad aR mo Ce ni li is to ri u li cno ba mo ga wo doT msof li os si o nis-tu ri moZ ra o bi sa da sa qar Tve-los da kav Si re bu lo bis Se sa xeb. aR moC nda, rom qar Tve li eb ra-e lo ba uk ve XIX sa u ku nis da sas-ruls si o nis tur moZ ra o ba Si ofi ci a lu rad iyo Car Tu li da es Car Tu lo ba ilia Wav Wa va Zis ga zeT ì ve ri a Sic~ ki iyo gacx-a de bu li~, – ga nacx a da de ni za sum ba Zem.

msof lio qris ti a nul sam-ya ro Si bag ra ti on Ta di nas ti as yve la ze Zve li da vrce li is to-ria aqvs, ro gorc mra va li sa u-ku nis man Zil ze er Ta derT, uc-vlel di nas ti as sa qar Tve los sa me fo tax tze. mas sru li ad gan sa kuT re bu li da gan sxva-ve bu li ad gi li uWi ravs ase ve yve la ev ro pul di nas ti a Ta So-ris, da Tu ra tom aris is ase Ti gan sa kuT re bu li, swo red amis Se sa xeb isa ub ra pro fe sor ma de ni za sum ba Zem, ro me lic mra-va li wlis man Zil ze mec ni e ru-li Tval saz ri siT ik vlev da qar Tvel bag ra ti on Ta war mo-mav lo bis sa kiTxs.

`faq tob ri vad, sa kiTxi exe ba Ta vad qar Tve li eris fe no me na-lu ri ra o bi sa da vi na o bis is-to ri ul asax vas sa qar Tve los me fe Ta ti tul Si, rac Zal zed aq tu a lu ri da mniS vne lo va ni a: mniS vne lo va nia er Ti Se xed viT, fa ru lad, xo lo, Tu Ca vuk vir-de biT, sru li ad aS ka rad da Ri ad, Cvens qve ya na Si mim di na-

re, dRe van de li sa xel mwi fo-eb ri vi pro ce se bis kon teq stSi; amas Tan, mniS vne lo va nia ara mxo lod qar Tve li eris fe no me-na lu ri vi na o bis sadR e i so gan-sazR vre bi sa da Se mec ne bi saT vis, da, aqe dan ga mom di na re, mi si sa ka cob rio mi si is aR sru le-bi saT vis, ara med Ta vad sa qar-Tve lo Si mim di na re pro ce se bis gac no bi e re bis au ci leb lo bi sT-vi sac. Ce mi dRe van de li mox se ne-ba au ci le be li pa su xia im sadR-e i so msof lmxed ve lob riv ga-mow ve veb ze, rom leb zec pa su xis-mgeb lo ba qar Tul mec ni e re bas ekuT vnis. bag ra ti o ne bis war-mo mav lo bis da ma xin je ba aris in for ma ci u li sa wam la vi, rom-lis ga nac un da ga ni kur nos sa-qar Tve lo. xaz gas miT aRvniSnav, rom pa su xis mgeb lo ba am gan kur-ne ba Si ekuT vnis mec ni e re bas da ara ek le si as~, – ga nacx a da de ni-za sum ba Zem, ro mel mac gan mar-ta re li gi u ri mniS vne lo ba sa-qar Tve los bag ra ti on me fe Ta is to ri u li sa me fo ti tu li sa: `da vi Ti a ni~. man mec ni e ru lad ga a a na li za sa qar Tve los me fe-e bis me si a nis tu ri da niS nu le ba.

`mo ce mul Sem Txve va Si qal-ba to ni de ni za cdi lobs, da ar-wmu nos Ta vi si mkiTx ve li, rom qar Tvel me fe Ta wo de ba `da vi-Ti a ne bad~ Rrma sa i dum lo e bis Sem cve lia da mi si gax sna ara mar to qar Tve lebs wa ad ge ba, ara med mTel msof li os au xels Tvals mTel rig iseT sa kiTx eb-ze, rac aqam de ga uc no bi e re be li iyo. ker Zod, uf ro sac na urs da na Tels gax dis `msof li os axa-li wes ri gis~ nam dvil arss, im wes ri gi sas, ro mel sac, mi si az-riT, sa Ta ve Si eb ra ul -ma so nu-ri moZ ra o ba ud gas da ro me lic fa ru lad, mag ram mzak vru lad, sa qar Tve los sa me fo tax tis ken mo i wevs. yo ve li ve ze mo naT qva-

mis gaT va lis wi ne biT, mi maC ni a,

rom pro fe sor de ni za sum ba Zis

mec ni e ru li xed va aris axa li

sity va qar Tul fi lo so fi a sa

da re li gi aT mcod ne o ba Si~, –

ase Se a fa sa fi lo so fi is mec ni e-

re ba Ta doq tor ma, pro fe sor ma

re vaz ba lan Ci va Zem qal ba ton

de ni zas mec ni e ru li Tval saz-

ri si.

a ka de mi kos eliz bar ja ve li-

Zis az riT, `qal ba ton de ni za

sum ba Zis mec ni e ru li ana li zi

exe ba fri ad mniS vne lo van sa-

kiTxs, ro me lic sa yu radR e boa

ro gorc is to ri is Ses wav li-

saT vis, ase ve Ta na med ro ve glo-

ba lur -po li ti ku ri mim di na re-

o bis ga ge bis Tval Ta xed vi Tac.

qar Tve li bag ra ti o ne bi wmin da

qar Tu li ge ni sa da sis xlis ma-

ta re bel ni ari an. xo lo ma Ti

da kav Si re ba wi nas war mety vel

da viT Tan mi To lo gi u ri xa si a-

Ti saa da is oden zne ob riv -su-

li e ri srul yo fis ga mom xat ve-

li epi Te ti a. sxvag va rad ga ge ba,

qar Tvel me fe Ta am ti tu liT

Sem ko bis faq ti sa, da uS ve be lia

da aris mxo lod imis das tu ri,

rom Cve ni xel mwi fe ni ise Ti ve

srul yo fil ni ari an su li e rad

da zne ob ri vad, vi Tar ca da viT

wi nas war mety ve li~.

sxdo ma ze pro fe sor ma de-

ni za sum ba Zem wa mo a ye na wi na-

da de ba – aR dges uni ver si tet-

Si are o pa gi tu li sa mec ni e ro

cen tris nor ma lu ri fun qci o-

ni re ba, ro mel mac msme ne le bis

sru li mxar da We ra mo i po va. am

moTx ov niT xel mo we re bis Seg-

ro ve bac da iwy o. sxdo mam mi i Ro

dad ge ni le ba, mom zad des teq sti

req to ris, ba ton gi or gi Sar va-

Si Zi sad mi sa zo ga do eb ri vi mi-

mar Tvi sa, ra Ta aR dges da xel-

Sewy o bil iq nas are o pa gi tu li

sa mec ni e ro cen tris mu Sa o ba.

uni ver si tet Si are o pa gi tu li sa mec ni e ro cen tris

aR dge nas iTx o venTa mar da di a ni



15gaxseneba

iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo-bis Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver si te tis pet re me-

li qiS vi lis sa xe lo bis fi zi ku-ri da or ga nu li qi mi is in sti-tu ti, sa qar Tve los qi mi u ri sa-zo ga do e ba Rrma mwu xa re bas ga-moT qvams Rvaw lmo si li mec ni e-ris, Se sa niS na vi ma mu liS vi li sa da ko le gis, uaR re sad gul Tbi-li da si ke TiT sav se ada mi a nis, qi mi is mec ni e re ba Ta doq to ris, pro fe so ris av Tan dil do li-Zis gar dac va le bis ga mo.

qar Tvel mec ni er Ta ri gebs ga mo ak lda di di Sro mis moy-va re o bi Ta da Se moq me de bi Ti na yo fi e re biT ga mor Ce u li, mec ni e re bis or ga ni ze bis una-riT da jil do e bu li mkvle va ri, rom lis mec ni e ru li mu Sa o ba aTe u li wle bis gan mav lo ba Si mi mar Tu li iyo qi mi i sa da qi mi-u ri teq no lo gi e bis sxva das xva dar gSi.

Rrma cod nis, kre a ti u li az rov ne bis wya lo biT, igi mu-dam av len da dro is ga mow ve ve-biT gan pi ro be bul si tu a ci eb Si adek va tu ri moq me de bis unars. Ta vi si cxov re bis we siT yo vel-Tvis dro is moTx ov ne bis do ne-ze iyo.

man mniS vne lo va ni wvli li Se i ta na na ti fi or ga nu li sin-Te zis, qi mi u ri eko lo gi is, sa xi-fa To nar Ce ne bis uti li za ci i sa da da bin Zu re bu li ga re mos re a-bi li ta ci is teq no lo gi e bis mec-ni e ru li sa fuZ vle bis Seq mna sa da praq ti kul ga mo ye ne ba Si.

av Tan dil do li Zem sa mec ni e-ro kvle va da iwyo sa qar Tve los po li teq ni ku ri in sti tu tis qi-mi u ri teq no lo gi is fa kul tet-ze swav lis dros. im pe ri od Si Ses ru le bu lia eq spe ri men te bi mza mwva ne Ca is lu mi nes cen tu-li ana li zis dar gSi. aR niS nu-li in sti tu ti war Ci ne biT da-am Tav ra 1963 wels, xo lo 1964 wli dan da iwyo mu Sa o ba sa qar-Tve los mec ni e re ba Ta aka de mi is p. me li qiS vi lis sax. fi zi ku ri da or ga nu li qi mi is in sti tut-Si mec ni er Ta nam Srom lad, 1972 wli dan – in sti tu tis swav lul mdiv nad, 1980 wli dan – di req-to ris mo ad gi led sa mec ni e ro dar gSi, 2005 wli dan – di req to-rad, xo lo 65 wlis Ses ru le bas-Tan da kav Si re biT ga dad ga ad mi-nis tra ci u li Ta nam de bo bi dan da 2006 wlis bo los ar Ce u li iyo in sti tu tis sa mec ni e ro sab-Wos Tav mjdo ma red dRem de.

mi si ad re u li pe ri o dis Sro me bis Zi ri Ta di na wi li eZR-vne ba or ma gi bmis Sem cve li cik-lu ri na er Te bis sin Te zi sa da gar daq mne bis Ses wav las. sa kan-

di da to di ser ta cia man mo am-za da da da ic va q. mos kov Si, n. ze lin skis sax. or ga nu li qi mi is in sti tut Si Te ma ze: `cik lo bu-Ta nis ri gis nax Sir wyal ba de bis ka ta li zu ri gar daq mne bi alu-mo si li ka tur ka ta li za to reb-ze~ (Mos cow, Rus si a, 1972). ama ve dros a. do li Zem ga i a ra kva li-fi ka cia sa kav Si ro speq tros ko-pi is cen trSi.

Sem dgom a. do li Zem ga nag-rZo sa mu Sa o e bi q. Tbi lis Si cik-lo o le fi ne bis sin Te zis axa li me To de bis Se mu Sa ve bi sa da sxva-das xva fun qci o na lu ri jgu fe-bis Sem cve li cik lu ri na er Te-bis mi Re bis mi mar Tu le biT. mis mi er da mu Sa ve bu lia rus Ta vis qi mi u ri kom bi na tis `a zo ti~-s na xe var pro duqt – cik lo heq-sa no li dan erT sta di ad me-Til -cik lo pen te ne bis mi Re bis efeq tu ri me To di, ro me lic ga-mo i ca da sa war moo mas Sta biT da de bi Ti Se de ge biT. ase ve da-mu Sa ve bu lia cik la ne bi dan Jan-gvi Ti de hid ri re biT Se sa ba mi si cik lo o le fi ne bis mi Re bis xer-xi. mis mi er Ses wav li lia xuT- da eq vswev ri a ni cik lo o le fi-ne bis gar daq mne bi sin Te zur da bu neb riv alu mo si li ka teb ze, maT mo di fi ci re bul for meb ze. Sem dgo mi sa mu Sa o e bi mi eZR vna am cik lo o le fi ne bis fun qci-o na li za ci as kar bo ni li re bis, hid ro for mi li re bis, hid ro-fos fo ri li re bis da sxva re-aq ci e bis dax ma re biT, Se de gad mi Re bu lia mTe li ri gi axa li bi o lo gi u rad aq ti u ri niv Ti e-re be bi, na xe var pro duq te bi na-ti fi or ga nu li sin Te zi saT vis. aR niS nu li sa mu Sa o e bi da e do sa fuZ vlad av Tan dil do li Zis sa doq to ro di ser ta ci as Te ma-ze: `cik lo o le fi ne bis ka ta li-zu ri sin Te zi da gar daq mne bi~, ro me lic man da ic va 1988 wels (Mos cow, Rus si a, 1988), Sem dgom 1990 wels umaR les ma sa a tes ta-cio ko mi si am mas mi a ni Wa pro fe-so ris sa mec ni e ro wo de ba spe ci-a lo biT `or ga nu li qi mi a~ (Mos-cow, Rus si a, 1990).

a. do li Zis sa mu Sa o e bis mom-dev no cik li mi eZR vna bu neb ri vi bi o lo gi u rad aq ti u ri niv Ti e-re be bis (mwe re bis ko mu ni ka ci is sa Su a le be bi) sin Te zu ri ana lo-ge bis mi Re bis me To de bis Se mu-Sa ve bas, maT sa fuZ vel ze sa Ta-na do teq no lo gi is Seq mna sa da sac de li war mo e bis or ga ni za-ci as. man Ta nam Sro mel Ta jguf-Tan er Tad SeZ lo ra mo de ni me wlis gan mav lo ba Si aeT vi se bi na sa qar Tve los sof lis me ur ne-o bi sa da tyis Zi ri Ta di mav neb-le bis (yur Znis Wi a, aR mo sav le-

Tis, qli a vis da vaS lis na yof-Wa mi e bi, ara far da par kmxve vi a, mbeW da vi qer qi Wa mi a, ka li for-ni is fa ri a na da sxva) sas qe so fe ro mo ne bis sin Te zis sqe me bi, mo ex di na ma Ti op ti mi za cia da da em za de bi na sqes mWe ris kom-pleq te bi qvey nis Tvis au ci le be-li ra o de no biT.

fe ro mo ne bis sin Te zis ga-moc di le bis sa fuZ vel ze Sem-dgom Se mu Sav da mwe re bis me ta-mor fo zis iu ve na lu ri hor mo-nis ana lo ge bis – iu ve no i de bis mi Re bis sqe me bi. da mu Sav da ev-ro pa Si ga mo ye ne bu li iu ve no i-dis – fe noq si kar bis mi Re bis axa-li op ti ma lu ri sqe ma, ase ve po-ten ci u ri iu ve no i de bis mi Re bis me To de bi 2,4-di e nu ri mJa ve bi sa da ge ra ni o lis sa fuZ vel ze. bu-neb ri vi niv Ti e re be bis ana lo-ge bis sin Te zis dros a. do li Ze sul uf ro me tad iye neb da ga-nax le ba di mce na re u li ned le-u lis – eTer ze Te bis kom po nen-tebs. maT gan sa in te re so kom-fi gu ra ci is sin to ne bis mi Re ba xels Se uwy obs sa qar Tve lo Si na ti fi or ga nu li sin Te zis ned-le u lis ba zis ga far To e bas.

am sa u ku nis da sawy is Si sa-qar Tve los mTav ro bis da va le-biT a. do li Zem di di yu radR e ba da uT mo sab Wo Ta ar mi is gas vlis Sem dgom qvey nis te ri to ri a ze da to ve bu li toq si ku ri niv Ti e-re be bis uti li za ci is sa kiTx ebs. eu To-s gran tiT sa mu Sao jguf ma a. do li Zis xel mZRva ne lo biT Se as ru la war ma te bu li pro eq-ti sa qar Tve lo Si da to ve bu li ra ke tu li saw va vis kom po nen tis (450 t) `me lan Ji~-s ne it ra li za-ci i saT vis. mis mi er mra val to-na Ji a ni toq si ku ri na re vis ga-ne it ra le bi saT vis mo wo de bul iq na Cve u leb riv ga mo ye ne bu li ka us ti ku ri so dis nac vlad Cam-qra li ki ri, rom lis ga mo ye ne-bam Se saZ le be li ga xa da sa ve le pi ro beb Si ne it ra li za ci is eg-zo Ter mu li pro ce sis Ca ta re ba gan za ve bul xsna reb Si iZu le bi-Ti ga ci ve bis ga re Se, me o ra di sa-sar geb lo pro duq tis e.w. `nor-ve gi u li gvar ji la~-s mi Re biT. me Tod ma da im sa xu ra sa er Ta So-

ri so sa mec ni e ro sa zo ga do e bis ma Ra li Se fa se ba da am pro cess ewo da `qar Tu li mo de li~, igi sa qar Tve los Sem deg ga mo ye ne-bul iq na sa war moo mas Sta biT sxva qvey neb Si, ker Zod som xeT Si 800 to nam de `me lan Ji~-s ga da sa-mu Sa veb lad.

2002 wels `sa qar Tve los qi-mi u ri eko lo gi is dar gis gan-vi Ta re ba Si, yo fi li sam xed ro te ri to ri e bis re a bi li ta ci a sa da ma Ral toq si ku ri nar Ce ne bis uti li za ci a- ga uv ne bel yo fis Ro nis Zi e ba Ta war ma te biT gan-xor ci e le ba Si Se ta ni li gan sa-kuT re bu li wvli li saT vis~ a. do li Ze da jil dov da vax tang gor gas lis III xa ris xis or de-niT, xo lo 2005 wels som xe Ti-saT vis ga we u li dax ma re bi saT-vis ga da e ca som xe Tis mTav ro bis jil do.

2006-2008 wleb Si eu To-s gran te biT Ca tar da sa qar Tve-lo Si da to ve bu li 100 to na ze me ti sxva das xva sa xi fa To nar-Ce nis: na pal mis, sa de ga za cio da imi ta ci u ri siTx e e bis, bol-war mom qmne li kon te i ne re bis da mra va li sxva usaf rTxo da eko lo gi u rad mi sa Re bi ga uv ne-bel yo fa. sa qar Tve los Tav dac-vis sa mi nis tros obi eq te bi dan aTe u li wlis gan mav lo ba Si dag-ro vi li mra val fe ro va ni ga mo-u ye ne be li da ga mo u sa de ga ri sam xed ro aR Wur vi lo bis ga uv-ne bel yo fi saT vis au ci le be li gax da sxva das xva ra ci o na lu ri teq no lo gi is Seq mna da ga mo ye-ne ba.

a. do li Ze na yo fi e rad mu Sa-ob da da bin Zu re bu li yo fi li sam xed ro ba ze bis, gan sa kuT re-biT sam xed ro ae rod ro me bis re a bi li ta ci is dar gSi. mis mi-er Se mu Sa ve bu li iyo xel mi saw-vdo mi, ra ci o na lu ri, kom pleq-su ri teq no lo gia kom pos ti-re bi sa da mik ro bi o lo gi u ri me To dis Ser wymiT. da bin Zu re-bis mo ni to rin gTan er Tad gan-xor ci el da aTe u lo biT heq tar-ze sam xed ro ba ze bis ni a da gis aR dge na ad gi lob ri vi (a bo ri-ge nu li) mik ro or ga niz me bis ga-aq ti u re bi saT vis op ti ma lu ri pi ro be bis Seq mniT. a. do li Ze avi Ta reb da ide as mci re qvey ne-bi saT vis da bin Zu re bu li ad gi-le bis nak leb xar ji a ni efeq tu ri re me di a ci is me To dis Se sa mu Sa-veb lad ad gi lob ri vi ma sa le bis maq si ma lu ri ga mo ye ne biT.

a. do li Ze pi ra dad mo na wi-le ob da na to-s mi er or ga ni ze-bul sa er Ta So ri so kon fe ren-ci eb Si (por tu ga li a, bel gi a, ger ma ni a, lat vi a, es to ne Ti, bul ga re Ti), xo lo 2006 wels

mi si Ta os no biT q. Tbi lis Si iq-na or ga ni ze bu li re gi o na lu ri ga re mos dac vi Ti kon fe ren cia (EUCOM-PFP). a. do li Ze aRi a-re bu li spe ci a lis ti iyo sam-xed ro eko lo gi is dar gSi da mas xSi rad iw vev dnen sxva das xva qvey neb Si sa er Ta So ri so teq ni-ku ri eq sper ti zi saT vis (Arme nia 2005-2007; Ka zak hstan 2005; Ukra i-ne 2005; Ten der of Ka zak hstan Vi en-na 2006; Ten der of Ukra i ne Vi en na – 2009).

mTli a no ba Si a. do li Zis sa-mec ni e ro moR va we o ba qi mi i sa da qi mi u ri teq no lo gi e bis dar gSi, or ga nu li qi mi i sa da qi mi u ri eko lo gi is mi mar Tu le biT sis-te mur mu Sa o bas Tan er Tad mo i-cav da Cvens qve ya na Si war moq mni-li `sa xi fa To~ qi mi u ri prob le-me bis ga dawy ve tas.

2007 wels a. do li Zes Ta-nam Srom leb Tan er Tad mi e ni-Wa sa qar Tve los mec ni e re ba Ta erov nu li aka de mi is pet re me-li qiS vi lis sa xe lo bi Ti pre mia Sro ma Ta cik li saT vis `sa qar-Tve los qi mi u ri eko lo gi is zo-gi er Ti prob le mis kvle va da ga-daW ra~.

mec ni e ru li kvle va- Zi e bis gar da, av Tan dil do li Ze ewe o-da na yo fi er pe da go gi ur mu Sa-o bas. igi mec ni e ru li kad re bis gu lis xmi e ri, mom Txov ni aR-mzrde li iyo da yo vel mxriv ex-ma re bo da maT Sem dgom sa mec ni e-ro win svla Si. mi si xel mZRva ne-lo biT da cu lia 28 sa kan di da-to di ser ta ci a.

av Tan dil do li Zis av to ro-biT Ses ru le bu lia 200-ze me ti sa mec ni e ro naS ro mi da 22 pa-ten ti ga mo go ne ba ze,

ma Ra li ni Wi, Sro mis moy va-re o ba, prin ci pu lo ba, pa su xis-mgeb lo ba, saq mi a no bis yve la etap ze da si tu a ci a Si, ada mi-a neb ze zrun vis mo mad le bu li una ri, erov nu li tra di ci e bi-sad mi er Tgu le ba erT mTli-a no ba Si qmni da mis pi rov nul mom xib vle lo bas, rac sa zo ga-do e ba Si uq mni da li de ris imijs. Zne lia da dRe sac gvi Wirs imas-Tan Se gu e ba, rom Cvens So ris aRar aris ba to ni av Tan di li.

gvje ra, rom av Tan dil do-li Ze ma rad icocx lebs Cvens xsov na Si da did xans emax sov re-baT qar Tvel mec ni e rebs da qar-Tvel sa zo ga do e bas.

iva ne ja va xiS vi lissa xe lo bis Tbi li sis

sa xel mwi fo uni ver si te ti

pet re me li qiS vi lissa xe lo bis fi zi ku ri da

or ga nu li qi mi is in sti tu ti

qi mi ko si li de ris imi jiT

gar dac va le bam de ram de ni-me xniT ad re vna xe ba to ni jem Si dis fo to, moS ve bu li

wve riT da sev da Cam dga ri Tva-le biT. Sev krTi, ba to ni jem Si di mu dam ga par su li, gak ri a le bu-li, ener gi u li da iu mo riT ga-na Te bu li sa xiT me na xa. ax la ki sa i dan Rac, daR li li, wver moS-ve bu li be ri ka ci mi yu reb da.

ba to ni jem Si di iyo ro gorc di di mec ni e ri, ise di di pe da-go gi, di di or ga ni za to ri da di di Ta nam dgo mi ada mi a ni. igi, yve la am mi mar Tu le biT, Ta nab-rad ewe o da mZi me, mag ram mis-Tvis sa si a mov nod sa ta re bel tvirTs.

mec ni e re ba Si ba to ni jem Si-dis aka de miz mze naT lad mety-ve lebs mi si, ro gorc aR mo-sav leT mcod ne -e naT mec ni e ris ga mok vle va ni, xo lo, mis did pe da go gi ur unar ze, siy va ru-liT, er Txmad gi pa su xe ben mi si aR zrdi li da mec ni e re bis gza ze daf rTi a ne bu li ira nis tTa Ta-o be bi.

ba to ni jem Si di iyo di di or-ga ni za to ri, rac man brwyin va-led ga mo av li na ro gorc sa qar-Tve lo Si, ise ira nis is la mur res pub li ka Si, sa dac igi aTi we-li iyo sa qar Tve los sa gan ge bo da sru luf le bi a ni el Ci.

Cven va ma yobT, rom qar-Tul -i ra nu li li te ra tu ru-li ur Ti er To ba ni sa u ku ne Ta siR rmi dan, ker Zod, XII sa u ku ni-dan iRebs sa Ta ves da nak le bad vaq cevT yu radR e bas imas, rom igi dRem de iyo cal mxri vi, rom dRem de ira ni iyo kul tu ris gam ce mi qve ya na, xo lo sa qar Tve-lo – mim Re bi.

di ax, dRem de ase iyo, xo lo mas me re, rac iran -sa qar Tve los So ris, pir ve lad maT mra val sa-u ku no van ur Ti er To ba Ta is to-ri a Si, dam yar da Ta na ba ruf le-bi a ni dip lo ma ti u ri kav Si ri (1992 w.), es ur Ti er To ba ni, ba-to ni jem Si dis udi de si Za lis-xme viT, or mxri vi gax da. swo red mi si el Co bis dros Ca tar da mra va li Ro nis Zi e ba iran Si sa-

qar Tve los su li e ri da kul-tu ru li mem kvid re o bis war-mo sa Ce nad. iTar gmna ara er Ti qar Tu li wig ni spar su lad, maT So ris So Ta rus Ta ve lis uk vda-vi po e ma `vef xis tya o sa ni~.

anu, sa u ku ne Ta gan mav lo ba-Si cal mxri vad mim di na re qar-Tul -spar su li kul tu rul -li-te ra tu ru li pro ce si or mxri-

vi gax da da igi axal etap ze ga-da vi da.

ro gorc ira nists xSi rad mi wevs Cas vla iran Si da vis Ta-nac un da mqon des Sex ved ra, ar Se iZ le ba igi jem Sid gi u naS vi-lis sa xe lis xse ne bis ga re Se dam Tav rdes. max sovs, ro ca ba-to ni jem Si di el Ci iyo, er T-er-Tma ira nel ma ko le gam miTx ra – `ba ton jem Si dis Ta na el Ci irans ar hyo li a o~.

ma Sin, ro ca sab Wo Ta sa qar-Tve lo Si cocx al ira nels ka ci ver na xav da, Cven, qar Tvel ira-nis tebs, ba to ni jem Si dis sa xiT, sru li kom for ti gvqon da am mx-riv. ba to ni jem Si di xom bav Svo-bi dan wlo biT iyo iran Si nacx-ov re bi da Cven Tvis, ase vTqvaT, cocx a li ira ne lic iyo.

max sovs, ba to ni jem Si di Se-mo a Reb da ira nis ti kis ka bi ne tis kars, da ara mar to ira nis ti ki-sa, dax ri da mor Ci lad Tavs da Ri mi liT ikiTx av da: – `ras gvib-rZa nebT, ra me da va le ba xom ara gaq vTo?~ – rac imas niS nav da,

rom mi si sa mu Sao dro dam Tav-re bu li iyo da igi uni ver si te-ti dan ga di o da.

ba to ni jem Si di ara fers iTx ov da, sxvas ki, oRond ra me eTx o va mis Tvis, mu dam mzad iyo sam sa xu ris Tvis.

ram de ni me Tvis win, 92 wlis asak Si, gar da ic va la ma ga li To du a, xo lo ax la xan, 86 wlis asak Si – jem Sid gi u naS vi li. amiT qar Tu li ira nis ti kis is to ri a-Si das rul da er Ti di di epo qa.

iwy e ba axa li epo qa. iwy e ba igi iran -sa qar Tve los mra val-sa u ku no van ur Ti er To ba Ta is-to ri a Si up re ce den to sa xel-mwi fo eb ri vi da kul tu ru li ur Ti er To be biT, rom lis Ca mo-ya li be ba- gan vi Ta re ba Si ba ton jem Sids, ro gorc sa qar Tve los sa gan ge bo da sru luf le bi an pir vel elCs ira nis is la mur res pub li ka Si, Ta vi si wvli li mi uZR vis.

kolegebi

qar Tu li ira nis ti kis is to ri a Si er Ti di di epo qa das rul da

23 Te ber vals Tsu -is `sa bav Svo uni ver si te tis~ norC ge og raf Ta sko lis mi er ga mocx a de-bu li fo to- kon kur si – `Se ni Tva liT da na-

xu li sa qar Tve los bu ne ba~ – das rul da. ga mar jve bu-li mos wav le e bi pro eq tis or ga ni za to reb ma ser ti-fi ka te bi Ta da spe ci a lu ri pri ze biT da a jil do ves.

rus Ta vis me-4 sa ja ro sko lis X kla sis mos wav lis gi ga uCa ne iS vi lis Tvis es kon kur si gan sa kuT re bu li iyo. mi si 6 fo to dan Ji ur im ori Se ar Cia – ujar mi sa da bor jo mis xe o bis pe i za Je bi, maT gan er Tma ki so ci a lur qsel Si 22 300 mo wo ne ba da im sa xu ra. `fo tog ra fi a, sxva ga ta ce beb Tan er Tad, Ce mi ho bi a, ami tom xSi rad vi Reb sas ko lo fo to- kon kur seb Si mo na wi le o bas. bu ne ba Za-li an miy vars da ro gorc ki la maz ad gils vna xav, ma Sin-ve fir ze va fiq si reb. am kon kur sSi ga mar jve ba Cem Tvis Za li an sa pa ti o a. mi xa ri a, rom so ci a lur qsel Si am den-ma ada mi an ma na xa da mo i wo na Ce mi fo to e bi~, – gag vi zi a-ra Ta vi si STa beW di le ba gi ga uCa ne iS vil ma.

fo to- kon kur sis mo na wi le ebs da ga mar jve bu lebs Tsu -is `sa bav Svo uni ver si te tis~ xel mZRva ne li ma ri ne lo mo u ri mi e sal ma da maT war ma te be bi usur va. mi si Tq-miT, wels kon kur sSi mo na wi le o ba sa qar Tve los yve la re gi o nis mos wav le eb ma mi i Res, rom leb mac sa in te re so fo to- ma sa la war mo ad gi nes. `Cven Se ve ca deT, maq si ma-lu rad obi eq tu re bi da mi u ker Zo eb le bi vyo fi li ya viT fo to e bis Ser Ce vi sas. a mi tom pir vel etap ze ano ni mu-ro ba iyo da cu li. 450 fo to dan Ji ur im 30 sa u ke Te so Se ar Ci a, ami tom Tqven yve la ni ga mar jve bu le bi xarT~, – mi mar Ta ma ri ne lo mo ur ma mos wav le ebs.

fo to- kon kur sis ga mar jve bu le bi Tsu -is `sa bav Svo uni ver si te tis~ kon kur se bis ko or di na tor ma de met re mo de ba Zem da a jil do va. `ro de sac kon kur sis Ca ta re bis idea gaC nda, Cve ni mTa va ri moTx ov na da kri te ri u mi iyo is, rom fo to e bi mo e wo de bi naT yo vel gva ri da mu-Sa ve bi sa da spe ci a lu ri prog ra mis dax ma re bis ga re Se. Cve ni az riT, mos wav le eb ma SeZ les da kar gad ga ar Tves Ta vi am amo ca nas~, – ga nacx a da de met re mo de ba Zem.

Tsu-is abi tu ri en tTa mom za de bis cen tris xel mZRva-nel ma gi or gi gri go laS vil ma kon kur sis ga mar jve bu li pir ve li oTx e u li mo sam za de be li kur se bis 10%-i a ni fas dak le bis va u Ce riT da a sa Cuq ra.

fo to- kon kur sSi – Se ni Tva liT da na xu li sa qar Tve-los bu ne ba~ – me o re ad gi li ma ri am mex riS vil ma, me sa-me ad gi li ki nu ca ba ra TaS vil ma da im sa xu res. pir ve li, sa pa tio ad gi li ki Tbi li sis 77-e sa ja ro sko lis mos wav-les la Sa Ser ma za naS vi lis fo to ebs xvda wi lad. `Cem-Tvis es mo u lod ne li da sa si xa ru lo iyo. fo to e bis ga da Re ba Ce mi say va re li saq mi a no ba a, miT uf ro, rom ma mac fo tog ra fi a. kon kur ze 4 fo to ga mo vag zav ne, aqe-dan 3 – ja va xeT Si ga yi nu li sa Ra mos tbis, yaz be gis mTe-bis da ni now min dis pe i za Ji me o re etap ze mox vda. Cem-Tvis mo u lod ne li da sa a ma yo iyo is faq tic, rom Ce mi fo to ev ro pis sa bav Svo uni ver si te te bis ga er Ti a ne bis mi er ga mar Tul ga mo fe na zec ga ig zav na. fo tog ra fi a, al baT, yo vel Tvis dar Ce ba Cems er TerT yve la ze did ga ta ce bad~, – gviTx ra la Sa Ser ma za naS vil ma.


16

ras vety vi me Cems uni ver si tets?

ÌÈÀÅÀÒÉ ÒÄÃÀØÔÏÒÉ

nino kakulia

ÌÈÀÅÀÒÉ ÓÐÄÝÉÀËÉÓÔÉ

maia toraZe

ÔÄØÍÉÊÖÒÉ ÒÄÃÀØÔÏÒÉ

manana jurxaZe

ÒÄÃÊÏËÄÂÉÉÓ ßÄÅÒÄÁÉ:

rismag gordeziani, iago kaWkaWiSvili,eTer xaraiSvili,

lado papava,manana SamiliSvili,

Temur nadareiSvili,lado minaSvili,

moris SalikaSvili,nino CixlaZe,

giorgi jaiani,arsen gvenetaZe,mariam ciskaZe,

nino WalaganiZe,irma ruxaZe

ÑÖÒÍÀËÉÓÔÄÁÉ:

nato obolaZe

Tamar dadiani

SurTxia beroSvili

ÌÉÓÀÌÀÒÈÉ:ÉËÉÀ àÀÅàÀÅÀÞÉÓ ÂÀÌÆ. 13(Tsu-is me-3 korpusi)

vebgverdi:

newspaper.tsu.edu.ge

el. fosta:

[email protected]

2 22 36 62

×ÏÔÏÊÏÒÄÓÐÏÍÃÄÍÔÉ

ana bolqvaZe

ÊÏÌÐ. ÖÆÒÖÍÅÄËÚÏ×À

zaza gulaSvili

u y u r e T !yvela siaxles - aqcentebiT,

problemas - gansjiT, awmyosa

da warsuls - gadafasebiT

gadacemaSi `uni-versia~

sazogadoebrivi mauwyeblis

meore arxis eTerSi

wamyvanebi:

Tamar Ciqovani,

iago kaWkaWiSvili,

ramaz sayvareliZe,

giorgi kekeliZe

blic -in ter viu aS S-Si sa qar Tve los el CTanda viT baq ra Zes Tan

Tsu kur sdam Tav re bu li

kon kur sSi ga mar jve bu li mos wav le e bis

Tva liT da na xu li sa qar Tve los bu ne baSur Txia be roS vi li

– Tsu -is kur sdam Tav re bul Ta klu bis Tu fon dis saq mi a no ba Si Tu mi i RebT an ro gor mi i RebT mo-na wi leo bas, ro gorc Tsu -is er T-

er Ti war ma te bu li kur sdam Tav re-bu li?

– vfiq rob, is Ta nam de bo bis pi re-bi, vi sac uni ver si tet Si ga naT le ba aqvs mi Re bu li, pir da pir val de bul-ni ari an (yo vel gva ri da ma te bi Ti ti-tu le bis ga re Se) uni ver si te tis axal Ta o bas ga ac non is ga moc di le ba, rac ga aC ni aT, ra Sic, dar wmu ne bu li var, rom yve la uni ver si tet dam Tav re bu-li iq ne ba mo xa ru li, rom Ca er Tos. Cven ase ga mov xa tav diT uni ver si te-ti sad mi siy va ruls da am kuTx iT vi-ya viT Car Tul ni am pro ces Si.

yo vel Tvis, ro de sac Ca mo val Tbi lis Si, di di si a mov ne biT ga vu zi-a reb Tqvens stu den tebs va Sin gto ni-dan da na xul Te mebs, in for ma ci as, rac Se e xe ba sa qar Tve lo sa Tu re gi-on Si ar se bul ga mow ve vebs.

zo ga dad ki, ro gorc sa qar Tve-los el Cma ame ri kis Se er Te bul

Sta teb Si, min da, rom maq si mums mi-vaR wi o, ra Ta is ma Ra li fa si, ro me-lic ame ri kul uni ver si te tebs ga-aC ni aT (Tun dac zo gi erT umaR les sas wav le bel Si) an Sem cir des, an ga-na xev rdes, ra Ta qar Tve li stu den-te bis Tvis ame ri ka Si ga naT le bis mi-Re ba uf ro xel mi saw vdo mi gax des. in te re si Za li an ma Ra li a. iciT, rom mTav ro ba afi nan sebs ma gis tra-tu ri sa da doq to ran tu ras da Tu-ki am mi mar Tu le biT ga va CenT axal siv rces, es niS navs imas, rom ga or-mag de ba da ga sam mag de ba im stu den-te bis ricx vi, vinc mi i Rebs am brwyin-va le Se saZ leb lo bas – is wav los ame ri ka Si. faq ti a, rom ga naT le bis is xa ris xi, rac ame ri kis Se er Te bul Sta teb Si a, no meri pir ve lia msof-li o Si da am ga naT le bi sad mi Cven un da gvqon des maq si ma lu ri wvdo ma.

I adgilze gasuli foto

`yvelas seezleba eleqtronuli fostit semexmianos …newspaper.tsu.ge/uploads/newspaper/n-2...

Documents