MURJE

1.OPENITO MURJE (PRIBOJ) je betonski ili elini zid koji zatiuje iskop od dotjecanja vode i uruavanja (Slika 1).

Slika 1: Prikaz elinog murja Zapravo, murje je jednostruki zagatni zid koji je sastavljen od pojedinanih elemenata, koji su meusobno tako spojeni, da kod zabianja ne doe do odstupanja od zamiljene ravnine zida. Takoer, murje moemo definirati i kao oblik prethodno izvedene zatitne obloge kasnije iskopanih stranica rova s razmjerno uskim, duljim i vitkim talpama. One se prije iskopa zabijaju pomou tzv. makara u tlo neposredno jedna uz drugu po plohi stranica iskopa rova. Prilikom iskopa rova izmeu prethodno zabijenog murja provodi se sustavno razupiranje platica u jednoj ili vie razina (Slika 2). murje slui da preuzme tlak vode ili tla kod osiguranja graevnih jama. Ovom metodom se moe izvesti izrada jednostavnih i relativno plitkih graevinskih jama u tlu, sa ili bez podzemnih voda. murje nakon upotrebe izvadimo, te ga moemo vie puta upotrebljavati.

2.PODJELA MURJA1

a) Drvena murja: danas se upotrebljava vrlo rijetko, samo za lake i privremene zatite

graevne jame. Nabava drvenih dasaka (talpi) do maksimalne duine 8.0 m ograniava mogunosti koritenja drvenog murja.

Slika 2: Dvoredno zabijene daske

Slika 3: Talpa sloena od 3 daske zabijene avlima Talpe su debljine 10 do 20 cm, a irine do 30 cm. Kako je teko nabaviti materijal takve debljine, talpe se izrauju spajanjem normalnih dasaka debljine 5 cm. Talpe se na krajevima obrauju i okivaju limomo, radi to manjeg oteenja prilikom zabijanja u tlo.

Slika 4:lijevo- prikaz ojaanje daske limom na glavi, desno- prikaz ojaanja daske limom na vrhu Stupovi imaju jaee kvadratni presjek do 30 30 cm ili peterokutan presjek za uglove koji su manji ili vei od pravog kuta i imaju urezane utore. Kljeta su pravokutnog presjeka 14 20 cm ili 20 24 cm, a ovisno od razmaka stupova odnosno razupora.

2

Slika 5: Presjeci drvenih platica

Nain izvoenja drvenog murja ovisi o tome, da li se radi na otvorenoj vodi, ili na suhom, da li se murje postavlja istovremeno u cjelini, ili polje po polje, kao i da li se zabijanje vri odjednom, ili postepeno paralelno sa iskopom u graevnoj jami. Zabijanje murja vri se lakim makarama, runim ili mehanikim sa utegom.

Slika 6: Drveno murje b) elina murja: sastoji se od niza elinih komada, debljine do 10 mm, raznih oblika i profila, meusobno spojeni spojnicama. Upotrebljavaju se do dubine 20 m i3

vie, a trjnost im je u saltkoj vodi do 100 godina, a u slanoj do 50 godina. Ima raznih tipova elinog murja, od kojih su neki navedeni na slici 8.

Slika 7: Profili elinog murja

Njima se moe uspjeno izvriti zatita graevne jame u svim slojevima tla, ako nema krupnijih komada kamena ili veih samaca. Posebno je vrlo korisno kod dubljih graevnih jama manjih tlocrtnih povrina, zbog jednostavnih razupora. To je4

najefikasnija i najekonimonija vrsta murja, zbog svoje trajnosti tokom kontinuirane upotrebe.

profil IPB 200

stabilizat or Drveni

dask a razupor a

Slika 8: Razupiranje

c) Armirano betonska murja: najee u upotrebi, po zavretku graenja graevne jame, ostaje u tlu, kao zatita temelja od erozije ili kao zatita za spreavanje prolaza vodi. Loa strana armirano betonskog murja je da esto puca.

5

Slika 9: Armirano betonsko murje

3.STATIKI PRORAUN MURJA prikazat emo primjerom ( primjer preuzet iz knjige: Branko Percel: Osnovno Temljenje1, str. 155.)6

Primjer: Graevina jama dubine 3.5 m ispod povrine terena, do koje je i nivo podzmenih voda, treba osigurati elinim murjem tipa Larsen, radi lakeg rada u jami bez razupiranja, a zbog male dubine ne predvia se sidrenje. Treba odrediti potrebnu dubinu zabijanja, kao i dimenzije murja. Temeljno tlo je pijesak, debljine sloja vie od 10 m, sa =40o, =1.12 kN/m3. a) Statiki proraun Aktivni tlak zemlje: 1 (h + d ) 2 tg 2 (45 ) = 2 2 1 40 = 1.12 (3.5 + d ) 2 tg 2 (45 ) = 2 2 2 2 = 0.56 (12.25 + 7.0d + d ) tg (25) = s1 = = (6.86 + 3.92d + 0.56d 2 ) tg 2 (25) = = 1.47 + 0.84d + 0.12d 2

Djelovanje tlaka na visini: 1 r1 = ( 3.5 + d ) = 1.16 + 0.33d 3 Iznad nivoa graevne jame djeluje hidrostatski tlak: s2 = 1 1 h 2 = 1.0 3.52 = 6.12kN 2 2

Hidrostatski tlak djeluje na visini: 1 1 r2 = ( h + d ) = ( 3.5 + d ) = 1.16 + d 3 3 Rezultanta pritiska vode koja djeluje s lijeve strane: s3 = 1 w h d = 1.75 d 2

Visina na kojoj djeluje: r3 = 2 d 37

S desne strane djeluje pasivni tlak tla: 1 d 2 tg 2 (45 + ) = 2 2 1 40 = 1.12 d 2 tg 2 (45 + ) = 2 2 1 = 1.12 d 2 tg 2 (65) = 2 = 2.58 d 2 s4 = Dubina na kojoj djeluje pasivni tlak: 1 r4 = d 3 b) Odreivanje potrebne dubine zabijanja (d) - odredimo iz sume momenata na toku A

MA = 0

s1 r1 + s2 r2 + s3 r3 s4 r4 = 0

(1.47 + 0.84 d + 0.12 d 2 ) (1.16 + 0.333 d ) + 6.12 (1.16 + d ) + (1.75 d ) (0.667 d ) (2.58 d 2 ) (0.333 d ) = 0 Nakon sredivanja jednadbe dobivamo: 0.82d 3 + 1.59d 2 + 7.58d + 8.81 = 0 Nakon rjeavanja ove kubine jednadbe dobivamo dubinu zabijanja koja zadovoljava jednadbu:

d = 4.52m

Dobivenu dubinu zabijanja moramo pomnoiti s faktorom sigurnosti, te dobivamo da je minimalna potrebna dubina zabijanja:

8

d = 1.1 d = 1.1 4.52m = 5.0m

c) Dimenzioniranje Vri se prema maksimalnom momentu, koji se nalazi na udaljenosti x, gdje je poprena sila jednaka nuli (T=0) : 1 1 dx dx 1 2 w h2 + w h h x + ( h + x ) tg 2 45 x +w h 2 2 d d 2 2 1 x 2 tg 2 45 + = 0 2 2 Nakon uvrtavanja vrijednosti dobivamo jednandbu: 2.84 x 2 + 4.32 x + 7.59 = 0 x = 2.55m Maksimalni moment: M max = 1 dx 2 dx x h 1 w h2 + x + w h h + x x +w h 2 d 3 d 2 3 2

1 h+ x 1 x + (h + x) 2 tg 2 45 x 2 tg 2 45 + 2 2 3 2 2 3 Nakon uvrtavanja vrijednosti dobivamo: Mmax=267.7 kNm=2677000 Potrebni moment otpora bit e (za elik dop=140.0 N/mm2): W= M max 267700 = = 1912cm3 dop 140

odabiremo Larsenovo murje IV n koje ima moment otpora: W=2200 cm3

9