zuinigere verlichting in de corporatiesector ()
TRANSCRIPT
![Page 1: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/1.jpg)
11
Zuinigere verlichting in de corporatiesector
www.flatopled.nl
Maarten [email protected]
06-25051750
![Page 2: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/2.jpg)
22
Wie is Maarten Corpeleijn• 13 jaar onafhankelijk energie-adviseur van
woningverhuurders• Sinds 2014: Huur & Energie Consult• Project zonnig huren: cocreatie uitrol zonnepanelen• Beleid, rekenmodel, aanbesteding, projectmanagement,
bewonerscommunicatie• Dus onafhankelijk van leverancier/installateur
![Page 3: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/3.jpg)
33
Agenda• Kennismaken
– Functie– Ervaring met verlichting – Wensen / ambities / vragen
• Filmpje• Conclusies “flat op led-rapport”• Kunt u hier iets mee?
![Page 4: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/4.jpg)
44
Film
![Page 5: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/5.jpg)
55
Project flat op led• 14 woningcorporaties samen op pad• Ervaringen inbrengen, vragen stellen, businessplannen
doorrekenen• Resultaat: publieke rapportage• Mijn ambitie: van pilots naar regulier beleid en versnelde
uitrol
![Page 6: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/6.jpg)
66
Resultaten businessplan• Waar is besparingspotentieel?• Rendement?• Investeringen?• Plan van aanpak
![Page 7: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/7.jpg)
77
Waar is besparingspotentieel?
![Page 8: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/8.jpg)
88
Van makkelijk naar moeilijk1. Lamp uitdraaien2. Lamp vervangen door slimmere lamp of lamp met minder vermogen3. Armatuur vervangen4. Schakelen en dimmen aanpassen5. Plek van armaturen aanpassen
![Page 9: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/9.jpg)
99
1. Veel verlichting kan uit of minder• Politiekeurmerk vraagt vaak minder dan wordt
uitgevoerd– Buiten voor complex 1 lichtpunt (geen eisen aan hoeveel)– Elke deur op galerij 1lamp t.b.v. herkenning wie aanbelt– Galerij goed en gelijkmatig verlicht (geen eisen aan hoeveel)– Niet altijd op goede plek– PKVW aangepast eind 2014
• “Het lijkt hier wel een kerstboom”
![Page 10: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/10.jpg)
1010
1. Beperken licht• Beperk licht(hinder)
– Slechte spreiding licht– Verkeerde plek lamp (niet op looprichting)
• Alleen wanneer nodig – Minder lichtintensiteit, meer reflectie / spreiding– Lampen alleen aan wanneer nodig
• Galerijen: 6-18 u niet, 18-23 u wel, 23-6u half/om en om?• Bergingen/garage/…: als er mensen lopen
![Page 11: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/11.jpg)
1111
2. Lamp vervangen• Moet armatuur worden omgebouwd?• Hoe lang gaat armatuur mee?• Wisselende ervaringen
![Page 12: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/12.jpg)
1212
3. Armatuur vervangen en schakelen
![Page 13: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/13.jpg)
1313
4. Bestaande lampen vragen vaak meer vermogen dan gedacht wordtArmatuur Lichtbron Watt
Vermoeden op basis van naam
Watt werkelijkheid systeemvermogen inclusief voorschakelapparatuur
afwijking
Opbouwarmatuur IP65 1x 11W conventioneel (compactlamp, rechthoekig)
TC-S G23 11W compact fluorescentie lamp
11 16 45%
Opbouwarmatuur IP54 1x 8W conventioneel (korte tl, rechthoekig armatuur)
T16 G5 8W mini fluorescentie lamp
8 13 63%
![Page 14: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/14.jpg)
1414
4. Verlichting schakelen• Grote besparingen op elektraverbruik
– Garages en bergingen– Maar ook: galerijen / trappenhuizen / achterpaden / entreedeuren
• Kies armaturen die schakelen aan kunnen
![Page 15: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/15.jpg)
1515
5. Slimmer ophangen
![Page 16: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/16.jpg)
1616
5. Slimmer ophangen
![Page 17: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/17.jpg)
1717
Armatuurvervanging / slim schakelen
Rendement voor huurder en verhuurder?Investeringscapaciteit?
![Page 18: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/18.jpg)
1818
Armaturen LED zijn duurder in afschrijving• Armaturen LED duurder dan regulier• (uitgaande van zelfde specs qua slagvastheid e.d.)• Als lamp stuk, hele armatuur vervangen• Dus (als altijd aan) na 13 jaar i.p.v. na 20 jaar hele
armatuur– Garantie 5 jaar, met meting na 5 jaar
![Page 19: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/19.jpg)
1919
Besparing op onderhoud is vaak voor corporatie• Rekent u lampvervanging door in servicekosten?
• Nee? besparing voor corporatie• Ja vaste prijs per jaar besparing voor corporatie• Ja per stuk (nacalculatie) besparing voor huurders
![Page 20: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/20.jpg)
2020
Besparing op onderhoud is vaak voor corporatie• Langere vervangingscyclus
– Continu brandend: 1 jaar/ 1,5 jaar – Niet continu brandend: 2 jaar– Starters: 4 jaar
• kostenbesparing op tijd van huismeesters / externen / huurders
• All in kosten: – Piepsysteem: bewoner belt, wordt doorgeschakeld, opdracht,
uitvoering, facturatie, …
![Page 21: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/21.jpg)
2121
Terugverdientijd vaak 1 – 5 jaar• Welke situatie oud en welke nieuw?• Armaturen afgeschreven of niet?• Wie betaalt de onderhoudskosten?• Energiebesparing telt wel of niet mee?
– Verbruik / jaar: 22, 12 of 6 cent per kwh?
• Rendabel voor corporatie?– Verhouding investering led / regulier– Vervangingskosten led-armatuur na 13 jaar (gedaald?)– Besparing op lampvervanging gedurende 20 jaar– Besparing op klachten / piepsysteem handling (nu niet in
businesscase)
![Page 22: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/22.jpg)
2222
Niet in geld uitdrukbare baten• Meer comfort• Meer (of minder) molest/diefstalproof (?)• Afvalreductie, co2-reductie
![Page 23: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/23.jpg)
2323
Rekensheet meegeleverd veelvoorkomende situaties• Huidige situatie (armaturen, lampen, branduren,
schakeling, …)• Huidig beleid (wie vervangt, hoe vaak)• Huidige kosten (energie, onderhoud)
• Toekomstige situatie/beleid/kosten
• Investering van oud naar nieuw
• Rendement
![Page 24: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/24.jpg)
2424
Voorbeelden rendement
![Page 25: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/25.jpg)
2525
Voorbeeld parkeergarage (5.8)
![Page 26: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/26.jpg)
2626
Voorbeeld parkeergarage (5.8) • Huidige situatie:
– Conventioneel armatuur 18 W lamp (25 W verbruik)– Tijdgeschakeld– Onderhoud en afschrijving per armatuur: 26 euro per jaar
• Nieuwe situatie:– Armatuur 15 W– Aanwezigheidsdetectie en daglichtdetectie– Onderhoud nul– Afschrijving 3 euro per jaar (want 10 % branduren per dag)
![Page 27: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/27.jpg)
2727
Voorbeeld parkeergarage (5.8) • Investering 16*157 euro = 2,500 euro• Terugverdientijd
– Besparing onderhoud / investering: 8 jaar– Besparing onderhoud / meerinvestering: 3 jaar – Besparing onderhoud en energie / investering: 5 jaar– Besparing onderhoud en energie / meerinvestering: 5 jaar
![Page 28: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/28.jpg)
2828
Voorbeeld bergingsgang (5.11)• Huidige situatie:
– 24 uur per dag aan– 13 W vermogen
• Nieuwe situatie:– 7 W vermogen– Aanwezigheid schakelen
• Terugverdientijd: 2 tot 5 jaar
![Page 29: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/29.jpg)
2929
Voorbeeld bergingsgang (5.11): minder armaturen (van 6 naar 3)?
![Page 30: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/30.jpg)
3030
Voorbeeld galerij (5.12) • Huidige situatie:
– Conventioneel armatuur 13 W verbruik– Tijdgeschakeld– Onderhoud en afschrijving per armatuur: 15 euro per jaar
• Nieuwe situatie:– Armatuur 7 W– Daglichtgeschakeld plus aanwezigheidsdetectie
• 10% van de tijd 100 % vermogen• 90 % van de tijd 20 % vermogen
– Onderhoud nul– Afschrijving 6 euro per jaar
![Page 31: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/31.jpg)
3131
Voorbeeld galerij (5.12) • Terugverdientijd
– Besparing onderhoud / investering: 18 jaar– Besparing onderhoud / meerinvestering: 12 jaar – Besparing onderhoud en energie / investering: 13 jaar– Besparing onderhoud en energie / meerinvestering: 8 jaar
![Page 32: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/32.jpg)
3232
Investeringscapaciteit?Prioritering van gelden
![Page 33: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/33.jpg)
3333
Beleid meeste corporaties• Led scoort goed op TCO, dilemma:
– MJOB werkt met afschrijving in 25 jaar– Eerste investering hoger dan bedrag voorzien in MJOB, dus
gebeurt niet• Schakelen verlichting:
– Bewegingsdetectie parkeergarages/bergingen meestal bij nieuwbouw en renovatie
– Galerijen en trappenhuizen alleen schemerschakeling• Wie betaalt de lampvervanging en hoe vaak (cyclus 3
jaar? In combinatie met piepsysteem?)
![Page 34: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/34.jpg)
3434
Investeringsvraagstuk: led rendabeler dan al uw andere energie-investeringen
maatregel investering besparing per jaar (onderhoud en energie)
Terugverdientijd Extra baat
led 250 70 3,6zonnepanelen 3.200 420 7,6isolatie van F naar B 10.000 350 28,6 comfortnul op de meter 60.000 1200 50,0 comfort
![Page 35: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/35.jpg)
3535
Investeringsvraagstuk: “klein geld”• Corporatie 4,000 appartementen• Jaarlijkse kosten lampvervanging en afschrijving:
40*4,000 = 160,000 euro• Investering alles op led: 300 * 4,000 = 1,2 miljoen euro• 1 ton per jaar, 1 % van de MJOB
– Gelijk aan 5 woningen gerenoveerd (20.000 euro)– Gelijk aan 1,6 passiefhuisrenovaties (60,000 euro)
![Page 36: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/36.jpg)
3636
Hoe starten?
![Page 37: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/37.jpg)
3737
Stappenplan: 1 de voorraad en kansen in beeld• Ogen en oren
– Complexbeheerders zien en horen alles– Vragen bewonerscommissies
• Analyse laaghangend fruit– Waar hoge onderhoudskosten– Elektraverbruik per meter (22 of 6 cent per kwh)– Parkeergarages, bergingen, trappenhuizen zonder
tijdschakeling• De flats in: kijken in eigen complexen en eventueel bij goede
voorbeelden• Resultaat: investeringsvoorstel met opties
![Page 38: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/38.jpg)
3838
Stappenplan: 2 van beleid naar uitrol• Bepaal kaders in directiebesluit
– Rendementseisen– Relatie reguliere cyclus (Niet 10 jaar wachten op
complexrenovatie…)– Relatie onderhoudsbegroting: nu investeren om in vijf jaar
terug te verdienen• Kost en baat bij elkaar brengen
• Uitvoering van bundel projecten, van pilot naar uitrol– Bewoners / bewonerscommissies
• Relatie met reguliere cyclus
![Page 39: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/39.jpg)
3939
Testen
![Page 40: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/40.jpg)
4040
achtergrondsheets
![Page 41: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/41.jpg)
4141
Werkelijke kosten in beeld• Meerinvestering kan niet worden af- of weggeschreven
– Bij renovatie is het all-in-post– Bij conditiemeting (hoe vaak doen we dat?) ook– Bij vervanging stuk armatuur is het soms kosten, soms bedrag
• Dus: kosten naar boven krijgen– Bestaande budgetten / uitgaven uitsplitsen– Bewijzen dat het kan (cases met ervaringen)
![Page 42: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/42.jpg)
4242
Als je nu onderhoudskosten doorrekent, wil je dat blijven doen. Servicekosten??
Aanpak Voor wie? Reguliere lamp-vervanging Huurder
Reguliere armatuur-vervanging Corporatie
Vervangen door led-armatuur Grotendeels corporatie, lamp voor huurder
Retrofit, vervangen led-lamp met aanpassing armatuur
Grotendeels corporatie, Lamp voor huurder Huurder
Schakelapparatuur t.b.v. uitzetten/dimmen/… Corporatie Externe of eigen energie bv investeert o.b.v. vaste jaarlijkse fee (licht huren)
??
![Page 43: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/43.jpg)
4343
Uitvoering: variant planmatig doen• deltaWonen, Wooninvest, Sint Joseph, Wonen Zuid• Bij armatuurvervanging pas je de goede technieken toe voor
huurders, daar ben je (moreel) toe verplicht• Uiteindelijk gaat het om woonlasten• Het is weinig geld: reserveer jaarlijks 10 euro per appartement
in de onderhoudsbegroting, dan is over 10 jaar alles LED.• Vastleggen in vervangingscontracten, en onderhoud er op
aanpassen• Nadeel: hierbij worden armaturen vervroegd afgeschreven?
![Page 44: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/44.jpg)
4444
Uitvoering: variant in PvE, natuurlijke momenten• Bij renovaties is er vaak geen focus op, weinig relatie, geen
volume, geen expertise (projectleider, aannemer, installateur)• Bij afschrijving armaturen: wanneer is dat, wie bepaalt dat, is
er dan geld en zo ja hoeveel, welke volumes?
![Page 45: Zuinigere verlichting in de corporatiesector ()](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022070522/58ee11601a28ab6d6d8b45c3/html5/thumbnails/45.jpg)
4545
Wie vervangt en wie betaalt onderhoudskosten nu?
wie vervangt? \ wie betaalt? corporatie (niet doorgerekend) huurder (wel doorgerekend)externe (40 euro per uur) hoge kosten, dus zuinigere armaturen bespaar
op externe kostenmag het van de huurcommissie? Iets anders doorrekenen dan voorheen
huismeester (25 euro per uur?) mag je kosten van huismeester in de businesscase trekken of is het not-done om hierop te bezuinigen?
hele huismeester wordt deels doorbelast, en mag het van de huurcommissie
afstand tot de arbeidsmarkt (17,50 euro per uur)
businesscase minder gunstig, neemt externe partij ook mensen met afstand tot de arbeidsmarkt
mag het van de huurcommissie? Iets anders doorrekenen dan voorheen
bewoners zelf (0 euro per uur) zuinigere armaturen niet terug te verdienen. Arbeidskosten zijn nul, alleen kosten logistiek en lamp e.d.
zuinigere armaturen niet terug te verdienen. Arbeidskosten zijn nul, alleen kosten logistiek en lamp e.d.