zajednica makedonaca u republici hrvatskoj Заедница на ......otvorena rana za koju nema...

1

Чувари на душата / Čuvari duše

Zajednica Makedonaca u Republici Hrvatskoj

Заедница на Македонците во Република Хрватска

Zagreb, studeni 2019.

2


Milena Zlateska dipl.oecc.ČUVARI DUŠE

poezija

Nakladnik:Zajednica Makedonaca u Republici Hrvatskoj

Za nakladnika:Ilija Hristodulov

Recenzija:Dr. Vasil Tocinovski, sveučilišni profesor

Maja Gregl, dramaturginja

Dizajn korice:Emilija i Stojče Tocinovski, akademski likovni umjetnici

Ilustracije:Vesna Atanasovska

Prijevod, lektura i korektura:Milena Zlateska dipl.oecc.

Mihaela, Marinela i Magdalena ZlateskiVerica Tocinovska

Maja Gregl, dramaturginjaElizabeta Petrovska

Grafička priprema i tisak:M-Print, tiskara i knjigovežnica, Zagreb

www.m-print.hr

Naklada:400 primjeraka

ISBN:978-953-7328-30-6

U Zagrebu, studeni 2019.

CIP zapis je dostupan u računalnome katalogu Nacionalne i sveučilišne knjižnice u Zagrebu pod brojem 001046391.

Tisak ove knjige realiziran je sredstvima iz Državnog proračuna RH posredstvomSavjeta za nacionalne manjine Republike Hrvatske

3


МИЛЕНА ЗЛАТЕСКА

ЧУВАРИ НА ДУШАТА

MILENA ZLATESKA

ČUVARI DUŠE

4


ПОСВЕТА

Збирката песни „Чувари на душата“ ја посветувам на моите внуци Владимир и Перо Дoјчиноски.

5


POSVETA

Zbirku pjesama „Čuvari duše“ posvećujem mojim nećacima Vladimiru i Peri Dojčinoski.

6


БЛАГОДАРНОСТ

Му благодарам на моето семејство за кое чука моето срце, на кое му го поклонувам секој здив, бидејќи семејството е мојата душа, неизмерно саканиот сопруг Ратко и нашите ќерки Михаела, Маринела и Магдалена.Му благодарам на мојот брат Митко и на неговото семејство, како и на нашата мајка.Зборови на благодарност од длабочината на срцето упатувам до професорот д-р Васил Тоциновски и неговата сопруга Верица, како и до драгата Маја Грегл.Благодарност и до Заедницата на Македонците во Република Хрватска, до сите членови на Управниот одбор, како и до сите кои придонесоа за издавањето на оваа книга.

7


ZAHVALNOST

Zahvaljujem svojoj obitelji za koju kuca moje srce, poklanjam joj svaki moj dah, jer obitelj je moja duša, neizmjerno voljenom suprugu Ratku i našim kćerima Mihaeli, Marineli i Magdaleni.Zahvaljujem mome bratu Mitku i njegovoj obitelji, kao i našoj majci.Riječi zahvalnosti iz dubine srca upućujem profesoru dr. sc. Vasilu Tocinov-skom i njegovoj supruzi Verici, kao i dragoj Maji Gregl.Također zahvaljujem Zajednici Makedonaca u Republici Hrvatskoj i svim čla-novima Upravnog odbora, kao i svima onima koji su dali svoj doprinos u izda-vanju ove knjige.

8


9


КАМЕНОТ СИ ТЕЖИ НА СВОЕТО МЕСТО

Милена Златеска, Чувари на душата / Čuvari duše, Загреб: Заедница на Македонците во Република Хрватска, 2019.

Мајчиниот јазик е народна молитва и вера кој достојно се чува и брани. Расфрлани по сите страни од светот македонските откорнатици истовремено создаваат литература на јазикот во новата земја, но и на македонски литературен јазик и се негови најверни бранители и афирматори. Третата стихозбирка Чувари на душата од Милена Златеска (1964, Македонски Брод) е двојазично издание на македонски и на хрватски јазик. Книгата не освојува нови тематски кругови ниту пак поетика, но затоа го потврдува творечкото зреење во употреба на мислата и зборот, функцијата на симболите и матафорите, одбирот на зборот со што на мислата и се дава поголем простор за дејствување.Новиот ракопис е под знакот на авторовото свето тројство. Неговата структура ја составуваат три циклуси: Кога капките на дождот ќе те однесат, Изгубена во твојата душа и Стопена со времето. Поделбата е условна зашто книгата претставува една хомогена целина која функционира сама по себе. Во секој циклус повеќе или помалку присутни се љубовни, рефлексивни и патриотски стихови. Чекај ме е песна или поточно порака до татковината. Далеку од родното огниште таа е чемер на душата, отворена рана за која нема мелем, копнеж и вечно страдање. Се менуваат годишните времиња, се претураат пејзажите и расположенијата, но копнежот за враќање дома е еден и единствен, постојан и болен. Во Зимска ноќ таа е сама и во очекување да дојде саканиот маж. Сама, несигурна и тажна како вредносни димензии на егзистенцијата што ја довела во некои нови и далечни времиња и простори. Многубројни се прашањата и недоумиците во песната Птица како што е чувството на осаменост, како да заспие без неговата топла прегратка, медените бакнежи, посакувањето по неговото тело што треба да се обедини со неа и да се возвишат во просторите на слободата, среќата и убавината. Птицата е симбол што почесто се јавува во поезијата на Златеска како мисла оти само слободниот човек е среќен човек. Таа, птицата е можност да се прелетаат/совладеат просторите како враќање кон домот и семејството, родот и породот.Во Рацете на старицата средбата со болната и немоќна жена и желбата како да и се помогне, ја потсетува на нејзината мајка што безгласно прераснува во симбол на татковината. Постоењето е чемер,

10


тага, сон, копнеж и чувство на домољубие што носи само убаво и среќно време и мигови. Милена Златеска е мајка на три прекрасни ќерки: Михаела, Маринела и Магдалена. Светото тројство и тука го има знакот на идентификација со буквата м како аргумент на нејзината национална припадност и светото име на татковината. Така ненаметливо субјективното/авторско правило на авторката се преплетува во колективното меморирање на македонствувањето. Од рефлексивните песни секако треба да се одбележат: Живот, Карпа жена, Провалија, Тивка вода, Мир, Убавината на ноќта, Заборавен гроб, Не ме барај, Дома, Пајакова мрежа. Убавината во нив ја создаваат едноставната и јасна мисла, чистотата и чедноста на исказот, ненаметливата ука и поука. Гранитната жена како апсурд и парадокс може да се најде во бунар од каде никогаш повеќе нема да ја види светлината на денот. Или онаа тивка вода што го рони и го однесува брегот како минливост и бесмисла. Човекот сам пред/со себе се преиспитува и пресоздава. Ги бара мирот и спокојството и во темнината и неизвесноста на ноќта. Меѓу сонот и јавето е заборавениот гроб како грев за кој нема простување. И поразителната сознајба за човековата заробеност во пајаковата мрежа од која нема бегство, така како што не може да се излезе и од сопствената кожа.Родољубивите песни се најмалубројни, и тоа е добро, зашто носталгијата и болката прераснуваат во патетика која недовосмислено не оди заедно со потребниот естетски резултат. Душата и срцето се широко отворени, мислата разјадува и се престорува во крик од татковинските аманети пренесувани од колено на колено (Македонија, Мојата татковина, Земјо моја, Татковина, Родна земјо моја, Крст, Откорнато срце).Импресивна е сликата во Земјо моја како поразија од згаснати и пеплосани огништа, разурнати и зјапнати куќи, дворови обраснати во пиреј, порти разјадени од црви и врзани со катанци, запустени и напуштени гробишта. Стари и пожолтени фотографии за луѓе, времиња и настани кои некогаш биле живот. Стиховите убиваат, ќе рече Милена Златеска во песната Тишината на ноќта. Според неа, поезијата не е само стихови, туку пред сѐ таа е сепристуна љубов. Мисловни искази кои го одбележуваат вториот циклус Изгубена во твојата душа. А таа, душата е во постојана потрага/барање по себе сродна душа. Субјектот е создаден да живее не во самотија и изолација, туку да има свој верен сопатник на целосно разбирање и почит, доверба и соработка. Да ја има љубовта, позитивната енергија за создавање на нови вредности, за градење а не за разградување, да се бори за вистината а не да ја застапува и шири интригата. Љубовта како да го осмислува и целосно го исполнува светот во книгата на Златеска со разновидни бои, мириси и вкусови: Непознат лик, Години, Единствен мој, Љубов без крај, Здив,

11


Невреме, Само ти, Дожд, Кралица на ноќта. Меѓу нив, според нас, е и една од убавите песни во книгата, Страв. Старицата како и птицата се јавува во повеќе песни. Тие имаат тестаментално место и значење. Во Аманетот на старицата искажани се универзалните/општочовечки вредности на папочната врска. Треперливите и слаби раце, изгубениот глас и молежливиот поглед на крајот од личното патешествие повикуваат и опоменуваат оти каменот си тежи само на своето место. Гласот на животното искуство и мудроста се повторува како уверлива вистина и во песната На дедо ми. Авторката и не можела да најде нешто подобро за крај на книгата Чувари на душата.Човекот, животот и светот се постојана противречност. Вечна борба меѓу доброто и злото, убавото и грдото, денот и ноќта, меѓу раѓањето и умирачката. Пролет е кога сѐ се обновува и раѓа, се отвора нов живот и се покажуваат нови патишта за постоење. Таа по многу години се вратила дома, но куќата била во распаѓање и затворена, а саканиот дедо си заминал во вечноста та немало кој да ја пречека и кому да му бакне рака (На дедо ми). Старицата и дедото се синтези на мудроста и искуството од еднаш и кратко дадениот човечки живот. Тие се одраз и на убавината, на исполнетиот и корисно употребен живот, на човекот и човечното, на трајното што се вкоренува во сеќавањата и спомените, во прераскжувањата на генерациите. Насловот на новата творечка објава на Милена Златеска Чувари на душата не е само поетски крик, туку и своевидна филозофија на егзистенцијата како обединување, заедничко дејствување на зборот и човекот, времето и просторот. Она што веќе го имаме забележано, да го повториме и во оваа прилика. А тоа е дека авторката стрпливо, системно и доследно ја гради сопствената одговорност пред пишаниот збор. Оттука и резулатот на вредности во секое ново дело како вистина за себе и за своето време. Душата е таа што го идентификува човекот. А во него е она мало срце, како што пееше генијалниот Рацин, цел свет да го собере во себе. Нашиот впечаток е оти Златеска го следи и доследно го остварува тоа/таквото правило како уметничка и животна вистина. Вистината е една и единствена, таа не бара коментари, уште помалку оправдувања, затоа и ни останува задоволството да ја препорачаме стихозбирката Чувари на душата на почитуваните читатели.

Проф. д-р Васил Тоциновски

12


13


KAMEN TEŽI NA SVOM MJESTU

Milena Zlateska, Čuvari duše / Чувари на душата, Zagreb: Zajednica Makedonaca u Republici Hrvatskoj, 2019.

Maternji jezik je molitva naroda i vjera koja se dostojno čuva i brani. Razbacani po svim stranama svijeta makedonski iseljenici istodobno stvaraju književnost na jeziku nove zemlje, ali i na makedonskom književnom jeziku i njegovi su najvjerniji branitelji i afirmatori. Treća zbirka pjesama Čuvari duše Milene Zlateske (1964., Makedonski Brod), je dvojezično izdanje na makedonskom i hrvatskom jeziku. Knjiga ne osvaja nove tematske krugove niti poetiku, ali zato potvrđuje stvaralačko sazrijevanje u uporabi misli i riječi, funkciji simbola i metafora, odabira riječi čime se mislima daje veći prostor djelovanja.Novi rukopis e pod znakom autoričinog svetog trojstva. Njegova struktura sastoji se od tri ciklusa: Kad te kapi kiše odnesu, Izgubljena u tvojoj duši i Stopljena s vremenom. Podjela je uvjetovana jer knjiga predstavlja jednu homogenu cjelinu koja funkcionira sama po sebi. U svakom ciklusu više ili manje prisutni su ljubavni, refleksivni i domoljubni stihovi. Čekaj me je pjesma ili točnije poruka domovini. Daleko od rodnog ognjišta ona je čemer duše, otvorena rana za koju nema melem, čežnja i vječno stradanje. Mijenjaju se godišnja doba, raspršuju se krajolici i raspoloženja, ali čežnja za povratkom kući je jedna i jedina, stalna i bolna. U Zimskoj noći ona je sama i očekuje dolazak voljenog muža. Sama, nesigurna i tužna kao vrijednosne dimenzije egzistencije koja ju je dovela u neka nova i daleka vremena i prostore. Mnogobrojna su pitanja i sumnje u pjesmi Ptica kao što je osjećaj usamljenosti, kako zaspati bez njegovog toplog zagrljaja, medenih poljubaca, želje za njegovim tijelom koje se treba ujediniti s njom i uzdignuti u prostoru slobode, sreće i ljepote. Ptica je simbol koji se češće pojavljuje u pjesništvu Zlateske kao misao, jer samo slobodni čovjek je sretan čovjek. Ona, ptica, prilika je da se prelete/savladaju prostori kao povratak ka domu i obitelji, rodu i porodu.U Ruke starice susret s bolesnom i nemoćnom ženom i želja da joj se pomogne, podsjeća je na njezinu majku što bezglasno prerasta u simbol domovine. Postojanje je čemer, tuga, san, čežnja i osjećaj domoljubija što donosi samo lijepo i sretno vijeme i trenutke. Milena Zlateska majka je triju prekrasnih kćeri: Mihaele, Marinele i Magdalene. Sveto trojstvo i tu ima znak identifikacije sa slovom m kao argument svoje nacionalne pripadnosti i svetog imena domovine. Tako nenametljivo subjektivno/autorsko pravilo autorice isprepliće se u kolektivnom sjećanju na makedonizam. Od refleksivnih pjesma svakako se trebaju obilježiti: Život, Stijena žena, Provalija, Tiha voda, Mir, Ljepota noći, Zaboravljen grob, Ne traži me, Dom, Paukova mreža. Ljepota u njima

14


stvara jedinstvenu i jasnu misao, čistoću i iskrenost prijedloga, nenametljivu točku i lekciju. Granitna žena kao apsurd i paradoks može se naći u bunaru gdje nikada više neće vidjeti svijetlo dana. Ili ona tiha voda koja je smrvila i odnijela obalu kao prolaznost i besmisao. Čovjek sam ispred/sa sobom se preispituje i ponovno stvara. Ona traži mir i tišinu u tami i neizvjesnosti noći. Među snovima i stvarnoću je zaboravljeni grob kao grijeh za koji ne postoji oprost. I zapanjujuća svijest ljudskog zatočeništva u paukovoj mreži iz koje nema bijega, baš kao što ne može izaći iz vlastite kože.Rodoljubnih pjesama je najmanje, a to je dobro, jer nostalgija i bol prerastaju u patetičnost koja nedvojbeno ne ide skupa s potrebnim estetskim rezultatom. Duša i srce su široko otvoreni, misao razjeda i prerasta u krik očevih zavjeta prenašanih s koljena na koljeno (Makedonija, Moja domovina, Zemljo moja, Domovina, Rodna zemljo moja, Križ, Otkinuto srce).Impresivna je slika u Zemljo moja kao poraz ugašenih i pepeljavih ognjišta, srušenih i praznih kuća, dvorišta obraslih korovom, porte razjedene od crva i vezane lokotom, zapuštenih i napuštenih groblja. Stare i požutjele fotografije ljudi, vremena i događaja koji su nekada bili život. Stihovi ubijaju, kaže Milena Zlateska u pjesmi Tišina noći. Po njoj, poezija nije samo stih, već prije svega, ona je sveprisutna ljubav. Misaoni izričaji koji označavaju drugi ciklus Izgubljena u tvojoj duši. A ona, duša, u stalnoj je potrazi/traženja po sebi srodnoj duši. Subjekt je stvoren da živi, ne u samoći i izolaciji, već treba imati vjernog suputnika s potpunim razumijevanjem i poštovanjem, povjerenjem i suradnjom. Imati ljubav, pozitivnu energiju za stvaranje novih vrijednosti, za graditi a ne raspadati, boriti se za istinu a ne zastupati i širiti intrigu. Ljubav kao da osmišljava i u potpunosti ispunjava svijet u knjizi Zlateske s raznim bojama, mirisim i okusima: Nepoznat lik, Godine, Jedini moj, Ljubav bez kraja, Dah, Nevrijeme, Samo ti, Kiša, Kraljica noći. Po nama, među njima je i jedna od lijepih pjesama u knjizi, Strah. Starica kao i ptica pojavljuju se u nekoliko pjesama. Oni imaju oporučno mjesto i značenje. U Amanetu starice izražene su univerzalne/opće ljudske vrijednosti pupčane vrpce. Drhtave i slabe ruke, izgubljeni glas i pobožni pogled na kraju osobnog putovanja pozivaju i upozoravaju da kamen teži samo na svom mjestu. Glas životnog iskustva i mudrost ponavlja se kao uvjerljiva istina u pjesmi Mome djedi. Autorica nije mogla pronaći ništa bolje za kraj knjige Čuvari duše.Čovjek, život i svijet su stalno proturječje. Vječna borba između dobra i zla, lijepog i ružnog, dana i noći, između rođenja i smrti. Proljeće je kada se sve obnavlja i rađa, otvara se novi život i pokazuju se novi putevi postojanja. Vratila se kući nakon mnogo godina, ali kuća je propadala i bila je zatvorena, a voljeni djed je otišao u vječnost, te nije bilo nikoga da ju dočeka i da nekome poljubi ruku (Mome djedu). Starica i djed su sinteze mudrosti i iskustva jednog i kratko danog ljudskog života. Oni su odraz i ljepote, ispunjenog i korisno

15


upotrebljenog života, čovjeka i ljudskosti, trajnosti koja je ukorijenjena u sjećanjima i uspomenama, u prepričavanjima generacija. Naslov nove stvaralačke objave Milene Zlateske Čuvari duše nije samo pjesnički vapaj, već je vrsta filozofije postojanja kao ujedinjenja, zajedničkog djelovanja riječi i čovjeka, vremena i prostora. Ono što smo već primijetili, ponovimo ovom prilikom. A to je da autorica strpljivo, sustavno i dosljedno gradi vlastitu odgovornost ispred pisane riječi. Otuda rezultat vrijednosti u svakom novom djelu kao istina za sebe i za svoje vrijeme. Duša je ona koja identificira čovjeka. A u njemu je ono malo srce, kao što je pjevao genij Racin, da cijeli svijet skupi u sebe. Naš je dojam da Zlateska slijedi i dosljedno ostvaruje ovo/tako pravilo kao umjetničku i životnu istinu. Istina je jedna i jedina, ona ne zahtjeva komentare, još manje izgovora, zato nam i ostaje zadovoljstvo da zbirku pjesama Čuvari duše preporučimo poštovanim čitateljima.

Prof. dr. Vasil Tocinovski

16


17


ЧУВАРИ НА ДУШАТА

Љубовта во песната на Милена Златеска е љубов која влегува во секоја пора на нашето битие, на опкружува, го чувствуваме нејзиниот мирис и допир, раскошна е или скромна, но секогаш значајна сценографија. Лирскиот субјект како посредник помеѓу читателот и доживувањето кое ги преокупирало сеќавањата на авторката на проживеаните искуства нѐ води на нејзиниот пат. Поетесата ја живее нејзината реалност која честопати е сублимација на светот во момент, интезивно доживување на границата помеѓу имагинацијата и реалноста, во световите кои нѐ спојуваат од минатото во сегашноста, сѐ до желбата дека среќата трае долго време под небескиот свод кој сам човек не може да го крене на своите плеќи, но затоа може сѐ да подели со светот преку своето срце. Тука срцето на поетесата се отвора со намера својата среќа преку песната да ја подели со идниот читател. „Милиони солзи на насмеани лица“ се движат кон зададената форма во слободен стих кој незабележливо нѐ вовлекува во своето лирско ткаење. Да се препознае заедништвото во интимата, да се препознае тоа „Збратимување на лицата во космосот“ на Тин Ујевиќ, да се препознаеме себе во некој друг и со него да бидеме едно. Тоа е среќно место за светот што го застапува збирката на поезија, а сето зло го растерува радоста на денот, зракот на сонцето или чистата изворска вода која тече од планината. „Кој не би сакал да се опие?“ ќе се запраша авторката во еден момент, бидејќи размислува за душите кои се спојуваат во љубов баш како што и реките се спојуваат со морињата. Тоа е креативна љубов, љубов која го обединува човештвото. Овде се среќаваме со јасна тематска преокупација на авторката, и кога песните зборуваат за родниот крај, семејството, интимноста, телесното, љубовното спојување на мажот и жената кога на тоа сведочат сонцето и морето, секогаш зборуваат за исконската човечка потреба за љубов и блискост, како и за благодарноста што љубовта се напојува од изворот чист и бистар, а тоа е самиот живот. Љубовта тече баш како и таа чиста и бистра вода на изворот, тече како и реката, како солзата која капнува на лицето од жалост или од радост.Авторката не привлекува во магијата преземајќи ги улогите на старица, мајка, љубовница, странец, дедо, влегувајќи во нивната психологија, претворајќи се во нив и зборувајќи преку нив.Магичните сили на овој лирски везус се како прекривка на креветот на родниот крај, каде авторката се чувствува како дете на сламарица кое удобно се сместило слушајќи приспиенки трајно запишани во нејзиното сеќавање. Бидејќи љубовниот жар е како чиста ружа, како невиност, ружа

18


помеѓу ружите. Така се носи детството со себе во животот на возрасна жена, сопруга и мајка, така се носи родниот крај, милата татковина, која со поетесата сраснала каде и таа да оди. Силниот копнеж што го чувствува за оставениот родителски дом е оној копнеж што ја потсетува од каде заминала, човечка тага што друга среќа ја крепи. Среќата на семејството што го создала и кое во љубов го негува. Така копнежот станува среќен посредник и ветување дека ќе носи низ животот баш сѐ што и шепоти ветрот од далеку, дури и тогаш кога знае дека повеќе го нема гумното, и дека дворот е обвиткан со капини во трње. На тоа место, место на незаборавот, симболично, се среќаваат сите песни, на местото каде поетската интима се претвора од лична во универзална.

Маја Грегл, драматург

19


ČUVARI DUŠE

Ljubav u pjesmama Milene Zlateske ljubav je koja ulazi u svaku našu poru bića, obavija nas, osjećamo njezin miris i dodir, raskošna je ili skromna, ali uvijek znakovita scenografija. Lirski subjekt kao posrednik između čitatelja i doživljaja koji je zaokupio autoričino sjećanje na proživljeno iskustvo vodi nas na njezinom putu. Pjesnikinja živi svoju stvarnost koja je često sublimacija svijeta u trenutku, intenzivan doživljaj na granici između mašte i zbilje, u svjetovima koji nas spajaju iz prošlosti u sadašnjost, pa sve do želja da sreća traje dugo pod nebeskim svodom koji sam čovjek ne može dići na svojim leđima ali zato može sve podijeliti sa svijetom kroz svoje srce. Tu se srce pjesnikinje otvara s namjerom da svoju sreću kroz pjesmu podijeli s budućim čitateljem. „Milijuni suza nasmijanih lica“ kreću se prema zadanoj formi u slobodnom stihu koji nas neprimjetno uvlači u svoje lirsko tkanje. Prepoznati zajedništvo u intimi, prepoznati to „Pobratimstvo lica u svemiru“ Tina Ujevića, prepoznati sebe u drugome i s njim biti jedno. To je sretno mjesto za svijet koji zagovara ova pjesnička zbirka, a sve zlo otklanja radost dana, zraka sunca ili čista izvorska voda koja teče s planine. „Tko se ne bi htio napiti?“ zapitat će se autorica u jednom času, jer razmišlja o dušama koje se stapaju u ljubavi baš kao što se i rijeke stapaju s morima. To je stvaralačka ljubav, ljubav koja spaja čovječanstvo. Susrećemo se ovdje s jasnom tematskom preokupacijom autorice, i onda kada pjesme govore o zavičaju, obitelji, intimi, tjelesnosti, ljubavnom spajanju muškarca i žene kada tome svjedoče sunce i more, uvijek govore o iskonskoj ljudskoj potrebi za ljubavlju i bliskošću, te zahvalnosti što se ljubav napaja s izvora čistog i bistrog, a to je sam život. Ljubav teče baš kao i ta čista i bistra voda na izvoru, teče kao i rijeka, kao suza koja kapne na lice od ozarenosti i radosti.Autorica nas uvlači u čaroliju preuzimajući uloge starice, majke, ljubavnice, neznanca, djeda, ulazeći u njihovu psihologiju, pretvarajući se u njih i govoreći kroz njih.Magične silnice ovog lirskog vezasu poput pokrivača na krevetu zavičaja, gdje se autorica osjeća poput djeteta na slamarici koje se udobno smjestilo slušajući uspavanke trajno upisane u njezino sjećanje. Jer ljubavni žar je kao čista ruža, kao djevičanstvo, ruža među ružama. Tako se nosi djetinjstvo sa sobom u život odrasle žene, supruge i majke, tako se nosi zavičaj, mila domovina, koja je s pjesnikinjom srasla kamo god se ona kretala. Silina čežnje koju osjeća prema ostavljenom roditeljskom domu jest ona čežnja koja je podsjeća odakle je otišla, ljudska tuga koju druga sreća krijepi. Sreća obitelji koju je stvorila i koju u ljubavi njeguje. Tako i čežnja postaje sretni zagovor i obećanje da će nositi kroz život baš sve što joj šapuće vjetar iz daljina, i onda kada zna da više nema gumna, i da je dvorište obavijeno kupinama u trnju.

20


Na tom mjestu, mjestu nezaborava, simbolično, susreću se sve pjesme, na mjestu gdje se pjesnička intima pretvara iz osobnog u univerzalno.

Maja Gregl, dramaturginja

21


КОГА КАПКИТЕ НА ДОЖДОТ ЌЕ ТЕ ОДНЕСАТ

KAD TE KAPI KIŠE ODNESU

22


23


ЧЕКАЈ МЕ

Чекај ме јас ќе дојдам.

Чекај месо првите пролетни дождови.

Чекај ме со цветот на сливите,

во белото поле на црешните и јаболкниците.

Чекај ме со првите сончеви зраци

во зората,со тивкото ветре

што лицето ти го лади.

Чекај мејас ќе дојдам.

Ќе дојдамсо првите ластовички.

Ќе долетам во моето оставено гнездо.

Чекај ме јас ќе дојдам.

Со есенските пожолтени листовиветрот што ги носи,

со есенските плодовикои никој не ги бере.

Чекај мејас ќе дојдам.

24


Можеби со првите снеговивиулицата ќе ме донесе.

Те молам чекај ме.

Сигурно ќе дојдамтивко,

нечујно.

Чекај ме.

24.12.2015.

25


26


ČEKAJ ME

Čekaj me doći ću.

Čekaj me s prvim proljetnim kišama.

Čekaj me s cvatom šljiva,u bijelom polju

trešanja i jabuka.

Čekaj me s prvim sunčevim zracima

zorom,s tihim vjetromšto lice ti hladi.


Doći ću s prvim lastavicama.

Doletjet ću u svoje ostavljeno gnjezdo.


S jesenjim požutjelim lišćem što ga vjetar nosi,

s jesenjim plodovimakoje nitko ne bere.

Čekaj medoći ću.

27


Možda s prvim snijegommećava me donese.

Molim te čekaj me.

Sigurno ću doćitiho,

nečujno.

Čekaj me.

24.12.2015.

28


ЗИМСКА НОЌ

Ги барам твоите рацеда ме гушнат,

твоите бакнежида ме заспијат.

Го барам твоето телотопло да ме загрне

во оваа ладназимска ноќ,

заспивам сама.На прозорецот чукаосамената птица.

Гладна ме поздрави!Прозбори:

„Јас сум со тебе“.Го слушам твојот глас:

„Не те гушкам,дали си во мојата прегратка?

Креветот е празен,а ти си со мене,

заспана на моите гради“.Така заспивам и јас

стоплена од твојата прегратка.

Каде и да си ме грееш.

03.01.2016.

29


ZIMSKA NOĆ

Tražim tvoje rukeda me zagrle,tvoje poljupce

da me uspavaju.Tražim tvoje toplo tijelo

da me zagrliu ovoj hladnoj zimskoj noći,

uspavljujem se sama.Na prozoru kucaosamljena ptica.

Gladna pozdravila me!Progovorila je:„S tobom sam“.Čujem tvoj glas:

„Ne grlim te, jesi li u mojem zagrljaju?

Krevet je prazan,a ti si sa mnom,

uspavana na mojim grudima“.Tako spavam i ja

ugrijanaod tvojeg zagrljaja.

Gdje god ti bio griješ me.

03.01.2016.

30


ПТИЦА

Како да заспијамбез твојата прегратка,без твоите бакнежи,

без твоето телослеано крај мене.

Доаѓа зоратајас затеченасо мислите

сѐуште будна.Го слушам гласот на старицата

што одвај дише:„Птицата пак ти дојде на прозорецот“.

Птицата ме повикуваше:Разбуди се!

Стани!Земи ја мојата снага, полетај!

Ме будеше секое утро,незнаејќи дека јас секој ден

зората ја чекам.Се враќашепостојано.

Криљата свои ми ги даваше, да полетам со неа сакаше!

И да станам весело со неа да запеам!До морето да се симнам,сите птици да ги видам.

Шумот на брановите да го слушнам,мислите да ми се разлеат,

та цел свет среќно на дланка да го земам.

Да запеам со морските бранови,та цел свет среќна да ме слушне.

Распеана,разлеани мисли,

31


жена која го чека твојот бакнеж,

твојата прегратка,твоите раце цврсто да ја гушнат.

Да полетатезаедно со птицата,

да ја слушнетепесната на морските бранови,да се слеете заедно со водата.

03.01.2016.

32


33


PTICA

Kako spavatibez tvog zagrljaja,

bez tvojih poljubaca,bez tvojeg tijela

stisnutog pored mene.Dolazi svitanjezatečena sam

u mislimajoš budna.

Čujem glas staricešto jedva diše:

„Ptica ti je opet došla na prozor“Ptica me dozivala:

„Probudi se!Ustani!

Uzmi moju snagu, poleti!“Budila me svako jutro,

ne znajući da

svaki dansvitanje čekam.

Vraćala se uvijek.

Krila svoja mi je davala,da poletim s njom je htjela!

I dignem se veselo s njom zapjevam!Do mora da se spustim,

sve ptice da vidim.Šum valova da čujem,misli da mi se razliju,

i cijeli svijet sretnona dlanu uzmem.

Zapjevati s morskim valovima, cijeli svjet sretnu da me čuje.

Raspjevana,razbacanih misli,

34


žena koja čekatvoj poljubac,tvoj zagrljaj,

tvoje ruke da je zagrle.Da poletite

skupa s pticom,da čujete

pjesmu morskih valova, stopite se zajedno s vodom.

03.01.2016

35


РАЦЕТЕ НА СТАРИЦАТА

Груби,збрчкани,мислиш

крв не тече,по тие стари раце

кои посегнуваа да ме гушнат.Се допирам до неа.

Ако ништо друго барем вода да и дадам.Среќно се насмевнува.

Полека,со старире збрчкани раце

сепак храната до уста ја носи.Среќна е!

Може сама да јаде!Не смеев чекор да направам,

беше тажна.Како да сакаше

цел ден да ме држи за рака.

Ја чуствуваше мојата добрина.Како да ме родила,како ќерка да и бев. Чекаше да ја допрам

барем на старите збрчкани раце снага да им дадам.

Заминав!Мојот дом ме чекаше,радоста и моите чеда.

Ги видов солзите

на старицата.Очите

ко извор да и беа. Само се слеваа

на старото збрчкано лице.Ми ја подаде раката,

36


цврсто ме гушна.Свеснанема,пак

да ме види.Ќе те носам во мислите!

Ќе те земам со себе!Подвикна старицата.

Ќе им кажам на своите деца,на своите внуци,

правнуци,дека постои

жена,жена

со добро срце.

20.05.2016.

37


38


RUKE STARICE

Grube,naborane,

misliškrvi ne teče,

po tim starim rukamakoje posežu da me zagrle.

Približavam joj se.Ako ništa drugo

barem vode joj mogu dati.Sretna se nasmijala.

Polako,sa starim naboranim rukama

ipak hranu do ustiju nosi.Sretna je!

Može sama jesti!Nisam smjela korak napraviti,

bila je tužna.Kao da je htjela

cijeli dandržati me za ruku.

Osjećala je moju dobrotuKao da me rodila,

kao kći sam joj bila.Čekala je moj dodir

barem na starim izboranim rukamasnagu da im dam.

Otišla sam!Moj dom me čekao,radost i moja djeca.

Vidjela sam suze

starice.Oči

bile su kao izvor.Samo su se slijevale

na staro izborano lice.Pružila mi je ruku,

39


jako me zagrlila.Svjesna neće,

me opetvidjeti.

Nosit ću te u mislima!Uzet ću te sa sobom!Reći ću svojoj djeci,

svojim unucima,praunucima,

da postoji žena,žena

s dobrim srcem.

20.05.2016.

40


СТАРИЦА

Се скаменив!Морници по тело ми поминаа!

Кога збрчканите раце старицата

ги подигна кон мене.Ги пружив моите

и ги фатив збрчканите раце на непознатата старица.Од очите потекоа солзи.

На старото,збрчкано лице

видов тага!Со голема љубов

ги стиснав рацете нејзини.

Помислив на мојата мајка.

Ја подигнав старицата и ја гушнав,

мислејќи мајка ми е.Солзите сѐ повеќе течеа,

од очитекои одвај гледаа.

Старицата ги позна моите години.

Силно ме гушна.„Мила моја“

ми рече!„Ти си сѐуште дете,

твоите раце нека погруби бидат од моите.

Твоето лицекако моето“.

Блосуеше старицата.„Твоето добро срце,душа како мелем,

лечи сѐ.

41


Благослов свој и од Бога ти давам,надживеј ги моите деведесет години,

биди бесмртна, мила моја“.Со солзи

ме испратинепознатата старица.Зборовите останаа

во моето срце.Ќе бидам старица,со збрчкани раце,

старо лице,младо срце

полно со љубов.

20.05.2016.

42


STARICA

Skamenila sam se!Trnci su mi kroz tijelo prošli!

Kad je izborane ruke starica

podigla prema meni.Ispružila sam svoje

i uhvatila izborane rukenepoznate starice.

Iz očiju potekle joj suze.Na starom,

izboranom licuvidjela sam tugu!

S velikom ljubavljustisla sam njene ruke.

Pomislila sam na majku.

Podigla sam staricui zagrlila je,

misleći na svoju majku. Suze su sve više tekle,

iz očijukoje su jedva gledale.

Starica je prepoznala moje godine.

Silno me zagrlila.„Mila moja“ rekla mi je!

„Ti si još dijete,tvoje ruke

neka grublje budu od mojih.Tvoje lice kao moje“.

Pričala je starica:„Tvoje dobro srce,duša kao melem,

liječi sve.

43


Blagoslov svoj i od Boga ti dajem,nadživi mojih devedeset godina,

budi besmrtna,mila moja“.Sa suzama ispratila me

nepoznata starica.Riječi su ostale

u mom srcu.Bit ću starica,

s naboranim rukama,starim licem,

mladim srcempunim ljubavi.

25.05.2016.

44


ТАГА

Пушти го срцетонека крвари.

Душата нека пати.Пушти ги солзите

нека капат.Нека направат поток,нека направат река,

нека однесе сѐ, нека ја исперат крвта,

од крвавото срце!Нека ја очисти душата

од сиот чемер!Пушти ги солзите нека капат!

Направија поток,направија река,но крвта остана.

Чемерот го труе целото тело!Нека фати невремето!Нека направи пустош!

Нека однесе сѐ.Тагата в срце само остана.

45


TUGA

Pusti srce nek krvari.

Duša nek pati.Pusti suzenek kaplju.

Nek naprave potok,nek naprave rijeku,

nek odnesu sve,nek operu krv,

iz krvavog srca!Nek očiste dušu od svog čemera!

Pusti suze nek kaplju!Napravile su potok,napravile su rijeku,

no krv je ostala.Čemer truje cijelo tijelo!

Nek dođe nevrijeme! Nek napravi pustoš!

Nek odnese sve.Samo tuga u srcu je ostala.

46


СОН

Остави ме да сонувам.Соништата ми носат среќни мигови.

Лебдам!Летам

како криља да имам.Кажуваат:

Кога во сонот леташживотот ти е прекрасен.Остави ме да сонувам.

Да полетам тамукаде

долго не сум била.О, камену!

И ти прозборе!Ти се радува

планинското цвеќекое ѕирка

покрај тебе.Остави ме да сонувам.

Ме викаат планините,пештерите,

карпите,голите ридишта!

Оставиме да сонувам.Баба ми ми дава

букет диви јагоди,а во другата рака

држи малини и диво грозје.

Остави ме да сонувам.

47


SAN

Ostavi me da sanjam.Snovi mi nose sretne trenutke.

Lebdim!Letim

kao da imam krila.Rekli su:

Kad u snu letiš život ti je prekrasan.

Ostavi me da sаnjam.Da poletim

tamo gdje

dugo nisam bila.O, kamenu!

I ti si progovorio!Raduje ti se

planinsko cvijećekoje niklo je pored tebe.

Ostavi me da sаnjam.Dozivaju me

planine,špilje,

stijene,gola brda!

Ostavi me da sanjam.Baka mi

daje buket divljih jagoda,

a u drugoj ruci drži maline

i divlje grožđe.Ostavi me da sanjam.

48


ФЕНЕР

Додека ги гледамкапките на дождоткако се тркалаат

по стаклото на прозорецотфенерот ми ја осветлува ноќта.

Секоја капка е една мисла.Секој зрак еден здив.

Колку мисли!Колку издишки!

Толку капки дожд.Да излезам ли во темнината?

Знам дека ме чекаш.Нека ме милуваат капките на дождот.

Нека се стопам во твојата прегратка

додека фенерот ми свети.Фати невреме.

Се изгубив заедно со светлината на фенерот.

Дождот ми ја опра душата.Однесе сѐ со себе.Капките и понатаму

се тркалаа на прозорецот.Фенерот ми ја осветлува ноќта.

49


50


51


FENJER

Dok gledamkapi kiše

kako se kotrljaju po staklu prozora

fenjer mi osvjetljuje noć.Svaka kap je jedna misao.

Svaki zrak jedan dah.Koliko misli!

Koliko izdisaja!Toliko kapi kiše.Izlazim li u tami?

Znam da me čekaš.Neka me miluju

kapi kiše.Neka se stopim u tvom zagrljaju

dok fenjer mi svijetli.Spustilo se nevrijeme.

Izgubila sam sezajedno sa svjetlom fenjera.

Kiša oprala mi je dušu.Odnijela je sve sa sobom.

Kapi i dalje kotrljaju se na prozoru.

Fenjer osvetljava mi noć.

52


МОЈА ГОРДОСТ

Ти си моја гордост,моја сенка,

моја капка солза,мое сонце,мој здив.

Ти си моја гордост,капка вода

што ја пијам.Ти си мој живот,

моја сенка што ме следи.

Мое окосолза прокапува.

Мое Сонцеи зрак што ме грее.Моја душа и здив.Ти си моја гордост

во денот и во ноќта.

53


MOJ PONOS

Ti si moj ponos,moja sjena,

moja kap suza,moje sunce,

moj dah.Ti si moj ponos,

kap vodešto je pijem.

Ti si moj život,moja sjena

što me slijedi.Moje oko

suzu kapnulo.Moje Sunce

i zrak što me grije.Moja duša i dah.Ti si moj ponosi danju i noću.

54


НЕПОЗНАТ ЛИК

Понекогаш посакувамтивко, тивкода дојдеш

во мојот кревет.Да ме гушнеш

нежново твојата прегратка.

Да останеш покрај мене.

Да заспијам како детеслушајќи ги твоите приказни.

Но не само тоаи кога сум на балконот

дојди гушни ме.Да ми помине

болкатаод чуството на самотијата!

Мисламкако стално сум сама.И кога Сонцето заоѓа

биди покрај мене,да не мислам

дека заминуваш со него.Чуствувам

дека денот ми зема сѐ.Со Сонцето

заминуваш и ти.Ми останува

само болката и самотијата.Те молам

биди со менеи ако си човек во мојот сон.Непознат...

55


NEPOZNAT LIK

Ponekad želim tiho, tiho da dođeš

u moj krevet.Da me priviješ

nježnou svoj zagrljaj.

Da ostanešpored mene.

Da zaspim kao dijeteslušajući tvoje bajke.

No ne samo to,i kada sam na balkonu,

dođi zagrli me.Da mi prođe

bolod osjećaja samoće!

Mislim kako sam uvijek sama.

I kad Sunce zalazibudi pored mene,

da ne mislimda ideš s njim.

Osjećamkako dan uzima mi sve.

Sa Suncemideš i ti.

Ostaje mi samo bol i samoća.

Molim tebudi sa mnomi ako si čovjeku mom snu.Nepoznat...

56


АМАНЕТОТ НА СТАРИЦАТА

Лежеше пропадната во креветот

во својата длабока старост.Мудра жена,

која аманет оставаше.Ја пружи збрчканата рака

барајќи ја мојата.Го слушнав гласот

на старицата,на изминатите години,

на уморот,на изнемоштеноста,

пред умирање.Сѐуште имаше

многу нешта да ми каже.Оставаше аманет.

Аманет за слави и песни,

на обичаи и традиција,за вера и верба.

Вера на еден народ,на корен и потекло.

Мајче!Ми рече:

Ова е огништето твое!Подвикна старицата.Не ме заборавајте!Прошка не давам,

да дојдеш на мојот гроб.Старите, збрчкани раце

до болка ме стегнаа.Ми пролета мислата

на аманетот.Што ако не можам да дојдам?

А старицата толку ме посакува.Од аманетот

остана само верата.

57


Чувај ги своите корени.Негувај ги обичаите и традицијата.

Слави ги славите,пејги своите песни.Памти го потеклотои огништето свое.

Беа зборовите на старицата.Аманет!

Не го заборавај стисокотна збрчканите раце.

Не го заборавај нејзиниотгроб...

58


AMANET STARICE

Ležala jepropala u krevetu

u svojoj dubokoj starosti.Mudra žena,

koja je amanet ostavljala.Pružila je izboranu ruku

tražeći moju.Čula sam glas

stariceminulih godina,

umora,iznemoglostiprije smrti.

Još je imala puno toga što mi želi reći.

Ostavljala je amanet.Amanet

za slave i pjesme,običaje i tradiciju,za vjeru i vjeridbu.

Vjera jednog naroda, korijena i porijekla.

Majčice!Rekla mi je:

Ovo ognjište je tvoje!Podviknula je starica.Ne zaboravljajte me!Dođite na moj grob!Stare izborane ruke

do boli su me stegnule.Proletjela je misao

amaneta.Što ako ne mogu doći?

A starica me toliko poželjela.Od amaneta

ostala je samo vjera.Čuvaj svoje korijene.

59


Njeguj običaje i tradiciju.Slavi slave,pjevaj svoje pjesme.

Pamti porijekloi ognjište svoje.

Bile su to riječi starice.Amanet!

Ne zaboravljaj stisak izboranih ruku.

Ne zaboravljaj njezingrob...

60


СТИХОВИ

Одев по дождотдодека ми светеамилион лампиони.

Ја броев секоја капка.

Тапкав со мокрите нозекако детесе играв

шлапкајќи по направените вирови.

Светлото трепереше на дождотво ритамот на моето срце.

Дождот го капеше

моето тело,се слеав

со капките,со светлото,

со лампионите,со милион ламбички

што светкаа околу мене.На невремето

се слеавсо убавините,

допрена до срце,милион ламбички

светеа во милиони очи

вперени во мене.Ме опија!Ме снема!

Се изгубив!Милион капки солзи

светкаана тажните лица.

Стиховиза душа.

61


Детето се разигра во нивните тела.

Навреа спомените.Ја почуствуваа

мајчинската прегратка која оддамна ја нема.Пролетаа годините.

Стиховите срцето го параа.

Душата ја однесоаво младоста се вратија.

Продолжив да одам по дождот,додека ми светеа

лампиони и милион ламбички.

Расплакани очи,милиони солзи,

насмевнати лица.

23.11.2016.

62


63


64


STIHOVI

Hodala sam po kišidok me osvjetljavalo

milijun lampiona.Brojala samsvaku kap.

Tapkala sam mokrim nogamakao dijeteigrala se

skakućućipo naplavljenim lokvama.Svjetlo je treperilo na kiši

u ritmu moga srca.Kiša

je kupala moje tijelo,

stopila sam ses kapima,

sa svjetlom,sa lampionima,

s milijun lampicašto su svjetlucale oko mene.

Na nevremenu stopila sam se

s ljepotom,dodirnuta do srca,

milijun lampicasvijetilo je

u milijun očijuuprenih u mene.

Opili su me!Nestala sam!

Izgubila sam se!Milijun kapi suza

svijetlilo jena tužnim licima.

Stihovi za dušu.

65


Dijete se razigralou njihovim tijelima.

Nadošle su uspomene.Osjetili su

majčin zagrljajkojeg dugo nema.

Proletjele su godine.Stihovi

su parali srca.Dušu su odnijeli

u mladost se vratili.Nastavila samhodati po kiši,

dok su mi svijetililampioni

i milijun lampica.Rasplakane oči,

milijun suzanasmijanih lica.

23.11.2016.

66


ГОДИНИ

Извор на љубовна чиста

бистра вода.Недопрена.

Кој не би сакал да се напие.

А уште од планина потечена.

Чиста љубов која тече,

која создава.Река на љубов

слеана со морето,со океанот.

Нема граници на чуства,

на задоволство.Нема граници,

души слеани во едно.На срца без крв,

кои само љубовта ги грее.Денес!

Допирам до дното на душата.Денес!

Го допирам дното на срцето.Денес!

Мојата душа,моето срце

се во твоите раце.Години!Години!

Ги држиш на дланка!Знаеш ли колку?

Дишамнапоена од твојата љубов.

67


Живеамод твојот здив.

Секој здив – капка љубов.Секоја насмевка уште една љубов.

Чукај срце моје.Давај милиони капки љубов.

Секој поглед капка солзаљубов голема,

со нашите чеда,со нивната среќа.

15.12.2016

68


GODINE

Izvor ljubavi

na čistoj bistroj vodi.Netaknut.

Tko se ne bi htionapiti.A još

s planine je potekla.Čista ljubav koja teče,

koja stvara.Rijeka ljubavi

stopljenas morem,

s oceanima.Nema granice

osjećajazadovoljstva.

Nema granice,duša stopljena u jedno.

Na srcu bez krvi,koju samo ljubav grije.

Danas!Dopirem do dna duše.

Danas!Dodirujem do dna srca.

Danas!Moja duša,moje srce

u tvojim su rukama.Godine!Godine!

Držiš ih na dlanu! Znaš li koliko?

Dišemopijena tvojom ljubavlju.

69


Živimod tvog daha.

Svaki dah – kap ljubavi.Svaki osmijeh još jedne ljubavi.

Kucaj srce moje.Daj milijun kapi ljubavi.Svaki pogled kap suze

ljubav velika,s našom djecom,

i njihovom srećom.

15.12.2016.

70


ЕДИНСТВЕН МОЈ

Единствен мој!Малото изворче

стана поток,потече река,

се направи морего наполни океанот

со страствена љубов.Нека трае.Од сребро

нека се стори злато,дијамант,платина.

Нека нѐ чуваат молитвите

на нашите деца.Со молитва вечно,

со Божји благослов.Срцата чукаат

како и првиот ден.Азалеата ја замени

со орхидеја,бакнежот

со страствена љубов.Единствен мој.

71


JEDINI MOJ

Jedini moj!Mali izvorčić

postao je potok,potekla je rijeka,

napravilo se morenapunilo je ocean

strastvenom ljubavi.Neka traje.Od srebra

nek se napravi zlato,dijamant,platina.

Neka nas čuvajumolitve

naše djece.S molitvom vječno,

s Božjim blagoslovom.Srca kucaju

kao i prvog dana.Azaleju

zamijenio siorhidejom,poljupce

sa strastvenom ljubavi.Jedini moj.

72


ЖИВОТ

Животот е како река,ако не знаеш да пливаш

ќе те однесе.

Животот е како сонцете пржи секој ден,

а во утрото пак изгреваш.

Животот е месец некогаш ти свети,

некогаш в темнина те остава.

Животот е бајка, приказна,ако знаеш да ја раскажуваш

вечно трае.

Животот е среќакоја расте и спласнува,

радост со солзи и насмевка.

Животот е сонцекое вечно те грее,

река – научи да пливаш.

73


ŽIVOT

Život je kao rijeka,ako ne znaš plivati

odnijet će te.

Život je kao sunceprži te svaki dan,

a ujutro opet izlaziš.

Život je mjesecnekad ti svijetli,

nekad te u tami ostavlja.

Život je bajka, priča,znaš li je ispričati

vječno traje.

Život je srećakoja raste i opada,

radost sa suzama i osmijehom.

Život je suncekoje večno grije,

rijeka – nauči plivati.

74


КАРПА ЖЕНА

Камен си,карпа жена,

што ништо не може да ја скрши.Биди јака,ми рече!

Ти си карпа жена!Биди што си.

Не,не е вистина

дека крај тебе сѐ се руши.Само ти така мислиш.

Биди карпа жена,биди камен,

планина што ништо не ја поместува.

Но каменот сепак се стркала

планината не го додржаиако беше толку јака.

Тркалајќи се, се распадна, стана песок

крај морската вода.Планината е голема.

Карпата женасѐуште го држицврстиот камен стегнат в рака.

75


76


77


STIJENA ŽENA

Kamen si,stijena žena,

što ništa je ne može slomiti.Budi jaka,

rekao si mi!Ti si stijena žena!

Budi što jesi.Ne,

nije istinada se pored tebe sve ruši.

Samo ti tako misliš.Budi stijena žena,

budi kamen,planina

koju ništa ne može pomaknuti.No kamen

ipak se pomaknuoplanina ga nije pridržalaiako je bila toliko jaka.

Kotrljajući se, raspao se,

postao je pijesakpored morske vode.

Planina je velika.Stijena žena

još drži čvrsti kamen

stisnut u rukama.

78


ЉУБОВ БЕЗ КРАЈ

Можеш ли?Можеш ли

да го додржиш хоризонтот на љубовта?

Можеш лида допливаш

до работ на морето и небото?Можеш ли

да се качиш на планинатаи да го допреш небото?

Можеш ли?Колку повеќе сакаш

сѐ подалеку си од љубовта.

Колку брзо и да пливашсепак небото ти бега.

И највисокиот врвго освои,

но небото не го допре.Не пливај,

не се качувајна планината,

љубовта е бескрајна.

79


LJUBAV BEZ KRAJA

Možeš li?Možeš li pridržati

horizont ljubavi?Možeš li doplivati

do ruba mora i neba?Možeš li

se popeti na planinui dodirnuti nebo?

Možeš li?Koliko više voliš

sve daljesi od ljubavi.

Koliko god brzo plivašipak ti nebo bježi.

I najveći vrhsi osvojio,

no nebo nisi dodirnuo.Ne plivaj,

ne penji sena planinu,

ljubav je beskrajna.

80


ПРОВАЛИЈА

Седам со стравпокрај прозорецот

во собата сета со стакло.Куќа на ридотво провалија.Во секунда

може да ме голтне.Да ме снема во еден миг.

Кај сум?Со кого сум?

Уплашенаго слушам твојот глас.

Извикна!Не нервирај се,

тука сум јас!Пријател ми беше

во сонот.Провалијата не ме проголта.

Весело се вратив дома.

81


PROVALIJA

Sjedim sa strahompored prozora

u sobi cijeloj od stakla.Kuća na brdu

u provaliji.U sekundi

me može progutati.I nestat ću u jednom trenu.

Gdje sam?S kim sam?Uplašena

čujem tvoj glas.Viknuo si!

Ne uznemiruj se,Ja sam tu!

Prijatelj si mi biou snu.

Provalija me nije progutala.Vesela sam se vratila kući.

82


ЗДИВ

Ги подаваш рацетекако здив да сакаш да ми дадеш.

Ги подаваш рацетеи од дланка

вода ми даваш.Пијам.

До капка ја искапувам.Сонувам

на извор сме.Изворска вода

во дланками даваш.

Земав здив,чистата вода

снага ми дава.Градите се исполнуваат,

весело се смеамна изворот

заедно со тебе.Само ти

здив ми даваш среќата е неизмерна.

83


DAH

Pružaš ruke kao dah koji želiš mi dati.

Pružaš rukeiz dlana

vodu mi daješ.Pijem.

Na iskap.Sanjam,

na izvoru smo.Izvorsku vodu

u dlanmi daješ.

Uzimala sam dah,čista voda

snagu mi daje.Grudi ispunjavaju se,

veselo smijem sena izvoru

skupa s tobom.Samo ti

dah mi daješsreću neizmjernu.

84


МАКЕДОНИЈА

Ти се поклонувамтатковино моја драга.

Ти се поклонувамЗемјо моја сакана.

Знамето во рака се веетвојата песна се пее.Твоето писмо се чита

на твојот јазик се зборува.Твоето име

татковино мојанасекаде ечи

Македонија мила во секое срце спие.

85


MAKEDONIJA

Klanjam ti sedomovino moja draga.

Klanjam ti seZemljo moja voljena.

Zastava u rukama se vijetvoja pjesma se pjeva.

Tvoje pismo čita sena tvom jeziku se govori.

Tvoje imedomovino moja

svugde ječiMakedonija mila

u svakom srcu spava.

86


ТИВКА ВОДА

Моите очиве следат

каде и да сте.Ви давам рака

но сѐедно пропаѓатеводата ве носи.

Ве следам.Не газете

по тенкиот мраз.Не влегувајте

во брзакот.Запливаје во тивката вода.

Ви давам рака,моите очи сепак

ве следат.

87


TIHA VODA

Moje očiprate vas

gdje god bili.Dajem vam ruku

no ipak propadate,voda vas nosi.

Pratim vas.Ne gazite

po tankom ledu.Ne ulazite u brzace.

Zaplivajte u tihoj vodi.Dajem vam ruku,moje oči uvijek

vas prate.

88


МОЈАТА ТАТКОВИНА

Како да ги запрам солзите да не течат?

Како да и кажамна душата да не страда?

Како срцето да не крвари?Ах, татковино моја!

Сите чеда во туѓина ги испрати!

Денес солзите река се сторија,до тебе стигнаа.

Душата како птица долетаво твојата прегратка

мирот да го бара.Крвавото срце

својот праг го бара. Кога е дома

крвта се запира.Ах, татковино моја!

Каде и да сумгордоста твоја ја носам!

Каде и да суммојот јазик

македонски го зборувам!Каде и да сум

мојот бајрак македонски го развевам.Твоето име

гордо го извикнувамМакедонијо моја.

Јас сум Македонкакаде и да бидам.

Твое чедово туѓина заминато.Ах, татковино моја!

Ти и гробовите ме чекате.

Како да ги запрам солзите да не течат?

Како душата да не страда?Срцето да не крвари?

Ах, татковино моја.

89


MOJA DOMOVINA

Kako zaustaviti suze da ne teku?

Kako reći duši da ne strada?

Kako srce da ne krvari?Ah, domovino moja!

Svu djecuu tuđinu si otpratila!

Danas suzerijeku su napravile,do tebe su stigle.

Duša je kao ptica doletjela u tvoj zagrljaj

tražiti mir.Krvavo srce

svoj prag traži.Kad je doma

krv se zaustavlja.Ah, domovino moja!Gdje god dajesamponos tvoj nosim!

Ma gdje bilasvoj jezik

makedonski govorim!Gdje god da jesam

zastavu makedonskurazvijam.Tvoje ime

ponosno uzvikujemMakedonijo moja.Makedonka sam

gdjegod bila.Tvoje dijete

u tuđini odbjeglo.Ah, domovino moja!

Ti i grobovičekate me.

Kako zaustavitisuze koje teku?

Kako duša da ne strada?Srce da ne krvari?

Ah, domovino moja.

90


НЕВРЕМЕ

Слушамкако тивко

капките на дождотудираат на прозорецот.

По некоја молња ја осветлува собата,

твоето лице,перницата

на која спиеш.Капките сѐ повеќе се слушаат.

Почна да грми.Светлината на молњатаго исполнува просторот.

Лицата се допреана малата перница,

се соединијада не го слушаат

невремето.Соединетисѐ се стиша

во сонот,на малата перница

во невремето.

91


NEVRIJEME

Čujem kako tihokapi kišeudaraju

na prozoru.Poneka munja

osvjetljava sobu,tvoje lice,

jastukna kojem spavaš.

Kapi sve više se čuju.Počelo je grmjeti.Svjetlost munje

ispunjava prostor.Lica su se dodirnulana malom jastuku,

ujedinila seda ne čuju nevrijeme.

Ujedinjenisve se stišalo

u snu,na malom jastuku

u nevremenu.

92


ЗЕМЈО МОЈА

О, планини!Земјо моја!О, ливади,

ниви неорани!О, поле зараснато,

пиреј и капини фатено!Ти куќо,

огниште угасено.Патиштата трње и капини фатиле.

Ни до гроботпат нема.

Расплакани ридишта!Татне Земјата

под пустото село!Распаднати плевни!

Опустени куќи!О, планини!

О, Земјо моја!Плаче срцето, душата боли,

за извори бистри, за огништа празни,за куќи затворени

и гробишта невидени.

93


94


ZEMLJO MOJA

O, planine!Zemljo moja!

O, livade,njive neorane!

O, polje zaraslo,korov i kupine uhvaćene!

Ti kućo,ognjište ugašeno.

Putevi su u trnje i kupine zarasli.Ni do grobljaputa nema.

Rasplakana brda!Drhti Zemlja

ispod pustog sela!Raspadnuti štagljevi!

Puste kuće!O, planine!

O, Zemljo moja!Plače srce,duša boli,

za izvorom bistrim,za ognjištem praznim,za kućama zatvorenimi grobljima neviđenim.

95


ИЗГУБЕНА ВО ТВОЈАТА ДУША

IZGUBLJENA U TVOJOJ DUŠI

96


ПОЕЗИЈА

Иљадници насмевки,безброј погледи

и еден грст љубовпоезијата оваа вечер ми ја даде.

Еден стих – насмевка,еден збор – поглед

една книга – полна љубов,смеј се!

Гледај го светотсо моите очи,

подарисамо еден грст љубов.

Стиховите не се само во книгата

туку насекаде околу нас.Денес и зелените листови пеат.

Расцутената перуникапокрај мене се смее,

секој цвет на јоргованоте распеан.

Поезијата ме сплотисо насмевката,

со љубовта,со зборови за паметење.

97


POEZIJA

Tisuću osmijehabezbroj pogleda

i jedna šaka ljubavi poezija mi je dala ovu večer.

Jedan stih – osmijeh,jedna riječ – pogled,

jedna knjiga – puna ljubavi,smij se!

Gledaj svijetmojim očima,

podarisamo jednu šaku ljubavi.

Stihovi nisu samo u knjizi

nego svugdje oko nas.Danas i zeleno lišće pjeva.

Rascvjetana perunikapored mene smije se,

svaki je cvijet jorgovana raspjevan.

Poezija me spojilas osmijehom,

s ljubavlju,s riječima za pamćenje.

98


САМО ТИ

Ти си мој живот,капка вода

што ја пијам,светлост во ноќта.

Ми требашкако душа,како срце

на нозе што ме држи.Капка вода живот дава,

светлина ноќта што ми ја осветлува.Ако не си

моја душа,мое срце,умирам.

Како можамбез душа,без срце

да живеам.Животот ти ми го даваш.

Љубовта твојамртов човек крева.Биди капка вода,

биди светлина во ноќта,биди душа,

биди срце мое.Дај ми

живот – само ти.

99


SAMO TI

Ti simoj život,kap vode što pijem,

svjetlost u noći.Trebaš mi kao duša,kao srce

na nogama što me drži.Kap vode

što život daje,svjetlo u noći koju osvjetljava.

Ako nisimoja duša,moje srce,umirem.

Kako moguživjeti

bez duše,bez srca?

Život mi daješ.Ljubav tvoja

mrtvog čovjeka diže.Budi kap vode,

budi svjetlo u noći,budi duša,

budi moje srce.Daj mi

život – samo ti.

100


МИР

Газиме по трновитиот пат,по крвавата река

само да заминеме.Каде?

Со кого?Не е важно.

Го разгазуваме патоткако сега да сме се родиле.

До кога ќе бегамеод нашите домови?

До когаoгништата ќе остануваат празни!?

До когакуќите ќе бидат затворени!?

Гробовите невидени!?Се слева болката,

ечи душата,одекнуваат туѓите планини

од нашите крикови!Скриени како глувци

во некои дупкисе гриземе сами себе.Никако да ја отвориме

вратата на спокојот,душата на љубовта,

срцето на мирот и радоста.

101


MIR

Gazimo trnovitim putem,po krvavoj rijeci

samo da odemo.Kuda?S kim?

Nije važno.Razgazujemo put

kao da smo se sada rodili.Do kad ćemo bježati

iz naših domova?Do kad će

ognjišta ostajati prazna!?Do kad

će kuće biti zatvorene!?Groblja neviđena!?

Bol se slijeva,vrišti duša,

odjekuju tuđe planineod naših krikova!

Sakriveni kao miševiu nekim rupama

grizemo sami sebe.Nikako da otvorimo

vrata spokoja,duše ljubavi,

srca mira i radosti.

102


ДОЖД

Одам по дождот.Трчам!

Трчам, со расплетената косамислејќи

оти е фатена во кок.Трчам!

Трчам, во твојата прегратакамислејќи

ме носат убавите чевли,но нозете ми беа боси.

Трчам!Трчам, во твојата прегратка.

Каде ја изгубив шнолатаод косата?

Каде ми паднаа чевлите?Со боси нозе

трчам!Трчам, во твојата прегратка.

Со расплетена коса,со боси нозе,

по дождот.

103


104


105


KIŠA

Hodam po kiši.Trčim!

Trčim, raspletene kosemisleći

da je skupljena u punđu.Trčim!

Trčim, u tvoj zagrljajmisleći

nose me lijepe cipele,ali noge su mi bose.

Trčim!Trčim, u tvoj zagrljaj.

Gdje sam izgubila kopčuu kosi?

Gdje su mi pale cipele?Bosim nogama

trčim!Trčim u tvoj zagrljaj. Raspletene kose,

bosih nogu,po kiši.

106


УБАВИНИТЕ НА НОЌТА

Идиотите од овој светсе повампирија.

Преку ноќ вампирот стана и змија отровница.

Со кои очиго гледаш Ангелотповампирен гаду.

Вратите се затворијазасекогаш.

Воздухот полека се чисти,смрдеата заминува.

Идиотите од овој свет се повампирија!

Гадот почна да скапува,да смрди на сите страни!

Среќна сум!Нека се трујат другите,

додека мене и сувата ружа ми мириса.Затвори ја вратата засекогаш.

Среќна сум!На убавините им нема крај.

Ме развеселува мирисот на липата,додека пчелите се ројат

во нашиот двор,а звукот на морските бранови

ме однесево сонот на бескрајната среќа.

Идиотите од оној светсе повампирија,

но ти остани мирна,спокојна во твојот сон,уживај во убавинитешто ноќта ги носи.

27.05.2017.

107


LJEPOTE NOĆI

Idioti ovog svijetaPovampirili su se.

Preko noći vampir postao zmija otrovnica.S kojim očimagledaš Anđela

povampireni gadu.Vrata su se zatvorila

zauvijek.Zrak se polako čisti,

smrad ide.Idioti ovog svijetaPovampirili su se!

Gad je počeo truliti,smrdi na sve strane!

Sretna sam!Neka se drugi truju,

dok meni miriše i suha ruža.Zatvori vrata zauvijek.

Sretna sam!Ljepotama nema kraja.

Veseli me miris lipedok se pčele rojeu našem dvorištu,

a zvuk morskih valovanosi me

u san beskrajne sreće.Idiot onog svijetapovampirio se,

no ti ostani mirna,spokojna u svom snu,

uživaj u ljepotama,što noć ih nosi.

27.05.2017.

108


ЗАБОРАВЕН ГРОБ

Куќите останаа празни,затворени со катанец.Огништата згаснати,дворовите зараснатипирје и трње фатени.

Сакам да го видам стариот даб

и да стигнам до него.Но како?

Патиштата зараснале пиреј и трње фатиле!

Сакам да ја видам старата плевна,

но ветровите покривот го однеле,

останале само камењатана разурнатите ѕидишта.

Која болка срцето го стега?

Како до гробиштата да стигнам

кои плачат за само една свеќа?Капините ме растргаа,

патот не се гледа.Зошто времињата минуваат?

Зошто далечината боли?Плачот на гробиштата

срцето го пара.

109


ZABORAVLJENI GROB

Kuće ostale su prazne,Zatvorene lokotima.Ognjišta ugašena,dvorišta zarasla

korovom i trnjem uhvaćena.Želim vidjeti

stari dab,i doći do njega.

No kako?Putevi su zarasli

korov i trnje uhvatili se!Želim vidjeti stari sjenik,no vjetrovi

krov su odnijeli,ostalo je samo kamenjena razrušenim zidinama.

Koja bolsrce je stislo?

Kako stići do groblja

koja plaču samo za jednom svijećom?Kupine su me rastrgale,

put se ne vidi.Zbog čega vrijeme prolazi?

Zašto udaljenost boli?Plač groblja srce para.

110


ТАТКОВИНА

Расеани по светотте носиме со себе,те воздигнуваме

до светлоста,до небесата,до ѕвездите.

Шеташ заедно со нас.О, Македонијо!

О, татковино моја!Те носиме со себе

расеани по целиот свет.Ти си во нашите срца,ти си во нашата душа,

ти си наша песнаи гордост,наш свет.

111


DOMOVINA

Posijani po svijetunosimo te sa sobom,

uzdižemo te do svjetlosti,

do neba,do zvijezda.

Šećešskupa s nama.O, Makedonijo!

O, domovino moja!Nosimo te sa sobom

posijani po cijelome svijetu.Ti si u našim srcima,

ti si u našoj duši,ti si naša pjesma

i ponos,naš svijet.

112


НЕ МЕ БАРАЈ

Не ме барајоти не можеш да ме најдеш.

Се сторивкамче во песокта,

се сторивкапка вода во морето,

ружа во полето на ружи.Се сторив

ѕвезда на неботои зрак сонце што те грее.

Не ме барајне можеш да ме најдеш.

Нема да излезамни од песокта,ни од морето,

како ружаи ако се исушам ќе мирисам

само за тебе.Верувам каде и да си

ме чувствуваш.А ѕвездата

зарем не гледаш те придружува?Во ноќта,

тивко,тивко,тивко

се вовлекува во твојот кревет,во твојата постела,на твојата перница.

Подај ракадопри го небото.

Подај ракафати го сончевиот зрак,

зрак кој те грее.Не ме барај

не можеш да ме најдеш.

113


114


115


NE TRAŽI ME

Ne traži mejer ne možeš me naći.

Postala samkamenčić u pijesku,

postala samkap vode u moru,ruža u polju ruža.

Postala sam zvijezda na nebu

i zrak sunca što te grije.Ne traži me

ne možeš me naći.Neću izaći

ni iz pjeska,niti iz mora, kao ruža

i ako se osušim mirisat ćusamo za tebe.

Vjerujem gdje god ti bioosjećaš me.

Zar ne vidiš da ti se zvijezda pridružuje?U noći,

tiho,tiho,tiho

uvlači se u tvoj krevet,u tvoju postelju,

na tvom je jastuku.Pruži ruku

dotakni nebo.Pruži ruku

uhvati sunčevu zraku,zraku koja te grije.

Ne traži me ne možeš me naći.

116


ДОМА

Цвркотот на птиците ме буди.

Уште песната на петелот

да ја слушнам ќе помислам оти сум дома. Ластовичките

пак направија гнездо на балконот,исто тука како и дома.

Мирисот на липатаме носи,

заминувам во невратсе враќам

дома.

117


DOMA

Cvrkut ptica budi me.

Još da čujempjesmu pijetlai pomislit ću

da sam doma.Lastavice su opet

napravile gnijezdo na balkonu,isto kao i doma.

Miris lipenosi me,

idemu nepovratvraćam se

doma.

118


КОТЕЛЦИТЕ НА БЕСКРАЈНАТА ЉУБОВ

Котелците вечерва почнаа да се параат.

Љубовта котелец по котелец

се плете,се ткае

киска по киска.Навезени слики,безброј плодови,

сплотени во бескрајна љубов.

Котелците вечерва почнаа да се параат.

Стутканана сламарицата,

под чергатаја чекам

бескрајната љубов.Котелците

вечерва почнаа да се параат.Под ведрото небо,

под ѕвездите,на сламарицата,

стуткана во чергатаја чекам

бескрајната љубов.Котелците

вечерва почнаа да се параат.

119


NITI BESKRAJNE LJUBAVI

Niti su se večeras počele parati.

Ljubav nit po nitplete se,tka se

resa po resa.Navezene slike,bezbroj plodova,

spojeneu beskrajnu ljubav.

Niti su se večeras počele parati.

Skupljena na slamarici,ispod tepiha

čekam beskrajnu ljubav.Niti

su se večeras počele parati.Ispod vedrog neba,

ispod zvijezda,na slamarici,

skupljena na tepihučekam

beskrajnu ljubav.Niti

su se večeras počele parati.

120


ПАЈАКОВА МРЕЖА

Вечерва како пајак

ја заплетов мрежата.Ако ја отвориш вратата

ќе се фатишво пајажината,ќе се заплетеш.

Како во рибарска мрежаќе цркнеш

кога рибаротќе те извлече

на површината.Кога во мразот

ќе те конзервирамртов си.Вечерва

како пајакја заплетов мрежата.

Те фатив,те фатив

засекогаш.Мој си.

121


PAUKOVA MREŽA

Večeras kao pauk

isplela sam mrežu.Ako otvoriš vrata

ulovit ćeš seu paučinu zaplesti.

Kao u ribarskoj mrežiuginut ćeškad te ribar

izvučena površinu.Kad te u ledu

konzervira mrtav si.Večeras kao pauk

isplela sam mrežu.Ulovila sam te,ulovila sam te

zauvijek.Moj si.

122


КРАЛИЦА НА НОЌТА

Кралица сум во ноќтадодека те чекам

скриена во креветот,во постелата

од свила,на меката перница.

Свилата го лади

вжарено тело.Ја чекам златната круна.

Те нема.Кралица сум во ноќта.

Изгорувам заедно со тебе

во свилената постела која го лади

вжарено тело.Кралица сум во ноќта.

Круната светка меѓу ѕвездите,

вечерва го допрев месецот.Кралица сум во оваа ноќ.

123


KRALJICA NOĆI

Kraljica sam noćidok čekam te

skrivenau krevetu,u postelji od svile,

na mekanom jastuku.Svila hladi

užareno tijelo.Čekam zlatnu krunu.

Nema te.Kraljica sam noći.

Izgaramzajedno s tobomu svilenoj postelji

koja hladi užareno tijelo.

Kraljica sam noći.Kruna

svjetlucava među zvijezdama,večeras dodirnula sam mjesec.

Kraljica sam ove noći.

124


МАГИЈАТА НА СОНОТ

Ме поклопијаморските бранови

до дното на моретоме фрлија.

Ме примишироката длабочина

на бистрата вода,ме проголта.

Убавинитеме маѓепсаа

на црвената бојана коралите.

Бев изгубенаво длабочината

на бистрата вода,на црвените корали.

Запенетите бранови,југот што ги носешеза миг ме исфрлија

на брегот.

Ја снема убавината,длабочината на бистрата вода,

црвените корали,магијата на сонот.

Магијата на соноткоја денес

се поигра со мене,а јас се радував како дете.

125


126


127


ČAROLIJA SNA

Poklopili su me morski valovido dna morabacili su me.

Primila meširoka dubinabistra voda

progutala me.

Ljepotaočarala me,

koraljicrvenih boja.

Bila sam izgubljenau dubini,

bistroj vodi,crvenim koraljima.

Zapjenjeni valovi,jugo što ih nosi

za tren su me izbacili na brijeg.

Nestala ljepota,dubina bistre vode,

crveni koralji,čarolija sna.

Čarolija snakoja danas

poigrala se samnom, a ja se radovah kao dijete.

128


ПОГЛЕДОТ НА ЗЕЛЕНИТЕ ОЧИ

Погледот на зелените очиза миг ме соблекоа

како од мајка родена.

Се стаписав.Лицето ми се вжари,нозете се поткинаа,

срцето скокна од градите,а рацете почнаа да се тресат.

Погледот на зелените очиво еден миг

ме подигна од почвата.

Полетав,на криљата од птицата се качив.

Ме однесе меѓу ѕвездите,

Сонцето што блескоти.

Погледот на зелените очи во тој миг

ме зароби.

Робинка станав во железни синџири врзана,

во темница затворенани ѕирка,

ни проѕирка.

Погледот на зелените очиза миг ме соблече,

робинка ме направи.

129


POGLED ZELENIH OČIJU

Pogled zelenih očijuza tren me svukao

kao od majke rođenu.

Skamenila sam se.Lice mi se užarilo,noge se presjekle,

srce skočilo iz grudi,a ruke se počele tresti.

Pogled zelenih očijuu jednom trenu

podigao me s tla.

Poletjela sam,na krilima ptice uspela se.

Odnijela me među zvijezde,sunce što sja.

Pogled zelenih očijuu tom trenuzarobio me.

Robinja postala sam u željeznim lancima,u tamnicu zatvorena

bez svjetlosti, u potpunoj tami.

Pogled zelenih očijuza tren me svukao,

robinjom me napravio.

130


ВРАТИ СЕ

Ти однесов дел од срцето.

Те оставивда одиш сам

бос по песокот,по острите камења.Нозете ти крвареа

срцето ти беше преполовено.Но не знам

кај ти беше душата?Те оставив,те оставив

во темнината, во црната ноќ

завиваше како болно куче

од раните кои ти ги отворив.

Те оставив.Замина сам

со крвави нозе,со половина срце

во црната ноќ.Но каде си денеска?

Замина од ноќта.Нозете оздравеа.

А срцето!?Во погледот,

ти видов,во сонот

на јаве што ми дојде,ми рече:

„Ме остави со половина срце.Врати се!

Иако сум дедо,веќе старец

пак одам

131


со крвавите нозе,те барам,те барамнасекаде!

А најповеќе во ноќта,кога клепките на очите

ќе се затворат,кога мислите ќе наврат

солзите потекуваат.Те барам,те барам

во секоја капка на дождот.Врати се,врати се

да остариме заедно“.

132


133


VRATI SE

Odnijela sam ti dio srca.

Ostavila sam te da hodaš sambos po pijesku,

po oštrom kamenju.Noge su ti krvarile

srce ti je bilo prepolovljeno.No ne znam

gdje ti je bila duša?Ostavila sam te,ostavila sam te

u tami,u crnoj noćizavijao si

kao bolesni pasod rana

koje sam ti otvorila.Ostavila sam te.

Otišao si s krvavim nogama,

s pola srcau crnu noć.

No gdje si danas?Otišao si od noći.

Noge su ozdravile.A srce!?

U tvom pogledu vidjela sam,

u snuna javu što mi je došao,

rekao si mi:„Ostavila si me s pola srca.

Vrati se!Iako sam djed,

već staracopet hodam

134


s krvavim nogama,tražim te,tražim teposvuda!

A najviše u noći,kada trepavice očiju

se zatvore,kada misao dođe

suze poteku.Tražim te,tražim te

u svakoj kapi kiše.Vrati se,vrati se

da ostarimo skupa“.

135


136


СТРАВ

Сѐуште перницата мириса на тебеи воздухот кој го дишам,

просторот по кој чекорам.

Го слушам твојот глас,твоите чекори,

твојот здив на мојот врат.

Ги чувствувам твоите бакнежи,твоето тело

во долгите непроспиени ноќи.

Те довикувам во сонот,те барам во секоја приказна,

во зората покрај мене.

Перницата мириса на тебе,го чувствувам твојот стисок

гушната во твојата прегратка се будам во страв.

137


STRAH

Još jastuk miriše po tebii zrak koj dišem,

prostor po kojem hodam.

Čujem tvoj glas,tvoje korake,

tvoj dah na mome vratu.

Osjećam tvoje poljupce,tvoje tijelo

u dugim neprospavanim noćima.

Dozivam te u snu,tražim te u svakoj bajci,u svitanju, pored mene.

Jastuk miriše po tebi,osjećam tvoj stisak

zagrljena u tvome zagrljaju budim se u strahu.

138


СТРАСТВЕНА ЉУБОВ ПОД СОНЦЕТО

Немој да ги чекаш долгите ноќисаканиот

да те соблече и љубидо бескрај.

Можеш да го љубишпо цели денови,

да остануваш без здив,да умираш во прегратките на страстите.

Испотените теласе слепија

едно за друго во светлиот ден.

Се скинаабисерите на страста

по целиот креветна свилената постела.

Немој да ги чекаш долгите ноќ,под светлото на сонцето

зраците на љубовтаповеќе печат.

Те греат до изгор,

изгорувате во синото небо,умираш во страствената љубов.

Немој да ги чекаш долгите ноќиљубовта е најголема

кога светлата не се пригушени,кога тивкото ветерче ги гали вашите голи тела.

Зракот на љубовта е поголем

139


во сјајот на очитесо страст што те гледаат.

Немој да ги чекаш долгите ноќинека се соединатвжарените тела,

нека изгорат во жарот на страствената љубов.

Нека се угасат во љубовта своја,во меката свила,

под сонцето.

Немој да ги чекаш долгите ноќисаканиот

страствено да те љубиво меката свила под сонцето,

во љубовсоединети

сонцето и ноќта.

140


STRASTVENA LJUBAV POD SUNCEM

Nemoj čekati duge noći,da te voljenisvuče i ljubibeskrajno.

Možeš ga ljubitipo cijele dane,

da ostaješ bez daha,da umireš u zagrljajima strasti.

Oznojena tijelazalijepila su sejedno za drugo

u svijetlom danu.

Poderali su se biseri strasti

po cijelom krevetuna svilenoj postelji.

Nemoj čekati duge noći,ispod svjetlosti sunca

zrake ljubaviviše peku.

Griju tedo izgaranja,

izgarate u plavom nebu,umireš u strastvenoj ljubavi.

Nemoj čekati duge noćiljubav je najveća

kad svjetla nisu prigušena,kad tihi vjetrić miluje vaša gola tijela.

Zrak ljubavi je veći

141


u sjaju očijusa strašću što te gledaju.

Nemoj čekati duge noćinek se ujedine užarena tijela,

nek izgore u žaru strastvene ljubavi.

Nek se ugaseu ljubavi svojoj,u mekoj svili,pod suncem.

Nemoj čekati duge noćivoljeni

strastveno da te ljubiu mekoj svili pod suncem,

u ljubaviujedinjeni susunce i noć.

142


СОЛЗА

И капеш,и капеш,и капеш

солзо моја.Искапаа очите,

се осушија.Една солза – душата ја мие.

Една солза – болката ја брише.Исплачи се – да ти олесни.

Капи солзо моја,избриши ја болката,

измија душата.И солзите река се сторијадушата со болката остана.

Капи солзо моја,отвори го небото

дождовите нека почнат да паѓаат.Темните облаци

на ракa ми паднаа!Тешки се

како да ги додржам!Падна душата.

Тежината ја поклопи.Солзите не ме дигаат.

Капи солзо моја.Нека ме земе твојата река,

нека ме однесе.Нека ме однесе

на ливадата,под рскавката,крај плевната,

на гумното.Капи солзо моја.

143


144


145


SUZA

I kaplješ,i kaplješ,i kaplješ

suzo moja.Iskapale su oči,

osušile se.Jedna suza – dušu mije.Jedna suza – bol briše.Isplači se – lakše ti je.

Kaplji suzo moja,obriši bol,

isperi dušu.I suze rijeku su napravileduša s bolom je ostala.

Kaplji suzo moja,otvori nebo

kiša nek počne padati.Tamni oblaci

na ruku su mi pali!Teški su,

kako ću ih pridržati?Duša je pala.

Težina je poklopila.Suze me ne dižu.Kapni suzo moja.

Nek me uzme tvoja rijeka,

nek me odnese.Nek me odnese

na livadu,pod trešnje,pored kolibe,na gumno.

Kapni suzo moja.

146


МОЖЕШ ЛИ

Ако заплачамдали ќе ги бришеш

моите солзи?Ако се смеам

дали ќе можеш да ја фатиш мојата насмевка?

Ако запеам дали ќе можеш

да ме придружуваш?Можеш лида пееш

заедно со мене,да се смееш

кога и јас се смеам,а и да плачеш

кога моите солзи капат?Можеш ли?Можеш ли

ноќта да ја осветлиш,месец да се сториш?

Прекрасен цветво градина да бидеш?

Можеш ли?Можеш ли

како капка вода на дланка да ме држиш,ѕвезда да ми симнеш?

Можеш ли?

147


MOŽEŠ LI

Ako zaplačemhoćeš li obrisati

moje suze?Ako se smijemhoćeš li moći

uloviti moj osmijeh?Ako zapjevam

hoćeš li me moći pratiti?Možeš li pjevati

zajedno sa mnom,smijati se

kad se i ja smijem,plakati

kada mojesuze kaplju?

Možeš li?Možeš li

noć osvijetliti,mjesec postati?Prekrasni cvijet

u vrtu biti?Možeš li?Možeš li

kao kap vodena dlanu držati me,zvijezde spustiti mi?

Možeš li?

148


ТВОЈ АНГЕЛ

Има нешто во твоето око,

во твојот поглед,во твојот глас.

Има нештово воздухот кој го дишиш,

во просторот по кој чекориш,во зраците кои те греат.

Има нештово твоите раце,

во твојата прегратка,во твојот стисок.

А јас сум твојот Ангелшто го чувствува твојот стисок,

твојата преграткаи твоите раце на моето тело.

Јас сум твојот Ангел,зраците на љубовта нѐ греатво просторот по кој чекориме

и воздухот кој го дишиме.

Јас сум твојот Ангелопеан во секој твој збор

водена од секој твој поглед,Ангел во твоите очи.

149


TVOJ ANĐEO

Ima neštou tvom oku,

u tvom pogledu,u tvom glasu.

Ima neštou zraku koji udišeš,

u prostoru po kojem koračaš,u zrakama koje te griju.

Ima nešto u tvojim rukama,u tvom zagrljaju,

u tvom stisku.

Tvoj sam Anđeošto osjeća tvoj stisak,

tvoj zagrljaji tvoje ruke na mom tijelu.

Tvoj sam Anđeo,zrake ljubavi nas griju

u prostoru po kojem koračamoi zraku kojeg udišemo.

Tvoj sam Anđeootpjevan u svakoj tvojoj riječi

vođena svakim tvojim pogledom,Anđeo u tvojim očima.

150


ЗЕМИ МЕ

Јас сум капка вода,а ти биди извор.

Јас сум зрак,а ти биди сонце.

Јас сум ноќ,а ти мој сон.

Птица сумкоја се губи во твоето јато.

Клас житово твоето поле.

И зрно во твојот амбар.

Се изгубив во твоето око.

Се стркалав како солза по твоето лице.

Изгорев во зракот на твојата љубов.

Се изгубив како искраво чадот на силниот оган.

Маково зрно се сторив.

Просо во твоите раце – собери ме.

Се стопивво твојата прегратка – земи ме.

Јас сум твоја изгубена во твојот поглед – најди ме.

151


UZMI ME

Kap vode sam,a ti budi izvor.

Zrak sam,a ti budi sunce.

Noć sam,a ti moj san.

Ptica samkoja se gubi u tvom jatu.

Klas žitau tvom polju.

I zrno u u tvom ambaru.

Izgubila sam seu tvom oku.

Skliznula sam kao suzaniz tvoje lice.

Izgorjela samu zrakama tvoje ljubavi.

Izgubila sam se kao iskrau dimu silne vatre.

Makovo zrnopostala sam.

Proso u tvojim rukama – skupi me.

Stopila sam seu tvom zagrljaju – uzmi me.

Tvoja samizgubljena u tvom pogledu – nađi me.

152


ПОД БОРОВИТЕ

Под боровите, крај морето

додека ги милуваа сончевите зраци

се соединија испотените тела.

Звукот на запенетите брановиод време на време

ја прекинуваатишината на

страствената љубов.

Се слушашесамо морскиот звук

и мирисот на боровата шума,

на смолата која капешеод страста на зовриената љубов.

Под боровитеги милуваа сончевите зраци,ги ладеа морските брановиужарените испотени тела

кои се стопија во едно,во тишината на природата, на убавината.

Морето ги покриголите тела,

се сокрија во светлината на ноќта,понесени од страста

ги снема во длабочината,исчезнаа со брановите

кои се запенија од невидената љубов.

153


154


155


POD BOROVIMA

Pod borovimapored mora

dok su ih mazilesunčeve zrakeujedinila su seuznojena tijela.

Zvucizapjenjenih valova

s vremena na vrijemeprekidali su

tišinustrastvene ljubavi.

Čuo se samo morski zvuk

i mirisborove šume,

na smoli koja je kapalaod strasti uzavrele ljubavi.

Ispod borovamazile su ih sunčeve zrake,

hladili su ih morski valoviužarena oznojena tijela stopilasu se u jedno,

u tišini prirode, u ljepoti.

More je pokrilo gola tijela,

sakrili su se u svjetlosti noći,poneseni od strasti izgubili se u dubini,isčezli s valovima

zapjenjenim od neviđene ljubavi.

156


ШЕПОТ

Го слушам шепотот на морето,

шепотот на брановитекои ме носат.

Го слушамшепотот на морето,

шепотот на жолтите лисјакои паѓаат покрај моите нозе.

Го слушам шепотот на целата шума,

шепотот на планинатакоја натежнала на мојата душа.

Го слушам шепотот на моето срце, шепотот на далечината

која ме довикува.

Го слушамшепотот на пустото село,

шепотот на оставените гробовикои срцето ми го параат.

157


ŠAPAT

Čujem šapat mora,šapat valovakoji me nose.

Čujem šapat mora,

šapat žutog lišćakoja padaju pred moje noge.

Čujem šapat cijele šume,

šapat planinei njezinu težinu na mojoj duši.

Čujem šapat svoga srca,

šapat daljinekoja me doziva.

Čujem šapat pustog sela,

šapat ostavljenog groblja koji srce mi para.

158


ГОЛЕМА ЉУБОВ

Велам што ми требаше ова?

Во овие годинисе сторив какозаљубено дете,

како петнаесетгодишникво пубертет.

Во овие годинидали е можно

љубовта да е толку голема?Во овие години

самотијата убива,љубовта е како лек,

само со бакнежќе го излекуваш секој дел на своето тело.

Во овие годинисакаш

со целото телои душа,

со сето срце!Секој дел на телото е исполнет.

Во овие години детето во мене се смири

благодарение на твојата љубов.Во овие години

момчето од петнаесет годиниво пубертет стана дедо,

покрај твоето тело,во твојата прегратка.

Во овие години дали е можнољубовта да етолку голема?

Пропаѓам во твоите очи,

во твојот поглед,

159


секој твој зборме опијанува.

Во овие години ми треба твојата прегратка,

твоите бакнежи,само да легнам

покрај твоето тело и да се угасам

како свеќа.Во овие години

соновите се стварни,сите желби се исполнети.

Покрај твоето тело станав дедо

кој како мало дете сака

приспивна песна,само допир на твоите прсти,

твоите зборовии песна за добра ноќ.

Во овие години дали е можнољубовта да етолку голема?

Ме однесе во рајот, како орел

ме дигна таа љубовпочувствував криља

на своето тело!Момчето во мене повторно оживеа.

Во овие години љубовта е вечна.

Како дедоќе остарам покрај твоето тело,

во твојата прегратка.Како е животот убавиако се прашувам

160


„Што ми требаше ова“?Сакам да бидам старец

покрај тебестиснат во твојата прегратка.

Во овие години дали е можно љубовта да етолку голема

иако се прашувам „Што ми требаше ова“?

03.06.2016.

161


162


163


VELIKA LJUBAV

Kažem:„Što mi je ovo trebalo“?

U ovim godinama postao sam

poput zaljubljenog djeteta,poput petnaestogodišnjaka

u pubertetu. U ovim godinama

je li moguće da je ljubav tako velika?

U ovim godinama,samoća ubija,

ljubav je poput lijeka,samo s poljupcima

izliječiš svaki dio svoga tijela.U ovim godinama

voliš cijelim tijelom

i dušom, svim srcem!

Svaki dio tijela je ispunjen.U ovim godinama,

dijete se u meni smirilo zahvaljujući tvojoj ljubavi.

U ovim godinamadječak od petnaest godina

u pubertetu postao je djed, uz tvoje tijelo,

u tvom zagrljaju.U ovim godinama,

je li moguće da je ljubav tako velika?

Tonem u tvojim očima,u tvom pogledu,

164


svaka tvoja riječ opija me.

U ovim godinama tako mi treba tvoj zagrljaj, tvoji poljupci,

samo da legnem pored tvoga tijela

i da se ugasim poput svijeće.

U ovim godinama snovi su stvarni,

sve želje su ispunjene.Pored tvojeg tijelapostao sam djed

koji kao malo dijeteželi

uspavanku,samo dodir tvojih prstiju,

tvoje riječi i pjesmice za laku noć.

U ovim godinama je li moguće da je ljubav tako velika?Odnijela me

u raj, poput orla

digla me ta ljubav,osjetio sam krilana svom tijelu!Dječak u meniopet je oživio.

U ovim godinama ljubav je vječna.

Kao djed ostarjet ću uz tvoje tijelo,

u tvojem zagrljaju.Kako je život lijep

165


iako se pitam:„Što mi je ovo trebalo“?

Želim biti starac uz tebe

stisnut u tvojem zagrljaju.U ovim godinama

Je li moguće da je ljubav tako velika

iako se pitam:„Što mi je ovo trebalo“?

03.06.2016.

166


МЕ ДОВИКУВАШ

Ме довикуваш во сонотво непроспиените ноќи.

Ме гледаш во црниот мрак,како сенка ме бараш,

со шепот ми се приближуваш.Запалената борина изгасна,

фенер немаш,црниот мрак те голта,

шумовите на ноќта в срце ти влегоа.Сонот го нема.

И ако сум буднатвојот крик

ко во сон го слушам.Твојот лик

заспива во мене.Будна те сонувам.

Ме довикуваш.Во светлоста не ме гледаш.

Твоите очи се затворени,твоето срце е празно,

но во моите раце,почувствувај го мојот допир,

мојата дланка.Сонот како да е вечност.

Ме довикуваш да втрчам

во твојата прегратка,да го земамтвоето срце,

твојот поглед,твојот здив,да ја земам

твојата душада ме пратикако сенка,

па дури и во сонотна непроспиените ноќи.

167


DOZIVAŠ ME

Dozivaš me u snu,u neprospavanim noćima.

Gledaš me u crnom mraku,kao sjena tražiš me,

šapatom približavaš mi se.Zapaljena borovina ugasila se,

fenjer nemaš,crni mrak te guta,

šumovi noći u srce su ti ušli.

Sna nema.Iako sam budna

tvoj kriku snu čujem.

Tvoj lik spava u meni.

Budna te sanjam.Dozivaš me.U svjetlosti

ne gledaš me.Tvoje oči su zatvorene,

tvoje srce prazno je,no u mojim rukama,

osjeti moj dodir,moj dlan.

San je vječnost.Dozivaš me

trčimu tvoj zagrljaj,

uzimamtvoje srce,

tvoj pogled,tvoj dah,uzimam

tvoju dušui prati me

kao sjena,čak i u snovima

neprospavanih noći.

168


ТИШИНАТА НА НОЌТА

Ја слушам тишината на ноќта.Ме убиваат стиховите на неиспеаната песна.

Разнежнета газам по котелците,

по основата,на недоткаениот дифтик.

Да се покријамво суровата зима

со покривката од снегот.Да смрзнам

покрај твојата душасо моето празно срце.

Наполни го со љубов,со радост!Побарај ја

покривката од снегот.Побарај ги котелците,основата

на недоткаениот дифтик.Ќе ме најдеш

одам по котелцитесо празното срце

ја слушам тишината на ноќтаи песната на едно време.

169


TIŠINA NOĆI

Čujem tišinu noći.Ubijaju me stihovi

neispjevane pjesme.Razniježenagazim po niti,

po osnovinedotkanog pokrivača.

Da se pokrijemu surovoj zimi

s pokrivačem od snijega. Zaledim se

pored tvoje dušes mojim praznim srcem.

Napuni ga ljubavlju,radošću!Potraži

pokrivač od snijega.Potraži

niti,osnovu

nedotkanog pokrivača.Naći ćeš mehodam po niti

s praznim srcemčujem tišinu noći

i pjesmu jednog vremena.

170


БРАНОВИ

Морските брановиме следат

со каменот и карпитесо звукот на ветрот

кој ми го шепоти твоето име.

Го слушам твојот глас!Ме довикуваш!

Врати се!Брановите да

те донесат.Дојди со ветрот,легни со мене

не можам да заспијам сам.Брановите ме следат со шепотот на ветрот,

со твоите зборови,крај карпите и голиот камен.

171


VALOVI

Morski valovime prate

s kamenom i stijenamasa zvucima vjetra

koj mi šapće tvoje ime.

Čujem tvoj glas!Dozivaš me!

Vrati se!Valovi nekate donesu.

Dođi s vjetrom,legni samnom,

ne mogu zaspati sam.Valovi me prate

sa šapatom vjetra,s tvojim riječima,

pored stijena i velikog kamenja.

172


ЕДЕН СВЕТ

Кога ветровите ќе го дигнаттлото под твоите нозе,кога небото ќе згрми,молскавици и татнеж

на сите страни ќе бидеод твојот глас,

тогаш сонцето насмеано ќе ѕирнеда ме видикако клечам

од бол,од тага,

за еден светкој на дланка ми го носиш

токму денес.

173


JEDAN SVIJET

Kad vjetrovi podignutlo pod tvojim nogama,

kad nebo zagrmi,munjama i bukom

na sve strane od tvog glasa,

tada sunce nasmijano zavirit ćei vidjeti mekako čučim

od boli,od tuge,

za jedan svijetkoji na dlanu nosiš mi

baš danas.

174


НЕ МЕ БУДИ

Не ме буди!

Пушти ги снегулкитенека паѓаат

по моето вжарено телоод твојата љубов која во сон ја чекам.

Не ме буди!

Мразулки по стреите гледампочнаа да капаткако и моите очи

полни со врели солзи.

Не ме буди!

И кристалните слики на прозорецот ги гледам

замрзналесо нашиот валцер на ноќта.

Не ме буди!

Снегулките се стопија на моето тело,мразулките солзи станаа,

слеани замрзнаа на прозорецот.Во зимската идила во сонот те чекам.

Не ме буди!

175


NE BUDI ME

Ne budi me!

Pusti pahuljiceneka padaju

po mom užarenom tijeluod tvoje ljubavi koju u snu čekam.

Ne budi me!

Led po krovovima gledamPočeo se otapati

kapljekao i moje oči

pune vrelih suza.

Ne budi me!

I kristalne slike na prozoru gledam

zaleđenes našim valcerom noći.

Ne budi me!

Pahuljice se otopile na mom tijelu,led je suzapostala,

mnoštvo suza zaleđenih na prozoru.U zimskoj idili čekam te u snu.

Ne budi me!

176


177


СТОПЕНА СО ВРЕМЕТО

STOPLJENA S VREMENOM

178


ИЗДИШКИ

Ако потечат солзитене гледај ги.

Ако воздишките ги слушнеш душата со крик и бол

ти ги дава,заврти се

не си слушнал ништо.

Ако рацете болнокон тебе се испружени

без снага и немоќ,со нозете потклекнати

кои не ме држат,падната на колена

те барам,немој да се завртиш

замини.

Не сакамда го видиш

тажното мое лице!

Не сакам да ги видиш

моите солзни очи!

Не сакам да ме видиш

падната на колена,како те молам да останеш дома.

Замини!

Запамти ја насмевкатакога среќни игравме.

Запамети како среќна трчавда дојдам дома.

19.11.2017

179


180


181


IZDISAJI

Ako poteku suzene gledaj ih.

Ako čuješ uzdisaje,dušu s krikom i boli

kako ti ih dajem,okreni se

nisi čuo ništa.

Ako ruke bolnoprema tebi ispružim bez snage i nemoći,s nogama klecajućim

koje me ne drže, na koljenima

tražim te,nemoj se okrenuti

odi.

Ne želimda vidiš

moje tužno lice!

Ne želim da vidiš

moje suzne oči!

Ne želimda me vidiš

na koljenima,kako te molim da ostaneš doma.

Odi!

Zapamti osmijehkad smo sretni plesali.

Zapamti kako sam sretna trčala

da dođem doma.

19.11.2017.

182


РОДНА ЗЕМЈО МОЈА

Зората в планина

со изгревот на сонцето ме буди.На ридот

дома се враќамизгревот го гледам.

Птица се сторивсамо да долетам.

Со нокти патот го копам

само да дојдам!Планино!Ридишта!

Ти карпо и камен!Родна земјо моја

невидена!Рашири раце

в прегратка земи ме,гушни ме,чекај ме

да се вратам.Животот

пролета како сон.Патиштата измиени

само каменот останал.Патеките

дождот ги однел.Во сонот ги барам

и пак се будамво зората,

со изгревот на сонцетоте барам

куќо моја стара,родна земјо моја.

183


RODNA ZEMLJO MOJA

Svitanjeu planini

sa izlazom sunca budi me.Na rtu

doma vraćam sevidjeti svitanje.

Ptica postala samsamo da doletim.

S noktimaput kopala sam

samo da dođem!Planino!Vrhovi!

Ti stijeno i kamenu!Rodna zemljo moja

neviđena!Raširi ruke

u zagrljaj me uzmi,zagrli me,čekaj me

vratit ću se.Život

proletio kao san.Putevi oprani

samo kamenje ostalo.Puteljke

kiša je odnijela.U snu tražim ih i opet budim se

u svitanju,s izlaskom sunca

tražim tekućo moja stara,

rodna zemljo moja.

184


МОЈА ЅВЕЗДА

Небото ми е сведоки бистрата вода што ме носи,

ѕвездата која денес на дланка ја држам.Дождовите,

темните облацишто сонцето го кријати небото ми е сведок

душата што ми ја однесе.Ѕвездата која на дланка ми свети

денес и таа ми е сведокза солзите

кои само капат.Можеби

само од една радоств срце што ја носам.

185


MOJA ZVJEZDA

Nebo mi je svjedoki bistra voda što me nosi,

zvijezda koju danas na dlanu držim.Kiše,

tamni oblacišto sunce skrivaju,i nebo mi je svjedok

dušu što mi je odnijelo.Zvijezda koja na dlanu mi svijetli

danas i ona mi je svjedokza suze

koje samo kaplju.Možda

samo od jedne radostiu srcu što je nosim.

186


ЖЕНА

Земи ја за ракаи поведи ја

по ѕвезданата прашинадо небото.

Земи јапо дождот,по снегот

додека телата ви се тресат од љубов.

Земи јаво мракот,

во тишината,во мирната ноќ.

Нека ве понесе љубовтапо ѕвездениот пат,

по ѕвездената прашина,до небото.

Само поведи ја.

14.01.2018

187


ŽENA

Uzmi je za rukui povedi je

po zvjezdanoj prašinido neba.

Uzmi je po kiši,

po snijegudok vam tijela drhte od ljubavi.

Uzmi je u mraku,u tišini,

u mirnoj noći.

Neka vas ponese ljubavpo zvjezdanom putu,po zvjezdanoj prašinu

do neba.

Samo je povedi.

14.01.2018.

188


ПЕПЕЛ

Кога ќе излезешод пепелта,

од жароти се вивнешкако искраво чадот,

пробуди се од сонот

кој вечно го сонуваш!Од пепелтадо небото

да се вивнеш.

14.01.2018.

189


190


191


PEPEO

Kad izađešiz pepela,

iz žarai uzdigneš se

kao iskrau dimu,

probudi seiz sna

koji vječno sanjaš!Iz pepelado neba

uzdigni se.

14.01.2018.

192


КРСТ

Со орловски крилја летам,со орловски канџи се борам,

името свое не го давамни трошка родна земја своја!

Ветровите ме носатизбезумена ко во сон

грутката своја в рака ја држами капката вода жедно ја голтам!

Невреме, сурова зима ме зедесо виулиците и снегот,обичаите и крстот својвечно в душа ги носам!

03.02.2018.

193


KRIŽ

Sa orlovskim krilima letim,sa orlovskim kandžama se borim

svoje ime ne dam ni mrvu rodne zemlje svoje!

Vjetrovi me nose,izbezumljena kao u snu

grudu svoju u rukama držimi kapi vode žedna gutam!

Nevrijeme, sirova zima uzela mes mećavom i snijegom

običaje i križ svojnosim vječno u duši.

03.02.2018.

194


СЕЛО

На рамена го носамтеретот на планината,

додека гласот оддекнува од ридиштата.

Врвовите се споијаи облаците се разредија

да огрее сонцетоврз болната душа

поклопенаод теретот

на времињата.Довикувам!

Гласот се слушаоддекнува од сите страни

од пустото село.

195


SELO

Na ramenima nosimteret planine,

dok glas odjekuje s vrhova.Vrhovi spojili su se i oblaci razrijedili se

da sunce ogrije bolnu dušu

pritisnututeretom

vremena.Dovikujem!Glas se čuje

odjekuje sa svih strane od pustog sela.

196


СОЛЗА

Зошто се солзитекога болката не поминува?

Груткатаостанува во душата.

Срцето стегнато не се слуша.

Те дави нешто во вратот,не можеш ни својата плунка

да ја проголташ.Се гушиш

во реката солзи,а болката

останува иста.Зошто служат солзите?

Заремне можат

да ја операт душата?Зарем

не можатда ја однесат грутката?


да го пуштат срцетосреќно да чука?


барем здив да ти дадат?Зошто се солзите

кога болката не поминува?

197


SUZA

Zašto suzekad bol ne prolazi?

Grudaostaje u duši.Srce stisnutone čuje se.

Guši te nešto u vratu,ne možeš ni svoju slinu

progutati.Gušiš se

u rijeci suza,a bol

ostaje ista.Zašto služe suze?

Zar ne mogu

oprati dušu?Zar

ne moguodnijeti grudu?

Zar ne mogu

pustiti srcekoje kuca sretno?

Zarne mogu

barem dah ti dati?Čemu suze

kad bol ne prolazi?

198


ОТКОРНАТО СРЦЕ

Отвори се мајко Земјо!Сега во овај час

кажи ја вистината својабиблискиот запис.

Земјо Библиска!Народе христијански!Зарем денес треба

да се бориме за името свое?

Отвори се мајко Земјо!Името во срце го носиме

татковина тоа е наша Македонија вечна.

Кој може!?Кој сака!?

Срцето од гради да ни го откорне!?

Отвори се мајко Земјо!Проголтај нѐ сите!

Без име и јазикумираме ние!

199


200


201


OTKINUTO SRCE

Otvori se majko Zemljo!Sada u ovom trenutku

kaži svoju istinu biblijski zapis.

Zemljo Biblijska!Narode krščanski!

Zar se danas trebamoboriti za svoje ime?

Otvori se majko Zemljo!Ime u srcu nosimo

domovina to je našaMakedonija vječna.

Tko može!?Tko želi!?

Srce nam iz grudiotkinuti!?

Otvori se majko Zemljo!Progutaj nas sve!Bez imena i jezika

umiremo i mi!

202


ОСТАВЕНО ПОЛЕ

Ме викаат полињата неорани,

градините опустошени.Златните класја житосо години невидени,

пченицата роднасозреана за жетва.

Ме викаат полињата пусти, неорани.

Орлов камен,Ливадишта,

Маркоа стапалка,Тумба и Кавчеголина.Капините да ги видам

ливади во пиреј зараснати.Потекоа солзи

не можам патот да го најдам,а не ливада и поле.

Со тешка грутка в градисе вратив.

Времето однесе сѐ.

203


OSTAVLJENO POLJE

Zovu me polja neorana,

vrtovi pusti.Zlatna klasja žita

godinama neviđena,pšenica rodna

dozrela za žetvu.Zovu me

polja pusta, neorana.Orlov kamen,

Livadišta,Markoa stapalka,

Tumba i Kavčegolina.Kupine da vidim

livade u grmlju zarasle.Potekle suze

ne mogu put naći,a ni livadu i polje.

S teškim bremenom u grudima vratila sam se.

Vrijeme je odnijelo sve.

204


НАСМЕВНАТИ ЛИЦА

Не можам да го опишампевот на малото врапче,

ни тој нежен од на гулабот,но можам да вриснамако видам мало глувче

додека искокнува од кутијата.

Не можам да ја опишамубавината на насмевката

додека нешто се дига и спушта,додека нешто се бара,а другите не му даваат.

Како да го опишам човекоткој цел ден

го слуша тој пев на малото врапче,го гледа нежниот од на гулабот

и го слуша врисокоткога излетува малото глувче.

Но и тогаш е насмевка на лицето.

09.03.2018.

205


NASMIJANA LICA

Ne mogu opisatipjev malog ptiča,

ni taj nježni hod goluba,al’ mogu vrisnuti

ako vidim malog mišadok iz kutije iskače.

Ne mogu opisati ljepotu osmijeha

dok se nešto diže i spušta,dok se nešto traži,

a drugi ne daje.

Al’ kako opisati čovjekakoji cijeli dan sluša taj pjev malog ptiča,

gleda nježni hod goluba i sluša taj vrisak

kad mali miš iskoči.Al’ na licu je osmijeh i tada.

09.03.2018.

206


ЖАР

Огнотпорано или покасно ќе угасне,

бидејќи го оставаш огништето свое.Ако се вратиш

те чека само пепелод угасениот жар.

Душата ти заминаласо згаснатата искра

што заминувазаедно со чадот.

Срцето останувазакопано во пепелтаво оставениот дом.

Чеда моивратете се!

Раскопајте ја пепелтанајдете го срцетона вашата мајка!

И жарот.

Запалете го огнот.Со искрата

ќе се врати и душата мојана огништето свое

одамна заборавеново оставениот дом.

Чеда мои,вратете се.

207


208


209


ŽAR

Vatraprije ili kasnije, ugasit će se,jer ostavljaš ognjište svoje.

Ako se vratiščeka te samo pepeo

ugašenog žara.

Duša otišla ti jes ugašenom iskrom

što otišla jes dimom.

Srce ostajezakopano u pepelu

u ostavljenom domu.

Djeco mojavratite se!

Raskopajte pepeo,nađite srcevaše majke!

I žar.

Zapalite vatru.S iskrom

vratit će se i duša mojana ognjište svoje

odavno zaboravljenou ostavljenom domu.

Djeco moja,vratite se.

210


НЕМИРНИ ВОДИ

Немирните водиво туѓината ме заробија.

Насекаде ме носатсамо не во мојот крај.

Тамусветлоста на сонцето е поинаква.

Шепотот на потокотне е ист

со шепотот на морето.Таму остана моето срце,таму остана мојата душа,

тамо е моето сѐ.Го слушам

шепотот на туѓината,шепотот на морето.

Го барам моето срце изгубено,ја барам мојата душа одлетана!

Немирните води ме носат,ме враќаат покрај потокот.Го слушам неговиот шепот.Срцето ми се исполнува,

душата ми се весели.Се вратив.

Немирните води ме донесоа дома.

211


NEMIRNE VODE

Nemirne vodeu tuđini

zarobile su me.Posvuda me nose

samo ne u moj kraj.Tamo je

svjetlost sunca drugačija.Šapat potoka

nije istikao šapat mora.

Tamo je ostalo moje srce,tamo je ostala moja duša,

tamo je moje sve.Čujem

šapat tuđine,šapat mora.

Tražim srce izgubljeno,tražim dušu odletjelu!

Nemirne me vode nose,vraćaju me pored potoka.

Čujem njegov šapat.Srce mi je ispunjeno,

duša mi se veseli.Vratila sam se.Nemirne vode

donesoše me doma.

212


ЦВЕТ

Кога цветот би знаел да зборува

сите мои солзи би ги испалакал,сета моја болкаби ја преболел,

сета моја копнеж и љубовби ги кажал.Кога цветот

би знаел да зборувасите мои љубовни тајни со душа би ги примил.

213


214


215


CVIJET

Kada bi cvijet znaogovoriti

sve bi moje suzeisplakao,

svu moju bolprebolio,

svu moju čežnju i ljubavrekao.

Kada bi cvijet znao govoriti

sve bi moje ljubavne tajne s dušom primio.

216


ОРЛОВ КАМЕН

Првата бразда изорана,првите чекори направени

под Орловиот камен!Копитото згазнало,но земјата ровка,

до секое камче очистена.Орловото гнездо

стражари на едно време!Време минато!

Сеќавањата само се враќаатна детскиот вик

кој се губисо одекот на планината.

Патеките тесни,козји,

само звукот те водикој одекнува од сите страни.

Ридотна Орловиот камен

се наѕре.Орловото гнездо

стражар е на едно време.

217


ORLOV KAMEN

Prvu brazdu izoranu,prvi koraci napravljeni

ispod Orlovog kamena!Kopito zgazilo,

no zemlja meka,do svakog kamenčića očiščena.

Orlovo gnjezdostražari jednog vremena!

Vremena prošlog!Sjećanja samo vraćaju se

na dječju vikukoja gubi se

s odjekom planina.Puteljci tijesni,

kozji,samo zvuk te vodi

koji odjekuje sa svih strana.Rt

Orlovog kamenaprovirio je.

Orlovo gnijezdo stražar je

jednog vremena.

218


ПРОЛЕТ НА МОЈОТ КРАЈ

Замирисале зумбулите,каранфилот

и гороцветот на мене посебно драг.Здравецот под мојата куќа.

Дрвјата,овошките

ја облекле белата венчаница.Се разбудиле потоците,

набујале рекитеи изворите на сите страни.

Мојата црешна,мојата слива во дворот

весело ме дочека во бело руно.Прошетав

по планините и ливадите,до стариот даб.

Срцето ми заигра.Патиштата ми се споија

заедно со пролетта,со птиците селици,

со цветот,со јоргованот.

Срцето ми заигра.Шепотот влезе во него.

Тивко го слушам.Во најголема тишинапролетта ми шепоти.

Пролетта на мојот крај.Срцето ми заигра.

Те видов на мојот пат.

14.04.2018.

219


220


221


PROLJEĆE MOGA KRAJA

Zamirisali zumbuli,karanfili

i gorski cvijet meni posebno drag.Zdravec ispod moje kuće.

Drveća,voćke

obukle su bijelu vjenčanicu.Probudili su se potoci,

nabujale rijekei izvori na sve strane.

Moja trešnja,moja šljiva u dvorištu

veselo su me dočekale u bijelom ruhu.Prošetala sam

po planinama i livadama,do starog duba.

Srce mi je zaplesalo.Putevi su mi se spojilizajedno s proljećem,s pticama selicama,

s cvijetom,s jorgovanima.

Srce mi je zaplesalo.Šapat ušao u njega.

Tiho čujem ga.U najvećoj tišini

proljeće šapće mi.Proljeće moga kraja.Srce mi je zaplesalo.

Vidjela sam te na svom putu.

14.04.2018.

222


ЗАМИНИ – ШЕПОТОТ НА ДЕДО МИ

Заминими шепоти нешто.

Замини од пустелијава.Капината навјасала,

израснала низ целото гумно,ја обвила плевната.

На сите страни.Бршленот се закопал

по камениот ѕид на куќата,ко некој орел

со канџите го држи пленот.Замини

ми шепоти нешто.Замини од змијарников,

само што не излегле да пролазаат по моите нозе.

Заминиубавице моја.

Се слушна шепотот на дедо ми.Ги побарав камењата,

троњот,ѕидот,

кочинатаи старата слива!

Ни троњ,ни ѕид,

ни кочина и сливанајдов,

ниту камен!И каменот го зеле.

Што остана од младоста,од времето,

што остана од детските радости?Замини

ми шепоти нешто.Градите ме стегнаа,

223


срцето ќе ми пукне,ме облеаа жешки солзи.

Навреа мислите.Ги гледам коњите

Мујо и Сивкого вршат житото.

Брат ми скока од плевната,а дедо ми легнал да се одмори

врз класјето на сонцето.Замини

ми шепоти нешто.И заминав.

Со грутка во градите,со распукано срце,

со солзитекои само течеа.

Ги оставив спомените,детските радостии времето минато.

23.04.2018.

224


225


226


IDI – ŠAPAT MOGA DJEDA

Idišapće mi nešto.

Idi iz pustoši.Kupine su narasle, po cijelom gumnu

obavijene trnjem.Na sve strane.

Bršljen se zakopao po kamenom zidu kuće,

kao neki oraos kandžama drži pljen.

Idišapće mi nešto.Idi iz zmijarnika,

samo što nisu izašleda propuzaju po mojim nogama.

Idiljepoto moja.

Čuo se šapat moga djeda.Potražila sam

kamenje,tron,

zidove,kočinu

i staru šljivu!Ni tron,ni zid,

ni kočinu ni staru šljivune nađoh,niti kamen!

I kamen su uzeli.Što je ostalo od mladosti,

od vremena,što je ostalo od dječjih radosti?


Stislo me u grudima,

227


srce će mi puknuti,oprale me vrele suze.

Navrle su misli.Vidim konjeMujo i Sivko

vrše žito.Brat skače iz plevne,

a djed je legao odmoriti sena klasju, na suncu.


I otišla sam.S bremenom u grudima,

s napuklim srcem,sa suzama

koje su tekle.Ostavila sam uspomene,

dječje radosti i prošlo vrijeme.

23.04.2018.

228


ШЕПНИ МИ

Шепни и на душата за да влезеш во срцето

ми рече непознатиот лик.Шепни!

Нестрпливо го чекам твојот шепот.Шепнии на душава

бидејќи срцево одамна те чека.Минале години

шепотот заминал со нив.Помислив.

Зошто и денессрцето ми заигра?

Минатото ми шепотикако еден поток

што природата ја буди,песната на птицата,шумот на лисјата.

Шепни ми!Шепни ми

дека сѐ уште постоиш,дека сѐ уште те има.

Шепни мисрцето да ми заиграпосле толку години.

Шепни миприродата да се разбуди.

Шепни и на душаваза да влезеш во срцево.

Ми рече непознатиот лик.

26.04.2018

229


ŠAPNI MI

Šapni dušida bi ušao u srce,

rekao je nepoznati lik.Šapni!

Nestrpljivo čekam tvoj šapat.Šapni duši

jer srce te odavno čeka.Prošle su godine

šapat je otišao s njima.Pomislila sam:

Zašto mi je danas srce zaplesalo?

Prošlost mi šapćekao potok

što prirodu budi,pjesma ptice,

šum lišća.Šapni mi!Šapni mi

da još postojiš,i još te ima.

Šapni misrce da mi zapleše

poslije toliko godina.Šapni mi

priroda da se razbudi.Šapni duši uđi u srce.

Rekao je napoznati lik.

26.04.2018.

230


НА ДЕДО МИ

Дојдов со дождот,со ветрот,со цветот

и птицата која долетува со пролет.Не ја најдов онаа мала патека

која дома ме водеше.Многу,

од тоавремето,дождот

однел сѐ со себе.Дојдов пред вратата

со катанец затворена.Кого да го гушнам?

На кого раката да му ја бакнам?Кој в прегратка да ме земе?Како расплакано дете бевжелно за мајчина љубов.

Кој вратата да ми ја отвори?Во крик го повикав твоето име

дедо мој!Не ме гушна!

Не ти бакнав рака!Вратата не ми ја отвори!

А јас, дојдов дома.

01.05.2018.

231


232


MOME DJEDU

Došla sams kišom,

s vjetrom,sa cvijetom

i pticom koja dolijeće s proljećem.Nisam našla onaj mali puteljak

koji me vodi doma.Mnogo

iz tog vremena,kiša je

odnijelasa sobom.Došla sam ispred vratas lokotom zatvorenim.

Koga ću zagrliti?Kome ruku poljubiti?

Tko će me uzeti u zagrljaj?Kao rasplakano dijete bila sam

željna majčine ljubavi.Tko će mi vrata otvoriti?

Pozvala sam tvoje ime s krikomdjede moj!

Nisi me zagrlio!Nisam ti ruku poljubila!Nisi mi otvorio vrata!

A ja, došla doma.

01.05.2018.

233


234


БЕЛЕШКА ЗА АВТОРКАТА

Милена Златеска, моминско презиме Дојчиноска, татко Вукашин и мајка Владина, родена е на 3 јануари 1964 година во Македонски Брод, Република Македонија, каде го завршува основното и средното образование – општа гимназија. Економски факултет (економскостатистичко-кибернетска насока) дипломира во Прилеп при Универзитетот „Св. Климент Охридски“ од Битола и се стекна со звањето дипломиран економист. Со родителите и својот брат Митко, живее сè до доаѓањето во Република Хрватска, на 5 март 1992 година, каде ја доведува неизмерната љубов према својот сопруг Ратко Златески кој веќе живееше и работеше во Пула. Имаат три прекрасни ќерки, Михаела, Маринела и Магдалена. Како и самата вели, целиот свој живот им го посветува ним и им ја дарува сета своја љубов. Од тогаш па сè до денес живее и работи во Пула. Од самиот почеток активно учествува во работата на македонските асоцијации во Пула, каде неколку мандата била благајник на МПЦО „Св. Јоаким Осоговски“ и дописник за „Македонски глас“, потоа неколку години била административен секретар и член на Советот на македонското национално малцинство за Град Пула и секретар на МКД ИЖ „Св. Кирил и Методиј“ од Пула, а денеска е потпреседателка на Друштвото и член на Управниот одбор на Заедницата на Македонците во Република Хрватска, како и член на Советот на македонското национално малцинство за Град Пула и Истарската жупанија, член е на Хрватското книжевно друштво во Риека, „Култура снова“ од Загреб и Книжевно ликовното друштво Решетари, како и Државјанин на Поетската република на Банатскиот културен центар Ново Милошево.

Поезија пишува уште како средношколка. Досега има издадено десет песни во стихозбирката „Избор песни на македонски автори од Хрватска“, издала две свои стихозбирки „Огниште“ и „Ода на љубовта“, a „Чувари на душата“ е всушност продолжение на првата и втората стихозбирка.

Зборници: VII, XI, XII, Решетарачко прољеќе, КЛД Решетари 2015, 2018, 2019; Милениум стих / поетски маратон „Ријечи изнад свега“ Задар 2017, 2018, 2019 ; 10 години Хрватско книжевно друштво Риека „Книжевно перо“ 2017, 2019; ХКД огранок Загреб „С љубављу женама“ 2018; ХКД огранак Задар 2019; 3. Меѓународна поетска олимпијада Марибор 2018; Култура снова Загреб: „Загреб на длану“ 2018, 2019, „Славонија на длану“ 2018, 2019, „Дубровник на длану“ 2018, „Свима на земљи мир весеља“ 2018, „Антологија 3“ 2019, „Валентиново“ 2019; „Сарајево на длану“ 2019, „С пером исписујем душу“ 2019, „Сплит на длану“

235


2019, „Море на длану“ 2019, „Најљепше љубавне пјесме“ 2019; Меѓународна средба автори на Уна „Уна стихом загрљена“ Бихаќ 2018, 2019; Алманах четврта поезија стенка „Жамор речи“ Белград 2018; Друштво на албански уметници во Хрватска ДЕА Меѓународен книжевен зборник „Со љубов Деа„ 2019; Одјек душе Балкана меѓународна збирка на поезија „Балкан дише стихом„; Здружение на слободни уметници Австралија огранак Србија меѓународен зборник 2019; Белградски центар за култура и книжевност БЦКК „Поетски октомбар во Белград„ 2019; Креативни радионичар: „Чувари традиције„ , „Чувари природe„ 2019; Дилиго Либер „Јесења соната„ 2019; Панонски галеб 30.Меѓународен фестивал на поезијата и поетите „Панонски галеб 30„ 2019; Песната „Бакни ме„ беше излезена во Македонска виделина во декември 2018; Пјесници без граница зборник „Слобода“ 2019, песната „БАКНЕЖ“ избрана меѓу првите најдобри десет и е пофалена; Јахачи коња (HORSE RIVER) зборник „На раскршќу“ песната „ПАТОТ НА ВЕЧНОСТА“ е наградена со прво место.

Благодарници: МКД „Браќа Миладиновци“ Осиек 2015, 2018, 2019; Заедницата на Македонците во Република Хрватска за несебично залагање, придонес и афирмација на ЗМРХ 2016; Удруга књижевних стваралаца „Ријечи изнад свега“ Задар 2017, 2018, 2019; Хрватско книжевно друштво Риека „Дани пријатеља књиге“ 2017, 2018; ХКД огранак Загреб 2018, 2019,. Песничка манифестација „Гордана Коцева“ Штип 2018 песната „ОКО МОЈЕ“ Диплома за најдобра лирска песна и благодарница; ХКД огранок Задар „5. Стијег слободе“ 2019.; Друштво на албански уметници во Хрватска ДЕА 2019; Балкан дише стихом 2019; и уште многу благодарници и награди од други заедници и друштва каде Милена Златеска се преставува себе и МКД ИЖ „Св. Кирил и Методиј“ од Пула како водителка на Литерарната секција. Со душа и срце го презентира својот македонски јазик и култура и со право може да се каже дека е амбасадор на македонскиот јазик и култура не само во Република Хрватска туку и пошироко.

236


BILJEŠKA O AUTORICI

Milena Zlateska, djevojačko prezime Dojčinoska, od oca Vukašina i majke Vladine, rođena je 3. siječnja 1964. godine u Makedonskom Brodu u Republici Makedoniji, gdje je završila gimnaziju. Ekonomski fakultet (Poslovna informatika) diplomirala je u Prilepu na Sveučilištu „Sv. Kliment Ohridski“ iz Bitole i stekla zvanje diplomiranog ekonomista. S roditeljima i bratom Mitkom živjela je sve do dolaska u Republiku Hrvatsku, 5. ožujka 1992. godine, gdje je dovodi neizmjerna ljubav prema suprugu Ratku Zlateskom koji je već živio i radio u Puli. Zajedno imaju tri prekrasne kćeri, Mihaelu, Marinelu i Magdalenu. Kako i sama kaže, čitav svoj život posvetila je njima poklanjajući im svu svoju ljubav. Od tada pa sve do danas živi i radi u Puli. Od samoga početka aktivno sudjeluje u radu makedonskih asocijacija u Puli, gdje je nekoliko mandata bila blagajnica MPCO-a „Sv. Joakim Osogovski“ i dopisnica „Makedonskog glasa“. Nekoliko godina bila je administrativna tajnica i članica u Vijeću makedonske nacionalne manjine Grada Pule i tajnica MKD IŽ „Sv. Kiril i Metodij“ iz Pule. Danas je potpredsjednica Društva i članica Upravnog odbora Zajednice Makedonaca u Republici Hrvatskoj, kao i članica Vijeća makedonske nacionalne manjine Grada Pule i Istarske županije, a članica je i Hrvatskog književnog društva u Rijeci, „Kultura snova“ iz Zagreba i Kniževno likovnog društva Rešetari, te Državljanin Pjesničke republike Banatskog kulturnog centra Novo Miloševo.

Poeziju piše još od srednjoškolskih dana. Do sada je izdala deset pjesama u zbirci pjesama „Izbor pjesama makedonskih autora iz Hrvatske“, te dvije svoje samostalne zbirke „Ognjište“ i „Oda ljubavi“, a najnovija „Čuvari duše“ zapravo je samo nastavak prve i druge zbirke.

Zbornici: VII, XI, XII Rešetaračko proljeće KLD Rešetari 2015, 2018, 2019; Milenium stih – poetski maraton „Riječi iznad svega“ Zadar 2017, 2018, 2019; 10. godina Hrvatsko književno društvo Rijeka „Književno pero“ 2017; „S ljubavlju ženama“ HKD ogranak Zagreb 2018; HKD ogranak Zadar 2019; 3. Međunarodna poetska olimpijada Maribor 2018; „Kultura snova“ Zagreb: „Zagreb na dlanu“ 2018, 2019, „ Slavonija na dlanu” 2018, 2019, „Dubrovnik na dlanu“ 2018, „Svim na zemlji mir veselja” 2018, „Antologija 3” 2019, „Valentinovo” 2019, „Sarajevo na dlanu” 2019, „S perom ispisujem dušu” 2019, „Split na dlanu” 2019, „More na dlanu” 2019, „Najljepše ljubavne pjesme” 2019; Međunarodni susreti autora na Uni „Una stihom zagrljena“ Bihać 2018, 2019; Almanah četvrta poezija stenka „Žamor reći“ Beograd 2018; Društvo albanskih umjetnika u Hrvatskoj DEA Međunarodni kniževni zbornik kulturne raznnolikosti „S ljubavlju Dea“ 2019; Odjek duše Balkana međunarodni zbornik pojezije „Balkan diše stihom“ 2019;

237


Udruženje slobodnih umjetnika Australije ogranak Srbija međunarodni zbornik 2019; Beogratski centar za kulturu i kniževnost BCKK „Poetski oktombar“ 2019; Kreativni radioničar: „Čuvari tradicije“ i „Čuvari prirode“ 2019; Diligo Liber „Jesenja sonata“ 2019; Panonski galeb 30.Međunarodni festival poezije i pjesnika „Panonski galeb 30“ 2019; Pjesma „Poljubi me“ izašla je u Makedonska videlina prosinac 2018; Pjesnici bez granica zbornik „Sloboda“ 2019. pjesma „POLJUBAC“ izbrana je među prvih deset najboljih i pohvaljena je; Jahači konja (HORSE RIVER) zbornik „Na raskršću“ pjesma „PUT VJEČNOSTI“ nagrađena je s prvim mjestom.

Zahvalnice: MKD „Braća Miladinovci“ Osijek 2015, 2018, 2019; Zajednica Makedonaca u R. Hrvatskoj za nesebično zalaganje, doprinos i afirmaciju ZMRH 2016; Udruga kniževnih stvaralaca „Riječi iznad svega” Zadar 2017, 2018, 2019; Hrvatsko kniževno društvo Rijeka „Dani prijatelja knjige“ 2017, 2018; HKD ogranak Zagreb „S ljubavlju ženama” 2018, 2019; Pjesnička manifestacija „Gordana Koceva“ Štip 2018, pjesma „OKO MOJE“ Diploma za najbolju lirsku pjesmu i zahvalnicu; HKD ogranak Zadar „5. Stijeg slobode“ 2019; Društvo albanskih umjetnika Hrvatske DEA 2019; Balkan diše stihom 2019. i još mnogo zahvalnica i nagrada od drugih zajednica i društava gdje je Milena Zlateska predstavljala sebe i MKD IŽ „Sv. Kiril i Metodij“ iz Pule kao voditeljica Literarne sekcije. S dušom i srcem prezentirala je svoj makedonski jezik i kulturu i s pravom se može reći kako je autorica Milena Zlateska ambasador makedonskog jezika i kulture ne samo u Republici Hrvatskoj nego i šire.

238


Содржина / Sadržaj

ПосветаPosvetaБлагодарностZahvalnostЧекај меČekaj meЗимска ноќZimska noćПтицаPticaРацете на старицатаRuke stariceСтарица StaricaТагаTugaСон SanФенерFenjerМоја гордостMoj ponosНепознат ликNepoznat likАманетот на старицатаAmanet stariceСтиховиStihoviГодиниGodineЕдинствен мојJеdini mojЖивотŽivotКарпа женаStijena ženaЉубов без крајLjubav bez krajaПровалијаProvalijaЗдивDahМакедонијаMakedonijaТивка водаTiha vodaМојата татковинаMoja domovina

4567

2326282930333538404244454647485152535455565860636668707172737477787980818283848586878889

239


НевремеNevrijemeЗемјо мојаZemljo mojaПоезијаPoezijaСамо тиSamo tiМирMirДождKišaУбавините на ноќтаLjepote noćiЗаборавен гробZaboravljeni grobТатковинаDomovinaНе ме барајNe traži meДомаDomaКотелците на бескрајната љубовNiti beskrajne ljubaviПајакова мрежаPaukova mrežaКралица на ноќтаKraljica noći Магијата на сонотČarolija snaПогледот на зелените очиPogled zelenih očijuВрати сеVrati seСтравStrahСтраствена љубов под СонцетоStrastvena ljubav pod SuncemСолзаSuzaМожеш лиMožeš liТвој АнгелTvoj AnđeoЗеми меUzmi meПод боровитеPod borovimaШепотŠapat

9091929496979899

100101102105106107108109110111112115116117118119120121122123124126128129130133136137138140142145146147148149150151152155156157

240


Голема љубовVelika ljubavМе довикувашDozivaš meТишината на ноќтаTišina noćiБрановиValoviЕден светJedan svjetНе ме будиNe budi meИздишкиIzdisajiРодна земјо мојаRodna zemljo mojaМоја ЅвездаMoja zvjezdaЖенаŽenaПепелPepeoКрстKrižСелоSeloСолзаSuzaОткорнато срцеOtkinuto srceОставено полеOstavljeno poljeНасмевнати лицаNasmijana licaЖарŽarНемирни водиNemirne vodeЦветCvijet Орлов каменOrlov kamenПролет на мојот крајProljeće moga krajaЗамини – шепотот на дедо миIdi – šapat moga djeda Шепни миŠapni miНа дедо миMome djedu

158163166167168169170171172173174175178181182183184185186187188191192193194195196197198201202203204205206209210211212215216217218221222226228229230232

zajednica makedonaca u republici hrvatskoj Заедница на ......otvorena rana za koju nema...

Documents