1

Załącznik 2a

Autoreferat

1. Imię i nazwisko: Iwona Malicka

2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe – z podaniem nazwy, miejsca i roku ich uzyskania

oraz tytułu rozprawy doktorskiej:

1998 - Dyplom magistra fizjoterapii, Wydział Rehabilitacji Ruchowej Akademii

Wychowania Fizycznego we Wrocławiu.

2003 - Uzyskanie stopnia doktora nauk o kulturze fizycznej, Wydział Fizjoterapii Akademii

Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Tytuł rozprawy doktorskiej:

„Charakterystyki siłowo–prędkościowe mięśni tułowia kobiet leczonych z powodu

raka sutka”.

3. Informacje o dotychczasowym zatrudnieniu

od 01.10.2003 - adiunkt w Katedrze Fizjoterapii i Terapii Zajęciowej w Medycynie

Zachowawczej i Zabiegowej na Wydziale Fizjoterapii AWF Wrocław.

4. Wskazanie osiągnięcia wynikającego z art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o

stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz.

U. nr 65, poz. 595 ze zm.):

a) tytuł osiągnięcia naukowego

Osiągnięcie naukowe przedstawione jako jednotematyczny cykl czterech prac

naukowych opublikowanych po uzyskaniu stopnia doktora nauk o kulturze fizycznej,

objętych wspólnym tytułem: Rola rehabilitacji w przebiegu choroby

nowotworowej i przywracaniu sprawności psychofizycznej.

2

b) (autor/autorzy, tytuł/tytuły publikacji, rok wydania, nazwa wydawnictwa)

Iwona Malicka, Katarzyna Siewierska, Bartosz Pula, Christopher Kobierzycki, Dominik

Haus, Urszula Paslawska, Marek Cegielski, Piotr Dziegiel, Marzena Podhorska-Okolow,

Marek Wozniewski. The effect of physical training on the N-methyl-N-nitrosourea-induced

mammary carcinogenesis of Sprague–Dawley rats. Experimental Biology and Medicine, DOI:

10.1177/1535370215587532 [IF: 2,26, MNiSW: 30.00]

Iwona Malicka, Małgorzata Stefańska, Marta Rudziak, Paweł Jarmoluk, Katarzyna

Pawłowska, Joanna Szczepańska-Gieracha, Marek Woźniewski. The influence of Nordic

walking exercise on upper extremity strength and the volume of lymphoedema in women

following breast cancer treatment. Isokinetics and Exercise Science, 2011; vol.19; nr 4; s.295-

304 [IF: 0.349, MNiSW:15.000]

Iwona Malicka, Joanna Szczepańska-Gieracha, Ewelina Jankowska, Marek Woźniewski,

Joanna Rymaszewska. Physical activity, life satisfaction and adjustment to illness in women

after treatment of breast cancer. Contemporary Oncology, 2011; vol. 15; nr 3; s.180-185 [IF:

0.107, MNiSW: 15.000]

Iwona Malicka, Aleksandra Kozłowska, Marek Woźniewski, Joanna Rymaszewska, Joanna

Szczepańska-Gieracha. The role of social support in women’s health and recovery processes.

Psychology Health & Medicine, DOI: 10.1080/13548506.2015.1009378 [IF: 1.532, MNiSW:

25.000]

We wszystkich wskazanych powyżej pracach habilitant miał wiodący udział na każdym

etapie powstawania pracy. Dokładne przedstawienie wkładu własnego autora oraz

oświadczenia współautorów powyższych prac przedstawiono w formie odrębnych

załączników do wniosku (załączniki nr 3).

c) omówienie celu naukowego ww. prac i osiągniętych wyników wraz z omówieniem ich

ewentualnego wykorzystania.

Rak piersi stanowi, zarówno na świecie jak i w Polsce, jeden z najistotniejszych

współczesnych problemów onkologicznych i społecznych; jest to najczęściej występujący

nowotwór złośliwy u kobiet (Knutson & Lange 2014). Rocznie na świecie diagnozuje się ok.

3

1,5 mln nowych przypadków raka piersi. Najwyższy wskaźnik zachorowalności obserwuje się

w krajach o wysokim stopniu rozwoju ekonomicznego, są to kraje Europy Zachodniej,

Ameryki Północnej, a także Australii i Nowej Zelandii (May 2014). Polska należy do krajów

o średniej zachorowalności na raka piersi, badania epidemiologiczne wskazują jednak na

tendencję wzrostową, obecnie rak piersi stanowi 20% wszystkich nowotworów złośliwych u

Polek. Ryzyko wystąpienia raka piersi w ciągu życia wynosi 12% i wzrasta wraz z wiekiem.

Najwyższy współczynnik zagrożenia (57%) obserwuje się u kobiet w przedziale wieku 50-69

lat. Ten przedział wiekowy zbiega się, niestety z okresem spadku aktywności fizycznej

obejmującej rekreację i sport w czasie wolnym.

Aktywność fizyczna należy do głównych elementów zdrowego stylu życia i odgrywa

istotną rolę w promocji zdrowia, polega na działaniu prewencyjnym, które przyczynia się do

zmniejszania ryzyka rozwoju chorób cywilizacyjnych, w tym nowotworów złośliwych. Jej

brak uznawany jest za przyczynę utraty zdrowia (Clelend i wsp. 2013). U kobiet leczonych z

powodu raka piersi systematyczne podejmowanie aktywności fizycznej ma dodatkowe,

istotne znaczenie; aktywność fizyczna pełni bowiem kluczową rolę w rehabilitacji. Powoduje

nie tylko poprawę ogólnej sprawności i wydolności organizmu, ale także może łagodzić

objawy psychiczne choroby i jej leczenia. Odpowiednio dobrana aktywność fizyczna może

także zmniejszyć ryzyko nawrotu choroby lub przedwczesnej śmierci (Irwin i wsp. 2008,

Holick i wsp. 2008).

Każdy rodzaj wysiłku fizycznego jest więc ważny, a aktywność fizyczna może

przejawiać się w różnych formach. Wśród kobiet leczonych z powodu raka piersi preferowane

są grupowe formy zajęć, najczęściej oferowane przez stowarzyszenia amazonek. Zajęcia w

grupie stanowią z kolei dodatkowo rodzaj wsparcia społecznego, zarówno emocjonalnego jak

i praktycznego, które również w istotny sposób wpływa na proces zdrowienia.

W związku z szacowanym wzrostem częstości zachorowań na raka piersi i

równoczesnym wydłużeniem czasu przeżycia już chorujących, grupa kobiet po leczeniu z

powodu raka piersi będzie stanowić w najbliższych latach znaczącą i rosnącą populację, stąd

także szczególna potrzeba określenia możliwości utrzymujących ich dobry stan

psychofizyczny. Celem prezentowanego cyklu było określenie roli rehabilitacji w przebiegu

choroby nowotworowej i przywracaniu sprawności psychofizycznej.

4

Praca pt. The effect of physical training on the N-methyl-N-nitrosourea-induced

mammary carcinogenesis of Sprague–Dawley rats.

Aktywność fizyczna uznawana jest za modyfikowalny czynnik ryzyka raka piersi;

wyniki badań pozostają jednak niejednoznaczne. Pod wpływem treningu fizycznego

obserwuje się zarówno regresję jak i progresję nowotworu piersi. Szczególną uwagę zwraca

się na poziom intensywności wysiłku fizycznego (Cohen 1991, Thompson i wsp. 1995a,

Thompson i wsp. 1995b, Whittal-Strange i wsp. 1998, Westerlind i wsp. 2002, Westerlind i

wsp. 2003, S’eaz i wsp. 2007).

Ze względu na ograniczenia wynikające z charakteru badań w populacji ludzkiej,

powyższa praca ma charakter eksperymentalny. Podstawowymi gatunkami będącymi

przedmiotem badań eksperymentalnych nowotworów piersi, ze względu na ich najbardziej

zbliżoną do gruczołów ludzkich strukturę i funkcję, są szczury i myszy (Cardiff & Wellings

1999). Podstawowa jednostka gruczołu piersiowego ludzi zwana jest jednostką przewodowo-

zrazikową (terminal duct lobular unit – TDLU). Struktura ta utworzona jest z końcowego

przewodu zewnątrz zrazikowego oraz przewodu śródzrazikowego i uchodzących do niego

pęcherzyków wydalniczych (Niemiec & Ryś 2009). Z kolei u gryzoni, strukturą wykazującą

podobieństwo zarówno we wzroście, rozwoju i patologii jest terminal end buds (TEBs). Obie

te struktury – TDLU u ludzi i TEBs u gryzoni są najbardziej podatnymi na działanie

czynników rakotwórczych. Dzięki tej zależności możliwe jest prowadzenie badań

porównujących proces karcinogenezy oraz rozwój nowotworu piersi u obu gatunków (Wang i

wsp. 2009). Uznanym środkiem wywołującym proces nowotworowy raka piersi jest

powszechnie stosowany w tego typu badaniach N-metylo N-nitrozomocznik (MNU) (Ko i

wsp. 2008).

Omawiane badania wykonano u 50 samic szczurów szczepu Sprague-Dawley, które

zostały losowo przydzielone do grup: kontrolna vs poddana treningowi fizycznemu o różnych

poziomach intensywności. Grupę kontrolną – I stanowiło 14 szczurów, grupę II o niskim

poziomie intensywności 12 szczurów, grupę III o umiarkowanym poziomie intensywności 12

szczurów oraz grupę IV o wysokim poziomie intensywności 12 szczurów. Wszystkim

zwierzętom podano dootrzewnowo MNU w dawce 180 mg/kg masy ciała, po czym szczury z

grupy II, III i IV bezpośrednio po podaniu MNU zostały poddane 12-tygodniowemu

nadzorowanemu treningowi fizycznemu na 3-stanowiskowej bieżni ruchomej dla zwierząt

doświadczalnych Exer 3/6 firmy Columbus. Prędkość przesuwu bieżni i czas trwania treningu

były stopniowo zwiększane zależnie od poziomu jego intensywności. Natomiast szczury z

5

grupy kontrolnej po podaniu nitrozomocznika nie były poddane treningowi fizycznemu, ale

przebywały przez 12 tygodni w klatkach w takich samych warunkach jak szczury z grup

ćwiczących. Po 12 tygodniach od podania MNU szczury zostały uśpione przez podanie

dootrzewnowo 60mg/kg masy ciała ketaminy oraz 0,5 mg/kg masy ciała medetomidyny.

Analizie poddano guzy, oceniono liczbę wyindukowanych guzów w odniesieniu do każdej z

grup oraz ich objętość, określono rozpoznanie histopatologiczne oraz stopień proliferacji

(Ki67) i apoptozy (TUNEL). U szczurów poddanych treningowi o umiarkowanej lub

wysokiej intensywności wystąpiły tylko pojedyncze guzy u 40% zwierząt w każdej z grup,

podczas gdy w grupie kontrolnej lub o niskiej intensywności treningu fizycznego guzy

stwierdzono odpowiednio u 64% i 67% zwierząt, w tym u ponad 30% od 2 do nawet 7 guzów

u jednego osobnika. Największą całkowitą objętość guzów stwierdzono w grupie o niskim

poziomie intensywności, a najmniejszą w grupie o wysokim poziomie intensywności treningu

fizycznego. Uzyskane różnice nie były jednak istotne statystycznie. Nie zaobserwowano także

istotnego wzrostu ekspresji antygenu Ki-67 w grupach treningowych w porównaniu z grupą

kontrolną. Wykazano natomiast istotnie statystyczną wyższą liczbę komórek pozytywnych w

TUNEL dla grup trenujących w porównaniu z grupą kontrolną. Uzyskane wyniki wskazują,

że apoptoza może być jednym z mechanizmów zmniejszających ryzyko rozwoju

nowotworów złośliwych pod wpływem treningu fizycznego. Największe znaczenie wydaje

się mieć trening o umiarkowanym poziomie intensywności.

Praca pt.: The influence of Nordic walking exercise on upper extremity strength and the

volume of lymphoedema in women following breast cancer treatment.

Najbardziej rozpowszechnioną, a także najczęściej podejmowaną formą aktywności w

codziennym życiu każdego człowieka jest marsz. Stosowaną od niedawna formą marszu jest

trening marszowy typu Nordic Walking, podczas którego wykorzystuje się profesjonalne kije.

Trening marszowy jest zdecydowanie najprostszą i najbardziej dostępną formą ćwiczeń

aerobowych, umożliwia łatwe dawkowanie adekwatne do wieku i tolerancji wysiłkowej

ćwiczącego. Zmiany, które zachodzą w organizmie człowieka pod wpływem systematycznie

powtarzanej aktywności fizycznej mają charakter adaptacyjny. Oznacza to, że sukcesywnie

zwiększa się zakres wysiłku jakiemu może sprostać organizm człowieka. Ta forma

aktywności fizycznej stosowana u kobiet leczonych z powodu raka piersi przyczynia się

jednak nie tylko do poprawy ogólnej sprawności i wydolności fizycznej, ale dzięki

zaangażowaniu podczas tego treningu w dużej mierze obręczy barkowej, kończyny górnej

6

oraz tułowia obserwuje się także zwiększanie zakresu ruchu i wytrzymałości mięśni w

obrębie kończyny górnej. Dodatkowo uruchamiana jest pompa mięśniowo-naczyniowa, która

z kolei ułatwia transport chłonki z miejsc zagrożonych bądź objętych obrzękiem chłonnym

(Sprod i wsp. 2005, Jönnson & Johannson 2009). Zaburzenia ruchomości kończyny górnej po

stronie operowanej oraz obrzęk chłonny to najczęstsze problemy występujące po leczeniu z

powodu raka piersi (Mc Neely i wsp. 2010, Ay i wsp. 2014, Sackey i wsp. 2014, De Groef i

wsp. 2015).

Badaniami objęto 38 kobiet leczonych z powodu raka piersi, które losowo zostały

podzielone na 2 grupy. Grupę badaną stanowiły 23 kobiety, uczestniczące w 8 tygodniowym

treningu marszowym o charakterze Nordic Walking. Grupę kontrolną: 15 kobiet

nieuczestniczących w żadnym programie rehabilitacyjnym. U wszystkich oceniono siłę

mięśni w zamkniętym łańcuchu dla ruchu pchnięcia i ciągnięcia kończyny górnej, zarówno

strony zdrowej, jak i operowanej na stanowisku do badań izokinetycznych Multi Joint 3 PRO

MVP firmy Biodex Medical System oraz dokonano pomiarów obwodów, określając wielkość

obrzęku chłonnego przy pomocy oprogramowania Limb Volumes Professional version 5.0.

W badanej grupie kobiet leczonych z powodu raka piersi wykazano, że trening marszowy o

charakterze Nordic Walking poprawił czynność mięśni: piersiowego większego, zębatego

przedniego, trójgłowego ramienia oraz prostownika palców kończyny górnej po stronie

operowanej oraz nie spowodował wystąpienia ani nie nasilił wielkości obrzęku chłonnego.

Na podstawie powyższych wyników można stwierdzić, że trening marszowy o charakterze

Nordic Walking może być powszechnie i bezpiecznie stosowany jako nowa forma

rehabilitacji wśród kobiet po leczeniu raka piersi. Dzięki poprawie czynności mięśni można

mówić o łatwiejszym wykonywaniu czynności dnia codziennego, dzięki czemu kobieta po

leczeniu onkologicznym może odzyskać swoją niezależność.

Praca pt.: Physical activity, life satisfaction and adjustment to illness in women after

treatment of breast cancer

Leczenie raka piersi, mimo wprowadzania oszczędzających zabiegów chirurgicznych,

nadal niesie za sobą niekorzystne skutki. Z występującymi dolegliwościami fizycznymi

związane są dodatkowo problemy psychiczne. Jakość życia kobiet po leczeniu z powodu raka

piersi znacznie się obniża, obserwuje się długotrwały stres, uzależnienie od innych osób oraz

zmiany w wyobrażeniu własnego ciała (Bluethmann i wsp. 2015).

7

Aktywność fizyczna wpływa nie tylko na poprawę ogólnego stanu fizycznego

leczonych z powodu raka piersi kobiet, ale ma także pozytywny wpływ na ich stan

emocjonalny. Redukcji ulegają objawy lękowe i depresyjne, w efekcie następuje poprawa

jakości życia i lepsze funkcjonowanie w życiu codziennym. Pośrednie korzyści płynące z

aktywności fizycznej osób z przewlekłą, zagrażającą życiu chorobą to wzrost współpracy i

pozytywnej postawy wobec długoterminowej terapii i procesu zdrowienia.

Badania przeprowadzono w grupie 36 kobiet po leczeniu z powodu raka piersi w

średnim wieku 59 lat (±10,2). U wszystkich przeprowadzono ocenę podejmowanej

aktywności fizycznej oraz zastosowano właściwe dla chorób onkologicznych badanie stanu

psychicznego z wykorzystaniem Skali Przystosowania Psychicznego do Choroby

Nowotworowej (Mental Adjustment to Cancer Scale, Watson i wsp. 1994) oraz Akceptacji

Choroby (Acceptance of Illness Scale: AIS, Juczyński 2001) i Satysfakcji z Życia

(Satisfaction with Life Scale: SWLS, Diener i wsp. 1985, Pavot i wsp. 1993).

Badane kobiety cechowała wysoka świadomość, co do roli aktywności fizycznej w

powrocie do zdrowia po leczeniu choroby nowotworowej. 94% kobiet z omawianej grupy

uważało, iż regularne podejmowanie aktywności fizycznej jest konieczne, a 82% kobiet

uznało, że po operacji poświęca więcej czasu na rekreację ruchową niż przed zabiegiem.

Większa liczba podejmowanych form aktywności fizycznych istotnie wiązała się z cechą

„duch walki” w skali Mini-MAC. Ważną rolę w odniesieniu do jakości życia odegrały

wycieczki turystyczne oraz taniec.

Wycieczki turystyczne zaspokajają potrzeby związane z odnową sił psychicznych i

fizycznych, co dla człowieka przebywającego stale w tym samym środowisku i zatraconego w

codziennych obowiązkach, może mieć duże znacznie. Uczestnicy wycieczek stwierdzają, że

aktywność turystyczna odrywa ich od codziennych trosk, jest przerywnikiem w monotonii

życia i daje możliwość kontaktowania się z innymi ludźmi, co przeciwdziała m.in. poczuciu

osamotnienia. Ponadto turystyka daje niezależność i wyzwolenie. Umożliwia doświadczanie

poczucia wolności i samodzielnego dokonywania wyborów, zaspokaja pragnienie nowych

doświadczeń, sprzyja regeneracji sił i potęgowaniu zdrowia (Zamłyńska 2005). Uprawianie

turystyki nie tylko więc kształtuje postawę aktywnego stylu życia, ale także uczy

pokonywania barier, niweluje obawy przed wysiłkiem, wykształcając postawę odwagi i siły

wewnętrznej (Przecławski 1984).

Z kolei kobiety zgłaszające taniec jako jedną z form regularnej aktywności fizycznej uzyskały

większą satysfakcję z życia oraz lepszą akceptację choroby i ograniczeń z nią związanych.

8

Wielu autorów opisuje szczególne zalety tańca, który wzbudza spontaniczność, uwalnia od

napięć poprzez możliwość wyrażenia nagromadzonych emocji, a także pogłębia świadomość

własnego ciała (Cohen & Walco 1999, Sandel i wsp. 2005). Dlatego też wzrasta

zainteresowanie choreoterapią stosowaną jako uzupełnienie klasycznej rehabilitacji w

różnych jednostkach chorobowych. W przypadku kobiet leczonych z powodu raka piersi,

gdzie często z uwagi na utratę piersi w szczególny sposób zostaje zaburzony wizerunek

własnego ciała, taniec może mieć ogromne znaczenie w odbudowie poczucia własnej

wartości, kobiecości i atrakcyjności fizycznej.

Praca pt.: The role of social support in women’s health and recovery processes

U osób przewlekle chorych jest jeszcze jeden ważny czynnik wpływający na jakość

życia, jest to wsparcie społeczne. Niskie wsparcie społeczne może być czynnikiem

psychospołecznym, który przyczynia się do wywołania choroby (Fretias i wsp. 2013).

Natomiast w okresie rekonwalescencji pomoc ze strony innych osób ułatwia funkcjonowanie

oraz daje poczucie komfortu psychicznego, a co za tym idzie podnosi jakość życia (Requena i

wsp. 2009, Mollaoğlu i wsp. 2010). Uważa się, że wsparcie emocjonalne silnie wpływa na

nasze zdrowie (Berkman i wsp. 2000, Uchino 2006, Melchiorre i wsp. 2013). Badania

pokazują, że w trudnej sytuacji życiowej, jaką jest ciężka choroba somatyczna kobiety

bardziej niż mężczyźni poszukują wsparcia społecznego (Ernstmann i wsp. 2009, Bencova i

wsp. 2013). W dostępnej literaturze brakuje jednak analiz porównujących stan psychiczny i

rolę wsparcia społecznego w różnych jednostkach chorobowych u kobiet; ze społecznego

punktu widzenia podjęcie takich badań wydaje się uzasadnione. W przeprowadzonych

badaniach porównywano wybrane aspekty funkcjonowania psychicznego dwóch grup

pacjentek - leczonych operacyjnie z powodu choroby serca i leczonych operacyjnie z powodu

raka piersi. Choroby te stanowią nie tylko najczęstszą przyczynę zgonów, ale wciąż

obserwuje się stały wzrost liczby ich zachorowań (Pośnik-Urbańska & Kawecka-Jaszcz

2006).

Badaniami objęto 48 kobiet w średnim wieku 66,04 (±8,3) lat, które podzielono na

dwie grupy zgodnie z diagnozą kliniczną. Pierwszą grupę stanowiły 23 kobiety po operacji

serca. Do grupy drugiej zakwalifikowano 25 kobiet leczonych z powodu raka piersi

zrzeszonych we Wrocławskim Klubie Amazonek Femina Fenix. U wszystkich kobiet

przeprowadzono badania stanu psychicznego z wykorzystaniem: Skali Satysfakcji z Życia

(Satisfaction with Life Scale, SWLS: Diener i wsp. 1985, Pavot i wsp. 1993), Skali

9

Akceptacji Choroby (Acceptance of Illness Scale, AIS: Juczyński 2001), Inwentarza Depresji

Becka (Beck Depression Inventory: BDI, Beck 2006), Inwentarza Lęku Spielbergera (State

Trait Anxiety Inventory, STAI: Spielberger i wsp. 1983, Sosnowski & Wrześniewski 1983)

oraz Berlińską Skalę Wsparcia Społecznego (Berlin Social Support Scale, BSSS:

Łuszczyńska i wsp. 2002).

U kobiet z chorobą serca stwierdzono dwukrotnie wyższe nasilenie objawów

depresyjnych zarówno w obszarze objawów emocjonalnych jak i somatycznych

w porównaniu do kobiet leczonych z powodu raka piersi. Nie wykazano istotnych różnic w

poziomie lęku. Analiza poziomu akceptacji choroby i satysfakcji z życia wykazała wyższy

poziom akceptacji choroby (AIS) w przypadku kobiet po leczeniu z powodu raka piersi, a tym

samym lepsze ich przystosowanie do choroby i mniejsze poczucie dyskomfortu psychicznego.

Stopień zadowolenia z życia (SWLS) był podobny w obu grupach. Rozkład wyników

dotyczących wsparcia społecznego choć wstępnie nie różnił się istotnie pomiędzy badanymi

grupami, to zaobserwowano, że w obu grupach wsparcie społeczne było w odmienny sposób

powiązane z poszczególnymi parametrami stanu emocjonalnego. W grupie kobiet po operacji

serca nasilonym objawom depresyjnym towarzyszył wysoki poziom poszukiwanego wsparcia

społecznego i jednocześnie niski poziom zadowolenia z życia. Widać, że otrzymywany

poziom wsparcia u kobiet cierpiących z powodu chorób serca nie jest wystarczający i pomimo

poszukiwań nie uzyskały one satysfakcji w tym obszarze. Z kolei ten sam lub bardzo podobny

poziom wsparcia społecznego jest dla kobiet leczonych z powodu raka piersi wystarczająco

silnym bodźcem wpływającym pozytywnie na poziom akceptacji choroby. Jest to tym

bardziej ważne, że leczenie raka piersi niesie ze sobą poważne „okaleczenie ciała” (utrata

piersi, negatywne skutki radioterapii, chemioterapii). Warto podkreślić także istotną różnicę

pomiędzy badanymi grupami – w przeciwieństwie do kobiet z grupy kardiologicznej kobiety

z grupy onkologicznej były stowarzyszone we Wrocławskim Klubie Amazonek „Femina

Fenix”, który od wielu lat działa na terenie Wrocławia. Nawet jeśli nie uczestniczą w

spotkaniach klubu regularnie, to sam fakt przynależności do tego typu stowarzyszenia daje im

ogromne wsparcie psychiczne. Federacja Polskich Klubów Kobiet po Mastektomii

„Amazonki” jest ogólnokrajowym stowarzyszeniem skupiającym autonomicznie

funkcjonujące grupy w prawie stu większych i mniejszych miejscowościach, a lista

stowarzyszeń działających na rzecz amazonek stale rośnie (Adamczyk 2000). Działalność

tych klubów jest w Polsce ewenementem. Żadna inna organizacja zrzeszająca pacjentów

chorych na inne choroby somatyczne nie może poszczycić się tak prężnie działającą siecią

10

klubów i stowarzyszeń. Odzwierciedleniem tych dysproporcji jest także obecność

problematyki związanej z rakiem piersi w mediach masowych. Wiele znanych kobiet

aktywnie działa na rzecz walki z rakiem piersi, a nawet otwarcie przyznaje się, że osobiście

zmaga się z tą chorobą. Dzięki temu rak piersi przestał być społecznym tematem tabu,

wstydliwą chorobą, o której się nie wspomina.

Wyniki powyższych prac wskazują, że zarówno aktywność fizyczna, jak i wsparcie

społeczne należą do istotnych czynników rehabilitacji bezpośrednio wpływających na

przebieg choroby nowotworowej oraz powrót sprawności psychofizycznej. Przede wszystkim

wykazano, że trening fizyczny, zwłaszcza o umiarkowanej intensywności, może mieć istotne

znaczenie dla samego przebiegu choroby. Zwiększona aktywność apoptyczna komórek pod

wpływem treningu fizycznego może stanowić ważny mechanizm zmniejszający ryzyko

rozwoju choroby. Ponadto regularne podejmowanie aktywności fizycznej i wsparcie

społeczne zwiększają samodzielność oraz niezależność funkcjonalną i psychiczną. Są

niezbędne, aby kobiety po leczeniu raka piersi mogły w pełni powrócić do życia rodzinnego,

społecznego i zawodowego.

Piśmiennictwo:

1. Knutson TP, Lange CA. Tracking progesterone receptor-mediated actions in breast

cancer. Pharmacology & Therapeutics, 2014;142: 114–125

2. May F. Novel drugs that target the estrogen-related receptor alpha: their therapeutic

potential in breast cancer, Cancer Management and Research 2014, 6: 225–25

3. Cleland V, Granados A, Crawford D i wsp. Effectiveness of interventions to promote

physical activity among socioeconomically disadvantaged women: a systematic review

and meta-analysis, Obesity reviews 2013; 14(3): 197-212

4. Irwin ML, Smith AW, McTiernan A. Influence of pre- and postdiagnosis physical activity

on mortality in breast cancer survivors: the health, eating, activity, and lifestyle study. J

Clin Oncol. 2008; 26(24): 3958-64

5. Holick CN, Newcomb PA, Trentham-Dietz A. Physical activity and survival after

diagnosis of invasive breast cancer. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2008; 17(2): 379-

86

6. Cohen LA. Physical activity and cancer. Cancer Prevention 1991; 26:1–10

11

7. Thompson HJ, Westerlind KC, Snedden JR i wsp. Inhibition of mammary carcinogenesis

by treadmill exercise. J Natl Cancer Inst 1995a; 87:453–456

8. Thompson HJ, Westerlind KC, Snedden JR i wsp. Exercise intensity dependent inhibition

of 1-methyl 1-nitrosourea induced mammary cancer in female F344 rats. Carcinogenesis

1995b; 16:1783–1786

9. Whittal-Strange KS, Charan S, Parkhouse WS. Exercise during puberty and NMU-

induced mammary tumorigenesis in rats. Breast Cancer Res Treat 1998; 47:1–8

10. Westerlind KC, McCarty HL, Gibson KJ, Strange R. Effect of exercise on the rat

mammary gland: implications for carcinogenesis. Acta Physiol. Scand. 2002; 175:147–

156

11. Westerlind KC, McCarty HL, Schultheiss PC i wsp. Moderate exercise training slows

mammary tumour growth in adolescent rats. Eur J Cancer Prev 2003; 12(4):281–7

12. S’aez C, Barriga C, Garcia JJ i wsp. Exercise-induced stress enhances mammary tumor

growth in rats: beneficial effect of the hormone melatonin. Molecular and Cellular

Biochemistry 2007; 294:19–24

13. Cardiff RD, Wellings SR. The Comparative Pathology of Human and Mouse Mammary

Glands. Journal of Mammary Gland Biology and Neoplasia, 1999; 4,(1):105–122

14. Niemiec J, Ryś J. Morfologia i immunocharakterystyka raka piersi w świetle nowych

poglądów na temat karcinogenezy. Pol. J Pathol, 2009;l(3):1–9

15. Wang M, Yu B, Westerlind K i wsp. Prepubertal physical activity up-regulates estrogen

receptor b, BRCA1 and p53 mRNA expression in the rat mammary gland. Breast Cancer

Res Treat 2009;115:213–220

16. Ko EY, Lee SH, Kim HH i wsp. Evaluation of tumor angiogenesis with a second-

generation US contrast medium in a rat breast tumor model. Korean J Radiol 2008;

9(3):243–249.

17. Sprod LK, Drum SN, Bentz AT i wsp. The effects of Walking Poles on shoulder function

in breast cancer survivors. Integr Cancer Ther 2005; 4(4): 287-293

18. Jönsson C, Johansson K. Pole walking for patients with breast cancer – related arm

lymphedema. Physiotherapy Theory and Practice 2009; 25(3): 165-173

19. McNeely ML, Campbell K, Ospina M i wsp. Exercise interventions for upper-limb

dysfunction due to breast cancer treatment. Cochrane Database Syst Rev. 2010;

16(6):CD005211. doi: 10.1002/14651858.CD005211.pub2

12

20. Ay AA, Kutun S, Cetin A. Lymphoedema after mastectomy for breast cancer: importance

of supportive careS Afr J Surg. 2014; 6,52(2):41-4

21. Sackey H, Magnuson A, Sandelin K. i wsp. Arm lymphoedema after axillary surgery in

women with invasive breast cancer Br J Surg. 2014; 101(4):390-7

22. De Groef A, Van Kampen M, Dieltjens E. i wsp. Effectiveness of Postoperative Physical

Therapy for Upper-Limb Impairments After Breast Cancer Treatment: A Systematic

Review. Arch Phys Med Rehabil. 2015 Jan 13. pii: S0003-9993(15)00010-6. doi:

10.1016/j.apmr.2015.01.006. [Epub ahead of print]

23. Bluethmann SM, Vernon SW, Gabriel KP i wsp. Taking the next step: a systematic review

and meta-analysis of physical activity and behavior change interventions in recent post-

treatment breast cancer survivors Breast Cancer Res Treat. 2015 Jan 3. [Epub ahead of

print]

24. Watson M, Law M, Santos M i wsp. The Mini-MAC: further development of the Mental

Adjustment to Cancer Scale. Journal of Psychological Oncology 1994; 12(3):33-46

25. Juczyński Z. Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Pracownia Testów

Psychologicznych PTP, Warszawa 2001.

26. Diener E, Emmons RA, Larson RJ, Griffin S. The Satisfaction with Life Scale. Journal of

Personality Assessment 1985; 49:71-75

27. Pavot W, Diener E. Review of The Satisfaction with Life Scale. Psychological

Assessment 1993; 5:164-172

28. Zamłyńska K. Turystyka i rekreacja a promocja zdrowia rodziny, Roczniki Naukowe

AWF w Poznaniu, Zeszyt 54, 2005

29. Przecławski K. Turystyka a człowiek i społeczeństwo. Instytut Wydawniczy Związków

Zawodowych, Warszawa, 1984

30. Cohen SO, Walco GA. Dance/Movement therapy for children and adolescents with cancer

Cancer Pract. 1999; 7(1):34-42

31. Sandel SL, Judge JO, Landry N. i wsp. Dance and movement program improves quality-

of-life measures in breast cancer survivors, Cancer Nurs. 2005; 28(4):301-9

32. Freitas IR, Castro M., Sarmento SL i wsp. A cohort study on psychosocial adjustment and

psychopathology in adolescents and young adults with congenital heart disease. BMJ

Open 2013; 3:e001138. doi:10.1136/bmjopen-2012-001138

33. Requena C, Lopez V, Ortiz T. Satisfaction with life related to functionality in active

elderly people. Actas Esp Psiquiatr 2009; 37: 61-7

13

34. Mollaoğlu M, Tuncay FÖ, Fertell TK. Mobility disability and life satisfaction in elderly

people. Arch Gerontol Geriatr 2010; 51(3): 115-9

35. Berkman LF, Glass T, Brissette I, Seeman TE. From social integration to health:

Durkheim in the new millennium. Soc Sci Med. 2000; 51(6): 843-57

36. Uchino B. Social Support and Health: A Review of Physiological Processes Potentially

Underlying Links to Disease Outcomes. Journal of Behavioral Medicine 2006; 29(4): 377-

387

37. Melchiorre MG, Chiatti C, Lamura G i wsp. Social support, socio-economic status, health

and abuse among older people in seven European countries, PLoS One, 2013, 8(1):

e54856

38. Ernstmann N, Neumann M, Ommen O i wsp. Determinants and implications of cancer

patients' psychosocial needs. Support Care Cancer 2009; 17(11):1417-23

39. Bencova V, Krajcovicova I, Bella V, Krcmery V. Psychosocial support needs of Slovak

breast cancer survivors one and three years after breast conserving surgery. Bratisl Lek

Listy 2013; 114(2): 96-9

40. Pośnik-Urbańska A, Kawecka Jaszcz K. Choroby układu krążenia u kobiet – problem

wciąż niedoceniany. Choroby Serca i Naczyń 2006; 3(4): 169-174

41. Beck AT. Depression: Causes and Treatment. Philadelphia: University of Pennsylvania

Press. ISBN 0-8122-1032-8, 2006

42. Spielberger CD, Gorsach RL, Lushene PR. i wsp. Manual for the State-Trait Anxiety

Inventory (Form Y). Consulting Psychologists Press, Inc.: Palo Alto, 1983

43. Sosnowski T, Wrześniewski K. Polska adaptacja Inwentarza STAI do badania stanu i

cechy lęku. Przegląd Psychologiczny; 1983, 26 (2): 393-412

44. Łuszczyńska A, Kowalska M, Schwarzer R, Schulz U. Berlin Social Support Scales

(BSSS) - Polish Version Freie Universität Berlin, Health Psychology, 2002

45. Adamczyk M. Rola stowarzyszeń samopomocy pacjentów z chorobą nowotworową. W:

Psychoonkologia. de Walden Gałuszko K (red.). Biblioteka Psychiatrii Polskiej, Kraków

2000; 117-22.

14

5. Omówienie pozostałych osiągnięć naukowo-badawczych

Pozostałe prace naukowe, stanowiące mój dorobek naukowy dotyczą oceny stanu

psychofizycznego oraz skuteczności rehabilitacji osób leczonych z powodu nowotworów

złośliwych.

Można je ująć w następujące kierunki badań naukowych:

• ocena dysfunkcji narządu ruchu,

• zaburzenia naczyniowe wywołane limfadenektomią pachową oraz skuteczność

redukcji wtórnego obrzęku chłonnego,

• ocena sprawności i wydolności organizmu w wyniku stosowania różnych form

aktywności fizycznej,

• rola aktywności fizycznej w prewencji pierwotnej i wtórnej oraz stymulacji komórek

macierzystych,

• ocena jakości życia.

Skutkiem każdej operacji raka piersi – radykalnej, ale także oszczędzającej,

połączonej z usunięciem węzłów chłonnych dołu pachowego jest ograniczenie ruchomości w

obrębie kończyny górnej po stronie operowanej oraz możliwość wystąpienia obrzęku

chłonnego. W pracy „Czynność mięśni zginaczy i prostowników stawu łokciowego kobiet po

leczeniu raka piersi” (Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja, 2009) wykazano osłabienie siły

mięśniowej, przejawiające się obniżonym szczytowym momentem siły oraz zmniejszoną

całkowitą pracą i średnią mocą badanych grup mięśniowych, natomiast prace: „Kinesiology

Taping reduces lymphedema of the upper extremity in women after breast cancer treatment: a

pilot study” Przegląd Menopauzalny, 2014, „Czynność mięśni a przepływ krwi żylnej w

obrębie kończyn górnych kobiet leczonych z powodu raka piersi - badanie pilotażowe”

Onkologia Polska, 2010 oraz „Wpływ ćwiczeń ruchowych na czynność układu chłonnego

kończyny górnej kobiet po leczeniu raka piersi” Onkologia Polska, 2010 odnoszą się zarówno

do zaburzeń czynności mięśni w obrębie kończyny górnej po stronie operowanej, jak również

problemu wtórnego obrzęku chłonnego. Wtórny obrzęk chłonny dotyczy średnio około 6-40%

kobiet leczonych z powodu raka piersi i nie stanowi jedynie estetycznego problemu, ale może

być przyczyną groźnych dla zdrowia i życia powikłań. W związku z powyższym niezmiernie

ważne jest wczesne rozpoznanie i wdrożenie terapii. Zbyt późna interwencja nie tylko

utrudnia postępowanie usprawniające, ale także zwiększa możliwość powikłań.

15

Leczenie raka piersi może przyczyniać się także do zmian w postawie ciała, jak i

czynności mięśni tułowia. W nurt ten wpisują się prace: „Effects of selected forms of physical

activity on body posture in the sagittal plane in women post breast cancer treatment” Journal

of Back and Musculoskeletal Rehabilitation, 2015, „The effects of selected forms of physical

activity on trunk muscle function in women following breast cancer treatment” Isokinetics and

Exercise Science, 2014, „Postawa ciała a czynność mięśni tułowia kobiet po leczeniu raka

piersi” Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja, 2011, „Postawa ciała kobiet po leczeniu raka

piersi” Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja, 2010, „Relation between trunk muscle activity

and posture type in women following treatment for breast cancer” Journal of Back and

Musculoskeletal Rehabilitation, 2010, „Czynność mięśni tułowia kobiet usprawnianych w

środowisku wodnym po leczeniu raka piersi” Fizjoterapia Polska, 2008, „Moment-angular

velocity characteristics of trunk muscles in women following mastectomy” Isokinetics and

Exercise Science, 2004, „Zaburzenia czynności mięśni tułowia kobiet po mastektomii”

Fizjoterapia, 2004 oraz „Dynamometria czynnościowa mięśni tułowia osób leczonych z

powodu choroby nowotworowej” Fizjoterapia, 2003. Postawa ciała zmienia się w przebiegu

procesu ontogenetycznego, a jej zmiany uzależnione są zarówno od czynników wewnętrznych

(choroba) jak i zewnętrznych (uraz). Niewątpliwie rak piersi oraz związane z nim negatywne

skutki leczenia należą do czynników zaburzających postawę ciała oraz czynność mięśni

tułowia. U kobiet po leczeniu z powodu raka piersi stwierdza się w obrębie postawy ciała

zarówno pogłębienie kifozy, jak i wystąpienie asymetrii w płaszczyźnie czołowej wraz ze

skoliozą włącznie. Z kolei w obrębie mięśni obserwuje się deficyt czynnościowy w

odniesieniu do szczytowego momentu siły, pracy i mocy mięśni zginaczy i prostowników

tułowia sięgający nawet 50% w porównaniu z kobietami zdrowymi. Równocześnie mówi się

o odwracalnym charakterze tych zmian, co potwierdzają między innymi wyniki badań

omówione w pracach przedstawionych powyżej.

W procesie rehabilitacji duże znaczenie odgrywa także codzienna aktywność fizyczna.

Regularna aktywność fizyczna może stanowić zarówno prewencję pierwotną, jak i wtórną.

Badania naukowe podkreślają znaczenie rekreacyjnego uprawiania sportu w zapobieganiu

raka piersi oraz znaczenie aktywności fizycznej w powrocie do zdrowia i zapobieganiu

czynnościowym następstwom. W prewencji wtórnej aktywność fizyczna odnosi się do

stosowania ćwiczeń fizycznych, które w znacznym stopniu polepszają samopoczucie

pacjentów, jak również zmniejszają liczbę występujących symptomów choroby i

negatywnych następstw jej leczenia; poprawiają zarówno ogólną sprawność jak i wydolność

16

organizmu. Tematykę tę podjęłam w następujących publikacjach: „Aktywność ruchowa w

prewencji pierwotnej i wtórnej raka piersi” Rehabilitacja Medyczna, 2008, „Wpływ ćwiczeń

fizycznych na zdolność wysiłkową i pracę mięśni tułowia kobiet po leczeniu raka piersi”

Fizjoterapia, 2008, „Aktywność ruchowa a wiek na przykładzie kobiet po leczeniu raka piersi”

Fizjoterapia, 2008, „Aktywność ruchowa jako czynnik wpływający na zdolność wysiłkową

kobiet po odjęciu piersi” Medycyna Sportowa, 2007, „Wpływ ćwiczeń w wodzie na czynność

mięśni szkieletowych kobiet po leczeniu raka piersi: doniesienie wstępne” Fizjoterapia, 2006.

Aktywność fizyczna sprzyja także powielaniu komórek macierzystych, które

odpowiadają za odnawianie się tkanek i narządów w dorosłym organizmie. Zagadnienie to

zostało szerzej omówione w publikacji pt.: „Endurance exercise mobilizes developmentally

early stem cells into peripheral blood and increases their number in bone marrow -

implications for tissue regeneration” Stem Cells International, The special issue "Challenges

in Translating Germinal Stem Cell Research and Therapy", 2015. Praca ta powstała w ramach

współpracy z Uniwersytetem Przyrodniczym i dowiedziono w niej znaczącą rolę aktywności

fizycznej w odniesieniu do liczby komórek macierzystych krążących we krwi obwodowej

oraz w szpiku kostnym.

Ważną pozycję wśród moich publikacji zajmuje także ocena jakości życia pacjentów

leczonych z powodu chorób nowotworowych. W pracy pt. „Zaburzenia nastroju i strategie

przystosowania do choroby u kobiet leczonych operacyjnie z powodu nowotworu piersi i

narządów rodnych” Contemporary Oncology, 2009 podjęłam się oceny stanu emocjonalnego

kobiet będących bezpośrednio po zabiegach operacyjnych z powodu raka piersi i

nowotworów narządu rodnego, natomiast w kolejnej publikacji pt. „Przystosowanie

psychologiczne kobiet bezpośrednio po operacji onkologicznej i po zakończeniu leczenia”

Contemporary Oncology, 2010 skupiłam się na przedstawieniu zmian odnoszących się do

jakości życia przebiegających w czasie. W dostępnej literaturze brakuje doniesień

dotyczących długotrwałych efektów leczenia i mechanizmów radzenia sobie z chorobą. Z

kolei publikacja „Jakość życia kobiet po mastektomii” Wiadomości Lekarskie, 2004 skupia

się już tylko i wyłącznie na ocenie stanu psychicznego kobiet po zakończeniu leczenia

onkologicznego. W kolejnej publikacji analizowałam rolę, jaką odgrywa aktywność fizyczna

w procesie rehabilitacji psychicznej: „Wpływ ośmiotygodniowego treningu nordic walking na

jakość życia kobiet po mastektomii” Onkologia Polska, 2010.

17

W osobnej publikacji „Cognitive impairment, depressive symptoms and the

physiotherapy efficacy in elderly people rehabilitated in a nursing home facility” Advances in

Clinical and Experimental Medicine, 2010 dokonałam oceny efektywności procesu

fizjoterapii u osób w podeszłym wieku usprawnianych w warunkach długoterminowej

hospitalizacji, która ma również miejsce w przypadku rozpoznania choroby nowotworowej.

Nowotwory złośliwe należą do chorób przewlekłych, leczonych przez długi czas.

Prowadząc swoje badania zainteresowałam się także tematyką związaną ze

sprawnością fizyczną dzieci po leczeniu onkologicznym. Uważam, że zagadnienie to jest

niezmiernie ważne. W ostatnim 20-leciu nowotwory wieku dziecięcego stały się znaczącym

problemem w onkologii i pediatrii. W każdym roku rejestruje się około 100 nowych

zachorowań na 1 milion dzieci. Jednocześnie, wraz z rozwojem nowych metod leczenia,

zwiększa się liczba dzieci będących w trakcie leczenia lub pozostających w remisji. Obecnie

szansę na całkowite wyleczenie ma ponad 2/3 dzieci i młodzieży, a w niektórych rodzajach

nowotworów odsetek ten sięga ponad 90%. Oznacza to, że choć częstość chorób

nowotworowych u dzieci nie jest duża i w ostatnich latach nie wykazuje tendencji

wzrostowych, to uwzględniając długi czas leczenia i zdecydowaną poprawę uzyskiwanych

wyników terapeutycznych liczba dzieci, które mają za sobą przeszłość onkologiczną będzie

systematycznie rosnąć. Leczenie wpływa niestety znacząco na ograniczenie aktywności

fizycznej, która z kolei bezpośrednio wiąże się ze sprawnością fizyczną. Zagadnienia te

zostały szerzej opisane w publikacjach „Sprawność fizyczna dzieci po leczeniu choroby

nowotworowej” (Pediatria Polska, 2014), „Zawody sportowe jako forma aktywizacji dzieci

leczonych z powodu choroby nowotworowej” (Pediatria Polska, 2011) oraz „Sprawność

fizyczna dzieci leczonych z powodu choroby nowotworowej” (Onkologia Polska, 2010).

Systematyczna aktywność fizyczna u dzieci leczonych z powodu choroby nowotworowej nie

jest przeciwwskazana, jest natomiast jak dotąd w Polsce niedostatecznie doceniana i w zbyt

niskim stopniu wykorzystywana jako czynnik umacniający zdrowie i zapobiegający

chorobom.

Prowadząc badania dotyczące oceny dysfunkcji narządu ruchu: diagnostyki czynności

mięśni na stanowisku do badań izokinetycznych miałam okazję podjąć dodatkowo

współpracę z Katedrą Fizjoterapii i Terapii Zajęciowej w Dysfunkcjach Narządu Ruchu, która

zaowocowała publikacjami dotyczącymi: stanu pacjentów z chorobą Parkinsona (publikacje:

„Parametry charakteryzujące działanie mięśni w warunkach izokinetycznych u osób z

18

chorobą Parkinsona: doniesienie wstępne” Rehabilitacja Medyczna, 2006 i „Wpływ

systematycznych ćwiczeń ruchowych na czynność mięśni kończyn dolnych u pacjentów z

chorobą Parkinsona - doniesienie wstępne” Acta Bio-Optica et Informatica Medica, 2009)

oraz dziewcząt z bocznym skrzywieniem kręgosłupa (publikacja pt.: „Czynność mięśni

tułowia u dziewcząt z bocznym idiopatycznym skrzywieniem kręgosłupa I°”, Acta Bio-Optica

et Informatica Medica, 2008).

Ważną rolę w moich publikacjach odgrywa także praca pt.: „Immunohistochemical

characterization of N-Methyl-N-Nitrosourea-induced mammary tumours of Sprague-Dawley

rats” In VIVO, 2013, stanowiąca opis procedur pozwalających scharakteryzować rozwój raka

piersi u szczurów po podaniu N-metylo-N-nitrozomocznika. Manuskrypt ten stanowi wstęp

do oceny wpływu treningu fizycznego na proces karcinogenezy oraz rozwój raka piersi u

szczurów.

Dane bibliometryczne:

Po obronie pracy doktorskiej autor lub współautor 35 prac, w tym 34 prac oryginalnych, 1

poglądowej, 6 rozdziałów w podręcznikach.

Sumaryczna liczba punktów MNiSW uzyskanych po obronie pracy doktorskiej: 331

Sumaryczny impact factor zgodnie z rokiem opublikowania: 10,701

Liczba cytowań z wykluczeniem autocytowań (ISI Web of Science): 26

Indeks Hirsch’a (wg ISI Web of Science): 3

Szczegółowa analiza bibliometryczna (załącznik nr 5)

19

Projekty badawcze

Udział w grantach Narodowego Centrum Nauki:

Nr grantu N N404 088240 – „Wpływ treningu fizycznego na proces karcinogenezy oraz

rozwój raka piersi u szczurów”: 17.05.2011-16.05.2015, AWF – Wrocław, Wydział

Fizjoterapii – główny wykonawca

Udział w grantach Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego:

Nr grantu: N 404 066 31/3041 – „Wpływ wczesnej rehabilitacji na zapobieganie obrzękowi

chłonnemu kończyny górnej u kobiet po leczeniu raka piersi”: 09.10.2006 – 08.10.2010,

AWF Wrocław, Wydział Fizjoterapii - wykonawca

Grant własny – promotorski:

Nr grantu: 3 PO5D 115 22 – „Charakterystyki siłowo – prędkościowe mięśni tułowia kobiet

leczonych z powodu raka sutka”: 01.03.2002-31.08.2002– AWF Wrocław, Wydział

Fizjoterapii, kierownik projektu

Badania własne AWF Wrocław:

Badania własne 58/0201/W/2009 – „Sprawność kończyny górnej u kobiet po leczeniu raka

piersi”: 2009, AWF Wrocław, Wydział Fizjoterapii, kierownik projektu

Badania własne 58/0202/W/2008 – „Zaburzenia czynnościowe kończyny górnej kobiet po

leczeniu raka piersi”: 2009 AWF Wrocław, Wydział Fizjoterapii, kierownik projektu

Badania własne 58/0202/W/2007 – „Ambulatoryjne usprawnianie kobiet leczonych z powodu

raka piersi”: 2007 AWF Wrocław, Wydział Fizjoterapii, kierownik projektu

Staże naukowe i współpraca ze środowiskiem

Staże naukowo-szkoleniowe:

• Opracowanie autorskiego projektu „Twoje zdrowie w Twoich rękach”, który uzyskał

finansowanie z funduszy Unii Europejskiej w ramach programu „Kluczowy stażysta II

edycja”. W ramach projektu „Kluczowy stażysta” w okresie od 1. lipca do 31. grudnia

20

2013 odbyłam sześciomiesięczny staż w Specjalistycznym Centrum Szkoleniowym

„Spasja”. Jego przedmiotem było wdrożenie w wyżej wymienionym ośrodku programu

terapii przeciwobrzękowej opartej na kompleksowej terapii udrażniającej. Wdrażanie

terapii obejmowało zarówno działalność gabinetu fizjoterapeutycznego, jak i realizację

programu szkoleniowego w ramach programu nauczania Centrum.

• Pobyt studyjny: Breast Cancer Rehabilitation, Letterkenny, Co. Donegal, Irlandia, 5-

6.06.2010

• Staż szkoleniowo-naukowy w ramach programu ERASMUS w klinice limfologicznej

Földi-Klinik Hinterzarten, Niemcy, 5-16.05.2008

• Staż szkoleniowy: Manualle Lymphdrainage, Komplexe Physikalische

Entstaungstherapie, Földi- Schule, Berlin, Niemcy, 22.10-16.11.2007

• Staż szkoleniowy: Sporttherapie in der Krebsnachsorge, Klinik Porta Westfalica, Bad

Oeynhausen, Niemcy, 8-12.11.2004

• Staż naukowy w ramach programu ERASMUS – Deutsche Sporthochschule Köln,

Niemcy, 5-12.07.2004

• Staż zawodowy w St.-Johannes-Hospital Dortmund, Niemcy, 1.10-30.11.2001

Współpraca ze środowiskiem:

• Współpraca ze Stowarzyszeniem Amazonek Femina Fenix Wrocław – od 2004 roku.

Prowadzenie fizjoterapii w ramach turnusów rehabilitacyjnych oraz prowadzenie zajęć

usprawniających w klubie. Dodatkowo w latach 2010-2012 prowadziłam terapię

obrzęków chłonnych w ramach projektów z Urzędu Miasta Wrocławia.

2012: przygotowanie oferty i uzyskanie finansowania projektu „Wykonywanie drenażu

limfatycznego u kobiet po mastektomii”: przeprowadzenie zabiegów z zakresu

kompleksowej terapii udrażniającej

2011: udział w programie „Zapobieganie obrzękowi chłonnemu” Stowarzyszenie Femina

Fenix Wrocław: wykonywanie zabiegów z zakresu drenażu limfatycznego z

bandażowaniem, edukacja pacjentek w zakresie automasażu i ćwiczeń

przeciwobrzękowych oraz nauka przestrzegania odpowiednich zasad w życiu

codziennym.

2010: udział w „Programie kompleksowej terapii po mastektomii - leczenia obrzęku

chłonnego z wykorzystaniem bandażowania i kinesiotapingu” Wojewódzki Zespół

21

Specjalistycznej Opieki Zdrowotnej: wykonywanie zabiegów z zakresu drenażu

limfatycznego z bandażowaniem.

• Współpraca z Katedrą i Klinik ą Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii

Dziecięcej UM we Wrocławiu oraz z Fundacją na Ratunek Dzieciom z Chorobą

Nowotworową. W ramach współpracy organizuję od 2008 roku corocznie Dolnośląskie

Onkoigrzyska Dzieci i Młodzieży – imprezę sportową dla dzieci po leczeniu z powodu

choroby nowotworowej.

• W roku 2007 oraz 2010 byłam członkiem Komitetu Organizacyjnego Międzynarodowych

Dni Fizjoterapii

• W latach 2006-2007 oraz 2009 reprezentowałam uczelnię na Dolnośląskich Prezentacjach

Edukacyjnych TARED

• W roku 2006 w ramach Festiwalu Nauki przygotowałam warsztaty: Aktywność ruchowa

w chorobie nowotworowej

• W latach 2004-2005 byłam członkiem Sekretariatu Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej

Prezentacje na międzynarodowych i krajowych konferencjach

Projekty badawcze, w których brałam czynny udział były 28 razy prezentowane na

zagranicznych i krajowych konferencjach, między innymi podczas:

• European Cancer Rehabilitation and Survivorship Symposium, Copenhagen 2012

• 2. Kongress "Bewegung, Sport und Krebs": 25 Jahre Landesgemeinschaft für

Rehabilitation Köln: Deutsche Sporthochschule, Köln 2006

• Międzynarodowe Dni Fizjoterapii, Wrocław 2013, 2010, 2007, 2005, 2003

• Ogólnopolska Konferencja "Diagnostyka i leczenie raka piersi". Warszawa – Falenty

2011, 2009, 2007

(szczegółowy wykaz konferencji zawiera załącznik nr 6).

Osiągnięcia dydaktyczne

Jestem autorem (współautorem) 6 rozdziałów w podręcznikach:

• Iwona Malicka. Masaż w onkologii. W: Wielka Fizjoterapia T.1. / red. Zbigniew

Śliwi ński i Aleksander Sieroń przy współpr. Red. Agaty Stanek Wrocław Elsevier Urban

& Partner, 2014: s.367-372;

22

• Iwona Malicka, Katarzyna Pawłowska. Fizjoterapia chorych z obrzękami chłonnymi po

leczeniu nowotworów złośliwych. W: Fizjoterapia w onkologii / red. Marek Woźniewski

Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2012, s. 49-64

• Iwona Malicka, Katarzyna Pawłowska, Hanna Tchórzewska – Korba. Fizjoterapia

pacjentów leczonych z powodu raka prostaty. W: Fizjoterapia w onkologii / red. Marek

Woźniewski Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2012, s. 203-214

• Katarzyna Pawłowska, Iwona Malicka. Fizjoterapia pacjentów z ograniczeniami

sprawności i wydolności fizycznej po leczeniu nowotworów złośliwych. W: Fizjoterapia

w onkologii / red. Marek Woźniewski Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2012,

s. 90-100

• Iwona Malicka, Krzysztof Szewczyk. Rehabilitacja po leczeniu nowotworów tkanek

miękkich i kości. W: Rehabilitacja w onkologii / red. nauk. Marek Woźniewski, Jan

Kornafel Wrocław : Elsevier Urban & Partner, 2010 s.241-250;

• Iwona Malicka. Rehabilitacja w zaburzeniach czynności układu ruchu. W: Rehabilitacja

w onkologii / red. nauk. Marek Woźniewski, Jan Kornafel Wrocław : Elsevier Urban &

Partner, 2010: s.79-83;

W okresie mojego zatrudnienia na Wydziale Fizjoterapii Akademii Wychowania

Fizycznego we Wrocławiu prowadziłam ćwiczenia z przedmiotu fizjoterapia w onkologii i

medycynie paliatywnej oraz podstawy kliniczne w chirurgii.

W latach 2003 – 2014 byłam promotorem 27 badawczych prac magisterskich.

W roku 2012 byłam członkiem Komisji Naukowej Konferencji Studenckich Kół Naukowych.

W latach 2005/2006 oraz 2006/2007 sprawowałam funkcję opiekuna Studenckiego Koła

Naukowego. Prace powstałe pod moim kierownictwem były prezentowane podczas

Konferencji Studenckich Kół Naukowych. W roku 2007 grupa studentów pod moją opieką

zdobyła nagrodę II stopnia.

Nagrody i wyróżnienia

• Nagroda Rektora AWF: 2013, 2012, 2011, 2010, 2009, 2008

• Nagrody i wyróżnienia w konkursach naukowych krajowych:

23

2013 - VIII Międzynarodowe Dni Fizjoterapii – wyróżnienie w konkursie na najlepszą

prezentację za pracę „Wpływ wybranych form aktywności ruchowej kobiet po leczeniu

raka piersi na czynność mięśni tułowia”;

2008 – VII Interdyscyplinarny Kongres Naukowy – II miejsce w sesji plakatowej za pracę

„Czynność mięśni w obrębie kończyn górnych kobiet po leczeniu z powodu raka piersi”;

2007 – VI Międzynarodowe Dni Fizjoterapii – nagroda w sesji plakatowej za pracę

„Wpływ ćwiczeń usprawniających na czynność mięśni kończyn dolnych chorych na

chorobę Parkinsona – doniesienie wstępne”.

Wrocław, 8 maja 2015 r. podpis Wnioskodawcy