zaburzenia rozwojowe a narząd żucia

Zaburzenia Zaburzenia rozwojowe a narząd rozwojowe a narząd

żuciażuciaSeminariumSeminarium

Stomatologia wieku rozwojowegoStomatologia wieku rozwojowegoV rokV rok

Zaburzenia w ząbkowaniuZaburzenia w ząbkowaniu

MiejscoweMiejscoweW czasie wyrzynania się zębów W czasie wyrzynania się zębów W miejscu wyrzynania się zębów W miejscu wyrzynania się zębów OgólnoustrojoweOgólnoustrojowe

Zaburzenia miejscoweZaburzenia miejscowe

Stan zapalny dziąsła brzeżnegoStan zapalny dziąsła brzeżnego Zapalenie mieszka zębaZapalenie mieszka zęba Zasinienie błony śluzowej nad Zasinienie błony śluzowej nad

wyrzynającym się zębemwyrzynającym się zębem Utrudnione wyrzynanie zęba (np.: Utrudnione wyrzynanie zęba (np.:

zbyt późne wyrzynanie, zęby zbyt późne wyrzynanie, zęby zagłębione, zęby zatopione) zagłębione, zęby zatopione)

Zatrzymanie zęba w kości Zatrzymanie zęba w kości

Stan zapalny dziąsła Stan zapalny dziąsła brzeżnegobrzeżnego

Najczęściej dotyczy zębów stałych Najczęściej dotyczy zębów stałych lub pierwszych zębów mlecznychlub pierwszych zębów mlecznych

Spowodowany jest złą higieną jamy Spowodowany jest złą higieną jamy ustnejustnej

Bakterie i resztki pokarmowe Bakterie i resztki pokarmowe zalegają w głębokich szczelinach zalegają w głębokich szczelinach dziąsłowychdziąsłowych

Przeważają bakterie beztlenowePrzeważają bakterie beztlenowe

Stan zapalny dziąsła brzeżnegoStan zapalny dziąsła brzeżnego- obraz klinicznyobraz kliniczny

Zaczerwienienie i obrzęk błony śluzowej Zaczerwienienie i obrzęk błony śluzowej pokrywającej powierzchnie zęba, pokrywającej powierzchnie zęba, występujące przed ukazaniem się zęba w występujące przed ukazaniem się zęba w jamie ustnejjamie ustnej

Dziecko jest nadmiernie pobudliwe, Dziecko jest nadmiernie pobudliwe, nerwowe, rozdrażnione, obficie się ślini, nerwowe, rozdrażnione, obficie się ślini, wkłada palce lub inne przedmioty do buziwkłada palce lub inne przedmioty do buzi

Stan zapalny ustępuje po ukazaniu się Stan zapalny ustępuje po ukazaniu się korony zęba w jamie ustnejkorony zęba w jamie ustnej

Zapalenie mieszka zębaZapalenie mieszka zęba

Objawy podobne jak przy zapaleniu Objawy podobne jak przy zapaleniu kościkości

W obrazie radiologicznym dochodzi W obrazie radiologicznym dochodzi do poszerzenia krypty kostnejdo poszerzenia krypty kostnej

Nie leczone może prowadzić do Nie leczone może prowadzić do zapalenia szpiku kostnego kości zapalenia szpiku kostnego kości szczęki lub żuchwyszczęki lub żuchwy

Zapalenie mieszka zęba - Zapalenie mieszka zęba - postępowaniepostępowanie

Zropienie zawartości mieszka zęba Zropienie zawartości mieszka zęba jest wskazaniem do:jest wskazaniem do:

nacięcia błony śluzowej nad nacięcia błony śluzowej nad powierzchnią wyrzynającego się zębapowierzchnią wyrzynającego się zęba

podania antybiotykówpodania antybiotyków

Zapalenie mieszka zęba stałego- Zapalenie mieszka zęba stałego- przyczyny i postępowanieprzyczyny i postępowanie

Może być spowodowane długo Może być spowodowane długo utrzymującym się stanem zapalnym utrzymującym się stanem zapalnym tkanek okołowierzchołkowych tkanek okołowierzchołkowych odpowiedniego zęba mlecznegoodpowiedniego zęba mlecznego

Wówczas konieczne jest usunięcie zęba Wówczas konieczne jest usunięcie zęba mlecznego - przyczynowegomlecznego - przyczynowego

Przedwczesne usuniecie zęba Przedwczesne usuniecie zęba mlecznego sprzyja wcześniejszemu mlecznego sprzyja wcześniejszemu wyrzynaniu się zęba stałego – nawet wyrzynaniu się zęba stałego – nawet tylko z uformowaną częścią koronową, tylko z uformowaną częścią koronową, co grozi jago utratąco grozi jago utratą

Zasinienie błony śluzowej Zasinienie błony śluzowej nad wyrzynającym się nad wyrzynającym się

zębemzębem Występuje kilka dni przed Występuje kilka dni przed

wyrzynaniem się zębawyrzynaniem się zęba Jest spowodowane mechanicznym Jest spowodowane mechanicznym

urazem błony śluzowej przez ostre urazem błony śluzowej przez ostre brzegi zębabrzegi zęba

Niebieskawe plamy- są spowodowane Niebieskawe plamy- są spowodowane przeświecaniem przez cienka śluzówkę przeświecaniem przez cienka śluzówkę nagromadzonego płynu surowiczegonagromadzonego płynu surowiczego

Krwiak - wynik podśluzówkowego Krwiak - wynik podśluzówkowego krwawieniakrwawienia

Postępowanie Postępowanie terapeutyczneterapeutyczne

Obserwacja – ustępuje samoistnie po Obserwacja – ustępuje samoistnie po ukazaniu się zęba w jamie ustnejukazaniu się zęba w jamie ustnej

Stała kontrola - mogą to być Stała kontrola - mogą to być pierwsze objawy torbieli pierwsze objawy torbieli zawiązkowej, która utrudnia zawiązkowej, która utrudnia wyżynanie się zęba. Torbiel jest wyżynanie się zęba. Torbiel jest wskazaniem do nacięcia tkanki i wskazaniem do nacięcia tkanki i drenażu płynu, co umożliwia dalsze drenażu płynu, co umożliwia dalsze wyrzynanie zęba. wyrzynanie zęba.

Ząb zagłębionyZąb zagłębiony

Proces aktywnego wyrzynania Proces aktywnego wyrzynania pojedynczego zęba ulega pojedynczego zęba ulega zatrzymaniuzatrzymaniu

Ząb jest zagłębiony w kości szczeki Ząb jest zagłębiony w kości szczeki lub żuchwy, widoczna jest tylko część lub żuchwy, widoczna jest tylko część korony klinicznej, a powierzchnia korony klinicznej, a powierzchnia żująca nie osiąga płaszczyzny żująca nie osiąga płaszczyzny zwarciazwarcia

Ząb zatopionyZąb zatopiony

Najczęściej występuje w uzębieniu Najczęściej występuje w uzębieniu mlecznym – przeważnie drugi mlecznym – przeważnie drugi trzonowiectrzonowiec

Korona zęba jest całkowicie pokryty Korona zęba jest całkowicie pokryty przez bardzo szybko narastającą przez bardzo szybko narastającą kość wyrostka zębodołowego kość wyrostka zębodołowego

Ząb zagłębiony i zatopiony- Ząb zagłębiony i zatopiony- leczenieleczenie

Zęby mleczneZęby mleczne usuwa się, aby zapobiec usuwa się, aby zapobiec powikłaniom – opóźnione wyrzynanie powikłaniom – opóźnione wyrzynanie zębów stałych, skrócenie łuku zębowego, zębów stałych, skrócenie łuku zębowego, przemieszczenie zębów sąsiednichprzemieszczenie zębów sąsiednich

Zęby stałeZęby stałe – pozostawia się pod – pozostawia się pod obserwacją, podejmuje się leczenie obserwacją, podejmuje się leczenie chirurgiczno-ortodontyczne lub tylko chirurgiczno-ortodontyczne lub tylko chirurgicznechirurgiczne

Utrudnione wyrzynanie zębaUtrudnione wyrzynanie zęba W czasie wyrzynania powierzchnia W czasie wyrzynania powierzchnia

żująca zęba jest przykryta płatem żująca zęba jest przykryta płatem dziąsła w formie języczkadziąsła w formie języczka

Sprzyja to: próchnicy oraz stanom Sprzyja to: próchnicy oraz stanom zapalnym okołozębowym na skutek zapalnym okołozębowym na skutek urazów mechanicznych lub urazów mechanicznych lub gromadzenia się resztek gromadzenia się resztek pokarmowych, pokarmowych,

Leczenie: usunięcie płata Leczenie: usunięcie płata dziąsłowegodziąsłowego

Zęby zatrzymane Zęby zatrzymane (retentio)(retentio) Występuje na skutek zaburzenia Występuje na skutek zaburzenia

koordynacji między rozwojem zęba i koordynacji między rozwojem zęba i wzrostem kości szczęki lub żuchwywzrostem kości szczęki lub żuchwy

Dochodzi do Dochodzi do częściowego zatrzymaniaczęściowego zatrzymania - gdy częściowo ząb znajduje się w - gdy częściowo ząb znajduje się w tkankach miękkich lub tkankach miękkich lub całkowitegocałkowitego zatrzymaniazatrzymania zęba w kości zęba w kości

Rzadko występują w uzębieniu mlecznymRzadko występują w uzębieniu mlecznym Najczęściej spotykane jest całkowite Najczęściej spotykane jest całkowite

zatrzymanie stałych kłów górnych oraz zatrzymanie stałych kłów górnych oraz zębów mądrości i drugich zębów mądrości i drugich przedtrzonowców w żuchwieprzedtrzonowców w żuchwie

Zęby zatrzymane- przyczynyZęby zatrzymane- przyczyny

Przetrwałe zęby mlecznePrzetrwałe zęby mleczne Nieprawidłowe ustawienie zębów w Nieprawidłowe ustawienie zębów w

łukułuku Brak miejsca w łuku zębowymBrak miejsca w łuku zębowym Obecność zębów nadliczbowychObecność zębów nadliczbowych Niekorzystne ustawienie zawiązka Niekorzystne ustawienie zawiązka

zęba zęba W następstwie stanów zapalnych W następstwie stanów zapalnych

toczących się w kości toczących się w kości

Zęby zatrzymane - Zęby zatrzymane - powikłaniapowikłania

Mogą powodować resorpcje zębów Mogą powodować resorpcje zębów sąsiednich sąsiednich

Mogą być przyczyną torbieli Mogą być przyczyną torbieli zawiązkowychzawiązkowych

Częściowe zatrzymanie zęba sprzyja Częściowe zatrzymanie zęba sprzyja stanom zapalnym, obrzękom, może stanom zapalnym, obrzękom, może powodować silne objawy bólowe, wzrost powodować silne objawy bólowe, wzrost temperatury ciała, a czasem nawet temperatury ciała, a czasem nawet szczękościsk ( naciek zapalny mięśni) szczękościsk ( naciek zapalny mięśni)

Zęby zatrzymane częściowo- Zęby zatrzymane częściowo- postępowanie leczniczepostępowanie lecznicze

Usunięcie płata dziąsłowegoUsunięcie płata dziąsłowego Usunięcie płata dziąsłowego i Usunięcie płata dziąsłowego i

kieszeni kostnejkieszeni kostnej Ekstrakcja zęba- najczęściej dotyczy Ekstrakcja zęba- najczęściej dotyczy

to trzecich trzonowców w żuchwie to trzecich trzonowców w żuchwie przy braku miejsca w łuku zębowym i przy braku miejsca w łuku zębowym i powtarzających się stanach powtarzających się stanach zapalnychzapalnych

Zęby zatrzymane Zęby zatrzymane całkowicie- postępowanie całkowicie- postępowanie

leczniczelecznicze Obserwacja przy braku objawów Obserwacja przy braku objawów

klinicznychklinicznych leczenie chirurgiczno-ortodontyczne - leczenie chirurgiczno-ortodontyczne -

wprowadzenie zęba zatrzymanego do wprowadzenie zęba zatrzymanego do łuku zębowegołuku zębowego

leczenie chirurgiczneleczenie chirurgiczne

Zęby zatrzymaneZęby zatrzymane

Zaburzenia w czasie Zaburzenia w czasie wyrzynania się zębówwyrzynania się zębów

Wczesne ząbkowanieWczesne ząbkowanie:: Dla zębów mlecznych- przed 5 miesiącem Dla zębów mlecznych- przed 5 miesiącem

życiażycia Dla zębów stałych –przed 5 rokiem życiaDla zębów stałych –przed 5 rokiem życia

Późne ząbkowaniePóźne ząbkowanie:: Dla zębów mlecznych- po 12 miesiącu Dla zębów mlecznych- po 12 miesiącu

życiażycia Dla zębów stałych –po 8 roku życiaDla zębów stałych –po 8 roku życia

Ząbkowanie przedwczesne Ząbkowanie przedwczesne ((dentitio praecox)dentitio praecox)

Charakteryzuje się obecnością zębów Charakteryzuje się obecnością zębów wrodzonych i noworodkowychwrodzonych i noworodkowych

Zęby wrodzoneZęby wrodzone ( (dentes natales) dentes natales) są są obecne w jamie ustnej dziecka w obecne w jamie ustnej dziecka w chwili urodzeniachwili urodzenia

Zęby noworodkoweZęby noworodkowe ( dentes ( dentes neonatales) neonatales) wyrzynają się w krótkim wyrzynają się w krótkim czasie po urodzeniu dziecka ( do 30 czasie po urodzeniu dziecka ( do 30 dni)dni)

Zęby wrodzone i zęby Zęby wrodzone i zęby noworodkowe-etiologianoworodkowe-etiologia

Płytkie ułożenie zawiązków zębaPłytkie ułożenie zawiązków zęba Zaburzenie funkcji gruczołów Zaburzenie funkcji gruczołów

wydzielania wewnętrznego matki – wydzielania wewnętrznego matki – nadczynność tarczycy lub dziecka- nadczynność tarczycy lub dziecka- nadczynność przysadkinadczynność przysadki

Niektóre zespoły chorobowe: zespół Niektóre zespoły chorobowe: zespół Ellisa-van Crevelda, zespół SturgeEllisa-van Crevelda, zespół Sturge''a-a-Webera, histiocytoza XWebera, histiocytoza X

Zęby wrodzone i zęby Zęby wrodzone i zęby noworodkowe noworodkowe

Najczęściej są to przedwcześnie wyrznięte Najczęściej są to przedwcześnie wyrznięte zęby mleczne w przednim odcinku żuchwyzęby mleczne w przednim odcinku żuchwy

Mają wygląd prawidłowy lub są trochę Mają wygląd prawidłowy lub są trochę mniejszemniejsze

Często mają żółtawe zabarwienie i Często mają żółtawe zabarwienie i niedorozwój szkliwaniedorozwój szkliwa

Szkliwo i zębina są cienkie, natomiast Szkliwo i zębina są cienkie, natomiast jama zęba duża jama zęba duża

Korzeń jest w początkowym stadium Korzeń jest w początkowym stadium rozwojurozwoju

Zęby wrodzone i zęby Zęby wrodzone i zęby noworodkowe noworodkowe

Często tkwią jedynie luźno w dziąśleCzęsto tkwią jedynie luźno w dziąśle Wykazują dużą ruchomośćWykazują dużą ruchomość Ostry brzeg zęba może uszkadzać Ostry brzeg zęba może uszkadzać

okoliczne tkanki np.: język lub pierś okoliczne tkanki np.: język lub pierś w czasie karmieniaw czasie karmienia

Zęby wrodzone i zęby Zęby wrodzone i zęby noworodkowe-postępowanienoworodkowe-postępowanie Przy wyrznięciu małej części korony Przy wyrznięciu małej części korony

zęba, ząb wykazuje nieznaczną zęba, ząb wykazuje nieznaczną ruchomość, a z czasem dochodzi do ruchomość, a z czasem dochodzi do ukształtowania korzenia i umocnienia ukształtowania korzenia i umocnienia zęba w zębodolezęba w zębodole

Przy wyrznięciu dużej części korony Przy wyrznięciu dużej części korony zęba, ząb wykazuje znaczną ruchomość i zęba, ząb wykazuje znaczną ruchomość i istnieje niebezpieczeństwo wypadnięcia istnieje niebezpieczeństwo wypadnięcia zęba, dlatego trzeba go usunąć.zęba, dlatego trzeba go usunąć.

zęby noworodkowezęby noworodkowe

Opóźnione wyrzynanie Opóźnione wyrzynanie zębów-etiologiazębów-etiologia

Mała masa urodzeniowaMała masa urodzeniowa WcześniactwoWcześniactwo Ciąża mnogaCiąża mnoga Przebyte w dzieciństwie ciężkie i Przebyte w dzieciństwie ciężkie i

długotrwałe chorobydługotrwałe choroby Niektóre choroby: niedoczynność Niektóre choroby: niedoczynność

przysadki, niedoczynność tarczycy, przysadki, niedoczynność tarczycy, niedobór wit. A i D, krzywica witamino-D-niedobór wit. A i D, krzywica witamino-D-oporna, glikogenozy, zespół Downa, zespół oporna, glikogenozy, zespół Downa, zespół Fanconiego. Fanconiego.

Opóźnione wyrzynanie Opóźnione wyrzynanie zębów-czynniki miejscowezębów-czynniki miejscowe

Brak miejsca na wyrostku zębodołowymBrak miejsca na wyrostku zębodołowym Przemieszczenie zębówPrzemieszczenie zębów UrazyUrazy Pozostałe korzenie zębów mlecznychPozostałe korzenie zębów mlecznych Przedwczesna utrata zęba mlecznegoPrzedwczesna utrata zęba mlecznego TorbieleTorbiele Zęby nadliczboweZęby nadliczbowe Zęby dwoisteZęby dwoiste

Opóźnione wyrzynanie zęba Opóźnione wyrzynanie zęba stałegostałego

Przyczyną może być bardzo wczesna Przyczyną może być bardzo wczesna utrata zęba mlecznegoutrata zęba mlecznego

Pod wpływem bodźców żucia Pod wpływem bodźców żucia dochodzi do zmian włóknistych dochodzi do zmian włóknistych dziąsła, które utrudniają przebicie się dziąsła, które utrudniają przebicie się wyrzynającemu się zębowiwyrzynającemu się zębowi

Postępowanie lecznicze – Postępowanie lecznicze – chirurgiczne nacięcie i odsłonięcie chirurgiczne nacięcie i odsłonięcie powierzchni zębapowierzchni zęba

Zaburzenia miejsca Zaburzenia miejsca wyrzynania zębówwyrzynania zębów

Obrót zęba Obrót zęba (rotatio)(rotatio) Przechylenie –Przechylenie –protrusio, retrusio, protrusio, retrusio,

mesioinclinatio, distoinclinatiomesioinclinatio, distoinclinatio PrzemieszczeniePrzemieszczenie-mesiopositio, -mesiopositio,

distopositio, transpositio, extrapositio, distopositio, transpositio, extrapositio, infrapositioinfrapositio

Zęby zatrzymaneZęby zatrzymane Skrócenie (Skrócenie (infrapositio) infrapositio) lub wydłużenie lub wydłużenie

(suprapositio(suprapositio) korony klinicznej zęba) korony klinicznej zęba

Objawy ogólne najczęściej Objawy ogólne najczęściej towarzyszące pierwszemu towarzyszące pierwszemu

ząbkowaniuząbkowaniu Obfite ślinienieObfite ślinienie Gryzienie twardych przedmiotówGryzienie twardych przedmiotów Niepokój i rozdrażnienieNiepokój i rozdrażnienie Brak łaknieniaBrak łaknienia Zaburzenia snuZaburzenia snu

Postępowanie przy Postępowanie przy utrudnionym ząbkowaniuutrudnionym ząbkowaniu

Miejscowy masaż dziąsełMiejscowy masaż dziąseł Gumowy gryzak (łatwo utrzymać go Gumowy gryzak (łatwo utrzymać go

w czystości)w czystości) Miejscowo można stosować maści lub Miejscowo można stosować maści lub

żele z lidokainą lub salicylanamiżele z lidokainą lub salicylanami W koniecznych przypadkach można W koniecznych przypadkach można

podawać paracetamol w płyniepodawać paracetamol w płynie

Nieprawidłowości Nieprawidłowości zębowezębowe

Powstają na skutek Powstają na skutek działania czynników działania czynników uszkadzających na uszkadzających na zawiązki zębowezawiązki zębowe

Etiologia nieprawidłowości Etiologia nieprawidłowości zębowezębowe

Czynniki genetyczneCzynniki genetyczne Aberracje chromosomowe (zespół Downa)Aberracje chromosomowe (zespół Downa) Wrodzone zaburzenia przemiany materii- Wrodzone zaburzenia przemiany materii-

fenyloketonuriafenyloketonuria Alergia Alergia Choroby gorączkoweChoroby gorączkowe Działanie promieni UVDziałanie promieni UV EndokrynopatieEndokrynopatie Zapalenia swoiste i nieswoisteZapalenia swoiste i nieswoiste Zatrucia chemiczne i lekamiZatrucia chemiczne i lekami Zaburzenia w odżywianiuZaburzenia w odżywianiu

1. Zaburzenia liczby zębów1. Zaburzenia liczby zębów

Zwiększona liczba zębów-Zwiększona liczba zębów-hyperdontiahyperdontia

Zmniejszona liczba zębów-Zmniejszona liczba zębów-hypodontiahypodontia

Całkowity brak zębów-Całkowity brak zębów- anodontia anodontia

Zwiększona liczba zębówZwiększona liczba zębów

Ma charakter genetycznyMa charakter genetyczny Jest wynikiem nadczynności listewki Jest wynikiem nadczynności listewki

zębowejzębowej Zęby nadliczboweZęby nadliczbowe- - dentes dentes

supernumerarii- supernumerarii- o nieprawidłowej o nieprawidłowej budowiebudowie

Zęby dodatkoweZęby dodatkowe-- dentes dentes suplementarii- suplementarii- o prawidłowej budowieo prawidłowej budowie

Zwiększona liczba zębówZwiększona liczba zębów Częściej występuje w uzębieniu stałym niż Częściej występuje w uzębieniu stałym niż

mlecznymmlecznym W uzębieniu mlecznym jest to najczęściej W uzębieniu mlecznym jest to najczęściej

nadliczbowy ząb w ok. siekaczy w szczęcenadliczbowy ząb w ok. siekaczy w szczęce W uzębieniu stałym są to najczęściej zęby W uzębieniu stałym są to najczęściej zęby

dodatkowe w ok. siekaczy w szczęce, dodatkowe w ok. siekaczy w szczęce, drugich przedtrzonowców w żuchwie i drugich przedtrzonowców w żuchwie i szczęce oraz zęby nadliczbowe w ok. szczęce oraz zęby nadliczbowe w ok. zębów trzonowych.zębów trzonowych.

Zaburzenie częściej występuje u chłopcówZaburzenie częściej występuje u chłopców Ich obecność powoduje zaburzenie Ich obecność powoduje zaburzenie

wyrzynania zębów sąsiednichwyrzynania zębów sąsiednich

MesiodensMesiodens

Ząb środkowy nadliczbowy- Ząb środkowy nadliczbowy- występuje między zębami siecznymi występuje między zębami siecznymi przyśrodkowymi w szczęceprzyśrodkowymi w szczęce

Często wyrzyna się przed zębami Często wyrzyna się przed zębami siecznymi stałymisiecznymi stałymi

W 20% przypadków występują 2 lub W 20% przypadków występują 2 lub 3 zęby środkowe3 zęby środkowe

Maja budowę stożkową Maja budowę stożkową

Mesiodens Mesiodens

Mogą utrudniać wyrzynanie zębów Mogą utrudniać wyrzynanie zębów stałych lub powodować ich stałych lub powodować ich przesunięcieprzesunięcie

Mogą być przyczyną resorpcji korzeni Mogą być przyczyną resorpcji korzeni zębów sąsiednich zębów sąsiednich

Mogą powodować powstanie torbieliMogą powodować powstanie torbieli Dlatego wskazana jest ich ekstrakcjaDlatego wskazana jest ich ekstrakcja

MesiodensMesiodens

Zęby zatrzonowe (Zęby zatrzonowe (dentes dentes distomolares)distomolares)

Występują za zębem mądrości lub po Występują za zębem mądrości lub po jego stronie językowejjego stronie językowej

Stanowią pozostałość po czwartym Stanowią pozostałość po czwartym zębie trzonowym zębie trzonowym

Częściej występują w szczęceCzęściej występują w szczęce Mają szczątkowa formęMają szczątkowa formę

Zęby przytrzonowe (Zęby przytrzonowe (dentes dentes paramolares)paramolares)

Występują od strony policzkowej Występują od strony policzkowej między pierwszym a drugim lub między pierwszym a drugim lub drugim i trzecim zębem trzonowymdrugim i trzecim zębem trzonowym

Mają stożkowaty kształtMają stożkowaty kształt

Zwiększona liczba zębówZwiększona liczba zębów

Zmniejszona liczba zębówZmniejszona liczba zębów

Wrodzony brak zawiazków zębaWrodzony brak zawiazków zęba Upośledzenie czynności listewki zębowejUpośledzenie czynności listewki zębowej Najczęściej występuje w uzębieniu stałym i Najczęściej występuje w uzębieniu stałym i

dotyczy zębów: drugie przedtrzonowce i dotyczy zębów: drugie przedtrzonowce i siekacze boczne i przyśrodkowe w żuchwie siekacze boczne i przyśrodkowe w żuchwie oraz drugie przedtrzonowce i siekacze oraz drugie przedtrzonowce i siekacze boczne w szczęce, a także zęby mądrości boczne w szczęce, a także zęby mądrości w szczęce i żuchwiew szczęce i żuchwie

Częściej dotyczy dziewczynek niż Częściej dotyczy dziewczynek niż chłopcówchłopców


Całkowity brak zębów Całkowity brak zębów (anodontia(anodontia)) Brak kilku zawiązków zębów Brak kilku zawiązków zębów

((oligodontiaoligodontia)) Prawdziwe zmniejszenie liczby zębówPrawdziwe zmniejszenie liczby zębów

(hypodontia vera(hypodontia vera) - brak zawiązka zęba) - brak zawiązka zęba Pozorne zmniejszenie liczby zębówPozorne zmniejszenie liczby zębów

(hypodontia spuria(hypodontia spuria) - występuje przy ) - występuje przy obecności zębów całkowicie obecności zębów całkowicie zatrzymanychzatrzymanych

Zmniejszona liczba zębów- Zmniejszona liczba zębów- leczenieleczenie

Leczenie ortodontyczneLeczenie ortodontyczne Leczenie protetyczneLeczenie protetyczne Czasem nie wymaga żadnego Czasem nie wymaga żadnego

postępowania postępowania

2. Zaburzenia budowy 2. Zaburzenia budowy anatomicznej zębówanatomicznej zębów

Zaburzenia wielkościZaburzenia wielkości Zaburzenia kształtuZaburzenia kształtu

Częściej spotykane w uzębieniu stałym Częściej spotykane w uzębieniu stałym niż w mlecznym i w szczęce niż w niż w mlecznym i w szczęce niż w żuchwieżuchwie

Zaburzenia wielkości zębówZaburzenia wielkości zębów

Zwiększenie wymiarów zębów Zwiększenie wymiarów zębów ((macrodontia)macrodontia)

Zmniejszenie wymiarów zębów Zmniejszenie wymiarów zębów ((mikrodontia)mikrodontia)

Zwiększenie wymiarów Zwiększenie wymiarów zębówzębów

Uogólniona makrodoncja- jeden z Uogólniona makrodoncja- jeden z objawów ogólnego gigantyzmuobjawów ogólnego gigantyzmu

Miejscowa makrodoncja – obejmuje Miejscowa makrodoncja – obejmuje jeden lub kilka zębów, jest jeden lub kilka zębów, jest najczęściej wynikiem zlania się najczęściej wynikiem zlania się dwóch zawiązków zębówdwóch zawiązków zębów

Ząb olbrzymi (Ząb olbrzymi (megadens, megadens, macrodens)macrodens)

Zaburzenie przyśrodkowego siekacza Zaburzenie przyśrodkowego siekacza szczękiszczęki

Powstaje na skutek nadczynności listewki Powstaje na skutek nadczynności listewki zębowej spowodowanej urazem lub zębowej spowodowanej urazem lub uciskiemuciskiem

Ząb taki ma jedna komorę i jeden kanał Ząb taki ma jedna komorę i jeden kanał korzeniowykorzeniowy

Ze względu na duże rozmiary powoduje Ze względu na duże rozmiary powoduje stłoczenia, zaburzenia zgryzu, stłoczenia, zaburzenia zgryzu, niekorzystny wyglądniekorzystny wygląd

Ząb olbrzymi- postępowanieZąb olbrzymi- postępowanie

Stripping- w celu zmniejszenia Stripping- w celu zmniejszenia rozmiaru zębarozmiaru zęba

Stripping połaczony z nadbudowa Stripping połaczony z nadbudowa zęba homologicznegozęba homologicznego

Ekstrakcja i leczenie protetyczneEkstrakcja i leczenie protetyczne

Zęby dwoisteZęby dwoiste

Częściej występują w uzębieniu Częściej występują w uzębieniu mlecznym niż stałymmlecznym niż stałym

Występują głównie w miejscu Występują głównie w miejscu siekaczy i kłówsiekaczy i kłów

Stanowią zaburzenie estetyczne i z Stanowią zaburzenie estetyczne i z tego względu wymagają ingerencji tego względu wymagają ingerencji leczniczejleczniczej


Zęby zlane Zęby zlane (dentes concreti(dentes concreti)) Zęby zrośnięte Zęby zrośnięte (dentes confusi(dentes confusi)) Zęby bliźniacze (Zęby bliźniacze (dentes geminati)dentes geminati) Mechanizm ich powstawania jest Mechanizm ich powstawania jest

związany z nieprawidłowym związany z nieprawidłowym podziałem lub połączeniem podziałem lub połączeniem zawiązków zębów w różnych stadiach zawiązków zębów w różnych stadiach rozwoju.rozwoju.

Zęby bliźniaczeZęby bliźniacze

Powstają na skutek częściowego Powstają na skutek częściowego podziału zawiązka w stadium podziału zawiązka w stadium proliferacji podczas kształtowania się proliferacji podczas kształtowania się koronykorony

Powstaje ząb o szerokiej koronie, ze Powstaje ząb o szerokiej koronie, ze wspólna komorą i jednym kanałem wspólna komorą i jednym kanałem korzeniowym, rozdzielony pionowa korzeniowym, rozdzielony pionowa bruzda na powierzchni wargowej bruzda na powierzchni wargowej

Zęby bliźniaczeZęby bliźniacze

Zęby zlaneZęby zlane Powstają na skutek połączenia dwóch (lub Powstają na skutek połączenia dwóch (lub

więcej) zawiązków zębów w obrębie więcej) zawiązków zębów w obrębie szkliwa i zębinyszkliwa i zębiny

Zlanie częścioweZlanie częściowe- komory są oddzielne- komory są oddzielne Zlanie całkowiteZlanie całkowite- komora jest wspólna- komora jest wspólna GlobodoncjaGlobodoncja- w zespole uszno-- w zespole uszno-

twarzowym obserwuje się zlanie zębów twarzowym obserwuje się zlanie zębów przedtrzonowych i trzonowychprzedtrzonowych i trzonowych

Jeżeli zlaniu ulęgną dwa prawidłowe Jeżeli zlaniu ulęgną dwa prawidłowe zawiązki zębów, wówczas brak jest zawiązki zębów, wówczas brak jest jednego zębajednego zęba

Zęby zlaneZęby zlane

Zęby zrośnięteZęby zrośnięte

Powstają na skutek zniszczenia Powstają na skutek zniszczenia przegrody kostnej między zawiązkami przegrody kostnej między zawiązkami zębów zębów

Dochodzi do przemieszczenia i Dochodzi do przemieszczenia i stłoczenia sąsiadujących zawiązków, stłoczenia sąsiadujących zawiązków, które łączą się ze sobą poprzez które łączą się ze sobą poprzez cement korzeniowycement korzeniowy

Korony tych zębów są oddzielne, mają Korony tych zębów są oddzielne, mają również oddzielne komory zębówrównież oddzielne komory zębów

Zęby zrośnięteZęby zrośnięte

Wydłużenie korzeni zębów Wydłużenie korzeni zębów ((rhizomegalia)rhizomegalia)

Najczęściej dotyczy zębów siecznych Najczęściej dotyczy zębów siecznych bocznych i kłów, a także zębów bocznych i kłów, a także zębów przedtrzonowych i trzonowych w przedtrzonowych i trzonowych w szczęceszczęce

Zmniejszenie wymiarów Zmniejszenie wymiarów zębówzębów

Całkowita mikrodoncjaCałkowita mikrodoncja - może - może być stwierdzona u pacjentów z być stwierdzona u pacjentów z dysplazją ektodermalną, zespołem dysplazją ektodermalną, zespołem Downa, dziedziczną karłowatością.Downa, dziedziczną karłowatością.

Częściowa mirodoncjaCzęściowa mirodoncja - - zmniejszenie wymiarów zmniejszenie wymiarów pojedynczych zębów najczęściej pojedynczych zębów najczęściej dotyczy: siekaczy bocznych w dotyczy: siekaczy bocznych w szczęceszczęce

Zmniejszenie wymiarów Zmniejszenie wymiarów zębówzębów

Zmniejszenie wymiarów zębówZmniejszenie wymiarów zębów

Skrócenie długości korzeni Skrócenie długości korzeni zębów (zębów (rhizomicria)rhizomicria)

Długość korzenia jest mniejsza niż Długość korzenia jest mniejsza niż wysokość koronywysokość korony

Miejscowa Miejscowa rhizomicria rhizomicria może być może być spowodowana urazem, spowodowana urazem, naświetlaniem w czasie rozwoju naświetlaniem w czasie rozwoju korzenia lub uwarunkowana korzenia lub uwarunkowana genetycznie genetycznie

Uogólniona postać występuje Uogólniona postać występuje dziedzicznie pod nazwą „short root”dziedzicznie pod nazwą „short root”

3. Zaburzenia kształtu 3. Zaburzenia kształtu zębówzębów

Częściej występują w uzębieniu stałym niż Częściej występują w uzębieniu stałym niż mlecznymmlecznym

Najczęściej stwierdzanym zaburzeniem są Najczęściej stwierdzanym zaburzeniem są nadmiernie rozwinięte lub dodatkowe guzki nadmiernie rozwinięte lub dodatkowe guzki na zębach siecznych, kłach i zębach na zębach siecznych, kłach i zębach wieloguzkowychwieloguzkowych

Guzek szponowatyGuzek szponowaty –jest to nadmiernie –jest to nadmiernie rozwinięty guzek podniebienny w rozwinięty guzek podniebienny w siekaczach, w którego wnętrzu często siekaczach, w którego wnętrzu często obserwowana jest miazgaobserwowana jest miazga

Guzek CarabellegoGuzek Carabellego- dodatkowy guzek na - dodatkowy guzek na powierzchni trzonowców górnychpowierzchni trzonowców górnych

Guzek szponowatyGuzek szponowaty

Ząb wgłobiony Ząb wgłobiony (dens (dens invaginatus, dens salters)invaginatus, dens salters)

Polega na wtłoczeniu szkliwa i zębiny Polega na wtłoczeniu szkliwa i zębiny do komory zębado komory zęba

Występuje głównie w przednim Występuje głównie w przednim odcinku uzębienia np. w otworze odcinku uzębienia np. w otworze ślepym siekaczy bocznych szczękiślepym siekaczy bocznych szczęki

Zęby pieńkowe lub Zęby pieńkowe lub stożkowe (stożkowe (dentes dentes

emboliformesemboliformes))Najczęściej występują jako:Najczęściej występują jako: zęby nadliczbowe- zęby nadliczbowe- mesiodensmesiodens zęby dodatkowezęby dodatkowe w ok. trzonowców i w ok. trzonowców i

przetrzonowcówprzetrzonowców Zęby sieczne boczne- jako wyraz Zęby sieczne boczne- jako wyraz

filogenetycznego zanikufilogenetycznego zaniku Dotyczą całego uzębienia – Dotyczą całego uzębienia –

uzębienie krokodyloweuzębienie krokodylowe

Zęby pieńkoweZęby pieńkowe

Zęby rybie Zęby rybie

Na powierzchni wargowej Na powierzchni wargowej pozbawione są szkliwa i sprawiają pozbawione są szkliwa i sprawiają wrażenie jakby były wygięte w wrażenie jakby były wygięte w kierunku językakierunku języka

TaurodontyzmTaurodontyzm

Zmiany powstają na skutek działania Zmiany powstają na skutek działania różnych czynników na pochewkę różnych czynników na pochewkę Hertwiga w czasie rozwoju korzeniaHertwiga w czasie rozwoju korzenia

Cechuje się wydłużeniem korony i Cechuje się wydłużeniem korony i przesunięciem w kierunku przesunięciem w kierunku wierzchołka rozwidlenia korzeni oraz wierzchołka rozwidlenia korzeni oraz brakiem przyszyjkowego zwężenia brakiem przyszyjkowego zwężenia koronykorony

Na zdjęciu rtg widoczna jest Na zdjęciu rtg widoczna jest wydłużona komora i krótkie korzeniewydłużona komora i krótkie korzenie


Najczęściej spotykana jest w zębach Najczęściej spotykana jest w zębach trzonowych i przedtrzonowych w trzonowych i przedtrzonowych w szczęceszczęce

W zależności od intensywności W zależności od intensywności wyróżnia się: hiper-, meso-, wyróżnia się: hiper-, meso-, hipotaurodontyzmhipotaurodontyzm

Cynodontia Cynodontia

Korzenie zęba rozwidlają się wysoko Korzenie zęba rozwidlają się wysoko bezpośrednio przy połączeniu bezpośrednio przy połączeniu szkliwno-zębinowymszkliwno-zębinowym

Zęby maja stosunkowo małą komorę Zęby maja stosunkowo małą komorę

Zmniejszenie liczby korzeniZmniejszenie liczby korzeni

Najczęściej nie wiąże się ze zmianą Najczęściej nie wiąże się ze zmianą liczby kanałów- nie ulegają one liczby kanałów- nie ulegają one redukcjiredukcji

Jest wynikiem zlania się Jest wynikiem zlania się poszczególnych korzeni; w żuchwie-poszczególnych korzeni; w żuchwie-mezjalnego i dystalnego, w szczęce- mezjalnego i dystalnego, w szczęce- policzkowego bliższego z policzkowego bliższego z podniebiennympodniebiennym

Zwiększenie liczby korzeniZwiększenie liczby korzeni

Występuje najczęściej w zębach Występuje najczęściej w zębach trzonowych szczęki i żuchwy, a także trzonowych szczęki i żuchwy, a także kłach i zębach przedtrzonowychkłach i zębach przedtrzonowych

Zęby HutchinsonaZęby Hutchinsona

Triada Hutchinsona w kile wrodzonej- Triada Hutchinsona w kile wrodzonej- głuchota, śródmiąższowe zapalenie głuchota, śródmiąższowe zapalenie rogówki, zaburzenia struktury zębówrogówki, zaburzenia struktury zębów

Spowodowane działaniem krętków na Spowodowane działaniem krętków na zawiązki zębów zawiązki zębów

Charakteryzują się Charakteryzują się półksiężycowatymi lub klinowymi półksiężycowatymi lub klinowymi wcięciami na brzegach siecznych wcięciami na brzegach siecznych zębów przednichzębów przednich

Zęby w kile wrodzonejZęby w kile wrodzonej

Zęby PflZęby Pflüügeragera - zbliżenie guzków na - zbliżenie guzków na powierzchni żującej w pierwszych zębach powierzchni żującej w pierwszych zębach trzonowych, wyglądem przypominające trzonowych, wyglądem przypominające pąk kwiatupąk kwiatu

Zęby stalaktytowe lub moroweZęby stalaktytowe lub morowe – – niedorozwój guzków na powierzchni niedorozwój guzków na powierzchni żującej pierwszych trzonowców o żującej pierwszych trzonowców o nierównomiernym rozkładzie szkliwa w nierównomiernym rozkładzie szkliwa w postaci wysepekpostaci wysepek

4. Zaburzenia twardych 4. Zaburzenia twardych tkanek zębatkanek zęba

Niepełna mineralizacja- Niepełna mineralizacja- hypomineralisatiohypomineralisatio

Niedorozwój – Niedorozwój – hypoplasiahypoplasia Nadmierny rozwój - Nadmierny rozwój - hyperplasiahyperplasia

Niedorozwój szkliwaNiedorozwój szkliwa Ilościowe uszkodzenie szkliwa związane Ilościowe uszkodzenie szkliwa związane

ze zmniejszeniem jego grubościze zmniejszeniem jego grubości Szkliwo jest twardeSzkliwo jest twarde Zęby mają zmieniony kształt- stożkowy, Zęby mają zmieniony kształt- stożkowy,

cylindryczny, brak punktów stycznychcylindryczny, brak punktów stycznych Odsłonięta zębina łatwo ulega Odsłonięta zębina łatwo ulega

przebarwieniuprzebarwieniu Hipoplazja układowaHipoplazja układowa - zmiany - zmiany

hipoplastyczne szkliwa umiejscawiają się hipoplastyczne szkliwa umiejscawiają się na zębach, których formowanie i na zębach, których formowanie i mineralizacja przebiegają w tym samym mineralizacja przebiegają w tym samym czasie i rzadko dotyczą uzębienia czasie i rzadko dotyczą uzębienia mlecznego mlecznego

Hipoplazja neonatalnaHipoplazja neonatalna

Hipoplazja w zębach mlecznych Hipoplazja w zębach mlecznych będąca następstwem zaburzeń będąca następstwem zaburzeń rozwojowych występujących rozwojowych występujących okołoporodowo lub w pierwszych okołoporodowo lub w pierwszych miesiącach życia miesiącach życia

Spowodowana np.; tężyczką Spowodowana np.; tężyczką okołoporodową, krzywicą, okołoporodową, krzywicą, zaburzeniami oddychania, zaburzeniami oddychania, niedoborem wit. A)niedoborem wit. A)

Zaburzenia w strukturze Zaburzenia w strukturze szkliwaszkliwa

Znaczna utrata grubościZnaczna utrata grubości Dezorganizacja pryzmatów szkliwaDezorganizacja pryzmatów szkliwa Pogrubienie istoty Pogrubienie istoty

międzypryzmatycznejmiędzypryzmatycznej Obecność barwnikówObecność barwników

Zaburzenia w strukturze Zaburzenia w strukturze zębinyzębiny

Jest niedostatecznie uwapnionaJest niedostatecznie uwapniona Może mieć zatartą budowę i Może mieć zatartą budowę i

przypominać budową zębine wtórnąprzypominać budową zębine wtórną Można zaobserwować ścieńczenie Można zaobserwować ścieńczenie

warstwy zębiny z ogniskami warstwy zębiny z ogniskami nieprawidłowego wapnienianieprawidłowego wapnienia

Etiologia układowej Etiologia układowej hipoplazji szkliwahipoplazji szkliwa

Niedobory w pożywieniu (Ca, P, Mg, Niedobory w pożywieniu (Ca, P, Mg, F, białek, wit. C, D, A, K)F, białek, wit. C, D, A, K)

Choroby infekcyjne (różyczka, odra, Choroby infekcyjne (różyczka, odra, ospa wietrzna), choroby przewodu ospa wietrzna), choroby przewodu pokarmowego i choroby gorączkowepokarmowego i choroby gorączkowe

Zaburzenia endokrynologiczne- Zaburzenia endokrynologiczne- tarczycy,przytarczyc, grasicy, tarczycy,przytarczyc, grasicy, przysadki, trzustkiprzysadki, trzustki

Obraz kliniczny hipoplazji Obraz kliniczny hipoplazji szkliwaszkliwa

1.1. Plamkowy – białe lub brunatne plamy na Plamkowy – białe lub brunatne plamy na powierzchni szkliwapowierzchni szkliwa

2.2. Punkcikowata (dołkowata)- obraz plastra Punkcikowata (dołkowata)- obraz plastra miodumiodu

3.3. Rowkowata –bruzdy, sięgające nawet do Rowkowata –bruzdy, sięgające nawet do poziomu zębinypoziomu zębiny

4.4. Sierpowata – pofałdowane brzegi sieczneSierpowata – pofałdowane brzegi sieczne

5.5. Powierzchniowa-częściowa aplazja Powierzchniowa-częściowa aplazja szkliwa- brak szkliwa na pewnej szkliwa- brak szkliwa na pewnej przestrzeniprzestrzeni

Układowa hipoplazja Układowa hipoplazja szkliwa- dołkowata szkliwa- dołkowata

Układowa hipoplazja szkliwaUkładowa hipoplazja szkliwa

Hipoplazja szkliwaHipoplazja szkliwa((po przebyciu odry w 18 m-cu życia)po przebyciu odry w 18 m-cu życia)

Hipoplazja szkliwaHipoplazja szkliwa

Niecałkowity rozwój zębinyNiecałkowity rozwój zębinyAmelogenesis imperfectaAmelogenesis imperfecta

choroba autosomalna dominująca – choroba autosomalna dominująca – w postaci w postaci dołkowej hipoplazjidołkowej hipoplazji

Niecałkowity rozwój zębinyNiecałkowity rozwój zębinyAmelogenesis imperfectaAmelogenesis imperfecta

w postaci w postaci hipoplastycznych pionowych bruzdhipoplastycznych pionowych bruzd

Ząb Turnera - hipoplazja Ząb Turnera - hipoplazja miejscowamiejscowa

Niedorozwój szkliwa lub biało-żółto-Niedorozwój szkliwa lub biało-żółto-brązowe przebarwienie powierzchni brązowe przebarwienie powierzchni wargowej dotyczące pojedynczego wargowej dotyczące pojedynczego zęba (niesymetryczne)zęba (niesymetryczne)

Spowodowana jest działaniem Spowodowana jest działaniem czynników miejscowych – stanem czynników miejscowych – stanem zapalnym w ok. wierzchołka korzenia zapalnym w ok. wierzchołka korzenia zęba mlecznego w sąsiedztwie zęba mlecznego w sąsiedztwie zawiązka zęba stałego zawiązka zęba stałego

Ząb Turnera - hipoplazja Ząb Turnera - hipoplazja miejscowamiejscowa

Nadmierny rozwój - Nadmierny rozwój - hyperplasiahyperplasia

Może występować w postaci pereł Może występować w postaci pereł lub kropli szkliwnych lub kropli szkliwnych umiejscowionych w ok. szyjki umiejscowionych w ok. szyjki zęba lub rozwidlenia korzenizęba lub rozwidlenia korzeni

Powstanie ich jest związane z Powstanie ich jest związane z obecnością komórek obecnością komórek nabłonkowych Malassezanabłonkowych Malasseza

Ząb w zębie- ząb szczątkowy Ząb w zębie- ząb szczątkowy umiejscowiony w komorze zęba umiejscowiony w komorze zęba

Ząb w zębieZąb w zębie

Wyróżniamy następujące Wyróżniamy następujące typy pereł szkliwa:typy pereł szkliwa:

1.1. Właściwe- zbudowane wyłącznie Właściwe- zbudowane wyłącznie ze szkliwaze szkliwa

2.2. Z zębiną Z zębiną

3.3. Z zębiną i miazgąZ zębiną i miazgą

Hipokalcyfikacja szkliwaHipokalcyfikacja szkliwa

Jest to zaburzenie jakościowe szkliwaJest to zaburzenie jakościowe szkliwa Szkliwo ma prawidłowa grubośćSzkliwo ma prawidłowa grubość, ,

jasną lub jasno-żółtą barwę,jasną lub jasno-żółtą barwę, jest matowe, bez połysku,jest matowe, bez połysku, bardzo miękkie, kruche i łatwo ulega bardzo miękkie, kruche i łatwo ulega

starciustarciu

Przebarwienia Przebarwienia zębówzębów

Choroba hemolityczna Choroba hemolityczna noworodkównoworodków

Jest to zespół chorobowy spowodowany Jest to zespół chorobowy spowodowany niezgodnością serologiczną między matka niezgodnością serologiczną między matka i dzieckiemi dzieckiem

Dzieci te mają często przebarwienia zębów Dzieci te mają często przebarwienia zębów mlecznych i stałych na kolor niebieski, mlecznych i stałych na kolor niebieski, żółtozielony, szary, zielonobrązowy, a żółtozielony, szary, zielonobrązowy, a nawet czarnynawet czarny

Jest on następstwem nagromadzenia Jest on następstwem nagromadzenia biliwerdyny w powierzchownej warstwie biliwerdyny w powierzchownej warstwie zębiny na granicy szkliwno-zębinowej zębiny na granicy szkliwno-zębinowej

Choroba hemolityczna Choroba hemolityczna noworodkównoworodków

Przebarwienia dotyczą głównie Przebarwienia dotyczą głównie zębów siecznych, rzadko całego zębów siecznych, rzadko całego uzębieniauzębienia

Najmniej przebarwione są brzegi Najmniej przebarwione są brzegi sieczne i guzki, które ulegają sieczne i guzki, które ulegają najwcześniej mineralizacjinajwcześniej mineralizacji

Często przebarwieniu towarzyszy Często przebarwieniu towarzyszy niedorozwój szkliwaniedorozwój szkliwa

Porfiria wrodzonaPorfiria wrodzona Choroba dziedziczona recesywnie, Choroba dziedziczona recesywnie,

częstsza u chłopcówczęstsza u chłopców Niedobór enzymów niezbędnych do Niedobór enzymów niezbędnych do

erytropoezy powoduje powstanie dużej erytropoezy powoduje powstanie dużej ilości uroporfiryny i koporfiryny, które ilości uroporfiryny i koporfiryny, które gromadzą się m. in.w kościach i zębachgromadzą się m. in.w kościach i zębach

Zęby mają prawidłowy kształt, ale Zęby mają prawidłowy kształt, ale wykazują różowobrązowe, czerwonoszare, wykazują różowobrązowe, czerwonoszare, ciemnobrązowe zabarwienie oraz ciemnobrązowe zabarwienie oraz czerwoną fluorescencję w świetle czerwoną fluorescencję w świetle ultrafioletowymultrafioletowym

Tetracyklinowe Tetracyklinowe przebarwienia zębówprzebarwienia zębów

W następstwie przyjmowania tetracykliny W następstwie przyjmowania tetracykliny w czasie odontogenezy dochodzi do w czasie odontogenezy dochodzi do żółtego, żółtobrunatnego, szaroczerwonego żółtego, żółtobrunatnego, szaroczerwonego przebarwienia zębów, dającego złotą przebarwienia zębów, dającego złotą fluorescencje w świetle ultrafioletowymfluorescencje w świetle ultrafioletowym

Jest to spowodowane łączeniem się Jest to spowodowane łączeniem się tetracyklin na drodze chelatacji z wapniem tetracyklin na drodze chelatacji z wapniem hydroksyapatytów zębiny i tworzeniem hydroksyapatytów zębiny i tworzeniem barwnych związków barwnych związków

Okres krytyczny trwa od 4 m. ż. płodowego Okres krytyczny trwa od 4 m. ż. płodowego do 7. roku życiado 7. roku życia

Tetracyklinowe przebarwienia Tetracyklinowe przebarwienia zębówzębów

Melanodoncja, choroba Melanodoncja, choroba BeltramiegoBeltramiego

Dotyczy zębów mlecznych, rzadko Dotyczy zębów mlecznych, rzadko stałychstałych

Ciemne plamy występują na Ciemne plamy występują na powierzchni wargowej kłów i powierzchni wargowej kłów i siekaczy, czasem przedtrzonowcówsiekaczy, czasem przedtrzonowców

Przyczyną jest najprawdopodobniej Przyczyną jest najprawdopodobniej nieprawidłowa dieta matki w czasie nieprawidłowa dieta matki w czasie ciąży i później dzieckaciąży i później dziecka

Przewlekłe zatrucie fluoremPrzewlekłe zatrucie fluorem

Fluoroza zębów- szkliwo plamkoweFluoroza zębów- szkliwo plamkowe Spowodowane jest nadmiarem fluoru w Spowodowane jest nadmiarem fluoru w

czasie odontogenezy (powyżej 1mg/l)czasie odontogenezy (powyżej 1mg/l) Częściej dotyczy zębów stałychCzęściej dotyczy zębów stałych Szkliwo z fluorozą charakteryzuje się Szkliwo z fluorozą charakteryzuje się

podpowierzchniowa porowatością i podpowierzchniowa porowatością i hipomineralizacją, które powodują jego hipomineralizacją, które powodują jego dużą kruchość i małą odporność na dużą kruchość i małą odporność na uszkodzenia mechaniczne uszkodzenia mechaniczne

Wpływ nadmiaru fluoru na Wpływ nadmiaru fluoru na proces amelogenezy proces amelogenezy

1.1. Bezpośrednie uszkodzenie Bezpośrednie uszkodzenie ameloblastów ameloblastów

2.2. Zaburzenie tworzenia i wzrostu Zaburzenie tworzenia i wzrostu kryształów we wszystkich etapach kryształów we wszystkich etapach powstawania szkliwapowstawania szkliwa

3.3. Zaburzenie gospodarki wapniowej, Zaburzenie gospodarki wapniowej, co pośrednio jest przyczyną co pośrednio jest przyczyną powstania fluorozy powstania fluorozy

Obraz klinicznyObraz kliniczny

Na szkliwie widoczne są Na szkliwie widoczne są nieprzeźroczyste, mętne, białe nieprzeźroczyste, mętne, białe plamy, układające się w pasy, plamy, układające się w pasy, cętkowania lub dołkicętkowania lub dołki

Mętne pola mogą ulec zabarwieniu Mętne pola mogą ulec zabarwieniu na kolor żółto-brązowyna kolor żółto-brązowy

Obraz histopatologicznyObraz histopatologiczny

Nietypowe ułożenie i rozszczepienie Nietypowe ułożenie i rozszczepienie pryzmatów szkliwapryzmatów szkliwa

Brak substancji międzypryzmatycznejBrak substancji międzypryzmatycznej Zębina może być słabo Zębina może być słabo

zmineralizowana i zawierać szerokie zmineralizowana i zawierać szerokie przestrzenie międzykulisteprzestrzenie międzykuliste

Postaci kliniczne fluorozyPostaci kliniczne fluorozy

1.1. Białe drobne plamkiBiałe drobne plamki2.2. Brunatne drobne plamkiBrunatne drobne plamki3.3. Białe duże zlewające się plamyBiałe duże zlewające się plamy4.4. Brunatne duże zlewające się plamyBrunatne duże zlewające się plamy5.5. Niepróchnicowe ubytki, odsłonięta Niepróchnicowe ubytki, odsłonięta

zębina, częściowy brak szkliwa zębina, częściowy brak szkliwa 6.6. Niepróchnicowe ubytki, częściowy Niepróchnicowe ubytki, częściowy

brak szkliwa, bruzdybrak szkliwa, bruzdy

Postaci kliniczne fluorozyPostaci kliniczne fluorozy

7. Niepróchnicowe ubytki, odsłonięta 7. Niepróchnicowe ubytki, odsłonięta zębina na znacznej przestrzenizębina na znacznej przestrzeni

8. Zmiana kształtu zęba8. Zmiana kształtu zęba

9. Guzki stalaktytowe9. Guzki stalaktytowe

10. Całe szkliwo matowe, 10. Całe szkliwo matowe, nieprzezierne, chropowatenieprzezierne, chropowate

Trzy stopniowy podział Trzy stopniowy podział fluorozyfluorozy

1.1. Postać lekka - plamy kredowobiałe Postać lekka - plamy kredowobiałe do połowy korony zębado połowy korony zęba

2.2. Postać średnia - plamy Postać średnia - plamy kredowobiałe oraz rdzawe plamy i kredowobiałe oraz rdzawe plamy i pasma na całej koroniepasma na całej koronie

3.3. Postać ciężka – brunatne plamy i Postać ciężka – brunatne plamy i silny niedorozwój szkliwa, duża silny niedorozwój szkliwa, duża łamliwość zębów łamliwość zębów

Fluoroza – postać lekkaFluoroza – postać lekka

Fluoroza - postać średniaFluoroza - postać średnia

Fluoroza – postać ciężkaFluoroza – postać ciężka

Zaburzenia rozwoju Zaburzenia rozwoju uzębienia w niektórych uzębienia w niektórych

zespołach zespołach chorobowychchorobowych

DziedziczenieDziedziczenie1.monogeniczne1.monogeniczne Autosomowe dominujące – ujawnia się u Autosomowe dominujące – ujawnia się u

każdego nosiciela np.Dentinogenesis każdego nosiciela np.Dentinogenesis imperfecta imperfecta

Autosomowe recesywne - ujawnia się u Autosomowe recesywne - ujawnia się u osobników homozygotycznych np. osobników homozygotycznych np. hipofosfatazjahipofosfatazja

Sprzężone z chromosomem X- występuje Sprzężone z chromosomem X- występuje przeważnie u mężczyzn np. zes. uszno-przeważnie u mężczyzn np. zes. uszno-twarzowytwarzowy

2.poligeniczne2.poligeniczne – przyczyną zaburzenia jest – przyczyną zaburzenia jest mutacja wielu genów oraz wpływ czynników mutacja wielu genów oraz wpływ czynników modyfikujących np. cukrzyca modyfikujących np. cukrzyca

Zespoły związane z Zespoły związane z niedorozwojem tkanki niedorozwojem tkanki

ektodermalnejektodermalnej

Dysplazja ektodermalnaDysplazja ektodermalna Dziedziczenie recesywne z Dziedziczenie recesywne z

chromosomem X lub autosomowe chromosomem X lub autosomowe dominującedominujące

Występuje w dwu postaciach: Występuje w dwu postaciach: hydrotycznej i anhydrotycznej ( aplazja hydrotycznej i anhydrotycznej ( aplazja gruczołów potowych)gruczołów potowych)

Występuje częściej u chłopcówWystępuje częściej u chłopców Rozwój psychiczny dziecka jest Rozwój psychiczny dziecka jest

prawidłowy prawidłowy

Dysplazja ektodermalna – Dysplazja ektodermalna – charakterystyczne cechycharakterystyczne cechy

1. Twarz: 1. Twarz: wydatne guzy czołowe, wydatne guzy czołowe, siodełkowaty nos, siodełkowaty nos, Zaznaczony fałd wargowo- bródkowy, Zaznaczony fałd wargowo- bródkowy, uszy satyra- sterczące, nisko uszy satyra- sterczące, nisko

osadzone,osadzone, blada, cienka skóra, blada, cienka skóra, skąpe owłosienie głowy, skąpe owłosienie głowy, w postaci anhydrotycznej- niedorozwój w postaci anhydrotycznej- niedorozwój

gruczołów potowychgruczołów potowych

Dysplazja ektodermalna – Dysplazja ektodermalna – charakterystyczne cechycharakterystyczne cechy

2. Jama ustna:2. Jama ustna: niedorozwój szczęki i żuchwy,niedorozwój szczęki i żuchwy, Znaczna redukcja zębów, częściowe lub Znaczna redukcja zębów, częściowe lub

całkowite bezzębie,całkowite bezzębie, zmiany kształtu zębów- zęby stożkowe,zmiany kształtu zębów- zęby stożkowe, Późne ząbkowanie koło 2 roku życiaPóźne ząbkowanie koło 2 roku życia skłonność do zanikowego zapalenia skłonność do zanikowego zapalenia

błony śluzowej jamy ustnejbłony śluzowej jamy ustnej

Dysplazja ektodermalnaDysplazja ektodermalna

Dysplazja ektodermalna- Dysplazja ektodermalna- postać anhydrotyczna, 3 letni postać anhydrotyczna, 3 letni

chłopiecchłopiec

Amelogenesis imperfectaAmelogenesis imperfecta- niecałkowity rozwój szkliwa- niecałkowity rozwój szkliwa

Dziedziczenie autosomowe dominujące, Dziedziczenie autosomowe dominujące, rzadziej recesywne związane z rzadziej recesywne związane z chromosomem Xchromosomem X

Niedorozwój struktur ektodermalnych – Niedorozwój struktur ektodermalnych – skóra, włosy, paznokcieskóra, włosy, paznokcie

liczne anomalie widoczne w uzębieniu liczne anomalie widoczne w uzębieniu mlecznym i stałymmlecznym i stałym

Dwie postacie: postać z niedorozwojem Dwie postacie: postać z niedorozwojem szkliwa i z niedowapnieniem szkliwaszkliwa i z niedowapnieniem szkliwa

Amelogenesis imperfectaAmelogenesis imperfecta

11.Postać z niedorozwojem szkliwa.Postać z niedorozwojem szkliwa Zmieniony kształt zębów, brak wypukłości Zmieniony kształt zębów, brak wypukłości

koron zębówkoron zębów szkliwo cienkie, twarde, błyszczące, szkliwo cienkie, twarde, błyszczące,

żółtobrunatneżółtobrunatne

Amelogenesis imperfectaAmelogenesis imperfecta2.Postać z niedowapnieniem szkliwa2.Postać z niedowapnieniem szkliwa korony zębów mają prawidłowy kształtkorony zębów mają prawidłowy kształt mlecznobiałe lub jasnobrunatne mlecznobiałe lub jasnobrunatne

przebarwieniaprzebarwienia szkliwo o prawidłowej grubości, ale mniej szkliwo o prawidłowej grubości, ale mniej

twarde, matowe, łatwo ulega uszkodzeniom, twarde, matowe, łatwo ulega uszkodzeniom, co prowadzi do znacznego zniszczenia koronco prowadzi do znacznego zniszczenia koron

rtg: szkliwo daje kontrast podobny do rtg: szkliwo daje kontrast podobny do zębiny, zarys komór prawidłowyzębiny, zarys komór prawidłowy

Duża retencja płytki nazębnej i skłonność do Duża retencja płytki nazębnej i skłonność do chorób przyzębiachorób przyzębia

Embriopatie wirusoweEmbriopatie wirusowe

1.1.RóżyczkaRóżyczka przebyta przez matkę w czasie przebyta przez matkę w czasie ciążyciąży

Objawy ogólne: triada- zaćma, wada Objawy ogólne: triada- zaćma, wada serca, głuchotaserca, głuchota

Zmiany w jamie ustnej:Zmiany w jamie ustnej:

- niedorozwój tkanek twardych zębów- - niedorozwój tkanek twardych zębów- zwłaszcza szkliwa brzegów siecznych zwłaszcza szkliwa brzegów siecznych siekaczy mlecznychsiekaczy mlecznych

2. Podobne uszkodzenia po przebyciu przez 2. Podobne uszkodzenia po przebyciu przez ciężarną odry i ospy wietrznejciężarną odry i ospy wietrznej

Kiła wrodzonaKiła wrodzona

1.Objawy ogólne1.Objawy ogólne- nos siodełkowaty- nos siodełkowaty- Blizny Fourniera na wargach- Blizny Fourniera na wargach- Nogi jak szabla turecka- Nogi jak szabla turecka- triada:- triada: Zęby HutchinsonaZęby Hutchinsona Miąższowe zapalenie rogówkiMiąższowe zapalenie rogówki Głuchota centralnaGłuchota centralna

Kiła wrodzonaKiła wrodzona

Zmiany w jamie ustnejZmiany w jamie ustnej Zęby HutchinsonaZęby Hutchinsona- półksiężycowate ubytki na brzegach - półksiężycowate ubytki na brzegach

siecznych siekaczysiecznych siekaczy- beczkowaty kształt koron- beczkowaty kształt koron zęby Fournierazęby Fourniera- W obrębie trzonowców niedorozwój W obrębie trzonowców niedorozwój

guzkówguzków zęby Pflugerazęby Pflugera-zbieżne ustawienia guzków na powierzchni -zbieżne ustawienia guzków na powierzchni

żującej bocznych zębów żującej bocznych zębów

Siekacze HutchinsonaSiekacze Hutchinsona

Trzonowce FournieraTrzonowce Fourniera


mezodermalnejmezodermalnej

Osteogenesis imperfecta hereditaria- Osteogenesis imperfecta hereditaria- Wrodzona łamliwość kościWrodzona łamliwość kości

dziedziczenie dziedziczenie autosomowe autosomowe dominującedominujące

przyczyną choroby jest przyczyną choroby jest zaburzenie tworzenia zaburzenie tworzenia kolagenukolagenu

Objawy ogólne:Objawy ogólne:-łamliwość kości-łamliwość kości-głuchota-głuchota-niebieska twardówka-niebieska twardówka-niektórym postaciom -niektórym postaciom

choroby towarzyszy choroby towarzyszy Dentinogenesis Dentinogenesis imperfectaimperfecta

Dentinogenesis imperfecta Dentinogenesis imperfecta hereditaria - hereditaria -

Niecałkowity rozwój zębiny Niecałkowity rozwój zębiny (choroba Capdeponta)(choroba Capdeponta)

W 35% przypadków jako objaw zębowy W 35% przypadków jako objaw zębowy osteogenesis imperfecta hereditariaosteogenesis imperfecta hereditaria

W pozostałych przypadkach oddzielna W pozostałych przypadkach oddzielna jednostka chorobowajednostka chorobowa

Niecałkowity rozwój zębiny- zmiany w Niecałkowity rozwój zębiny- zmiany w

jamie ustnejjamie ustnej Dotyczą wszystkich zębów w uzębieniu Dotyczą wszystkich zębów w uzębieniu

mlecznym i stałymmlecznym i stałym

- przebarwienia zębów: szare, żółte lub - przebarwienia zębów: szare, żółte lub brunatne z charakterystyczną opalizacją brunatne z charakterystyczną opalizacją

- dzwonowaty kształt koron zębów- dzwonowaty kształt koron zębów

- korzenie skrócone i zniekształcone- korzenie skrócone i zniekształcone

- obliteracja komór i kanałów- obliteracja komór i kanałów

- szybkie ścieranie na skutek zmniejszonej - szybkie ścieranie na skutek zmniejszonej twardości tkanek – prowadzi do obnażenia twardości tkanek – prowadzi do obnażenia i obumarcia miazgii obumarcia miazgi

Budowa zębinyBudowa zębiny

Mała liczba kanalików zębinowych,Mała liczba kanalików zębinowych, kanaliki zębinowe są skrócone a ich kanaliki zębinowe są skrócone a ich

światło zobliterowaneświatło zobliterowane Zębina wykazuje dużą zawartość Zębina wykazuje dużą zawartość

wody i małą zawartość składników wody i małą zawartość składników nieorganicznych nieorganicznych

Dentinogenesis imperfecta Dentinogenesis imperfecta hereditariahereditaria

Dysplazja zębinyDysplazja zębiny Objawy ogólne: keratodemia skóry łokci, Objawy ogólne: keratodemia skóry łokci,

kolan i golenikolan i goleni Zmiany w jamie ustnej:Zmiany w jamie ustnej:-korony zębów o prawidłowej budowie, -korony zębów o prawidłowej budowie, -korzenie bardzo krótkie i zniekształcone lub -korzenie bardzo krótkie i zniekształcone lub

czasami ich brak, co powoduje szybka utratę czasami ich brak, co powoduje szybka utratę zębów zębów

-zmiany dotyczą wszystkich korzeni zębów -zmiany dotyczą wszystkich korzeni zębów mlecznych i stałych mlecznych i stałych

-obliteracja komór i kanałów-obliteracja komór i kanałów- komora zęba wypełniona dysplastyczną zębiną- komora zęba wypełniona dysplastyczną zębiną-okołokorzeniowe rozrzedzenia struktury kości -okołokorzeniowe rozrzedzenia struktury kości

prowadzące do rozchwiania i wypadania prowadzące do rozchwiania i wypadania zębówzębów

Krzywica wrodzona zależna od Krzywica wrodzona zależna od witaminy D3witaminy D3

Dziedziczenia autosomowe recesywneDziedziczenia autosomowe recesywne Zaburzenie enzymatyczne hamujące Zaburzenie enzymatyczne hamujące

przemianę witaminy D3 w jej aktywną przemianę witaminy D3 w jej aktywną biologicznie postaćbiologicznie postać

Jama ustna:Jama ustna:

-zaburzenia rozwoju szczęki-zaburzenia rozwoju szczęki

-opóźnione i niekolejne ząbkowanie-opóźnione i niekolejne ząbkowanie

-nieprawidłowe ustawienie zębów-nieprawidłowe ustawienie zębów

-szkliwo i zębina cienkie i słabo -szkliwo i zębina cienkie i słabo zmineralizowanezmineralizowane

-duże komory-duże komory

Zespół obojczykowo- Zespół obojczykowo- czaszkowyczaszkowy

Dziedziczenie autosomowe dominująceDziedziczenie autosomowe dominujące

1.Objawy ogólne1.Objawy ogólne Aplazja lub niedorozwój obojczykówAplazja lub niedorozwój obojczyków Zaburzenia kostnienia kości czaszkiZaburzenia kostnienia kości czaszki Zaburzenia kostnienia środchrzęstnego Zaburzenia kostnienia środchrzęstnego

powodujące niski wzrost, zniekształcenie powodujące niski wzrost, zniekształcenie kręgosłupa, klatki piersiowej, miednicy, kręgosłupa, klatki piersiowej, miednicy, kończynkończyn

Zespół obojczykowo- czaszkowy –Zespół obojczykowo- czaszkowy –objawy w jamie ustnejobjawy w jamie ustnej

Niedorozwój szczęki i zatok przynosowychNiedorozwój szczęki i zatok przynosowych Nadmierny wzrost żuchwyNadmierny wzrost żuchwy Opóźnione ząbkowanieOpóźnione ząbkowanie Zęby przetrwałeZęby przetrwałe Zęby nadliczboweZęby nadliczbowe Zęby stożkowateZęby stożkowate Zniekształcenia korzeniZniekształcenia korzeni

Dysostosis cleidocranialisDysostosis cleidocranialis


ektodermalnej i ektodermalnej i mezodermalnejmezodermalnej

Zespół Ellisa-van CreveldaZespół Ellisa-van Crevelda

dziedziczony autosomalnie recesywniedziedziczony autosomalnie recesywnie

1.Objawy ogólne:1.Objawy ogólne:

-dysplazja skóry, włosów, paznokci, zębów-dysplazja skóry, włosów, paznokci, zębów

-karłowatość-karłowatość

-dodatkowe palce-dodatkowe palce

-wrodzone wady serca-wrodzone wady serca

Zespół Ellisa-van CreveldaZespół Ellisa-van Crevelda

2. Objawy w jamie ustnej: 2. Objawy w jamie ustnej: wady zgryzu, wady zgryzu, niewielka redukcja liczby zębów,niewielka redukcja liczby zębów, nieprawidłowości budowy zębów nieprawidłowości budowy zębów

(wgłobione, stożkowate, taurodontyczne), (wgłobione, stożkowate, taurodontyczne), zębiniaki w miazdze, zębiniaki w miazdze, zęby wrodzonezęby wrodzone

Zespół Langtona-DownaZespół Langtona-Downa trisomia 21 chromosomutrisomia 21 chromosomu upośledzenie rozwoju psychicznego i upośledzenie rozwoju psychicznego i

fizycznego; wady rozwojowe; niski wzrost; fizycznego; wady rozwojowe; niski wzrost; wiotkość mięśni; opóźnione zarastanie wiotkość mięśni; opóźnione zarastanie ciemiączekciemiączek

jama ustna: niedorozwój szczęki, wady jama ustna: niedorozwój szczęki, wady zgryzu, zęby małe stożkowe, duży język, zgryzu, zęby małe stożkowe, duży język, skłonność do zmian zapalnych błony skłonność do zmian zapalnych błony śluzowej i periodontopatiiśluzowej i periodontopatii

OdontodysplazjaOdontodysplazja Zmiany ogólne nie występująZmiany ogólne nie występują Jest to mutacja somatyczna pojedynczych Jest to mutacja somatyczna pojedynczych

zębów i zmiany dotyczą pojedynczych zębów i zmiany dotyczą pojedynczych zębów zębów

dysplastyczny korzeńdysplastyczny korzeń zmiana kształtu i koloru korony zęba zmiana kształtu i koloru korony zęba tkanki twarde słabo zmineralizowane, tkanki twarde słabo zmineralizowane,

cienka warstwacienka warstwa komora poszerzona z licznymi zębiniakamikomora poszerzona z licznymi zębiniakami okołokorzeniowe ogniska zapalneokołokorzeniowe ogniska zapalne

Witaminy a jama Witaminy a jama ustnaustna

Witamina A- niedobórWitamina A- niedobór

1.Przyczyny :1.Przyczyny : Niedożywienie, za małe spożycie Niedożywienie, za małe spożycie

tłuszczów i karotenówtłuszczów i karotenów Upośledzenie trawienia i wchłaniania Upośledzenie trawienia i wchłaniania

tłuszczówtłuszczów Niewydolność wątrobyNiewydolność wątroby

Witamina A- niedobórWitamina A- niedobór2. Objawy w jamie ustnej:2. Objawy w jamie ustnej: Suchość błony śluzowej jamy ustnej; Suchość błony śluzowej jamy ustnej; zmniejszenie wydzielania śliny i zaburzenia zmniejszenie wydzielania śliny i zaburzenia

czynności gruczołów ślinowych; czynności gruczołów ślinowych; wzmożone złuszczanie i rogowacenie nabłonka; wzmożone złuszczanie i rogowacenie nabłonka; zwiększona wrażliwość na czynniki toksyczne i zwiększona wrażliwość na czynniki toksyczne i

rakotwórcze; rakotwórcze; nasilenie stanów zapalnych dziąsełnasilenie stanów zapalnych dziąseł zaburzenia wzrostu zębów, zaburzenia wzrostu zębów, niedorozwój, opóźnione wyrzynanie, niedorozwój, opóźnione wyrzynanie, ubytki hipoplastyczne szkliwa,ubytki hipoplastyczne szkliwa, zaburzenia mineralizacji tkanek twardychzaburzenia mineralizacji tkanek twardych zaburzenie czynności odontoblastów – zaburzenie czynności odontoblastów –

powstawanie zębiny atypowejpowstawanie zębiny atypowej

Zespół witamin BZespół witamin BWitamina B1Witamina B1 Jest kofaktore enzymów odpowiedzialnych Jest kofaktore enzymów odpowiedzialnych

za przemiany węglowodanów i tłuszczówza przemiany węglowodanów i tłuszczów 1. Niedobór: 1. Niedobór: nadwrażliwość błony śluzowej,nadwrażliwość błony śluzowej, bóle języka,bóle języka, zmiany zapalne ślinianekzmiany zapalne ślinianek2. Wskazania do podawania:2. Wskazania do podawania: zapalenia nerwów obwodowych, zapalenia nerwów obwodowych, półpasiecpółpasiec

Zespół witamin BZespół witamin BWitamina B2Witamina B2 Jest koenzymem bierze udział w przemianie Jest koenzymem bierze udział w przemianie

węglowodanowejwęglowodanowej

1. Niedobór: 1. Niedobór: zapalenia warg, ich wysuszenie, zapalenia warg, ich wysuszenie,

złuszczanie i pękaniezłuszczanie i pękanie Kątowe zapalenie wargKątowe zapalenie warg zapalenia języka, zapalenia języka, zanik brodawek nitkowatychzanik brodawek nitkowatych

Zespół witamin BZespół witamin BWitamina B3 Witamina B3 Bierze udział w przemianach Bierze udział w przemianach

węglowodanów, białek i tłuszczówwęglowodanów, białek i tłuszczów 1.Niedobór: 1.Niedobór: przekrwienia błony śluzowej,przekrwienia błony śluzowej, obrzęk języka,obrzęk języka, rozrost brodawek nitkowatych,rozrost brodawek nitkowatych, pieczenie i palenie językapieczenie i palenie języka2. Przewlekły niedobór2. Przewlekły niedobór bladość i skłonność do pęknięć błony bladość i skłonność do pęknięć błony

śluzowej jamy ustnejśluzowej jamy ustnej

Zespół witamin BZespół witamin B

Witamina B5Witamina B5

Bierze udział w przemianach Bierze udział w przemianach węglowodanów, białek i tłuszczówwęglowodanów, białek i tłuszczów

1. Niedobór:1. Niedobór: nadmierne rogowacenie dziąseł, nadmierne rogowacenie dziąseł, zmiany martwicze dziąseł,zmiany martwicze dziąseł, owrzodzenia, owrzodzenia, brak fluorescencji językabrak fluorescencji języka

Zespół witamin BZespół witamin BWitamina B6Witamina B6 Jest koenzymem metabolizmu aminokwasów i Jest koenzymem metabolizmu aminokwasów i

tłuszczów tłuszczów objawy niedoboru:objawy niedoboru: zapalenia języka zapalenia języka zapalenia kątów ustzapalenia kątów ustWitamina B9 (B11) Witamina B9 (B11) Bierze udział w syntezie kwasów nukleinowychBierze udział w syntezie kwasów nukleinowych niedobór u kobiety ciężarnej może spowodować u niedobór u kobiety ciężarnej może spowodować u

dziecka rozszczep podniebieniadziecka rozszczep podniebieniaWitamina B12Witamina B12Bierze udział w przemianie węglowodanów i tłuszczów Bierze udział w przemianie węglowodanów i tłuszczów objawy niedoboru:objawy niedoboru: zanikowe zapalenie języka i błony śluzowej jamy zanikowe zapalenie języka i błony śluzowej jamy

ustnejustnej

Witamina CWitamina C

Jest niezbędna do prawidłowego Jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania odontoblastówfunkcjonowania odontoblastów

Niedobór:Niedobór:- opóźnione tworzenie blizn,opóźnione tworzenie blizn,- niewydolność osteoblastów (złamania niewydolność osteoblastów (złamania

kości)kości)- Skaza krwotoczna, kruchość naczyń Skaza krwotoczna, kruchość naczyń

włosowatychwłosowatych- U starszych dzieci wylewy krwawe i U starszych dzieci wylewy krwawe i

krwotoczno- martwicze zapalenia dziąsełkrwotoczno- martwicze zapalenia dziąseł

Witamina C objawy Witamina C objawy niedoboruniedoboru

Choroba Mollera-Barlowa ( u małych dzieci): Choroba Mollera-Barlowa ( u małych dzieci): - utrata łaknieniautrata łaknienia- zahamowanie wzrostu, zahamowanie wzrostu, - wylewy podokostnowe,wylewy podokostnowe,- różaniec krzywiczy, różaniec krzywiczy, - wylewy krwawe i wybroczyny skóry i błony wylewy krwawe i wybroczyny skóry i błony

śluzowej jamy ustnejśluzowej jamy ustnej- Zaburzenia wzrostu zębów, wytwarzania Zaburzenia wzrostu zębów, wytwarzania

szkliwa i czynności odontoblastówszkliwa i czynności odontoblastów

Witamina DWitamina D

Reguluje gospodarkę wapniowo- Reguluje gospodarkę wapniowo- fosforowąfosforową

Jest niezbędna do prawidłowego wzrostu Jest niezbędna do prawidłowego wzrostu kości i zębówkości i zębów

Zapobiega zniekształceniu kości i Zapobiega zniekształceniu kości i osteoporozieosteoporozie

Ułatwia wchłanianie wit. AUłatwia wchłanianie wit. A Reguluje poziom glukozy we krwiReguluje poziom glukozy we krwi Wzmacnia układ odpornościowyWzmacnia układ odpornościowy Reguluje przepuszczalność błon Reguluje przepuszczalność błon

komórkowychkomórkowych

Witamina D - niedobórWitamina D - niedobór krzywica wczesna (dzieci do lat 2), krzywica wczesna (dzieci do lat 2), krzywica późna ( u młodzieży -pokwitanie), krzywica późna ( u młodzieży -pokwitanie), genetycznie uwarunkowana krzywica genetycznie uwarunkowana krzywica

zależna od wit. D i oporna na wit. Dzależna od wit. D i oporna na wit. D

Witamina D- objawy Witamina D- objawy niedoboruniedoboru

Ogólne zniekształcenia szkieletu: zmiany Ogólne zniekształcenia szkieletu: zmiany w kręgosłupie, w klatce piersiowej, w kręgosłupie, w klatce piersiowej, różaniec krzywiczy, bruzdy Harrisona, różaniec krzywiczy, bruzdy Harrisona, szpotawość i koślawość kolan, koślawość szpotawość i koślawość kolan, koślawość goleni, płaskostopiegoleni, płaskostopie

Zmiany osteomalacyjne lub Zmiany osteomalacyjne lub osteoporotyczne masy kostnejosteoporotyczne masy kostnej

Głowa: wydatne guzy czołowe i Głowa: wydatne guzy czołowe i ciemieniowe, kwadratowa głowa, ciemieniowe, kwadratowa głowa, spłaszczenie potylicyspłaszczenie potylicy

Witamina D- niedobórWitamina D- niedobór

Jama ustna: zmniejszenie łuków żuchwy i Jama ustna: zmniejszenie łuków żuchwy i szczęki, zniekształcenia kości szczęk i szczęki, zniekształcenia kości szczęk i wyrostka, gotyckie podniebienia, wady wyrostka, gotyckie podniebienia, wady zgryzu, nieprawidłowości wyrzynania się zgryzu, nieprawidłowości wyrzynania się zębów, zęby zatrzymanezębów, zęby zatrzymane

Zęby: niedorozwój szkliwa na Zęby: niedorozwój szkliwa na powierzchniach policzkowych i brzegów powierzchniach policzkowych i brzegów siecznych zębów przednich oraz siecznych zębów przednich oraz powierzchni żujących zębów bocznych, powierzchni żujących zębów bocznych, szerokie komory, cienka warstwa zębinyszerokie komory, cienka warstwa zębiny

Niedobór witaminy DNiedobór witaminy Dzmiany hipoplastycznezmiany hipoplastyczne

Witamina D - nWitamina D - nadmiaradmiar Odwapnienia kościOdwapnienia kości Niedorozwój żuchwy, niedorozwój zębów, Niedorozwój żuchwy, niedorozwój zębów,

zmiany kształtu zębów, hipoplazja szkliwa, zmiany kształtu zębów, hipoplazja szkliwa, ogniskowe wapnienia miazgiogniskowe wapnienia miazgi

Zespół Fanconiego-Schlesingera:Zespół Fanconiego-Schlesingera:

- nadmierne odkładanie się wapnia w - nadmierne odkładanie się wapnia w kościach i nerkachkościach i nerkach

- Twarz elfa- wypukłe czoło, spłaszczona Twarz elfa- wypukłe czoło, spłaszczona nasada nosa, zez, duże uszy nasada nosa, zez, duże uszy

- żuchwa cofnięta, żuchwa cofnięta, - usta otwarte z obniżeniem kącików, usta otwarte z obniżeniem kącików, - zwisająca warga dolnazwisająca warga dolna

Gruczoły wydzielania Gruczoły wydzielania wewnętrznegowewnętrznego

Przysadka - niedoczynnośćPrzysadka - niedoczynność karłowatość przysadkowa (opóźnienia karłowatość przysadkowa (opóźnienia

wzrostu, rozwoju układu kostnego i wzrostu, rozwoju układu kostnego i dojrzewania płciowego)dojrzewania płciowego)

Twarz: drobna, bródka cofnięta, szczęki Twarz: drobna, bródka cofnięta, szczęki słabo rozwiniętesłabo rozwinięte

Zaburzenia zgryzowe, stłoczenia zębówZaburzenia zgryzowe, stłoczenia zębów Gotyckie podniebienieGotyckie podniebienie Wyrzynanie się zębów opóźnione, Wyrzynanie się zębów opóźnione,

opóźnione wypadanie i brak resorpcji opóźnione wypadanie i brak resorpcji korzeni zębów mlecznychkorzeni zębów mlecznych

Wolny rozwój korzeni zębów stałych Wolny rozwój korzeni zębów stałych (komory i kanały szerokie), (komory i kanały szerokie),

brak zawiązkówbrak zawiązków W przyzębiu przedwczesny zanik kości W przyzębiu przedwczesny zanik kości

wyrostka, rozrost dziąsełwyrostka, rozrost dziąseł

Przysadka- nadczynnośćPrzysadka- nadczynność Gigantyzm podwzgórzowy wrodzony Gigantyzm podwzgórzowy wrodzony

(zespół Sotosa(zespół Sotosa)) Nadmierna długość ciała, przyśpieszony Nadmierna długość ciała, przyśpieszony

rozwój fizyczny , opóźniony rozwój rozwój fizyczny , opóźniony rozwój umysłowy, zaburzenia neurologiczneumysłowy, zaburzenia neurologiczne

Głowa duża, wystające guzy czołowe i łuki Głowa duża, wystające guzy czołowe i łuki brwiowe, hiperteloryzm, przerost brwiowe, hiperteloryzm, przerost chrząstek nosa i uszu, duże ręce i stopychrząstek nosa i uszu, duże ręce i stopy

Szczęka szeroka, żuchwa wysunięta, Szczęka szeroka, żuchwa wysunięta, podniebienie gotyckie, wczesne podniebienie gotyckie, wczesne ząbkowania, hipercementoza korzeni, ząbkowania, hipercementoza korzeni, skłonność do próchnicyskłonność do próchnicy

Przysadka- nadczynnośćPrzysadka- nadczynność AkromegaliaAkromegalia- nadmierny przerost tkanek - nadmierny przerost tkanek

miękkich i kościmiękkich i kości Rysy twarzy grube, wystające guzy czołowe Rysy twarzy grube, wystające guzy czołowe

i kości jarzmowe, szeroki nos, beczkowata i kości jarzmowe, szeroki nos, beczkowata klatka piersiowa, duże ręce i stopyklatka piersiowa, duże ręce i stopy

Prognacja żuchwyPrognacja żuchwy Rozrost wyrostków zębodołowych- odstępy Rozrost wyrostków zębodołowych- odstępy

między zębamimiędzy zębami Zęby duże, przedwczesne wyrzynanie Zęby duże, przedwczesne wyrzynanie Hipercementoza korzeni, resorpcja brzegu Hipercementoza korzeni, resorpcja brzegu

wyrostkawyrostka Grube wargi, powiększony język, rozrost Grube wargi, powiększony język, rozrost

dziąsełdziąseł Nawracające zapalenia zatok szczękowychNawracające zapalenia zatok szczękowych Zwiększone wydzielanie ślinyZwiększone wydzielanie śliny

Zaburzenia czynności przysadki: rozszczep warg, podniebienia i szczęki

Tarczyca -nTarczyca -niedoczynnośćiedoczynnośćKretynizm tarczycowyKretynizm tarczycowy(postać wrodzona) : (postać wrodzona) : -zahamowanie rozwoju szkieletu-zahamowanie rozwoju szkieletu-zahamowanie dojrzewania-zahamowanie dojrzewania-pogrubienie blaszki zbitej kości wyrostka -pogrubienie blaszki zbitej kości wyrostka

zębodołowego w żuchwiezębodołowego w żuchwie-opóźnienie wyrzynania zębów mlecznych i -opóźnienie wyrzynania zębów mlecznych i

stałych oraz ich rozwojustałych oraz ich rozwoju-Wady zgryzu, zęby dodatkowe-Wady zgryzu, zęby dodatkowe-zęby mają kolor mlecznobiałe i są podatne -zęby mają kolor mlecznobiałe i są podatne

na próchnicęna próchnicę-twarz obrzękła, duże blade wargi, gruby -twarz obrzękła, duże blade wargi, gruby

duży językduży język

Tarczyca - nadczynnośćTarczyca - nadczynność Choroba Gravesa-BasedowaChoroba Gravesa-Basedowa W kościach przyśpieszone procesy W kościach przyśpieszone procesy

anabolizmu i katabolizmuanabolizmu i katabolizmu Osteoporoza wyrostka zębodołowegoOsteoporoza wyrostka zębodołowego Przyzębie: zwyrodnienie ozębnej, Przyzębie: zwyrodnienie ozębnej,

niszczenie włókien kolagenowych- utrata niszczenie włókien kolagenowych- utrata zębówzębów

Przedwczesne wyrzynanie i wypadanie Przedwczesne wyrzynanie i wypadanie zębów mlecznychzębów mlecznych

PrzytarczycePrzytarczyce

NiedoczynnośćNiedoczynność Szkliwo hipoplastyczne nieregularneSzkliwo hipoplastyczne nieregularne Zębina bez cech mineralizacjiZębina bez cech mineralizacji Braki zawiązków zębówBraki zawiązków zębów Zęby zatrzymaneZęby zatrzymane Opóźnione wyrzynanie, niedorozwój Opóźnione wyrzynanie, niedorozwój

szkliwaszkliwa Skrócenie i zwężenie korzeniSkrócenie i zwężenie korzeni Szerokie komory i kanałySzerokie komory i kanały

PrzytarczycePrzytarczyceNadczynnośćNadczynność uwalnianie wapnia ze szkieletu i uwalnianie wapnia ze szkieletu i

odkładanie go w tkankach miękkichodkładanie go w tkankach miękkich Kości szczęk- ogniska osteoporozyKości szczęk- ogniska osteoporozy Odwapnienia kości zbitej żuchwy, złamania Odwapnienia kości zbitej żuchwy, złamania

patologicznepatologiczne Zaniki kości wyrostka- periodontopatie- Zaniki kości wyrostka- periodontopatie-

utrata zębówutrata zębów Zanik lamina dura wokół zębów przednichZanik lamina dura wokół zębów przednich TorbieleTorbiele Nadziąślaki olbrzymiokomórkoweNadziąślaki olbrzymiokomórkowe

Kora nadnerczyKora nadnerczy

Przewlekła niedoczynność (choroba Przewlekła niedoczynność (choroba Addisona)Addisona)

Plamiste brunatne przebarwienia błon Plamiste brunatne przebarwienia błon śluzowych (wargi, przedsionek jamy śluzowych (wargi, przedsionek jamy ustnej, dziąsła, policzki)ustnej, dziąsła, policzki)

Opóźnienie rozwoju zębówOpóźnienie rozwoju zębów Ostra niedoczynność (zespół Waterhousa-Ostra niedoczynność (zespół Waterhousa-

Friderichsena)Friderichsena)

Wybroczyny i rozległe wylewy krwawe do Wybroczyny i rozległe wylewy krwawe do błony śluzowejbłony śluzowej

Kora nadnerczyKora nadnerczy

Nadczynność (zespół Cushinga)Nadczynność (zespół Cushinga) Osteoporoza kości szczękOsteoporoza kości szczęk Obliteracja kanałów korzeniowychObliteracja kanałów korzeniowych Przedwczesny rozwój zębówPrzedwczesny rozwój zębów

Trzustka- cukrzycaTrzustka- cukrzyca

Mikro- i makroangiopatieMikro- i makroangiopatie Periodontopatie powierzchowne i Periodontopatie powierzchowne i

głębokiegłębokie Zmniejszone wydzielanie ślinyZmniejszone wydzielanie śliny Zapalenia kątów ust, grzybica jamy Zapalenia kątów ust, grzybica jamy

ustnejustnej Skłonność do odkładania płytki i Skłonność do odkładania płytki i

kamienia nazębnegokamienia nazębnego Ubytki hipoplastyczne szkliwaUbytki hipoplastyczne szkliwa

cukrzycacukrzyca

GrasicaGrasica

NiedoczynnośćNiedoczynność Opóźnione wyrzynanie zębów Opóźnione wyrzynanie zębów

mlecznych i stałychmlecznych i stałych Przedwczesna utrata zębów Przedwczesna utrata zębów

mlecznychmlecznych Zęby kruche i łamliweZęby kruche i łamliwe

GrasicaGrasica

NadczynnośćNadczynność Przedwczesne wyrzynanie się zębówPrzedwczesne wyrzynanie się zębów Kości i zęby nadmiernie Kości i zęby nadmiernie

zmineralizowanezmineralizowane

Szyszynka

Niedoczynność: zaburzenia szkieletu, niedorozwój języka niedorozwój zębów, opóźnione

wyrzynanie, niedorozwój szkliwa Krótkie korzenie, szerokie komory

Gruczoły płcioweGruczoły płciowe

Zespół Turnera Zespół Turnera (monosomia chromosomu (monosomia chromosomu X)X)

niski wzrost, liczne wady rozwojoweniski wzrost, liczne wady rozwojowe niedorozwój żuchwyniedorozwój żuchwy wady zgryzuwady zgryzu stłoczenia zębówstłoczenia zębów gotyckie podniebieniegotyckie podniebienie anomalie zęboweanomalie zębowe powiększenie języka i jego zrost z dnem powiększenie języka i jego zrost z dnem

jamy ustnejjamy ustnej rozrost dziąsełrozrost dziąseł

zaburzenia rozwojowe a narząd żucia

Documents