zeestromen en warmtepomp. zeestromen: koud of warm? zeestroom = beweging van grote afmeting in het...
TRANSCRIPT
![Page 1: Zeestromen en warmtepomp. Zeestromen: koud of warm? Zeestroom = beweging van grote afmeting in het oceaanwater Regel: –Een warme zeestroom komt in een](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bad22/html5/thumbnails/1.jpg)
Zeestromen en warmtepomp
![Page 2: Zeestromen en warmtepomp. Zeestromen: koud of warm? Zeestroom = beweging van grote afmeting in het oceaanwater Regel: –Een warme zeestroom komt in een](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bad22/html5/thumbnails/2.jpg)
Zeestromen: koud of warm?
Zeestroom = beweging van grote afmeting in het oceaanwater
Regel:– Een warme zeestroom komt
in een gebied waar het zeewater kouder is
• Meestal van lagere naar hogere breedte
– Een koude zeestroom komt in een gebied waar het zeewater warmer is
• Meestal van hogere naar lagere breedte
![Page 3: Zeestromen en warmtepomp. Zeestromen: koud of warm? Zeestroom = beweging van grote afmeting in het oceaanwater Regel: –Een warme zeestroom komt in een](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bad22/html5/thumbnails/3.jpg)
Herverdeling van energie
Regels:– Een koude zeestroom komt
in een gebied waar het zeewater warmer is
• Meestal van hogere naar lagere breedte
– Warmte-overschot wordt van tropen naar polen getransporteerd
• via een soort lopende band: de (mariene) thermohaline circulatie (40%)
• via atmosferische stromingen (60%)
![Page 4: Zeestromen en warmtepomp. Zeestromen: koud of warm? Zeestroom = beweging van grote afmeting in het oceaanwater Regel: –Een warme zeestroom komt in een](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bad22/html5/thumbnails/4.jpg)
De Golfstroom, een warme zeestroom
• Oorsprong in de Golf van Mexico• Onderdeel van de zogenaamde thermohaline circulatie• Grote invloed op klimaat in Noordwest-Europa
• In combinatie met aanlandige westelijke luchtstroming– Grote delen van Europa in zomer koeler en in winter warmer dan
gebieden op vergelijkbare breedtegraad
![Page 5: Zeestromen en warmtepomp. Zeestromen: koud of warm? Zeestroom = beweging van grote afmeting in het oceaanwater Regel: –Een warme zeestroom komt in een](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bad22/html5/thumbnails/5.jpg)
Dankzij de Golfstroom…
• Tot en met Murmansk in het uiterste noorden van Rusland zijn de zeehavens ijsvrij
• Uitvoer van Zweeds ijzererts vindt in de winter plaats via het Noorse Narvik
![Page 6: Zeestromen en warmtepomp. Zeestromen: koud of warm? Zeestroom = beweging van grote afmeting in het oceaanwater Regel: –Een warme zeestroom komt in een](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bad22/html5/thumbnails/6.jpg)
Een megarivier in zee
– De Golfstroom wordt waarschijnlijk aangestuurd door enorme wervels in de wateren rond Zuid-Afrika
– Stroomsnelheden van ca. drie meter/sec Van belang voor o.a. scheepvaartroutes
– Vervoert per seconde meer dan 100 keer zo veel water als alle rivieren in de wereld
– Stromingsenergie vertegenwoordigt 5 petaWatt vermogen = drie miljoen moderne grote kerncentrales
![Page 7: Zeestromen en warmtepomp. Zeestromen: koud of warm? Zeestroom = beweging van grote afmeting in het oceaanwater Regel: –Een warme zeestroom komt in een](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bad22/html5/thumbnails/7.jpg)
De Labradorstroom, een koude zeestroom
• Warme en koude zeestromen:– relatieve temperaturen
• Ook zeestromen gehoorzamen aan de Tweede wet van Buys Ballot
• Waarom is de Labrador-stroom een koude zeestroom?
• Waaraan herken je de Tweede wet van Buys Ballot?
• Welke invloed heeft de Labradorstroom op het klimaat aan de oostkust van Canada en New England?
In het voorjaar en de vroege zomer brengt de Labradorstroom ijsbergen met zich mee die van Groenlandse gletsjers zijn afgebroken.
![Page 8: Zeestromen en warmtepomp. Zeestromen: koud of warm? Zeestroom = beweging van grote afmeting in het oceaanwater Regel: –Een warme zeestroom komt in een](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bad22/html5/thumbnails/8.jpg)
De thermohaline circulatie
• Op hogere breedten zakt zwaar koud en zout zeewater naar de bodem
• Stijgingen vinden plaats in de tropen en subtropen
• Minder zout, warmer water wordt aangezogen vanaf deze lagere breedten
– Een deel draait rondjes om Antarctica, net zolang tot het ergens weer omhoog komt
![Page 9: Zeestromen en warmtepomp. Zeestromen: koud of warm? Zeestroom = beweging van grote afmeting in het oceaanwater Regel: –Een warme zeestroom komt in een](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bad22/html5/thumbnails/9.jpg)
De Golfstroom: onderdeel van de thermohaline circulatie
• Golfstroom (rood) brengt warm water naar het noordelijk deel van de Atlantische Oceaan
afkoeling van enorme waterhoeveelheden
![Page 10: Zeestromen en warmtepomp. Zeestromen: koud of warm? Zeestroom = beweging van grote afmeting in het oceaanwater Regel: –Een warme zeestroom komt in een](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bad22/html5/thumbnails/10.jpg)
Hoe werkt het?
Twee processen:
• Afgekoeld water is zwaarder per m3
Koud water zakt naar beneden
• Deel van het water bevriest rond de Noordpool het resterende water bevat meer zout zout water is zwaarder zout water zakt naar beneden koud zout water stroomt op grote diepte in zuidelijke richting terug:
de Noord-Atlantische diepwaterstroming
![Page 11: Zeestromen en warmtepomp. Zeestromen: koud of warm? Zeestroom = beweging van grote afmeting in het oceaanwater Regel: –Een warme zeestroom komt in een](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bad22/html5/thumbnails/11.jpg)
Meten en schatten
• Onderzoekers Centrum voor Oceanografie in Southampton:
Afname van de sterkte van de Golfstroom sinds 1957 met 30%
– Conclusie: warme Golfstroom neemt mogelijk langzaam af
• Schattingen van het Intergouvernementeel Klimaatpanel van de Verenigde Naties IPCC:
Afname de totale thermohaline circulatie met 30% tot 60%
– Maar: deze afkoeling is onvoldoende om opwarming atmosfeer te neutraliseren
![Page 12: Zeestromen en warmtepomp. Zeestromen: koud of warm? Zeestroom = beweging van grote afmeting in het oceaanwater Regel: –Een warme zeestroom komt in een](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bad22/html5/thumbnails/12.jpg)
Verband Golfstroom en klimaatverandering?
• Opwarming atmosfeer leidt tot:
1. smeltend poolijs2. meer neerslag
Gevolg:- meer zoet water in
zee
Wat kan dat betekenen voor de Golfstroom?
Door het afsmelten van de Groenlandse ijskap komt er meer
zoet water in de oceanen
![Page 13: Zeestromen en warmtepomp. Zeestromen: koud of warm? Zeestroom = beweging van grote afmeting in het oceaanwater Regel: –Een warme zeestroom komt in een](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bad22/html5/thumbnails/13.jpg)
Einde Golfstroom?
Een worst case scenario: In de Noordelijke IJszee zinkt
zoeter (lichter) zeewater minder naar benedenDe zoutwaterpomp stagneertDe Golfstroom dringt minder ver door in het noordelijk deel van de Atlantische Oceaan
• Wat zouden hiervan de gevolgen zijn voor West-Europa?
Ondergang van het Avondland?
![Page 14: Zeestromen en warmtepomp. Zeestromen: koud of warm? Zeestroom = beweging van grote afmeting in het oceaanwater Regel: –Een warme zeestroom komt in een](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bad22/html5/thumbnails/14.jpg)
Een nieuwe ijstijd?
• Resultaat onderzoek van boorkernen uit de ijskap van Groenland: Zeewatertemperatuur wisselde in het verre verleden soms snel
• Onderzoeksvraag voor de wetenschap: Was dat een gevolg van de veranderlijke sterkte van de Golfstroom?Als de transportband tot stilstand komt kan het ijs in de Atlantische Oceaan zich uitbreiden