ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - teilam · 3 r v s p n = άνοδος κάθοδος...

24
1 ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ Διάλεξη 2: Δίοδος pn Δρ Δημήτριος Λαμπάκης ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Upload: others

Post on 17-Aug-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - TEILAM · 3 R V S p n = άνοδος κάθοδος Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος το

1

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Διάλεξη 2: Δίοδος pn

Δρ Δημήτριος Λαμπάκης

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Page 2: ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - TEILAM · 3 R V S p n = άνοδος κάθοδος Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος το

2

Δίοδος pn

Είναι μια μη γραμμική συσκευή

Η γραφική παράσταση του ρεύματος σε

σχέση με την τάση δεν είναι ευθεία γραμμή

Η εξωτερική τάση πρέπει να υπερβαίνει το

φράγμα δυναμικού της διόδου ώστε η δίοδος

να άγει

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Page 3: ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - TEILAM · 3 R V S p n = άνοδος κάθοδος Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος το

3

R

VS p

n =

άνοδος

κάθοδος

Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος

το οποίο δείχνει από την πλευρά p στην πλευρά n

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Page 4: ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - TEILAM · 3 R V S p n = άνοδος κάθοδος Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος το

4

Γραμμικότητα

Η γραφική παράσταση τάσης-ρεύματος για μια αντίσταση είναι

μια ευθεία γραμμή (γραμμική)

Μια δίοδος pn έχει χαρακτηριστική τάσης ρεύματος μη

γραμμική

Το φράγμα δυναμικού δημιουργεί μια απότομη καμπύλη (τάση

κατωφλίου) στην χαρακτηριστική της διόδου

Η τιμή της τάσης σε αυτή την περίπτωση (τάση κατωφλίου)

είναι περίπου 0.7 volts για δίοδο πυριτίου

Η χαρακτηριστική ρεύματος-τάσης για μια δίοδο pn φαίνεται

στο παρακάτω σχήμα:

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Page 5: ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - TEILAM · 3 R V S p n = άνοδος κάθοδος Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος το

5

Ρεύ

μα

ορ

θή

ς π

όλω

ση

ς σ

ε m

A

0 0.5 1.0 1.5

0

25

50

75

100

125

150

175

200

Τάση ορθής πόλωσης σε volts

Τάση κατωφλίου

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Page 6: ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - TEILAM · 3 R V S p n = άνοδος κάθοδος Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος το

6

0 200 400 600

20

40

60

80

100

120

140

Τάση ανάστροφης πόλωσης σε Volts

Ανάστροφο

ρεύμα

σε mA

Χαρακτηριστική καμπύλη αναστρ. πόλωσης διόδου Si pn

Κατάρρευση

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Page 7: ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - TEILAM · 3 R V S p n = άνοδος κάθοδος Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος το

7

Αντίσταση σώματος της διόδου pn

Στην ορθή πόλωση, το ρεύμα της διόδου αυξάνεται απότομα

πέρα από την τάση κατωφλίου (knee voltage)

Μικρές αυξήσεις στην τάση έχουν σαν αποτέλεσμα μεγάλες

αυξήσεις στο ρεύμα

Το άθροισμα των ωμικών αντιστάσεων των υλικών p και n

ονομάζεται αντίσταση σώματος της διόδου

Η τιμή της αντίστασης σώματος της διόδου είναι συχνά

μικρότερη από 1 Ohm

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Page 8: ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - TEILAM · 3 R V S p n = άνοδος κάθοδος Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος το

8

Θέματα διόδου

Η μέγιστη τιμή της αναστροφής τάσης δεν πρέπει να

υπερβάλλεται

Το μέγιστο ορθό ρεύμα δεν πρέπει να υπερβάλλεται

Η τάξη ισχύος μιας διόδου καθορίζεται από το

μέγιστο ορθό ρεύμα και την μεγίστη τάση που

αντιστοιχεί σε αυτό το ρεύμα

Pmax = Vmax Imax

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Page 9: ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - TEILAM · 3 R V S p n = άνοδος κάθοδος Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος το

9

Πρώτη προσέγγιση διόδου pn

Περιγράφει την δίοδο σαν να είναι ιδανική

Η πρώτη προσέγγιση αγνοεί το ρεύμα διαρροής, το

φράγμα δυναμικού και την αντίσταση σώματος

Στην ορθή πόλωση η πρώτη προσέγγιση αντιστοιχεί

σε ένα κλειστό διακόπτη

Στην ανάστροφη πόλωση η πρώτη προσέγγιση

αντιστοιχεί σε ένα ανοικτό διακόπτη

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Page 10: ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - TEILAM · 3 R V S p n = άνοδος κάθοδος Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος το

10

Πρώτη προσέγγιση διόδου pn

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Page 11: ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - TEILAM · 3 R V S p n = άνοδος κάθοδος Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος το

11

Δεύτερη προσέγγιση διόδου pn

Το μοντέλο αυτό θεωρεί ότι δεν υπάρχει καθόλου

ρεύμα στην δίοδο εώς οτου η τάση ορθής πόλωσης

κατά μήκος της διόδου φτάσει τα 0.7 volts

Το μοντέλο αυτό αγνοεί την ακριβή μορφή της τάσης

κατωφλίου

Το μοντέλο αυτό αγνοεί την αντίσταση σώματος της

διόδου

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Page 12: ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - TEILAM · 3 R V S p n = άνοδος κάθοδος Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος το

12

Δεύτερη προσέγγιση διόδου pn

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Page 13: ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - TEILAM · 3 R V S p n = άνοδος κάθοδος Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος το

13

Τρίτη προσέγγιση διόδου pn

Το μοντέλο αυτό θεωρεί ότι δεν υπάρχει ρεύμα στην

δίοδο μέχρι η τιμή της τάσης στην ορθή πόλωση να

φτάσει τα 0.7 volts

Το μοντέλο αυτό αγνοεί την ακριβή μορφή της τάσης

κατωφλίου

Το μοντέλο αυτό λαμβάνει υπόψη την αντίσταση

σώματος της διόδου

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Page 14: ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - TEILAM · 3 R V S p n = άνοδος κάθοδος Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος το

14

Τρίτη προσέγγιση διόδου pn

RB 0.7 V

Ανάστροφη πόλωση

RB 0.7 V

Ορθή πόλωση

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Page 15: ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - TEILAM · 3 R V S p n = άνοδος κάθοδος Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος το

15

Ποια προσέγγιση?

Η 1η προσέγγιση είναι επαρκής για την αντιμετώπιση των

περισσοτέρων προβλημάτων

Η δεύτερη προσέγγιση χρησιμοποιείται εάν απαιτούνται πιο

ακριβείς τιμές για το ρεύμα φορτίου και την τάση φορτίου

Η τρίτη προσέγγιση βελτιώνει την ακρίβεια όταν η αντίσταση

σώματος (bulk resistance) της διόδου είναι μεγαλύτερη από το

1/100 της αντίστασης Thevenin που βλέπει την δίοδο

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Page 16: ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - TEILAM · 3 R V S p n = άνοδος κάθοδος Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος το

16

Δοκιμή διόδου πυριτίου με την χρήση

ομόμετρου Χαμηλή αντίσταση και στις δυο κατευθύνσεις (ορθή και

ανάστροφη πόλωση): η δίοδος είναι βραχυκυκλωμένη

Υψηλή αντίσταση και στις δυο κατευθύνσεις: η δίοδος είναι

ανοικτοκυκλωμενη

Σχετικά χαμηλή αντίσταση κατά την ανάστροφη πόλωση: η

δίοδος εμφανίζει διαρροή

Ο λογος της αντίστασης ανάστροφης πόλωσης προς την

αντίσταση ορθής πόλωσης είναι > 1000: η δίοδος είναι καλή

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Page 17: ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - TEILAM · 3 R V S p n = άνοδος κάθοδος Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος το

17

Δοκιμή διόδου πυριτίου με την χρήση

πολυμετρου Τοποθετείστε το ψηφιακο πολυμετρο στην επιλογή diode test

function

Μια συνδεδεμένη δίοδος σε ορθή πόλωση θα εμφανίσει την

τάση ορθής πόλωσης της επαφής pn (~0.5V εως 0.7V)

Όταν η δίοδος είναι ανάστροφα πολωμένη, το πολυμετρο

εμφανίζει την ένδειξη “OL”ή “1”

Μια βραχυκυκλωμένη δίοδος εμφανίζει στο πολυμετρο μια

τάση μικρότερη από 0.5V και στις 2 πολώσεις

Μια ανοικτοκυκλωμενη δίοδος θα καθοριζόταν από τιμές εκτός

κλίμακας στην οθόνη του πολυμετρου και για τις 2 πολώσεις

Μια δίοδος με διαρροή θα εμφάνιζε μια τάση μικρότερη από

2.0V και για τις 2 πολώσεις

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Page 18: ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - TEILAM · 3 R V S p n = άνοδος κάθοδος Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος το

18

Φυλλάδια λειτουργίας διόδου (data

sheets) Χρήσιμα στους σχεδιαστές κυκλωμάτων

Χρήσιμα στους τεχνικούς επισκευής βλαβών

Τιμές που είναι χρήσιμες:

Τάση κατάρρευσης

Μέγιστο ρεύμα ορθής πόλωσης

Πτώση τάσης ορθής πόλωσης

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Page 19: ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - TEILAM · 3 R V S p n = άνοδος κάθοδος Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος το

19

Ρεύ

μα

ορ

θή

ς π

όλω

ση

ς σ

ε m

A

0 0.5 1.0 1.5

0

25

50

75

100

125

150

175

200

Τάση ορθής πόλωσης σε volts

Υπολογισμός αντίστασης σώματος διοδου

175 mA - 75 mA

0.875 V - 0.75 V

= 1.25 W

RB =

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Page 20: ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - TEILAM · 3 R V S p n = άνοδος κάθοδος Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος το

20

Ρεύ

μα

ορ

θή

ς π

όλω

ση

ς σ

ε m

A

0 0.5 1.0 1.5

0

25

50

75

100

125

150

175

200

Τάση ορθής πόλωσης σε volts

Η αντίσταση ορθής

πόλωσης μειώνεται

όσο το ρεύμα

αυξάνεται

75 mA

0.75 V

= 10 W

RF =

175 mA

0.875 V

= 5 W

RF =

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Page 21: ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - TEILAM · 3 R V S p n = άνοδος κάθοδος Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος το

21

Τιμές αντίστασης της διόδου πυριτίου

Η αντίσταση ανάστροφης πόλωσης είναι πολύ μεγάλη: τιμές

δεκάδων ή εκατοντάδων megohms

Η αντίσταση ορθής πόλωσης δεν είναι ίδια με την αντίσταση

σώματος της διόδου

Η αντίσταση ορθής πόλωσης είναι πάντα μεγαλύτερη από την

αντίσταση σώματος της διόδου

Η αντίσταση ορθής πόλωσης είναι ιση με την αντίσταση

σώματος της διόδου συν την επίδραση του φράγματος

δυναμικού

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Page 22: ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - TEILAM · 3 R V S p n = άνοδος κάθοδος Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος το

22

RS = 10 W

VS = 1.5 V

Το παραπάνω κύκλωμα μπορεί να επιλυθεί

με πολλούς τρόπους:

1. Με την χρήση της 1ης προσέγγισης

2. Με την χρήση της 2ης προσέγγισης

3. Με την χρήση της 3ης προσέγγισης

4. Με την χρήση εξομοιωτή κυκλώματος

5. Με την χρήση της χαρακτηριστικής

καμπύλης της διόδου

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Page 23: ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - TEILAM · 3 R V S p n = άνοδος κάθοδος Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος το

23

RS = 10 W

VS = 1.5 V

Η χρήση του τρόπου 5 αντιστοιχεί σε γραφική

μέθοδο επίλυσης: 1. Υπολογισμός του ρεύματος κόρου με τον νόμο του Ohm

2. Η τάση αποκοπής είναι ιση με την τάση τροφοδοσίας Vs

3. Τοποθέτηση των 2 αυτών σημείων στην χαρακτηριστική της διόδου

4. Σύνδεση των 2 αυτών σημείων με μια γραμμή φορτίου

5. Το σημείο τομής αντιστοιχεί στην γραφική μέθοδο επίλυσης

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ

Page 24: ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - TEILAM · 3 R V S p n = άνοδος κάθοδος Το σύμβολο της διόδου pn μοιάζει με ένα βέλος το

24

Ρεύ

μα

ορ

θή

ς π

όλω

ση

ς σ

ε m

A

0 0.5 1.0 1.5

0

25

50

75

100

125

150

175

200

Η γραμμή φορτίου: γραφική μέθοδος επίλυσης

ISAT =

10 W

1.5 V

1.5 V

10 W = 150 mA

VCUTOFF = 1.5 V

Q

Το Q αντιστοιχεί στο

σημείο λειτουργίας

ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ