Z uczniami w Koperniku rok szkolny 2017/2018

Centrum Nauki Kopernik inspiruje do obserwacji, doświadczania, zadawania pytań i poszukiwania odpowiedzi. Uczeniu się w Koperniku sprzyjają różnorodne przestrzenie edukacyjne.

Przestrzenie edukacyjne Kopernika

Wystawy – swobodna eksploracja, s. 12

Majsternia – w obliczu wyzwania, s. 14

Teatry – nauka na scenie, s. 16

Laboratoria – jak naukowcy, s. 18

Planetarium – odkrycia w ciemności, s. 20

Park Odkrywców i ogród na dachu, s. 22

ParterParkOdkryw-ców

Piętro I

Majsternia

Planetarium

Laboratoriumrobotyczne

WystawaPatrz: Ziemia

RE: generacja(od 14. roku życia)

Bzzz!(do 5. roku życia)

Człowieki środowisko

Strefaświatła

Nowy światw ruchu

TeatrRobotyczny

TeatrWysokich

Napięć

Laboratoriumchemiczne,

biologiczne,fizyczne

Korzenie cywilizacji

Ogród na dachu

Wystawyczasowe

Nowości w roku szkolnym 2017/2018

Wystawa czasowa Powietrze – więcej niż nic

Wystawy czasowe z całego świata wzbo­gacają stałą ofertę Kopernika. „Powietrze – więcej niż nic”, ze szwajcarskiego centrum nauki Technorama, ukazuje różne aspekty tej niepozornej mieszaniny, która rzą­dzi wieloma dziedzinami naszego życia. Eksponaty wystawy pomogą lepiej zro­zumieć, czym są zjawiska pogodowe czy aero dynamiczne. Będzie można dowie­dzieć się, czym jest prąd, ciśnienie czy próżnia. Znajdziemy tu wiele odniesień do podstawy programowej z fizyki, geografii, techniki i biologii. Wystawa w atrakcyjny sposób uzupełnia wiedzę przekazywaną w szkole, a wspólne eksperymentowanie jest okazją do integracji. Wystawie towa­rzyszą specjalne miniwarsztaty, pokazy na­ukowe i zajęcia w laboratorium fizycznym i robotycznym. W Majsterni czekają nowe zestawy do eksperymentowania.

Wstęp w ramach biletu do Kopernika.Od 15.12.2017 do jesieni 2018

Wytwórnia

To nowa przestrzeń w Koperniku, której idea nawiązuje do laboratorium fabrykacji, czyli warsztatu wyposażonego w sprzęty tradycyjne i nowoczesne (elektronarzędzia, frezarki, drukarki 3D, wycinarki laserowe, elementy elektroniczne). Po odpowiednim przeszkoleniu każdy może samodzielnie z tych urządzeń skorzystać. Kopernikowa Wytwórnia stanie się miejscem budowy prototypów stacji doświadczalnych i testo­wania zajęć oraz aktywności związanych z konstruowaniem. Tu będą się odbywały warsztaty dla dzieci, młodzieży oraz na­uczycieli w ramach programów i projektów edukacyjnych realizowanych przez CNK, takich jak: „Szkoła bliżej nauki”, ESERO, Kluby Młodego Odkrywcy, Konstruktorzy Marzeń, Make Tomorrow Poland itp. Nauczycieli zaprosimy na szkolenia z uży­wania narzędzi, które można wykorzystać podczas zajęć z konstruowania w szkole.

Wstęp w ramach warsztatów i zorganizo­wanych zajęć.

Nowe warsztaty w laboratoriach

Uczniów, którzy ukończyli 6. klasę szko­ły podstawowej zapraszamy na zajęcia do laboratoriów. Pod okiem specjalistów samodzielnie przeprowadzą fascynujące eksperymenty. Przez dwie godziny będą pracować metodą badawczą, jak naukowcy, z wykorzystaniem profesjonalnego sprzętu. W laboratorium fizycznym, wcielając się w rolę załogi statku, sprawdzą, jakie prawa fizyki pomagają trafiać do celu i dlaczego matematyka jest potrzebna artylerzystom. Nowości czekają też w laboratorium chemicznym, gdzie uczniowie przeprowa­dzą analizy kryminalistyczne. Do wnętrza organizmu zajrzą w laboratorium biolo-gicznym. Na zajęciach w laboratorium robotycznym uczniowie dowiedzą się, jak projektować, montować i sterować ukła­dami zasilanymi sprężonym powietrzem. Zajęcia pozwalają w nowoczesny sposób realizować cele podstawy programowej różnych przedmiotów. Więcej o laborato­riach na s. 18.

Wstęp płatny. Wymagana rezerwacja. Zajęcia wtorek–piątek.

Nowe seanse w planetarium

Każdego roku dodajemy do programu nowe filmy i pokazy uzupełnione o astro­nomiczne aktualności i informacje o najcie­kawszych zjawiskach na niebie. Szczególnie polecamy „Polaris”, film dla dzieci od 7. roku życia, którego bohaterowie niczym praw­dziwi naukowcy stawiają pytania, hipotezy i sprawdzają je, obserwując niebo. Nieco starszych (od 10 lat) zapraszamy na dwa filmy produkcji naszego planetarium: „Halo Ziemia”, który opowiada historię rozwoju ludzkiej komunikacji oraz „Na skrzydłach marzeń”, film o historii lotnictwa. Obydwa filmy zdobyły wiele nagród na międzynaro­dowych festiwalach filmów planetaryjnych. Starszym uczniom szczególnie polecamy film „Czarne dziury. Podróż w niezna­ne”, poświęcony temu, jak powstają i co się dzieje we wnętrzu tych zagadkowych obiektów astronomicznych.

Repertuar planetarium jest dostępny na stronie: www.niebokopernika.pl

4 5

Doskonalimy się – ciąg dalszy zmian na wystawach

Każdy dzień w Koperniku to lekcja, również dla nas. Uczymy się, czym jest Kopernik i jak go rozwijać, a wnioski z tej nauki wprowadzamy w życie. W Koperniku to zwiedzający są w centrum uwagi. Dla nich tworzymy eksponaty i wystawy tak, żeby wizyta była niezapomnianym przeżyciem. Poprawiamy wszystkie elementy Centrum, od pojedynczych eksponatów poprzez całe wystawy, system informacji, klarowność dróg komunikacji aż po czytelność układu przestrzennego budynku.

W 2015 r. rozpoczęliśmy wprowadzanie zmian w naszej przestrzeni wystawienni­czej – w ramach kilkuletniego programu przebudowy całej ekspozycji Kopernika. Pierwszy etap prac objął wystawę „Świat w ruchu”, którą otworzyliśmy ponownie wiosną 2016 r. Na ekspozycji znalazły się zupełnie nowe eksponaty, niektóre – z cze­go jesteśmy bardzo dumni – zbudowane przez nas. Inne, znane i lubiane wcześniej z galerii, ulepszyliśmy i wyposażyliśmy w nowe obudowy. Wszystkie zachwycają precyzją i dają możliwość swobodnego, otwartego eksperymentowania.

Na początku 2017 r. zwiedzający weszli do odnowionych stref wejść Kopernika i pla­netarium. Nowe przestrzenie są bardziej komfortowe, stonowane i uwzględniają miejsce do odpoczynku.

Kolejne zmiany przestrzeni wystawienni­czej nastąpią pomiędzy styczniem a majem 2018 r.

W tym czasie wystawy „Człowiek i środowi­sko” oraz „Strefa światła” będą niedostępne dla zwiedzających. Istotnym zmianom ulegnie układ przestrzenny ekspozycji – wystawy przestaną funkcjonować jako dwie odrębne strefy.

W nowo przygotowanej przestrzeni znajdą się eksponaty znane, ale zaprezentowane w zmienionej formie i kontekście, jak rów­nież obiekty stworzone przez nas.

Motywem przewodnim będzie człowiek, który jako istota wykorzystuje swoje zmy­sły i umiejętności do tego, by odbierać, interpretować i opisywać otaczający świat. Zwiedzający sami staną się przedmiotem zaskakujących badań i eksperymentów.

6 7

Jak zwiedzać?

Centrum nauki w porównaniu ze szkołą może wydawać się chaotyczne i mało zor­ganizowane. Panuje tu atmosfera, która na rzecz twórczego wrzenia pozbawiona jest sztywnej dyscypliny. Jak najlepiej korzystać z przestrzeni, w której każdy może dokonać odkrycia?

Kierować się ciekawością

W Koperniku nie ma wyznaczonych ścieżek zwiedzania ani przewodników. Warto dać uczniom więcej swobody, pozwolić, aby kierowali się własną ciekawością. Mogą odkryć zainteresowania, o jakie nawet się nie podejrzewali.

Dotykalne eksponaty

W Koperniku nie znajdziemy napisów „nie dotykać” czy zakazu rozmawiania. Eksponaty to swego rodzaju stacje do­świadczalne. Żeby przeprowadzić ekspe­ryment, trzeba ich dotknąć, sprawdzić, przekręcić, czasem nawet podskoczyć lub krzyknąć. Eksponaty można obsługiwać samodzielnie lub w małych grupach.

Pytać i eksperymentować

Od dziecka przyzwyczajano nas do po­bierania i rozumienia instrukcji – a następ­nie podążania za wskazówkami. Dlatego nie ćwiczymy umiejętności radzenia sobie z nowymi sytuacjami. Kopernik zachęca

do wątpienia i testowania. Może uczniowie odkryją nowe zastosowanie eksponatu, którego nie przewidzieliśmy? Nie przyj­mować na wiarę. Szukać dziury w całym. To cechy badacza.

Bez obowiązku rozumienia wszystkiego

W Koperniku nie ma testów wiedzy i spraw­dzianów. Warto pozwolić uczniom (i sobie) powiedzieć „nie wiem”, „nie pojmuję”. Jeśli temat szczególnie ich zaciekawi – sami po­szukają odpowiedzi. Zawsze mogą w tym pomóc nasi animatorzy. Taka „szkoła” uczy wytrwałości.

Warto wracać

Nie tylko dlatego, że oferta Kopernika sta­le się zmienia. Warto wracać także po to, aby uczniowie dokończyli to, co zaczęli. Podczas jednej wizyty trudno wypróbować wszystkie eksponaty.

Życzymy inspiracji i zapraszamy do wizyty!

8 9

Przed wizytą, w trakcie i po wizycie

Przed wizytą

Zapraszamy do udziału w warsztatach, spo­tkaniach i seminariach dla nauczycieli, które są okazją, aby lepiej poznać przestrzenie edukacyjne Kopernika i zaplanować wizytę z uczniami (więcej w części Współpraca).

Na stronie internetowej w zakładce Dla nauczycieli znajdują się materiały przygoto­wujące do wizyty.

Warto zachęcić uczniów, aby w małych zespołach (np. operator kamery w telefonie komórkowym, prezenter, reżyser) przygo­towali się do nagrania krótkich filmików pokazujących wybrany przez siebie ekspo­nat lub zjawisko, które zwróci ich uwagę podczas wizyty.

W trakcie zwiedzania

Dobrze zapewnić uczniom możliwie dużo swobody w wyborze kierunku i sposobu zwiedzania wystaw.

Swobodną eksplorację wystaw warto po­łączyć z wizytą w warsztatowej przestrzeni Majsterni, co pozwala na większe skupienie i dłuższą refleksję nad jednym tematem. Zmęczeni intensywnym eksperymentowa­niem uczniowie mogą odpocząć podczas seansu w Teatrze Wysokich Napięć lub na pokazie w Teatrze Robotycznym(w Teatrze Robotycznym tymczasowo nie odbywają się przedstawienia z udziałem robotów. Można tam zobaczyć pokazy naukowe).

Zwiedzanie wystaw można połączyć z sean­sem w planetarium. Można tu też obejrzeć bezpłatną wystawę „Patrz: Ziemia”, opowia­dającą o obserwacji Ziemi z Kosmosu.

W Koperniku nie ma przewodników, są ani­matorzy, którzy noszą czerwone koszulki. Wspierają zwiedzających swoim doświad­czeniem i wiedzą. Warto zachęcić uczniów, aby rozmawiali z animatorami o proce­sach i zjawiskach, do których nawiązują eksponaty.

Po wizycie

Badania pokazują, że ciekawość rozbu­dzona w centrum nauki utrzymuje się długo po zakończeniu wizyty. Podczas zajęć warto odwołać się do doświadczeń uczniów i porozmawiać o najlepiej zapa­miętanych eksponatach. Pomogą w tym otwarte pytania, na które nauczyciel nie musi znać odpowiedzi (Co widziałeś, słyszałeś, czułeś? Co się działo, gdy…? Co cię zaskoczyło? Co ci się podobało w tym eksponacie?). Filmy i zdjęcia zro­bione samodzielnie w trakcie wizyty będą znakomitym materiałem do wykorzysta­nia w pracy w szkole. Taka wizyta może wpłynąć na postawę uczniów wobec nauki i przyczynić się do zwiększenia ich aktyw­ności na lekcjach. Filmy i zdjęcia zrobione podczas wizyty uczniowie mogą oznaczyć w mediach społecznościowych tagiem #odkrytewKoperniku.

Bilet wstępu do Kopernika uprawnia do jednokrotnego wejścia. Oznacza to, że po wyjściu z wystaw nie można już na nie wrócić. Wyjątek stanowią posiadacze biletów łączących wizytę w planeta­rium i Koperniku oraz w laboratoriach i Koperniku, którzy mogą raz wrócić na wystawy.

Zapraszamy na stronę internetową www.kopernik.org.pl/dla­nauczycieli

10 11

Wystawy Kopernika dają możliwość samo­dzielnego eksperymentowania z wykorzy­staniem interaktywnych eksponatów. Są wartościowym uzupełnieniem zajęć szkol­nych. Eksponaty można potraktować jako stacje badawcze, dzięki którym uczniowie mogą bezpośrednio poznawać zjawiska trudne do zaobserwowania na co dzień.

Wystawy czasowe

Płyń lub giń Opowiada o żywiole jakim jest woda i jak człowiek stara się go okiełznać. Dowiemy się, jak powstaje wir, dlaczego statki znikają w Trójkącie Bermudzkim i poznamy roboty badające morskie dno. Wystawa czynna do 12 listopada 2017

Powietrze – więcej niż nicWystawa poświęcona jest niepozornej mieszaninie, jaką jest powietrze. Stanowi pretekst do rozmów o prądach powietrza, zanieczyszczeniach, aerodynamice czy prognozowaniu pogody. Wystawa czynna od 15 grudnia 2017

Korzenie cywilizacji*

Wystawa pokazuje różnorodność naszej cywilizacji, jej największe zdobycze i prze­łomowe momenty w historii. Nauki ścisłe, humanistyczne i przyrodnicze przeplatają się tu i uzupełniają.

*W połowie listopada „Korzenie cywilizacji”

zostaną zamknięte na stałe; część eksponatów

znajdzie się na innych wystawach.

Wystawy – swobodna eksploracja

RE: generacja (od 14 lat)

Adresowana głównie do młodzieży. Porusza zagadnienia z zakresu psychologii, neurobiologii, nauk społecznych, mediów, kultury i nowoczesnych technologii.

Nowy Świat w Ruchu

Wystawa przedstawia fenomen ruchu i po­kazuje go na wielu poziomach: od przepły­wu prądu, przez fale świetlne, dźwiękowe, aż po model obiegu Ziemi wokół Słońca. Strefy tematyczne, w jakie pogrupowane zostały eksponaty, pozwalają dostrzegać wspólne cechy w różnych kontekstach.

Strefa światła*

Tematyka wystawy obejmuje fizyczne aspekty rozchodzenia się światła, fizjologię wzroku i neurologiczne podstawy widzenia, a także zagadnienia związane ze sztuką.

Człowiek i środowisko*

Porusza zagadnienia związane z życiem człowieka i jego relacjami ze środowiskiem. Przedmiotem obserwacji stają się sami zwiedzający, ich ciała i zmysły.

*W związku z rearanżacją przestrzeni obie

wystawy będą nieczynne od stycznia 2018 r.

Już wiosną zaprosimy na wystawy w nowej

odsłonie.

Bzzz! (do 5 lat)

Bezpieczna przestrzeń, która pobudza i wspiera naturalną dziecięcą ciekawość świata. Znajduje się w wydzielonym obszarze, ma własną toaletę i miejsce do odpoczynku. Dzieci mogą wejść do galerii wyłącznie z opiekunami. Bezpłatne wejściówki należy zamawiać na konkret­ną godzinę podczas rezerwacji biletów. Zwiedzanie trwa maks. 70 min.

Miniwarsztaty w przestrzeni wystaw to 20­minutowe zajęcia warsztatowe pro­wadzone przez animatorów w różnych częściach Kopernika.W swobodnej atmosferze i małej gru­pie osób uczniowie mogą samodzielnie wykonać ciekawe zadania. Miniwarsztaty poświęcone są różnorodnym tematom.

Na miniwarsztaty nie trzeba się zapisywać.

www.kopernik.org.pl/wystawy/miniwarsztaty

12 13

Majsternia – w obliczu wyzwania

Przestrzeń warsztatowa o wyjątkowych atutach edukacyjnych. Przedmioty co­dziennego użytku służą tu do podejmo­wania wyzwań inżynieryjnych, naukowych i logicznych. To sprzyja rozumieniu praw przyrody i pozwala ćwiczyć cierpliwość, determinację, umiejętność nieszablonowe­go myślenia. Mierzenie się z problemem, poszukiwanie rozwiązań, uczenie się na błędach daje szansę lepszego poznania własnych mocnych stron. Umacnia poczu­cie wpływu na rzeczywistość. W Majsterni uczniowie pracują bez dokładnych instruk­cji, ocen, limitów czasowych. Pozwala to na dłuższe skupienie nad jednym tematem.

Ha ha! Udało się! – mówimy z satysfakcją, gdy rozwiążemy trudne zadanie. Humor i radość z odkrycia to według psychologa Arthura Koestlera jeden z trzech składników twórczości. Dwa pozostałe to: Och! (czyli zdziwienie i zainteresowanie) oraz Aha… (odkrywanie reguł). Takie dźwięki słychać w Majsterni bardzo często.

Wstęp w ramach biletu.

Majsternia jest dostępna dla osób po­wyżej 8. roku życia. W przypadku grup dzieci młodszych niż 8 lat, Majsternię można odwiedzić, gdy zostanie zapew­niona odpowiednia liczba opiekunów (1 opiekun na 2 dzieci).

Uczniowie siedzą przy stołach warszta­towych. Można wybrać spośród zadań odpowiednich do wieku.

14 15

Teatry są dostępne w ramach biletu na wystawy. Liczba miejsc na widowni: 50.

Kobiety w ciąży oraz osoby korzystające z urządzeń elektroniki medycznej (roz­ruszniki serca, pompy insulinowe, aparaty słuchowe itp.) nie mogą odwiedzać Teatru Wysokich Napięć. Wstęp jest nie­wskazany dla osób chorych na epilepsję. W pokazach mogą brać udział dzieci od 6. roku życia.

W Centrum Nauki Kopernik działają dwie sceny.

Teatr Robotyczny

Nasi robotyczni artyści – Robothespiany – po kilku latach ciężkiej pracy i odegraniu 20 tysięcy spektakli (!) udali się na zasłu­żoną emeryturę. Jeden robot nadal wita zwiedzających przy kasach. Do czasu, kiedy ich miejsce zajmą nowi adepci Robotycznej Szkoły Aktorskiej, teatr służy innym kopernikowym wydarzeniom. Najczęściej można tu oglądać występy Grupy Pokazowej, która prezentuje 15­mi­nutowe pokazy naukowe.

Teatr Wysokich Napięć

Wizyta w Teatrze Wysokich Napięć to do­skonałe wprowadzenie do zajęć na temat elektryczności. Można tu zobaczyć naj­prawdziwsze pioruny i poznać podstawowe zagadnienia związane z energią elektrycz­ną. Widzowie zamknięci w klatce Faradaya, chroniącej przed polem elektrostatycznym, bezpiecznie przetrwają ten niecodzien­ny spektakl. W TWN można przyjrzeć się urządzeniom generującym wysokie napięcie, obejrzeć przedstawienia i osobi­ście wziąć udział w pokazach i spektaklach naukowych: „Elektrony w akcji”, „Pojedynek mistrzów”, „Pogromcy burz” oraz animacje generatora Van de Graaffa. Pokazy trwają ok. 20 min.

Teatry – nauka na scenie

16 17

Laboratoria – jak naukowcy

Laboratorium chemiczne, biologiczne, fizyczne i robotyczne Centrum Nauki Kopernik zapraszają na zajęcia dla uczniów, którzy skończyli 6. klasę szkoły podstawo­wej. W kilkuosobowych zespołach, pod okiem specjalistów uczniowie mogą tu samodzielnie przeprowadzić fascynujące eksperymenty.

Tematy zajęć w laboratoriach wychodzą naprzeciw celom podstawy programo­wej. Jednak głównym celem warsztatów w laboratorium jest unikalna dla uczniów okazja do samodzielnego przeprowadzenia obserwacji i eksperymentów z wykorzy­staniem nowoczesnego, profesjonalnego sprzętu. Przez dwie godziny w laborato­rium uczniowie pracują jak naukowcy. Taki sposób pracy rozwija umiejętność myślenia naukowego, logicznego rozumowania i wnioskowania na podstawie obserwacji doświadczeń. Uczy też pracy w grupie.

Zajęcia dla grup szkolnych (uczniów, którzy skończyli 6. klasę SP) odbywają się od wtorku do piątku, trwają 2 godz. Bilety można kupić on­line. Wymagana jest wcześniejsza rezerwacja. Prosimy przy­chodzić na zajęcia 10 min wcześniej.

Laboratorium fizyczne, biologiczne, chemiczne, robotyczne: grupa do 16 osób (laboratorium robotyczne – 16 osób od stycznia 2018 r., do tego czasu – 12 osób)

Laboratorium robotyczne będzie za­mknięte od 1 do 25 września.

Laboratorium fizyczne

Uczniowie, wcielając się w rolę załogi statku, sprawdzą, jakie prawa fizyki poma­gają trafiać do celu, co wpływa na zasięg rzutu ukośnego i dlaczego matematyka jest potrzebna artylerzystom.

Laboratorium biologiczne

Jak zajrzeć do wnętrza naszych narządów bez użycia skomplikowanych technik? Uczniowie dowiedzą się, w jaki sposób optycznie oczyścić tkanki i dlaczego ta technika może stać się przełomem w bio­logii. Przekonają się też jak przeźroczystość pomaga w badaniach naukowych.

Laboratorium chemiczne

Tu czekać będzie zagadka kryminalna. Uczniowie, wcielając się w laborantów, wykonają kilka reakcji i zanalizują próbkę z miejsca zbrodni. Na podstawie wyników spróbują wydedukować, czym zatruł się denat z akt policyjnych.

Laboratorium robotyczne

Uczniowie dowiedzą się, jak projektować, montować i sterować układami zasilany­mi sprężonym powietrzem. Koncepcje te zapoczątkowane jeszcze w starożytności rozwijają współczesne projekty, np. super­szybka kolej HyperLoop, która w godzinę pokona 1000 kilometrów.

Więcej informacji na naszej stronie www.

18 19

Wystawa Patrz: Ziemia

Seans w planetarium można połączyć ze zwiedzaniem dostępnej bezpłatnie wystawy „Patrz: Ziemia”. Na taką wizytę warto zare­zerwować ok. 2–3 godzin. Wystawa opo­wiada o eksploracji kosmosu, badaniach kosmicznych i wykorzystaniu ich wyników w codziennym życiu. Dzięki nim możemy łatwiej obserwować zmiany klimatyczne, prognozować pogodę, przewidywać ka­tastrofy naturalne i zmiany spowodowane działalnością człowieka.

Na wystawie można wziąć udział w wir­tualnym starcie rakiety, zobaczyć na żywo obraz ze stacji kosmicznej i przykładowe obrazy satelitarne, znaleźć odpowiedzi na

Planetarium – odkrycia w ciemności

Planetarium

Niebo Kopernika to najnowocześniejsze planetarium w Polsce. Wyposażone jest w technologie pozwalające na osiągnięcie wyjątkowych efektów wizualnych i dźwię­kowych. Prezentowane są tu filmy o te­matyce astronomicznej, pokazy na żywo, odbywają się koncerty, pokazy laserowe i spotkania z naukowcami. Planetarium organizuje też wydarzenia plenerowe (np. z okazji zaćmienia Słońca), podczas których udostępniane są nowoczesne teleskopy.

Seanse w planetarium są źródłem inspiru­jących tematów, które można poruszyć na lekcji, a także podczas zajęć w przedszkolu. Pozwalają one doświadczyć zagadnień

znanych z podręczników. O dopasowa­niu poszczególnych filmów do podstawy programowej piszemy na stronie www planetarium, w zakładce Dla nauczycieli.

Szczególnie atrakcyjne są pokazy prowa­dzone na żywo, podczas których prezente­rzy wspólnie z widzami obserwują gwiazdy, podróżują po kosmosie i opowiadają o astronomicznych aktualnościach. Krótkie pokazy na żywo wyświetlamy przed filma­mi. Dłuższe, 45­minutowe pokazy, powią­zane z treściami podstawy programowej, prezentujemy jako samodzielną część repertuaru. Wizyta w Niebie Kopernika pozwala uczniom skoncentrować się na wybranym temacie.

Przed wizytą w planetarium zachęcamy do zapoznania się ze stroną internetową i re­pertuarem, aby wybrać propozycję odpo­wiednią do wieku i zainteresowań uczniów.

Na filmy i pokazy w planetarium należy przyjść chwilę przed seansem, ponieważ po rozpoczęciu seansu nie ma możliwo­ści wejścia na salę.

Filmy prezentowane w planetarium dostarczają wielu bodźców wizualnych i słuchowych, co może być niewskaza-ne dla osób z niektórymi schorzeniami (np. epilepsją).

pytania o liczbę, prędkość i wysokość sate­litów krążących wokół Ziemi i dowiedzieć się, dlaczego nie spadają.

Inspiracją do zwiedzania wystawy mogą być słowa astronauty Jeana­François Clervoya: „Widok Ziemi z kosmosu wywo­łuje łzy wzruszenia, planeta robi ogromne wrażenie, jest przepiękna. Jednocześnie, patrząc na nią, uświadamiam sobie, jak kru­cha jest egzystencja ludzi na Ziemi”.

Wstęp na wystawę w planetarium jest bezpłatny.

Niebo Kopernika ma oddzielne bilety, własną szatnię i osobne wejście (od strony Wisły).

Repertuar i godziny otwarcia (w ponie­działki nieczynne): www.niebokopernika.pl

20 21

Park Odkrywców i ogród na dachu – dostępna przestrzeń miasta

Trawa, rośliny, kręte ścieżki – teren wokół Kopernika to idealne miejsce na wiosenną lub jesienną lekcję biologii czy plastyki. Jest tu kameralnie i spokojnie. Projekt parku wspólnie opracowali inżynierowie, artyści i projektanci zieleni. Znajdują się tu także eksponaty związane z dźwiękiem i patio z ławeczkami, w którym łatwo zgroma­dzić klasę. W ciepłych miesiącach Park Odkrywców jest miejscem astronomicz­nych obserwacji nieba.

Na dachu Kopernika można obserwować kilkadziesiąt gatunków roślin odpornych na trudne warunki wegetacji i nie wymagają­cych szczególnej pielęgnacji. Takie rozwią­zanie architektoniczne przywraca miastu zieloną przestrzeń, którą zajmuje budynek.

Rozpościera się stąd widok na Wisłę, dachy Starego Miasta i Stadion Narodowy. Aż chce się go utrwalić w pamięci, na zdjęciu lub na papierze.

Przy głównym wejściu do Centrum stoi niezwykła fontanna. „Akwaporyna” to nie tylko eksponat artystyczny, ale także model cząsteczki białka. Zobaczenie go w tej skali pomaga w zrozumieniu mechanizmów transportu wody w organizmie.

Ogród można zwiedzać od maja do paź­dziernika. Od listopada do kwietnia jest nieczynny.

22 23

Polecamy dla różnych grup wiekowych

Centrum Nauki Kopernik

Teatr RobotycznyTeatr czeka na nowych robotycznych aktorów, a tymczasem zapraszamy tam na pokazy naukowe z udziałem animatorów.

MajsterniaPolecamy zadania „Most” i „Wieża”. Więcej o Majsterni na s. 14. W przypadku grup dzieci młodszych niż 8 lat Majsternię można odwiedzić pod wa­runkiem zapewnienia odpowiedniej liczby opiekunów (1 opiekun na 2 dzieci).

Planetarium Niebo Kopernika

„Sekrety kartonowej rakiety”Czy można zwiedzić Układ Słoneczny, lecąc zbudowaną przez siebie rakietą?

„Polaris”Film, którego bohaterowie, jak naukow­cy, zadają pytania i szukają odpowiedzi, obserwując niebo. Polecamy dla dzieci od 1. klasy.

„Kosmiczny piknik”Opowiada o Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Więcej o planetarium na s. 20. Dostępność filmów sprawdź na www.niebokopernika.pl

Przestrzeń galerii Bzzz! (dla dzieci do lat 5) zaprojektowano tak, by wykorzystać na­turalną ciekawość i potrzebę ruchu dzieci i skierować ją w stronę samodzielnego odkrywania przyrody. Planetarium Niebo Kopernika przygotowało dla tej grupy wie­kowej filmy i pokazy na żywo. Prowadzą je specjalnie przygotowani prezenterzy, którzy skupiają uwagę i rozbudzają ciekawość dzieci.

Starsze przedszkolaki pod opieką dorosłych mogą też zwiedzać wystawy. Optymalna grupa to kilkoro dzieci z jednym dorosłym opiekunem. Pozwala to na grupową inter­akcję z wybranymi eksponatami i zwiększa zaangażowanie dzieci.

Centrum Nauki Kopernik

Galeria Bzzz!Więcej na s. 13.

Teatr RobotycznyTeatr czeka na nowych robotycznych akto­rów, a tymczasem zapraszamy na pokazy naukowe z udziałem animatorów.

MajsterniaPolecamy zadanie „Dmuchawa”. Więcej o Majsterni na s. 14. Majsternię można odwiedzić z grupą przedszkolaków pod warunkiem, że zostanie zapewniona odpowiednia liczba opiekunów (1 opiekun na 2 dzieci).

Planetarium Niebo Kopernika

„Pod jednym niebem”Film z bohaterami „Ulicy Sezamkowej”, opowiadający o gwiazdach i Księżycu.

„Zając Franek i gwiezdna przygoda”Pokaz na żywo, który prezentujemy przed filmem „Pod jednym niebem”.

Więcej o planetarium na s. 20. Dostępność filmów sprawdź na www.niebokopernika.pl

Dla przedszkolaków Dla uczniów klas 0–3

Szczególnie polecamy te przestrzenie, w których cała klasa może przebywać ra­zem. Teatr Wysokich Napięć to ekscytujący, a jednocześnie bezpieczny sposób pozna­nia zjawisk elektrycznych. Planetarium to nie tylko kino. Interaktywne pokazy dotyczą m.in. aktualnych zjawisk astronomicznych, które można obserwować na niebie.

Uczniowie młodszych klas szkoły podsta­wowej mogą też zwiedzać wystawy pod opieką dorosłych. Warto podzielić klasę na mniejsze grupy (5–6 dzieci z jednym opiekunem). Seans w planetarium najlepiej połączyć ze zwiedzaniem wystawy „Patrz: Ziemia”, która jest dostępna bezpłatnie.

26 27

Dla uczniów klas 4–7

Wystawy Kopernika w atrakcyjny sposób uzupełniają wiedzę przekazywaną w szko­le. W Koperniku nie ma podziałów na przedmioty nauczania i dziedziny nauki, co pozwala w relatywnie krótkim czasie zrealizować równocześnie kilka zadań edukacyjnych. Eksponaty mogą być uży­wane samodzielnie lub w małych grupach. Optymalny sposób zwiedzania zakłada swobodny wybór kolejności poznawania eksponatów. Samodzielne badanie istoty zjawisk rozwija ciekawość i zainteresowania uczniów.

Majsternia to wyjątkowa przestrzeń edu­kacyjna, która sprzyja rozwojowi kre­atywności. Mierzenie się z problemem, poszukiwanie rozwiązań, uczenie się na błędach rozwija myślenie krytyczne i twórcze. Daje szansę lepszego pozna­nia własnych mocnych stron i umacnia poczucie wpływu na rzeczywistość. Na wizytę w Majsterni warto zarezerwować ok. 30 min.

Planetarium oferuje powiązane z podstawą programową pokazy interaktywne i filmy wyświetlane na kopule (2D i 3D). Polecamy

również wystawę „Patrz: Ziemia” w budyn­ku planetarium, którą można odwiedzić bezpłatnie.

Atrakcyjna dla uczniów i wartościowa edu­kacyjnie będzie wizyta w Teatrze Wysokich Napięć, w którym poruszane są różne zagadnienia związane z elektrycznością.

Uczniów klas 7 szczególnie zachęcamy do udziału w zajęciach w laboratoriach: bio­logicznym, fizycznym, chemicznym oraz robotycznym.

Centrum Nauki Kopernik

WystawyWarto obejrzeć wystawę czasową, a tak­że wziąć udział w miniwarsztatach towa­rzyszących wszystkim wystawom. Teatr Wysokich Napięć Pokaz naukowy „Pogromcy burz” i „Pojedynek mistrzów”. Więcej o TWN na s. 16.

MajsterniaPolecamy zadania „Niesamowita maszy­na”, „Równowaga”, „Tory magnetyczne” i „Zamek”.

LaboratoriaProgram zajęć w laboratoriach korespon­duje z celami podstawy programowej, a niezwykle interesujące i angażujące uczniów zajęcia są gwarancją udanej lekcji. Uczestnicy pracują według metody badaw­czej i współpracują w grupach. Tylko dla uczniów klas 7. Więcej o laboratoriach na s. 18.

Planetarium Niebo Kopernika

„Na skrzydłach marzeń”Zdobywca wielu nagród na festiwalach filmów planetaryjnych, produkcja planeta­rium Niebo Kopernika opowiada o historii lotnictwa.

„Halo Ziemia”Najnowszy film produkcji Nieba Kopernika, który przedstawia historię ludzkiej komuni­kacji. Więcej o planetarium na s. 20. Dostępność filmów sprawdź na www.niebokopernika.pl

28 29

Dla uczniów 2 i 3 klasy gimnazjum i szkół średnich

Eksperymentowanie w przestrzeni Kopernika może sprzyjać poszukiwaniu własnej drogi i pomóc w wyborze kierun­ku dalszego kształcenia. W laboratoriach uczniowie pracują jak naukowcy, z wyko­rzystaniem nowoczesnego sprzętu. Wizytę w laboratorium warto połączyć ze zwie­dzaniem wybranych fragmentów wystaw.

Uczniowie mogą rozpocząć zwiedzanie od wystawy „RE: generacja” (dla osób powy­żej 14. roku życia), przygotowanej z my­ślą o nurtujących ich pytaniach na temat osobowości, miejsca jednostki w społe­czeństwie i przyszłości świata, w którym przyjdzie im żyć.

Pokazy naukowe w Teatrze Wysokich Napięć w innowacyjnej formie przybliżają zagadnienia związane z elektrycznością i elektrotechniką. Planetarium oferuje po­wiązane z podstawą programową pokazy interaktywne i filmy wyświetlane na kopule (2D i 3D). Dostępna bezpłatnie w budynku planetarium wystawa „Patrz: Ziemia” to okazja, aby lepiej poznać pracę inżynierów i naukowców zaangażowanych w misje kosmiczne.

Centrum Nauki Kopernik

WystawyPrzed wizytą warto zachęcić uczniów do zajrzenia na www.kopernik.org.pl/wystawy i poszukania interesujących ich tematów. Polecamy wystawę „RE: generacja” oraz wystawy czasowe.

Teatr Wysokich NapięćPokaz naukowy „Pojedynek mistrzów”.

LaboratoriaProgram zajęć w laboratoriach (s. 18) kore­sponduje z celami podstawy programowej.

MajsterniaPolecamy zadania „Hydraulika” i „Logicznie nielogiczne”.

Planetarium Niebo Kopernika

„Czarne dziury. Podróż w nieznane”Jak powstają i co się dzieje we wnę­trzu tych zagadkowych obiektów astronomicznych?

Po godzinach

Wieczory dla dorosłychUczniom, którzy skończyli 18 lat, polecamy niestandardowe spotkania z ekspertami, które mogą inspirować do wyboru własnej drogi związanej z nauką.

Prosto z niebaCykl inspirujących spotkań z naukowcami przybliża najnowsze badania kosmosu.

30 31

Informacje praktyczne – Centrum Nauki Kopernik

Orientacyjne godziny otwarcia

Wtorek–piątek: 9.00–18.00 (kasy czynne do 17.00)

Sobota–niedziela: 10.00–19.00 (kasy czynne do 18.00)

Poniedziałek – nieczynne

Godziny otwarcia zmieniają się w ciągu roku (np. w wakacje Kopernik czynny jest dłużej). Aktualne godziny otwarcia na: www.kopernik.org.pl

Ceny biletów dla grup

wystawy

15 zł/os., min. 10 osób + 1 opiekun bezpłatnie

laboratorium fizyczne/chemiczne/biologiczne

190 zł (za 16 osób) + wystawy 15 zł/os. (bilet trzeba kupić łącznie na wystawy + laboratorium)

laboratorium robotyczne*

140 zł (za 12 osób) + wystawy 15 zł/os. (bilet trzeba kupić łącznie na wystawy + laboratorium)

*Od stycznia 2018 laboratorium robotyczne po­

większa się do 16 stanowisk, więc bilet dla grupy

będzie kosztował 190 zł.

Aktualny cennik na www.kopernik.org.pl

Czas zwiedzania

Nie ma ograniczenia czasowego na obej­rzenie wystaw. Orientacyjny czas zwiedza­nia to 3–4 godziny.

Bilet wstępu do Kopernika obejmuje wejście na wystawy, do Teatru Robotycznego, Teatru Wysokich Napięć oraz Majsterni. Zajęcia w laboratoriach są płatne dodatkowo.

Jak zarezerwować wizytę dla gru-py uczniów

Warunkiem zwiedzania CNK przez grupy zorganizowane jest zakup biletów:

Przez internetwww.bilety.kopernik.org.pl

opłacając od razu wybrane bilety. Płatność następuje w trybie on­line.

Można tak kupić bilety wstępu do Kopernika (w tym bezpłatny do galerii Bzzz!) oraz na zajęcia w laboratoriach.

Uwaga: Maksymalnie można zakupić 210 bi­letów (po 70 na dany dzień i godzinę). Za każdą rezerwację płacimy oddzielnie. Na wybranie i kupno biletów (do zakończe­nia płatności) jest 15 min. Po prawidłowo dokonanej transakcji otrzymają Państwo e­mail z biletami.

TelefonicznieInfolinia: 22 596 41 00 (pn.–pt. 8.00–16.00)

Uwaga: Jednorazowo można dokonać trzech rezerwacji po 70 biletów (łącznie 210 biletów). Za bilety zarezerwowane telefonicznie należy zapłacić przelewem lub w kasach CNK w ciągu 7 dni od dnia dokonania rezerwacji.

Dane do przelewu:Centrum Nauki Kopernik Wybrzeże Kościuszkowskie 20 00­390 Warszawa Alior Bank S.A. Numer konta: 28 1060 0076 0000 3310 0017 6076

W przelewie należy wpisać nazwę płat­nika oraz numer rezerwacji otrzymany w potwierdzeniu.

W przypadku rezerwacji dokonywanych na 4 dni robocze przed wizytą lub póź­niej płatność należy zrealizować w kasach Centrum Nauki Kopernik w dniu wizyty.

Informacje potrzebne do rezerwacji telefonicznejPodczas rezerwacji niezbędne będą dane kontaktowe, dane do faktury, liczba uczniów w grupie, liczba opiekunów i pre­ferowany termin wizyty. Bezpłatne wejście przysługuje jednemu opiekunowi na grupę.

Zwrot biletów do CNK

Bilety można zwrócić (w całości lub częściowo) najpóźniej na 16 dni przed wizytą, zgłaszając chęć mailowo na adres: zwroty@kopernik.org.pl.

W treści maila należy podać numer rezer­wacji, datę wizyty i numer konta bankowe­go. Kwoty zwrotów zostaną pomniejszone o opłatę manipulacyjną wysokości 10 zł.

Wejście do CNK

Odbywa się na podstawie biletów wstępu zawierających kod QR, które zostały wysła­ne mailem. Można przyjść z przygotowany­mi biletami, poprosić o ich wydrukowanie w kasie na podstawie numeru rezerwacji lub skorzystać z wolnostojącej drukarki.

W kasie Kopernika można także dokupić bilety na seanse i pokazy w planetarium Niebo Kopernika na dzień bieżący.

Jedno wejście, jedno wyjście

Bilet do CNK uprawnia do nielimitowane­go czasu zwiedzania, jednak po wyjściu nie można wrócić na wystawy. Wyjątek stanowią posiadacze biletów łączących wizytę w Koperniku i laboratoriach oraz w Koperniku i planetarium (mają dwa wejścia).

32 33

Kopernik + planetarium

W przypadku łączonej wizyty w planetarium i na wystawach Kopernika można jeden raz wyjść do planetarium łącznikiem (nie wy­chodząc z budynku) i tą samą drogą wrócić na wystawy.

Jak dojechać?

Do Kopernika najszybciej można dojechać drugą linią metra (M2) – stacja Centrum Nauki Kopernik.

Polecamy skorzystanie z wyszukiwa­rek połączeń: www.ztm.waw.pl oraz www.jakdojade.pl

Grupa może wsiąść i wysiąść na przystanku czasowego postoju naprzeciw budynku. Autokar należy zaparkować na jednym z miejskich parkingów. Pełna lista jest do­stępna pod adresem: www.zdm.waw.pl

Bezpieczeństwo

Wszystkich zwiedzających obowiązuje Regulamin zwiedzania (dostępny jest na naszej stronie internetowej). Na terenie CNK znajdują się apteczki oraz defibrylator. Nasi pracownicy są przeszkoleni w udzie­laniu pierwszej pomocy. Każdy wypadek prosimy niezwłocznie zgłosić animatorowi. W razie ewakuacji budynku zapewniona jest należyta procedura. Prosimy stosować się do wszelkich komunikatów głosowych oraz poleceń pracowników CNK.

Osoby niepełnosprawne

Budynek jest wyposażony w odpowied­nie podjazdy, windy i toalety. Możliwe jest wchodzenie z psami przewodnikami i psa­mi asystującymi.

Szatnie

Szatnie znajdują się po lewej stronie od wejścia do Kopernika. Grupy zorganizowa­ne korzystają z nich bezpłatnie. Do dyspo­zycji są boksy zamykane na klucz.

Jedzenie

Spożywanie posiłków i napojów dozwo­lone jest tylko w wyznaczonych do tego miejscach. Na I piętrze znajduje się kącik wypoczynkowy, gdzie można zjeść własne kanapki lub kupić coś w barku.

Na terenie Centrum Nauki Kopernik znajdu­je się Bistro Wiem. W celu zarezerwowania stolików dla większej grupy prosimy o kon­takt z obsługą pod numerem telefonu: 22 596 42 90. Prosimy pamiętać, że po wyj­ściu z Kopernika nie można już wrócić na wystawy, więc posiłek najlepiej jest zapla­nować po wizycie.

Sklepik

Sklepik ulokowany jest na terenie wystaw, po lewej stronie od wejścia. Oferuje łami­główki, zestawy do eksperymentów, gry i kopernikowe drobiazgi.

Fotografowanie

W Centrum Nauki Kopernik można robić zdjęcia. Prosimy tylko, aby nie przeszkadza­ło to pozostałym zwiedzającym.

Strona internetowa dla nauczycieli

Na naszej stronie internetowej znajduje się przeznaczona dla nauczycieli sekcja, w której zebraliśmy istotne dla Państwa informacje. www.kopernik.org.pl/dla­nauczycieli

Zachęcamy również do zapisania się na newsletter dla nauczycieli.

Klub Kopernika

To program stworzony z myślą o najbar­dziej zagorzałych poszukiwaczach na­ukowych przygód. Dzięki karcie klubowej można odwiedzać Centrum dowolnie często, korzystać ze specjalnych atrakcji i zniżek. W pojedynkę lub z rodziną czy przyjaciółmi.

Więcej informacji na: www.kopernik.org.pl/klubkopernika

pakiet indywidualny – 150 zł

pakiet podwójny – 180 zł

pakiet rodzinny – 320 zł

34 35

Informacje praktyczne – planetarium Niebo Kopernika

Godziny otwarcia planetarium Niebo Kopernika

Planetarium działa od wtorku do niedzieli. Godziny otwarcia zmieniają się w zależno­ści od sezonu. Szczegółowe informacje na: www.niebokopernika.pl

Cennik

Filmy i pokazy 2D / Prosto z nieba

bilet dla grup* – 14 zł (za osobę)

Filmy i pokazy 3D

bilet dla grup* – 19 zł (za osobę)

*Min. 10 osób + 1 opiekun bilet bezpłatnie.

Liczba bezpłatnych biletów nie sumuje się przy

większej grupie.

Aktualny cennik na: www.kopernik.org.pl

Inne wydarzenia

Koncerty dla dzieci, Koncerty pod gwiaz­dami, Orbita Jazzu, Konstelacja: Miłość, Chaos i harmonia, Voices in the Dark, Dark Side of the Moon – 30 zł

Pokazy w planetarium przeznaczone są dla osób powyżej 3. roku życia. Cykl Prosto z nieba polecamy dla osób, które ukończyły 12 lat.

Do planetarium przyjdź 10 min przed seansem.

Jak zarezerwować wizytę dla grupy uczniów w planetarium

Przez internetwww.bilety.kopernik.org.pl Płatność następuje od razu w trybie on­line.

TelefonicznieInfolinia: 22 596 41 00 (pn.–pt. 8.00–16.00). Za zarezerwowane bilety należy zapła­cić przelewem lub w kasach planetarium w ciągu 7 dni od dnia rezerwacji.

Uwaga: W każdym przypadku jednorazowo można dokonać maksymalnie trzech rezer­wacji po 139 biletów. Na sali projekcyjnej znajduje się 139 miejsc.

W kasie planetariumBilety grupowe można także kupić na miej­scu w kasach planetarium.

Wydruk biletówBilety do planetarium wysyłamy na skrzynkę e­mail. Można je wydrukować samodziel­nie lub na miejscu na podstawie numeru rezerwacji na wolnostojącej drukarce albo w kasie.

Zwrot biletów do planetarium

Bilety można zwrócić najpóźniej 7 dni przed wizytą, zgłaszając to mailowo na adres: zwroty@kopernik.org.pl. Należy przy tym podać numer rezerwacji, datę wizyty i numer konta bankowego. Kwoty zwrotów zostaną pomniejszone o opłatę manipula­cyjną wysokości 10 zł.

Jak dojechać do planetarium

Do planetarium najszybciej można do­jechać drugą linią metra (M2) – stacja Centrum Nauki Kopernik. Polecamy skorzystanie z wyszukiwarek połączeń: www.ztm.waw.pl, www.jakdojade.pl

Grupa może wsiąść i wysiąść na przystanku czasowego postoju naprzeciw budynku. Autokar należy zaparkować na jednym z miejskich parkingów. Pełna lista jest do­stępna pod adresem: www.zdm.waw.pl

Budynek planetarium znajduje się nad samym brzegiem Wisły, na tyłach budyn­ku Centrum Nauki Kopernik. Ma osobne wejście (od strony mostu Świętokrzyskiego i Stadionu Narodowego).

Osoby niepełnosprawne

Budynek jest wyposażony w odpowiednie podjazdy, windy i toalety. Na sali jedno miejsce jest przeznaczone dla osoby po­ruszającej się na wózku inwalidzkim. Filmy takie jak „Na skrzydłach marzeń”, „Czarne dziury” oraz „Ziemia, Księżyc, Słońce” mają audiodeskrypcję.

Szatnia, jedzenie i toalety

Szatnia znajduje się za kontuarem z kasą, a toalety na poziomie ­1.

W kawiarni Blue Sky można kupić słodkie przekąski, ciepłe i zimne napoje.

36 37

Współpraca z Kopernikiem

2 3

Centrum Nauki Kopernik to nowatorskie środowisko uczenia, w którym zwiedzający mogą zdobywać wiedzę i umiejętności. Co roku odwiedza nas ponad milion gości, prawie połowa z nich to uczniowie i na-uczyciele z całej Polski. Jesteśmy dumni, że staliśmy się wartościowym miejscem Waszych wycieczek edukacyjnych, któ-re wspiera i wzbogaca proces naucza-nia i uczenia się w szkole. Dla zespołu Kopernika to duża odpowiedzialność.

Pragniemy lepiej kształtować naszą prze-strzeń i rozwijać działania edukacyjne. Poprawiamy eksponaty, wystawy, system informacji i rezerwacji. Dzięki przebudo-wanym strefom wejścia na wystawy i do planetarium zwiedzający uzyskali lepszy dostęp do kas, szatni, sklepiku i bistro. Wydzielone przy wejściu i na wystawach strefy odpoczynku podniosły komfort wi-zyty. W roku szkolnym 2017/2018 zaprasza-my do zwiedzania nowych wystaw, które zastąpią dotychczasową „Strefę światła” i „Człowieka i środowisko” i na wysta-wę czasową „Powietrze – więcej niż nic” z centrum nauki Technorama ze Szwajcarii. Wystawie tej będą dedykowane specjalne warsztaty w Majsterni, laboratoriach i na wystawach. Przygotowujemy nową ofertę dla grup szkolnych łączącą aktywności w planetarium i na wystawie.

Współpracujemy ze środowiskami edu-kacyjnymi w Polsce i na świecie. Cenne kontakty i wspólne działania pozwalają nam lepiej poznać i rozumieć potrze-by naszych zwiedzających oraz dzielić

się wiedzą i doświadczeniem Centrum. Podczas konferencji Pokazać – Przekazać podejmujemy dyskusje inspirowane nowy-mi ideami pedagogicznymi. W 2017 roku w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie o dostęp do wiedzy przez sieci i spo-łeczności edukacyjne gościmy Stephena Downesa, jednego z twórców idei konek-tywizmu. W 2018 roku planujemy zmierzyć się z fenomenem aktywności twórczych wywodzących się z idei konstruktywizmu i konstrukcjonizmu. Tworzenie okazji do spotkania z nauką i lepszego jej rozumienia jest szansą rozwoju edukacji.

W laboratoriach Centrum testujemy nowe metody i narzędzia zwiększające zaan-gażowanie uczniów w proces badawczy i tworzenie. Wierzymy, że samodzielne działania i osobiste zaangażowanie rozwi-ja wiele kompetencji i kształtuje postawy zwiększające efektywność uczenia się. Wypracowane rozwiązania wykorzystujemy w Klubach Młodego Odkrywcy, programie ESERO i „Szkoła bliżej nauki”. Dzięki współ-pracy z instytucjami publicznymi i samorzą-dowymi, biznesem i organizacjami projekty koordynowane przez Centrum są obecne w Państwa szkołach w Warszawie, na Mazowszu, w Polsce a nawet poza granica-mi kraju.

Zapraszamy do Kopernika. Zapraszamy do współpracy.

Anna Dziama Dyrektor Edukacji Centrum Nauki Kopernik

Zapraszamy do współpracy

4 5

Nauczycielskie popołudnia z Kopernikiem

W czwartkowe popołudnia zapraszamy na-uczycieli na cykliczne spotkania w Centrum Nauki Kopernik.

W trakcie spotkania można obejrzeć wy-stawy, poznać różne przestrzenie Centrum, a także dowiedzieć się więcej o zajęciach dla grup szkolnych. Nauczyciele mogą samodzielnie eksperymentować na wysta-wach, w warsztatowej przestrzeni Majsterni, jak również zaplanować wizytę z uczniami. Rozmawiamy też o projektach, które two-rzymy we współpracy z nauczycielami – programie edukacji kosmicznej ESERO czy Klubach Młodego Odkrywcy (KMO).

Uczestnicy bliżej poznają animatorów i pracowników Kopernika. Dla nas to waż-na okazja do bezpośredniego spotkania z nauczycielami, ich opiniami i wrażeniami. Zgłaszane potrzeby i oczekiwania są dla nas źródłem licznych inspiracji na przyszłość.

Istnieje możliwość przygotowania spe-cjalnego programu wizyty dla konkretnej, zorganizowanej grupy nauczycieli z jednej placówki, jednego poziomu kształcenia lub nauczycieli określonego przedmiotu. Do współpracy zapraszamy doradców metodycznych z ośrodków doskonale-nia zawodowego. Kopernik współpra-cuje z Warszawskim Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń, wojewódzkimi i miejskimi ośrodkami doskonalenia nauczycieli oraz regional-nymi i samorządowymi centrami rozwoju edukacji.

Kiedy: czwartki, godz. 16.00–19.00

Aktualne terminy i zapisy on-line: for-mularz na stronie www.kopernik.org.pl/dla-nauczycieli

Wstęp bezpłatny. Liczba miejsc ograni-czona. Uczestnicy otrzymują certyfikaty udziału w warsztatach.

Więcej informacji: edukacja@kopernik.org.pl

innogy Power Box – warsztaty dla nauczycieli

Od 2013 roku Fundacja innogy w Polsce (dawniej Fundacja RWE w Polsce) i Centrum Nauki Kopernik wspólnie realizu-ją unikatowy w skali Polski autorski projekt edukacyjny o pozyskiwaniu i wykorzystaniu energii – innogy Power Box. W ramach projektu do uczniów starszych klas szkół podstawowych trafiają zestawy edukacyjne, opracowane przez specjalistów CNK.

Power Box to dla wielu uczniów „magiczne pudełko”. Dla nauczycieli jest nowoczes-nym narzędziem pomocnym w realizacji podstawy programowej wielu przedmio-tów nauczania – fizyki, geografii, WOS-u, przyrody, matematyki, techniki. Dzięki sprzętom, materiałom i kartom zawierają-cym propozycje doświadczeń Power Box daje uczniom możliwość samodzielnego ich wykonania, modyfikowania i kreowania nowych eksperymentów.

Jesienią 2017 roku odbędzie się 5. edycja warsztatów, podczas których nauczyciele poznają wyposażenie zestawu i przygotują się do wykorzystania elementów metody badawczej na zajęciach lekcyjnych.

Udział w warsztatach jest bezpłatny. Informacje o zestawach i warsztatach:

www.kopernik.org.pl/warsztaty/warsztaty-z-zestawem-edukacyjnym/innogy

6 7

Konferencja Pokazać – Przekazać

Kulminacyjnym wydarzeniem edukacyjnym w Koperniku jest ogólnopolska konferencja Pokazać – Przekazać. Co roku w ostatnich tygodniach sierpnia do Centrum zjeżdżają przedstawiciele różnych instytucji, organi-zacji i środowisk: nauczyciele, uczestnicy projektów edukacyjnych, osoby zaangażo-wane w rozwój edukacji, a także badacze ze świata akademickiego. Identyfikujemy wyzwania, dyskutujemy o kierunkach roz-woju edukacji, dzielimy się wiedzą i do-świadczeniami, podejmujemy współpracę.

Każda konferencja poświęcona jest ważnemu tematowi z obszaru edukacji. Dokładamy starań, aby Centrum Nauki Kopernik było przyjaznym miejscem wy-miany myśli na temat przyszłości edukacji. Dyskutujemy o roli edukacji w społeczeń-stwie i wyzwaniach, jakie stawia przed nią współczesny świat. Rozmawiamy o me-todach i narzędziach uczenia, trendach w dydaktyce, a przede wszystkim o celach i kierunkach rozwoju edukacji w kontek-ście nowoczesności. Program konferen-cji przygotowujemy we współpracy ze środowiskami edukatorów, organizacjami pozarządowymi, instytucjami publicznymi i ośrodkami akademickimi.

W 2018 roku tematem przewodnim jest konstrukcjonizm, koncepcja edukacyj-na, która kładzie nacisk na aktywność i samodzielność uczącego się oraz na własnoręczne kształtowanie rzeczywi-stych i namacalnych obiektów w procesie projektowania i budowania. W ramach

debat nad konstrukcjonizmem powróci-my do rozważanych już na poprzednich konferencjach zagadnień. Porozmawiamy o metodzie uczenia przez doświadczenie i IBSE (nauczanie przez badanie w przed-miotach przyrodniczych) oraz rozwoju sieci społeczności edukacyjnych. Spojrzymy na nie z zupełnie nowej perspektywy.

Od 2014 r. Pokazać – Przekazać towarzyszy publikacja pokonferencyjna.

Konferencja Pokazać – Przekazać odbywa się pod koniec sierpnia, zapisy w kwietniu–maju.

Program na stronie: www.kopernik.org.pl/dla-nauczycieli

Kontakt: edukacja@kopernik.org.pl

8 9

Wydarzenia realizowane razem z partnerami

Letnie seminarium Warsa i Sawy

Centrum Nauki Kopernik wspiera program „Wars i Sawa” Biura Edukacji m.st. Warszawy na rzecz uczniów uzdolnionych. W 2018 roku już po raz ósmy zapraszamy przed-stawicieli szkół warszawskich na spotka-nie poświęcone wymianie doświadczeń i rozwojowi kompetencji. Wspólnie z na-ukowcami, specjalistami Centrum i dorad-cami metodycznymi będziemy poszukiwać inspiracji i testować nowe rozwiązania edukacyjne.

Współorganizatorzy: Biuro Edukacji m.st. Warszawy, Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń (WCIES)

Festiwal Młodych Badaczy ODKRYCIA

Nauką można zainteresować się w szkole. Naukowcem można zostać jeszcze przed maturą. Udowadniają to uczestni-cy Festiwalu Odkrycia, uczniowie z całej Polski, którzy we współpracy z naukowca-mi prowadzą badania naukowe. Festiwal łączy finały dwóch prestiżowych konkur-sów – Konkursu Prac Młodych Naukowców Unii Europejskiej (EUCYS) oraz Fizycznych Ścieżek. Festiwal w Koperniku jest okazją do spotkania naukowców, popularyzato-rów nauki, nauczycieli praktyków, uczniów, a także opiekunów Klubów Młodego Odkrywcy – liderów programu KMO.

Festiwal jest otwarty dla publiczności.

Współorganizatorzy: Krajowy Fundusz na rzecz Dzieci, Narodowe Centrum Badań Jądrowych oraz Instytut Fizyki PAN

10 11

W Klubach Młodego Odkrywcy dzieci i młodzież wspólnie eksperymentują pod okiem opiekunów, zdobywając samodziel-nie wiedzę. Międzynarodowy program KMO koordynowany jest przez Centrum Nauki Kopernik przy wsparciu partnera strate-gicznego – Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności.

Klub można założyć wszędzie: na wsi i w mieście, w Polsce i za granicą, w przed-szkolu, szkole i całkiem niezależnie od systemu formalnej edukacji. Prowadzić go może nauczyciel, animator kultury czy ro-dzic. Kluczowe jest podejście: opiekunowie KMO to ludzie, którzy są aktywni z natury i nie zadowalają się gotowymi rozwiąza-niami. Świadomie pozwalają klubowiczom na samodzielne poznawanie i odkrywanie. Będąc otwartymi na potrzeby społeczności, wychodzą też poza mury swoich instytucji, organizując razem z klubami lokalne pikniki i festiwale naukowe.

Podczas spotkań KMO najważniejsze jest osobiste zaangażowanie: klubowicze sami poszukują interesujących dla nich tema-tów i dochodzą do odpowiedzi poprzez

eksperymentowanie. Kluczowa jest metoda badawcza, która rozwija wiele kompeten-cji i zdolności jednocześnie, pozwala na przekraczanie szkolnych granic między przedmiotami i pokazuje, że popełnianie błędów jest o tyle cenne, że uczy rozwiązy-wać problemy. Przedmiotem takich badań – zależnie od wieku uczestników – mogą być doświadczenia z magnesami, obser-wacje kosmosu czy analiza czystości wody w pobliskiej rzece. Co roku wybieramy kilkanaście najciekawszych eksperymentów i zapraszamy ich autorów z całej Polski do zaprezentowania swoich doświadczeń w trakcie Pikniku Naukowego w Warszawie.

Podstawą działań klubów jest kreatywność i doświadczenie ich opiekunów. Co roku spotykają się oni na Forum KMO, ogólno-polskiej konferencji organizowanej w li-stopadzie w CNK, która stanowi okazję do wymiany dobrych praktyk edukacyjnych. Mogą również korzystać z bezpłatnych warsztatów organizowanych w CNK bądź u partnerów, a także bazy scenariuszy do-świadczeń sukcesywnie umieszczanych na portalu programu w trzech językach – po polsku, angielsku i rosyjsku.

Najaktywniejszych edukatorów zapraszamy trzy razy do roku na tematyczne spotkania „KMO w Centrum”. Mają one za zadanie wspierać opiekunów, rozwijając ich zain-teresowania, oferując nowe rozwiązania metodyczne a czasami nawet wyposa-żając kluby w eksperymentalny sprzęt do realizacji nowatorskich działań edukacyj-nych. W ramach dodatkowych działań,

inicjowanych w trakcie tych spotkań, kluby biorą udział m.in. w takich krajowych i mię-dzynarodowych projektach jak Intel Make Tomorrow, Konstruktorzy Marzeń Boeing czy Festiwal Odkrycia. Wzorami do naśla-dowania dla nowych uczestników pro-gramu są zaś Mistrzowie KMO – laureaci corocznego konkursu na wybitne projekty edukacyjne realizowane w sieci KMO.

Kluby Młodego Odkrywcy, których jest już ponad 700 w Polsce, na Ukrainie, Białorusi, Litwie, w Gruzji, Belgii czy Szwajcarii, są zrzeszone w sieć, pozwalającą wymieniać się wiedzą oraz planować wspólne dzia-łania. Sieć animowana jest przez regional-nych, krajowych i zagranicznych partnerów, którzy angażują kluby do udziału w wy-jątkowych inicjatywach edukacyjnych, badawczych i prospołecznych. Partnerstwa z biznesem pozwalają również KMO re-alizować innowacyjne projekty związane z konstruowaniem czy programowaniem.

Klub Młodego Odkrywcy

Strategiczny Partner Programu KMO

Partner projektów STEM Partnerzy zagraniczni

Partner merytoryczny Partnerzy regionalni

Strona internetowa Klubów KMO: www.kmo.org.pl

Chcesz założyć Klub KMO?Wypełnij formularz rejestracyjny w zakładce Zakładam Klub na stronie www.kmo.org.pl

Kontakt: kmo@kopernik.org.pl

Partnerzy edukacyjni

12 13

„Szkoła bliżej nauki” to projekt przygotowa-ny przez Centrum Nauki Kopernik z m.st. Warszawą i samorządami Mazowsza. Uczestniczy w nim blisko 2000 uczniów oraz ponad 160 nauczycieli. Jego celem jest stworzenie w szkołach warunków dla nauczania z wykorzy staniem elementów metody badawczej. Elementami nauko-wego podejścia jest formułowanie hipo-tez, poszukiwanie odpowiedzi na pytania poprzez prowadzenie obserwacji, doświad-czeń i eksperymentowanie. Takie postę-powanie kształtuje umiejętności przydatne w dzisiejszym świecie, pozwala myśleć krytycznie oraz uczy skutecznie rozwiązy-wać złożone problemy.

Projekt obejmie różnorodne działania ad-resowane do szkół, uczniów i nauczycieli. Pracownie szkolne zostaną doposażone w sprzęt i materiały oraz specjalne zestawy edukacyjne. Nauczyciele (przedmiotów przyrodniczych, matematyki i informatyki) skorzystają z cyklu warsztatów doskona-lących praktyczne nauczanie w oparciu o metodę badawczą. Uczniowie wezmą udział w specjalnych zajęciach prowadzo-nych zarówno w szkole, jak i w Centrum Nauki Kopernik. Zdobyte kompetencje uczniowie wykorzystają przy realiza-cji projektów edukacyjno-badawczych. Opiekunami projektów uczniowskich będą nauczyciele i naukowcy.

Projekt trwa od września 2017 do maja 2019 r. i obejmuje 38 szkół. W tym szkoły integracyjne i placówki z terenów wiej-skich, które z racji oddalenia od metropolii najbardziej potrzebują wsparcia.

W projekcie „Szkoła bliżej nauki” stawiamy na zacieśnianie relacji edukacji z nauką. Dzięki wspólnie prowadzonym działaniom mamy nadzieję na lepsze poznanie, rozu-mienie nauki w szkole, zwiększenie zain-teresowania uczniów nauką oraz rozwój nowych metod uczenia i uczenia się.

Szkoła bliżej naukiESERO

Europejskie Biuro Edukacji Kosmicznej ESERO to program edukacyjny Europejskiej Agencji Kosmicznej ESA, skierowany do nauczycieli zainteresowanych wykorzy-staniem tematyki kosmicznej w procesie nauczania przy jednoczesnym realizowaniu zagadnień z podstawy programowej.

Lekcje uzupełnione o kontekst kosmiczny stają się bardziej atrakcyjne dla uczniów, a wiedza o kosmosie wskazuje na inter-dyscyplinarność nauk. Dzięki zajęciom z elementami wiedzy kosmicznej uczniowie mogą w sobie odkryć lub pogłębić istnieją-ce już pasje i zainteresowania. A rozwijający się przemysł kosmiczny wciąż potrzebuje inżynierów, oferując im niezwykle ciekawą i niebanalną pracę.

W ramach programu organizujemy warsz-taty dla nauczycieli i konkursy dla uczniów oparte o ideę konstruowania. Trenerzy pokazują, jak można włączać wiedzę o kosmicznych wynalazkach i technolo-giach w zagadnienia omawiane na lekcjach chemii, fizyki, biologii, geografii, matematy-ki i przyrody. Poruszamy takie zagadnienia jak budowa satelitów, rozwój organizmów żywych w warunkach mikrograwitacji, pro-jektowanie misji kosmicznych czy symu-lowane misje marsjańskie. Udostępniamy filmy, scenariusze zajęć, prezentujemy programy komputerowe. Część materia-łów została opracowana przez Europejską Agencję Kosmiczną na podstawie danych z misji kosmicznych.

Program, warsztaty i zapisy na newsletter ESERO na stronie: www.esero.kopernik.org.pl Kontakt: esero@kopernik.org.pl

Wydarzenia w 2017 roku:

Wrzesień: rejestracja na konkurs Astro Pi

15 września: Festiwal Przemiany: warszta-ty i panel dyskusyjny Przemiany Młodych

23–24 września: warsztaty dla opiekunów zespołów w konkursie CanSat, w którym uczniowie budują minisatelity i z ich po-mocą prowadzą badania atmosfery.

21 października: „Kosmos w szko-le” – warsztaty dla nauczycieli ze szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.

W roku szkolnym 2017–2018 uruchamia-my projekt Ambasadorów Kosmicznych.

Partner projektów STEM

14 15

Wystawy objazdowe i mobilne planetarium

Czy centrum nauki może gościć w szkole? Taką szansę dają opracowane i wypro-dukowane w CNK wystawy objazdowe. Eksponaty w formie stacji badawczych stają się wartościowym uzupełnieniem zajęć, a uczniowie mogą przeprowadzać przy nich własne eksperymenty. Wraz z wy-stawami przyjeżdżają animatorzy, którzy objaśniają działanie eksponatów i pomagają zrozumieć prezentowane zjawiska. Od 2018 roku poza wystawami będzie można wypożyczyć mobilne planetarium, w którym prezenterzy poprowadzą pokazy o gwiazdach.

Więcej informacji: www.kopernik.org.pl/dla-nauczycieli w dziale Wystawy objazdowe

Eksperymentuj!

Eksponaty tej wystawy pozwalają lepiej poznać różne zjawiska naukowe. Dzięki kulkom z Tablicy Galtona zrozumiemy rozkład krzywej Gaussa, łamigłówki to zna-komity trening dla mózgu, a teorię zacho-wania momentu pędu poznamy, siedząc na Wirującym krześle.

Umysł przyłapany

Na podstawie zmysłów nasz mózg buduje obraz otaczającego świata. Z natłoku infor-macji selekcjonuje i wybiera najistotniejsze. Jednak ulega wpływom emocji o wiele bardziej, niż zdajemy sobie z tego sprawę. Wystawa pozwala doświadczyć, jak działają nasze zmysły i mózg.

Do końca 2017 roku obydwie wysta-wy objazdowe CNK: „Eksperymentuj!” i „Umysł Przyłapany” jeżdżą w Naukobusie, dzięki programowi ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, w ramach strategii społecznej odpowiedzialności nauki „Nauka dla Ciebie”. Wyjazdom Naukobusa towarzyszą warszta-ty „Eksponaty i eksperymenty” przeznaczo-ne dla nauczycieli.

W celu zamówienia wystawy należy skon-taktować się z ministerstwem, pisząc na naukobus@nauka.gov.pl. O możliwościach zamówienia wystawy w 2018 roku będziemy informować na naszej stronie internetowej.

W Koperniku mnóstwo się dzieje.

Zapraszamy do zapisania się na newsletter: www.newsletter.kopernik.org.pl

Zachęcamy także do regularnego odwie-dzania naszych stron internetowych: www.kopernik.org.pl www.niebokopernika.pl www.esero.kopernik.org.pl www.kmo.org.pl

O Pikniku Naukowym Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik – największej w Europie imprezie plenerowej populary-zującej naukę – przeczytają Państwo na stronie: www.pikniknaukowy.pl

Wszystkich, którzy chcieliby aktywnie i cie-kawie spędzić letnie weekendy w koperni-kowym Parku Odkrywców, zapraszamy na stronę: lato.kopernik.org.pl

FameLab to międzynarodowy konkurs dla badaczy, którzy nie boją się myśleć niestan-dardowo i mają żyłkę popularyzatora nauki. www.famelab.org.pl

Autorzy zdjęć: Filip Klimaszewski (Mediafot), Waldemar Kompała (Mediafot), Robert Kowalewski (Mediafot), Adam Kozak (Mediafot), Wojciech Surdziel (Mediafot), Maciej Mucha (CNK), Agata Steifer (CNK), Maciej Sznabel (CNK), Sebastian Czarnecki (CNK), Adam Zahler (CNK), MNiSW

Projekt: CNK

Organizatorzy CNK

Partner Strategiczny CNKPartnerzy Wspierający CNK