Gazetka w paski dla uytkownikw pomp insulinowych MiniMed i glukometrw SmartScan

WITAJ

W tym numerze ZEBRA poleca:Str. 3 Czasowa Zmiana Bazy w pompie insulinowej - wywiad z dr Beat Pyrak Str. 5 Mini Link- supernowo! Str. 6 Guardian RT 3 Nowy Stranik Naszego Cukru Str. 12 Ale Kosmos! XV Fina WOP Str. 14 Rodzaje bolusw posikowych

WIOSNO!onego jest tak istotne. Powinnicie take koniecznieprzeczytaoXVfinaleWielkiejOrkiestry witecznejPomocy.Byopoprostukosmicznie, dlategozajrzyjcienastron12bydowiedziesi wicej.Mamynadziej,ezaciekawiWasjakuda si biegPolicz si z cukrzyc oraz co nowego zwymiennikami.Znowocisprztowych,jakie pojawiysiostatniochcemyWamzaprezentowa nowe urzdzenie - Guardiana RT 3, ktry razemznowym,niesamowiciemaymMiniLinkiempozwalakontrolowapoziomcukruprzez cayczas. Serdecznie zapraszamy

Nareszcie Zebra moe si z Wami podzieli tym, jak bardzo nie lubi zimy. Oczywicie lubi nieg i niene zabawy, ale nie przepada za dugimi, mronymi, zimowymi dniami, ktre s przecie krtsze ni te wiosenne. A nasza pasiasta koleanka uwielbia patrze jak wszystko budzi si do ycia w pikne soneczne dni wiosny. Szczliwa wraz ze wszystkimi, ktrzy tak jak ona nie mogli si doczeka wita wiosn, ktra ma dla Nas wiele nowych informacji. WimieniudwchfirmMedtroniciLifescan chcemyWamprzedewszystkimyczyspokojnych i radosnych wit, penych kolorowych pisanek na stole, penych sonecznych umiechw na twarzy - takich jakimi obdarza wszystkich pompiarzy nasza Zebra. Ciekawe, co powie w lany poniedziaek jak kubeek peen zimnej wody zmyje jej paski? IWam yczymybardzomokregolanegoponiedziaku!Chociamoekomusiudainiedasiobla!Alecoto zawita?Niezapominajcieteonaszychsodkich codziennociach, pamitajcie o kontrolowaniu cukrwiodpowiednimobliczaniuboluswnapyszne potrawywielkanocne. WtymnumerzeZebrazapraszadoczytania zwiosennymimpetem.Wartymuwagizagadnieniem jest Czasowa Zmiana Bazy, o ktrej nie wszystkie pomponkiipomponywszystkowiedz. Pani dr Beata Pyrak, diabetolog ze szpitala przy ulicy Marszakowskiej w Warszawie przybliy namzasadystosowaniaCzasowejZmianyBazy,ktrajestnaprawdbardzouytecznfunkcjwpompie.Wszystkimszczliwymposiadaczompompnie obce jest rwnie pojcie Bolusa, ale warto sobie dokadniejprzypomnieiposzerzywiedznajego temat.PostaramysiwicuporzdkowaWaszwiedz na temat jak oblicza bolusy posikowe, kiedy je stosowa i dlaczego stosowanie bolusa przedu-

do lektury.

2

Czasowa Zmiana BazyUmoliwia natychmiastow zmian dawki wlewu podstawowego w okrelonym przez pacjenta czasie od 30 minut do 24 godzin. Ustawienie wielkoci CZB nie moe przekroczy zaprogramowanego wczeniej przez uytkownika pompy maksymalnego limitu dawki podstawowej.Opcja CZB umoliwia w prosty sposb natychmiastow zmian przepywu podstawowego zwizan ze zmiennym zapotrzebowaniem na insulin w sytuacjach nietypowych, takich jak: o Krtkotrway wysiek fizyczny o Hiperglikemia (oprcz bolusa korekcyjnego) o Hipoglikemia o Rozpoczynajca si infekcja o Stosowanie niektrych lekw Jak to dziaa? Gdy skorzystamy z CZB, stosowana aktualnie baza zostaje zastpiona przez ustawion na okrelony czas tymczasow dawka podstawow. Po zakoczeniu podawania tymczasowego wlewu ponownie zostanie wznowiony przepyw, z ktrego korzystano wczeniej. Czasowy wlew nie jest przez pomp powtarzany, jeli uytkownik ponownie go nie zaprogramuje. Naley take pamita, e istnieje moliwo przerwania (anulowania) ustawie

wiczenie 1Ustawienia tymczasowej dawki podstawowej Rodzaj tymczasowej dawki podstawowej: Ustaw czas trwania: Ustaw tymczasow dawk podstawow: Procent(%) dawki podstawowej 4:00 godziny 120 % (dawka zwikszona o 20 %)1,50 (J/G) (dawka 1) 2,55 (J/G) (dawka 2)

3,50 (J/G) tymczasowa dawka podstawowa

3,5 (J/G)

1,95 (J/G) (dawka 3)

Tymczasowa dawka podstawowa, zwana take czasow zamian bazy (CZB) ma szczeglne zastosowanie w sytuacjach, ktre nie nale do typowego trybu ycia pacjenta, a zmieniaj zapotrzebowanie na insulin niezwizane ze spoyciem posiku.CZB w kadej chwili, oraz nanoszenie ewentualnych poprawek na ustawiony tymczasowy przepyw. Rodzaje wleww tymczasowych W pompach Paradigm dostpne s dwa rodzaje tymczasowej dawki podstawowej: procent dawki podstawowej tzw. baza procentowa dawka insuliny podana w przepywie godzinowym (J/G) (jednostki/godzin) Procent dawki podstawowej Ten rodzaj tymczasowej bazy jest zaleny od biecej dawki wlewu podstawowego. Programowanie CZB w tym przypadku polega na wyraeniu za pomoc procentw zwikszonego lub zmniejszonego przepywu podstawowego. Zmiany mona dokona w zakresie od 0 do 200 %, przy czym naley pamita, e obowizuje limit ustawionej wczeniej maksymalnej dawki podstawowej. Opcja procent dawki podstawowej nie jest dostpna w modelach pomp MiniMed 508.

15:00(120% x dawka 2=3,06) 3,06 zaokrglone w d do nastpnej wielokrotnoci 0,05 wynosi 3,05 J/G (120% x dawka 3=2,34) 2,34 zaokrglone w d do nastpnej wielokrotnoci 0,05 wynosi 2,30 J/G

07:00 rano

13:05 17:05 00:00

3,05 (J/G)

2,30 Ustawienia tymczasowej dawki podstawowej

(dawka 1) Ustaw czas trwania: 4:00 godziny (dawka 3) Rodzaj tymczasowej dawki podstawowej: 45 Procent(%) dawki podstawowej Ustaw tymczasow dawk podstawow: % (dawka zmniejszona o 55 %)

Procent (%) dawki podstawowej Rodzaj tymczasowej dawki (dawka 2) podstawowej: Ustawienia tymczasowej dawki podstawowej 1,50 (J/G)1,95 (J/G)

2,55 (J/G)

(J/G)

Ustaw czas trwania: Ustaw tymczasow dawk podstawow:07:00 ranogodzina pocztkowa dawki tymczasowej

4:00 godziny 15:00 120 % (dawka zwikszona o 20 %)17:05 00:00

13:05

Ustawienia tymczasowej dawki podstawowej

godzina kocowa dawki tymczasowej

Rodzaj tymczasowej dawki podstawowej:

wiczenie 2 Dawka insuliny (J/G)

Ustaw czas trwania: 4:00 godziny Ustawienia tymczasowej dawki podstawowej Ustaw tymczasow dawk podstawow 3,5 J/G Ustawienia tymczasowej dawki podstawowej Procent (%) dawki podstawowej Rodzaj tymczasowej dawki podstawowej:

Procent(%) dawki podstawowej Rodzaj tymczasowej Ustaw czas trwania: dawki podstawowej: 4:00 godziny Ustaw tymczasow dawk podstawow: 45 %godziny zmniejszona o 55 %) Ustaw czas trwania: 4:00 (dawka Ustaw tymczasow dawk podstawow: 120 % (dawka zwikszona o 20 %)

Schematy wlewu podstawowego: Baza A i Baza B Naley pamita, e czasowa zmiana bazy znajduje zastosowanie w sytuacjach przejciowych, nie nalecych do sytuacji codziennych. Natomiast w dugotrwaych okresach wzmoonej lub obnionej aktywnoci zastosowanie schematu bazy A lub B wydaje si by lepszym rozwizaniem. Schematy bazy, to dwie dodatkowe opcje dawki podstawowej, zapisane w pamici pompy na stae. Jeli nie wiesz w jaki sposb wczy CZASOW ZMIAN BAZY w Twojej pompie zadzwo do przedstawiciela albo na 24-godzinn infolini.

Dawka insuliny

Ten rodzaj tymczasowej bazy jest niezaleny od bieUstawienia tymczasowej dawki podstawowej cej dawki wlewu podstawowego. Po wybraniu Rodzaj tymczasowej dawki podstawowej: Dawka insuliny typu: Dawka insuliny tymczasowej dawki podstawowej podawaa (J/G), pompa bdzie (J/G) Ustawienia Ustaw czas trwania: 4:00 godziny ustawion przez pacjenta sta ilo insuliny a do Ustaw tymczasow dawk podstawow J/G Rodzaj tymczasowej dawki podstawowej: 3,5 Procent (%) dawki podstawowej momentu zakoczenia czasu trwania CZB. Opcja Ustaw czas trwania: jest we wszystkich modelach pomp 4:00 godziny ta dostpna Ustaw tymczasow dawk podstawow: 45 % (dawka zmniejszona o 55 %) MiniMed i Paradigm. wiczenie 3Ustawienia tymczasowej dawki podstawowej Rodzaj tymczasowej dawki podstawowej: Ustaw czas trwania: Ustaw tymczasow dawk podstawow Dawka insuliny (J/G) 4:00 godziny 3,5 J/G

Opata jak za po. lokalne

0801 080 987

z telefonw komrkowych

022 465 69 87

3

Czasowa Zmiana Bazy w pompie insulinowejRozmowa z dr n med. Beat Pyrak, pediatr endokrynologiem, z Katedry i Kliniki Pediatrii i Endokrynologii oraz Poradni Diabetologicznej Dla Dzieci Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego A.M. im. prof. dr M. Michaowicza przy ulicy Marszakowskiej w Warszawie, zajmujc si leczeniem dzieci z cukrzyc.Pani Doktor, co to jest czasowa zmiana bazy w pompie insulinowej?Aby w peni wyjani znaczenie czasowej zmiany bazy naley najpierw powiedzie, czym jest baza zwana inaczej wlewem podstawowym. Baza to ilo insuliny podawana stale przez pomp w cigu doby w zalenoci od zapotrzebowania pacjenta. Jej zadaniem jest utrzymanie glikemii (cukru we krwi) w normie w nocy oraz midzy posikami. Wlew podstawowy powinien by dobrany indywidualnie dla kadego pacjenta. Na wielko wlewu podstawowego ma wpyw wiele czynnikw takich jak np: wiek pacjenta, czas trwania cukrzycy, dotychczasowa dobowa dawka insuliny, efekt brzasku, cia, aktywno fizyczna czy niektre leki. Dawki insuliny w bazie mona zmienia w miar potrzeby na kilka lub kilkanacie godzin przed czasem, w ktrym chcemy osign lepszy poziom cukru we krwi. Natomiast czasowa zmiana bazy (w skrcie zwana CZB) umoliwia natychmiastow zmian dawki wlewu insuliny w okrelonym przez uytkownika pompy czasie. Jest to bardzo przydatna funkcja do regulowania poziomw glukozy w trakcie sytuacji nietypowych, niepowtarzajcych si regularnie. Naley pamita, e ustawienia dawki insuliny z uyciem

dr n. med. Beata Pyrak

CZB nie s wprowadzane do pamici pompy na stae. Zakres, w ktrym mona dokona zmian to od 30 minut do 24 godzin.

Czyli kiedy naley jej uywa?Mam tu na myli sytuacje, ktre nie nale do typowego dla czowieka trybu ycia. Do takich sytuacji zaliczamy okresy wzmoonej lub obnionej aktywnoci na przykad niezaplanowany wysiek fizyczny. Podobnie jest w przypadku choroby, czy te w sytuacji stresu. Chyba kady chorujcy na cukrzyc spotka si ze wzrostem glikemii podczas zwykego przezibienia czy innej dodatkowej choroby. Taki wzrost moe utrzymywa si krtkotrwale, ale zdarza si take, e trwa znacznie duej ni przypuszczalimy a stosowanie tylko bolusw korekcyjnych nie przynosi zadowalajcych efektw. Gdy stenie glukozy jest okresowo wysze wprowadzenie odpowiedniej tymczasowej zmiany w przepywie podstawowym insuliny, oraz odpowiednie dopasowanie bolusw korekcyjnych niewtpliwie naprawi poziomy glikemii. Niezaplanowany wysiek fizyczny rwnie wie si ze zmian poziomu cukru, najczciej z jego spadkiem. Zredukowanie odpowiednio wczeniej dawki wlewu podstawowego i

utrzymanie niskiego przepywu insuliny w trakcie trwania wysiku fizycznego i jaki czas po jego zakoczeniu pomaga w zapobieganiu hipoglikemii, bez koniecznoci spoywania dodatkowego posiku. Takie postpowanie jest bardzo pomocne dla osb, ktre zamierzaj zrzuci kilka kilogramw. S jeszcze inne sytuacje nieco nietypowe, ktre mog wymaga uycia CZB, nale do nich spoycie posiku przy podwyszonej glikemii i zmiana wkucia. Wszyscy pacjenci wiedz, e przy podwyszonej glikemii najrozsdniej jest poda bolus korekcyjny i poczeka a poziom cukru si obniy. W sytuacji nietypowej, kiedy chcemy bd musimy spoy posiek mimo hiperglikemii oprcz podania bolusa korekcyjnego i posikowego warto rozway zwikszenie przepywu podstawowego na 2-3 godziny. Takie rozwizanie zwykle pomaga osign duo lepsze glikemie 2 godziny po posiku. W drugim przypadku, u niektrych pacjentw po zmianie wkucia przez pierwszych kilka godzin obserwujemy nieco podwyszone glikemie, moe by to spowodowane

brakiem wysycenia insulin nowego miejsca wkucia. Wtedy rwnie warto rozway uycie CZB dyskretnie zwikszajc przepyw. U pacjentw obserwujcych tendencje do spadkw glikemii po zaoeniu wieego wkucia wskazane bdzie obnienie przepywu podstawowego na 3-4 godziny. Opcja CZB jest niezwykle pomocna w przypadku sytuacji niespodziewanych, gdy wtedy zapotrzebowanie organizmu na insulin gwatownie si zmienia i naley natychmiast reagowa w tym wanie pomaga Czasowa Zmiana Bazy. Wszystkie wyej wymienione przykady wymagaj indywidualnego podejcia, dlatego zanim zaczniemy eksperymentowa warto skonsultowa si z lekarzem prowadzcym.

Czym rni si baza tymczasowa od bazy A i B?Bazy A i B to zupenie inne opcje. Przede wszystkim mona przej z podstawowej bazy na zaprogramowan przez siebie baz A lub B na nieokrelony czas. Czasowa zmiana bazy to zmiana na

4

maksymalnie 24 godziny. Bazy A lub B stosuje si w przypadku staych, jednakowych zmian. Przypominaj one wlew podstawowy, przygotowany na konkretne okazje-wyduone okresy mniejszej lub wikszej aktywnoci, miesiczki, weekendowe zajcia i duszy sen. Na przykad, jeli dziecko ma w kady poniedziaek bardzo intensywny dzie w szkole to jestemy w stanie przewidzie reakcje i potrzeby jego organizmu i ustawi na stae baz o zmniejszonym przepywie. Przebiegu choroby nie jestemy w stanie przewidzie, dlatego te czasowa baza jest w tym przypadku lepsza, gdy zmiany mona regulowa nawet co par godzin. Jak ju wczeniej wspomniaam, czasowa zmiana bazy to odpowied na nieprzewidziane i nietypowe sytuacje.

Czy pacjenci korzystaj z tej opcji? Czy uwaaj j za przydatn?Tak. Czsto zdarza mi si sysze od rodzicw moich maych pacjentw, e zmienili baz na par godzin, bo akurat ich pociecha jedzia na rowerze i chcieli zapobiec hipoglikemii. Nie uywajc terminu czasowa zmiana bazy wanie jej uyli - w praktyce. To naprawd si przydaje. Pacjenci bardzo chwal sobie stosowanie tej opcji podczas choroby gdy czasami naprawd trudno nad ni zapanowa. Czasowa zmiana bazy bardzo to uatwia. Ja bardzo czsto stosuj czasow zmian bazy jeszcze w innym przypadku, mianowicie: przy podczaniu dziecka do pompy. U niektrych pacjentw o chwiejnym przebiegu cukrzycy i duej wraliwoci na insulin w pocztkowym okresie leczenia pomp trudno jest ustawi docelow dawk podstawow. Stosowane w tej sytuacji opcji czasowej zmiany bazy pomaga delikatnie wprowadza zmiany by ostatecznie dopracowa waciwy wlew podstawowy. W dniu podczania po raz pierwszy pompy naley pamita, aby nie dochodzio do nakadania si insuliny dugodziaajcej podanej podskrnie i bazy podawanej z pompy. Zastosowanie CZB w tej sytuacji pozwala pynnie przej z terapii penowej na pompow redukujc ryzyko hipoglikemii do minimum. Naprawd namawiam do korzystania z czasowej zmiany bazy wszystkich pacjentw i rodzicw, ktrzy znaj wasny organizm lub organizm swojego dziecka.

Czym naley si kierowa ustawiajc w pompie czasow zmian bazy?Przede wszystkim nie mona zmniejsza czy te zwiksza przepywu radykalnie, trzeba podchodzi to tego bardzo ostronie. Jest to kwestia bardzo indywidualna dla kadego pacjenta, kady organizm jest przecie zupenie inny. Jeeli sytuacja tego wymaga, zmiany radykalne mog by dokonywane tylko w porozumieniu z lekarzem prowadzcym. W przypadku wysiku fizycznego zaleca si redukcj przepywu podstawowego o 30-50%. Jeli natomiast okae si, e poziomy glikemii nie s zadowalajce naley odpowiednio zmniejszy czy te zwikszy przepyw. Decyzje podejmowane w zwizku z wysikiem fizycznym musz uwzgldnia czas trwania wysiku, jego intensywno oraz poziom glikemii w chwili rozpoczynania aktywnoci a take czas, jaki upyn od podania ostatniego bolusa mam tu na myli ilo aktywnej insuliny (kalkulator bolusa). W przypadku choroby zaleca si zwikszenie dawki bazalnej o okoo 25 50%. Podobnie jak w poprzednim przypadku jest to uzalenione od indywidualnego zapotrzebowania. Jednak naley mie na uwadze przebieg choroby oraz stosowane leki. Tak naprawd to pacjent sam znajc reakcje swojego organizmu moe decydowa, w jakim stopniu naley zwikszy baz. Jeli chodzi o stres sprawa jest trudniejsza do oceny. Nie powinno si natychmiast reagowa zmian w bazie, gdy nie zawsze wiemy czy stres w danej sytuacji spowoduje obnienie lub zwikszenie poziomw cukru. Naley, wic zareagowa odpowiednio pniej i kontrolowa cukier. Zmieniajc baz sta na tymczasow powinno si czciej kontrolowa poziom glikemii. Pozwoli to sprawdzi czy zareagowalimy odpowiednio, a take da nam wiedz dotyczc reakcji naszego organizmu, ktr bdzie mona wykorzysta w przyszoci. Na to pytanie jest bardzo trudno jednoznacznie odpowiedzie. Jest to znowu kwestia bardzo indywidualna. Oczywicie, jeli jest to krtkotrway wysiek to zmiana nie powinna trwa zbyt dugo, nie wicej ni 2-3 godziny. W przypadku dugotrwaego intensywnego wysiku, naley rozway skorzystanie z tzw. bazy aktywnej (Baza A). Korzystajc z bazy A, rwnie moemy modyfikowa biecy przepyw insuliny, korzystajc z opcji CZB, dopasowujc go do aktualnej sytuacji. U pacjentw z tendencj do pnych hipoglikemii powysikowych naley rozway zastosowanie zmniejszonego przepywu podstawowego jeszcze kilka godzin po zakoczeniu wysiku fizycznego. W sytuacji choroby zmiany mog by dokonywane na 5-8 godzin i na bieco modyfikowane na podstawie poziomw glikemii. Jest to jednak trudne do oszacowania i tak naprawd tylko pacjent lub jego rodzice s w stanie okreli i zbada czas trwania zmiany w przepywie podstawowym.

Bardzo dzikujemy za rozmow!Rozmawiaa: Anna Zakrzewska

A na jak dugo powinno si wprowadza tymczasowe zmiany w bazie?

5

Nowe technologie

Mini Link - nowy, maleki transmiter do pompy insulinowejTM

Paradigm 722 i Guardiana RTSystem Paradigm 722 to pierwszy na wiecie zintegrowany system podawania insuliny za pomoc pompy z cigym odczytem glikemii w czasie rzeczywistym. Zadowolenie i komfort pacjentw uywajcych pompy 722 jest dowodem doskonaoci tego urzdzenia. Dziki niemu moliwy jest wgld w kontrol glikemii i moliwo natychmiastowej reakcji. Firma Medtronic Minimed postawia kolejny krok zmierzajcy do zrealizowania idei zbudowania sztucznej trzustki. Nowy miniaturowy MiniLink to udoskonalenie Systemu Paradigm 722, zapewniajce jeszcze wiksz wygod i satysfakcj wynikajce z jego stosowania. MiniLink znajduje take zastosowanie w opisywanym w tym numerze Zebry urzdzeniu-Guardian RT 3 speniajc t sam funkcj co w Systemie Paradigm 722.Taki may a taki doskonayMiniLink peni kluczow rol w systemie Paradigm 722. Jego zadaniem jest przesyanie danych do pompy, uzyskanych z sensora stale badajcego poziom cukru. Pompa podaje wynik wywietlajc go na ekranie co pi minut. Ten malutki odpowiednik transmitera, nadajnika z poprzedniego modelu pompy Paradigm 722, jest poczony bezporednio z sensorem(elektrod). Nie posiada adnego kabelka a cao przymocowana jest do ciaa z wierzchu hipoalergicznym, bardzo cienkim przezroczystym, oddychajcym plastrem. Zajmuje bardzo ma powierzchni skry, jest wic bardzo dyskretny prawie niezauwaalny. niego obawiajc si zbyt duej wielkoci transmitera. W tej sytuacji ewentualne obiekcje, co do wielkoci w aden sposb nie s zasadne. Transmiter z elektrod wielkoci przypominaj rozmiary wkucia Quickset. Co wicej nadajnik jest bardzo lekki. Jest tak skonstruowany, e nie zachodzi niebezpieczestwo oderwania go od skry czy te zawadzenia. Niewiarygodnie maa powierzchnia, ktr zajmuje jest porwnywalna z powierzchni znaczka pocztowego.

WodoodpornyNadajnik wraz z elektrod mog by swobodnie uywane podczas kpieli, pywania czy te pod prysznicem. Te czynnoci nie zakcaj dziaania nadajnika i elektrody. S odporne na zanurzenia i mog by noszone nawet do gbokoci 2,4 metra nie duej ni p godziny.

DugowiecznyKolejnym potwierdzeniem wygody tego urzdzenia jest moliwo adowania za pomoc odpowiedniej wtyczki - adowarki. Daje to komfort, a zarazem wydua czas eksploatacji. Szybkie 20 minutowe doadowanie zapewnia stosowanie MiniLinka nieprzerwanie przez 3 dni. Natomiast pene naadowanie nadajnika umoliwia stosowanie go przez 14 dni. Co wicej ta specjalna adowarka potrzebuje tylko jednej baterii AAA by spenia swoj funkcj. Firma Medtronic dooya wszelkich stara by zapewni Wam komfort i codzienn swobod podczas stosowania Systemu Paradigm 722. Wraz z nowym nadajnikiem MiniLink jest to jeszcze a-

twiejsze do osignicia. Stay monitoring poziomw glikemii to nadzwyczajne udogodnienie. wiadomo, e kto pomaga nam czuwa nad tym aby cukier nie spad poniej dolnej granicy, jak rwnie by nie urs do zbyt wysokiego poziomu, a take wiadomo, e mona w takiej sytuacji natychmiast zareagowa - s osigniciami niezwykle wanymi. A co najwaniejsze stosowanie Systemu Paradigm 722 podwysza komfort ycia. UWAGA !!! Uytkownicy dotychczasowych transmiterw po wyczerpaniu ich baterii i spenieniu okrelonych warunkw* mog wymieni je na nowe MiniLinki. Dzieci do lat 7, stosujce transmiter mog wymieni go na MiniLinka, bez wzgldu na stan zuycia baterii.

DyskretnyMiniLink pasko przylega do skry a tym samym atwy do ukrycia pod ubraniem. Ponadto nie jest ograniczony adnymi poczeniami z innymi urzdzeniami, co umoliwia umieszczenie go w rnych miejscach na ciele. Ten aspekt jest bardzo istotny w codziennym uytkowaniu, przede wszystkim dla dzieci. MiniLink po prostu im nie przeszkadza.

WygodnyO wygodzie stosowania tego miniaturowego nadajnika wiadczy przede wszystkim jego wielko. Niektre osoby zastanawiajc si nad stosowaniem Systemu Paradigm 722 w ostatecznoci rezygnoway z

* informacje o warunkach wymian dostpne s u przedstawicieli firmy oraz pod numerem INFOLINII

6

Guardian Real Time 3Nowy Stranik Naszego Cukru!Czy istnieje urzdzenie, ktre pozwolioby kontrolowa poziom cukru przez cay czas? Z pewnoci takie pytanie zadaje sobie kady diabetyk .W rzeczywistoci to marzenie wszystkich osb chorych na cukrzyc. Bez wtpienia kady kto si z ni boryka chciaby wiedzie na bieco jak si maj jego cukry, jak ksztatuj si poziomy glikemii w cigu caego dnia i jak nad nimi zapanowa. Guardian Real Time 3, nowy produkt firmy Medtronic, to modszy brat znanego ju naszym czytelnikom Guardiana RT. Jest osobistym urzdzeniem pomiarowym pokazujcym w czasie rzeczywistym poziom glukozy, a co najwaniejsze informujcym rwnie o nagych jego wahaniach. May, mdry, prosty w obsudze Udoskonalony Guardian RT 3 z zewntrz wyglda identycznie jak pompa insulinowa Paradigm 722, a wic jest jeszcze bardziej dyskretny ni jego starszy brat. Na monitorze w trybie cigym wywietlana jest aktualna warto poziomu cukru. Elektroda enzymatyczna(sensor) stale badajca poziom cukru zapewnia rzeczywisty wgld w poziomy glikemii. Zakada si j za pomoc specjalnego urzdzenia, ktre wprowadza sensor na odpowiedni gboko-jest to bardzo proste i waciwie bezbolesne. Sensor, ktry umieszcza si podskrnie, jest poczony z MiniLinkiem. To odpowiednik transmitera, z ktrym mielimy styczno przy wczeniejszym modelu Guardiana. Jego zadaniem jest przesyanie falami radiowymi danych o steniu glukozy w pynie rdtkankowym do monitora, ktry nosi si tak jak pomp. MiniLink jest znacznie mniejszy od swojego poprzednika i ma nieograniczony czas dziaania mona go adowa za pomoc odpowiedniej wtyczki. MiniLink ma wielko zblion do wielkoci czci wkucia Quick set, przyklejonej ciaa. Naprawd jest may. Dlatego te doskonale nadaje si dla duych i maych pacjentw. Aby zapewni komunikacj midzy nadajnikiem a monitorem oba urzdzenia musz znajdowa si w odlegoci nie wikszej ni 2 metry. Jeli poczenie midzy nimi zostanie zerwane, urzdzenia odnajd si zaraz po ponownym zblieniu. Kalibracj Guardiana przeprowadza si po zainstalowaniu elektrody, poprzez wprowadzenie czterech poziomw cukrw z glukometru w cigu pierwszego dnia, i dwch w cigu kolejnych dni. Podstawowym zadaniem Guardiana, czyli po polsku stranika, jest alarmowanie uytkownika o wysokich i niskich stanach jego glikemii. Podawane przez przyrzd wyniki pomiarw, jak rwnie powiadomienia o biecym trendzie poziomu glukozy, pomagaj w lepszej kontroli cukrzycy. W odrnieniu od poprzedniego modelu, nowy stranik moe sygnalizowa za pomoc dwiku pory posikw, pory podawania insuliny i potrzeby aktywnoci ruchowej. Taki przypominacz to cenna funkcja, poniewa pozwala unikn zapomnienia, ktre moe si przy-

Gurdian RT 3- nowy stranik twojego cukru wygldem przypominajcy pomp insulinow, posiada nowe funkcje: alarmy ostrzegajce o spadkach i wzrostach poziomu glukozy, trendy wzrostu i spadku, wykresy glukozy z 6 i 12 godzin

Sensor- elektroda stale mierzca poziom glikemii, poczona z Mini Linkiem .Taki sam nadajnik stosuje si w pompie Paradigm 722.

7

NOWY MINILINK

Specjalna wtyczka dziki ktrej mona adowa Minilink

trafi kademu czowiekowi. Nowoci jest take moliwo wgldu do historii poziomw glikemii, przedstawianej w postaci wykresw z ostatnich 6 lub 12 godzin. Uzupenieniem alarmw powiadamiajcych o niskich i wysokich stanach glukozy we krwi, s nowe alarmy prognozujce, przeznaczone do ostrzegania uytkownika o znaczcych zmianach poziomu cukru. Powiadomienia takie pokazywane s wystarczajco wczenie, zanim takie zmiany stan si grone. Jest to nieoceniona zaleta, szczeglnie podczas snu, kiedy hipoglikemie s szczeglnie niebezpieczne. Grafy trendw poziomu cukru pokazuj efekty wpywu diety, ruchu i stylu ycia na wysoko poziomw glukozy w trzy, szecio, dwunasto i dwudziestoczterogodzinnych okresach. Jest to niezwykle pomocne w zrozumieniu zalenoci pomidzy poziomami cukrw a dawkami insuliny, wysikiem fizycznym i dugoci jego trwania, a take iloci zjadanych wymiennikw. Teraz moemy obserwowa zachodzce zmiany non-stop, a co waniejsze, reagowa na bieco! Dziki odpowiedniemu oprogramowaniu i stacji dokujcej zwanej ComLink, mona przenie dane z ostatnich 21 dni z urzdzenia do komputera. Daje to moliwo analizowania wynikw wsplnie z lekarzem prowadzcym, a take podjcia waciwych decyzji, ktre skoryguj dotychczasowe bdy terapeutyczne. Dla mnie? Tak, Guardian jest dla Ciebie, poniewa spenia funkcj niezwykle przydatn w codziennym yciu z cukrzyc. Moliwo sprawdzenia w kadym momencie, co dzieje si we krwi to podstawa terapii cukrzycowej. Przecie wanie o takim pomocniku marz rodzice dzieci z cukrzyc, dla ktrych najwaniejsze jest uregulowanie poziomw cukru swoich pociech. w pomocnik czuwa nad

wahaniami cukru, co jest niezwykle odpowiedzialnym obowizkiem. Take osoby prowadzce aktywny tryb ycia potrzebuj stranika, gdy wrd wanych zaj, ktrym si oddaj czsto trudno jest znale chwil na wykonanie pomiaru. Od tego zaley ich dobre samopoczucie, uzalenione od poziomu cukru, a take zdrowie w szerokim pojciu. Cigy dostp do wynikw, ktry umoliwia Guardian RT 3 poprawia komfort ycia i sprawia, e staje si ono dla diabetyka duo prostsze.

MiniLink- transmiter przesyajcy aktualny poziom cukru za pomoc fal radiowych do Guardiana RT 3

Szczegowe informacje na temat urzdzenia, cen eksploatacji, a take wiadomoci na temat szczegw jego pracy mona uzyska w firmie Medmess, ul. Wkiennicza 98, 04-964 Warszawa, pod nastpujcymi numerami telefonw: tel/fax: (+48 22) 872 00 66, 872 38 66 oraz kierujc pytania na adres e-mail: info@medmess.pl Informacje mona znale take na stronach internetowych: www.minimed.pl wwww.medmess.pl

8

9

REEDUKACJAEdukacja jest jednym z najwaniejszych elementw leczenia cukrzycy. Dobrze wyedukowany pacjent ma moliwo szczegowej kontroli oraz aktywnej postawy wobec leczenia, diety lub aktywnoci fizycznej. W zwizku z tym osoba z cukrzyc powinna wiedzie o cukrzycy jak najwicej i opanowa praktyczne umiejtnoci, ktre bdzie mona wykorzysta w kadej, nawet najtrudniejszej sytuacji. Na tematy z tym zwizane rozmawialimy z Pani Dorot Owczarek - pielgniark ze Szpitala Klinicznego przy ulicy Dziadowskiej w Warszawie, ktra edukuje pacjentw.Jak wyglda sytuacja osoby, ktra zachoruje na cukrzyc? Czy od razu po diagnozie jest szkolona z zakresu samokontroli? Wszystko zaley od tego, w jakim stanie trafia do nas pacjent. Jeeli wystpuje u niego kwasica ketonowa, wszystko zostaje przesunite w czasie. Pacjent najpierw musi doj do siebie i dopiero wtedy zostaje poddany szkoleniu. Jeli pacjent nie jest w stanie kwasicy to szkolenie odbywa si w bardzo krtkim odstpie czasowym po postawieniu diagnozy, poniewa musi on posi wiedz jak funkcjonowa w nowej sytuacji. Pene szkolenie pacjenta odbywa si podczas pierwszego pobytu w szpitalu. To bardzo wane by na samym pocztku by pod sta kontrol lekarzy i pielgniarek, do ktrych moe zwrci si z kadym problemem. Po wyjciu ze szpitala nadal jest pod specjalistyczn opiek, ale w wikszoci sytuacji zdany jest gwnie na siebie. Jak dugo trwa takie szkolenie i co obejmuje? Dugo szkolenia zaley do pacjenta, ale nie przekracza na og 2 tygodni. Pacjent szkolony jest z zakresu samokontroli oraz z podstaw funkcjonowania organizmu ludzkiego. Podczas szkolenia przedstawiamy pacjentowi jak funkcjonuje zdrowy organizm oraz jakie zmiany zachodz, kiedy trzustka zostaje upoledzona przez cukrzyc. Pacjent musi rwnie posi wiedz z

cko w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym musi ju potrafi samodzielnie skontrolowa poziom cukru we krwi oraz w przypadku pompy insulinowej poda sobie bolus korekcyjny lub posikowy. Czynnoci te jednak powinno wykonywa pod kontrol osoby dorosej: nauczyciela lub pielgniarki szkolnej. Z jakim problemem pacjenci najmniej sobie radz? Co sprawia najwicej problemw? Pacjenci najwicej problemw mieli i nadal maj z samokontrol. Na samym pocztku choroby najciej jest im przestawi si na funkcjonowanie jako osoba chora na cukrzyc. Zapominaj o pomiarach poziomu cukru, o podaniu insuliny przed posikiem lub te le przeliczaj wymienniki. Na pocztku kady dziaa troch po omacku, na zasadzie prb i bdw, ale z czasem sytuacja znacznie si poprawia. Czym wspomagaj si pacjenci po zakoczeniu szkolenia? Z wasnego dowiadczenia wiem, e pacjenci najczciej pomagaj sobie korzystajc z tablic przeliczania wymiennikw oraz tablic kalorycznoci produktw. Wiele osb siga regularnie do prasy diabetologicznej, eby by na bieco z nowociami ukazujcymi si na rynku. Co myli Pani o reedukacji? Czy jest konieczna u wszystkich pacjentw? Moim zdaniem reedukacja potrzebna jest u wszystkich pacjentw, ale uwaam, e nie ma potrzeby wszystkich w tym czasie hospitalizowa. Najczciej reedukacja stosowana jest u pacjentw, ktrzy ewidentnie nie radz sobie ze swoj cukrzyc. W dzisiejszych czasach wikszo pacjentw na wasn rk dy do uzupeniania wiedzy o swojej chorobie. Korzystaj z portali internetowych, publikacji ksikowych oraz prasy specjalistycznej. Jaki jest sygna do tego by podda pacjenta kolejnemu szkoleniu? Po jakim czasie od pierwszego szkolenia powinna odby si reedukacja pacjenta?

Piel. Dorota Owczarek z pacjentami

Nie ma konkretnego okresu, po ktrym pacjenta powinno przeszkoli si ponownie. Najczstszym sygnaem do reedukacji jest wysoki poziom hemoglobiny HbA1C. Jest to znak, e poziom samokontroli pacjenta pozostawia wiele do yczenia i naley ponownie go uwiadomi, co dzieje si w jego organizmie, jakie mog by tego konsekwencje i co powinien zmieni w swoim postpowaniu. Pacjenci z dobrze wyrwnan cukrzyc czsto swoje wiadomoci uzupeniaj sami. Wiedz, ktrej nie potrafi przyswoi samodzielnie, uzupeniaj podczas wizyt lekarskich. Czy zazwyczaj duo zmienia si od czasu pierwszego szkolenia do reedukacji? Od czasu pierwszej edukacji zmienia si sam pacjent i jego nastawienie do choroby. S pacjenci, ktrzy dorastaj i na powanie podchodz doproblemu, ale s te tacy, ktrzy cakowicie nie akceptuj zaistniaego stanu rzeczy. W tym drugim przypadku reedukacja jest bez wtpienia konieczna. Jeli chodzi o inne zmiany to takie, ktre wi si z rozwojem technologii. Firmy farmaceutyczne i medyczne przecigaj si w tworzeniu nowych glukometrw, paskw testowych, pomp insulinowych lub samych insulin. Dlatego tak wane jest, by by w staym kontakcie ze swoim lekarzem diabetologiem i nie przegapi istotnych zmian w dziedzinie leczenia cukrzycy.

Piel. Dorota Owczarek

zakresu przeliczania wymiennikw wglowodanowych, biakowo tuszczowych, co za tym idzie kalorycznoci posikw, przeliczania jednostek insuliny na iloci jedzenia oraz korekty, sposobu jej podawania, a w przypadku podczania pompy insulinowej dochodzi szkolenie z zakresu jej obsugi. Kto przeprowadza takie szkolenia? Edukacj osb chorych na cukrzyc zajmuj si specjalnie specjalnie przeszkolone pielgniarki. W wikszoci przypadkw jednak takie szkolenie przeprowadzaj lekarze diabetolodzy i tak te jest w szpitalu na Dziadowskiej. Jak wyglda szkolenie w przypadku maych dzieci? Kiedy dziecko jest jeszcze mae, szkoleni s rodzice. Dzie-

Bardzo dzikuj za rozmow.Rozmawiaa: Wiktoria Chmura

10

POLSKA FEDERACJA EDUKACJI W DIABETOLOGII

To stowarzyszenie pielgniarek i dietetykw, ktrzy chc rozszerza wiedz na temat cukrzycy wrd pacjentw jak rwnie wrd personelu medycznego, innymi sowy ludzi ktrzy chc Ci pomc. A moe pielgniarka z Twojej poradni cukrzycowej naley wanie do tej organizacji? Wywiad z pani mgr Alicj Szewczyk, prezesem Polskiej Federacji Edukacji w Diabetologii dostarczy niezbdnych informacji na temat tej organizacji.Jaki by cel stworzenia federacji? Polska Federacja Edukacji w Diabetologii - to znaczcy krok w kierunku poprawy prewencji i terapii cukrzycy. Stowarzyszenie, ktre powstao z inicjatywy pielgniarek i dietetykw, od lat zajmujcych si problematyk chorych na cukrzyc i ich rodzin. Nowopowstae stowarzyszenie ma szans ukaza przeomowe spojrzenie na opiek diabetologiczn w Polsce. Jest to moliwe midzy innymi dziki firmie Medtronic, ktra jest jednym z gwnych sponsorw federacji. Cukrzyca coraz czciej okrelana jest epidemi XXI wieku. Na wiecie choruje na ni, co najmniej 200 milionw osb, z czego ok. 2 miliony to Polacy. Wedug prognozy wiatowej Organizacji Zdrowia (WHO) liczba diabetykw w cigu najbliszych 25 lat moe ulec podwojeniu. Zapobieganie cukrzycy, czyli dziaania na rzecz zmiany stylu ycia, przyjmuje, zatem wymiar spoeczny. Problem ten wykracza poza dziaalno ochrony zdrowia i powinien by adresowany rwnie do decydentw, mediw, szkolnictwa, instytucji ywieniowych, a nawet wyznaniowych oraz innych krgw spoecznych. Organizacja edukacji chorych na cukrzyc w Polsce, a w szczeglnoci organizacja pracy w dziedzinie pielgniarstwa diabetologicznego, wymaga modyfikacji. Nawizanie wsppracy z instytucjami odpowiedzialnymi za ksztacenie podyplomowe oraz przedstawienie im szczegowych zaoe programowych w zakresie edukacji diabetologicznej bdzie, zatem priorytetem w pierwszych latach dziaalnoci PFED. Kogo skupia federacja? Organizacja powstaa w 2006 roku z inicjatywy osb aktywnie zajmujcych si pacjentami chorymi na cukrzyc i ich rodzinami. Czonkowie zaoyciele PFED to pielgniarki i dietetycy pracujcy na co dzie w Instytucie Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka w Midzylesiu oraz w Katedrze i Klinice Gastroenterologii i Chorb Przemiany Materii SPCSK AM w Warszawie. PFED liczy obecnie 267 czonkw (10.03.2007), s to pielgniarki, pedagodzy, dietetycy, psycholog, lekarze. Dugofalowym celem PFED jest poprawa stanu zdrowia populacji wieku rozwojowego, modych dorosych oraz dorosych. Polska Federacja Edukacji w Diabetologii prowadzi take dziaalnoci naukow, szkoleniow i badawcz. Majtek PFED stanowi darowizny, dotacje poczynione na rzecz stowarzyszenia, dochody ze zbirek, aukcji organizowanych przez lub na rzecz stowarzyszenia.

Jakie cele stawia sobie federacja? Opieka diabetologiczna wymaga podejcia zintegrowanego, dlatego gwnym celem dziaalnoci PFED jest promowanie profesjonalnej roli zespow terapeutycznych w edukacji i opiece diabetologicznej w Polsce (lekarz, pielgniarka, dietetyk, psycholog, rehabilitant, pracownik socjalny oraz konsultanci innych specjalnoci). Polska Federacja Edukacji w Diabetologii stawia sobie rwnie za cel prowadzenie dziaalnoci naukowej, szkoleniowej i badawczej, a take opracowywanie, wdraanie i wspieranie programw edukacyjnych dla zespow w zakresie opieki diabetologicznej. Szczegowe cele, PFED to wyszkolenie personelu medycznego w zakresie zachowa prozdrowotnych, zdrowego odywiania, terapii cukrzycy, a take zintensyfikowanie dziaalnoci edukacyjnej w rodowisku wiejskim. Bardzo istotnym zagadnieniem jest rwnie podniesienie wiedzy diabetologicznej w rodowisku nauczania i wychowania (przedszkola, szkoy, gimnazja, licea). Chcielibymy zainicjowa prowadzenie szerokiej dziaalnoci informacyjnej o moliwociach zapobiegania cukrzycy z szerokim wyko-

rzystaniem mediw. Za cel stawiamy sobie take rozpowszechnienie pracy zespoowej w cukrzycy (zesp edukacyjny, zesp terapeutyczny). Jakimi osigniciami ju moe pochwali si PFED? W ramach szkolenia zespow edukacyjnych Polska Federacja Edukacji w Diabetologii w 2006 roku: 1. Zorganizowaa I konferencj Naukowo Szkoleniow pt. Polska Federacja Edukacji w Diabetologii - Cele i Zadania 2. Opracowaa program kursu doksztacajcego w dziedzinie pielgniarstwa diabetologicznego z decyzj administracyjn Centrum Ksztacenia Podyplomowego Pielgniarek i Poonych Nr135/06. W kursie wzio udzia 60 pielgniarek i poonych z caej Polski, na co dzie pracujcych z osobami chorymi na cukrzyc. Program kursu obejmowa zajcia realizowane metod wykadw oraz warsztatw dostarczajcych wiedz i praktyczne umiejtnoci z zakresu: epidemiologii cukrzycy powika w przebiegu cukrzycy pielgnacji osb chorych na cukrzyc

Czonkowie PFED

11

Program wymiany pomp insulinowych

Zaoycielki PFED edukacji zdrowotnej chorych na cukrzyc 3. Zorganizowaa II Konferencj Naukowo-Szkoleniow pt. Pielgniarstwo Diabetologiczne Nowe Zadania 4. Polska Federacja Edukacji w Diabetologii i konsultant krajowy w dziedzinie pielgniarstwa wyday zalecenia dla pielgniarek i poonych dotyczce zasad postpowania w opiece nad osob z cukrzyc przeprowadziy badania dotyczce poziomu i organizacji opieki nad pacjentami z cukrzyc przebywajcymi w rnych oddziaach szpitalnych - analiza bada przedstawiona na konferencji Pielgniarstwo Diabetologiczne - Nowe Zadania przygotoway projekt wiadcze pielgniarskich realizowanych w dziedzinie pielgniarstwa diabetologicznego (budowanie koszyka wiadcze gwarantowanych do NF) przygotoway projekt stanowiska pracy pielgniarki diabetologicznej 5. PFED prezentowaa dziaalno stowarzyszenia na konferencjach krajowych i zagranicznych 6. Polska Federacja Edukacji w Diabetologii czynnie uczestniczya w dziaaniach edukacyjnych zwizanych z prewencj cukrzycy podczas spotka diabetologicznych organizowanych przez stowarzyszenia, firmy farmaceutyczne 7. Polska Federacja Edukacji w Diabetologii wsppracuje z: Centrum Ksztacenia Podyplomowego Pielgniarek i Poonych Naczeln Rad Pielgniarek i Poonych oraz radami okrgowymi Departamentem Pielgniarek i Poonych przy Ministerstwie Zdrowia Konsultantem Krajowym w Dziedzinie Diabetologii Konsultantami w Dziedzinach Pielgniarstwa i Poonictwa Polskim Towarzystwem Pielgniarskim Polskim Towarzystwem Dietetyki Polskim Stowarzyszeniem Diabetykw Redakcj czasopisma Magazyn Pielgniarki i Poonej Osoby zainteresowane dziaalnoci w Polskiej Federacji Edukacji w Diabetologii mog doczy do stowarzyszenia wypeniajc formularz rejestracyjny lub specjaln deklaracj Czonkowsk dostpn na stronie internetowej PFED. www.pfed.org.pl Dzikujemy za cenne informacje! Rozmawiaa: Anna Zakrzewska

Kochani Zebrowicze!Przypominamy o trwajcej promocji wymiany pomp!Daje Wam ona moliwo zastpienia starszych i innych modeli najnowoczeniejszym sprztem. Szczeglnie atrakcyjn jest opcja wymiany posiadanego modelu na pomp Paradigm 722 - stale mierzc poziom cukru. Stay dostp do aktualnych poziomw glikemii, alarmy o wzrastajcym lub spadajcym cukrze czy te moliwo przedstawienia wynikw graficznie czyni j absolutn rewelacj. Cena katalogowa tej pompy to 16.785 z. Propozycja wymiany za duo mniejsz dopat jest bardzo atrakcyjna. Dodatkowo kady kupujcy 722 w okresie promocji otrzymuje 5 elektrod gratis. Medtronic Minimed oferuje program wymiany pomp insulinowych na model Paradigm 712, 715 lub Paradigm 722. Ponisza tabela przedstawia moliwoci wymiany w zalenoci od posiadanej pompy.

Model pompy

Paradigm 722)(1)

Paradigm 715

Paradigm 712

7.000,00 PLN 6.500,00 PLN 8.500,00 PLN

6.000,00 PLN 5.500,00 PLN 6.500,00 PLN 4.000,00 PLN 5.500,00 PLN

1) dodatkowo Klient otrzymuje 5 elektrod w okresie promocyjnym 2) dotyczy pomp innych producentw (przyjmujemy pompy nie uszkodzone mechanicznie i nie starsze ni 4 lata)

12

I stao si. Byo kosmicznie. 14 stycznia odby si XV Fina Wielkiej Orkiestry witecznej Pomocy.Przez ostatnie 5 lat Fundacja WOP stworzya najnowoczeniejszy i najodwaniejszy system leczenia maych dzieci z cukrzyc. Fundacja zakupia do tej pory ok. 1800 pomp insulinowych. I UWAGA: zakupi ich jeszcze wicej ! Dziki nim szanse na dobre, zdrowe ycie rosn i daj nadziej. Dziki temu wspaniaemu programowi tak wiele modych osb moe stosowa pomp insulinow. W tym roku program leczenia pompami insulinowymi zosta poszerzony o kolejn akcj: POLICZ SI Z CUKRZYC! Porusza on problem dotyczcy szacowania zawartoci wymiennikw wglowodanowych i biakowo-tuszczowych. Przecie nie raz mamy kopot jak policzy dan przeksk tak by podany bolus nie spowodowa hiperglikemii poposikowej. To naprawd wspaniay pomys ! Dziki temu w sposb bardzo dokadny moemy obliczy dawk bolusa. Niezwyk atrakcj finau by GLUKOBUS specjalnie przygotowany przez firmy Johnson & Johnson LifeScan i Medtronic MiniMed na Fina WOP i akcj Policz si z Cukrzyc. Odwiedzajc GLUKOBUS mona byo porozmawia z pielgniarkami diabetologicznymi i dietetykiem, a w szczeglnoci wykona pomiar poziomu glukozy we krwi, cinienia ttniczego i indeksu masy ciaa. Akcja cieszya si bardzo duym zainteresowaniem wrd modziey i dorosych, osb chorych na cukrzyc i osb zdrowych, ktre chciay dowiedzie si czego wicej o tej chorobie. Odsetek bada poziomu glikemii wykonano najnowszym glukometrem OneTouch Horizon. Rwnie po raz pierwszy zorganizowany zosta PIERWSZY BIEG FINAOWY pod hasem POLICZ SI Z CUKRZYC. Bieg odby si by zwrci uwag wszystkich ludzi na problem cukrzycy w naszym kraju. To by pierwszy taki bieg w Polsce i by naprawd udan imprez. Wicej o biegu i programie Policz si z cukrzyc opowie Koordynator Programu Ratujemy i Uczymy Ratowa - Ola Owsiak z Wielkiej Orkiestry witecznej Pomocy.

ale KOSMOS!

Skd pomys na kosmiczny fina?

W tym roku mino 15 lat dziaalnoci Wielkiej Orkiestry. Jest to, wic okrga i jake zasuona rocznica. XV Fina odby si pod hasem Ale Kosmos dlatego, e doskonale oddaje ono niecodzienno zjawiska jakim jest Fina WOSP oparty na nieziemskiej wrcz przyjani midzyludzkiej. Oddaje ono take wyjtkowo samej Fundacji, ktra od 15 lat niezmiennie cieszy si ogromnym zaufaniem spoecznym, ktra jest cigle widoczna, ktra cigle gra!

Prosz przybliy nam osignicia XV finau, kosmicznego finau.

Przede wszystkim zebralimy imponujc kwot 30 377 344,95 z!!! Powstao 1412 sztabw z czego 35 znajdowao si poza granicami Polski. To wszystko byo moliwe dziki naszym wolontariuszom i dziki Pastwu.

Czy w tym roku nastpne dzieci mog liczy na otrzymanie pomp insulinowych od WOP?

Tak jak w cigu poprzednich 5 lat WOP zakupi 500 pomp insulinowych dla dzieci z cukrzyc w wieku od 0-10 lat. Kryteria bd takie same jak do tej pory speniony warunek wiekowy

a take zakwalifikowanie przez lekarza dziecka do leczenia terapi pompow. Jak powiedzia jeden ze znamienitych goci zaproszonych do studia - profesor Tamborlane, wybitny pediatra i endokrynolog z Uniwersytetu w Yale, autor pierwszych na wiecie publikacji na temat leczenia cukrzycy pompami insulinowymi W 1969 roku czowiek

po raz pierwszy wyldowa na ksiycu. 10 lat pniej powstaa pierwsza pompa insulinowa ale dopiero w 2001 roku, dziki WOP, a tyle dzieci jest leczonych terapi pompow. I tak bdzie dalej, dalej bdziemy pomaga dzieciom chorym na cukrzyc.

Prosz powiedzie kilka sw na temat

13

nowego Programu WOP Policz si z cukrzyc.

Jest to program adresowany do wszystkich osb chorych na cukrzyc, zarwno dzieci jak i dorosych. Polega on na umieszczaniu na etykietach produktw ywnociowych informacji o zawartoci wymiennikw wglowodanowych (WW) i wymiennikw biakowo-tuszczowych (WBT). Ta informacja pozwala w atwy, szybki i dokadny sposb obliczy ile insuliny naley poda jedzc dany produkt, co pozwala unikn liczenia na oko i bdw, ktre prowadz do niebezpiecznych dla ycia i zdrowia przecukrze lub niedocukrze. Cukrzyca jest chorob, z ktr dzieci i doroli yj na co dzie - trzeba wic to ycie uatwia. Dotychczas do programu przyczyo si 5 firm: SM Mlekpol, Bongrain, Pekpol, Biofan oraz Profit. Wanie te firmy JU umieciy na swoich opakowaniach informacje o przelicznikach. Na kadym opakowaniu znajduje si orkiestrowe serduszko z napisem Policz si z cukrzyc oraz dodatkowa linijka tekstu informujca o iloci WW i WBT. Dziki tym informacjom osoba z cukrzyc zna nie tylko ogln ilo kalorii, ale take wie ile z nich pochodzi z wglowodanw, ktre podnosz poziom cukru od razu a ile z biaek i tuszczw, ktre wchaniaj si duo pniej. Pozwala to obliczy ilo insuliny potrzebny na pokrycie danego produktu. Jestemy peni optymizmu, e ta akcja stanie si akcj oglnopolsk i coraz wicej firm przyczy si do programu Policz si z cukrzyc. To nie tylko program dla ludzi z cukrzyc ale take promowanie zdrowego stylu ycia.

zwizany by z prowadzonym przez WOP Programem Leczenia Pompami Dzieci z Cukrzyc, a dokadniej z now akcj Policz si z cukrzyc. Mia on pokaza wiatu problem cukrzycy. Chcielimy zamanifestowa jedno z ludmi chorymi na cukrzyc i przeciwstawi si uprzedzeniom i stereotypom, z ktrymi borykaj si ludzie chorzy na t chorob. Celem byo otworzenie spoeczestwa na edukacj cukrzycow, udzielenie informacji, po prostu pokazanie e taki problem istnieje i trzeba sobie pomaga. Jak si okazao pomys by bardzo dobry. W biegu wzio udzia 1430 osb w wieku od 8 do 88 lat. Wszyscy bardzo dobrze si bawili, co mona zobaczy na zdjciach obok.

Jacy wielcy ludzie zwizani z cukrzyc przybyli na XV fina WOP? Jak oni oceniaj program WOP Leczenia Dziemi Pompami Insulinowymi?

Jaka bya idea biegu Policz si z cukrzyc?

Jak ju wspomniaam wczeniej zaszczyci nas obecnoci wiatowej sawy profesor William Tamborlane z Uniwersytetu w Yale. Przybyli rwnie inni zagraniczni gocie - dr Wim Wientjens, prezes Europejskiej Sekcji IDF (Midzynarodowa Federacja Diabetologiczna) a take prof. Tadej Battelino z Uniwersytetu w Lubljanie, zajmujcy si leczeniem pompami insulinowymi. Byy take sawy zwizane z diabetologi z Polski - prof. zw. dr hab. med. Jacek Sieradzki, prezes Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego oraz dr Ewa Pakowska, diabetolog ze szpitala dziecicego przy ulicy Dziadowskiej. Wszyscy oni s zdania, i program, ktry udao si stworzy w Polsce, program Leczenia Pompami Insulinowymi Dzieci z Cukrzyc jest doskonay. Bardzo dzikujemy za udzielenie nam cennych informacji! Rozmawaiaa Anna Zakrzewska.

W tym roku po raz pierwszy zosta zorganizowany bieg rozpoczynajcy now tradycj finaowych spotka, ktre maj na celu wyraenie solidarnoci z ludmi, ktrzy zmagaj si z najrniejszymi problemami zdrowotnymi i potrzebuj pomocy. Chcielibymy aby takie happeningi odbyway si na ulicach Warszawy i co roku. Tegoroczny bieg

14

Rodzaje BoluswPoprzez funkcj bolus, pompa naladuje prac trzustki w warunkach fizjologicznych. Jednak o czasie podania bolusa, jego wielkoci i rodzaju uytkownik pompy decyduje sam. Zastosowanie analogw insulin krtkodziaajcych w leczeniu cukrzycy (Humalog, Novorapid), przyczynio si do wprowadzenia nowych rozwiza technicznych w pompach insulinowych MiniMed, Paradigm. Na szczegln uwag zasuguje moliwo stosowania rnorodnych bolusw posikowych. Umiejtne wykorzystanie tej funkcji pozwala dostarczy waciw ilo insuliny w odpowiednim czasie. Dziki temu, bez trudu mona pokona pn hiperglikemi poposikow spowodowan powolnym wchanianiem biaek i tuszczy zawartych w posikach. W terapii

Bolus PRZEDUONY umoliwia rozoeniew czasie dawki insuliny przewidzianej na posiek. Zakres, w jakim mona zaprogramowa podawanie insuliny to 30 minut a do 8 godzin. Bolus ten najczciej bdzie mia zastosowanie podczas spoywania posikw biakowo-tuszczowych, takich jak np.: orzeszki, ser ty, pleniowy, parwki, sztuka misa (potrawy z grilla), wdliny czy saatki z majonezem i mietan. Bolus ten moe okaza si przydatny take podczas przyj okolicznociowych, kiedy posiek rozoony jest w czasie.

posikowychpompowej wielko bolusa uzaleniona jest od poziomu glikemii przedposikowej, iloci spoywanych wymiennikw wglowodanowych i biakowo - tuszczowych oraz aktywnoci fizycznej (po posiku). Naley podkreli, e tylko pompa daje moliwo wyboru trzech rodzajw bolusw posikowych. S to: - Bolus normalny (prosty) - Przeduony (Square) - Zoony (Dual) Bolus NORMALNY pozwala na podanie dawki insuliny w caoci, zaraz po aktywacji funkcji bolus. Stosowany jest najczciej podczas spoywania wglowodanw prostych i zoonych oraz w przypadku hiperglikemii (dawka korekcyjna)

BOLUS to ilo insuliny podawana w zwizku z posikiem lub hiperglikemi. W prawidowych warunkach komrki beta trzustki reaguj wyrzutem insuliny na wzrost stenia glukozy we krwi np. po posiku.

Bolus ZOONY stanowi poczenie bolusanormalnego i przeduonego. Ten rodzaj bolusa stosowany jest podczas spoywania posikw wysokokalorycznych bogatych w biako, tuszcze i wglowodany, takich jak np. pizza, frytki, placki ziemniaczane, zapiekanki, posiki w MC Donalds, potrawy kuchni chiskiej czy naleniki. Bolus zoony bdzie mia rwnie zastosowanie podczas spoywania posikw biakowo-tuszczowych, przy podwyszonej glikemii przedposikowej (dawka korekcyjna + dawka posikowa), oraz podczas przyj okolicznociowych (posiek rozoony w czasie). Waciwie mona powiedzie, e ten rodzaj bolusa uywany jest najczciej, poniewa prawie wszystkie posiki stanowi kombinacj wglowodanw biaek i tuszczy. Odpowiednie stosowanie rnych rodzajw bolusw zapewnia prawidowe poziomy glikemii bez wzgldu na rodzaj spoywanego posiku. Naley jedynie dobrze oblicza zawarto poszczeglnych skadnikw!

stpowania. Dlatego programowanie bolusw przeduonych najlepiej jest przedyskutowa z lekarzem prowadzcym. Czas zaprogramowania bolusa przeduonego zaleny jest od iloci biaek i tuszczw zawartych w posiku, oraz ich proporcji w stosunku do wglowodanw. Wiemy, e czas wchaniania posiku jest tym duszy im wicej w nim biaek i tuszczw, naley o tym pamita programujc bolus przeduony.

INSULINA

NORMALNY BOLUS

1

PRZEDUONY BOLUS

2CZAS

ZOONY BOLUS

3

PROBLEM W UYWANIU BOLUSW PRZEDUONYCHJak wynika z wypowiedzi pacjentw, wielu uytkownikw pomp insulinowych ma problem z hiperglikemi poposikow, zwaszcza po spoyciu kalorycznych (tustych) posikw. Wikszo z tych osb najczciej, nieprawidowo dobiera rodzaj bolusa do spoywanego posiku, bdnie oblicza warto kaloryczn (wymiennikow) pokarmu, a take nie uywa bolusw przeduonych do posikw, ktre tego wymagaj.

W JAKIM CZASIE POWINIEN BY ZAPROGRAMOWANY BOLUS PRZEDUONY?Jest to jedno z najczciej zadawanych przez pacjentw pyta.. Nie ma na nie jednoznacznej odpowiedzi. Nie ma gotowych schematw po-

15

W tym tkwi najczstsza przyczyna waha glikemii poposikowej. Diabetolodzy z duym dowiadczeniem w zakresie terapii pompowej podkrelaj, i ze stosowaniem bolusw przeduonych duo gorzej radz sobie pacjenci z dugoletnim staem choroby, ni osoby ze wieo rozpoznan cukrzyc. Wynika to z tego, e dugoletni diabetycy do tej pory liczyli tylko wymienniki wglowodanowe, nie zwracajc uwagi na biako i tuszcz. Zmieniajc aktualny model leczenia na terapi pompow, maj due problemy z wypracowaniem w sobie nawyku liczenia WBT. Inaczej natomiast zachowuj si pacjenci ze wieo rozpoznan cukrzyc. Konieczno liczenia WBT przyjmuj oni za fakt oczywisty, nie maja starych przyzwyczaje, zaczynaj od pocztku leczenia wyrabia w sobie prawidowe nawyki terapeutyczne, co znaczco wpywa na uzyskanie dobrych wynikw leczenia. Bardzo czsto popeniane s take bdy w przeliczaniu iloci jednostek insuliny potrzebnej na pokrycie biaek i tuszczy w bolusie przeduonym.

Zwykle na kade 100 kcal pochodzcych z biaek i tuszczw, tzw. wymiennik biakowo-tuszczowy (WBT), naley poda uzgodnion wczeniej z lekarzem prowadzcym ilo insuliny. Do prawidowego obliczania iloci WBT w danej potrawie naley korzysta z tablic kalorycznoci. Czas rozoenia dawki insuliny w bolusie przeduonym jest uzaleniony od iloci WBT zawartych w posiku. Podsumowujc, bolus przeduony pozwala na uzyskanie normoglikemii, gdy: - prawidowo oszacujemy ilo WBT zawartych w posiku, - zastosujemy odpowiedni ilo insuliny na 1 WBT (po konsultacji z lekarzem), - obliczon dawk insuliny zaprogramujemy we waciwym czasie. Wedug praktyki doktor Ewy Pakowskiej z Kliniki Diabetologii i Wad Wrodzonych Akademii Medycznej w Warszawie. - programowanie bolusw przeduonych moe by praktykowane wedug nastpujcej zasady: (patrz tabelka poniej)

Ilo wymiennikw biakowo-tuszczowych 1 WBT 1,5 WBT 2 WBT 2,5 WBT 3 WBT Wicej ni 4 WBT

Czas rozoenia w bolusie przeduonym 3 godziny 3,5 godziny 4 godziny 4,5 godziny 5 godzin 6 - 8 godzin

Naley podkreli, i rozwizania techniczne w pompach pozwalaj na du elastyczno w zakresie jakoci, iloci i pr spoywanych posikw, jednak uytkownicy pomp nie powinni zapomina o zasadach zdrowego ywienia. mgr piel. Teresa Benbenek-Klupa

Pionowo: 2- Wiosenne.... Np. w ogrodzie 4- Kolorowe malowane jajka 6- Nic nie robi cay dzie na tapczanie ley.... 7- Fotograficzny robi zdjcia 10- Od niej mleko 12- Leny dom mrwek

Poziomo: 1- Lany ..... 3- Kwiecie..... bo przeplata troch zimy troch lata 5- Tyka na cianie 8- Latajcy owad z czerwonymi skrzydekami w kropeczki 9- Zowiona na wdk 11- Dwa kka, siodeko i kierownica

ZEBRWKA: Spord wszystkich witecznych prawidowych rozwiza wylosujemy trzy nagrody niespodzianki. Rozwizanie z dopiskiem ZEBRWKA , prosimy nadsya do 20 kwietnia na adres : Johnson&Johnson Poland Sp. z o.o. Ul. Szyszkowa 20, 02 285 Warszawa

ZEBRA

Redakcja: Anna Zakrzewska, Wiktoria Chmura tel.: 022 465 69 34 Wydawca: Medtronic MiniMed, ul. Ostrobramska 101, 04-041 Warszawa orazJohnson&Johnson LifeScan Sp. z o.o., ul. Szyszkowa 20, 02 285 Warszawa

Grafika i skad: Jacek Biskupski tel.: 0 886 159 452