Zakażenia przewoduZakażenia przewodupokarmowegopokarmowego

Ewa Koślińska- BerkanEwa Koślińska- BerkanKlinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii UM w ŁodziKlinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii UM w Łodzi

Naturalne mechanizmy obronneNaturalne mechanizmy obronneprzewodu pokarmowegoprzewodu pokarmowego

sok żołądkowysok żołądkowy sole żółcisole żółci prawidłowa flora jelitowaprawidłowa flora jelitowa mechanizmy odpowiedzi immunologicznejmechanizmy odpowiedzi immunologicznej motoryka przewodu pokarmowegomotoryka przewodu pokarmowego

Flora bakteryjna przewodu pokarmowegoFlora bakteryjna przewodu pokarmowego

Żołądek- połykane z pożywieniem, w większości zabijane Żołądek- połykane z pożywieniem, w większości zabijane przez kwaśne środowisko żołądkaprzez kwaśne środowisko żołądka

- wyjątek -- wyjątek -Mycobacterium tuberculosis, Helicobacter pyloriMycobacterium tuberculosis, Helicobacter pylori

- - bezkwaśność sprzyja zapaleniom bakteryjnym żołądkabezkwaśność sprzyja zapaleniom bakteryjnym żołądka Górna część j. cienkiegoGórna część j. cienkiego - ruchy perystaltyczne i szybki pasaż są powodem małej- ruchy perystaltyczne i szybki pasaż są powodem małej liczby bakteriiliczby bakterii Dolna część j. cienkiego, okrężnicaDolna część j. cienkiego, okrężnica - - Bacteroidess spp., Bifidobacterium spp., Clostridium Bacteroidess spp., Bifidobacterium spp., Clostridium perfringens, E. coli, Enterococcus, C.albicansperfringens, E. coli, Enterococcus, C.albicans

Zatrucie pokarmoweZatrucie pokarmowe

ostry stan chorobowy wywołany spożyciem

pokarmu zawierającego patogenne drobnoustroje

lub toksyny bakteryjne

BiegunkaBiegunka

oddawanie co najmniej trzech nieuformowanych

stolców w ciągu doby lub jednego z domieszką

śluzu, krwi, ropy

Podział biegunekPodział biegunek

ze względu na czas trwania:

- ostre – do 7 dni

- przewlekające się – powyżej 7 dni

ze względu na etiologię:

- bakteryjne (bakterie, toksyny)

- wirusowe

- pasożytnicze

- grzybicze

Biegunki ostreBiegunki ostre

90% - biegunki infekcyjne90% - biegunki infekcyjne10% - inne przyczyny10% - inne przyczyny

WHO dla grupy tzw. zakaźnych zatruć pokarmowych zaleca WHO dla grupy tzw. zakaźnych zatruć pokarmowych zaleca

nazwęnazwę

choroby szerzące się przez żywność i wodę choroby szerzące się przez żywność i wodę ((foodborne and waterborne diseasesfoodborne and waterborne diseases))

EpidemiologiaEpidemiologia zatrucia pokarmowe występują na całym

świecie częściej w klimacie ciepłym

zachorowania w ciągu całego roku częściej w okresie letnim (wysoka temperatura, owady)

rezerwuar zarazków – zwierzęta, nosiciele

zachorowania: pojedyncze (do 3 osób), >3

masowe

EpidemiologiaEpidemiologia

zachorowania w każdym wieku

częściej chorują dzieci i osoby starsze

źródło zakażenia produkty spożywcze

pochodzenia zwierzęcego

epidemie wodne

EpidemiologiaEpidemiologia

druga co do częstości choroba powodującadruga co do częstości choroba powodująca zasięganie porad lekarskich na świeciezasięganie porad lekarskich na świecie dzieci do 5 r.ż.dzieci do 5 r.ż. - kraje rozwinięte – 2-3 epizody choroby- kraje rozwinięte – 2-3 epizody choroby biegunkowej w ciągu rokubiegunkowej w ciągu roku - kraje rozwijające się – 10-18 epizodów- kraje rozwijające się – 10-18 epizodów 1 miliard przypadków/rok 1 miliard przypadków/rok 2,5 mln zgonów/rok2,5 mln zgonów/rok 6800 zgonów dzieci każdego dnia 6800 zgonów dzieci każdego dnia

Patogeneza biegunki bakteryjnejPatogeneza biegunki bakteryjnej

ZakażenieZakażenie NamnażanieNamnażanie - zaburzenia strukturalne komórek błony śluzowej- zaburzenia strukturalne komórek błony śluzowej - uwalnianie toksyn- uwalnianie toksyn - inwazja błony śluzowej- inwazja błony śluzowej Mobilizacja mechanizmów odpornościowychMobilizacja mechanizmów odpornościowych

Obraz chorobowyObraz chorobowy dawka zakażająca

wirulencja drobnoustrojów

podatność gospodarza

stosowane leki np.:

blokery H2 inhibitory pompy protonowej

antybiotyki leki immunosupresyjne

mechanizm enterotoksyczny (V. cholerae,

niektóre szczepy E. coli):

stymulacja cyklazy adenylowej

sekrecja chlorków i wodorowęglanów do światła jelita

zahamowanie wchłaniania sodu

nagromadzenie znacznej ilości wody w świetle jelita

PatogenezaPatogeneza

PatogenezaPatogeneza

mechanizm enteroinwazyjny (Salmonella,

Shigella, niektóre szczepy E. coli):

inwazja komórek nabłonka jelita

uszkodzenie błony śluzowej jelita

EtiologiaEtiologia Salmonella

Clostridium difficile

Escherichia coli

Campylobacter

Staphylococcus aureus

Yersinia

Shigella

Vibrio cholerae

SalmonellaSalmonella

salmonelozy odzwierzęce to choroby

wywoływane przez różne typy pałeczek

Salmonella z wyjątkiem Salmonella typhi

oraz Salmonella paratyphi A, B, C

SalmonellaSalmonella pałeczki Gram-ujemne, tlenowe

wykazują zdolność ruchu

złożona struktura antygenowa (antygeny

somatyczne, rzęskowe, powierzchniowe)

mało wrażliwe na czynniki zewnętrzne

intensywnie namnażają się w produktach

spożywczych

SalmonellaSalmonella

rodzaj: Salmonella (S.)

gatunek: S. bongori

S. enterica: enterica, salamae, arizonae,

diarizonae, houtenae, indica

Salmonella enterica subsp. enterica ok. 2500 serotypów

np. S.: Typhimurium, Enteritidis, Choleraesuis, Hadar,

Infantis, Anatum, Agona, Virchow, Panama itp.

SalmonellaSalmonella serotypy najczęściej występujące w Polsce (%)serotypy najczęściej występujące w Polsce (%)

- S. Enteritidis 87,10

- S. Typhimurium 3,44

- S. Infantis 2,32

- S. Virchow 2,11

- S. Hadar 1,51

- S. Newport 0,59

- S. Thompson 0,29

- S. Agona 0,29

SalmonellaSalmonella

rezerwuar – zwierzęta np. kury, kaczki, indyki

źródło zakażenia – produkty pochodzenia

zwierzęcego, chorzy, nosiciele

droga zakażenia – pokarmowa, owady np. muchy

okres wylęgania – od 12 do 36 godzin

SalmonellaSalmonella postać żołądkowo-jelitowa:

- biegunka

- bóle brzucha

- gorączka, dreszcze

- nudności, wymioty

- bóle głowy

- bóle stawowo-mięśniowe

- odwodnienie, wstrząs hypowolemiczny

- przednerkowa niewydolność nerek

SalmonellaSalmonella

postać posocznicowa:

- ciężki stan ogólny chorego

- septyczny tor gorączkowy

- wstrząs hypowolemiczny

- zaburzenia świadomości

- niekiedy drgawki

SalmonellaSalmonella

diagnostyka:

- wyizolowanie bakterii z kału, moczu,

żółci, krwi, płynu mózgowo-rdzeniowego itp.

- badania wielokrotne kału

- specjalne podłoża np. Mc Conkey’a, SS

SalmonellaSalmonellaUst. z dn. 6 września 2001 o chorobach Ust. z dn. 6 września 2001 o chorobach

zakaźnych zakaźnych i zakażeniach (Dz. U. Nr 126, poz. 1384)i zakażeniach (Dz. U. Nr 126, poz. 1384)

Nie ma obowiązku hospitalizacji!

Obowiązek zgłaszania podejrzenia do stacji San.-Epid.!

Obowiązek nadzoru nosicieli w warunkach ambulatoryjnych!

Dur brzuszny /Typhus abdominalis/Dur brzuszny /Typhus abdominalis/ zakażenie pałeczką S. typhizakażenie pałeczką S. typhi

chorobotwórcza wyłącznie dla człowieka chorobotwórcza wyłącznie dla człowieka stanowiącego jej jedyny rezerwuarstanowiącego jej jedyny rezerwuar

droga zakażenia : fekalno-oralna, przez skażoną droga zakażenia : fekalno-oralna, przez skażoną wodę, lub od bezobjawowych nosicieli (starsze wodę, lub od bezobjawowych nosicieli (starsze kobiety z chorobami pęcherzyka żółciowego, kobiety z chorobami pęcherzyka żółciowego, kamicą żółciową)kamicą żółciową)

okres inkubacji wynosi średnio 10 – 14 dniokres inkubacji wynosi średnio 10 – 14 dni

Obraz klinicznyObraz kliniczny I tydzień choroby:I tydzień choroby:

bóle głowybóle głowydreszcze, powolne narastanie gorączkidreszcze, powolne narastanie gorączkiosłabienie, bezsennośćosłabienie, bezsennośćsuchy kaszel, bóle brzucha, zaparciasuchy kaszel, bóle brzucha, zaparcia

II – III tydzień choroby:II – III tydzień choroby:stała gorączka 39-40 st.Cstała gorączka 39-40 st.Capatia, spowolnienie ruchowe (odurzenie)apatia, spowolnienie ruchowe (odurzenie)uporczywe bóle głowy, różyczka durowa,uporczywe bóle głowy, różyczka durowa,język suchy, pokryty brunatnym nalotemjęzyk suchy, pokryty brunatnym nalotemwzdęcie brzucha, zaparcia, czasem stolce grochowatewzdęcie brzucha, zaparcia, czasem stolce grochowate

IV tydzień choroby:IV tydzień choroby:powolne opadanie gorączki, wilczy apetytpowolne opadanie gorączki, wilczy apetytosłabienie, chwiejność układu autonomicznegoosłabienie, chwiejność układu autonomicznegowypadanie włosów, zaburzenia troficzne paznokciwypadanie włosów, zaburzenia troficzne paznokci

RozpoznanieRozpoznanie typowa krzywa gorączki,typowa krzywa gorączki, różyczka durowaróżyczka durowa hepatosplenomegaliahepatosplenomegalia względna bradykardia, dwubitne tętnowzględna bradykardia, dwubitne tętno uporczywe bóle głowyuporczywe bóle głowy zaparcia, stolce grochówkowatezaparcia, stolce grochówkowate leukopenia ze względną limfocytozą, brak leukopenia ze względną limfocytozą, brak

granulocytów kwasochłonnychgranulocytów kwasochłonnych dodatnie posiewy krwi i od 3 tygodnia choroby kałudodatnie posiewy krwi i od 3 tygodnia choroby kału dodatnie odczyny serologiczne Widala i dodatnie odczyny serologiczne Widala i

hemaglutynacji biernejhemaglutynacji biernej

PowikłaniaPowikłaniao perforacja jelita, zapalenie otrzewnejperforacja jelita, zapalenie otrzewnejo zapalenie pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowychzapalenie pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowycho odoskrzelowe zapalenie płuc, uszkodzenie m. sercowegoodoskrzelowe zapalenie płuc, uszkodzenie m. sercowegoo zakrzepowe zapalenie żył, zapalenie dróg moczowychzakrzepowe zapalenie żył, zapalenie dróg moczowycho zapalenie stawów, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowychzapalenie stawów, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

LeczenieLeczenieo FQ, Ceftriakson, Chloramfenikol, TMP/SMX, AMOXFQ, Ceftriakson, Chloramfenikol, TMP/SMX, AMOX

Nosicielstwo po przechorowaniu wynosi ok.3%, Nosicielstwo po przechorowaniu wynosi ok.3%, częstsze u kobiet, u większości nosicieli bakterie częstsze u kobiet, u większości nosicieli bakterie bytują w pęcherzyku żółciowym bytują w pęcherzyku żółciowym

ShigellaShigella

czerwonka bakteryjna (dysenteria) – biegunka z

domieszką krwi, śluzu i ropy, której towarzyszą

kurczowe bóle brzucha i parcie na stolec

ShigellaShigella

zachorowania na całym świecie najwięcej zachorowań w sezonie letnim najczęściej chorują dzieci od 6 m-cy do 10 rż tendencja spadkowa zachorowań

ShigellaShigella

pałeczki Gram-ujemne, tlenowe

nieruchome

wytwarzają endo- i egzotoksyny

zasiedlają komórki nabłonka jelit

rosną na podłożach z żółcią

ShigellaShigella

ok. 40 serotypów Shigella (S.) podzielonych na 4 grupy:

• S. dysenteriae – Shigae

• S. flexneri

• S. boydii

• S. sonnei – w Polsce najczęściej

ShigellaShigella

rezerwuar: człowiek

źródło zakażenia: chory człowiek lub nosiciel

droga zakażenia: pokarmowa, owady np. muchy

okres wylęgania: 1- 7 dni (najczęściej 2-3)

ShigellaShigella

- skąpe, papkowate stolce z domieszką krwi,

śluzu, ropy

- kurczowe bóle brzucha

- bolesne parcie na stolec

- gorączka

- nudności, wymioty

- odwodnienie

ShigellaShigella

diagnostyka:

- charakterystyczny obraz rektoskopowy:

obrzęk i zaczerwienienie śluzówki,

przerost grudek chłonnych, owrzodzenia

- wyizolowanie bakterii z kału

Clostridium difficileClostridium difficile

czynnik etiologiczny rzekomobłoniastego

zapalenia jelita grubego

laseczki Gram-dodatnie, beztlenowe

wytwarzają przetrwalniki

produkują toksyny A (enterotoksyna) i

B (cytotoksyna)

Clostridium difficileClostridium difficile choroba występuje u osób z dysbakteriozą

przewodu pokarmowego po antybiotykoterapii

(klindamycyna, linkomycyna, antybiotyki

b-laktamowe, cefalosporyny)

lub niedoborami immunologicznymi

przebieg kliniczny zależy od stopnia uszkodzenia

komórek nabłonkowych jelita grubego

Clostridium difficileClostridium difficile

postacie:

- ostry nieżyt żołądkowo-jelitowy

- rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego

diagnostyka:

- wykrycie toksyny A lub B w kale

- charakterystyczny obraz rektoskopowy

CampylobacterCampylobacter 11 gatunków

Campylobacter: jejuni, coli, fetus,

upsaliensis, lari – zachorowania u ludzi

bakterie Gram-ujemne, beztlenowe

komórki mają kształt litery S

mają zdolność ruchu

tworzą szare, płaskie kolonie

rosną w temp. 37- 45oC

źródło zakażenia – zwierzęta, żywność,

woda, gleba

nosicielstwo wśród ptaków i ssaków

główne źródło zakażenia człowieka –

mięso drobiowe

zakażenie drobiu – nawet do 68%

CampylobacterCampylobacter

CampylobacterCampylobacter

adhezja

kolonizacja

inwazja

toksyny

Czynniki

chorobotwórczości

CampylobacterCampylobacter

diagnostyka

hodowlametody

serologiczne PCR

CampylobacterCampylobacter

bóle brzucha sugerujące cholecystitis lub

appendicitis

wodniste stolce, często z domieszką krwi

gorączka

bóle mięśniowe, szczególnie pleców

powikłanie – zespół Guillain-Barrè

Escherichia coliEscherichia coli pałeczka jelitowa, występująca w znacznych ilościachpałeczka jelitowa, występująca w znacznych ilościach w jelicie grubym człowieka, jako składnik stałej floryw jelicie grubym człowieka, jako składnik stałej flory zjadliwe szczepy zjadliwe szczepy E.coliE.coli wywołują zakażenia żołądka i wywołują zakażenia żołądka i jelit, dróg moczowych oraz zapalenie opon mózgowo-jelit, dróg moczowych oraz zapalenie opon mózgowo- -rdzeniowych u noworodków-rdzeniowych u noworodków droga zakażenia: fekalno-oralna, pokarmowadroga zakażenia: fekalno-oralna, pokarmowa objawy zakażenia przewodu pokarmowego: wodnista objawy zakażenia przewodu pokarmowego: wodnista

biegunka, kurczowe bóle brzucha,często przebieg biegunka, kurczowe bóle brzucha,często przebieg bezgorączkowybezgorączkowy

większość zakażeń większość zakażeń E.coliE.coli u dorosłych ustępuje u dorosłych ustępuje samoistniesamoistnie

Escherichia coliEscherichia coli Za zakażenia przewodu pokarmowego Za zakażenia przewodu pokarmowego

odpowiedzialne są szczepy:odpowiedzialne są szczepy:

1. enteropatogenne (EPEC) - biegunki niemowlęce1. enteropatogenne (EPEC) - biegunki niemowlęce2. enterotoksynogenne (ETEC) - biegunki podróżnych2. enterotoksynogenne (ETEC) - biegunki podróżnych3. enteroinwazyjne (EIEC) – zakażenia podobne do 3. enteroinwazyjne (EIEC) – zakażenia podobne do czerwonki bakteryjnejczerwonki bakteryjnej4 enterokrwotoczne (EHEC) – w tym E.coli 0157:H7-4 enterokrwotoczne (EHEC) – w tym E.coli 0157:H7- zespół hemolityczno-mocznicowy, krwotoczne zespół hemolityczno-mocznicowy, krwotoczne

colitiscolitis

Yersinia enterocoliticaYersinia enterocolitica rezerwuarem są zwierzęta domowe i gryzonierezerwuarem są zwierzęta domowe i gryzoniedroga zakażenia: skażona żywność i woda, droga fekalno-droga zakażenia: skażona żywność i woda, droga fekalno-

oralna, często chorują dziecioralna, często chorują dzieciobjawy zakażenia: ból brzucha, gorączka, obfite, bezwonne objawy zakażenia: ból brzucha, gorączka, obfite, bezwonne

stolce w 25% z domieszką krwi; u dzieci objawy mogą stolce w 25% z domieszką krwi; u dzieci objawy mogą sugerować sugerować appendicitis; appendicitis; u 30% chorych występuje rumień u 30% chorych występuje rumień guzowaty, 10-30% zapalenie stawówguzowaty, 10-30% zapalenie stawów

Rozpoznanie-hodowla z próbek kałuRozpoznanie-hodowla z próbek kałuLeczenieLeczenie - wyrównywanie zaburzeń wodno-elektrolitowych,- wyrównywanie zaburzeń wodno-elektrolitowych, - antybiotykoterapia: CIP, Doxy, TMP/SMX- antybiotykoterapia: CIP, Doxy, TMP/SMX

Biegunka podróżnych Biegunka podróżnych ( traveller’s diarrhea)( traveller’s diarrhea)podróże do krajów tropikalnych i słabo rozwiniętych ze strefy podróże do krajów tropikalnych i słabo rozwiniętych ze strefy

klimatu umiarkowanegoklimatu umiarkowanegoEtiologia:Etiologia: - ostra: - ostra: E. coli 60%, Shigella, Salmonella, Campylobacter, E. coli 60%, Shigella, Salmonella, Campylobacter,

Entamoeba histolyticaEntamoeba histolytica - - przewlekła:przewlekła:Cyclospora, Cryptosporidia, Giardia, IsosporaCyclospora, Cryptosporidia, Giardia, Isosporaobjawy : 3-10 dzień pobytu- kurczowe bóle brzucha, objawy : 3-10 dzień pobytu- kurczowe bóle brzucha,

wodnista biegunka, rzadko niewielka gorączka, nudnościwodnista biegunka, rzadko niewielka gorączka, nudności ustępują samoistnie po 2-5 dniachustępują samoistnie po 2-5 dniachLeczenie: CIP x3dni, płyny p.o.,Imodium, Enterol 250 Leczenie: CIP x3dni, płyny p.o.,Imodium, Enterol 250

(Saccharomyces boulardi)(Saccharomyces boulardi) Profilaktyka: nie zalecana rutynowo - FQ + Imodium po Profilaktyka: nie zalecana rutynowo - FQ + Imodium po

pierwszym luźnym stolcupierwszym luźnym stolcu

Leczenie biegunekLeczenie biegunek

objawowe

- jednakowe we wszystkich przypadkach

zakażeń przewodu pokarmowego

- w większości przypadków wystarcza do

wyleczenia chorego

przyczynowe

- w zależności od czynnika etiologicznego

Leczenie objawoweLeczenie objawowe dieta

uzupełnienie gospodarki wodno-elektrolitowej:

- doustne (Gastrolit)

- dożylne

leki zmniejszające motorykę jelit (Loperamid)

leki wiążące bakterie i toksyny w przewodzie

pokarmowym (Smecta)

bioregulatory fizjologicznej flory jelitowej (Lakcid)

leki przeciwbólowe, przeciwwymiotne

Zalecenia dotyczące diagnostyki i Zalecenia dotyczące diagnostyki i postępowania w zakażeniach jelitowychpostępowania w zakażeniach jelitowych

A. Biegunka pozaszpitalna lub biegunka A. Biegunka pozaszpitalna lub biegunka podróżnych podróżnych

1.badanie kału/posiew:1.badanie kału/posiew:

-Salmonella, -Salmonella, -Shigella, -Shigella, -Campylobacter,-Campylobacter, -E.coli 0157:H7, -E.coli 0157:H7, -Cl. difficile toksyny A i B- antybiotykoterapia-Cl. difficile toksyny A i B- antybiotykoterapia

2. zalecenia:2. zalecenia: -Fluorochinolony (podejrzenie szigelozy u-Fluorochinolony (podejrzenie szigelozy u dorosłych) dorosłych) - Makrolidy (podejrzenie campylobakteriozy)- Makrolidy (podejrzenie campylobakteriozy) 3. Przeciwwskazane:3. Przeciwwskazane: - Sulfonamidy, - Sulfonamidy, - leki zapierające, - leki zapierające, - Chinolony (jeśli podejrzenie EHEC - bez gorączki, krew - Chinolony (jeśli podejrzenie EHEC - bez gorączki, krew w stolcu)w stolcu)

BB. Zakażenie zakładowe (biegunka > 3 dnia . Zakażenie zakładowe (biegunka > 3 dnia hospitalizacji) hospitalizacji) 1.Badanie kału/posiew1.Badanie kału/posiew - Clostridium difficile A i B- Clostridium difficile A i B 2. Zalecenia:2. Zalecenia: - odstawienie dotychczasowych antybiotyków- odstawienie dotychczasowych antybiotyków - metronidazol, wankomycyna doustnie- metronidazol, wankomycyna doustnie

C. Biegunka przewlekająca się > 7dniC. Biegunka przewlekająca się > 7dni

1. diagnostyka parazytologiczna1. diagnostyka parazytologiczna - Giardia lamblia- Giardia lamblia - Entamoeba histolytica- Entamoeba histolytica - Strongyloides stercoralis- Strongyloides stercoralis - Cryptosporidium- Cryptosporidium - Cyclospora- Cyclospora - Isospora belli- Isospora belli

2. leczenie zgodne z rozpoznaniem etiologicznym2. leczenie zgodne z rozpoznaniem etiologicznym

BiegunkaBiegunka wirusowa wirusowa 1.Etiologia1.Etiologia - Wirusy typu Norwalk (wirus epidemicznego- Wirusy typu Norwalk (wirus epidemicznego zapalenia błony śluzowej żołądka i jelit i jemu pokrewne)zapalenia błony śluzowej żołądka i jelit i jemu pokrewne) - Rotawirusy - Rotawirusy

2. Objawy kliniczne2. Objawy kliniczne samoistnie ustępują, nie są chorobami ogólnoustrojowymi, samoistnie ustępują, nie są chorobami ogólnoustrojowymi, znaczenie kliniczne zależne od ciężkości i czasu trwaniaznaczenie kliniczne zależne od ciężkości i czasu trwania biegunki i wymiotów, mogą doprowadzić do odwodnieniabiegunki i wymiotów, mogą doprowadzić do odwodnienia

3. Leczenie3. Leczenie brak swoistego leczeniabrak swoistego leczenia

BiegunkaBiegunka rotawirusowa rotawirusowa zwykle pojedyncze zachorowaniazwykle pojedyncze zachorowania chorują niemowlęta i małe dziecichorują niemowlęta i małe dzieci okres wylęgania 1- 3 dniokres wylęgania 1- 3 dni ciężka biegunka trwająca 5 – 8 dniciężka biegunka trwająca 5 – 8 dni ½ przypadków ciężkiej biegunki niemowląt na świecie½ przypadków ciężkiej biegunki niemowląt na świecie rozpoznanie – badanie kałurozpoznanie – badanie kału częsta hospitalizacja i dożylne wyrównywanieczęsta hospitalizacja i dożylne wyrównywanie niedoborów wodno-elektrolitowychniedoborów wodno-elektrolitowych Dostępna szczepionka przeciw rotawirusom (Dostępna szczepionka przeciw rotawirusom (RotarixRotarix)) szczepionka doustna od 6 tyg. życia, II dawki w szczepionka doustna od 6 tyg. życia, II dawki w

odstępieodstępie 4 tygodni4 tygodni

Wirusy typu NorwalkWirusy typu Norwalk epidemie w rodzinach lub środowiskachepidemie w rodzinach lub środowiskach dzieci starsze, doroślidzieci starsze, dorośli okres wylęgania 1-2 dniokres wylęgania 1-2 dni gwałtowne wymioty lub biegunka, samoistne gwałtowne wymioty lub biegunka, samoistne

ustąpienie w przeciągu zwykle 1-2 dniustąpienie w przeciągu zwykle 1-2 dni brak swoistego leczeniabrak swoistego leczenia

Biegunka pasożytniczaBiegunka pasożytnicza Entamoeba hystolytica (czerwonka Entamoeba hystolytica (czerwonka

pełzakowa)pełzakowa) Giardia lambliaGiardia lamblia CryptosporidiumCryptosporidium

GiardiozaGiardioza pasożytuje w j. cienkim pasożytuje w j. cienkim najczęstsza przyczyna przewlekłych i najczęstsza przyczyna przewlekłych i nawracających bólów brzucha i biegunek u dziecinawracających bólów brzucha i biegunek u dzieci zakażenie drogą pokarmową przez spożycie cystyzakażenie drogą pokarmową przez spożycie cysty często przebieg bezobjawowy, często przebieg bezobjawowy, ból brzucha, biegunka, nudności, wzdęcia, odbijaniaból brzucha, biegunka, nudności, wzdęcia, odbijania w przewlekłej postaci trwającej wiele lat- upośledzeniew przewlekłej postaci trwającej wiele lat- upośledzenie wchłaniania, utrata masy ciała, zahamowanie wzrostuwchłaniania, utrata masy ciała, zahamowanie wzrostu rozpoznanie- obecność cyst w kale, ELISA z próbek kałurozpoznanie- obecność cyst w kale, ELISA z próbek kału leczeniem z wyboru Metronidazol, Furazolidon, leczeniem z wyboru Metronidazol, Furazolidon,

TynidazolTynidazol

Czerwonka pełzakowaCzerwonka pełzakowa łagodna biegunka (walking diarrhoea), przewlekłyłagodna biegunka (walking diarrhoea), przewlekły charaktercharakter stolce zawierają mało kału, składają się głównie zstolce zawierają mało kału, składają się głównie z krwi i śluzukrwi i śluzu wypróżnienia bez bolesnego parcia na stolecwypróżnienia bez bolesnego parcia na stolec przebieg bezgorączkowyprzebieg bezgorączkowy z czasem pojawiają się rozlane bóle brzucha, bóle z czasem pojawiają się rozlane bóle brzucha, bóle

pleców, złe samopoczucie, utrata łaknienie, spadek wagipleców, złe samopoczucie, utrata łaknienie, spadek wagi megacolon toxicum-megacolon toxicum- rzadko, gwałtowny przebieg z rzadko, gwałtowny przebieg z

gorączką, silnymi bólami brzucha z toksycznym gorączką, silnymi bólami brzucha z toksycznym rozdęciem jelita i/lub perforacjąrozdęciem jelita i/lub perforacją

Leczenie: Metronidazol, Ornidazol, TynidazolLeczenie: Metronidazol, Ornidazol, Tynidazol

Dziękuję za uwagęDziękuję za uwagę