พัฒนาการทางด้านสังคม วัฒนธรรม
TRANSCRIPT
![Page 1: พัฒนาการทางด้านสังคม วัฒนธรรม](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052906/558ccd4ad8b42a0d638b4718/html5/thumbnails/1.jpg)
![Page 2: พัฒนาการทางด้านสังคม วัฒนธรรม](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052906/558ccd4ad8b42a0d638b4718/html5/thumbnails/2.jpg)
รายชอสมาชกกลม
1. นายดลก อนตะสน เลขท 3 2. นายประกาญจน อนนนทกาศ เลขท 6
3. นายภาสกร วงศใหญ เลขท 11
4. นายวชรวทย ชนะขาย เลขท 12
5. นายศวสกร ค าฮอม เลขท 13 6. น.ส.อฉรา จฑาวราราษฎร เลขท 31
เสนอครสายพน วงษารตน
![Page 3: พัฒนาการทางด้านสังคม วัฒนธรรม](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052906/558ccd4ad8b42a0d638b4718/html5/thumbnails/3.jpg)
![Page 4: พัฒนาการทางด้านสังคม วัฒนธรรม](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052906/558ccd4ad8b42a0d638b4718/html5/thumbnails/4.jpg)
พฒนาการ ทางดานสงคม และ วฒนธรรม
ศาสนาและความเชอ
ในสมยสโขทย ราษฏรโดยทวไปมการนบถอผ วญญาณของบรรพบรษ
ปรากฏการณตามธรรมชาต พระพทธศาสนา สวนศาสนาพราหมณอาจจะมการนบ
ถออยบางในราชส านกสโขทยตอนปลาย
1. การนบถอผ
การนบถอผ เทวดา นางไม การเชอถอโชคลางและสงศกดสทธตาง ๆ
ยงคงมอยในจตส านกของคนไทยมาตงแตดงเดม ถงแมวากาลตอมาจะไดรบคตทาง
พระพทธศาสนาแลวกตาม ในสมยสโขทยมการนบถอผของบรรพบรษซงถอวา
เปนสงศกดสทธ จงตองจดใหมพธการเซนไหวอยเปนประจ า นอกจากนยงเชอถอ
ค าสตยสาบานและภตผประจ าสถานทตางๆอกดวย
![Page 5: พัฒนาการทางด้านสังคม วัฒนธรรม](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052906/558ccd4ad8b42a0d638b4718/html5/thumbnails/5.jpg)
2. พระพทธศาสนา
ชาวสโขทยสวนใหญนบถอพระพทธศาสนานกายเถรวาทอยางลงกาวงศ
โดยมพระมหากษตรยเปนองคอปถมภ พระพทธศาสนานกายเถรวาทนได
เจรญรงเรองมากในรชสมยของพอขนรามค าแหงมหาราช เมออาณาจกรสโขทยม
ความสมพนธอนดกบเมองนครศรธรรมราช ทรงเหนวาวตรปฏบตของพระสงฆ
นกายนมความส ารวมนาเลอมใสศรทธา จงโปรดเกลาฯ นมนตขนมาตงวงศทกรง
สโขทยดวย พระสงฆเหลานนนอกจากจะไดท าการเผยแผศาสนาและอบรมสงสอน
ศลธรรมแกประชาชนแลว ยงไดท าการแปลพระไตรปฏกจากภาษาสนสกฤตมา
เปนภาษาบาลดวย ส าหรบนกายมหายานนน กมผนบถออยบาง แตทวาไมคอยม
บทบาทมากนก เนองจากชาวสโขทยสวนใหญนบถอนกายเถรวาทอยางลงกาวงศ
เปนปกแผนมนคงอยแลว
![Page 6: พัฒนาการทางด้านสังคม วัฒนธรรม](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052906/558ccd4ad8b42a0d638b4718/html5/thumbnails/6.jpg)
3. ศาสนาพราหมณ
ศาสนาพราหมณจากอนเดยไดขยายเขาไปในอาณาจกรกมพชากอน และ
สนนษฐานวาในสมยสโขทยตอนปลายคงมการรบอทธพลของศาสนาพราหมณเขา
มาในราชส านกดวย ทงนเพราะจากหลกฐานศลาจารกสโขทยหลกท 4 ปรากฏวาม
ค าวา “เสวยราชย” “ไอศรยธปตย” และ “พระราชบญญต” เปนตน แสดงวามการใชราชา
ศพทส าหรบพระเจาแผนดนทมฐานะเปนพระผเปนเจาตามคตของศาสนา
พราหมณ ซงถอวาพระมหากษตรยคอภาคหนงของพระผเปนเจา อนหมายถงพระ
ศวะหรอไมกพระนารายณ ถาเปนเชนนอทธพลของศาสนาพราหมณกเรมมบทบาท
ในราชส านกสโขทยตงแตสมยพระมหาธรรมราชาท 1(ลไท) เปนตนมา โดยเรมม
อทธพลในทางการเมองการปกครองเปนส าคญ นอกจากน ในสมยพระมหาธรรม
ราชาท 1 (ลไท) ยงโปรดเกลาฯ ใหหลอเทวรปพระอศวรและพระศวะแลวน าไป
ประดษฐานไวในหอเทวาลยมหาเกษตรในปามะมวงอกดวย
![Page 7: พัฒนาการทางด้านสังคม วัฒนธรรม](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052906/558ccd4ad8b42a0d638b4718/html5/thumbnails/7.jpg)
ภาษาและวรรณกรรม
ภาษา
จากศลาจารกหลกท ๑ ปรากฏขอความเกยวของกบการประดษฐตว
อกษรไทยของพอขนรามค าแหงมหาราชใน พ.ศ. 1826 จากศลาจารกดงกลาวจง
เปนทเชอกนวา อกษรไทยของพอขนรามค าแหงมหาราชซงจารกลงศลาจารกใน
พ.ศ. 1826 นน เปนอกษรไทยเกาแกทสดทใชในประเทศไทย
ศาสตราจารยยอรช เซเดส สรปวา อกษรพอขนรามค าแหงมหาราช
ดดแปลงมาจากอกษรขอมหวด เพราะมรปลกษณะคลายคลงกนมาก
นนทนา ดานววฒน กลาววา อกษรตนตระกลของพอขนรามค าแหงมหาราช
คอ อกษรพราหม อกษรคฤนห และอกษรขอมหวด
![Page 8: พัฒนาการทางด้านสังคม วัฒนธรรม](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052906/558ccd4ad8b42a0d638b4718/html5/thumbnails/8.jpg)
แตจากการศกษาและวจยเปรยบเทยบจารกตางของ กองแกว วระ
ประจกษ คนพบวา รปแบบตวอกษรไทยของพอขนรามค าแหงมหาราชนน
ไดรบอทธพลมาจากรปอกษรแบบปลลวะของราชวงศปลลวะแหงประเทศ
อนเดยตอนใต โดยอกขรวธในการเขยนพอขนรามค าแหงมหาราชไดวางรป
สระใหเรยงอยบนทดเดยวกบพยญชนะ
ตอมาในสมยพระมหาธรรมราชาท 1 (ลไท) ไดปรากฏรปอกษรแบบ
ใหมขนคลายๆกบรปอกษรของพอขนรามค าแหงมหาราช แตมการแกไขท
วางของรปสระเสยใหมโดยวางไวขางหนา ขางหลง ขางบน หรอขางลาง ของ
รปพยญชนะตน อกษรไทยทง 2 สมยน จดเปนตนก าเนดของวฒนธรรมไทย
ทางดานตวอกษร
![Page 9: พัฒนาการทางด้านสังคม วัฒนธรรม](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052906/558ccd4ad8b42a0d638b4718/html5/thumbnails/9.jpg)
วรรณกรรม
1. ศลาจารก
ศลาจารกทพบในสมยสโขทยมประมาณไมนอยกวา 30 หลก ทส าคญมาก
ไดแก ศลาจารกหลกท 1 ซงมคณคาทางภาษา กฎหมาย การปกครอง วฒนธรรม
นบเปนวรรณกรรมทแสดงใหเหนถงสภาพสงคมและวฒนธรรมของสโขทยไดเปน
อยางด
![Page 10: พัฒนาการทางด้านสังคม วัฒนธรรม](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052906/558ccd4ad8b42a0d638b4718/html5/thumbnails/10.jpg)
2. ไตรภมพระรวง
พระมหาธรรมราชาท 1 (ลไท) ทรงพระราช
นพนธขนเมอ พ.ศ. 1888 เพอใชในเทศนาโปรด
พระราชมารดาและเพออบรมสงสอนประชาชน
ใหบรรลถงซงนพพาน ไตรภมพระรวงน นบวา
เปนวรรณคดเลมแรกของไทยทเขยนเปนเลม
อยางสมบรณ โดยบรรยายถงความทกขยากของ
เปรต พรรณนาถงสวรรค ถอยค าบรรยาย
กอใหเกดภาพพจนและอารมณ เปนการระงบ
อารมณของผฟงและผอานทมอารมณใฝต า ให
เกดความเกรงกลวตอบาปและนรก จงมอทธพล
ตอจตใจและความเชอของคนไทยในสมยนนเปน
อยางมาก
![Page 11: พัฒนาการทางด้านสังคม วัฒนธรรม](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052906/558ccd4ad8b42a0d638b4718/html5/thumbnails/11.jpg)
3. สภาษตพระรวง
สภาษตดงกลาวมขอสนนษฐาน 2 ประเดนคอ เชอวามการแตงสภาษต
เหลานขนมาในสมยพอขนรามค าแหงมหาราช หรอมฉะนนกแตงขนมาในสมย
พระมหาธรรมราชาท 1
![Page 12: พัฒนาการทางด้านสังคม วัฒนธรรม](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052906/558ccd4ad8b42a0d638b4718/html5/thumbnails/12.jpg)
ประตมากรรม
1. พระพทธรป
การปนพระพทธรปสมยสโขทย จะมอย 4 อรยาบถ คอ นง นอน ยน และ
เดน ศลปะทเกยวกบการปนพระพทธรปสมยสโขทยน ปรากฏวามรองรอยของ
ศลปะแบบลงกาและอนเดยผสมอยบาง แตตอมากถกปรบปรงใหเปนแบบสโขทย
เอง
![Page 13: พัฒนาการทางด้านสังคม วัฒนธรรม](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052906/558ccd4ad8b42a0d638b4718/html5/thumbnails/13.jpg)
2. การท าเครองสงคโลก
เครองสงคโลกของสโขทยนอกจากจะเปนสนคาหตถกรรมซงเปนทนยมของ
ตลาดในสมยนนแลว ยงถอวาเปนผลงานทางดานศลปกรรมทเปนลกษณะเฉพาะ
ของสโขทยดวย โดยชางฝมอจะปนเครองสงคโลกในรปแบบตาง ๆ
![Page 14: พัฒนาการทางด้านสังคม วัฒนธรรม](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052906/558ccd4ad8b42a0d638b4718/html5/thumbnails/14.jpg)
พฒนาการ ทางดานสงคม และ วฒนธรรม
พฒนาการทางดานสงคม
สภาพสงคมในสมยอยธยา เปนแบบระบบศกดนา ซงจะเปนตวแบง
สทธ หนาทและความรบผดชอบของคนในสงคม ผทมศกดนาสงกจะมสทธ
หนาท และความรบผดชอบสง ผทมศกดนาต ากจะมสทธ หนาท และความ
รบผดชอบนอยลดหลนกนตามศกดนาทไดรบ พระมหากษตรยทรงเปนผ
พระราชทานศกดนาใหแกเจานาย ขนนาง และราษฎร
![Page 15: พัฒนาการทางด้านสังคม วัฒนธรรม](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052906/558ccd4ad8b42a0d638b4718/html5/thumbnails/15.jpg)
1. กลมคนในสงคม
กลมคนในสงคมอยธยาแบงได 2 ลกษณะ ดงน
1.1 ชนชนผปกครอง
1) พระมหา+++ เปนประมขสงสดของอาณาจกร ทรงมอ านาจเดดขาดในการ
ด าเนนการทกอยาง มหนาทดแลราษฎรใหอยรมเยนเปนสข
2) เจานาย เปนชนชนทมฐานะรองจากพระมหา+++ เปนผทสบเชอสายมาจาก
พระมหา+++ มต าแหนงลดหลนกนตามพระยศ มหนาทชวยพระมหา+++
ปกครองบานเมอง
3) ขนนาง เปนบคคลทถวายตวเขารบราชการ มหนาทชวยพระมหา+++ดแล
ปกครองบานเมอง ควบคมดแลราษฎร ตามต าแหนงหนาททไดรบมอบหมาย
![Page 16: พัฒนาการทางด้านสังคม วัฒนธรรม](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052906/558ccd4ad8b42a0d638b4718/html5/thumbnails/16.jpg)
1.2 ชนชนผถกปกครอง
1) ไพร หมายถง ราษฎรทวไป เปนกลมคนทมจ านวนมากทสดในสงคม ไพร
ทเปนชายตองขนสงกดมลนายตามกรมกองแหงใดแหงหนง และมหนาทรบใช
บานเมอง แบงออกเปน 3 ประเภท ดงน
- ไพรหลวง คอ ชายฉกรรจทสงกดอยในหนวยงานตาง ๆ มหนาทท างาน
รบใชบานเมองปละ 6 เดอน ไพรหลวงจะถกเกณฑแรงงานมาท างานตาง ๆ
เชน สรางวด สรางวง ปอมปราการ และถกเกณฑไปรบยามเกดสงคราม
- ไพรสม เปนไพรทพระมหา+++พระราชทานใหแกมลนายตามศกด
นา เมอเกดศกสงครามกถกเกณฑไปรบ
- ไพรสวย เปนไพรหลวงทสงสงของมาแทนการถกเกณฑแรงงาน สงของ
ทไพรสวยสงมาสวนใหญเปนสงของส าคญ เชน มลคางคาว ดบก ของปา เปน
ตน
![Page 17: พัฒนาการทางด้านสังคม วัฒนธรรม](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052906/558ccd4ad8b42a0d638b4718/html5/thumbnails/17.jpg)
ชนชนไพรสามารถเปลยนฐานะของตนเองใหเปนขนนางได ถาม
ความสามารถเพยงพอ และถวายตวเขารบราชการ
2) ทาส เปนคนทขาดสทธในแรงงานและชวต ไมมอสระในการท าสงใดตอง
ท างานตามทนายเงนสง ถอเปนชนชนทต าทสดในสงคมอยธยา มหลาย
ประเภท เชน ทาสสนไถ ทาสในเรอนเบย ทาสเชลย เปนตน
2. สถาบนศาสนา
กลมบคคลในสถาบนศาสนา ไดแก กลมพระสงฆ เปนชนชนทมฐานะ
ทางสงคมทไมเกยวของกบการปกครองบานเมองโดยตรง อาจถอได
วา พระสงฆมสถานภาพใกลเคยงกบชนชนมลนาย เพราะไดรบการยกเวนการ
เกณฑแรงงานและการเสยภาษใหแกรฐ
![Page 18: พัฒนาการทางด้านสังคม วัฒนธรรม](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052906/558ccd4ad8b42a0d638b4718/html5/thumbnails/18.jpg)
ศลปวฒนธรรมไทยสมยอยธยา
การสถาปนาอาณาจกรอยธยาใน พ.ศ.๑๘๙๓ นบเปนการเรมตน
ศลปวฒนธรรมไทยในสมยอยธยาซงมรากฐานมาจากสถาบนพระมหากษตรย
และสถาบนศาสนา ไมวาจะเปนทางดานศลปกรรม วรรณกรรมประเพณ รวมทง
พระพทธศาสนา ซงคนไทยศรทธาและยดมนเปนสรณะมาโดยตลอด
ศลปวฒนธรรมไทยในสมยอยธยาเกดจากการผสมผสานระหวาง
ศลปวฒนธรรมดงเดมของคนไทย และ ศลปวฒนธรรมทรบมาจากภายนอก
โดยเฉพาะอยางยงศลปวฒธรรมจากอนเดยทอยธยารบมาจากเขมรและจาก
อนเดยโดยตรง
![Page 19: พัฒนาการทางด้านสังคม วัฒนธรรม](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052906/558ccd4ad8b42a0d638b4718/html5/thumbnails/19.jpg)
ลกษณะของศลปวฒนธรรมในสมยอยธยา แบงไดหลายประเภท โดยสรปลกษณะทส าคญ
แตละประเภท ดงน
1. ศลปกรรมสถาปตยกรรม ประตมากรรม จตรกรรม ประณตศลป
2. วรรณกรรม
3. ประเพณ
4. พระพทธศาสนา
ประณตศลป
งานประณตศลปสมยอยธยาถอไดวามความเจรญถงขดสดเหนอกวาศลปะแบบอนๆ งาน
ประณตศลปทเกดขนมหลายประเภท เชน
- เครองไมจ าหลก
ไดแก ตพระธรรม ธรรมาสน พระพทธรป บานประต หนาตาง หนาบนพระอโบสถ ตเกบ
หนงสอ
- ลายรดน า คอการน าทองมาปดลงบนรกสด าบนพนทเขยนภาพหรอลวดลายแลวรดน า
ลางออก นยมใชในบานประตโบสถวหาร ตพระธรรม ตใสหนงสอ เปนตน
![Page 20: พัฒนาการทางด้านสังคม วัฒนธรรม](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052906/558ccd4ad8b42a0d638b4718/html5/thumbnails/20.jpg)
พฒนาการดานสงคมและวฒนธรรม
โครงสรางทางสงคมไทยสมยธนบรประกอบดวยชนชนตางๆ ไดแก
-พระมหากษตรย เปนผทมพระราชอ านาจสงสดในแผนดน
-พระบรมวงศานวงศ ไดแก ราชวงศชนผใหญ บรรดาพระราชโอรสและพระราช
ธดา
-ไพร ไดแก คนธรรมดาสามญทเปนชายฉกรรจ สวนเดก ผหญงหรอคนชราถอ
เปนบรวารของไพร
-ทาส หมายถง บคคลทมไดเปนไทแกตนเองโดยสนเชง
-พระสงฆ เปนผสบทอดพระพทธศาสนา และเปนผอบรมสงสอนคนในสงคมให
เปนคนด
พฒนาการ ทางดานสงคม และ วฒนธรรม
![Page 21: พัฒนาการทางด้านสังคม วัฒนธรรม](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052906/558ccd4ad8b42a0d638b4718/html5/thumbnails/21.jpg)
งานสรางสรรคศลปะและวรรณกรรม
* ความเจรญรงเรองดานศลปแขนงตางๆ ในสมยธนบรไมปรากฏเดนชดนก
เนองจากบานเมองตกอยในภาวะสงครามตลอดรชกาล ความบบคนทาง
เศรษฐกจและบรรดาชางฝมอถกพมากวาดตอนไปจ านวนมาก
* งานสถาปตยกรรม สวนใหญเปนงานซอมแซมบรณะปฏสงขรณวดวาอาราม
ตางๆ และงานกอสรางพระราชวงเดม
* งานวรรณกรรม ไดแก รามเกยรต (พระราชนพนธบางตอนในสมเดจพระเจา
ตากสน),ลลตเพชรมงกฏ (หลวงสรวชต),และโคลงยอพระเกยรตพระเจากรง
ธนบร(นายสวนมหาดเลก) เปนตน