СЭДЭВ: ХӨРСНИЙ БОХИРДОЛ

ХӨРСНИЙ ТУХАЙ ОЙЛГОЛТ Хөрс үүсэх процесс маш удаан

хугацааны туршид явагддаг. Хөрсний өнгөн хэсэг /0-30см/ үүсэж бий болоход барагцаагаар 1000 жил шаардагддаг. Энэ ялзмагт үе давхаргыг агуулж байгаа тодорхой нэг өнгөн хэсгийг хөрс гэж авч үзээд 2 ач холбогдолтойгоор ойлгодог.

1. Байгалийн биет. Хөрс үүсэх процессийг нь авч үзвэл

байгалийн биет гэдэг нь тодорхой.

2. Хөдөлмөрийн хэрэгсэл. Газар өөрөө үгүй бол ямар нэгэн

зүйл байх боломжгүй тул газар аливаа баялгийн эх нь юм.

Хөрс үүсэх

1.Тэсрэлт явагдна.

2.Халуун хайлмаг оргилно.

3.Царцмаг үүснэ.

4.Царцмагууд өгөршилд

орно.

5.Нэг эст бүдүүлэг

ургамлууд ургана.

6.Бүдүүлэг ургамлын дүнд ялзмаг үүснэ.

Хөрс бохирдлын тухай

Химийн хорт нэгдлүүд хөрсөнд их концентрацитай орвол хөрсний өнгөн давхрага амархан бохирдож, хөрсний организмуудыг хөнөөдөг. Үүний үр дүнд хөрсөнд өөрийгөө цэвэршүүлэх чадвар алдагдаж, хүн амьтан, ургамалд ихээхэн нөлөө үзүүлдэг.

Хөрсийн бохирдуулагч гол

зүйлүүд:• Химийн хор• Эрдэс бордоо• Үйлдвэрийн хаягдал• Агаарт цацагдсан хий утаа

хэлбэртэй бохирдуулагч бодсууд

• Нефть, нефтийн бүтээгдэхүүн

Хөрс химийн хороор бохирдох. Химийн хорны хүнд нөлөөлөх

үйлчилэлийг цацраг идэвхит бодистой зүйрлэж болно. Пестицид хэрэлэснээр хөрсний үржил шим, ногооны тэжээллэг хадгалагдах чанар муудаж,хортон шавьжны төрөл зүйл олшрох явдал үзэгдэж байна гэдгийг тогтоожээ. Химийн хорнууд дотроос хамгийн аюултай, тэсвэртэй хлорт органик нэгдлүүд /ДДТ, ГХБ, ГХЦГ/ нь хөрсөнд олон жил амьд байж амьд организмыг хордуулж чадна.

Үйлдвэрийн хог хаягдлаар хөрс бохирдох

Хөрсний хэвийн ажиллагааг алдагдуулахад хий-утааны хаягдал асар их хор хөнөөл үзүүлдэг. Хөрс нь хүнд хор хөнөөлтэй химийн олон элементүүдийг шингээж, хуримтлуулах чадвартай.

Үйлдвэрлэлийн хог хаягдал хөрсөнд....

Хөрс нефть,нефтийн бүтээгдэхүүнээр бохирдох олон улсын экологийн ноцтой

асуудын нэг бол газрын хөрс нефть, нефтийн бүтээгдэхүүнээр бохирдох явдал юм. Хөрс нефть дамжуулах хоолойнуудын эвдрэл, гэмтэл, нефть олборлох технологийн боловсронгуй бус байдал ослын болон технолгийн хаягдал гэх мэт.

Хөрсний бохирдлоос сэргийлэх нь- Ус, агаарын бохирдлыг багасгах нь

- Эрүүл ахуйн шаардлага хангасан нийтийн бие засах газрын тоог олшруулах

- - Хогийг ил задгай хаяуулахгүйн тулд хог хаях цэг, зориулалтын хогийн савыг хүртээмжтэй, хэрэгцээтэй газар нь зөв байрлуулах

Аж ахуйн нэгж, албан байгууллагуудаас авч явуулах үйл ажиллагаа:

- Үйлдвэр, албан газар хатуу, шингэн хог хаягдлаа ил задгай хаяхгүй хог хаягдлын зориулалтын цэгт хаяж түр хадгалж хэвших

- Хог хаягдлаа тухай бүр нь зайлуулж хур хог үүсгэхгүй байх

- Ойр орчмынхоо хог хаягдлыг тодорхой давтамжтайгаар цэвэрлэж занших

Хувь хүн, айл өрхийн зүгээс баримталж хэвшвэл зохих зүйлүүд:

- Ил задгай бие засахгүй байх

- Гудамж, зам талбай дээр нус цэрээ хаяхгүй байх

- Хог хаягдлаа хогийн цэг, зориулалтын саванд хаяж хэвших

- Гэр хорооллын айл өрх бүр хашаандаа эрүүл ахуйн шаардлага хангасан бие засах газар, бохир усны нүхтэй байх

- Амьдарч байгаа орчныхоо хог хаягдлыг цэвэрлэж, орчныхоо хөрсийг бохирдуулахгүй байх

Бэлтгэсэн: Н.Наран-Эрдэнэ Ц.Эрхэмбаяр Эж.Хатансайхан Ц.Пүрэв-Очир Жанчив