กฎหมายแพงและพาณชยกฎหมายแพงและพาณชย

กฎหมายแพง• กฎหมายแพง เปนกฎหมายเอกชนวาดวยเรองสทธ หนาท

และความสมพนธ ระหวางเอกชนตอเอกชน ตงแตเกดจนกระทงตาย มสาระพอสงเขป ไดดงน

• 1.1 บคคล หมายถง สงซงมสทธและหนาทตามกฎหมาย ม 2 ประเภท คอ บคคลธรรมดา และนตบคคล

• 1.1.1 บคคลธรรมดา หมายถง มนษยซงมสภาพบคคล และสนสภาพบคคลโดยการตายตามธรรมชาต หรอตายโดยการสาบสญ (กรณปกต 5 ป และกรณไมปกต 2 ป คอ อยในระหวางการรบสงคราม ประสบภยในการเดนทาง เหตอนตรายตอชวต)

• 1.1.2 นตบคคล หมายถง สงทกฎหมายรบรองใหเปนสภาพบคคลสมมต ใหมสทธหนาทเหมอนบคคลธรรมดา แบงเปน 2 ประเภท คอ

• ก) นตบคคลตามประมวลกกหมายแพงและพาณชย ไดแก

1) กระทรวง ทบวง กรม 2) วดวาอาราม ทจดทะเบยนตามพระราชบญญต

สงฆ 3) หางหนสวนทไดจดทะเบยนแลว 4) บรษทจำากด • ข )นตบคคลเอกชนตามกฎหมายอน ไดแก

1) บรษทมหาชนจำากด

กฎหมายพาณชยกฎหมายพาณชย คอ กฎหมายวาดวยสทธและหนาทของ

บคคล อนเปนกฎหมายทเกยวกบการเศรษฐกจและการคา โดยวางระเบยบ

เกยวพนทางการคาหรอธรกจระหวางบคคล เชน การตงหนสวนบรษท ประมวลกฎหมายแพงและพาณชยแบงออกเปน 6 บรรพ

คอ • บรรพ 1 วาดวยหลกทวไป • บรรพ 2 วาดวยหน• บรรพ 3 วาดวยเอกเทศสญญา • บรรพ 4 วาดวยทรพยสน • บรรพ 5 วาดวยครอบครว• บรรพ 6 วาดวยมรดก

ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย

เรมรางครงแรกใน ร.ศ. 127 ตรงกบ พ.ศ. 2451 ในรชกาลพระบาทสมเดจ

พระปรมนทรมหาจฬาลงกรณ พระจลจอมเกลาเจาอยหว ภายหลงการ

ประกาศใชกฎหมายลกษณะอาญาเมอปเดยวกน เพอรเรมขอยกเลกบรรดา

สนธสญญาทราชอาณาจกรสยามทำาไวกบตางประเทศอนมผลใหสยามตอง

เสยเปรยบในดานสทธสภาพนอกอาณาเขตและเอกราชทางการศาล

การเรมจดทำาประมวลกฎหมายแพงและพาณชย

• หลงจากรฐบาลสยามตดสนใจจดทำาประมวลกฎหมายบานเมองแลว ใน ร.ศ. 127 ซงตรงกบ พ.ศ. 2451 กไดกฎหมายลกษณะอาญาเปนประมวลกฎหมายฉบบแรกของประเทศและประกาศใชในปนนเอง

กฎหมายลกษณะบคคล

• บคคล หมายถง สงทกฎหมายรบรองใหมสทธและหนาทตามกฎหมายซงเรยกวา ผทรงสทธ “ ”เชน มนษย บรษท หรอพรรคการเมอง กฎหมายรบรองใหเปนบคคลและใหมสทธและหนาทตามกฎหมาย สวนพชและสตวไมถอเปนบคคลจงไมอาจมสทธและหนาทตามกฎหมายได พชและสตวเปนไดเพยงทรพยเทานน เชน สนขไมมสทธเปนเจาของปลอกคอ เพราะสนขไมใชบคคลจงไมสามารถมสทธเปนเจาของทรพยได ทงไดน ประมวลกฎหมายแพงและพาณชยแบงบคคลออกเปน ๒ ประเภท คอ (๑) บคคลธรรมดา และ (๒) นตบคคล

บคคลธรรมดา หมายถง มนษยหรอคนโดยทวไปทเกดขนตามธรรมชาตทกฎหมายรบรองใหมสทธและหนาทตามกฎหมาย

บคคลธรรมดา

แบงออกเปน 1 .สภาพบคคล2. การนบอายบคคล3. ความสามารถของ

บคคล

1. สภาพบคคล คนซงมสทธและหนาทไดตามกฎหมาย แตละคนจะ

มสทธและหนาทตามกฎหมาย ซงสภาพบคคลยอมเรมตงแตเมอคลอดแลวอยรอดเปนทารก และสนสดเมอตายลง1.1 การเรมตนแหงสภาพบคคล - มการคลอด การทอวยวะทกสวนของทารกไดพนออกมาจากครรภมารดา แตยงมไดตดสายสะดอ - มการอยรอดเปนทารก ตองปรากฏวาทารกทคลอดมาแลวนนมการหายใจแลว แมไดหายใจเพยงเสยวนทกถอวาทารกมสภาพบคคล

1.2 การสนสดแหงสภาพบคคล- การตายโดยธรรมชาต

ในทางการแพทยถอวาบคคลจะถงแกความตายเมอแกนสมองของบคคลนนหยดทำางาน ในทางกฎหมาย อกแนวหนงวา บคคลถงแกความตายเมอหวใจหยดเตน ซงไมคอยเปนทยอมรบในปจจบน

- การตายโดยผลของกฎหมาย หรอทเรยกวา "การสาบสญ" เปนบคคลทหายไปจากภมลำาเนา โดยไมทราบขาวคราวเปนระยะเวลาทศาลกำาหนด จนมผมสวนไดเสย หรอพนกงานอยการไดรองขอใหศาลสงใหเปนบคคลสาบสญ บคคลใดเปนบคคลสาบสญประกอบดวยหลกเกณฑ 3 ประการดงน

1. บคคลหายจากภมลำาเนาโดยไมทราบขาวคราว เปนระยะเวลา 5 ปสำาหรบกรณทวไป หรอหายไปเปนระยะเวลา 2 ป สำาหรบกรณพเศษ ไดแก หายไปในการรบสงคราม พาหนะทบคคลนนอบปาง ถกทำาลายหรอสญหายไป บคคลนนตกอยในอนตรายแกชวต เชน คลนยกษ แผนดนไหว ตกถลม

2. ผมสวนไดเสย หรอพนกงานอยการรองขอตอศาลใหบคคลนนเปนบคคลสาบสญ

3. ศาลไดมคำาสงใหบคคลดงกลาวเปนคนสาบสญ ใหบคคลนนถงแกความตายในวนทครบกำาหนดตามระยะเวลาทกำาหนด แตไมไดถอวาบคคลนนถงแกความตายในวนทศาลสงใหเปนบคคลสาบสญ

2. การนบอายบคคลการนบอายบคคลม 4 กรณ1. กรณรวน เดอน ปเกด

ใหเรมนบตงแตวนเกด2. กรณรเดอน ปเกด แตไมรวน

กฎหมายใหถอเอาวนท 1 ของเดอนนนเปนวนเกด3. กรณรปเกด แตไมรวนและเดอนเกด

กฎหมายใหถอเอาวนเรมตนของปฏทนของปทบคคลนนเกด นนกคอวนท 1 มกราคม นนเอง4. กรณไมรวน เดอน ปเกดเลย

กรณเชนนตองพจารณาจากรปราง หนาตา สณฐานของบคคลนนประกอบกบพยานแวดลอม

3. ความสามารถของบคคลบคคลบางประเภททกฎหมายจำากดความสามารถใน

การใชสทธเพอคมครองผลประโยชนของบคคลดงกลาวและไมใหถกบคคลอนเอาเปรยบได บคคลทกฎหมายจำากดความสามารถในการใชสทธไวเรยกวา "ผไรความสามารถ" ซงม 4 ประเภท1. ผเยาว

หมายถงบคคลทยงไมบรรลนตภาวะ โดยม 2 ประการคอ 1. การบรรลนตภาวะโดยอาย บคคลยอมพนจากภาวะผเยาวและบรรลนตภาวะเมออาย 20 ปบรบรณ 2. การบรรลนตภาวะโดยการสมรส ม 2 กรณ

- เมอชายหญงมอายครบ 17 ปบรบรณ และมผปกครองทงสอง ฝายยนยอม

- การสมรสเมอศาลอนญาตใหมการสมรส สำาหรบกรณทชายหรอหญงมอายไมครบ 17 ปบรบรบรณ

ความสามารถในการทำานตกรรมของผเยาว ซงนตกรรมทผเยาวสามารถทำาไดเองม 5 กรณ ดงน

1. นตกรรมทเปนประโยชนแกผเยาวฝายเดยว2. นตกรรมทผเยาวตองทำาเองเฉพาะตว3. นตกรรมทสมควรแกฐานานรปและจำาเปนใน

การดำารงชพ4. นตกรรมเมอผเยาวมอาย 15 ปบรบรณ 5. นตกรรมเกยวกบธรกจการคาหรอการเปน

ลกจางทไดรบความยนยอมจากผแทนโดยชอบธรรม

2. คนไรความสามารถ หมายถง บคคลทมอาการวกลจรตหรออาการ

ทางจตผดปกตถงขนาดขาดความสามารถโดยสนเชงในการกำาหนดเจตนาของตนโดยอสระ หรอบคคลทเจบปวยจนไมรสำานกของตนโดยสนเชง และศาลไดมคำาสงใหบคคลนนเปนคนไรความสามารถ ความสามารถในการทำานตกรรมของคนไรความสามารถ

กฎหมายกำาหนดใหคนไรความสามารถไมมความสามารถในการทำานตกรรมใดๆเลย นตกรรมใดๆทคนไรความสามารถไดกระทำาลงยอมตกเปนโมฆยะเสมอ แมจะกระทำานตกรรมนนโดยไดรบความยนยอมจากผอนบาลกตาม

3. คนวกลจรต หมายถง บคคลทศาลยงไมไดสงใหเปนบคคลไรความสามารถ ความสามารถในการทำานตกรรมของคนวกลจรต เนองจากกฎหมายสนนษฐานวาคนวกลจรตยงเปนบคคลทยงมความสามารถในการทำานตกรรมโดยสมบรณเชนเดยวกบบคคลทวไป4. คนเสมอนไรความสามารถ หมายถง บคคลทมความบกพรองบางประการไมถงขนาดวกลจรตหรอสญเสยความสามารถในการกำาหนดเจตนาของตนเองโดยสนเชง และศาลไดมคำาสงใหบคคลนนเปนคนเสมอนไรความสามารถ

บคคลเสมอนไรความสามารถตองมองคประกอบ 2 ประการ ดงน

1. บคคลนนตองมเหตบกพรองอยางใดอยางหนง ไมวาจะเปนเหตบกพรองทางรางกายจตใจ หรอความประพฤตบางอยางทกฎหมายกำาหนด

2. เหตบกพรองตามขอ 1 ทำาใหบคคลนนไมสามารถจดการงานไดดวยตนเอง หรอจดกจการไปในทางเสอมเสยแกทรพยสนของตนเองหรอครอบครว ความสามารถในการทำานตกรรมของคนเสมอนไรความสามารถ

เนองจากคนเสมอนไรความสามารถมความสามารถในการทำานตกรรมเหมอนคนปกต

นตบคคลบคคลทกฎหมายสมมตขนใหมสทธและหนาท นตบคคลแบงเปน 2 ประเภท1. นตบคคลเอกชน คอ นตบคคลทจดตงขนตามกฎหมายเอกชน การ

ดำาเนนการตงอยพนฐานของการแลกเปลยนผลประโยชนระหวางเอกชนดวยกน แบงเปน 2

ประเภท 1.1 นตบคคลเอกชนตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ม 5

ประเภท • 1. หางหนสวนสามญนตบคคลหรอหางหนสวนสามญจดทะเบยน• 2. หางหนสวนจำากด• 3. บรษทจำากด• 4. สมาคม• 5. มลนธ

จะเหนไดวาหางหนสวนสามญนตบคคล หางหนสวนจำากด และบรษท

จำากดเปนนตบคคลทมวตถประสงคเพอแสวงหากำาไร สวนสมาคมและ

มลนธนนเปนนตบคคลทไมแสวงหาผลกำาไร1.2. นตบคคลเอกชนตามกฎหมายอน คอ

นตบคคลทจดตงขนตามกฎหมายมหาชน ซงนตบคคลนนมอำานาจเหนอ

บคคลใดๆทเกยวของกบการดำาเนนงานของตน เชน กระทรวง ทบวง กรม

จงหวด ซงเหลานกจะหมายถง อำาเภอ ตำาบล และหมบาน จงไมมฐานะเปน

นตบคคล

• ผแทนของนตบคคล คอ นตบคคลทไมมตวตนในความเปนจรง ดงนนการกระทำาของนตบคคลจงตองกระทำาโดยบคคลธรรมดาซงมฐานะเปน ผแทนของนตบคคล

• ภมลำาเนาของบคคลธรรมดา คอ ถนอนบคคลนนมสถานทอยเปนแหลงสำาคญ ซงถนทจะเปนภมลำาเนาไดนนจะตองประกอบดวยหลกเกณฑสำาคญ 2 ประการ

• 1. เปนทอยของบคคลตามขอเทจจรง• 2. เปนทอยซงบคคลนนถอเปนแหลงสำาคญ

โดยปกตบคคลธรรมดาทวไปสามารถเลอกภมลำาเนาไดตามใจ

สมคร แตมบคคลบางประเภททกฎหมายกำาหนดภมลำาเนาให

โดยเฉพาะเพอความสะดวก ไดแก• ภมลำาเนาของสามภรรยา• ภมลำาเนาของผเยาว• ภมลำาเนาของคนไรความสามารถ• ภมลำาเนาของขาราชการ• ภมลำาเนาของผทจำาคกตามคำาพพากษา

ตวอยางขาว

ศาลสงหมอชาลจาย 7.4 ลานคดดดไขมนเดก ม.5 ดบ ศาลตดสน นายแพทยชาล กาญ

จนรกษ จายคาเสยหาย 7.4 ลานบาท คดผาตดดดไขมนนกเรยนสาว ม.5 เสยชวต หลงพอ-แม ยนฟองเรยกคาเสยหาย 12 ลานบาท โดยกอนหนานศาลอาญาตดสนจำาคกไปแลว

นายแพทยชาล กาญจนรกษ อาย 48 ป เจาของคลนกศลยกรรมความงาม ชาลคลนก ดดไขมนเปนเหตใหนกเรยนชน ม.5 โรงเรยนแหงหนงในจงหวดเชยงใหมเสยชวตอยบนเตยงคนไข หลงจากบดาและมารดาของผตายเปนโจทกยนฟองในคดแพงเรยกคาเสยหายจำานวน 12,637,000 บาท 

คดนกอนหนาน เมอวนท 31 มกราคม 56 ศาลฎกาไดมคำาพพากษาลงโทษจำาคกหมอชาลเปนเวลา 4 ป 3 เดอน และในวนน ไดมคำาตดสนในคดแพง ซงทางฝายจำาเลยทงนายแพทยชาล และทนายความ ไมมาฟงคำาพพากษา ศาลจงไดอานลบหลงและไดตดสนใหนายแพทยชาลชดใชเงนจำานวน 7,435,000 บาท พรอมดอกเบยรอยละ 7.5  ใหกบครอบครวผเสยชวต ซงเมอนายแพทยชาลไมมาฟงคำาตดสน จะไดสงคำาบงคบคดใหปฏบตตามคำาสงของศาลทถกจองจำาอยทเรอนจำากลางจงหวดลำาปางไดรบทราบตอไป โดยนายแพทยชาล มสทธอทธรณไดภายใน 30 วน จากน

คำาถาม

ขอท 1 :  การกระทำาใดเปนความผดทางกฎหมายแพง1. แกวเชาบานแลวคางคาเชาเปนเวลานาน2. ชาตเสพยาบา แลวไมยอมทำางานใหแกนายจาง3. โตงลกรถจกรยานยนต  แลวนำาไปทงนำา4. สวยตบหนาสาว  เพราะสาวไปมความสมพนธฉนชสาวกบแฟนตนเอง

ขอท 2ขอใดคอความหมายของคำาวา "กฎหมายพาณชย" ทถกตองทสด1. กฎหมายทกำาหนดสทธและหนาทและความรบผดชอบระหวางเอกชน2. กฎหมายทยอมความกนได3. กฎหมายทยอมความไมได4. กฎหมายวาดวยสทธ หนาทของบคคล เปนกฎหมายเกยวกบเศรษฐกจและการคา

ขอท3.คำาสงใดตอไปน ไมตองมคำาสงโดยศาลและไมตองประกาศในราชกจจานเษกษา   1. สงใหเปนบคคลเสมอนไรความสามารถ   2. สงใหเปนบคคลสาบสญ 3.สงใหถอนจากการเปนบคคลสาบสญ   4. สงใหเปนบคคลวกลจรต

ขอท4.  บคคลตอไปน ไมเปนบคคลสาบสญ          1.นายหนงหายเหตการณเครองบนตก 2 ป          2. นายสองเดนทางไปตางประเทศ จากนนไมเคยมใครพบอกเลย 3 ป           3. นายสองหายไปจากเหตการณสนามเปนเวลา 2 ปตดตอกน แตมคนมาพบอกครงหลงจาก 2ปหลงเหตการณ จากนนกหายไปอก 3 ป            4. มขอถกมากกวา 1 ขอ

ขอท5. นตบคคลแบงได เปน กประเภท 1. 1 ประเภท2. 2 ประเภท3. 3 ประเภท4. 4 ประเภท

จดทำาโดยนางสาวกาญจนา แหลมแกว

561120709นางสาวสวภาร สารทไทย 561120718นางสาวกฤษวรรณ จตพนจ 561120722นายนรต กลคด 561120724นางสาวเบญจวรรณ หอมรน 561120725นางสาวรงนภา เทยนบตร 561120729นายกฤษณะ เพชรพลอย 561120743