ZIRA BUILDING CONCEPTPREDGOVOR

Tema prelaska ideja u oblike i uticaja slikarskih formi na projektantske ideje zaslužuje posebnu pažnju. Taj kom-

pleksni i višeznačni proces, vezan za kontekst celine, kao i za dijahronije, za promene funkcionalnih celina, i za mnogobrojne

prostore koje se uvek reorganizuju ostaje suština pristupa u projektovanju. Istorija graditeljstva poznaje mnoge primere

nastale prema traktatima, prema jasno determinisanim principima, ili na striktnim pravilima građenja. U savremenoj arhitek-

turi teško je pronaći primere tako rigoroznog automatizma, međutim, arhitektonski sklop Zire je sa tog aspekta ostvaren,

istovremeno kao fizička struktra i kao stalni dijalog ideja, oblika, detalja i kolorita.

Zira kompleks nalazi se u užem gradskom jezgru Beograda, pozicioniran na uglu dveju značajnih gradskih ulica,

Ruzveltove i Cvijićeve, u blizini trgovačke zone Bulevara Kralja Aleksandra, parka, stanice podzemne železnice „Vukov

spomenik”, zgrada Univerziteta i drugih centralnih gradskih funkcija. Ubrzo nakon realizacije postao je jedan od generatora

razvoja celokupnog okruženja.

U okviru Zira kompleksa nalaze se tržni centar, kongresna sala, luksuzni hotel, supermarket, poslovna zgrada,

podzemna garaža, i manje celine poput prostrane terase, i holova. Ukupna površina celog kompleksa je više od 45.000 m2.

Konceptualno polazište za oblikovanje arhitektonskog sklopa je latinično slovo „Z”, sagledljivo iz ptičije perspek-

tive, dok volumen donjih etaža prati regulaciju ulica duž kojih je pozicioniran, poštujći kontekst okruženja u kom se nalazi.

Lajt motiv celog prostora kompleksa Zira je definisan kroz prepoznatljivi kolorit, likovni izraz koji obeleževa zgradu

u celini, dosledno preveden u mikroprostore i arhitektonske detalje.

Zgrada je realizovana kao skeletni sistem, sa pregradnim zidovima, uz nebrojano mnogo reprezentativnih kon-

struktivnih detalja kako u enterijeru, tako i na fasadi.

Primena savremenih materijala i rešenja u organizaciji prostora je jedna od glavnih karakteristika ove zgrade.

Materijalizacija zgrade je veoma upečatljiva. Dominira nekoliko originalnih ideja, koje doprinose vizuelnom doživljaju.

Jedno od značajnih obeležja je spoj kontrastno postavljenih savremenih, hladnih materijala, pre svega inoksa, stakla i natur

betona. Takođe, u enterijeru svake funkcionalne celine upadljive su žive boje, i prepoznatljive geometrije, izlomljene ili zao-

bljene forme detalja, plafona, zidova ili pregrada.

Zahvaljujući doslednoj razradi detalja, koncept „Z” forme ispoštovan je i sproveden od početne skice forme ob-

jekta, do završne obrade zanatskih detalja i industrijskog dizajna elemenata rasvete u enterijeru, što je praktično čini os-

tvarenjem apstraktnog izraza jednog principa arhitekture. Sama po sebi, Zira se čita kao artefakt određenog značenja, i

kontinuitet jedne snažne ideje.

Monografija „Zira Building Concept” sadrži reprezentativne fotografije enterijera i eksterijera zgrade, čija je arhi-

tektonika „elementaristička” - a elementi su svetlost, funkcija, materijali, volumen, vreme, prostor i boje. Nema sumnje da

svaki prostor sugerira više interpretacija, i više nivoa značenja. Zato je moguće otkriti različita značenja - prostorna, tehnička,

funkcionalna, ekonomska, i uvek se radi o različitim vrednostima koje upotpunjuju koncept Zire.

ZIRA BUILDING CONCEPTINTRODUCTION

Translation of ideas into shapes and influence of painting forms on designing ideas is a topic that deserves spe-

cial attention. This complex and multilateral process deals with the entirety, the diachronics, with changes of the functional

units, and for the numerous spaces undergoing a permanent change, remains the essence of the designing approach.

History of construction shows many buildings developed according to tractates, clearly determined principles or strict rules

of construction. You can hardly find examples of such a rigorously automated approach in contemporary architecture. Zira’s

architectural structure, however, emanates from that aspect, as a physical structure and a continuous dialogue of ideas,

shapes, details and colors.

The Zira complex is located in the heart of Belgrade and positioned on the corner of two important streets, Ruzvel-

tova and Cvijiceva. It is set in the vicinity of the shopping zone Bulevar Kralja Aleksandra, park, metro station ”Vukov Spome-

nik”, University building and other city landmarks. Soon after completion it became one of the generators of development

of the entire surrounding area.

The Zira complex consists of a shopping center, congress hall, luxury hotel, supermarket, office building, under-

ground car park and some smaller units, such as a spacious terrace and halls. The total surface area exceeds 45.000 m2.

Conceptual starting point in the shaping of the architectural structure is Latin letter ”Z” seen from the bird’s-eye view, while

the contents of the lower floors shadow the direction of surrounding streets in an attempt to respect the context of the sur-

rounding area.

Light motive of the entire space of the Zira complex is defined by recognizable colors, an artistic expression which

defines the building as a whole, consistently translated into micro spaces and architectural details. The Zira complex is built

as a skeleton construction with partition walls and displays numerous characteristic construction details in the interior and

on the facade.

The use of state of the art building materials and avant-garde organization of space are the main features of this

building.

The materialization of the building makes a vivid impression. Several original ideas are dominant and contribute to

the visual experience of the spectator. One of the important features of the whole building is the combination of contempo-

rary cold materials, primarily inox, glass and nature concrete set in a contrasting sequence. What is more, bright colors stand

out in the interior of each functional unit, as well as a recognizable geometric pattern, broken or rounded forms of details,

ceilings, walls and partitions.

Due to the consistency in the elaboration of detail, the concept of ”Z” form is applied from the initial sketch draw-

ings of the shape of the building to the finishing touches on the masterfully crafted details and the industrial design of

lightning elements in the interior embodying an abstract expression of one architectural principle. In itself, Zira is read as an

artifact of a defined meaning and the continuity of one particularly strong idea.

Monograph ”Zira Building Concept” contains representative photographs of both, the interior and exterior of the

building, whose architectonics is ”elemental” – and the elements are light, function, materials, volume, time, space and

colors. Any space can be interpreted in any number of ways and suggest different levels of meaning – spatial, technical,

functional, economic, and they all yield different values which complement the Zira concept.

8

10

Upotrebom detalja i različitih materijala postiže se vizuelna razigranost krova, sagledljivog iz hotela i poslovnog dela zgrade.

Istovremeno, gradsko okruženje osveženo je zelenom površinom i drvenim postamentima – samom razigranošću.

The abundance of detail and the use of different materials achieve a visual playfulness of the roof as visible from the hotel and

the business premises of the building. Along with that, the surrounding area is revamped by a playful arrangement of lush green area

and an array of wooden elements.

Na površini većoj od 6.000 m2, hotel je opremljen svim sadržajima koji olakšavaju funkcionisanje i povećavaju udobnost, od

načina usluge do sistema komunikacije, kongresnim centrom sa najsavremnijom opremom za organizovanje seminara i prezentacija,

najmodernijim fitnes i relaks centrom, restoranom internacionalne kuhinje. Kapacitet hotela obuhvata 126 soba i apartmana.

Enterijerski, hotel je urađen u skladu sa lajt motivom celokupnog prostora, i pojedinačnih funkcionalnih celina. „Hotel je najko-

herentnija likovna celina čitavog kompleksa, njegovi enterijeri dovedeni su do vrha savremenog total dizajna u kome se združuju sjajan

arhitektonski crtež i detalj, rasplamsali kolorit i apartan izbor graditeljskog materijala”. (citat Mihajlo Mitrović). Na nivou drugog sprata, nalazi se prostrana krovna terasa.

Detalji podnog popločanja osmišljeni su u geometriji i slogu koji podržavaju formu zgrade kao celine. Na terasi dominiraju

razigrana jedra - elementi skulptoralnosti na otvorenom prostoru.

The hotel is built on the surface area larger that 6.000 m2 and contains all facilities that bring an increase in functionality and

add comfort, from catering to the communication system. It has a congress center with a cutting edge equipment for seminar presenta-

tion and organization, fitness center with a wellness area, and a restaurant serving international cuisine. The Hotel has a capacity of 126

rooms and apartments.

The interior of the hotel is done in line with the light motive of the entire space and individual functional areas. ”The Hotel is the

most coherent artistic expression within the whole complex, its interior is developed to the highest standards of the contemporary total

design where the architectural design and detail, fiery colors and endless selection of construction materials are all blended together”,

as propounded by Mihajlo Mitrovic.

A spacious roof terrace is located on the second floor.

Its floor covering is designed and set in a geometric form which emulates the shape of the building as a whole. The terrace

is dominated by a sculpture of sails in full wind set in open space.

Vidljiva konstrukcija i instalacije predstavljaju dve najočiglednije karakteristike High Tech arhitekture u okviru Zire. Raznovrsni

elementi predstavljaju snažna sredstva ekspresije sopstvene tehničke funkcije, i ujedno doprinose dramatizaciji prostora. Ideja i njen

vizuelni izraz pojednako su važni kao i praktičnost.

The visible structure and installations are the two most obvious features of the High Tech architecture within Zira. The use of

different elements represents a powerful means of expression of its own technical function, and at the same time, contributes to the

dramatization of space. The idea and its visual expression are as important as the functional side of the building.

Arhitektonski sklop poslovnog dela organizovan je na četiri etaže, sa direktnom vezom preko vertikalnih komunikacija sa

garažom, tržnim centrom, supermarketom i kongresnim centrom.

Celine u okviru poslovne zgrade formirane su kao jedinstveni prostori bez pregrada, sa izdvojenim prostorijama sala za sas-

tanke, kancelarije uprave, sanitarnih grupa.

Enterijerom dominiraju, više nego u drugim delovima zgrade, kontrasti materijala pa se stiče utisak kako „poetska fuga zrelog

brutalizma u kojoj neobrađeni brit-beton sa neuramljenim moćnim staklenim plohama, dokazuje Misovu floskulu da je manje jednako

više”. (citat Mihajlo Mitrović) Poslovni deo zgrade u potpunosti je opremljen najsavremenijom tehnologijom, i elementima mobilijara.

Architectural structure of the business space is organized on four levels, with direct connection by vertical communication

with a garage, shopping mall, supermarket and congress hall.

The areas within the business building are outlined as open spaces without partitioning walls, with separate rooms for busi-

ness meetings, management offices and sanitary units.

The interior, more than any other part of the building, is dominated by contrasted materials thus making the impression that

”the poetic music of mature brute force in which raw concrete and unframed powerful glass panes prove Miso’s phrase that less is

more” as propounded by Mihailo Mitrovic.

The business part of the building displays contemporary technology and furnishings.

Transparentnost je jedan od principa prisutnih u arhitekturi Zire. Ostvaren je simultanošću, infiltracijom, nadodavanjem,

višeznačnošću.

Transparency is one of the principles displayed in the Zira architecture. It is developed through a simultaneousness, infiltra-

tion, abundance and multiple connotations.

Kompanija Projmetal je pripremila kompletnu tehničku dokumentaciju i bila je generalni izvođač radova na objektu Zira od 2004. do 2008. godine. Veliki broj inženjera svih struka i približno 270 podizvođača svesrdnim zalaganjem, i inženjerskim umećem doprinelo je kompletnom vizuelnom, arhitektonskom i građevinskom formiranju novog urbanog repera u Beogradu. Zahvaljujući podršci investitora, kompanije Verano, razumevanja procesa i prostora sa vizuelnog, tehnološkog i aspekta materijalizacije zgrade, projekat je finalizovan na zadovoljstvo svih aktera. Kompanija Projmetal je osnovana 1951. godine, ima tradiciju od preko pola veka uspešnog poslovanja u zemlji i inostranstvu, i pruža investitorima menadžment za kompletne investicije u građevinarstvu. Osnovne delatnosti kompanije su: kompletno projektovanje objekata, inženjering, tehnički i finansijski menadžment i konsalting. Projmetal je akcionarsko društvo sa približno 190 zaposlenih, fleksibilnom organizacijom, visokim nivoom tehničke opremljenosti, primenom savremenih tehnologija i uzlaznim trendom poslovanja. Prednosti preduzeća se ogledaju prevashodno u visokoj stručnosti i licenciranim kadrovima, dozvolama za izradu dokumentacije za projektovanje i izvođenje najsloženijih investicionih zahvata, licencama za zaštitu od požara, kao i JUS ISO 2000 9001, QMS sertifikat.

Reference kompanije obuhvataju:- industrijske objekte crne i obojene metalurgije, rudarstva, energetike, transportnih sistema, hemijske i procesne industrije, prehrambene industrije- javne objekte: zdravstvene ustanove, sportske objekte, stambene zgrade, izložbeno prodajne objekte, poslovne i administrativne zgrade, vodosnabdevanje, prečišćavanje otpadnih voda, ekološke projekte

Projmetal ima veliko iskustvo u projektovanju i izgradnji industrijskih kompleksa, te su neki od značajnijih industrijskih sistema bivše Jugoslavije osmišljeni i rađeni upravo u kompaniji Projmetal: kompleks Željezare u Nikšiću, Rudnik bakra Majdanpek, Topionica bakra Bor, Fabrika sumporne kiseline i fabrike superfosfata u Prahovu, Rudrsko-metalurški kombinat ”Trepča”, Rudnik i Željezara Skoplje, Aluminijumski kombinat u Podgorici, FAK Tuzla, Rudarsko-energetski industrijski kombinat Kolubara, Metalurški kombinat Smederevo – Sartid , danas USS Serbia… U poslednjih nekoliko godina, prostori javne namene su u velikom broju zastupljeni u projektantskom i izvođačkom opusu Projmetal-a. Trenutno se među brojnim projektima rade objekti koji će postati novi centri javnog života u Beogradu i drugim gradovima u Srbiji. Organizaciju preduzeća karakteriše prilagođenost savremenim uslovima poslovanja i zahtevima domaćeg i inostranog tržišta. Stalna koordinacija strukovno uređenih celina, preispitivanje i kontrola u svim fazama obavljanja posla, omogućavaju postizanje kvalitetnih i efikasnih odgovora na postavljene zahteve investitora i rešavanje projek-tantskih i izvođačkih problema. Ekipe i radni timovi sastavljeni od stručnjaka različitih profila u mogućnosti su da realizuju i najsloženije objekte od idejnog rešenja, investicionih studija o opravdanosti ulaganja, projektne dokumentacije svih nivoa, pribavljanja ne-ophodnih uslova, saglasnosti i dozvola za projektovanje i izvođenje radova, same izgradnje do puštanja u rad objekta, postrojenja ili fabrike po sistemu inženjeringa – ključ u ruke. Zahvaljujući dobroj organizaciji posla, poslednjih godina smo uspešno sarađivali sa klijentima iz inostranstva, sa međunarodnim institucijama i privatnim investitorima, što se reflektovalo na uzlazni trend poslovanja i finansijsku stabilnost. Projmetal je u svojim projektima u posebno izrađenim studijama koje su nastale kao proizvod dugogodišnjeg istraživčkog rada stručnjaka na poljima zaštite čovekove sredine kao i zaštite prirodnih staništa, usaglasio standarde i norme po kojima danas nastupa, i na taj način prati evropske i svetske regulative vezane za ekološke standarde.

Izdavač: PROJMETAL, Beograd

Foto: Rade Kovač

Dizajn i priprema: Željko Jovanović

Tiraž: 5000 komada

Štampa: Rotografika, Subotica

Format: 19,5 x 24 cm

ISBN 978-86-912621-0-5

www.projmetal.com