zekÂt uygulamalariisamveri.org/pdfdrg/g00202/2017/2017_babarms_kahloonah.pdf · 2017. 12. 12. ·...

TARİHTE ve GÜNÜMÜZDE

ZEKÂT UYGULAMALARI

ENSAR NEŞRİYAT TİC. A.Ş.

ISBN: 978-605-9519-56-4

Sertifika No: 17576

İSLÂMÎ İLİMLER ARAŞTIRMA VAKFI

Milletlerarası Tartışmalı İlmî Toplantılar Dizisi: 22

Tartışmalı İlmî Toplantılar Dizisi: 87

Kitabın Adı

Tarihte ve Günümüzde Zekât Uygulamaları

Yayına Hazırlayanlar

Dr. İsmail KURT – Seyit Ali TÜZ

İslâmî İlimler Araştırma Vakfı

Koordinatör

Prof. Dr. Abdullah KAHRAMAN

Kocaeli Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanı

Son Okuma Doç. Dr. Necmettin KIZILKAYA

İstanbul Üniversitesi

Baskı ve Cilt:

ÇINAR MAT. ve YAY. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.

100. Yıl Mahallesi Matbaacılar Caddesi

Ata Han No:34 / 5 Bağcılar - İSTANBUL

Tel: 0212 628 96 00 - Faks: 0212 430 83 35

Sertifika No: 12683

1. Basım: İstanbul, Ağustos 2017/ 2000 adet basılmıştır.

© Her hakkı mahfuzdur.

İzin alınmadan hiçbir yolla çoğaltılamaz.

Kaynak gösterilmek şartıyla iktibas edilebilir.

İletişim Adresi: Ensar Neşriyat Tic. A. Ş.

Oruçreis Mah. 12. Sokak No: 40-42 Esenler/İstanbul

Tel: (0212) 491 19 03-04 Faks: (0212) 438 42 04

www.ensarnesriyat.com.tr [email protected]

mailto:[email protected]

9

ZEKÂTIN PAKİSTAN’DA KURUMSALLAŞMASI

Muhammad Sajjad BABAR1

Ali Haider KAHLOON2

1. Giriş

Zekât İslâm’ın üçüncü temel şartı ve fakirin zenginin serve-

tindeki hakkıdır. Servetin zenginden alınıp mahrum ve muhtaçla-

ra dağıtılmasının önemli bir kaynağıdır. Zekât servetin temizlen-

mesine ve Müslüman toplumda iş birliği, sempati ve kardeşlik

duygularına yol açar. Pakistan İslâm Devleti Anayasası açık bir

şekilde, Pakistan Müslümanlarının bireysel ve toplumsal alanlar-

daki yaşamlarını İslâmî esaslara göre tanzim etmeleri gerektiğini

ifade eder.3

Zekât ve Öşür sistemi Pakistan’a 1980 Zekât ve Öşür Yasası

ile girdi. Bu sistemin temel amacı, Şeriata göre zekât alabilecek

olan fakir insanlara finansal destek sağlamaktır. Böylelikle bu in-

sanlar temel ihtiyaçlarını karşılayacak ve kendi gelirlerini sağlayan

işlerine başlayarak kendilerine güvenleri oluşacaktır. Bu sistemde

zekât yardımı özellikle dul, yetim ve engelli kimseler gibi zekâtı

hak edenlere kendi geçimlerini sağlamaları için komisyonlar eliyle

doğrudan veya eğitim, mesleki eğitim ve sağlık hizmetleri için ku-

rumlar eliyle dolaylı bir şekilde verilmektedir. Zekât gelirleri do-

ğal felaketlere maruz kalan insanlara finansal yardım ve bunların

rehabilitasyonu için de değerlendirilmektedir.

2. Zekâtın Önemi

1 Pakistan Zekât Müdür Yardımcısı, Pencap Zekât ve Öşür Dairesi

(Pakistan), [email protected] 2 İlçe Zekât Memuru, Pencap Zekât ve Öşür Dairesi (Pakistan) 3 Pakistan Devleti Anayasası, 1973.

476 TARİHTE VE GÜNÜMÜZDE ZEKÂT UYGULAMALARI

Namazla beraber zekât, İslâm’ın en önemli şartı olarak nisab

miktarı mala sahip olan her Müslüman’a gereklidir. Zekât

Kur’ân’da 80 defadan fazla zikredilmiştir. Zekâtın önemi Kur’ân-ı

Kerîm’in emirlerinin ışığı altında anlaşılabilir:

ı. ‚Artık namazı dosdoğru kılın, zekâtı verin ve Allah’a sarılın‛4

ıı. ‚Namazı dosdoğru kılın, zekâtı verin, Rasulullah’a itaat edin ki

size merhamet edilsin‛5

ııı. ‚Onlar namazı dosdoğru kılan, kendilerine rızık olarak verdi-

ğimiz şeylerden Allah yolunda harcayanlardır. İşte onlar gerçekten iman

edenlerdir‛6

ıv. ‚İnsanların mallarında artış olsun diye verdiğiniz herhangi bir

faiz, Allah katında artmaz. Allah'ın rızasını isteyerek verdiğiniz zekâta

gelince, işte zekâtı veren o kimseler, evet onlar (sevaplarını ve mallarını)

kat kat arttıranlardır‛7

v. ‚İman edip iyi işler yapan, namaz kılan ve zekât verenler var ya,

onların mükâfatları Rableri katındadır. Onlara korku yoktur, onlar üzün-

tü de çekmezler‛8

Zekâtın önemi aynı şekilde Hz. Muhammed’in (a.s) aşağıda-

ki hadislerinde de belirtilmektedir:

ı. İbn Ömer, Hz. Peygamberin (a.s) şöyle söylediğini rivayet

etmiştir: ‚İslâm beş esas üzerine kurulmuştur. Allah’tan başka ilah ol-

madığına ve Muhammed’in Allah’ın kulu ve elçisi olduğuna şahadet et-

mek, namaz kılmak, zekât vermek, Ramazan orucu tutmak ve Kabe’yi

haccetmek‛9

ıı. Muaz b. Cebel Hz. Peygamberin (a.s) şöyle söylediğini ri-

vayet etmiştir: ‚Ben insanlar Allah’tan başka ilah olmadığına ve benim

4 el-Hac, 22/78. 5 en-Nûr, 24/56. 6 el-Enfal, 8/3-4. 7 er-Rûm: 30/39. 8 el-Bakara, 2/277. 9 Sahih-i Buhârî 8; Sahih-i Müslim 16.

ZEKÂTIN PAKİSTAN’DA KURUMSALLAŞMASI 477

Allah’ın Peygamberi olduğuma şahitlik edinceye ve namazı kılıp zekâtı

verinceye kadar savaşmakla emrolundum‛10

3. İslâm’da Zekât Sisteminin Merkezileştirilmesi

İslâm, toplumun bireysel ve toplumsal refahına vurguda bu-

lunur. Cenab-ı Hak, Peygamberine şöyle buyurmuştur: ‚Onların

mallarından sadaka al; bununla onları (günahlardan) temizlersin, onları

arıtıp yüceltirsin‛ 11 İslâm devleti, zekâtın toplanıp dağıtılmasını

tanzim etmek ile vazifelendirilmiştir. Kur’ân-ı Kerîm şöyle bu-

yurmaktadır: ‚O müminler öyle kimselerdir ki, eğer kendilerine yeryü-

zünde iktidar verirsek namazı kılar, zekâtı verirler, iyiliği emreder ve kö-

tülükten nehyederler. İşlerin sonu Allah'a varır‛12 Zekât varlığın dağı-

tımını sağlar ve servet sahipleri ile mal varlığı olmayanlar arasın-

daki farkı minimize eder. Kur’ân-ı Kerîm açıkça şöyle buyurur:

‚Böylece o mallar, içinizden yalnız zenginler arasında dolaşan bir devlet

olmaz‛13 İlk Râşid halife olan Hz. Ebu Bekir, zekât vermeyi redde-

denlere savaş ilan etmiştir.

4. Pakistan’da Zekât Sistemi

Pakistan’daki zekât sisteminin kökleri, Pakistan’ın bağımsız-

lığını kazandığı ve Müslüman alimlerin devlet politikalarının

İslâm Şeriatına dayanması üzerinde durdukları 1947’ye kadar

gitmektedir (Clarke, 2001). Fakat ülkede yönetimi elinde bulundu-

ranlar buna itibar etmedi. Pakistan hükümeti, zekât sisteminin ül-

kede uygulanabilmesine yönelik tavsiyelerde bulunmak için

1950’de bir zekât komisyonu kurdu, ancak bu tavsiyeler uygula-

maya geçmedi. Daha sonra hükümet, zekât biletleri almak suretiy-

le zekât meblağlarının postanelere yatırılmasına olanak sağlayan

bir Gönüllü Zekât Sistemi kurdu; fakat bu da başarılı olamadı

(Rehman, 1981). 1970’lerdeki seçimi, İslâm Sosyalizmi vizyonuna

sahip olan Zülfikar Ali Butto kazandı, ancak o da ülkede bir zekât

10 Sünen-i İbn Mâce, 72. 11 et-Tevbe, 9/103. 12 el-Hac, 22/41. 13 el-Haşr, 59/7.


sistemi kurmadı (Clarke, 2001). Sonunda Butto’nun ülkede Şeriatı

uygulamayı ihmal etmesinin de etkisiyle 1977’deki kitlesel hareke-

tin akabinde General Muhammed Ziyaülhak yönetimi ele geçirdi

ve Zekât ve Öşür sistemi kurdu (Rehman, 1981). Zekât ve Öşür sis-

temi 1980 Zekât ve Öşür Yasası ile uygulamaya konuldu. Bu yasa

Zekât ve Öşürün toplanması, dağıtımı ve yönetimi ile ilgili kapsam-

lı bir mekanizma sunmaktadır.

5. Zekâtın Toplanması

Zekâtın toplanması Federal Hükümetin sorumluluğundadır

ve zekât, 1980 Zekât ve Öşür Kanununun birinci maddesinde bah-

sedilen şu on bir varlıktan zorunlu olarak çıkarılır: Bankadaki Ta-

sarruf Hesapları, İhbarlı Mevduat Hesapları ve Faturaları, Sabit

Mevduat Hesapları ve Faturaları, Mevduat Sertifikası Hesapları ve

Faturaları, Ulusal Yatırım Ortaklığı Şirketleri, Pakistan Mali Yatı-

rım Fonları Sertifikaları Şirketi, kazancın hamil tarafından periyo-

dik olarak tahsil edilebildiği Devlet Tahvilleri, Menkul Kıymetler

(şirketlerin hisse ve Tahvilleri ile kazancın ödendiği yasal korpo-

rasyonlar), Maaşlar, Hayat Sigortası Poliçeleri, Tasarruf Sandıkları.

zekât için dikkate alınacak varlıkların hesaplanması Ramazan ayı-

nın ilk günü yapılır (Pakistan Hükümeti 1980).

Zekâtın toplanması finansal kurumlar tarafından yapılmakta

ve State Bank of Pakistan’da bulunan Merkezi Zekât Fonu hesabı-

na yatırılmaktadır. Zekâtın toplanması, birçok insanın zekâtın he-

saplanacağı günden önce paralarını bankalardan çekmesi veya be-

yan vererek muafiyet talep etme gibi birçok sebepten ötürü olduk-

ça düşük bir seviyededir. Ayrıca Pakistan Anayasa Mahkemesinin

1999’da aldığı bir kararla zekât vermek bütün mezheplerce gönül-

lü hale getirildi.14

Ülke genelinde zekât ve sadaka toplayan birçok inanç ve

yardım temelli organizasyon bulunmaktadır ve bu toplananların

önemli bir miktarı STK’lara verilmektedir. Aga Khan Develop-

ment Network tarafından desteklenen bir araştırma, 41 Milyar

14 Clarke, 2001; Toor ve Nasar, 2003; Powe, 2009.


Rupi civarında büyük bir meblağ bağışın (ayni/nakdi) özel hayır-

lar için bireyler tarafından verildiğini ortaya koymaktadır. Bu mali

bağışların üçte ikisi şahıslara verilirken geriye kalanı kurumlara

verilmektedir (Irfan, 2003).

Nisab miktarına sahip olan Müslümanların ürettiklerinin

%5’inden öşrün alınması gerekir. Nüfusun büyük bir kısmı ka-

zançlarını tarım sektöründen elde etmekte ve tarım Gayrı Safi

Millî Hasılanın %20’sini teşkil etmektedir (Pakistan Hükümeti,

2016). Öşürden elde edilebilecek büyük bir kaynak potansiyeli bu-

lunmakla beraber Öşür, 1994’ten beri toplanmamaktadır (Irfan,

2003).

Son Beş Yılda Toplanan Zekâtın Detayları

Sr. No. Mali Yıl Toplanan Miktar

(Rs. Milyon Olarak)

1 2011-12 3951.667

2 2012-13 4053.56

3 2013-14 4778.18

4 2014-15 5398.53

5 2015-16 7570.970

Son Beş Yılda Zekâtın Toplanma Trendini Gösteren Gra-

fik


6. Zekât Gelirlerinin Sarfı

Zekât gelirleri, Merkezî Zekât Birimi tarafından Kamu Men-

faatleri Konseyinin onayladığı kurallara uygun bir şekilde bölgele-

re/şehirlere aktarılmaktadır. Bölge/şehir bazında zekât paylaşımı

aşağıda tasvir gösterilmiştir:

Bölge Bazında Zekât Paylaşımı

Sr. No.

Bölge/Şehir İsmi

Onaylanan Pay

% Pay

1 Pencab 4 Vilayetin Total Pay-

laşımının %93’ü

57.36 52.52

2 Sind 23.71 22.45

3 KPK 13.82 13.08

4 Balocistan 5.11 4.84

5 FATA

7%

7 3.28

6 ICT 2.50

7 GB 1.32

Bölge Bazlı Zekât Paylaşım Grafiği

Merkezi Zekât Biriminin zekât paylaşımı ulaştıktan sonra

her vilayet kendi zekât bütçesini hazırlar. Zekât alacak olanlara

sağlanan finansal desteğin altında yer alan Değişik Zekât Prog-

ramları/Planları aşağıda zikredilmektedir.


i. Geçim Ödeneği

Geçim Ödeneği, Mahalli Zekât Birimi tarafından zekât alabi-

lecekler ile ilgili yapılan tespit sonucunda hak eden Müslüman er-

gen kişilere verilir. Verilen zekât mobil bankacılık uygulaması ka-

nalıyla aylık 1000 Pakistan Rupisidir.

ii. Eğitim Bursları

Eğitim Bursları, Mahallî Zekât Birimi tarafından zekât alabi-

lecekler ile ilgili yapılan tespit sonucunda hak eden Müslüman öğ-

rencilere aşağıdaki oranlarda verilmektedir.

Eğitim Düzeyi Yıllık Oran (Pakistan

Rupisi)

Orta Öğretim ve Lisans Düzeyi 6000/-

Lisansüstü 12000/-

Mühendislik/Tıp, Mühendislik Üniversiteleri 18000/-

Yapılan tespit ve kurum başkanının onayından sonra müs-

tahik öğrenciler müracaatlarını ilgili kurumun Burs Komisyonuna

yaparlar. Komisyon da dikkatli bir incelemeden sonra fon tahsisatı

için listeyi Bölge Zekât Komisyonuna gönderir. Tahsisat geldikten

sonra, komisyonlar bursları öğrencilere dağıtır ve teftiş için dağı-

tım için gerekli kayıtları tutarlar.

iii. Dinî Okullarda Okuyan Öğrenci Bursları

Bu burslar, Mahalli Zekât Birimi tarafından zekât alabilecek-

ler ile ilgili yapılan tespit sonucunda Dinî okullarda okuyan öğ-

rencilere aşağıdaki oranlarda verilmektedir:

Kursun Adı Yıllık Oran (Pakistan Rupisi)

Kıraat ve Hafızlık 3000/-

Alet İlimleri Düzeyi 6000/-

Hadis Dersleri 12000/-

Burslar, her eğitim düzeyi ve onun için ayrılmış miktara gö-

re ilgili okulun Burs Komisyonunun tavsiye ettiği uygun öğrenci-

lere dağıtılmak üzere Okul’a verilir. Çeşitli harcama hibeleri de ya-


tılı müstahik öğrencilerin yiyecek, giyecek ve konaklama gibi di-

ğer masrafları için Dini Okullara verilmektedir.

iv. Sağlık Hizmetleri

Vilayet Zekât Kurulu tarafından listelenen Vilayet Bazında

Sağlık Kurumları/Hastanelerine ayrılan zekât fonu doğrudan Vi-

layet Zekât İdaresi tarafından verilmektedir. İlçe Merkez hastane-

lerinin zekât fonları, Vilayet Zekât Fonunun her ilçenin nüfus ora-

nı için belirlenen kriterler çerçevesinde İlçe Zekât Komisyonları ta-

rafından verilmektedir. Her kurum/hastanenin, zekât almaya müs-

tahik olan hastaların tedavi ve buna bağlı olarak ücretsiz ilaç ihti-

yaçlarını sağlayan Sağlık Hizmetleri Komisyonu oluşturulmuştur.

Mahalli Zekât Komisyonunun belirlenen kriterler çerçevesinde

yaptığı tetkik sonrası zekât müstahiki olan kişi, vilayet ve aynı

zamanda ilçe bazındaki herhangi bir hastane/kurumdan ücretsiz

sağlık hizmeti alabilmektedir.

v. Evli Olmayan Kadınlara Evlilik Yardımı

Maddi desteğe ihtiyacı olan zekât müstahiki, evlilik yardımı

için bulunduğu bölgedeki Mahalli Zekât Komisyonuna 20.000/-

Pakistan Rupisi almak için bir form ile başvurur. Mahalli zekât

Komisyonunun tavsiye ettiği müracaat usule uygun bir şekilde İl-

çe Zekât Komisyonuna yardımı aktarmak için gönderilir. Ödenek

ulaştıktan sonra Mahalli Zekât Komisyonu, hamilince alınmak

üzere bir çek ile ödemeyi yapar.

vi. Eğitim Yardımı (Teknik)

Bu proje bilgisayar uygulamaları, elektrikçilik, laboratuar

asistanlığı, elbise yapımı gibi çeşitli mesleki ve teknik sahâlârda

eğitim alan fakir gençlerin kendi yaşamlarını düzgün bir şekilde

sürdürebilecek bir kazanç elde etmeleri için başlatıldı. Yardımlar,

Pencab Mesleki Eğitim Kuruluna bağlı olan Mesleki Eğitim Ensti-

tülerinin kursiyerlerine kabiliyetleri oranında en yüksek başarıyı

elde etmeleri amacıyla verilmektedir. Verilen yardım oranları şu

şekildedir:


a) Aylık Yardım: Her kursiyer için 500/- Pakistan Rupisi

b) Kurs Harcı: Her kursiyer için 2500/- Pakistan Rupisi

Bu usule göre müstahik öğrenciler, Mesleki Eğitim Enstitüle-

rinin kabul ilanından sonra bulundukları yerdeki Mahallî Zekât

Komisyonundan aldıkları istihkak belgeleriyle beraber müracaat-

larını, adayları elemeden geçirip her eğitim programı için uygun

olanları seçen ilgili Burs Komisyonuna yapmaktadırlar.

vii. Ramazan ve Bayram Yardımı

Ramazan ve Bayram Yardımı, halihazırda geçim yardımı

alan her bir zekât müstahikine Ramazan Bayramı akşamı 1000/-

Pakistan Rupisi olarak verilmektedir. Bu yardım, her fakirin bu-

lunduğu bölgedeki Mahalli Zekât Komisyonunun yaptığı uygun-

luk araştırması sonucunda şubesiz bankacılık yoluyla verilmekte-

dir.

viii. Sürdürülebilir Ekonomik Gelişim Programı

Sürdürülebilir Ekonomik Gelişim Programı, hükümetin yeni

bir girişimidir. Aslında bu program, Mesleki Eğitim Enstitülerin-

den mezun olan fakat ellerinde meslekleri olduğu halde maddi

olanaksızlıklar nedeniyle iş hayatına atılamayan kabiliyetli gençle-

rin Daimi Rehabilitasyonu için Pilot Proje olarak başlatıldı. Bu

programda, Mesleki Eğitim Enstitülerinin kurslarını başarıyla biti-

ren kursiyerlere kendi gelirlerini sağlayacak işlerine başlamaları

amacıyla 1.000.000 Pakistan Rupisine varan karşılıksız yardım ve-

rilmektedir.

ix. Sosyal Rehabilitasyon

Bu da Hükümetin fakirliği önleme amacıyla oluşturduğu

yeni biri girişimidir. Fakirlerin içinden en fakirlerden Şeriata göre

zekât alabilecek ve uygun iş tecrübesine sahip olanlara bu Prog-

ram dahilinde Otomatik Rikşa verilmektedir. Böylece bu kimseler

kendi kendilerine yetebilecek ve kendi geçimlerini uygun bir şe-

kilde sağlayabileceklerdir.

7. Zekât Sisteminin Tabakaları

i. Merkezi Zekât Kurulu


ii. Vilayet Zekât Kurulu

iii. İlçe Zekât ve Öşür Komisyonu

iv. Mahalli Zekât ve Öşür Komisyonu

7.1. Merkezi Zekât Kurulu

Merkezi Zekât Kurulu, Zekât ve Öşür ile ilgili meselelerin

genel gözetim ve kontrolünü yürüten en üst forumdur. Bu kurul

2010’a kadar varlığını sürdürmüştür. Pakistan İslâm Cumhuriyeti

Anayasasının 18. maddesindeki bir değişiklik ile Merkezî Zekât

Kurulu kaldırılarak Zekât ve Öşür meseleleri vilayetlere devredil-

di. Bununla beraber, zekâtın toplanması, vilayetlerin ittifakı ile Di-

yanet İşleri Bakanlığı bünyesinde kurulan Merkezi Zekât Birimi

halen Federal Hükümetin elindedir.

Merkezi Zekât Birimi Organizasyon Şeması


7.2. Vilayet Zekât Kurulu

Vilayet Zekât Kurulu, Zekât ve Öşür ile ilgili işlerde vilayet-

teki en yüksek makamdır. Bu kurulda, Yüksek Mahkeme Hakimi

veya emeklisi olan bir başkan, üç alim, iki bayan üye, iki erkek üye

ve dört memur üye olmak üzere toplam on iki kişi bulunmaktadır.

7.2.1. Kurulun Esas Görevleri

ı. Zekât ve Öşür ile ilgili meselelerin genel gözetim ve kont-

rolünü yapmak

ıı. Zekât bütçesini onaylamak,

ııı. Yeni politika, prosedür veya programları onaylamak,

ıv. İlçe Zekât Komisyonu başkan ve üyelerinin yerini değiş-

tirme veya feshetmek.

Vilayet Organizasyon Şeması


7.3. İlçe Zekât ve Öşür Komisyonu

İlçe Zekât ve Öşür Komisyonu bir başkan, beş bay üye (her

biri bir ilçeden), üç bayan üyeden oluşurken İlçe Zekât Müdürü

Re’sen İlçe Zekât Komisyonunun üyesi/sekreteridir.

7.3.1. Komisyonun Esas Görevleri

ı. Vilayet Zekât Kurulunun yönetmeliğini takip etmek ve ka-

rarlarını uygulamak,

ıı. Zekât ödeneklerini Mahallî Zekât Komisyonları ve Ku-

rumlarına aktarmak,

ııı. İlçe Zekât Fonunun hesaplarını hazırlamak ve idare et-

mek,

ıv. Mahallî Zekât Komisyonları ve zekât ile desteklenen ku-

rumların denetimini yapmak,

v. Mahallî Zekât Komisyonlarını oluşturmak,

vı. Mahallî Zekât Komisyonlarının Başkan/Üyelerini azlet-

mek ve yerlerini değiştirmek.

7.4. Mahalli Zekât ve Öşür Komisyonu

Her ilçede Mahallî Zekât ve Öşür Komisyonları her gelir

kaynağı, arazi, köy veya semt için oluşturulmaktadır. Her Yerel

Komisyon, bir başkan, mahallede mukim ortaokul diplomasına

sahip ve dindar olarak bilinen üç kadın ve altı erkek olmak üzere

on üyeden oluşmaktadır.

7.4.1. Komisyonun Esas Görevleri

ı. Vilayet Zekât Kurulu ile İlçe Zekât Komisyonunun yönet-

meliğini takip etmek ve kararlarını uygulamak,

ıı. Zekât yardımı için hak edenleri tespit etmek,

ııı. Zekât yardımı alacaklara zekâtı ulaştırmak,

ıv. Zekât, Öşür ve Atiyyeleri toplamak,

v. Mahalli Zekât Fonunun hesaplarını hazırlamak ve idare

etmek.


8. Sonuç

Zekât İslâm’ın, Müslüman toplumlarda müreffeh olanlar ile

mahrumiyet içerisinde olanlar arasındaki açığı kapatmayı hedef-

leyen temel şartlarından biridir. Zekât ve Öşür sistemi Pakistan’a

1980’de girdi. Yüzbinlerce aile bu sistem üzerinden geçim, eğitim,

mesleki eğitim, sağlık yardımı ve rehabilitasyon için maddi yar-

dım almaktadır. Yıllık zekât toplama verileri, ülkenin total eko-

nomik büyümesine kıyasla zekât toplamanın hâlâ düşük olduğu-

nu göstermektedir.

Zekât 1980’den beri sadece on bir varlıktan (Zekât ve Öşür

Kanununun birinci maddesinde zikredilmektedir) verilmekteyken

ekonomi büyük çapta farklılık arz etmektedir. Zekât sistemi, yeni

varlık türlerinin de zekâta tabi mallar olarak kabul edilmesi halin-

de, makul bir süre içerisinde Pakistan’daki fakirliğin kökünü ku-

rutmaya etkin bir biçimde yardım edebilir. Tarım sektörü ülkenin

Gayrı Safi Millî Hasılasının yaklaşık %20’sini teşkil etmesine rağ-

men öşrün toplanması son yıllarda askıya alınmıştır. Zekât topla-

ma işini arttırma ve Öşrü iyileştirmek ile Kur’ân ve Sünnet ışığın-

da servetin varlıklılardan yoksullara aktarımını sağlamak için so-

mut adımların atılması gerekmektedir. Daha güçlü bir zekât sis-

temi geniş kitlelerin fakirlik, gıdasızlık, eğitimsizlik ve yetersiz

sağlık hizmetleri sorunlarını çözüme kavuşturmaya olanak sağla-

yacaktır.


Kaynaklar

Al-Quran, Translation by Pickthal, M

Bukhari, M Bin I (1982), Al- Jame Al- Sahih, Farid Book Stall,

Lahore.

Clark, G. (2001) 'Pakistan's Zakat system: A policy model for

developing countries as a means of Redistributing income to the el-

derly poor', Journal of Religion & Spirituality in Social Work: Social

Thought, 20: 3, 47 —75.

Government of Pakistan (2007), Collection of Zakat, Islamabad,

Ministry of Religious Affairs Zakat and Ushr

Government of Pakistan (2016), Pakistan Economic Survey

2015-16, Islamabad, Ministry of Finance

Government of Pakistan (1973), The Constitution of the Islamic

Republic of Pakistan, Islamabad, Ministry of Law.

Government of Pakistan, (1980), Zakat and Ushr Ordinance, Is-

lamabad, Ministry of Religious Affairs Zakat &Ushr

Government of Pakistan (2003), Zakat Disbursement Procedure,

Islamabad, Ministry of Religious Affairs Zakat and Ushr

Ibn-e-Maja, M Bin Y (2011), Al-Sunan, Farid Book Stall Lahore.

Irfan, M. (2003) Poverty and Social Safety Nets: A Case Study of

Pakistan, MIMAP Technical Papers Series NO 15, Pakistan Institute of

Development Economics Islamabad, Pakistan

Muslim, Ibn H (2006), Sahih Muslim, Farid Book Stall Lahore.

Powel, R. (2009) „Zakat: Drawing Insights for Legal Therapy

and Economic Policy from Islamic Jurisprudence‟ University of Pitts-

burgh Tax Review Vol.7: XX Seattle University School of Law Legal

Paper Series # 10-17

Rahman, Ur-T. (1981) Introduction of Zakat in Pakistan, Coun-

cil of Islamic Ideology Islamabad

Toor, I.A. and Nasar, A. (2003), Zakat as A Social Safety Net:

Exploring the Impact‟, Research Report No. 53.

zekÂt uygulamalariisamveri.org/pdfdrg/g00202/2017/2017_babarms_kahloonah.pdf · 2017. 12. 12. ·...

Documents